20.09.2013 Views

Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede

Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede

Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Nieuwskrant</strong> <strong>13</strong> <strong>Mei</strong><br />

Uitgave <strong>13</strong>, juli/augustus 2002<br />

Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp<br />

Uitgave 1, april 2001<br />

Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.<br />

Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen.<br />

Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100!<br />

0800-1100<br />

Helen Westendorp met haar kinderen na<br />

26 maanden terug in singelwoning<br />

'We beginnen gewoon nóg een keer opnieuw'<br />

'De charme van een oud huis krijg je niet terug. Toch heb ik de stille hoop dat er nog iets van de<br />

oude sfeer zal blijven.' Met dat citaat werd ruim een jaar geleden, in de allereerste editie van dit<br />

maandblad, een interview met Helen Westendorp afgesloten.<br />

In haar tijdelijke onderkomen aan de Spechtstraat keek<br />

moeder Helen met haar vier kinderen toen al reikhalzend<br />

uit naar het moment dat ze terug zou kunnen keren in hun<br />

door de vuurwerkramp zwaar beschadigde 'singelwoning'<br />

van Domijn aan de Deurningerstraat 116.<br />

Op zaterdag 22 juni j.l. was het zover. Met het nodige<br />

feestelijke vertoon kreeg Helen, samen met vier anderen<br />

als eerste 'terugkeerders', officieel de sleutel overhandigd<br />

van haar volledig gerenoveerde woning.<br />

Van de oude sfeer vonden Helen en haar kinderen in hun<br />

'paradijsje', waar ze tot de vuurwerkramp anderhalf jaar<br />

woonden, niets terug. Helen, lachend:'Je kent het gewoon<br />

niet terug. Alleen de zijmuren zijn blijven staan, binnenin<br />

is alles nieuw opgetrokken. Alleen aan de kelder is niets<br />

veranderd. Maar mijn zoon zei: Kijk, ma, nou hebben we<br />

ons droomhuis terug. De sfeer van vroeger, die is gewoon<br />

weg, maar ik heb zelf het gevoel dat het toch wel weer<br />

m'n stekje wordt.'<br />

Helen Westendorp met haar kinderen<br />

Informatie- en Adviescentrum


Pagina 2<br />

Tegenover het verdwijnen van de oude sfeer staan volgens<br />

Helen Westendorp een heleboel positieve zaken. 'Ze hebben<br />

het echt fantastisch gedaan, de renovatie. We hebben er<br />

zelf natuurlijk ook wel een woordje in gehad. Zo zijn er<br />

nu dakramen op de zolderkamers gemaakt, waardoor er<br />

nu een heleboel licht is. En ik heb zelf een paar extra luxe<br />

dingen laten doen, zoals een inbouwkeuken, een bad en<br />

keramische kranen. Dat kost dan wel wat extra aan huur,<br />

maar ik vond dat we wel een beetje luxe mochten hebben<br />

na alle ellende die we hebben gehad.'<br />

Helen Westendorp is vol lof over de wijze waarop Domijn<br />

het herstel van de karakteristieke singelwoningen heeft<br />

aangepakt en de wijze waarop de bewoners daarbij zijn<br />

betrokken. 'Ze hebben zich netjes aan het tijdschema<br />

gehouden. Het zou een jaar duren en dat is ook gelukt. Als<br />

bewoners zijn we steeds netjes ingelicht. Misschien ben ik<br />

wel makkelijk, maar ik heb geen klachten.'<br />

In het interview van ruim een jaar geleden gaf Helen<br />

Westendorp al aan terdege te beseffen dat het bij terugkeer<br />

U vraagt, wij antwoorden!<br />

Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de<br />

redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de<br />

maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave.<br />

Ilse Kruider<br />

Letselschade advocaat<br />

Bijdrage<br />

Vorig jaar heb ik mij ingeschreven<br />

bij een LSA-advocaat. Deze vroegen<br />

een klein bedrag aan inschrijfkosten.<br />

Sindsdien heb ik er nooit<br />

meer iets van gehoord. Wat<br />

gaan de Letselschadeadvocaten<br />

nog doen voor de slachtoffers?<br />

Antwoord<br />

De Werkgroep LSA-advocaten is vorig jaar augustus namens 300<br />

slachtoffers een civiele procedure gestart tegen de directeuren van<br />

SE Fireworks, de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat der Nederlanden,<br />

teneinde hen aansprakelijk te stellen voor de door de slachtoffers<br />

geleden en mogelijk nog te lijden schade als gevolg van de ramp<br />

op <strong>13</strong> mei 2000. Aangezien deze procedure zeer omvangrijk en<br />

juridisch zeer complex is, heeft het lange tijd geduurd voordat de<br />

advocaten van SE Fireworks, de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat<br />

der Nederlanden in staat waren in deze procedure schriftelijk te<br />

reageren. Op 25 juni jl. heeft de Werkgroep LSA-advocaten deze<br />

schriftelijke reactie ontvangen, te weten een zogenaamde "conclusie<br />

van antwoord". De Werkgroep krijgt nu tot na de zomervakantie<br />

de gelegenheid op deze conclusie van antwoord te reageren middels<br />

een "conclusie van repliek", waarna de advocaten van SE Fireworks,<br />

de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat der Nederlanden de gelegenheid<br />

krijgen nog éénmaal te reageren op deze reactie van de Werkgroep<br />

in hun woning nooit meer zou worden zoals het was.<br />

Toen ze de sleutel kreeg, werd dat besef nog sterker.<br />

'Alles is gewoon anders. Aan de ene kant krijgen we<br />

dezelfde buren terug, maar aan de andere kant komt<br />

voorlopig een infocentrum van Domijn. En je hebt natuurlijk<br />

een heel ander uitzicht. Voorlopig kijk je uit over een kale<br />

vlakte. Toch denk ik dat alles goed komt. Ik heb niet het<br />

gevoel dat je op die plek steeds aan de vuurwerkramp<br />

herinnerd wordt. De afgelopen tijd heb ik veel met de hond<br />

in het gebied gelopen en heb ik veel van de sloopwerkzaamheden<br />

gezien. Nu kunnen we vanuit het dakraam de<br />

opbouw zien. Dat is toch ook wel mooi.'<br />

Ondanks alle drukte is Helen Westendorp heel positief<br />

over haar zoveelste verhuizing binnen enkele jaren. Op<br />

<strong>13</strong> juli - precies twee jaar en twee maanden na de<br />

vuurwerkramp - is Helen Westendorp met haar kinderen<br />

in hun vertrouwde woning aan 'weer een nieuwe toekomst'<br />

begonnen. Helen:'We beginnen gewoon nóg een keer<br />

opnieuw.'<br />

door middel van een "conclusie van dupliek". Naar verwachting<br />

zal vervolgens door de Rechter vonnis worden gewezen.<br />

De advocaten van de Werkgroep LSA streven ernaar om op gezette<br />

tijden middels een nieuwsbrief cliënten te informeren over de stand<br />

van zaken in de lopende procedure. Hierbij dient te worden<br />

opgemerkt dat het vaak een lange tijd duurt voordat zich in de<br />

procedure ontwikkelingen voordoen en derhalve door de<br />

Werkgroep inhoudelijk niet kan worden bericht.<br />

Rieneke Hesselink<br />

Communicatie adviseur<br />

Projectbureau Wederopbouw<br />

Kavels<br />

Aan de Kottendijk en<br />

Walhofstraat zijn verschillende<br />

huizen afgebroken. Is het mogelijk<br />

hier een stuk grond te kopen<br />

van de gemeente om een huis te<br />

bouwen of gaan projectontwikkelaars<br />

nu tegen elkaar opbieden?<br />

Antwoord<br />

De grond is in bezit van de gemeente. In het najaar zal duidelijk<br />

zijn op wat voor manier de kavels zullen worden toegewezen /<br />

verdeeld. In ieder geval krijgen de oud-bewoners voorrang bij de<br />

kaveluitgifte. Daarna zijn andere geïnteresseerden aan de beurt.<br />

Om in aanmerking te komen voor een kavel moet u zich wel<br />

inschrijven bij de gemeente.


Bianca de Geus<br />

Psycholoog Mediant<br />

Vermoeidheid<br />

Sinds de vuurwerkramp heb ik<br />

niet meer zoveel energie. Ik ben<br />

sneller moe en prikkelbaar.<br />

Regelmatig ga ik in het begin<br />

van de middag een uurtje naar<br />

bed zodat ik weer fit ben als de<br />

kinderen uit school komen. Nu de<br />

zomervakantie is aangebroken loop ik echt op mijn sloffen.<br />

De kinderen vragen teveel energie. Hoe voorkom ik irritatie<br />

en ruzie? Ik heb echt het gevoel dat ik mijn kinderen benadeel.<br />

Antwoord<br />

Vermoeidheid is een klacht die je in het algemeen veel hoort,<br />

niet alleen bij mensen die betrokken geweest zijn bij de<br />

ramp. Hoe kun je hier het beste mee omgaan?<br />

In onze moderne tijd wordt er veel van ons gevraagd en vragen<br />

we veel van onszelf. De tijd om te ontspannen, maar ook de tijd<br />

om eens stil te staan bij wat we meemaken ontbreekt hierdoor<br />

vaak. Zeker als je heftige dingen meemaakt, die van grote invloed<br />

zijn op je leven (zoals de ramp) dan heb je tijd nodig om dit te<br />

verwerken. Dit verwerken kost tijd, maar ook veel energie. Er zit<br />

niet voor niets het woord “werken” in!<br />

Als je daarbij niet goed slaapt omdat je last hebt van overgevoeligheid<br />

voor geluid of nare nachtmerries hebt, maar wel op tijd<br />

op moet staan in verband met kinderen of omdat je vroeg naar<br />

je werk moet, dan loop je de kans iedere dag een beetje meer<br />

vermoeidheid op te bouwen. Na een tijd heb je het gevoel dat je<br />

geen energie meer hebt en dat alles je teveel is. Je doet je het werk<br />

niet meer goed, of brengt te weinig geduld op voor je kinderen of<br />

je partner en daarover ga je je schuldig voelen. Je gaat piekeren<br />

en misschien nog slechter slapen, waardoor de problemen verder<br />

toenemen.<br />

Je moet iets doen om deze negatieve spiraal te doorbreken. Gek<br />

genoeg levert alleen meer slapen niet voldoende op, de vermoeidheid<br />

wordt meestal niet minder. Als je overdag gaat slapen, merk<br />

je vaak dat het slapen ‘s nachts niet meer goed lukt. Ook geen<br />

goede oplossing dus. Een goede nachtrust is erg belangrijk. Ga op<br />

tijd slapen en probeer de nacht door te slapen. Vaste patronen<br />

kunnen ondersteunend werken (op dezelfde tijd gaan slapen,<br />

vlak van tevoren iets doen om op andere gedachten te komen<br />

zoals een lekkere douche nemen of naar rustige muziek luisteren).<br />

Om de energievoorraad weer op peil te krijgen, is het belangrijk<br />

om activiteiten te ontdekken die energie opleveren. Van zitten op<br />

de bank wordt de vermoeidheid alleen maar erger. Ontspanning<br />

door inspanning is het motto. Voor de een betekent dit: gaan<br />

sporten of naar muziek luisteren. Voor de ander betekent het:<br />

lekker gaan winkelen en de kinderen deze keer thuis laten. Door<br />

dingen te doen die een ontspannend effect op je hebben, laad je<br />

als het ware je batterijen weer op. Hierdoor ben je op deze<br />

momenten misschien iets meer met jezelf bezig dan je gewend<br />

bent, maar doordat je lekkerder in je vel zit ben je beter in staat<br />

om te reageren op je omgeving.<br />

Inhoudsopgave<br />

Artikelen Pagina<br />

• Helen Westendorp met haar kinderen na<br />

26 maanden terug in singelwoning<br />

1<br />

• Feest in het Kompas 5<br />

• Aan de slag met het tweede<br />

gezondheidsonderzoek<br />

9<br />

• Vergankelijkheid is het mooiste dat er is 10<br />

• Grote knal dreunt lang na bij verstandelijk<br />

gehandicapten<br />

14<br />

• Vermoeidheid: interview en<br />

achtergrondinformatie<br />

16<br />

• Adviesbureaus helpen mensen bij het<br />

bouwen van hun droomhuis<br />

18<br />

• Alleen de jeugdherinneringen zijn er straks nog 21<br />

• Veiligheid in Noord 22<br />

• Weglaten aardgasaansluiting<br />

helemaal niet zo logisch<br />

24<br />

Rubrieken Pagina<br />

• U vraagt, wij antwoorden 2<br />

• Belangenvereniging Slachtoffers<br />

Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />

4<br />

• Fred Bosman 5<br />

• Activiteiten en regelingen 6<br />

• Beeld van een kunstenaar 11<br />

• Het moment van... 15<br />

• Hoe gaat het nu met 20<br />

• Ondernemersnieuws 23<br />

Van de redactie:<br />

Het is weer zomer. De vakantie is weer begonnen en<br />

daarom is ook dit jaar besloten een dubbelnummer uit te<br />

brengen voor de maanden juli en augustus. Het volgende<br />

maandblad verschijnt dus pas weer in september.<br />

U zult merken dat de vragenrubriek veranderd is. Het panel<br />

is uitgebreid met onder andere een jurist, een medewerker<br />

van het Projectbureau Wederopbouw en een psycholoog.<br />

Op deze manier kan er een grotere diversiteit aan vragen<br />

behandeld worden. De deskundigen zullen elkaar,<br />

afhankelijk van de binnengekomen vragen, afwisselen.<br />

Uit het gezondheidsonderzoek is gebleken dat veel<br />

mensen na de ramp nog steeds kampen met vermoeidheidsklachten.<br />

In dit dubbelnummer besteden we daarom<br />

op diverse plekken extra aandacht aan dit onderwerp:<br />

in de column van Fred Bosman, in de vragenrubriek en<br />

in een interview met mevrouw Smits. Henk Bakker,<br />

preventiewerker bij Mediant, geeft naar aanleiding van het<br />

interview extra informatie over vermoeidheidsklachten<br />

en hoe er mee omgegaan kan worden.<br />

Pagina 3


Pagina 4<br />

Succesvol medicijn tegen rampklachten<br />

Een succesvol medicijn tegen spanning, stress, angst en andere klachten die getroffenen kunnen<br />

hebben zit niet in een potje. Een goed gesprek met vrienden en een avond bewust met rampproblemen<br />

bezig zijn helpen soms beter dan een recept van de huisarts. De Belangenvereniging Slachtoffers<br />

