Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede
Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede
Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Nieuwskrant</strong> <strong>13</strong> <strong>Mei</strong><br />
Uitgave <strong>13</strong>, juli/augustus 2002<br />
Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp<br />
Uitgave 1, april 2001<br />
Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.<br />
Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen.<br />
Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100!<br />
0800-1100<br />
Helen Westendorp met haar kinderen na<br />
26 maanden terug in singelwoning<br />
'We beginnen gewoon nóg een keer opnieuw'<br />
'De charme van een oud huis krijg je niet terug. Toch heb ik de stille hoop dat er nog iets van de<br />
oude sfeer zal blijven.' Met dat citaat werd ruim een jaar geleden, in de allereerste editie van dit<br />
maandblad, een interview met Helen Westendorp afgesloten.<br />
In haar tijdelijke onderkomen aan de Spechtstraat keek<br />
moeder Helen met haar vier kinderen toen al reikhalzend<br />
uit naar het moment dat ze terug zou kunnen keren in hun<br />
door de vuurwerkramp zwaar beschadigde 'singelwoning'<br />
van Domijn aan de Deurningerstraat 116.<br />
Op zaterdag 22 juni j.l. was het zover. Met het nodige<br />
feestelijke vertoon kreeg Helen, samen met vier anderen<br />
als eerste 'terugkeerders', officieel de sleutel overhandigd<br />
van haar volledig gerenoveerde woning.<br />
Van de oude sfeer vonden Helen en haar kinderen in hun<br />
'paradijsje', waar ze tot de vuurwerkramp anderhalf jaar<br />
woonden, niets terug. Helen, lachend:'Je kent het gewoon<br />
niet terug. Alleen de zijmuren zijn blijven staan, binnenin<br />
is alles nieuw opgetrokken. Alleen aan de kelder is niets<br />
veranderd. Maar mijn zoon zei: Kijk, ma, nou hebben we<br />
ons droomhuis terug. De sfeer van vroeger, die is gewoon<br />
weg, maar ik heb zelf het gevoel dat het toch wel weer<br />
m'n stekje wordt.'<br />
Helen Westendorp met haar kinderen<br />
Informatie- en Adviescentrum
Pagina 2<br />
Tegenover het verdwijnen van de oude sfeer staan volgens<br />
Helen Westendorp een heleboel positieve zaken. 'Ze hebben<br />
het echt fantastisch gedaan, de renovatie. We hebben er<br />
zelf natuurlijk ook wel een woordje in gehad. Zo zijn er<br />
nu dakramen op de zolderkamers gemaakt, waardoor er<br />
nu een heleboel licht is. En ik heb zelf een paar extra luxe<br />
dingen laten doen, zoals een inbouwkeuken, een bad en<br />
keramische kranen. Dat kost dan wel wat extra aan huur,<br />
maar ik vond dat we wel een beetje luxe mochten hebben<br />
na alle ellende die we hebben gehad.'<br />
Helen Westendorp is vol lof over de wijze waarop Domijn<br />
het herstel van de karakteristieke singelwoningen heeft<br />
aangepakt en de wijze waarop de bewoners daarbij zijn<br />
betrokken. 'Ze hebben zich netjes aan het tijdschema<br />
gehouden. Het zou een jaar duren en dat is ook gelukt. Als<br />
bewoners zijn we steeds netjes ingelicht. Misschien ben ik<br />
wel makkelijk, maar ik heb geen klachten.'<br />
In het interview van ruim een jaar geleden gaf Helen<br />
Westendorp al aan terdege te beseffen dat het bij terugkeer<br />
U vraagt, wij antwoorden!<br />
Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de<br />
redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de<br />
maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave.<br />
Ilse Kruider<br />
Letselschade advocaat<br />
Bijdrage<br />
Vorig jaar heb ik mij ingeschreven<br />
bij een LSA-advocaat. Deze vroegen<br />
een klein bedrag aan inschrijfkosten.<br />
Sindsdien heb ik er nooit<br />
meer iets van gehoord. Wat<br />
gaan de Letselschadeadvocaten<br />
nog doen voor de slachtoffers?<br />
Antwoord<br />
De Werkgroep LSA-advocaten is vorig jaar augustus namens 300<br />
slachtoffers een civiele procedure gestart tegen de directeuren van<br />
SE Fireworks, de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat der Nederlanden,<br />
teneinde hen aansprakelijk te stellen voor de door de slachtoffers<br />
geleden en mogelijk nog te lijden schade als gevolg van de ramp<br />
op <strong>13</strong> mei 2000. Aangezien deze procedure zeer omvangrijk en<br />
juridisch zeer complex is, heeft het lange tijd geduurd voordat de<br />
advocaten van SE Fireworks, de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat<br />
der Nederlanden in staat waren in deze procedure schriftelijk te<br />
reageren. Op 25 juni jl. heeft de Werkgroep LSA-advocaten deze<br />
schriftelijke reactie ontvangen, te weten een zogenaamde "conclusie<br />
van antwoord". De Werkgroep krijgt nu tot na de zomervakantie<br />
de gelegenheid op deze conclusie van antwoord te reageren middels<br />
een "conclusie van repliek", waarna de advocaten van SE Fireworks,<br />
de gemeente <strong>Enschede</strong> en de Staat der Nederlanden de gelegenheid<br />
krijgen nog éénmaal te reageren op deze reactie van de Werkgroep<br />
in hun woning nooit meer zou worden zoals het was.<br />
Toen ze de sleutel kreeg, werd dat besef nog sterker.<br />
'Alles is gewoon anders. Aan de ene kant krijgen we<br />
dezelfde buren terug, maar aan de andere kant komt<br />
voorlopig een infocentrum van Domijn. En je hebt natuurlijk<br />
een heel ander uitzicht. Voorlopig kijk je uit over een kale<br />
vlakte. Toch denk ik dat alles goed komt. Ik heb niet het<br />
gevoel dat je op die plek steeds aan de vuurwerkramp<br />
herinnerd wordt. De afgelopen tijd heb ik veel met de hond<br />
in het gebied gelopen en heb ik veel van de sloopwerkzaamheden<br />
gezien. Nu kunnen we vanuit het dakraam de<br />
opbouw zien. Dat is toch ook wel mooi.'<br />
Ondanks alle drukte is Helen Westendorp heel positief<br />
over haar zoveelste verhuizing binnen enkele jaren. Op<br />
<strong>13</strong> juli - precies twee jaar en twee maanden na de<br />
vuurwerkramp - is Helen Westendorp met haar kinderen<br />
in hun vertrouwde woning aan 'weer een nieuwe toekomst'<br />
begonnen. Helen:'We beginnen gewoon nóg een keer<br />
opnieuw.'<br />
door middel van een "conclusie van dupliek". Naar verwachting<br />
zal vervolgens door de Rechter vonnis worden gewezen.<br />
De advocaten van de Werkgroep LSA streven ernaar om op gezette<br />
tijden middels een nieuwsbrief cliënten te informeren over de stand<br />
van zaken in de lopende procedure. Hierbij dient te worden<br />
opgemerkt dat het vaak een lange tijd duurt voordat zich in de<br />
procedure ontwikkelingen voordoen en derhalve door de<br />
Werkgroep inhoudelijk niet kan worden bericht.<br />
Rieneke Hesselink<br />
Communicatie adviseur<br />
Projectbureau Wederopbouw<br />
Kavels<br />
Aan de Kottendijk en<br />
Walhofstraat zijn verschillende<br />
huizen afgebroken. Is het mogelijk<br />
hier een stuk grond te kopen<br />
van de gemeente om een huis te<br />
bouwen of gaan projectontwikkelaars<br />
nu tegen elkaar opbieden?<br />
Antwoord<br />
De grond is in bezit van de gemeente. In het najaar zal duidelijk<br />
zijn op wat voor manier de kavels zullen worden toegewezen /<br />
verdeeld. In ieder geval krijgen de oud-bewoners voorrang bij de<br />
kaveluitgifte. Daarna zijn andere geïnteresseerden aan de beurt.<br />
Om in aanmerking te komen voor een kavel moet u zich wel<br />
inschrijven bij de gemeente.
