X-factor besluit eerste reguleringsperiode netbeheerders gas

Openbaar
uitdrukking zijn gebracht (Kamerstukken II 1998/1999 26 303, nr. 3, blz. 6, Kamerstukken I
1998/1999 26 303, nr. 225f, blz. 9). 6
24. In artikel 80 Gaswet werd een nieuw tweede lid ingevoegd, waarbij werd bepaald dat de x-
factor mede ten doel heeft om een rendement te bewerkstelligen dat in ieder geval niet hoger
is dan in het economisch verkeer gebruikelijk en de gelijkwaardigheid in de doelmatigheid
van de bedrijfsvoering van de netbeheerders dient te bevorderen. 7
25. De x-factor dient een doelmatige bedrijfsvoering van de netbeheerders te bevorderen. In de
toelichting op de zesde nota van wijziging is uiteengezet dat de bedoeling van het
reguleringssysteem in de Gaswet is om bedrijven die zich in een monopoloïde situatie
bevinden een prikkel te geven net zo doelmatig te handelen als bedrijven op een markt met
concurrentie. Dat wordt ook tot uitdrukking gebracht door de verwijzing naar het begrip
marktwerking in artikel 80, eerste lid, Gaswet. Dit betekent in de eerste plaats dat eventuele
winsten die qua omvang uitgaan boven het redelijk rendementsniveau (monopoliewinsten)
bij deze bedrijven moeten worden teruggebracht tot een redelijk rendement. In de tweede
plaats zullen de bedrijven ernaar moeten streven om net zo efficiënt te werken als het meest
efficiënte bedrijf in de sector. In de derde plaats zal de sector sowieso als geheel haar
efficiencyniveau dienen te verhogen. 8
26. Met de bepaling dat de korting mede dient om de gelijkwaardigheid in de doelmatigheid van
de bedrijfsvoering van de netbeheerders te bevorderen, is uitdrukkelijk vastgelegd dat het
wegwerken van efficiencyverschillen tussen de bedrijven één van de doelstellingen van een
individuele efficiencykorting is. 9
27. Thans kan ingevolge artikel 80, derde lid, tweede volzin, Gaswet met terugwerkende kracht
tot 1 januari 2001 voor iedere netbeheerder een afzonderlijke korting worden vastgesteld,
maar het betreft hier een discretionaire bevoegdheid. Dit betekent dat de d-g NMa de
beleidsvrijheid heeft om in deze beslissing op bezwaar zowel een individuele als een
generieke x-factor vast te stellen. Ten aanzien van de invulling van deze beleidsvrijheid
overweegt de d-g NMa het volgende.
28. De leden van de CDA-fractie in de Eerste Kamer meenden dat het invoeren met
terugwerkende kracht van de bevoegdheid om individuele x-factoren vast te stellen, inbreuk
maakt op de rechtspositie van energiebedrijven en voorbij gaat aan het belang van de
6 Zie TK, 2002-2003, 28 174, nr. 28, p. 11-12.. Zie ook TK, 2002-2003, 28 174, nr. 48, p. 13 en EK,
2002-2003, 28 174, nr. 110b, p. 5.
7 TK 2002-2003, 28 174, nr. 28, p. 7.
8 TK, 2002-2003, 28 174, nr. 28, p. 13.
9 Idem, p.13-14.
8 Openbaar