Vuurwerkramp biedt de mogelijkheid met andere getroffenen een gespreksgroep op te starten.<br />

Een zeer succesvolle groep draait inmiddels een jaar. Bert Brummer, deelnemer van een gespreksgroep:<br />

"Ik heb een stel vrienden gekregen die ik niet meer wil missen."<br />

Bert Brummer en Freek van Beesten zijn twee deelnemers<br />

van de eerste gespreksgroep die de BSVE heeft geïnitieerd.<br />

Naar aanleiding van de BSVE-enquête van vorig jaar bleek<br />

een flink aantal mensen de behoefte te hebben om met<br />

lotgenoten over hun situatie te praten. Onder leiding van<br />

onafhankelijke gespreksleiders zijn verschillende<br />

gespreksgroepen van start gegaan. "Het bleek al heel snel<br />

dat het goed klikte in onze groep," vertelt Bert Brummer.<br />

"Iedereen heeft zijn eigen ervaring, maar de emoties zijn<br />

hetzelfde." Zelf is Bert Brummer niet woonachtig geweest<br />

in Roombeek. Na de ramp is hij werkzaam geweest in het<br />

rampgebied en dat maakte oude verdrongen emoties los.<br />

In 1987 kon Bert ternauwernood zijn brandende huis<br />

uitvluchten. Met brandwonden heeft hij eigenhandig zijn<br />

verkoolde woning leeg moeten halen. "De ramp, de paniek<br />

van de mensen, de geur van verbrand hout. Het maakte<br />

heel veel in mij los."<br />

Opeens kom je mensen tegen die hetzelfde mee maken.<br />

Freek van Beesten en zijn vrouw maken ook vanaf het<br />

begin deel uit van de gespreksgroep. "Dat onze groep zo<br />

lang doorgaat komt omdat er zich telkens andere zaken<br />

aandienen waarover je zorgen hebt. Een aantal mensen<br />

ondervinden bijvoorbeeld problemen op het werk. Je kan<br />

elkaar daarbij helpen. Het is niet eenvoudig als je ten<br />

gevolge van een ramp arbeidsongeschikt raakt." Een<br />

enorm pluspunt vindt Freek dat hij door de gespreksgroep<br />

op gezette tijden bewust met de ramp bezig is. "Je bent<br />

heel gauw geneigd emoties voor je uit te schuiven.<br />

Op momenten dat het niet uitkomt komen ze dan naar<br />

Het informatiebord hing tot voorkort bij de ingang van het<br />

IAC. Het aan de Kottendijk gevestigde aannemersbedrijf<br />

Lammers en Kok heeft kosteloos de plaatsing verzorgd.<br />

Het projectbureau Wederopbouw zal ervoor zorgen dat de<br />

boven. Nu zijn we één keer in de drie weken bij elkaar en<br />

praten we over de dingen die ons bezig houden."<br />

Net als alle andere gespreksgroepen is de groep van<br />

Bert Brummer en Freek van Beesten begonnen bij de<br />

BSVE. Al snel besloot de groep om beurten bij elkaar thuis<br />

samen te komen. De band onderling is erg hecht en het<br />

vertrouwen is groot. Door bij elkaar thuis de problemen te<br />

bespreken wordt de band alleen maar sterker. Andere<br />

gespreksgroepen kiezen er juist bewust voor om gebruik<br />

te maken van de ontmoetingsruimte van de BSVE.<br />

Wie graag met lotgenoten wil praten over de belevingen<br />

van de vuurwerkramp en de tijd erna kan zich melden bij<br />

de BSVE. De gespreksleiders hebben nog ruimte voor nieuwe<br />

gespreksgroepen. De rol van de belangenvereniging is<br />

beperkt tot het organiseren van een gespreksgroep. De<br />

invulling gebeurt door de deelnemers zelf. Bert Brummer:<br />

"Opeens kom je mensen tegen die hetzelfde meemaken.<br />

Gezondheidsproblemen, vermoeidheid, gevoel van<br />

onmacht. Als je merkt dat je daarmee niet de enige bent is<br />

dat een hele opluchting."<br />

Getroffenen die geïnteresseerd zijn om met lotgenoten<br />

een gespreksgroep te starten kunnen zich opgeven bij de<br />

Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp,<br />

telefoonnummer: 053-4340374. Het is niet noodzakelijk<br />

om lid te zijn van de BSVE. Bij voldoende gegadigden<br />

worden de mensen uitgenodigd voor een kennismaking.<br />

Informatiebord BSVE aan Roomweg<br />

Aan de Roomweg heeft de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> (BSVE)<br />

sinds kort een eigen informatiebord. Hierin kunnen getroffenen informatie vinden over de vereniging<br />

en de verschillende activiteiten van de werkgroepen.<br />

glazen vitrine voorzien wordt van verlichting, zodat ook<br />

de komende winter alle BSVE-berichten goed te lezen zijn.<br />

De BSVE wil alle betrokken partijen die dit mogelijk hebben<br />

gemaakt nogmaals bedanken.


Feest in het<br />

Kompas<br />

Het was warm, er waren veel vrouwen, er<br />

werd gedanst en het was beregezellig. Dit is in<br />

het kort hoe de feestavond voor vrouwen eruit<br />

zag, die op 7 juni ter afsluiting van het seizoen<br />

is gehouden bij het Kompas.<br />

Het afgelopen seizoen hebben er heel veel activiteiten<br />

plaatsgevonden in het Kompas. Veel leerzame maar<br />

vooral ook gezellige activiteiten. Veel van deze activiteiten<br />

zijn georganiseerd door de Bewonersondersteuners.<br />

Kifayet Aykaç-Metin is bewonersondersteuner in Noord<br />

en ter afsluiting van het seizoen had ze zin om voor de<br />

deelnemers van die activiteiten een eindfeest te organiseren.<br />

Er waren ongeveer tachtig, meest turkse en marokkaanse<br />

vrouwen aanwezig, van alle leeftijden. Er was live muziek<br />

aanwezig waarop volop kon worden gedanst en na de<br />

vakantieperiode zullen de vrouwen elkaar vast en zeker<br />

weer opzoeken.<br />

Fred Bosman<br />

Moe<br />

Zuchtend ging ze tegenover me zitten. Veertig jaar en<br />

afgetobd. "Ik begrijp niet wat ik hier doe", zei ze. "Mijn<br />

huisarts moet zelf naar een psychiater! Hoe kan u mij nu<br />

van mijn pijn en moeheid af helpen? Ik ben toch niet gek?"<br />

Daar ging ik ook niet van uit en ik stelde haar voor, nu ze<br />

hier toch was, eens wat over zichzelf te vertellen, dan<br />

konden we altijd nog zien of we samen verder konden.<br />

Daar had ze niet veel zin in. Ze was moe, had pijn in nek<br />

en rug en sliep slecht. Ze had rust nodig, dacht ze, dan<br />

zou het wel over gaan.<br />

"En dan?" vroeg ik. "Dan ga ik gewoon door met wat ik altijd<br />

doe," zei ze snibbig. Daar zat ik. Het gesprek kwam niet op<br />

gang. Deze door de huisarts ongetwijfeld goed voorbereide<br />

verwijzing, zou waarschijnlijk op niets uitdraaien.<br />

De vrouw was boos, moe, had pijn en zag geen oplossingen.<br />

Ik ging maar eens wat vragen en ze antwoordde in korte<br />

zinnen. Het gladde ijs waarop ik mij begaf zou voorlopig<br />

niet breken, dat was duidelijk.<br />

Ik kreeg de indruk dat ze een druk leven had, dat ze een<br />

paar flinke teleurstellingen te verwerken had gehad, veel<br />

voor anderen deed en weinig waardering kreeg. Terloops<br />

noemde ze de nare tijd na <strong>13</strong> mei 2000.<br />

Ik dacht dat haar klachten daar wel wat mee te maken<br />

zouden hebben, maar durfde dat niet goed te zeggen. Ze<br />

zou boos worden, alles ontkennen en mij verwijten dat ik<br />

er niets van begreep.<br />

Ze wilde haar man ook niet belasten met haar klachten,<br />

want "die had aan zichzelf al genoeg", zeker na de schrik<br />

en de ravage na de ramp.<br />

Ik bleef dus maar een beetje doorvragen en had geen<br />

commentaar, maar als ze mij iets vroeg zei ik: "zou<br />

kunnen", of "misschien hebt u gelijk".<br />

Het enige moment op de dag dat ze zich goed voelde was<br />

bij de fysiotherapeut als deze haar nek masseerde. Net<br />

alsof ze dan iets kreeg zonder er zelf iets voor te hoeven<br />

doen. Maar ja, dat was maar eens per week gedurende 20<br />

minuten.<br />

Ik besloot het er maar eens op te wagen en zei, naar mijn<br />

aantekeningen kijkend: "Dat is een heleboel". "Ja," zei ze,<br />

"ik heb wel veel op mijn nek, hè?" Ze moest zelfs een<br />

beetje lachen om de uitdrukking. Het ijs begon te breken!<br />

"De spijker op zijn kop", zei ik, "maar wat nu?"<br />

Ik kwam met haar overeen dat we zouden beginnen bij de<br />

fysiotherapeut. Misschien zou die haar man kunnen leren<br />

haar nek te masseren. Verder zou ze eens kunnen proberen<br />

wat minder voor anderen en meer voor zichzelf te gaan<br />

doen. Dat was een begin.<br />

En tot slot wilde ze zo waar<br />

een nieuwe afspraak!<br />

Fred Bosman<br />

Psychiater Mediant Nazorg<br />

Vuurwerkramp<br />

Pagina 5


Pagina 6<br />

&<br />

Activiteiten<br />

Regelingen<br />

Financiële afwikkeling vuurwerkramp<br />

Momenteel is de Uitvoeringsorganisatie Personenschade<br />

Vuurwerkramp (UPV) bezig met de uitvoering van regelingen<br />

in het kader van materiële personenschade. In het kader van<br />

deze regelingen kunnen mensen die als direct gevolg van<br />

de vuurwerkramp letsel hebben opgelopen, een aanvraag<br />

indienen voor een tegemoetkoming in de financiële gevolgen<br />

van dit letsel. Hierover werd in vorige uitgaven van dit<br />

maandblad reeds bericht.<br />

Voorafgaand aan deze personenschaderegelingen konden<br />

gedupeerden in de eerste periode na de ramp een beroep<br />

doen op diverse financiële regelingen in het kader van<br />

materiële zaakschade: de eerste noodvoorzieningen en de<br />

zogenaamde CFA I-regelingen (Commissie Financiële<br />

Afwikkeling I). De termijnen voor het indienen van een<br />

aanvraag in het kader van deze regelingen zijn verstreken.<br />

Burgemeester en Wethouders van de gemeente <strong>Enschede</strong><br />

hebben de betrokken instanties onlangs echter verzocht toch<br />

nog enkele bijzondere situaties te bekijken. Het gaat hen<br />

daarbij om situaties die reden zouden kunnen zijn om alsnog<br />

in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning,<br />

onder meer via genoemde CFA I-regelingen. Zo kan het<br />

bijvoorbeeld voorkomen dat herstelwerkzaamheden aan<br />

woningen, waardoor bewoners langer dan zes weken<br />

elders moeten wonen, pas later van start zijn gegaan.<br />

Omdat de werkzaamheden pas later van start zijn gegaan<br />

komen deze bewoners niet meer in aanmerking voor een<br />

bijdrage in de kosten via de OBO-regeling<br />

(Onkostenvergoeding Buitengewone Omstandigheden),<br />

terwijl dit voorheen wel mogelijk was.<br />

De betrokken instanties hebben positief gereageerd op het<br />

verzoek van Burgemeester en Wethouders: zij zijn bereid om<br />

de betreffende situaties (opnieuw) te bekijken. Het IAC heeft<br />

inmiddels de bij haar bekende gevallen onder de aandacht<br />

gebracht van deze instanties. De betreffende gedupeerden<br />

hebben hierover persoonlijk een brief ontvangen.<br />

Verwacht wordt dat de meeste bijzondere situaties bekend<br />

zijn bij het IAC, onder meer vanwege de door het IAC<br />

gehouden telefonische enquête. Tevens brengt de BSVE<br />

situaties onder de aandacht van het IAC.<br />

Er kan echter niet worden uitgesloten dat er nog gedupeerden<br />

zijn, wier bijzondere situatie nog niet bekend is bij het IAC.<br />

Denkt u dat dit bij u het geval is, dan kunt u hierover contact<br />

opnemen met Maria Riezebeek, hoofd frontoffice IAC<br />

(tel.nr. 0800-1100).<br />

Eerste aanvragen materiële<br />

personenschade afgehandeld<br />

Eind maart 2002 is de Stichting UPV opgericht.<br />

Deze stichting is verantwoordelijk voor de uitvoering van<br />

de navolgende drie regelingen m.b.t. de vuurwerkramp<br />

<strong>Enschede</strong>:<br />

• de regeling tegemoetkoming in kosten en inkomensderving<br />

bij ziekte;<br />

• de regeling tegemoetkoming financiële gevolgen in<br />

verband met functionele invaliditeit;<br />

• de regeling tegemoetkoming nabestaanden.<br />

Vanaf begin april heeft de Stichting ruim achtduizend<br />

getroffenen van de vuurwerkramp benaderd met een brief en<br />

informatie-folder over de nieuwe regelingen die voorzien in<br />

een tegemoetkoming in de financiële gevolgen van letselschade<br />

als direct gevolg van de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000.<br />