Bianca de Geus<br />
Psycholoog Mediant<br />
Vermoeidheid<br />
Sinds de vuurwerkramp heb ik<br />
niet meer zoveel energie. Ik ben<br />
sneller moe en prikkelbaar.<br />
Regelmatig ga ik in het begin<br />
van de middag een uurtje naar<br />
bed zodat ik weer fit ben als de<br />
kinderen uit school komen. Nu de<br />
zomervakantie is aangebroken loop ik echt op mijn sloffen.<br />
De kinderen vragen teveel energie. Hoe voorkom ik irritatie<br />
en ruzie? Ik heb echt het gevoel dat ik mijn kinderen benadeel.<br />
Antwoord<br />
Vermoeidheid is een klacht die je in het algemeen veel hoort,<br />
niet alleen bij mensen die betrokken geweest zijn bij de<br />
ramp. Hoe kun je hier het beste mee omgaan?<br />
In onze moderne tijd wordt er veel van ons gevraagd en vragen<br />
we veel van onszelf. De tijd om te ontspannen, maar ook de tijd<br />
om eens stil te staan bij wat we meemaken ontbreekt hierdoor<br />
vaak. Zeker als je heftige dingen meemaakt, die van grote invloed<br />
zijn op je leven (zoals de ramp) dan heb je tijd nodig om dit te<br />
verwerken. Dit verwerken kost tijd, maar ook veel energie. Er zit<br />
niet voor niets het woord “werken” in!<br />
Als je daarbij niet goed slaapt omdat je last hebt van overgevoeligheid<br />
voor geluid of nare nachtmerries hebt, maar wel op tijd<br />
op moet staan in verband met kinderen of omdat je vroeg naar<br />
je werk moet, dan loop je de kans iedere dag een beetje meer<br />
vermoeidheid op te bouwen. Na een tijd heb je het gevoel dat je<br />
geen energie meer hebt en dat alles je teveel is. Je doet je het werk<br />
niet meer goed, of brengt te weinig geduld op voor je kinderen of<br />
je partner en daarover ga je je schuldig voelen. Je gaat piekeren<br />
en misschien nog slechter slapen, waardoor de problemen verder<br />
toenemen.<br />
Je moet iets doen om deze negatieve spiraal te doorbreken. Gek<br />
genoeg levert alleen meer slapen niet voldoende op, de vermoeidheid<br />
wordt meestal niet minder. Als je overdag gaat slapen, merk<br />
je vaak dat het slapen ‘s nachts niet meer goed lukt. Ook geen<br />
goede oplossing dus. Een goede nachtrust is erg belangrijk. Ga op<br />
tijd slapen en probeer de nacht door te slapen. Vaste patronen<br />
kunnen ondersteunend werken (op dezelfde tijd gaan slapen,<br />
vlak van tevoren iets doen om op andere gedachten te komen<br />
zoals een lekkere douche nemen of naar rustige muziek luisteren).<br />
Om de energievoorraad weer op peil te krijgen, is het belangrijk<br />
om activiteiten te ontdekken die energie opleveren. Van zitten op<br />
de bank wordt de vermoeidheid alleen maar erger. Ontspanning<br />
door inspanning is het motto. Voor de een betekent dit: gaan<br />
sporten of naar muziek luisteren. Voor de ander betekent het:<br />
lekker gaan winkelen en de kinderen deze keer thuis laten. Door<br />
dingen te doen die een ontspannend effect op je hebben, laad je<br />
als het ware je batterijen weer op. Hierdoor ben je op deze<br />
momenten misschien iets meer met jezelf bezig dan je gewend<br />
bent, maar doordat je lekkerder in je vel zit ben je beter in staat<br />
om te reageren op je omgeving.<br />
Inhoudsopgave<br />
Artikelen Pagina<br />
• Helen Westendorp met haar kinderen na<br />
26 maanden terug in singelwoning<br />
1<br />
• Feest in het Kompas 5<br />
• Aan de slag met het tweede<br />
gezondheidsonderzoek<br />
9<br />
• Vergankelijkheid is het mooiste dat er is 10<br />
• Grote knal dreunt lang na bij verstandelijk<br />
gehandicapten<br />
14<br />
• Vermoeidheid: interview en<br />
achtergrondinformatie<br />
16<br />
• Adviesbureaus helpen mensen bij het<br />
bouwen van hun droomhuis<br />
18<br />
• Alleen de jeugdherinneringen zijn er straks nog 21<br />
• Veiligheid in Noord 22<br />
• Weglaten aardgasaansluiting<br />
helemaal niet zo logisch<br />
24<br />
Rubrieken Pagina<br />
• U vraagt, wij antwoorden 2<br />
• Belangenvereniging Slachtoffers<br />
Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />
4<br />
• Fred Bosman 5<br />
• Activiteiten en regelingen 6<br />
• Beeld van een kunstenaar 11<br />
• Het moment van... 15<br />
• Hoe gaat het nu met 20<br />
• Ondernemersnieuws 23<br />
Van de redactie:<br />
Het is weer zomer. De vakantie is weer begonnen en<br />
daarom is ook dit jaar besloten een dubbelnummer uit te<br />
brengen voor de maanden juli en augustus. Het volgende<br />
maandblad verschijnt dus pas weer in september.<br />
U zult merken dat de vragenrubriek veranderd is. Het panel<br />
is uitgebreid met onder andere een jurist, een medewerker<br />
van het Projectbureau Wederopbouw en een psycholoog.<br />
Op deze manier kan er een grotere diversiteit aan vragen<br />
behandeld worden. De deskundigen zullen elkaar,<br />
afhankelijk van de binnengekomen vragen, afwisselen.<br />
Uit het gezondheidsonderzoek is gebleken dat veel<br />
mensen na de ramp nog steeds kampen met vermoeidheidsklachten.<br />
In dit dubbelnummer besteden we daarom<br />
