Samenvatting Geschiedenis Dynamiek en Stagnatie
Samenvatting Geschiedenis Dynamiek en Stagnatie
Samenvatting Geschiedenis Dynamiek en Stagnatie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
http://www.schoolsam<strong>en</strong>vatting.nl/ - De site voor sam<strong>en</strong>vatting<strong>en</strong><br />
o arme zandgrond<strong>en</strong> minder geschikt voor commerciële landbouw dan vruchtbare<br />
kleigrond in kustprovincies.<br />
o Grootste deel oostelijke <strong>en</strong> zuidelijke provincies niet aangeslot<strong>en</strong> op waterweg<strong>en</strong>net ><br />
stedelijke afzetmarkt<strong>en</strong> lag<strong>en</strong> ver weg, bevolking van eig<strong>en</strong> dorp<strong>en</strong> stagneerde of<br />
nam af.<br />
Veel boer<strong>en</strong> in oost<strong>en</strong> <strong>en</strong> zuid<strong>en</strong> blev<strong>en</strong> dus ook zelfvoorzi<strong>en</strong><strong>en</strong>d. Meest<strong>en</strong> war<strong>en</strong> niet<br />
verbond<strong>en</strong> met markteconomie.<br />
Hoofdstuk 3<br />
Edict van Nantes 1598: godsdi<strong>en</strong>stvrijheid voor protestant<strong>en</strong>, zo kon Lodewijk XIV de<br />
godsdi<strong>en</strong>st van zijn onderdan<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong>.<br />
Bestuur van Republiek garandeerde particulier bezit, gaf rechtszekerheid <strong>en</strong> stelde belang<strong>en</strong><br />
van handel voorop.<br />
Particularisme: stell<strong>en</strong> van plaatselijk <strong>en</strong> westelijk belang <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> onafhankelijkheid bov<strong>en</strong><br />
het geme<strong>en</strong>schappelijk belang.<br />
Met in- <strong>en</strong> uitvoerrecht<strong>en</strong> bevorderd<strong>en</strong> sted<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> handel <strong>en</strong> nijverheid, <strong>en</strong><br />
probeerd<strong>en</strong> ze die van hun bur<strong>en</strong> te b<strong>en</strong>adel<strong>en</strong>. B<strong>en</strong>adrukking eig<strong>en</strong> recht<strong>en</strong>. Alle gewest<strong>en</strong><br />
hadd<strong>en</strong> hun bestuur op hun eig<strong>en</strong> manier sam<strong>en</strong>gesteld. In Holland 19 zetels, elke zetel<br />
ev<strong>en</strong>veel te zegg<strong>en</strong>, A’dam dus gelijk aan Schoonhov<strong>en</strong>.<br />
Teg<strong>en</strong>gestelde economische belang<strong>en</strong> leidd<strong>en</strong> in de Stat<strong>en</strong> tot verdeeldheid tuss<strong>en</strong> sted<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> adel <strong>en</strong> sted<strong>en</strong> onderling.<br />
In Stat<strong>en</strong>-G<strong>en</strong>eraal ook verdeeldheid: gewest<strong>en</strong> moest<strong>en</strong> het met elkaar e<strong>en</strong>s word<strong>en</strong>, én de<br />
gewestelijke delegaties onderling. Besluit<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> unaniem geslot<strong>en</strong> <strong>en</strong> led<strong>en</strong><br />
hadd<strong>en</strong> beperkte volmacht<strong>en</strong>: moeizaam proces.<br />
Door particularisme ge<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke belasting<strong>en</strong>. Wel steeds meer gewestelijke <strong>en</strong> lokale<br />
belasting<strong>en</strong>, zoals gewestelijke accijnz<strong>en</strong> op basisproduct<strong>en</strong>. Gewest<strong>en</strong> belastt<strong>en</strong> land,<br />
onroer<strong>en</strong>d goed <strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>. Sted<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> accijnz<strong>en</strong> <strong>en</strong> tolheffing. Waterschapp<strong>en</strong> liet<strong>en</strong><br />
betal<strong>en</strong> voor onderhoud dijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> mol<strong>en</strong>s.<br />
Toch ging<strong>en</strong> Hollanders niet t<strong>en</strong> onder aan belasting<strong>en</strong>: iedere<strong>en</strong> moest belasting betal<strong>en</strong>,<br />
belang<strong>en</strong> handel <strong>en</strong> nijverheid voorop, op grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> product<strong>en</strong> als graan <strong>en</strong> hout lage<br />
of ge<strong>en</strong> invoerrecht<strong>en</strong>.<br />
SG trad voortvar<strong>en</strong>d op voor handel: gav<strong>en</strong> alle nodige middel<strong>en</strong> aan WIC/VOC,<br />
koopvaardijvloot bescherm<strong>en</strong> met oorlogsschep<strong>en</strong> (betaald<strong>en</strong> de SG met konvooi- <strong>en</strong><br />
lic<strong>en</strong>tgeld<strong>en</strong>), verzwakt<strong>en</strong> economie van vijand, eig<strong>en</strong> economie versterk<strong>en</strong>.<br />
Republiek bracht groot leger op de be<strong>en</strong>: werd betaald door de gewest<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> vaste<br />
verdeelsleutel. Sterk commercieel karakter van de economie, mede door accijnz<strong>en</strong>.<br />
Overheid <strong>en</strong> ondernemers werd<strong>en</strong> steeds afhankelijker van elkaar: overheid had ondernemers<br />
nodig als financier, ondernemers hadd<strong>en</strong> de overheid nodig voor r<strong>en</strong>te-inkomst<strong>en</strong>,<br />
bescherming schep<strong>en</strong> <strong>en</strong> gunstige voorwaard<strong>en</strong> voor handel <strong>en</strong> nijverheid. Overheid ook<br />
grote klant.<br />
Republiek heeft geluk gehad in de Tachtigjarige Oorlog:<br />
In 1588 richtte Spanje zich op invasie van Engeland, hun ‘onoverwinnelijke vloot’ ging<br />
t<strong>en</strong> onder.<br />
Filips II stuurde troep<strong>en</strong> naar het zuid<strong>en</strong> om Frankrijk binn<strong>en</strong> te vall<strong>en</strong>.<br />
Verovering zilvervloot: oorlogsuitgav<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> omhoog, terwijl Spanje zijn troep<strong>en</strong><br />
moest inkrimp<strong>en</strong>.<br />
http://www.schoolsam<strong>en</strong>vatting.nl/ - De site voor sam<strong>en</strong>vatting<strong>en</strong>
Change language