Kijkwijzer HAVO Rijkdom en weelde.pdf - Gemeentemuseum Den ...

tentoonstelling Het wonder van delfts Blauw zaal 19, Begane grond
Piramidale bloemhouder, ca. 1690,
collectie Victoria & Albert Museum
Londen
24
etaleren van macHt, rijKdom
en succes
PIRAMIDALE BLOEMHOUDERS
Je hoeft niet met onderstaande tekst te beginnen.
Ga rustig zitten, bekijk het werk, en begin met de
vragen. Pas wanneer je aan meer informatie toe bent,
kun je deze introductie raadplegen.
Willem III, prins van
Oranje, huwde in 1677
met de Engelse Mary
Stuart. Gezegd wordt
dat Mary II in Engeland
de mode heeft geïntro-
duceerd om in kabinetten
porselein en aardewerk
uit te stallen. Als kind
moet Mary al zijn gefascineerd
door oosters
porselein uit het bezit
van haar vader en andere
familieleden van het
Engelse koningshuis.
Het begerenswaardige
porselein stond te pronk
in kunstkabinetten in de
paleizen van de Europese
adel en werd als kostbaarheid
ten geschenke
gegeven aan vorsten en
hun adellijke hovelingen.
Deze vaas is een verwijzing
naar het stadhouderlijk
paar Willem III en Mary
Stuart. Als verzamelaar
van Delfts had Mary een
grote liefde voor de
tulpenvaas, waarvan zij
menig exemplaar heeft besteld. De tulpenvaas, ook
vaas met tuiten genoemd, is het Delfts icoon bij
uitsteek. Vazen met tuiten kennen tal van verschijningsvormen,
waaronder imposante piramidevazen
zoals deze, van soms wel twee meter hoog.
Tulpen werden in de westelijke wereld geïntroduceerd
door de Weense ambassadeur in Turkije, die over de
bloemen schreef die hij in 1551 in Turkije had gezien.
Ottomaanse sultans droegen een tulp op hun tulband
als symbool. De naam tulp is zo afkomstig van het
Perzische woord ‘tulipan’, wat tulband betekent.
De aankomst van een vracht tulpenbollen in 1562
in Antwerpen betekende het begin van de Europese
tulpenteelt. In de 17e eeuw, 1630 - circa 1637, ontstond
er in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
rond de tulpenbol een bizarre tulpenmanie, ook wel
‘tulpengekte’, ‘tulpomanie’ of ‘bollengekte’ genoemd:
plotseling werden tulpenbollen speculatieve handelswaar.
De gekte dreef de prijzen op tot exorbitante
hoogte, zelfs tot de bol zijn gewicht in goud waard
was. Deze rage was begin 1637 op zijn hoogtepunt.
25