op diverse plekken extra aandacht aan dit onderwerp:<br />
in de column van Fred Bosman, in de vragenrubriek en<br />
in een interview met mevrouw Smits. Henk Bakker,<br />
preventiewerker bij Mediant, geeft naar aanleiding van het<br />
interview extra informatie over vermoeidheidsklachten<br />
en hoe er mee omgegaan kan worden.<br />
Pagina 3
Pagina 4<br />
Succesvol medicijn tegen rampklachten<br />
Een succesvol medicijn tegen spanning, stress, angst en andere klachten die getroffenen kunnen<br />
hebben zit niet in een potje. Een goed gesprek met vrienden en een avond bewust met rampproblemen<br />
bezig zijn helpen soms beter dan een recept van de huisarts. De Belangenvereniging Slachtoffers<br />
Vuurwerkramp biedt de mogelijkheid met andere getroffenen een gespreksgroep op te starten.<br />
Een zeer succesvolle groep draait inmiddels een jaar. Bert Brummer, deelnemer van een gespreksgroep:<br />
"Ik heb een stel vrienden gekregen die ik niet meer wil missen."<br />
Bert Brummer en Freek van Beesten zijn twee deelnemers<br />
van de eerste gespreksgroep die de BSVE heeft geïnitieerd.<br />
Naar aanleiding van de BSVE-enquête van vorig jaar bleek<br />
een flink aantal mensen de behoefte te hebben om met<br />
lotgenoten over hun situatie te praten. Onder leiding van<br />
onafhankelijke gespreksleiders zijn verschillende<br />
gespreksgroepen van start gegaan. "Het bleek al heel snel<br />
dat het goed klikte in onze groep," vertelt Bert Brummer.<br />
"Iedereen heeft zijn eigen ervaring, maar de emoties zijn<br />
hetzelfde." Zelf is Bert Brummer niet woonachtig geweest<br />
in Roombeek. Na de ramp is hij werkzaam geweest in het<br />
rampgebied en dat maakte oude verdrongen emoties los.<br />
In 1987 kon Bert ternauwernood zijn brandende huis<br />
uitvluchten. Met brandwonden heeft hij eigenhandig zijn<br />
verkoolde woning leeg moeten halen. "De ramp, de paniek<br />
van de mensen, de geur van verbrand hout. Het maakte<br />
heel veel in mij los."<br />
Opeens kom je mensen tegen die hetzelfde mee maken.<br />
Freek van Beesten en zijn vrouw maken ook vanaf het<br />
begin deel uit van de gespreksgroep. "Dat onze groep zo<br />
lang doorgaat komt omdat er zich telkens andere zaken<br />
aandienen waarover je zorgen hebt. Een aantal mensen<br />
ondervinden bijvoorbeeld problemen op het werk. Je kan<br />
elkaar daarbij helpen. Het is niet eenvoudig als je ten<br />
gevolge van een ramp arbeidsongeschikt raakt." Een<br />
enorm pluspunt vindt Freek dat hij door de gespreksgroep<br />
op gezette tijden bewust met de ramp bezig is. "Je bent<br />
heel gauw geneigd emoties voor je uit te schuiven.<br />
Op momenten dat het niet uitkomt komen ze dan naar<br />
Het informatiebord hing tot voorkort bij de ingang van het<br />
IAC. Het aan de Kottendijk gevestigde aannemersbedrijf<br />
Lammers en Kok heeft kosteloos de plaatsing verzorgd.<br />
Het projectbureau Wederopbouw zal ervoor zorgen dat de<br />
boven. Nu zijn we één keer in de drie weken bij elkaar en<br />
praten we over de dingen die ons bezig houden."<br />
Net als alle andere gespreksgroepen is de groep van<br />
Bert Brummer en Freek van Beesten begonnen bij de<br />
BSVE. Al snel besloot de groep om beurten bij elkaar thuis<br />
samen te komen. De band onderling is erg hecht en het<br />
vertrouwen is groot. Door bij elkaar thuis de problemen te<br />
bespreken wordt de band alleen maar sterker. Andere<br />
gespreksgroepen kiezen er juist bewust voor om gebruik<br />
te maken van de ontmoetingsruimte van de BSVE.<br />
Wie graag met lotgenoten wil praten over de belevingen<br />
van de vuurwerkramp en de tijd erna kan zich melden bij<br />
de BSVE. De gespreksleiders hebben nog ruimte voor nieuwe<br />
gespreksgroepen. De rol van de belangenvereniging is<br />
beperkt tot het organiseren van een gespreksgroep. De<br />
invulling gebeurt door de deelnemers zelf. Bert Brummer:<br />
"Opeens kom je mensen tegen die hetzelfde meemaken.<br />
Gezondheidsproblemen, vermoeidheid, gevoel van<br />
onmacht. Als je merkt dat je daarmee niet de enige bent is<br />
dat een hele opluchting."<br />
Getroffenen die geïnteresseerd zijn om met lotgenoten<br />
een gespreksgroep te starten kunnen zich opgeven bij de<br />
Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp,<br />
telefoonnummer: 053-4340374. Het is niet noodzakelijk<br />
om lid te zijn van de BSVE. Bij voldoende gegadigden<br />
worden de mensen uitgenodigd voor een kennismaking.<br />
Informatiebord BSVE aan Roomweg<br />
Aan de Roomweg heeft de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> (BSVE)<br />
sinds kort een eigen informatiebord. Hierin kunnen getroffenen informatie vinden over de vereniging<br />
en de verschillende activiteiten van de werkgroepen.<br />
glazen vitrine voorzien wordt van verlichting, zodat ook<br />
de komende winter alle BSVE-berichten goed te lezen zijn.<br />
De BSVE wil alle betrokken partijen die dit mogelijk hebben<br />
gemaakt nogmaals bedanken.