De Stichting UPV heeft sinds de start van de uitvoering ca.<br />

vierhonderd aanvraagformulieren ontvangen. Aanvragers<br />

kunnen met het aanvraagformulier een verzoek indienen<br />

om voor één of meerdere regelingen in aanmerking te<br />

komen. Het grootste deel van de aanvragen heeft betrekking<br />

op functionele invaliditeit. Onder functionele invaliditeit<br />

wordt bijvoorbeeld verstaan psychisch of lichamelijk<br />

letsel opgelopen als gevolg van de vuurwerkramp.<br />

De afhandeling van de ontvangen aanvragen loopt op dit<br />

moment voorspoedig. De eerste betalingen hebben reeds<br />

plaatsgevonden op 10 juni 2002. De eerste afwijzingen op<br />

aanvragen zullen op korte termijn te verwachten zijn, het<br />

gaat daar bijvoorbeeld om situaties waarin geen causaal<br />

verband tussen de vuurwerkramp en het letsel kan worden<br />

aangetoond of betrokkene minder dan twee weken ziek is<br />

geweest als gevolg van de vuurwerkramp.<br />

Daarnaast heeft het bestuur de uitvoering van de regeling<br />

tegemoetkoming nabestaanden vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />

grotendeels afgerond. Dit betekent dat de rechthebbenden<br />

vanaf juli 2002 de eenmalige uitkeringen en de (half)wezenuitkeringen<br />

zullen gaan ontvangen. De periodieke tegemoetkomingen<br />

zullen vanaf augustus 2002 tot uitbetaling komen.<br />

Kinderstraatnaambord-tekeningen<br />

aan de Roomweg<br />

Dinsdagmorgen 25 juni hebben een tiental kinderen aan<br />

de Roomweg straatnaamtekeningen met de titel 'zo was<br />

het in mijn herinnering' onthuld. De kinderen betrokken<br />

bij dit project woonden in of nabij het rampgebied en<br />

maakten samen met kunstenaar en creatief therapeute<br />

Dorien Boekhout de tekeningen.<br />

De kleurige tekeningen van de straten en huizen van voor<br />

<strong>13</strong> mei 2000 worden opgehangen op de palen waar later<br />

ook de nieuwe straatnaamborden aan komen. Op deze<br />

manier kan iedereen zich alvast beter oriënteren in<br />

Roombeek. De officiële straatnaamborden worden in de<br />

eerste helft van juli geplaatst.


Documentatie- en herinneringscentrum<br />

in Los Hoes Rijksmuseum<br />

Op 16 juli 2002 wordt het Los Hoes bij het Rijksmuseum<br />

Twenthe opengesteld voor publiek als ruimte voor<br />

herinnering aan de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000.<br />

De hier ingerichte tentoonstelling geeft een goed beeld van<br />

de vuurwerkramp en van de uitingen van maatschappelijke<br />

solidariteit na de ramp. In steeds wisselende presentaties<br />

wordt een beeld gegeven van de ontwikkelingen in het<br />

herstel en de wederopbouw van het getroffen gebied.<br />

Het is een passende bestemming voor dit historische<br />

pand, dat voor veel Twentenaren eerder ook al een rol<br />

speelde bij het bewaren van hun geschiedenis.<br />

Het Rijksmuseum Twenthe heeft kort na de ramp zijn<br />

gebouw beschikbaar gesteld als 'ontmoetingscentrum<br />

vuurwerkramp'. Veel gedupeerden en geïnteresseerden<br />

hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheden die dit<br />

ontmoetingscentrum heeft geboden. Een tentoonstelling<br />

over de ramp maakte deel uit van dit ontmoetingscentrum.<br />

Vorig jaar heeft het museum aan de gemeente <strong>Enschede</strong><br />

voorgesteld het zogenaamde 'Los Hoes' in te richten als<br />

een meer permanente locatie voor dit doel, in afwachting<br />

van de in de toekomst te bouwen definitieve ontmoetingsruimten.<br />

De Rijksgebouwendienst heeft begin 2002 een<br />

haalbaarheidsstudie afgerond en aan de hand hiervan<br />

plannen ontwikkeld.<br />

Gaandeweg werd het initiatief om het 'Los Hoes' te<br />

verbouwen met steeds meer enthousiasme ontvangen.<br />

Het financiële fundament voor het realiseren van de<br />

plannen werd gelegd met een schenking van medewerkers<br />

van het Medisch Spectrum Twente. Vervolgens heeft de<br />

Rijksgebouwendienst een dusdanig hoge bijdrage toegekend,<br />

dat de totale financiering van het project kon worden<br />

verwezenlijkt.<br />

Het Los Hoes is gelegen in de tuin achter het Rijksmuseum<br />

Twenthe en is bereikbaar via de De Vluchtestraat.<br />

Het Los Hoes is gedurende de openingstijden van het<br />

museum gratis toegankelijk. De openingstijden zijn:<br />

dinsdag t/m zondag en feestdagen van 11.00 tot 17.00 uur;<br />

op 1 januari is het museum gesloten.<br />

U bent van harte welkom!<br />

Rotary steunt slachtoffers<br />

vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />

Direct na de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000 in <strong>Enschede</strong><br />

besloten vier <strong>Enschede</strong>se Rotaryclubs geld in te zamelen<br />

om daarmee een fonds op te richten voor de hulp aan de<br />

slachtoffers. In totaal hebben de clubs in de periode 2000-<br />

2002 ruim 3 180.000 opgehaald. Dit geld is verkregen door<br />

allerlei acties die de clubs hebben georganiseerd, eigen<br />

bijdrages van individuele rotaryleden en donaties van<br />

andere Rotaryclubs in binnen- en buitenland. Met dit geld<br />

zijn inmiddels een aantal projecten en activiteiten voor de<br />

slachtoffers gefinancierd.<br />

Vanwege het feit dat er al veel (grote) fondsen en initiatieven<br />

zijn die zich na de ramp inzetten voor de directe nood van de<br />

slachtoffers, heeft de Rotary besloten het totale geldbedrag<br />

niet direct uit te geven. Verwacht wordt dat het herstel van<br />

de wijk en de psychische schade een zaak van lange adem<br />

is en dat de probleemgevallen zich later zullen aandienen.<br />

Juist dan kan het Rotaryfonds zijn waarde bewijzen.<br />

Gefinancierde projecten<br />

Een aantal projecten zijn inmiddels wel gefinancierd. De<br />

selectie van de projecten is in nauw overleg gebeurd met<br />

het Informatie- en Adviescentrum. Daarnaast is er ook<br />

regelmatig overleg gevoerd met de Belangenvereniging<br />

Slachtoffers Vuurwerkramp en de pastoraal werkers uit de wijk.<br />

Het fonds van de Rotaryclub heeft onder andere de volgende<br />

projecten gefinancierd:<br />

• Een expositie van werk van getroffen kunstenaars onder<br />

de titel 'Een jaar later’. Doel van de expositie was dat<br />

kunstenaars hiermee hun activiteiten weer op konden<br />

pakken.<br />

• Bijdrage in het tuinonderhoud van gerenoveerde schoolpleinen<br />

in de wijk. Het onderhoud werd verzorgd door<br />

de 'Tuinderij'; onderdeel van het dagcentrum voor<br />

verstandelijk gehandicapten in <strong>Enschede</strong>-Noord.<br />

• Bijdrage in een lange lijst met restantschadegevallen<br />

verzamelt door het IAC. Het betreft zaakschade aan<br />

individuen waarvoor geen dekking te vinden was bij de<br />

officiële instanties.<br />

• Ondersteuning van het Kinderkunstproject 'Kudoco'<br />

waarvoor zeven bronzen beelden werden ontworpen<br />

door kinderen uit de wijk.<br />

De toekomst<br />

Voor het resterende bedrag zal in nauw overleg met het<br />

IAC een goede bestemming worden gezocht. Wij zullen u<br />

van de toekomstige ontwikkelingen op de hoogte houden.<br />

<strong>Enschede</strong>se kunstenaars naar Australië<br />

Uitnodiging voor een expositie in 2003<br />

Het Nederlandse consulaat in Melbourne heeft een aantal<br />

kunstenaars gevraagd of ze in Australië zouden willen<br />

exposeren medio april 2003. De aanleiding hiervan was de<br />

tentoonstelling ‘Een jaar later’ die in mei 2001 tot stand<br />

kwam in <strong>Enschede</strong> met werk van gedupeerde kunstenaars.<br />

Van Australische kant blijkt er interesse en enthousiasme<br />

te zijn om deze expositie in Melbourne te houden op een<br />

goede locatie.<br />

Rond december 2001 zijn de deelnemers van de genoemde<br />

tentoonstelling benaderd. Aan hen werd gevraagd of ze hierin<br />

geïnteresseerd zijn en hoe ze zich een expositie ‘Down<br />

under’ voorstellen. Uit de reacties blijkt dat er nagenoeg<br />

geen kunstenaars meer zijn die zich als rampslachtoffer<br />

willen profileren. Voor enkelen blijkt een expositie in<br />

Australië erg ver, een aantal heeft dan ook afgezegd. Wat<br />

vooral tot uiting kwam is dat de meeste kunstenaars zich<br />

met nieuw werk wilden presenteren en dit als een mooie<br />

gelegenheid zien. In overleg met de gastheer is de opzet<br />

nu veranderd in een expositie, open voor alle <strong>Enschede</strong>se<br />

kunstenaars die met nieuw werk naar buiten willen<br />

komen. In Melbourne is gekozen voor het Sofitel en het<br />

Old Treasury Museum. Het Sofitel is een hotel met grote<br />

expositie ruimte en heeft een eigen curator. De uiteindelijke<br />

deelname is nog niet verzekerd na aanmelden, dit is mede<br />

afhankelijk van de middelen, de mogelijkheden en de hoeveel-heid<br />

aanmeldingen.<br />

De organisatie nodigt kunstenaars uit, voor zover ze dat<br />

nog niet kenbaar hebben gemaakt, om te reageren op deze<br />

uitnodiging. Ook wil de organisatie de kunstenaars vragen<br />

met een voorstel te komen over hoe zij deze expositie<br />

Pagina 7


Pagina 8<br />

✁<br />

zouden willen invullen.<br />

Er wordt momenteel verder gezocht naar subsidie en<br />

sponsoring voor onder andere de kosten van vervoer,<br />

expositie en verzekering van het werk. In ieder geval is er van<br />

diverse kanten, onder meer de Nederlandse Ambassade<br />

en Australische galeries, gemeente <strong>Enschede</strong>, Saxion,<br />

Hogeschool en Kamer van Koophandel <strong>Enschede</strong>, Twente en<br />

Salland medewerking toegezegd. Wie geïnteresseerd is of<br />

meer wil weten kan contact opnemen met de organisatoren:<br />

Wout Zweers, Fiona Rijpkema<br />

Kees Oortwijn<br />

Borstelweg 29<br />

7545 MR <strong>Enschede</strong>.<br />

Tel. 053-4352594 • email: choortwijn@hotmail.com<br />

Marijke Nieuwland<br />

Heerschaphorst 10 • 7531 JM <strong>Enschede</strong><br />

Tel. 053-4323737 • email: marijkewillem@hotmail.com<br />

Zomeren in Noord<br />

Ook dit jaar worden er voor de jongeren vanaf 12 jaar uit stads-<br />

deel Noord en Twekkelerveld zomeractiviteiten georganiseerd.<br />

Jongerenwerkers en sportbuurtwerkers van het Kompas en<br />

de Sloep hebben gezamenlijk gezorgd voor een aantrekkelijk<br />

en uitdagend activiteitenprogramma voor de jeugd.<br />

De activiteiten worden georganiseerd tijdens de vakantieperiode.<br />

De jongeren in de buurt hoeven zich op deze<br />

manier niet te vervelen tijdens hun vakantie. Volgens<br />

sportbuurtwerker Marc Donker en jongerenwerker Laszlo<br />

Korenyi is sport de beste manier om jongeren te bereiken.<br />

Veel jongeren in de buurt hebben de vuurwerkramp van<br />

dichtbij meegemaakt. Velen van hun kampen nog met<br />

lichamelijke en/of psychische problemen als gevolg van de<br />

ramp. Marc: "Sport brengt jongeren in contact met zichzelf<br />

en met elkaar. Het geeft ze meer zelfvertrouwen."<br />

Op maandag 24 juni zijn de activiteiten van start gegaan.<br />

De eerste week stond in het teken van sportactiviteiten:<br />

basketbal, volleybal, voetvolleybal, voetbal en niet te<br />

vergeten bierkratstapelen. Met name de jongens zijn<br />

enthousiast over de sporten. Rob Heerink (14) en Martijn<br />

Bergers (<strong>13</strong>) vinden vooral het voetbal en voetvolleybal erg<br />

leuk. Zij zijn ook van plan mee te doen aan het levend<br />

voetbal. Rob: "Ik vind de zomeractiviteiten een leuk initiatief.<br />

Zoiets zou in elke buurt georganiseerd moeten worden. Het<br />

gaat in deze weken niet zozeer om de competitie. Je doet<br />

vooral mee 'for the fun'." Ook Issam Jaba (15) vindt de<br />

zomeractiviteiten een leuk initiatief: "Het is voor de kinderen<br />

die niet op vakantie gaan leuk dat er iets georganiseerd<br />

wordt." Issam deed mee aan het bierkratstapelen. Met<br />

twee vrienden maakte hij de hoogste stapel: hij stapelde<br />

maar liefst 22 kratten op elkaar.<br />

De meisjes worden ook niet vergeten. In de tweede week<br />

staan er een aantal meidenactiviteiten op het programma.<br />

De jongeren kunnen hun haar laten vlechten, zich laten<br />

versieren met hennatatoos en nagelpiercings en zich een<br />

nieuwe make-up laten aanmeten. Adeline Oude Wolbers,<br />

één van de organisatoren van de zomeractiviteiten: "Wij<br />

verwachten dat de meidenactiviteiten een groot succes<br />

zullen zijn. Ook voor de barbeque hebben we al ontzettend<br />

veel aanmeldingen binnengekregen."<br />

In augustus is de derde en laatste week van de zomeractiviteiten<br />

in Noord. Met activiteiten als levend voetbal,<br />

skeeleren en een superstormbaan beloofd ook dit een zeer<br />

spetterende week te worden. Het programma ziet er als<br />

volgt uit:<br />

Week 33<br />

Wanneer Wat<br />

Maandag 12 augustus levend voetbalspel<br />

Dinsdag <strong>13</strong> augustus volleybal*<br />

Woensdag 14 augustus skeeleren en kratjestapelen<br />

Donderdag 15 augustus superstormbaan<br />

Vrijdag 16 augustus voetbal*<br />

Alle activiteiten vinden plaats bij het winkelcentrum<br />

Twekkelerveld (G.J. van Heekstraat - Maanstraat).<br />

Ook de kinderen onder de 12 jaar worden niet vergeten. In<br />

de periode van 1 tot en met 12 juli zijn er tal van activiteiten<br />

voor hen georganiseerd.<br />

Opgaveformulier Zomeren in Noord 2002<br />

Geef hieronder aan voor welke activiteiten je jezelf wilt opgeven. Inleveren bij het Kompas of de Sloep.<br />

