publicatie Voor de zoeker[1].pdf - Gelders Erfgoed

54 deze categorieën is gekozen. Vaak zal de titel of het onderschrift van de foto een
aanwijzing zijn, maar deze mag toch niet bepalend zijn voor de categorie waarin
de foto wordt ondergebracht. Nogmaals, het beeld zelf moet de keuze bepalen.
Een ander probleem betreft de grote hoeveelheid reprodukties die in sommige
collecties aanwezig zijn. Foto's als documentatie van schilderijen bijvoorbeeld. De
vraag is hier: beschrijfje het gefotografeerde schilderij ofbeschouw je de foto als
een foto van een OBJECT, het schilderij zelf. De werkgroep heeft gekozen voor het
laatste: het gereproduceerde beeld wordt niet beschreven. Dat betekent uiteraard
niet dat een instelling wier collectie voomamelijk uit dergelijke reprodukties
bestaat, niets aan deze lijst heeft: op een lager niveau kan de beschrijving van het
gereproduceerde schilderij altijd plaats vinden volgens de voorgestelde categorieën.
Dit betekent dus dat deze trefwoordenlijst een onderscheid maakt tussen
fotografie als creatieve handeling en fotografie als reproduktietechniek.
Een nog groter probleem hangt samen met de voortschrijdende fotografische
techniek: door de komst van de digitale fotografie is het mogelijk om foto's te
maken die niet van'echte' foto's te onderscheiden zijn, maar die geen directe band
hebben met een werkelijk bestaande situatie. De vraag is hier: moet voor deze
fotografie, wat de voorstelling betreft, een aparte categorie ontworpen worden of
niet? Zolang de 'trucage' perfect is uitgevoerd en deze onzichtbaar is, is er niets
aan de hand. Immers we gaan ervan uit dat we bij het indelen van de foto geen
gebruik maken van onze voorkennis. Maar wat te doen met duidelijk zichtbare
manipulaties, die zover kunnen gaan dat de beeldelementen zelf ook zijn geconstrueerd
en niet gefotografeerd? Voor de ingewijden: wat te doen met de foto's op
lichtbakken van Matt Mulligan, waarop interieurs en landschappen geheel artificieel
zijn in de vorm van kleurvlakken en schematische voorstellingen? Oftewel:
moeten we zijn foto's in eerste instantie als OBIECT of als RUIMTELIIKE OM-
GEVING benoemen? Aangezien de digitale fotografie een feit is en fotografie
daarom haar tot voor kort als vanzelfsprekend veronderstelde band met de
werkelijkheid aan het verliezen is, ligt het voor de hand om de werkelijkheid te
laten voor wat ze is en deze niet te betrekken bij de categorisering van de foto's.
Een aantoonbaar imaginaire ruimte, of een compositie waarin elementen zijn
samengevoegd die in de werkelijkheid nooit samen zijn geweest, worden geaccepteerd
zoals zij zich voordoen en 'gewoon' onder een van de categorieën ondergebracht.
Deze foto's kunnen op een andere manier uitgeselecteerd worden, bijvoorbeeld
bij een ander veld van het format, namelijk: 'Techniek trefwoord'.
Deze trefwoordenlijst deelt in feite de hele zichtbare wereld in in acht hoofdcategorieën.
Een eigenaardige bezigheid, die uiteraard nooit perfect kan zijn en bovendien
niet objectief. Hij wordt voor een groot deel bepaald door ons eigen, in de westerse
cultuur verankerde wereldbeeld. Laat hetzelfde doen door een kind, een Papoea of
iemand die 1000 jaar eerder of later leefde, dan komen daar hoogstwaarschijnlijk
andere trefwoorden uit. Sterker nog: een andere werkgroep had zeker ook een
andere indeling gemaakt, zo relatief is een dergelijke lijst. Van belang is echter niet