Feest in het<br />
Kompas<br />
Het was warm, er waren veel vrouwen, er<br />
werd gedanst en het was beregezellig. Dit is in<br />
het kort hoe de feestavond voor vrouwen eruit<br />
zag, die op 7 juni ter afsluiting van het seizoen<br />
is gehouden bij het Kompas.<br />
Het afgelopen seizoen hebben er heel veel activiteiten<br />
plaatsgevonden in het Kompas. Veel leerzame maar<br />
vooral ook gezellige activiteiten. Veel van deze activiteiten<br />
zijn georganiseerd door de Bewonersondersteuners.<br />
Kifayet Aykaç-Metin is bewonersondersteuner in Noord<br />
en ter afsluiting van het seizoen had ze zin om voor de<br />
deelnemers van die activiteiten een eindfeest te organiseren.<br />
Er waren ongeveer tachtig, meest turkse en marokkaanse<br />
vrouwen aanwezig, van alle leeftijden. Er was live muziek<br />
aanwezig waarop volop kon worden gedanst en na de<br />
vakantieperiode zullen de vrouwen elkaar vast en zeker<br />
weer opzoeken.<br />
Fred Bosman<br />
Moe<br />
Zuchtend ging ze tegenover me zitten. Veertig jaar en<br />
afgetobd. "Ik begrijp niet wat ik hier doe", zei ze. "Mijn<br />
huisarts moet zelf naar een psychiater! Hoe kan u mij nu<br />
van mijn pijn en moeheid af helpen? Ik ben toch niet gek?"<br />
Daar ging ik ook niet van uit en ik stelde haar voor, nu ze<br />
hier toch was, eens wat over zichzelf te vertellen, dan<br />
konden we altijd nog zien of we samen verder konden.<br />
Daar had ze niet veel zin in. Ze was moe, had pijn in nek<br />
en rug en sliep slecht. Ze had rust nodig, dacht ze, dan<br />
zou het wel over gaan.<br />
"En dan?" vroeg ik. "Dan ga ik gewoon door met wat ik altijd<br />
doe," zei ze snibbig. Daar zat ik. Het gesprek kwam niet op<br />
gang. Deze door de huisarts ongetwijfeld goed voorbereide<br />
verwijzing, zou waarschijnlijk op niets uitdraaien.<br />
De vrouw was boos, moe, had pijn en zag geen oplossingen.<br />
Ik ging maar eens wat vragen en ze antwoordde in korte<br />
zinnen. Het gladde ijs waarop ik mij begaf zou voorlopig<br />
niet breken, dat was duidelijk.<br />
Ik kreeg de indruk dat ze een druk leven had, dat ze een<br />
paar flinke teleurstellingen te verwerken had gehad, veel<br />
voor anderen deed en weinig waardering kreeg. Terloops<br />
noemde ze de nare tijd na <strong>13</strong> mei 2000.<br />
Ik dacht dat haar klachten daar wel wat mee te maken<br />
zouden hebben, maar durfde dat niet goed te zeggen. Ze<br />
zou boos worden, alles ontkennen en mij verwijten dat ik<br />
er niets van begreep.<br />
Ze wilde haar man ook niet belasten met haar klachten,<br />
want "die had aan zichzelf al genoeg", zeker na de schrik<br />
en de ravage na de ramp.<br />
Ik bleef dus maar een beetje doorvragen en had geen<br />
commentaar, maar als ze mij iets vroeg zei ik: "zou<br />
kunnen", of "misschien hebt u gelijk".<br />
Het enige moment op de dag dat ze zich goed voelde was<br />
bij de fysiotherapeut als deze haar nek masseerde. Net<br />
alsof ze dan iets kreeg zonder er zelf iets voor te hoeven<br />
doen. Maar ja, dat was maar eens per week gedurende 20<br />
minuten.<br />
Ik besloot het er maar eens op te wagen en zei, naar mijn<br />
aantekeningen kijkend: "Dat is een heleboel". "Ja," zei ze,<br />
"ik heb wel veel op mijn nek, hè?" Ze moest zelfs een<br />
beetje lachen om de uitdrukking. Het ijs begon te breken!<br />
"De spijker op zijn kop", zei ik, "maar wat nu?"<br />
Ik kwam met haar overeen dat we zouden beginnen bij de<br />
fysiotherapeut. Misschien zou die haar man kunnen leren<br />
haar nek te masseren. Verder zou ze eens kunnen proberen<br />
wat minder voor anderen en meer voor zichzelf te gaan<br />
doen. Dat was een begin.<br />
En tot slot wilde ze zo waar<br />
een nieuwe afspraak!<br />
Fred Bosman<br />
Psychiater Mediant Nazorg<br />
Vuurwerkramp<br />
Pagina 5
Pagina 6<br />
&<br />
Activiteiten<br />
Regelingen<br />
Financiële afwikkeling vuurwerkramp<br />
Momenteel is de Uitvoeringsorganisatie Personenschade<br />
Vuurwerkramp (UPV) bezig met de uitvoering van regelingen<br />
in het kader van materiële personenschade. In het kader van<br />
deze regelingen kunnen mensen die als direct gevolg van<br />
de vuurwerkramp letsel hebben opgelopen, een aanvraag<br />
indienen voor een tegemoetkoming in de financiële gevolgen<br />
van dit letsel. Hierover werd in vorige uitgaven van dit<br />
maandblad reeds bericht.<br />
Voorafgaand aan deze personenschaderegelingen konden<br />
gedupeerden in de eerste periode na de ramp een beroep<br />
doen op diverse financiële regelingen in het kader van<br />
materiële zaakschade: de eerste noodvoorzieningen en de<br />
zogenaamde CFA I-regelingen (Commissie Financiële<br />
Afwikkeling I). De termijnen voor het indienen van een<br />
aanvraag in het kader van deze regelingen zijn verstreken.<br />
Burgemeester en Wethouders van de gemeente <strong>Enschede</strong><br />
hebben de betrokken instanties onlangs echter verzocht toch<br />
nog enkele bijzondere situaties te bekijken. Het gaat hen<br />
daarbij om situaties die reden zouden kunnen zijn om alsnog<br />
in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning,<br />
onder meer via genoemde CFA I-regelingen. Zo kan het<br />
bijvoorbeeld voorkomen dat herstelwerkzaamheden aan<br />
woningen, waardoor bewoners langer dan zes weken<br />
elders moeten wonen, pas later van start zijn gegaan.<br />
Omdat de werkzaamheden pas later van start zijn gegaan<br />
komen deze bewoners niet meer in aanmerking voor een<br />
bijdrage in de kosten via de OBO-regeling<br />
(Onkostenvergoeding Buitengewone Omstandigheden),<br />
terwijl dit voorheen wel mogelijk was.<br />
De betrokken instanties hebben positief gereageerd op het<br />