❑ Levend voetbalspel (12 aug) ❑ Volleybal (<strong>13</strong> aug) ❑ Skeeleren (14 aug)<br />

❑ Kratjestapelen (14 aug) ❑ Superstormbaan (15 aug) ❑ Voetbal (16 aug)<br />

Opmerkingen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />

Issam Jaba tijdens het bierkratstapelen


Aan de slag met het tweede<br />

gezondheidsonderzoek<br />

Eind april verscheen het rapport met de resultaten van het tweede gezondheidsonderzoek. Het<br />

rapport vormde de aanleiding om verder na te denken over de vraag hoe met de resultaten de zorg<br />

aan getroffenen verder kan worden verbeterd. Eén van de belangrijkste doelstellingen van het gezondheidsonderzoek<br />

is om met de verkregen informatie de zorg zo te organiseren dat die aansluit op de<br />

behoefte en de wensen van getroffenen. Hierover vond op maandagmiddag 17 juni een werkconferentie<br />

plaats voor vertegenwoordigers van organisaties die betrokken zijn bij de zorg voor getroffenen.<br />

Het organiseren van zorg, die aansluit op de behoefte van<br />

gebruikers, is een ingewikkeld proces. Er zijn veel partijen<br />

betrokken bij de nazorg. Bovendien houdt goede zorgverlening<br />

rekening met de behoefte van veel verschillende<br />

groepen getroffenen. Aan de werkconferentie hebben dan<br />

ook ruim 50 personen van 21 organisaties deelgenomen.<br />

De werkconferentie was vooral bedoeld om met de kennis<br />

en ervaring van de verschillende deelnemers na te denken<br />

over mogelijkheden om de zorg te verbeteren. Het spreekt<br />

voor zich dat er in dit stadium nog geen beslissingen konden<br />

worden genomen.<br />

Tijdens de werkconferentie zijn de deelnemers in kleine<br />

groepjes aan de slag gegaan met acht belangrijke signalen<br />

uit het onderzoek, bijvoorbeeld het nog veel voorkomen<br />

van gezondheidsklachten, zowel lichamelijk als psychisch.<br />

Het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen en de<br />

gerapporteerde effecten op het gezin.<br />

Aan de hand van deze signalen is nagegaan in hoeverre de<br />

huidige zorgverlening goed functioneert en op welke punten<br />

deze kan worden verbeterd. In een volgende discussieronde<br />

is (wederom in kleine groepjes) nagedacht over de vraag<br />

welke organisaties een belangrijke rol spelen bij het<br />

verbeteren van de zorg.<br />

Tijdens de discussies is veel aandacht uitgegaan naar de<br />

vraag of nieuwe initiatieven moeten worden genomen<br />

voor getroffenen die wel klachten hebben, maar geen<br />

gebruik van hulp maken. Eén van de bevindingen van het<br />

onderzoek was namelijk dat het met de gezondheid van<br />

veel deelnemers aan het onderzoek een stuk beter gaat,<br />

maar dat er tegelijkertijd een groep getroffenen is die nog<br />

veel lichamelijke en psychische klachten hebben. Een<br />

belangrijk deel van deze laatste groep maakt weinig of<br />

geen gebruik van de beschikbare hulpverlening. Daarnaast<br />

is stilgestaan bij meer specifieke problematieken, zoals<br />

het functioneren van gezinnen, problemen in relatie tot<br />

betaald werk en de gezondheidsproblemen van allochtonen.<br />

In korte tijd is zeer veel informatie uitgewisseld en zijn<br />

veel ideeën ontstaan. Deze informatie is vastgelegd en<br />

wordt nog uitgewerkt in een uitgebreid verslag dat de<br />

basis moet vormen voor meer uitgewerkte actieplannen.<br />

De eerste indrukken wijzen er op dat veel deelnemers<br />

vinden dat er met de huidige zorgverlening al heel veel is<br />

bereikt. Er is dus geen aanleiding voor een drastische<br />

koerswijziging. Dit neemt niet weg dat er veel dingen<br />

beter kunnen. Daarbij is er een sterke behoefte om de zorg<br />

van verschillende organisaties nog beter op elkaar af te<br />

stemmen en informatie beter onderling uit te wisselen.<br />

Het verslag van de werkconferentie zal na de zomervakantie<br />

gereed zijn. Daarmee is een eerste stap gezet in het streven<br />

de nazorg zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de wensen<br />

en behoeften van getroffenen. Door de werkconferentie<br />

zijn een aantal problemen weer goed onder de aandacht<br />

gebracht. Het is aan de verschillende organisaties om hun<br />

activiteiten verder voort te zetten, enigszins aan te passen<br />

of soms ook nieuwe wegen in te slaan. Alle deelnemers<br />

vonden het belangrijk dat er verder wordt gewerkt met de<br />

resultaten van de werkconferentie. Binnen het overleg<br />

tussen IAC, Consense, gemeente, ministerie van VWS en<br />

de Gezondheidsmonitoring zal de voortgang nauwgezet<br />

worden gevolgd en waar nodig gestimuleerd.<br />

De gesignaleerde problemen zijn normale reacties op een<br />

abnormale gebeurtenis. Maar dat wil niet zeggen dat u er<br />

mee moet blijven rondlopen. Als u nog klachten hebt, praat<br />

er over met uw huisarts,BSVE of met het maatschappelijk<br />

werk. Zij kunnen u wellicht helpen of anders doorverwijzen<br />

naar de voor uw klachten juiste instantie.<br />

Pagina 9


Pagina 10<br />

Het huis van Josien Dekens na de ramp<br />

Vergankelijkheid is het mooiste dat er is<br />

'Ik heb 16 jaar aan de Putterstraat gewoond. Er hing hetzelfde sfeertje als in het huis van mijn<br />

grootouders in Groningen waar ik veel was. De plek was goed, voelde goed. De vorige bewoner had er<br />

26 jaar gewoond; dat zegt mij wel wat. Het was een lief huis. Mijn beide kinderen zijn er opgegroeid.'<br />

In <strong>Enschede</strong> volgde Josien Dekens aan de AKI een opleiding<br />

tot beeldend kunstenaar, richting gemengde media. 'Mijn<br />

vader was ook heel kunstzinnig. Door deze opleiding ben<br />

ik anders naar mezelf en mijn omgeving gaan kijken.<br />

Mijn afstudeerrichting houdt in dat je veel technieken in<br />

combinatie gebruikt. Ets en fotografie bijvoorbeeld. Voor mij<br />

betekent het dat je ook allerlei materialen kunt gebruiken.<br />

Vooral de dingen waar anderen niet veel inzien en achterlaten<br />

trekken me aan. Ik gun die voorwerpen een tweede<br />

leven. Je wordt daardoor een echte verzamelaar. Je kunt<br />

alles gebruiken als je het maar bewaart. Het puzzelt zichzelf<br />

wel in elkaar. Zo ben ik ook gaan fotograferen. Mijn broer<br />

en ik zijn gewend om alles vast te leggen. Misschien wel<br />

omdat onze ouders jong zijn gestorven. Want alles kan<br />

heel kostbaar worden als de situatie verandert. Het enkele<br />

fotootje, een vaas of een deurkruk, een enkel ding krijgt<br />

dan een grote betekenis.'<br />

'Ik glipte regelmatig onder het hek aan de Roomweg om<br />

binnenin het Rozendaalcomplex rond te dwalen. Ik herken<br />

dan ook veel in het verhaal van Rico Pronk in een vorig<br />

maandblad. Er waren geen mensen, maar het gebouw<br />

leefde, ritselde, je hoorde van alles. En de watertoren, daar<br />

kon je nog in. Ik heb er wat kleine dingen meegenomen,<br />

naamplaatjes, versleten hamers van de smidse. Op een<br />

dag vond ik tussen allerlei papieren een manuscript waarin<br />

de vrouw van de eigenaar de vlucht van haar en haar man<br />

naar Zwitserland tijdens de eerste jaren van de Tweede<br />

Wereldoorlog beschrijft. Ik heb dit doorgespeeld naar de<br />

Historische Sociëteit <strong>Enschede</strong>-Lonneker. Ik heb er veel<br />

foto's gemaakt van kleurrijk verweerde muren, verbrande<br />

auto's en kozijnen, trappartijen en doorkijkjes in langgerekte<br />

gangen, de kleurrijke graffiti op de muren, de verroeste<br />

schakelkast en van een waterrijke binnentuin met veel mos<br />

op betonblokken waardoor er een bijna Boeddhistische<br />

sfeer hing. Vergankelijkheid is het mooiste dat er is.'<br />

'Normaal gesproken ben ik gefascineerd door vuur en<br />

rook. Op <strong>13</strong> mei merkte ik de rooklucht wel, maar ik dacht<br />

eerst dat het Roozendaal in brand stond. Dat brandde zo<br />

vaak, dat het nauwelijks iets bijzonders was. Het was voor<br />

het eerst dat ik niet naar een brand ging kijken. Speelde<br />

de voorzienigheid een rol? Ik had boodschappen gedaan<br />

en met de buurvrouw wat lollig gepraat over het fraaie<br />

vuurwerk. Bij de eerste knal vloog het keukenraam eruit.<br />

Ik pakte direct een bezem om het glas wat aan te vegen.<br />

En bij de tweede klap pakte ik mijn fototoestel. Ik heb<br />

alles gefotografeerd, binnen en buiten mijn huis. Er was<br />

een blok beton door het dak gevlogen, door het bed, dwars<br />

door een steunbalk van het plafond en op de keukentafel<br />

beland. Ik heb echt geluk gehad. Een fototoestel schept<br />

afstand, je wordt direct minder emotioneel. Ik dacht nog<br />

wel het wordt vanavond wel minder gezellig met al die<br />

gaten in mijn huis. Overal stonden voordeuren open en in<br />

de huizen ging overal de telefoon. De gordijnen waaiden<br />

naar buiten. Een agent met gescheurde kleren waarschuwde,<br />

maar ik riep dat ik eerst mijn fiets en negatieven ging<br />

halen. Ik zag een brandweerauto die niet bluste en langzaam


drong het tot me door. Het lijkt wel een ramp.'<br />

'Ik ben opgevangen in de Diekmanhal en heb bij mijn<br />

dochter gelogeerd. Ik was bang dat mijn werk, mijn foto's<br />

weg zouden zijn. Alsof dan je hele identiteit weg is, als je<br />

vertrouwde omgeving is verdwenen. Met mijn vriend heb<br />

ik gegeten in een restaurant aan de Walstraat waar enkele<br />

van mijn foto's hingen. Ik voelde toen weer wat grond<br />

onder mijn voeten.'<br />

'De totale chaos en machteloosheid werden me wel eens<br />

teveel. Je moest wachten en wachten. En alles regelen,<br />

van tandenborstel tot hoofdkussen. Ik kon niet meer slapen<br />

en bleef overgevoelig voor geluid. Ik zou dat een tweede<br />

keer niet overleven. Tot overmaat van ramp werd mijn<br />

hond zieker en zieker. Uiteindelijk is hij gestorven in mijn<br />

nieuwe huis.'<br />

'Het huis waar ik nu in woon bevalt me goed. Van<br />

'De Woonplaats' heb ik alle medewerking gehad. Ik heb<br />

weer veel verzameld. Van mijn eik en een berk aan de<br />

Putterstraat heb ik zaailingen uitgegraven en hier in de<br />

tuin gezet. Het blok beton dat op mijn keukentafel<br />

terechtkwam, ligt nu hier in de tuin. Ik verzamel mijn<br />

verleden. Ik ben aanwezig geweest bij de sloop van de<br />

Putterstraat; dat ging allemaal heel zorgvuldig. Natuurlijk<br />

heb ik er foto's van gemaakt en ik mocht stenen van het<br />

huis meenemen. Er ligt een stapeltje bij me in de gang. Ik<br />

weet nog niet wat ik ermee ga doen.'<br />

De I.I. Rozendaal Import & Export Compagnie BV was als<br />

handelsonderneming in katoenafval een buitenbeentje<br />

binnen de traditionele Twente textielfabrieken. De joodse<br />

eigenaar Johan Rozendaal werd in 1942 gedwongen onder<br />

te duiken. Hij vluchtte in 1942 naar Zwitserland. Zijn<br />

echtgenote Joyce Rozendaal-Haldinstein ging haar man<br />

achterna. Haar belevenissen tijdens de moeizame vlucht<br />

naar Zwitserland heeft ze opgeschreven in een soort dagboek.<br />

Het is dit manuscript geweest dat Josien Dekens tijdens<br />

één van haar omzwervingen in het Rozendaal-complex<br />

vond tussen de halfvergane boekhouding. Het echtpaar<br />

overleefde de nazi-terreur. Joyce niet voor lang; ze overleed<br />

in 1949. Johan Rozendaal werd weer directeur. Hij overleed<br />

in 1980; zes jaar voordat de textielmalaise definitief een<br />

einde maakte aan de handelsfirma. En de deuren werden<br />

gesloten met achterlating van de kostbaarheden die Josien<br />

een tweede leven gunde.<br />

Beeld van een kunstenaar: Francis Rikhof<br />

In 1990 ben ik afgestudeerd aan de AKI, Academie voor<br />

Beeldende Kunst en Vormgeving in <strong>Enschede</strong>. Na mijn<br />

afstuderen heb ik me onder andere bezig gehouden met<br />

de ovale vorm. De vorm zelf, het ovaal, is altijd het<br />

uitgangspunt voor het maken van een tekening of schilderij.<br />

Het schilderen is een zoektocht, een onderzoek naar de<br />

wisselwerking tussen vorm en kleur. Ieder schilderij markeert<br />

een halte, een tussenstop, waarin gedurende een klein<br />

moment het evenwicht bereikt is.<br />

Ik woonde op <strong>13</strong> mei 2000 samen met mijn man aan de<br />

Lasondersingel <strong>13</strong>. We woonden er amper twee weken. Ik<br />

was zes maanden zwanger. De ramp heeft ons huis verwoest.<br />

Mijn man raakte gewond, maar gelukkig was ons kind<br />

ongedeerd.<br />

Nu twee jaar later zijn de huizen herbouwd en gaan we<br />

met z'n drieën terug naar hetzelfde adres. De littekens<br />

blijven, zelfs letterlijk, maar vol goede moed en vol<br />

vertrouwen beginnen we aan een nieuwe, oude start.<br />

Over mijn bijdrage voor deze maand kan ik het volgende<br />

zeggen:<br />

De twee ovalen staan voor opnieuw beginnen, vooruit<br />

kijken. De open vorm die beide ovalen verbindt is de krater<br />

in het verwoeste gebied. De dikke lijnen die er door lopen<br />

staan voor de littekens, zichtbaar of onzichtbaar.<br />

Pagina 11


Pagina 14<br />

Annette Melzer<br />

Geestelijk verzorgster Annette Melzer van<br />

't Bouwhuis: 'Alert blijven op signalen'<br />

'Je kunt eigenlijk niet goed inschatten wat het met hen heeft gedaan. Nu nog komen er af en toe<br />