verzoek van Burgemeester en Wethouders: zij zijn bereid om<br />
de betreffende situaties (opnieuw) te bekijken. Het IAC heeft<br />
inmiddels de bij haar bekende gevallen onder de aandacht<br />
gebracht van deze instanties. De betreffende gedupeerden<br />
hebben hierover persoonlijk een brief ontvangen.<br />
Verwacht wordt dat de meeste bijzondere situaties bekend<br />
zijn bij het IAC, onder meer vanwege de door het IAC<br />
gehouden telefonische enquête. Tevens brengt de BSVE<br />
situaties onder de aandacht van het IAC.<br />
Er kan echter niet worden uitgesloten dat er nog gedupeerden<br />
zijn, wier bijzondere situatie nog niet bekend is bij het IAC.<br />
Denkt u dat dit bij u het geval is, dan kunt u hierover contact<br />
opnemen met Maria Riezebeek, hoofd frontoffice IAC<br />
(tel.nr. 0800-1100).<br />
Eerste aanvragen materiële<br />
personenschade afgehandeld<br />
Eind maart 2002 is de Stichting UPV opgericht.<br />
Deze stichting is verantwoordelijk voor de uitvoering van<br />
de navolgende drie regelingen m.b.t. de vuurwerkramp<br />
<strong>Enschede</strong>:<br />
• de regeling tegemoetkoming in kosten en inkomensderving<br />
bij ziekte;<br />
• de regeling tegemoetkoming financiële gevolgen in<br />
verband met functionele invaliditeit;<br />
• de regeling tegemoetkoming nabestaanden.<br />
Vanaf begin april heeft de Stichting ruim achtduizend<br />
getroffenen van de vuurwerkramp benaderd met een brief en<br />
informatie-folder over de nieuwe regelingen die voorzien in<br />
een tegemoetkoming in de financiële gevolgen van letselschade<br />
als direct gevolg van de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000.<br />
De Stichting UPV heeft sinds de start van de uitvoering ca.<br />
vierhonderd aanvraagformulieren ontvangen. Aanvragers<br />
kunnen met het aanvraagformulier een verzoek indienen<br />
om voor één of meerdere regelingen in aanmerking te<br />
komen. Het grootste deel van de aanvragen heeft betrekking<br />
op functionele invaliditeit. Onder functionele invaliditeit<br />
wordt bijvoorbeeld verstaan psychisch of lichamelijk<br />
letsel opgelopen als gevolg van de vuurwerkramp.<br />
De afhandeling van de ontvangen aanvragen loopt op dit<br />
moment voorspoedig. De eerste betalingen hebben reeds<br />
plaatsgevonden op 10 juni 2002. De eerste afwijzingen op<br />
aanvragen zullen op korte termijn te verwachten zijn, het<br />
gaat daar bijvoorbeeld om situaties waarin geen causaal<br />
verband tussen de vuurwerkramp en het letsel kan worden<br />
aangetoond of betrokkene minder dan twee weken ziek is<br />
geweest als gevolg van de vuurwerkramp.<br />
Daarnaast heeft het bestuur de uitvoering van de regeling<br />
tegemoetkoming nabestaanden vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />
grotendeels afgerond. Dit betekent dat de rechthebbenden<br />
vanaf juli 2002 de eenmalige uitkeringen en de (half)wezenuitkeringen<br />
zullen gaan ontvangen. De periodieke tegemoetkomingen<br />
zullen vanaf augustus 2002 tot uitbetaling komen.<br />
Kinderstraatnaambord-tekeningen<br />
aan de Roomweg<br />
Dinsdagmorgen 25 juni hebben een tiental kinderen aan<br />
de Roomweg straatnaamtekeningen met de titel 'zo was<br />
het in mijn herinnering' onthuld. De kinderen betrokken<br />
bij dit project woonden in of nabij het rampgebied en<br />
maakten samen met kunstenaar en creatief therapeute<br />
Dorien Boekhout de tekeningen.<br />
De kleurige tekeningen van de straten en huizen van voor<br />
<strong>13</strong> mei 2000 worden opgehangen op de palen waar later<br />
ook de nieuwe straatnaamborden aan komen. Op deze<br />
manier kan iedereen zich alvast beter oriënteren in<br />
Roombeek. De officiële straatnaamborden worden in de<br />
eerste helft van juli geplaatst.
Documentatie- en herinneringscentrum<br />
in Los Hoes Rijksmuseum<br />
Op 16 juli 2002 wordt het Los Hoes bij het Rijksmuseum<br />
Twenthe opengesteld voor publiek als ruimte voor<br />
herinnering aan de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000.<br />
De hier ingerichte tentoonstelling geeft een goed beeld van<br />
de vuurwerkramp en van de uitingen van maatschappelijke<br />
solidariteit na de ramp. In steeds wisselende presentaties<br />
wordt een beeld gegeven van de ontwikkelingen in het<br />
herstel en de wederopbouw van het getroffen gebied.<br />
Het is een passende bestemming voor dit historische<br />
pand, dat voor veel Twentenaren eerder ook al een rol<br />
speelde bij het bewaren van hun geschiedenis.<br />
Het Rijksmuseum Twenthe heeft kort na de ramp zijn<br />
gebouw beschikbaar gesteld als 'ontmoetingscentrum<br />
vuurwerkramp'. Veel gedupeerden en geïnteresseerden<br />
hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheden die dit<br />
ontmoetingscentrum heeft geboden. Een tentoonstelling<br />
over de ramp maakte deel uit van dit ontmoetingscentrum.<br />
Vorig jaar heeft het museum aan de gemeente <strong>Enschede</strong><br />
voorgesteld het zogenaamde 'Los Hoes' in te richten als<br />
een meer permanente locatie voor dit doel, in afwachting<br />
van de in de toekomst te bouwen definitieve ontmoetingsruimten.<br />
De Rijksgebouwendienst heeft begin 2002 een<br />
haalbaarheidsstudie afgerond en aan de hand hiervan<br />
plannen ontwikkeld.<br />
Gaandeweg werd het initiatief om het 'Los Hoes' te<br />
verbouwen met steeds meer enthousiasme ontvangen.<br />
Het financiële fundament voor het realiseren van de<br />
plannen werd gelegd met een schenking van medewerkers<br />
van het Medisch Spectrum Twente. Vervolgens heeft de<br />
Rijksgebouwendienst een dusdanig hoge bijdrage toegekend,<br />
dat de totale financiering van het project kon worden<br />
verwezenlijkt.<br />
Het Los Hoes is gelegen in de tuin achter het Rijksmuseum<br />
Twenthe en is bereikbaar via de De Vluchtestraat.<br />
Het Los Hoes is gedurende de openingstijden van het<br />
museum gratis toegankelijk. De openingstijden zijn:<br />
dinsdag t/m zondag en feestdagen van 11.00 tot 17.00 uur;<br />
op 1 januari is het museum gesloten.<br />
U bent van harte welkom!<br />
Rotary steunt slachtoffers<br />
vuurwerkramp <strong>Enschede</strong><br />
Direct na de vuurwerkramp van <strong>13</strong> mei 2000 in <strong>Enschede</strong><br />
besloten vier <strong>Enschede</strong>se Rotaryclubs geld in te zamelen<br />
om daarmee een fonds op te richten voor de hulp aan de<br />
slachtoffers. In totaal hebben de clubs in de periode 2000-<br />
2002 ruim 3 180.000 opgehaald. Dit geld is verkregen door<br />
allerlei acties die de clubs hebben georganiseerd, eigen<br />
bijdrages van individuele rotaryleden en donaties van<br />
andere Rotaryclubs in binnen- en buitenland. Met dit geld<br />
zijn inmiddels een aantal projecten en activiteiten voor de<br />
slachtoffers gefinancierd.<br />
Vanwege het feit dat er al veel (grote) fondsen en initiatieven<br />
zijn die zich na de ramp inzetten voor de directe nood van de<br />
slachtoffers, heeft de Rotary besloten het totale geldbedrag<br />
niet direct uit te geven. Verwacht wordt dat het herstel van<br />
de wijk en de psychische schade een zaak van lange adem<br />
is en dat de probleemgevallen zich later zullen aandienen.<br />
Juist dan kan het Rotaryfonds zijn waarde bewijzen.<br />
Gefinancierde projecten<br />
Een aantal projecten zijn inmiddels wel gefinancierd. De<br />
selectie van de projecten is in nauw overleg gebeurd met<br />
het Informatie- en Adviescentrum. Daarnaast is er ook<br />
regelmatig overleg gevoerd met de Belangenvereniging<br />
Slachtoffers Vuurwerkramp en de pastoraal werkers uit de wijk.<br />
Het fonds van de Rotaryclub heeft onder andere de volgende<br />
projecten gefinancierd:<br />
• Een expositie van werk van getroffen kunstenaars onder<br />
de titel 'Een jaar later’. Doel van de expositie was dat<br />
kunstenaars hiermee hun activiteiten weer op konden<br />
pakken.<br />
• Bijdrage in het tuinonderhoud van gerenoveerde schoolpleinen<br />
in de wijk. Het onderhoud werd verzorgd door<br />
de 'Tuinderij'; onderdeel van het dagcentrum voor<br />
verstandelijk gehandicapten in <strong>Enschede</strong>-Noord.<br />
• Bijdrage in een lange lijst met restantschadegevallen<br />
verzamelt door het IAC. Het betreft zaakschade aan<br />
individuen waarvoor geen dekking te vinden was bij de<br />
officiële instanties.<br />
• Ondersteuning van het Kinderkunstproject 'Kudoco'<br />
waarvoor zeven bronzen beelden werden ontworpen<br />
door kinderen uit de wijk.<br />
De toekomst<br />
Voor het resterende bedrag zal in nauw overleg met het<br />
IAC een goede bestemming worden gezocht. Wij zullen u<br />
van de toekomstige ontwikkelingen op de hoogte houden.<br />
<strong>Enschede</strong>se kunstenaars naar Australië<br />
Uitnodiging voor een expositie in 2003<br />
Het Nederlandse consulaat in Melbourne heeft een aantal<br />
kunstenaars gevraagd of ze in Australië zouden willen<br />
exposeren medio april 2003. De aanleiding hiervan was de<br />
tentoonstelling ‘Een jaar later’ die in mei 2001 tot stand<br />
kwam in <strong>Enschede</strong> met werk van gedupeerde kunstenaars.<br />
Van Australische kant blijkt er interesse en enthousiasme<br />
te zijn om deze expositie in Melbourne te houden op een<br />
goede locatie.<br />
Rond december 2001 zijn de deelnemers van de genoemde<br />
tentoonstelling benaderd. Aan hen werd gevraagd of ze hierin<br />
geïnteresseerd zijn en hoe ze zich een expositie ‘Down<br />
under’ voorstellen. Uit de reacties blijkt dat er nagenoeg<br />
geen kunstenaars meer zijn die zich als rampslachtoffer<br />
willen profileren. Voor enkelen blijkt een expositie in<br />
Australië erg ver, een aantal heeft dan ook afgezegd. Wat<br />
vooral tot uiting kwam is dat de meeste kunstenaars zich<br />
met nieuw werk wilden presenteren en dit als een mooie<br />
gelegenheid zien. In overleg met de gastheer is de opzet<br />
nu veranderd in een expositie, open voor alle <strong>Enschede</strong>se<br />
kunstenaars die met nieuw werk naar buiten willen<br />
komen. In Melbourne is gekozen voor het Sofitel en het<br />
Old Treasury Museum. Het Sofitel is een hotel met grote<br />
expositie ruimte en heeft een eigen curator. De uiteindelijke<br />
deelname is nog niet verzekerd na aanmelden, dit is mede<br />
afhankelijk van de middelen, de mogelijkheden en de hoeveel-heid<br />
aanmeldingen.<br />
De organisatie nodigt kunstenaars uit, voor zover ze dat<br />
nog niet kenbaar hebben gemaakt, om te reageren op deze<br />
uitnodiging. Ook wil de organisatie de kunstenaars vragen<br />
met een voorstel te komen over hoe zij deze expositie<br />
Pagina 7
Pagina 8<br />
✁<br />
zouden willen invullen.<br />
Er wordt momenteel verder gezocht naar subsidie en<br />
sponsoring voor onder andere de kosten van vervoer,<br />
expositie en verzekering van het werk. In ieder geval is er van<br />
diverse kanten, onder meer de Nederlandse Ambassade<br />
en Australische galeries, gemeente <strong>Enschede</strong>, Saxion,<br />
Hogeschool en Kamer van Koophandel <strong>Enschede</strong>, Twente en<br />
Salland medewerking toegezegd. Wie geïnteresseerd is of<br />
meer wil weten kan contact opnemen met de organisatoren:<br />
Wout Zweers, Fiona Rijpkema<br />
Kees Oortwijn<br />
Borstelweg 29<br />
7545 MR <strong>Enschede</strong>.<br />