dingen terug. Dan zegt iemand: Het is een hele grote knal geweest.' Als geestelijk verzorgster van het<br />

't Bouwhuis was Annette Melzer van meet af aan intensief betrokken bij de nazorg van de verstandelijk<br />

gehandicapten, die met hun woongroepen in de Walhofstraat en Mekkelholt geëvacueerd moesten<br />

worden na de vuurwerkramp. Nu, ruim twee jaar na dato, is het volgens haar zaak alert te blijven op<br />

signalen die er op duiden dat de traumatische ervaringen van die dramatische <strong>13</strong>e mei 2000 nog niet<br />

zijn verwerkt.<br />

'Grote knal' dreunt<br />

lang na bij verstandelijk<br />

gehandicapten<br />

Na de hectische en chaotische evacuatie van de woongroepen<br />

van 't Bouwhuis uit het rampgebied bleek al snel<br />

dat ook in het professionele hulpverleningscircuit eigenlijk<br />

niemand ervaring had met de nazorg van verstandelijk<br />

gehandicapten met een traumatische ervaring.<br />

Annette Melzer prijst overigens wel nadrukkelijk de<br />

'bewonderenswaardige inzet' van een op het moment van<br />

de ramp aanwezige begeleidster en een van de ouders.<br />

Melzer: 'Wij kunnen al niet vatten wat er op zo'n moment<br />

gebeurt, laat staan wat zoiets betekent in de belevingswereld<br />

van verstandelijk gehandicapten. In de woongroepen<br />

zaten ook een aantal rolstoelers. Maar het is gelukt om in<br />

die chaos, ook nog met hulp van buurtbewoners die<br />

bebloed het huis in de Walhofstraat binnen kwamen,<br />

iedereen in veiligheid te brengen.'<br />

Via wat 'omzwervingen' werden de bewoners in eerste<br />

instantie opgevangen op het terrein van 't Bouwhuis.<br />

Een aantal van hen bracht vervolgens de nacht door bij<br />

groepsleiders thuis.<br />

Annette Melzer sprong op die zwarte zaterdag, toen ze<br />

hoorde van de ramp, onmiddellijk in de auto om bij te<br />

springen bij de eerste opvang van de bewoners. De eerste<br />

uren en dagen hield ze zich vooral bezig met praktische<br />

hulpverlening.<br />

Later legde ze contacten met Mediant en met het Instituut<br />

voor Psychotrauma. Waarbij bleek dat er nauwelijks<br />

expertise bestond op het vlak van traumaverwerking bij<br />

verstandelijk gehandicapten. Melzer: 'Er is wel ervaring<br />

met rouwverwerking. Daarbij zie je soms een vertraagde<br />

reactie. Verstandelijk gehandicapten leven heel sterk in<br />

het hier en nu. Je kunt heel moeilijk inschatten wat zo'n<br />

vuurwerkramp met hen heeft gedaan.' Omdat verstandelijk<br />

gehandicapten sterk in het hier en nu leven, was het<br />

volgens Annette Melzer van groot belang dat bewoners<br />

en begeleiders kort na de ramp terug mochten naar hun<br />

woning aan de Walhofstraat. Dat huis was nog grotendeels<br />

in tact en daar waren ook de vertrouwde dingen als knuffels.<br />

'Onze bewoners moeten het heel erg hebben van tastbare<br />

dingen. Dat bezoek is heel belangrijk geweest bij het


zoveel mogelijk oppakken van het leven van alledag.'<br />

Gemakkelijk ging dat overigens niet. Nadat de woning aan<br />

de Walhofstraat was opgeknapt, keerden bewoners en<br />

begeleiders er aanvankelijk terug. 'We dachten toen er een<br />

streep onder te kunnen zetten. Maar een aantal vaste,<br />

vertrouwde dingen in en rond het huis waren er niet meer.<br />

Bovendien was het voor begeleiders heel confronterend<br />

om steeds door die rampwijk te moeten fietsen.'<br />

Uiteindelijk werd ervoor gekozen om de woongroep op te<br />

splitsen en de rolstoelers onder te brengen in TPZ<br />

Helmerzijde en de overige bewoners in een huis in de<br />

Helmerhoek. Al met al heel ingrijpende gebeurtenissen.<br />

Ook voor de begeleiders.<br />

Het moment van...<br />

In het nog afgesloten gebied in Roombeek zijn twee duiven<br />

neergestreken op de betonnen vloeren van wat eens<br />

woonhuizen waren. Waar eerst huizen stonden groeien<br />

nu klaprozen. Een nieuw teken van leven.<br />

De duiven zijn niet de enigen die oog hebben voor de bloemen.<br />

Verschillende mensen die aanwezig zijn bij de onthulling<br />

van de kinderstraatnaamborden verzuchten dat de klaprozen<br />

zo mooi zijn.<br />

Over aantal jaren zullen op deze plek weer huizen staan.<br />

De ervaringen tijdens en na de vuurwerkramp waren<br />

aanleiding om een traumabeleid te ontwikkelen voor<br />

bewoners en begeleiders van 't Bouwhuis. Ook werd er<br />

een commissie nazorg in het leven geroepen. Annette<br />

Melzer: 'Er is in de eerste chaotische uren na de ramp<br />

heel adequaat gehandeld. De klap kwam voor velen pas<br />

later. Er zijn ook fouten gemaakt. De commissie heeft dat<br />

inmiddels allemaal uitgezocht, zodat we daarvan kunnen<br />

leren. Nu het werk van de commissie nazorg is afgerond,<br />

wordt er een bedrijfsopvangteam opgericht.'<br />

Het ontwikkelingsplan voor Roombeek is inmiddels<br />

gereed. De advertentiecampagne voor de wederopbouw<br />

van Roombeek is gestart met de slogan 'bouw je droom in<br />

Roombeek' waarin ook een bloem staat afgebeeld. Net<br />

zoals men voorzichtig om moet gaan met tere bloemen,<br />

moet men ook bij de inrichting van het gebied voorzichtig<br />

te werk gaan. Op die manier kan iedereen zijn droom in<br />

Roombeek realiseren.<br />

foto Johan Ghijsels<br />

Pagina 15


Pagina 16<br />

Annet en Wim Smits<br />

'Anderen zijn veel erger getroffen,<br />

dus laten wij ons maar goed houden'<br />

Eigenlijk wil ze helemaal geen interview en ze wil ook niet in het maandblad. Annet Smits (48)<br />

vindt al die aandacht niet nodig. 'Anderen zijn veel erger getroffen, zijn hun huis of dierbaren kwijt,<br />

dus laat ik me maar goed houden', zegt ze in haar huiskamer aan de minister Dr. de Visserstraat 19.<br />

'Maar ondertussen gaat het niet goed met haar’, zegt haar man, Wim Smits (53). 'Ik merk dat ze<br />

steeds dieper wegzakt, terwijl ik juist aan het opknappen ben.' Dat bevestigt Annet Smits ook,<br />

'Maar', zegt ze, 'ik vind het zo moeilijk om hulp te zoeken.'<br />

Het verhaal van Annet Smits heeft een 'sterk-zijn-en-nietzeuren-karakter'.<br />

In de periode na de ramp ging het absoluut<br />

niet goed met haar man Wim. Hij was helemaal de kluts kwijt<br />

en wist vaak niet meer wat hij deed. Mevrouw Smits moest<br />

sterk zijn voor haar man om hem zoveel mogelijk te steunen.<br />

Ook eisten andere zaken haar aandacht op, want de voorgevel<br />

moest gerepareerd worden en er moest onderhandeld<br />

worden met de verzekering. Mevrouw Smits geeft aan dat ze<br />

toen op de automatische piloot draaide. 'Het leek alsof ik<br />

een wolkenmassa in mijn hoofd had waar ik niet doorheen<br />

kon komen. Ik was niet echt aanwezig en kon me absoluut<br />

niet concentreren.'<br />

Op het moment van de explosies bij SE Fireworks was het<br />

echtpaar in de Tollensstraat aanwezig. Het tweetal was van<br />

plan een fietstocht te gaan maken. Volgens meneer Smits<br />

is het een wonder dat ze nagenoeg ongedeerd thuis konden<br />

komen. 'Vlak naast mij werd een man in zijn buik geraakt<br />

door een stuk beton en niet ver van ons af kwam een<br />

container terecht. Er was enorme paniek, iedereen vroeg<br />

om hulp. Dat vergeet je nooit meer.'<br />

Geen goede ervaring met hulpverlening<br />

Na de ramp hebben Annet en Wim Smits een tijdje in<br />

Oldenzaal gelogeerd en toen de schade aan hun woning<br />

gerepareerd was, kon het stel terugkeren. Daar begon het<br />

gevecht om er weer bovenop te komen. Mevrouw Smits:<br />

'Ik ging weer aan het werk als oppas en probeerde alles zo<br />

snel mogelijk te vergeten. Ik heb ook wel hulp gezocht in de<br />

periode na de ramp, maar dat bood voor mij geen uitkomst.<br />

In het begin was het heel druk bij het maatschappelijk werk<br />

en je werd eigenlijk van het kastje naar de muur gestuurd.<br />

Telkens had ik weer een andere hulpverlener. Op een<br />

gegeven moment dacht een hulpverlener dat mijn problemen<br />

te wijten waren aan relatieproblemen. Nou, die had ik<br />

helemaal niet. Ik voelde me niet begrepen en had er geen<br />

vertrouwen in. Toen heb ik hulp in alternatieve geneeswijzen<br />

gezocht, maar dat ging vreselijk in de papieren lopen, dus<br />

daar ben ik mee gestopt. Ik gaf mezelf ook geen tijd om<br />

alles te verwerken.'<br />

Moe<br />

Anderhalf jaar na de ramp ging het echt mis met mevrouw<br />

Smits. Ze had geen zin meer in leuke dingen, wilde eigenlijk<br />

alleen maar thuis zitten, voelde zich vreselijk moe en kon<br />

zich absoluut niet meer concentreren. 'Dat vind ik misschien<br />

wel het ergste, dat ik me heel slecht kan concentreren. Ik<br />

kan geen ingewikkelde dingen meer lezen, terwijl ik dat<br />

voorheen altijd wel graag deed, ook met zoiets eenvoudigs<br />

als boodschappen doen heb ik er last van. Bovendien kan ik<br />

de dag niet meer goed doorkomen. Ik moet af en toe even<br />

gaan liggen. Alles kost me veel meer energie. Ik ben eigenlijk<br />

helemaal veranderd. Ik ben niet meer de persoon van voor<br />

de ramp. Ik ben ook veel emotioneler geworden. Ik wil<br />

eigenlijk best wel dat er wat gaat gebeuren, want zo kan<br />

het niet langer, maar ik ben bang dat ik in de hulpverlening<br />

weer niets opschiet, dus dan denk ik al snel: laat maar.'<br />

Meneer Smits maakt zich ook zorgen om zijn vrouw. "Met<br />

mij gaat het ook nog lang niet zoals het hoort. Ik lig ook<br />

regelmatig nachten wakker, maar ik ga wel de goede kant<br />

op. Ik kan het accepteren, maar de toestand van mijn<br />

vrouw vind ik zorgelijk.'<br />

Je moet je maar goed houden<br />

Meneer en mevrouw Smits lopen allebei tegen veel onbegrip<br />

aan. Het valt het echtpaar op dat je je voor veel mensen<br />

goed moet houden. 'Het is niet duidelijk wat er met ons<br />

aan de hand is', zegt meneer Smits. 'Als je een arm of een<br />

been mist, is het zichtbaar, nu ziet niemand hoe het gaat.<br />

Na twee jaar moet het maar een keer afgelopen zijn, is de<br />

menig van velen. Ik had ook gedacht dat ik na twee jaar<br />

wel verder kon met mijn leven, maar helaas blijkt dat niet<br />

voor iedereen zo te zijn. Mijn vrouw heeft daar meer moeite<br />

mee dan ik. Ze wil niet zeuren, zegt ze, ze vindt dat anderen<br />

veel zwaarder getroffen zijn dan zij. Ze wil haar plaats niet<br />

opeisen. En omdat ze steeds aan anderen denkt, komt zij<br />

zelf in het gedrang.' Mevrouw Smits moet het daar helaas<br />

mee eens zijn. 'Ik moet meer opkomen voor mezelf. Ik doe<br />

nu een assertiviteitscursus in de wijk. Het helpt wel, al<br />

voel ik me daar nog regelmatig ongemakkelijk.'<br />

De <strong>Enschede</strong>ërs hebben wel hoop dat het nog een keer<br />

goed komt, al zijn ze wel wat pessimistischer geworden.<br />

Ze hadden nooit gedacht dat de vuurwerkramp zo'n<br />

impact op ze zou hebben. Ze proberen nu bij de dag te<br />

leven. Over de toekomst is het moeilijk nadenken. 'Waren<br />

we maar niet thuis geweest op <strong>13</strong> mei 2000', verzucht<br />

mevrouw Smits. 'Dat had vast veel gescheeld.'


Eindeloze moeheid<br />

In het verhaal van Annet en Wim Smits valt op dat mevrouw Smits zo vermoeid is. En hierin<br />

staat ze niet alleen. Uit het Gezondheidsonderzoek Getroffenen Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> blijkt dat veel<br />

getroffenen last hebben van vermoeidheidsklachten. Het lijkt wel een epidemie van moeheid onder<br />

getroffenen.<br />

In het verhaal wordt heel goed duidelijk wat vermoeidheid<br />

vaak doet. Ze beschrijft dat ze zich moeilijk kan concentreren.<br />

Bij veel mensen met vermoeidheidsproblemen is dit een<br />

van de opvallendste klachten. Heel veel dingen die mensen<br />

als vanzelfsprekend konden, lukken dan niet meer. Dat<br />

kan gaan over lezen, maar we horen ook veel mensen die<br />

het in hun werk niet meer trekken of die hun huishouden<br />

niet meer rond krijgen. Vaak hoor je ook dat een op zich<br />

kleine inspanning, zoals een boodschap doen al teveel kan<br />

zijn. Dit soort vermoeidheid is een groot probleem.<br />

Onbegrip<br />

Andere mensen snappen het vaak niet. Ze hebben bij<br />

vermoeidheid een heel ander beeld en kunnen zich niet<br />

voorstellen dat je er met een paar dagen rustig aan doen<br />

niet af bent. Ze kunnen het alleen vergelijken met de<br />

vermoeidheid die ze zelf kennen: zoals vermoeidheid na<br />

een dag hard werken. Terwijl het hier eerder gaat om<br />

uitputting, een zware vermoeidheid die lang aanhoudt.<br />

Het is voor mensen die het niet zelf kennen moeilijk om<br />

zich hiervan een voorstelling te maken.<br />

Opeenstapeling van stress<br />

De moeheid kan veel oorzaken hebben. Het kan gaan om<br />

lichamelijke klachten als bloedarmoede, of misschien heb<br />

je 'iets onder de leden'. Ook psychische aandoeningen als<br />

depressiviteit veroorzaken veel vermoeidheid. De vermoeidheid<br />

zoals die hierboven beschreven is, zal in de meeste<br />

gevallen samenhangen met de enorme stress die mensen<br />

te verduren hebben (of hebben gehad). Velen die hebben<br />

moeten vluchten voor de explosie worden nog regelmatig<br />

geconfronteerd met pijnlijke herinneringen en emoties.<br />

Elke keer dat dit gebeurt kost het behoorlijk wat energie<br />

om hiermee goed om te gaan. Daarnaast hebben heel veel<br />

getroffenen enorm moeten 'werken' om de nasleep van de<br />

ramp in goede banen te leiden. Het gaat dan om gedoe<br />

met instanties, om het nadenken hoe het verder moet,<br />

zoeken van de goede hulp, leren snappen hoe dat dan<br />

weer precies werkt, kortom een bijna eindeloze opsomming<br />

van klussen vanwege de ramp. Daarnaast natuurlijk ook<br />

de zorgen die je hebt over je gezin, over je eigen toekomst.<br />

Dit soort stress - zo noemen we deze spanning - is afzonderlijk<br />

vaak wel te verdragen. Als het lang duurt, of als het<br />

vaak terugkomt, is het net of het zich opstapelt. En elke<br />

keer als die stress optreedt gebeurt er iets met je lichaam.<br />

Een soort oerreactie van stresshormonen die je lichaam<br />

klaarmaken om 'te vechten of te vluchten'. Hier is op zich<br />

niks mis mee, maar het lichaam moet zich hiervan wel<br />

herstellen. En dat is vaak het grote probleem. Wanneer<br />

spanning vaak optreedt, of lang duurt krijgt het lichaam<br />

niet de kans om te herstellen. Een aantal stresshormonen<br />

verdwijnt dan niet meer uit je lichaam. Uiteindelijk leidt<br />

dat vaak tot klachten zoals hierboven beschreven zijn.<br />

Klachten die we meestal benoemen als 'Burnout' of '<br />

emotionele uitputting'. Deze vermoeidheidsklachten hebben<br />

de neiging om erg lang te duren. Daarnaast vermindert je<br />

weerstand tegen allerlei andere psychische en lichamelijke<br />

klachten.<br />

Wat doe je eraan<br />

De moeheid gaat vaak niet vanzelf over. En zeker niet door<br />

'even goed uit te rusten'. Ook al ga je op tijd naar bed.<br />

Dikwijls zijn er problemen met inslapen of doorslapen, en<br />

ook al gaat het slapen goed, je wordt niet uitgerust wakker.<br />

Goede voornemens om rustig aan te doen werken onvoldoende.<br />

Voor je ervan uit mag gaan dat het stressklachten<br />

zijn, is het zaak om toch samen met de huisarts te kijken<br />

of er een andere verklaring is voor de klachten. Als er sprake<br />

is van uitputting die vooral door stress wordt veroorzaakt,<br />

moet je proberen een nieuw evenwicht van inspanning,<br />

vermoeidheid en rust te scheppen. Door een doordacht<br />

programma van inspanning en ontspanning probeer je<br />

zover te komen dat de slepende moeheid waar je niet van<br />

uitrust, plaats maakt voor de soort vermoeidheid zoals je<br />

die kunt hebben na sporten. Dus vermoeidheid die over<br />

gaat van uitrusten. Een proces dat veel tijd nodig heeft en<br />

dat niet vanzelf gaat. Met een professionele hulpverlener<br />

kun je samen een plan maken hoe dit aan te pakken. In<br />

de meeste gevallen gaat dit niet zonder slag of stoot. En<br />

dan is het fijn dat je samen met een deskundige deze<br />

problemen het hoofd kunt bieden. Je moet het weliswaar<br />

zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Binnen<br />

Mediant is geen kant en klare aanpak voorhanden. Met<br />

mensen die via de huisarts of het Algemeen Maatschappelijk<br />

Werk verwezen worden naar Mediant Nazorg<br />

Vuurwerkramp, wordt van persoon tot persoon gekeken<br />

wat in hun geval de beste aanpak is.<br />

Pillen?<br />

Aan medicijnen wil ik niet teveel aandacht besteden.<br />

Ik wil me graag aansluiten bij de opmerkingen van<br />

Fred Bosman in de vorige '<strong>13</strong> <strong>Mei</strong> Opnieuw Beginnen'.<br />

Hij pleit om terughoudend te zijn met slaap- en kalmeringsmiddelen.<br />

'Denk er eens over na: ongetwijfeld slaap je meer<br />

dankzij de medicijnen, maar slaap je ook beter en, wat<br />

nog belangrijker is, voel je je ook beter?'<br />

Henk Bakker<br />

Preventiewerker bij Mediant Nazorg Vuurwerkramp<br />

Pagina 17


Pagina 18<br />

Ard Pierik en Marga Brunninkhuis van Stichting Stedelijk Wonen<br />

Adviesbureau's helpen mensen bij<br />

het bouwen van hun droomhuis<br />

De wederopbouw van de wijk Roombeek is van start gegaan. Het is de bedoeling dat de helft<br />

van de nieuwe woningen gebouwd gaat worden via particulier opdrachtgeverschap. Dit houdt in dat<br />

(toekomstige) bezitters van een kavel grotendeels zelf kunnen bepalen wat voor soort woning zij op<br />

hun grond neerzetten. Daarmee wordt een grote mate van afwisseling in de wijk gestimuleerd.<br />