Tel. 053-4352594 • email: choortwijn@hotmail.com<br />
Marijke Nieuwland<br />
Heerschaphorst 10 • 7531 JM <strong>Enschede</strong><br />
Tel. 053-4323737 • email: marijkewillem@hotmail.com<br />
Zomeren in Noord<br />
Ook dit jaar worden er voor de jongeren vanaf 12 jaar uit stads-<br />
deel Noord en Twekkelerveld zomeractiviteiten georganiseerd.<br />
Jongerenwerkers en sportbuurtwerkers van het Kompas en<br />
de Sloep hebben gezamenlijk gezorgd voor een aantrekkelijk<br />
en uitdagend activiteitenprogramma voor de jeugd.<br />
De activiteiten worden georganiseerd tijdens de vakantieperiode.<br />
De jongeren in de buurt hoeven zich op deze<br />
manier niet te vervelen tijdens hun vakantie. Volgens<br />
sportbuurtwerker Marc Donker en jongerenwerker Laszlo<br />
Korenyi is sport de beste manier om jongeren te bereiken.<br />
Veel jongeren in de buurt hebben de vuurwerkramp van<br />
dichtbij meegemaakt. Velen van hun kampen nog met<br />
lichamelijke en/of psychische problemen als gevolg van de<br />
ramp. Marc: "Sport brengt jongeren in contact met zichzelf<br />
en met elkaar. Het geeft ze meer zelfvertrouwen."<br />
Op maandag 24 juni zijn de activiteiten van start gegaan.<br />
De eerste week stond in het teken van sportactiviteiten:<br />
basketbal, volleybal, voetvolleybal, voetbal en niet te<br />
vergeten bierkratstapelen. Met name de jongens zijn<br />
enthousiast over de sporten. Rob Heerink (14) en Martijn<br />
Bergers (<strong>13</strong>) vinden vooral het voetbal en voetvolleybal erg<br />
leuk. Zij zijn ook van plan mee te doen aan het levend<br />
voetbal. Rob: "Ik vind de zomeractiviteiten een leuk initiatief.<br />
Zoiets zou in elke buurt georganiseerd moeten worden. Het<br />
gaat in deze weken niet zozeer om de competitie. Je doet<br />
vooral mee 'for the fun'." Ook Issam Jaba (15) vindt de<br />
zomeractiviteiten een leuk initiatief: "Het is voor de kinderen<br />
die niet op vakantie gaan leuk dat er iets georganiseerd<br />
wordt." Issam deed mee aan het bierkratstapelen. Met<br />
twee vrienden maakte hij de hoogste stapel: hij stapelde<br />
maar liefst 22 kratten op elkaar.<br />
De meisjes worden ook niet vergeten. In de tweede week<br />
staan er een aantal meidenactiviteiten op het programma.<br />
De jongeren kunnen hun haar laten vlechten, zich laten<br />
versieren met hennatatoos en nagelpiercings en zich een<br />
nieuwe make-up laten aanmeten. Adeline Oude Wolbers,<br />
één van de organisatoren van de zomeractiviteiten: "Wij<br />
verwachten dat de meidenactiviteiten een groot succes<br />
zullen zijn. Ook voor de barbeque hebben we al ontzettend<br />
veel aanmeldingen binnengekregen."<br />
In augustus is de derde en laatste week van de zomeractiviteiten<br />
in Noord. Met activiteiten als levend voetbal,<br />
skeeleren en een superstormbaan beloofd ook dit een zeer<br />
spetterende week te worden. Het programma ziet er als<br />
volgt uit:<br />
Week 33<br />
Wanneer Wat<br />
Maandag 12 augustus levend voetbalspel<br />
Dinsdag <strong>13</strong> augustus volleybal*<br />
Woensdag 14 augustus skeeleren en kratjestapelen<br />
Donderdag 15 augustus superstormbaan<br />
Vrijdag 16 augustus voetbal*<br />
Alle activiteiten vinden plaats bij het winkelcentrum<br />
Twekkelerveld (G.J. van Heekstraat - Maanstraat).<br />
Ook de kinderen onder de 12 jaar worden niet vergeten. In<br />
de periode van 1 tot en met 12 juli zijn er tal van activiteiten<br />
voor hen georganiseerd.<br />
Opgaveformulier Zomeren in Noord 2002<br />
Geef hieronder aan voor welke activiteiten je jezelf wilt opgeven. Inleveren bij het Kompas of de Sloep.<br />
❑ Levend voetbalspel (12 aug) ❑ Volleybal (<strong>13</strong> aug) ❑ Skeeleren (14 aug)<br />
❑ Kratjestapelen (14 aug) ❑ Superstormbaan (15 aug) ❑ Voetbal (16 aug)<br />
Opmerkingen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Issam Jaba tijdens het bierkratstapelen
Aan de slag met het tweede<br />
gezondheidsonderzoek<br />
Eind april verscheen het rapport met de resultaten van het tweede gezondheidsonderzoek. Het<br />
rapport vormde de aanleiding om verder na te denken over de vraag hoe met de resultaten de zorg<br />
aan getroffenen verder kan worden verbeterd. Eén van de belangrijkste doelstellingen van het gezondheidsonderzoek<br />
is om met de verkregen informatie de zorg zo te organiseren dat die aansluit op de<br />
behoefte en de wensen van getroffenen. Hierover vond op maandagmiddag 17 juni een werkconferentie<br />
plaats voor vertegenwoordigers van organisaties die betrokken zijn bij de zorg voor getroffenen.<br />
Het organiseren van zorg, die aansluit op de behoefte van<br />
gebruikers, is een ingewikkeld proces. Er zijn veel partijen<br />
betrokken bij de nazorg. Bovendien houdt goede zorgverlening<br />
rekening met de behoefte van veel verschillende<br />
groepen getroffenen. Aan de werkconferentie hebben dan<br />
ook ruim 50 personen van 21 organisaties deelgenomen.<br />
De werkconferentie was vooral bedoeld om met de kennis<br />
en ervaring van de verschillende deelnemers na te denken<br />
over mogelijkheden om de zorg te verbeteren. Het spreekt<br />
voor zich dat er in dit stadium nog geen beslissingen konden<br />
worden genomen.<br />
Tijdens de werkconferentie zijn de deelnemers in kleine<br />
groepjes aan de slag gegaan met acht belangrijke signalen<br />
uit het onderzoek, bijvoorbeeld het nog veel voorkomen<br />
van gezondheidsklachten, zowel lichamelijk als psychisch.<br />
Het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen en de<br />
gerapporteerde effecten op het gezin.<br />
Aan de hand van deze signalen is nagegaan in hoeverre de<br />