De gemeente wil mensen, die een nieuw huis bouwen<br />

in Roombeek, stimuleren gebruik te maken van een<br />

bouwadviesbureau. Daarom heeft de gemeente een<br />

subsidieregeling in het leven geroepen.<br />

Stichting Stedelijk Wonen is een van de drie adviesbureaus<br />

die geselecteerd is door de gemeente om mensen die een<br />

nieuw huis willen bouwen in Roombeek te helpen bij het<br />

verwezenlijken van hun ideeën. Marga Brunninkhuis en<br />

Ard Pierik werken beiden bij de Stichting Stedelijk Wonen.<br />

Marga: "Het mooiste wat je kunt doen is mensen helpen<br />

hun eigen huis te bouwen. Dit project sprak ons erg aan<br />

omdat de wensen van bewoners het uitgangspunt zijn."<br />

Stichting Stedelijk Wonen heeft zich enkele jaren geleden<br />

in de buurt van het rampgebied beziggehouden met<br />

stadsherstellende activiteiten. Ard is sinds de bewuste<br />

<strong>13</strong> mei met de ramp bezig. Hij heeft zich onder andere<br />

beziggehouden met het goedkeuren en vrijgeven van<br />

woningen na de ramp. Marga woont aan de buitenring.<br />

Op de dag van de ramp was zij niet thuis. De voorgevel<br />

van haar huis was zwaar beschadigd. Marga: "Direct na<br />

de ramp heb ik een paar dagen op het stadhuis gewerkt.<br />

Dit was een heel bijzondere ervaring. Ik vind dit ook een<br />

speciaal project. Ik vind het een mooie gedachte dat de<br />

gemeente de wijk wil teruggeven aan de mensen."<br />

Werkwijze<br />

Als mensen besluiten de hulp van Stedelijk Wonen in te<br />

schakelen, krijgen ze eerst, kosteloos, een oriënterend<br />

gesprek. Ard: "In het eerste gesprek proberen wij erachter<br />

te komen wat mensen willen. De mensen krijgen van ons<br />

als huiswerk mee na te denken over wat hun woonwensen<br />

zijn. Vaak weten mensen beter wat ze niet willen dan wat<br />

ze wel willen. Wij vragen mensen foto's te maken van<br />

huizen die zij mooi vinden en een wensenlijst voor hun<br />

nieuwe huis op te stellen.<br />

In het tweede gesprek hebben mensen meestal een voorstelling<br />

gemaakt van het huis dat zij willen bouwen. Wij<br />

proberen dan een programma van eisen te maken. Wij<br />

begeleiden de mensen gedurende het hele proces, van de<br />

keuze voor een goede architect en een betrouwbare<br />

aannemer tot en met de uitvoering." Ook bewaakt een<br />

bouwadviesbureau het budget.<br />

Subsidie<br />

De subsidie die de gemeente ter beschikking stelt aan<br />

particulieren die bouwen in Roombeek is volgens Ard en<br />

Marga toereikend voor de gemiddelde particuliere bouwer.<br />

Tweederde van de kosten van het bureau worden vergoed<br />

door de gemeente met een maximum van 3 4500,- . Zowel


gedupeerden als niet-gedupeerden komen in aanmerking<br />

voor deze subsidieregeling. Tot nu toe hebben drie<br />

gedupeerden een beroep gedaan op de Stichting Stedelijk<br />

Wonen en met een aantal andere gedupeerden is een<br />

eerste gesprek gevoerd. Ard: "Je ziet dat de mensen die<br />

beginnen met de bouw van een nieuw huis er echt aan<br />

toe zijn. Zij zijn gericht op de toekomst."<br />

Door middel van de subsidieregeling wil de gemeente<br />

de mensen stimuleren gebruik te maken van een bouwadviesbureau.<br />

Op deze manier hoopt de gemeente de<br />

kwaliteit in de wijk te waarborgen. Een adviesbureau gaat<br />

uit van wat de mensen willen. Tegelijkertijd kijken zij ook<br />

of het huis past in de wijk als geheel.<br />

Een belangrijk voordeel van het inschakelen van een<br />

bouwadviesbureau is dat je als opdrachtgever sterker<br />

komt te staan tegenover de architect en de aannemer.<br />

Marga: "Wij hebben verstand van mensen en van bouwen.<br />

Een huis bouwen doe je niet elke dag, er komt veel bij<br />

kijken. Als adviesbureau hebben wij ervaring met alle<br />

aspecten van het bouwproces. Wij zijn als bureau geheel<br />

onafhankelijk. We hebben bijvoorbeeld geen binding met<br />

een architect, aannemer of bank. Maar wij kennen het<br />

wereldje goed. Wij luisteren goed naar de mensen.<br />

Ons doel is mensen te helpen bij het realiseren van hun<br />

droomhuis." Deze manier van werken bij het bouwen van<br />

een huis is vrij uniek in Nederland.<br />

Particulieren die willen bouwen in Roombeek kunnen een<br />

beroep doen op één van de volgende drie adviesbureau's:<br />

B2advies<br />

Deurningerstraat 118<br />

7522 CG <strong>Enschede</strong><br />

Tel: 06-51292058<br />

Primavilla / Snelder Zijlstra<br />

Hoedemakersplein 1<br />

7511 JR <strong>Enschede</strong><br />

Tel: 053-4852285<br />

Stichting Stedelijk Wonen<br />

Van Alphenstraat 14<br />

7514 DD <strong>Enschede</strong><br />

053-4343565<br />

info@stedelijkwonen.nl<br />

Bron: foto’s OPR<br />

Pagina 19


Pagina 20<br />

Hoe gaat het nu met . . ?<br />

Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen<br />

die op de één of andere manier tijdens of na de vuurwerkramp<br />

op een bijzondere manier letterlijk in beeld<br />

zijn geweest.<br />

Als ze de foto ziet, die door een fotograaf van Tubantia<br />

vlak na de ramp is gemaakt, is ze in gedachten meteen<br />

weer ter plekke. De kleren die ze aan heeft op de foto, zijn<br />

bij elkaar gezocht in de Diekmanhal. De foto van Sieta<br />

Ganeshi, hangend tegen het hek bij de Kottendijk is<br />

indrukwekkend. Er spreekt zoveel wanhoop en verdriet<br />

uit. Een vrouw die niet weet wat er met haar huis aan de<br />

Roomweg is gebeurd. Niet lang na dit moment werd pijnlijk<br />

duidelijk dat er van het huis waar ze veertien jaar woonde,<br />

niets meer over was. In het nieuwe huis in stadsdeel Zuid<br />

is Sieta nog steeds bezig om alles een plekje te geven.<br />

'Ik heb op mijn knieën gejankt als een kind, toen ik zag<br />

dat ons huis verdwenen was. Alles was weg, dat is niet te<br />

geloven, helemaal plat. Ik heb stukken steen en een koperen<br />

kan mee kunnen nemen. Verder was alles verbrand, mijn<br />

hele geschiedenis. Alle foto's, de tekeningen van mijn<br />

twee zoons, onze trouwfoto's. Dat krijg je nooit terug.'<br />

Sieta Ganeshi heeft de kleren die ze op de rampzalige dag<br />

aanhad zelfs bewaard. 'Af en toe haal ik ze uit de verpakking<br />

en ruik er even aan. Dat is een raar gevoel. Ik had die dag<br />

badslippers aan en die heb ik ook nog. Het is vreemd om<br />

die dingen terug te zien, goh, jullie zijn er ook nog.'<br />

Sieta zegt nog ongeveer drie keer in de week terug te gaan<br />

naar de Roomweg. 'Ik heb dan het gevoel dat ik thuis kom.<br />

Regelmatig rijd ik er zelfs onbewust naar toe. Het huis is<br />

weg, maar de parkeerplaats ervoor bestaat nog. Dat geeft<br />

zo'n vertrouwd gevoel. En ik ben niet de enige. Mijn jongste<br />

zoon eet daar tussen de middag soms zijn boterhammen<br />

op in zijn lunchpauze.'<br />

Voor de uit Suriname afkomstige vrouw is de tijd na de ramp<br />

moeilijk verlopen. Tijdens de vlucht uit de brandende wijk<br />

is ze gewond geraakt. De klap van een groot brokstuk<br />

tegen haar been, werkt helaas nog steeds door. 'Na de<br />

ramp had ik veel last van mijn rechterbeen. De pijn trok<br />

van mijn voet naar mijn heup. Nu is de pijn ook naar<br />

andere delen van mijn lichaam getrokken, zoals mijn polsen<br />

en mijn andere been. Het is nog steeds niet duidelijk wat<br />

het is, maar ik heb er wel veel last van. Binnenkort kijkt<br />

een neuroloog er naar. Ook heb ik oorproblemen opgelopen<br />

door de enorme drukgolf. Lichamelijk gaat het dus absoluut<br />

nog niet goed. Ik ben eigenlijk helemaal op en altijd moe.<br />

Werken gaat ook vreselijk moeizaam. Eigenlijk heb ik al<br />

geaccepteerd dat werken voorlopig niet meer gaat lukken.<br />

Ik heb pas gehoord dat mijn afdeling gaat verhuizen naar<br />

Arnhem, ik weet niet of ik het aankan iedere dag die afstand<br />

te overbruggen. Het is dus nog onzeker hoe het verder gaat,<br />

maar ik zou het vreselijk vinden om ook mijn werk nog te<br />

verliezen. Het administratieve werk bij de bank is echt<br />

mijn houvast.'<br />

Ze kan moeilijk wennen in haar nieuwe huis aan de<br />

Rhaanbrink. Ze geeft aan dat haar energie nog in het huis<br />

aan de Roomweg zit. In het huidige huis vindt ze het<br />

moeilijk om iets aan te pakken. Hier is ze op visite, daar<br />

was ze thuis. Ze is wel reëel en wil niet terug naar de<br />

Roomweg. 'Daar vind je nooit meer wat je had. Ik zou niet<br />

meer in de nieuw te bouwen wijk kunnen wennen, daarom<br />

probeer ik het maar hier aan de Rhaanbrink.' Sieta denkt<br />

dat het makkelijker zal worden als het rampgebied volgebouwd<br />

is. 'Dan staat op die plek een nieuw huis dat niet<br />

meer van jou is. Dan zal ik er waarschijnlijk toch wel minder<br />

naar toe gaan. Soms wil ik ook niet meer herinnerd worden<br />

aan de vuurwerkramp. Er komt ooit een tijd, dan doe ik alles<br />

weg wat ik na de ramp bewaard heb en dan kan ik verder.<br />

Het getal <strong>13</strong> zal echter altijd een gevaarlijke klank hebben<br />

voor mij. Ik was al bijgelovig en nu is dat veel erger geworden.<br />

Op de dertiende van de maand blijf ik thuis, dan ga ik<br />

<strong>Enschede</strong> niet uit, wat een ander er ook van zegt.'<br />

Sieta Ganeshi


Roomveldje in de jaren ‘30<br />

Alleen de jeugdherinneringen zijn<br />

er straks nog<br />

Momenteel zijn de sloopwerkzaamheden in het Roomveldje volop aan de gang. Rond de<br />

bouwvakvakantie zal, op een aantal huizen die bewaard worden na, de beschadigde woonwijk tot<br />

het verleden behoren. Met de sloophamer verdwijnt ook een stukje van de oude sfeer die het wijkje<br />

uitstraalde. De grond wordt klaargemaakt voor nieuwbouw.<br />

Een vooruitgang', zeggen velen. Voor Willem Sessink (65)<br />

voelt het echter alsof een stuk van zijn geschiedenis is<br />

afgesneden. 'Het klinkt wel theatraal, maar dat gevoel<br />

komt toch af en toe bovendrijven.'<br />

In 1936 gingen de ouders van Willem Sessink wonen aan<br />

de Kwartelstraat 9. Ze waren één van de eerste huurders.<br />

Willem en zijn vier zussen groeiden daar op. Sessink<br />

woont inmiddels al heel wat jaren in Glanerbrug, maar<br />

bewaart zeer goede herinneringen aan de Kwartelstraat.<br />

Een aantal familieleden woonde er voor de ramp nog<br />

steeds. 'Het was heerlijk wonen daar. Ik kende de buurt<br />

als mijn broekzak. Met de jongens uit de straat maakten<br />

we de buurt flink onveilig. Het oude Nieuwlustpark was<br />

onze favoriete speelplek. Je had daar een vijver, een bos<br />

en veel gras. Wat wilde je nog meer. Tamme kastanjes eten<br />

en onvoorstelbaar vies worden, zo herinner ik me die tijd.<br />

In het park stond een muziektent waar dikwijls concerten<br />

werden gegeven. 's Avonds als ik mijn slaapkamerraam<br />

openzette kon ik vanuit mijn bed luisteren naar de muziek.<br />

Het was een prachtig park, echt een ontmoetingsplek. De<br />

Grolschfabriek heeft de grond helaas gebruikt om uit te<br />

breiden. Het is doodzonde dat het park er niet meer is.'<br />

De eerste grote ramp van het<br />

Roomveldje<br />

De eerste herinneringen van de oud-<strong>Enschede</strong>ër zijn van<br />

de oorlog. 'Ik was toen erg jong, maar ik weet het nog<br />

goed. Vooral het bombardement in februari 1944 staat me<br />

nog helder voor de geest. Een aantal huizen in de<br />

Nieuwluststraat en de Nachtegaalstraat raakten door dit<br />

bombardement met fosforbommen ernstig beschadigd. Ik<br />

zie het zo nog voor me hoe de huizen brandden. Ik was<br />

erg bang. De kinderen schuilden onder de eetkamertafel<br />

die mijn vader tegen de dragende muur in ons huis had<br />

geschoven. Dat zijn dingen die je nooit meer vergeet. Die<br />

bombardementen kun je eigenlijk omschrijven als de eerste<br />

ramp van het Roomveldje.'<br />

Ook de bevrijding kan Willem Sessink zich nog erg goed<br />

herinneren. Hij was toen een jongetje van acht. 'Vlak voor<br />

de bevrijding werd er hier in de buurt gevochten. Het was<br />

op eerste paasdag 1945. Mijn ouders hebben mijn zussen<br />

en mij toen voor de veiligheid meegenomen naar de<br />

brouwerijkelder. Toen het gevaar geweken was, gingen we<br />

de geallieerde tanks bekijken die over de Deurningerstraat<br />

kwamen aanrollen. <strong>Enschede</strong> was vrij.'<br />

De saamhorigheid in het Roomveldje bleef ook na de<br />

oorlog groot. Er was veel contact met elkaar. Dat geeft<br />

Sessink ook aan: 'Bijna niemand had een auto of een<br />

telefoon. Je was meer op elkaar aangewezen. Na het eten<br />

ging iedereen voor het huis zitten. De laatste nieuwtjes<br />

werden doorgenomen. Er was een grote betrokkenheid.'<br />

Fotomonument<br />

Na de eerdere ramp die het Roomveldje meemaakte, bracht<br />

de vuurwerkramp het wijkje de definitieve slag toe. Vanaf<br />

zijn balkon in Glanerbrug maakte Sessink die bewuste<br />

zwarte zaterdag intensief mee. Opnieuw voelde hij zich<br />

erg betrokken bij 'zijn' Roomveldje. Al gauw ontstond het<br />

idee om een soort fotomonument te maken. Fotografie<br />

was altijd al een grote hobby van de gepensioneerde<br />

Glanerbrugger. Zijn ervaring kwam hem goed van pas bij<br />

het uitvoeren van dit project. 'Vanaf het begin ben ik<br />

foto's digitaal gaan verzamelen van de periode voor, tijdens<br />

en na de vuurwerkramp. Deze gebeurtenis is zo enorm<br />

groot geweest, die mag nooit vergeten worden. Over 10 jaar<br />

zijn al veel indrukken verwaterd en dat mag niet gebeuren.<br />

Ik verzamel al het fotomateriaal dat ik kan vinden via<br />

vrienden, kennissen, particuliere fotografen en bedrijven.<br />

Voor mezelf heb ik nu een fotomonument op CD gezet<br />

met honderden foto's. Ik hoop dat ik deze CD nog een keer<br />

uit kan geven aan mensen die ook in dit gebied hebben<br />

gewoond. Ik zal niet de enige zijn die behoefte heeft aan<br />

dit materiaal. Daar in Roombeek liggen toch de wortels<br />

van velen.'<br />

Oude foto familie Sessink<br />

Pagina 21


Pagina 22<br />

Veiligheid in Noord<br />

Veiligheid staat, na de verschrikkelijke gebeurtenissen van mei 2000, hoog in het vaandel van<br />

de <strong>Gemeente</strong> <strong>Enschede</strong>. Om de leefbaarheid en gevoelens van veiligheid bij de bewoners in het<br />

Stadsdeel Noord te stimuleren, is al eerder begonnen met een aantal projecten. Ook voor de komende<br />

maanden staat er weer het nodige op het programma.<br />

Welke projecten draaien al in Noord?<br />

In Noord lopen op dit moment twee grote anti-drugsprojecten<br />

onder de titel ‘Support <strong>Enschede</strong> Noord.’ Deze projecten<br />

zijn erop gericht de overlast door gebruikers van harddrugs<br />

in Noord flink terug te dringen. Zodoende kunnen onveiligheidsgevoelens<br />

van inwoners minder worden. Het tweede<br />

project is bedoeld om kinderen in de kwetsbare leeftijd<br />

van zo’n jaar of 12 beter bekend te maken met de gevaren<br />

die er kleven aan het gebruik van verslavende middelen.<br />

Beide projecten lopen nu twee jaar en de resultaten zijn<br />

zeer bevredigend.<br />

Het winkelcentrum Deppenbroek, hart van de wijk Noord,<br />

heeft op 12 juli de eerste ster in het kader van het<br />

Keurmerk Veilig Ondernemen gekregen. Dit keurmerk is<br />

een landelijk initiatief en tot nu toe zijn er nog maar twee<br />

winkelcentra in Nederland, waaronder dus Deppenbroek,<br />

die voor deze certificering in aanmerking zijn gekomen.<br />

Zo’n keurmerk wordt niet zomaar afgegeven. Onder leiding<br />

van Henk Stokvis, een ondernemer in het winkelcentrum,<br />

is een werkgroep aan de slag gegaan. Daarin zaten vertegenwoordigers<br />

van de ondernemers, politie, brandweer,<br />

beheerder van het winkelcentrum, de wijkraad <strong>Enschede</strong>-<br />

Noord en stadsdeelmanagement Noord. Met de richtlijnen<br />

uit het handboek ‘Veilig winkelen en werken in een<br />

winkelcentrum’ heeft deze werkgroep de situatie in het<br />

winkelcentrum tegen het licht gehouden. Dat heeft geleid<br />

tot maatregelen die zijn opgenomen in het stappenplan.<br />

Het draait allemaal om zorgvuldigheid. Denk hierbij aan<br />

het samenstellen van een huishoudelijk reglement, goede<br />

afspraken met de particuliere bewakingsdienst en de<br />

stadswachten en afspraken op papier tussen alle deelnemers<br />

aan het winkelcentrum.<br />

Wat staat er nog te gebeuren in Noord?<br />

We zijn natuurlijk nog lang niet klaar in stadsdeel Noord.<br />

Nog steeds zijn er bewoners die behoefte hebben aan een<br />

verbreding van veiligheidsmaatregelen. Eén van die groepen<br />

zijn de senioren. In het kader van Senioren en Veiligheid<br />

wil Noord na de zomervakantie starten met een project<br />

dat zich gaat richten op de ideeën en wensen van senioren:<br />

hoe denken zij dat de leefbaarheid en veiligheid in Noord<br />

kan worden verbeterd? Dit project is vorige week ook uit de<br />

startblokken gekomen met de symbolische overhandiging<br />

van een drietal veiligheidsbrochures aan Jan van der Linde,<br />

directeur van het Dr. Ariënshuis.<br />

Na de zomervakantie gaan de gesprekken met senioren in<br />

Noord beginnen. Naar verwachting ontstaat er op deze<br />

manier een goed beeld van de problemen die ouderen<br />

ervaren en hoe deze het beste kunnen worden opgelost.<br />

Deze werkwijze is met groot succes gestart in <strong>Enschede</strong>-Zuid<br />

en heeft inmiddels ook navolging in de andere stadsdelen<br />

gekregen.<br />

Keurmerken<br />

De gemeente <strong>Enschede</strong> hecht veel waarde aan het toewijzen<br />

van verschillende landelijke keurmerken aan bepaalde<br />

woonsituaties binnen de gemeente. Zo zijn er het Keurmerk<br />

Veilig Wonen, het Keurmerk Veilige Woonomgeving, het<br />

Politie Keurmerk Veilig Wonen en het Keurmerk Veilig<br />

Ondernemen. Ook in Noord worden deze keurmerken<br />

gebruikt om de woon- en leefsituatie voor de bewoners<br />

van het stadsdeel zo goed mogelijk te maken en in stand<br />

te houden.<br />

In 2002 is het de bedoeling dat de volgende keurmerken<br />

worden toegepast:<br />

• Keurmerk Veilige Woonomgeving ’t Ankrot<br />

• Politie Keurmerk Veilig Wonen Nieuwbouw<br />

Deurningerstraat<br />

• Renovatie Lijsterstraat<br />

• Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentrum<br />

Deppenbroek<br />

Het spreekt voor zich dat ook de komende jaren veel tijd<br />

en aandacht besteed gaat worden aan de veiligheid en de<br />

leefbaarheid in het Stadsdeel Noord. U wordt daarvan op<br />

de hoogte gehouden.<br />

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:<br />

Stadsdeelmanagement Noord<br />

Zaanstraat 12<br />

7523 HC <strong>Enschede</strong><br />

053-4817098


Ondernemers<br />

Nieuws<br />

Vervallen van de grens van 100.000 euro<br />

Zoals u ongetwijfeld uit de media hebt vernomen heeft de<br />

Europese Commissie in Brussel de getroffen ondernemers<br />

ontheffing verleend voor twee zaken.<br />

In het verleden was het niet mogelijk om ondernemers die<br />

meer dan 100.000 euro schade hebben geleden te<br />

compenseren. Na een uitgebreide lobby is het ons gelukt<br />

om de staatssecretaris Ybema ervan te overtuigen dat er<br />

in Brussel ontheffing zou moeten worden verleend. Ook<br />

CFA II gaf in dit advies zijn advies aan.<br />

Na lang wachten en het voeren van veel correspondentie<br />

kwam er op 7 juni jl. het bericht dat de grens van 100.000<br />

euro is vervallen en ook dat de ondernemerstoets van<br />

225.000 euro niet meer wordt gehanteerd.<br />

Op dit moment zijn ons ca. 40 ondernemers bekend die<br />

meer dan 100.000 euro schade hebben geleden. Een grote<br />

groep die nu grotendeels schadeloos kan worden gesteld.<br />

Een heel belangrijk onderdeel is nu de snelle uitvoering<br />

van de gewijzigde regeling door de Stichting Financiële<br />

Hulpverlening Vuurwerkramp en LASER. Wij hebben<br />

ervoor gepleit dat op korte termijn de ondernemers die<br />

het betreft bericht ontvangen over de afhandeling. Dit<br />

moet en kan naar onze mening snel en adequaat gebeuren.<br />

Bedrijfsschade 2001<br />

De ondernemers die bekend zijn bij LASER hebben een brief<br />

gehad met een aanvraagformulier voor de bedrijfsschade<br />

2001. Het gaat hier om de winstderving van het afgelopen<br />

jaar. Misschien dat er ondernemers zijn die 2001 nog niet<br />

hebben kunnen afsluiten, maar ook dan geldt dat u een<br />

aanvraag in moet dienen. Wij roepen u op het aanvraagformulier<br />

zo spoedig mogelijk retour te zenden.<br />

Detailhandel <strong>Enschede</strong> Noord<br />

De winkeliers op de winkelcentra Mekkelholt en Deppenbroek<br />

en de winkeliers die aan de rand van Roombeek zitten, zijn<br />

op drie informatieavonden op de hoogte gesteld over de stand<br />

van zaken van de vestiging van detailhandel aan de Roomweg.<br />

Op 18 juni 2002 is er een avond geweest waarop alle<br />

meningen verzameld zijn. Deze avond zijn er de volgende<br />

conclusies getrokken:<br />

• Er zal een brancheadviescommissie worden ingesteld<br />

• De ontwikkeling van detailhandel aan de Roomweg zal<br />

over ca. twee jaar ter hand worden genomen<br />

• De ondernemers zullen op de hoogte worden gehouden<br />

van eventuele tussentijdse ontwikkelingen<br />

De volgorde waarin ondernemers voor vestiging aan de<br />

Roomweg in aanmerking komen is:<br />

1. getroffen ondernemers uit het plangebied Roombeek<br />

2. winkeliers uit winkelcentrum Mekkelholt<br />

3. winkeliers uit winkelcentrum Deppenbroek en verspreide<br />

winkeliers uit <strong>Enschede</strong> Noord<br />

4. overige winkeliers uit <strong>Enschede</strong> of daarbuiten.<br />

Voor vragen kunt u met het secretariaat contact opnemen.<br />

Terugkeer naar de nieuwe wijk<br />

Steeds meer ondernemers maken afspraken met het<br />

Projectbureau Wederopbouw om de mogelijkheden van<br />

terugkeer te onderzoeken. Hiermee wordt tegemoet gekomen<br />

aan het uitgangspunt om de sfeer en cultuur van de wijk<br />

zoveel mogelijk terug te laten komen. Wij blijven u oproepen<br />

om het gesprek met Barbara Verbeek en Arianne <strong>Mei</strong>jer aan<br />

te gaan. Er liggen voldoende mogelijkheden om terug te keren.<br />

Afhandeling van de gesprekken met<br />

ondernemers<br />

Alle ondernemers die de Ondernemersvereniging om<br />

bemiddeling hebben gevraagd, dan wel die hun vragen bij<br />

ons hebben neergelegd hebben een brief ontvangen wat er<br />

gedaan is. Indien u nog vragen mocht hebben dan kunt u<br />

altijd contact met ons opnemen.<br />

Getroffenen-monitor<br />

Binnenkort zal er een onderzoek worden gedaan naar de<br />

gevolgen van de vuurwerkramp. Dit is een vervolg op het<br />

onderzoek dat eerder heeft plaatsgevonden. In dit onderzoek<br />

is de groep ondernemers een aparte doelgroep. Aan de<br />

ondernemers worden een aantal specifieke vragen gesteld.<br />

Om een goede lobby te kunnen voeren is het belangrijk<br />

om over juiste en recente gegevens te beschikken.<br />

Wij verzoeken u als u benaderd wordt door I & O Research<br />

om uw medewerking te verlenen. Voor alle processen die<br />

nog gaande zijn is dit belangrijke informatie.<br />

Knelpunten bij ondernemers<br />

Naar aanleiding van de Ondernemersavond van 6 mei jl.<br />

hebben een aantal ondernemers het knelpuntenformulier<br />

ingevuld. Daarnaast hebben wij informatie van ondernemers<br />

die op het spreekuur zijn geweest en hebben de Helpdesk<br />

om een overzicht gevraagd.<br />

Voor de ondernemers komt hieruit het volgende beeld<br />

naar voren. Het grootste deel van de ondernemers is<br />

geholpen. Er liggen nog een aantal dossiers die om een<br />

uiteenlopende redenen niet kunnen worden afgehandeld.<br />

Belangrijk signaal is dat er in toenemende mate sprake is<br />

van psychische problemen bij ondernemers. Wij adviseren<br />

om in dit soort gevallen professionele hulp te zoeken bij<br />

Mediant.<br />

In het verlengde hiervan is het goed om een beroep te<br />

doen op de Regeling Materiële Personenschade.<br />

De formulieren zijn bij het IAC verkrijgbaar.<br />

Openstelling Roomweg<br />

OGOVE heeft een brief gestuurd naar het projectbureau<br />

met de vraag waarom de openstelling van de Roomweg<br />

voor gemotoriseerd vervoer zo lang moet duren. Steeds<br />

maar weer worden er nieuwe argumenten aangedragen<br />

om de Roomweg dicht te laten. Door OGOVE is aangegeven<br />

dat het voor ondernemers van belang is dat de Roomweg<br />

zo snel mogelijk voor alle verkeer wordt opengesteld.<br />

Website<br />

De website van de Ondernemersvereniging Gedupeerde<br />

Ondernemers Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> in de lucht:<br />

www.ogove.nl. Op deze site is alle relevante informatie en<br />

adressen beschikbaar.<br />

Pagina 23


Pagina 24<br />

Kritische kanttekeningen<br />

bij warmtenetproject Roomveldje<br />

Weglaten aardgasaansluiting helemaal niet zo logisch<br />

Hoewel hij naar eigen zeggen eigenlijk geen 'vergadermens' is, heeft Bart Volgers, oudbewoner<br />

van de Kwartelstraat, zich intussen behoorlijk vastgebeten in de plannen voor de aanleg van een<br />

warmtenet (een soort stadsverwarming) bij de wederopbouw van het Roomveldje.<br />

Dit is de reden waarom hij op 10 juni toch een informatiebijeenkomst<br />

van het Projectbureau Wederopbouw, waar<br />

dit punt op de agenda stond, heeft bezocht. Volgers, als<br />

bewoner van de Kwartelstraat getroffen door de vuurwerkramp,<br />

is niet tegen een warmtenet als zodanig. Maar hij<br />

heeft er wel ernstig bezwaar tegen dat met de aanleg van<br />

een warmtenet de aardgasaansluiting verdwijnt. Bij de<br />

presentatie van de plannen is volgens Volgers gesuggereerd<br />

dat weglaten van de aardgasaansluiting logisch voortvloeit<br />

uit de aanleg van een warmtenet. Zo logisch is dat volgens<br />

hem niet. Bovendien steekt het Volgers dat de oud-bewoners,<br />

die willen terugkeren, de plannen 'door de strot krijgen<br />

geduwd'.<br />

Volgers is niet bepaald overtuigd van alle gehanteerde<br />

argumenten om bij de aanleg van een warmtenet in de<br />

nieuwe wijk de aardgasaansluiting weg te laten. 'Je bent<br />

dus gedwongen elektrisch te gaan koken. Dat wil ik niet.<br />

En volgens mij willen een heleboel oud-bewoners dat<br />

niet.' Volgers omschrijft het niet meer kunnen koken op<br />

gas als een 'grove inbreuk op mijn levenssfeer'. In een toelichting<br />

daarop zegt hij graag te koken, ook voor vrienden.<br />

'Kijk, water koken op elektrisch dat gaat nog wel, maar<br />

een goeie biefstuk bakken, dat kan alleen goed op gas.<br />

Maar los daarvan is het ook een hele dure grap en milieuonvriendelijk.<br />

Alleen als je de allerduurste pannen koopt,<br />

krijg je een vergelijkbaar resultaat als wanneer je op gas<br />

kookt. Je bent dus gedwongen alle oude spullen weg te<br />

doen. Dat is heel milieu-onvriendelijk. Er is wel gezegd dat<br />

er financiële compensatie komt, maar uiteindelijk ben je<br />

toch duurder uit wanneer je op den duur een inductieplaat<br />

of speciale pannen moet vervangen. Maar elektrisch koken<br />

is niet alleen voor het huishoudboekje van de bewoners<br />

ongunstig, ik ben op internet gaan zoeken en heb ontdekt<br />

dat gerenommeerde onderzoekers hebben vastgesteld dat<br />

elektrisch koken milieu-onvriendelijker is dan koken op<br />

aardgas. Er wordt bijna twee keer zoveel energie gebruikt<br />

als bij koken op aardgas.'<br />

Het steekt Bart Volgers dat oud- en toekomstige bewoners<br />

onvoldoende in de plannen zijn betrokken. 'Mensen zijn<br />

niet geraadpleegd. Waarom niet? Waarom is geen enquête<br />

gehouden over deze kwestie door een onafhankelijke<br />

club? Wanneer die alsnog zou worden gehouden en daaruit<br />

zou blijken dat 70 procent van de mensen geen problemen<br />

heeft met het weglaten van de aardgasaansluiting, okee,<br />

than I rest my case.'<br />

Zolang dat niet duidelijk is, gaat Bart Volgers door met het<br />

plaatsen van kritische kanttekeningen bij het project. Ook<br />

al omdat hij de indruk heeft dat steeds meer mensen zijn<br />

die er net zoals hij over denken. Volgers denkt er over om,<br />

voorafgaand aan een beslissing in de gemeenteraad over<br />

de kwestie, de politiek te benaderen. En hij heeft zelfs een<br />

speciale internetsite gebouwd, waarop de kwestie uitvoerig<br />

wordt belicht. Het adres: www.roomveldje.tk.<br />

Colofon<br />

Het maandblad '<strong>13</strong> mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van<br />

het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die<br />

betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt<br />

informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers<br />

en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen<br />

reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal<br />

kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom.<br />

Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten<br />

ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag<br />

of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel<br />

mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of<br />

behandeld.<br />

De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers<br />

vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink, Henriette<br />

Hoogerheiden, (Informatie en AdviesCentrum), Rieneke Hesselink<br />

(projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars).<br />

Tekstbijdragen van Ben Siemerink.<br />

Fotografie: Johan Ghijsels<br />

Fotografie pagina 20: Twentsche Courant Tubantia<br />

Vormgeving: Digidee Reclamestudio<br />

Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink<br />

Postbus 167, 7500 AD <strong>Enschede</strong>, tel. 0800 - 1100<br />

Email: a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!