huidige zorgverlening goed functioneert en op welke punten<br />
deze kan worden verbeterd. In een volgende discussieronde<br />
is (wederom in kleine groepjes) nagedacht over de vraag<br />
welke organisaties een belangrijke rol spelen bij het<br />
verbeteren van de zorg.<br />
Tijdens de discussies is veel aandacht uitgegaan naar de<br />
vraag of nieuwe initiatieven moeten worden genomen<br />
voor getroffenen die wel klachten hebben, maar geen<br />
gebruik van hulp maken. Eén van de bevindingen van het<br />
onderzoek was namelijk dat het met de gezondheid van<br />
veel deelnemers aan het onderzoek een stuk beter gaat,<br />
maar dat er tegelijkertijd een groep getroffenen is die nog<br />
veel lichamelijke en psychische klachten hebben. Een<br />
belangrijk deel van deze laatste groep maakt weinig of<br />
geen gebruik van de beschikbare hulpverlening. Daarnaast<br />
is stilgestaan bij meer specifieke problematieken, zoals<br />
het functioneren van gezinnen, problemen in relatie tot<br />
betaald werk en de gezondheidsproblemen van allochtonen.<br />
In korte tijd is zeer veel informatie uitgewisseld en zijn<br />
veel ideeën ontstaan. Deze informatie is vastgelegd en<br />
wordt nog uitgewerkt in een uitgebreid verslag dat de<br />
basis moet vormen voor meer uitgewerkte actieplannen.<br />
De eerste indrukken wijzen er op dat veel deelnemers<br />
vinden dat er met de huidige zorgverlening al heel veel is<br />
bereikt. Er is dus geen aanleiding voor een drastische<br />
koerswijziging. Dit neemt niet weg dat er veel dingen<br />
beter kunnen. Daarbij is er een sterke behoefte om de zorg<br />
van verschillende organisaties nog beter op elkaar af te<br />
stemmen en informatie beter onderling uit te wisselen.<br />
Het verslag van de werkconferentie zal na de zomervakantie<br />
gereed zijn. Daarmee is een eerste stap gezet in het streven<br />
de nazorg zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de wensen<br />
en behoeften van getroffenen. Door de werkconferentie<br />
zijn een aantal problemen weer goed onder de aandacht<br />
gebracht. Het is aan de verschillende organisaties om hun<br />
activiteiten verder voort te zetten, enigszins aan te passen<br />
of soms ook nieuwe wegen in te slaan. Alle deelnemers<br />
vonden het belangrijk dat er verder wordt gewerkt met de<br />
resultaten van de werkconferentie. Binnen het overleg<br />
tussen IAC, Consense, gemeente, ministerie van VWS en<br />
de Gezondheidsmonitoring zal de voortgang nauwgezet<br />
worden gevolgd en waar nodig gestimuleerd.<br />
De gesignaleerde problemen zijn normale reacties op een<br />
abnormale gebeurtenis. Maar dat wil niet zeggen dat u er<br />
mee moet blijven rondlopen. Als u nog klachten hebt, praat<br />
er over met uw huisarts,BSVE of met het maatschappelijk<br />
werk. Zij kunnen u wellicht helpen of anders doorverwijzen<br />
naar de voor uw klachten juiste instantie.<br />
Pagina 9
Pagina 10<br />
Het huis van Josien Dekens na de ramp<br />
Vergankelijkheid is het mooiste dat er is<br />
'Ik heb 16 jaar aan de Putterstraat gewoond. Er hing hetzelfde sfeertje als in het huis van mijn<br />
grootouders in Groningen waar ik veel was. De plek was goed, voelde goed. De vorige bewoner had er<br />
26 jaar gewoond; dat zegt mij wel wat. Het was een lief huis. Mijn beide kinderen zijn er opgegroeid.'<br />
In <strong>Enschede</strong> volgde Josien Dekens aan de AKI een opleiding<br />
tot beeldend kunstenaar, richting gemengde media. 'Mijn<br />
vader was ook heel kunstzinnig. Door deze opleiding ben<br />
ik anders naar mezelf en mijn omgeving gaan kijken.<br />
Mijn afstudeerrichting houdt in dat je veel technieken in<br />
combinatie gebruikt. Ets en fotografie bijvoorbeeld. Voor mij<br />
betekent het dat je ook allerlei materialen kunt gebruiken.<br />
Vooral de dingen waar anderen niet veel inzien en achterlaten<br />
trekken me aan. Ik gun die voorwerpen een tweede<br />
leven. Je wordt daardoor een echte verzamelaar. Je kunt<br />
alles gebruiken als je het maar bewaart. Het puzzelt zichzelf<br />
wel in elkaar. Zo ben ik ook gaan fotograferen. Mijn broer<br />
en ik zijn gewend om alles vast te leggen. Misschien wel<br />
omdat onze ouders jong zijn gestorven. Want alles kan<br />
heel kostbaar worden als de situatie verandert. Het enkele<br />
fotootje, een vaas of een deurkruk, een enkel ding krijgt<br />
dan een grote betekenis.'<br />
'Ik glipte regelmatig onder het hek aan de Roomweg om<br />
binnenin het Rozendaalcomplex rond te dwalen. Ik herken<br />
dan ook veel in het verhaal van Rico Pronk in een vorig<br />
maandblad. Er waren geen mensen, maar het gebouw<br />
leefde, ritselde, je hoorde van alles. En de watertoren, daar<br />
kon je nog in. Ik heb er wat kleine dingen meegenomen,<br />
naamplaatjes, versleten hamers van de smidse. Op een<br />
dag vond ik tussen allerlei papieren een manuscript waarin<br />
de vrouw van de eigenaar de vlucht van haar en haar man<br />
naar Zwitserland tijdens de eerste jaren van de Tweede<br />
Wereldoorlog beschrijft. Ik heb dit doorgespeeld naar de<br />
Historische Sociëteit <strong>Enschede</strong>-Lonneker. Ik heb er veel<br />
foto's gemaakt van kleurrijk verweerde muren, verbrande<br />
auto's en kozijnen, trappartijen en doorkijkjes in langgerekte<br />
gangen, de kleurrijke graffiti op de muren, de verroeste<br />
schakelkast en van een waterrijke binnentuin met veel mos<br />
op betonblokken waardoor er een bijna Boeddhistische<br />
sfeer hing. Vergankelijkheid is het mooiste dat er is.'<br />
'Normaal gesproken ben ik gefascineerd door vuur en<br />
rook. Op <strong>13</strong> mei merkte ik de rooklucht wel, maar ik dacht<br />
eerst dat het Roozendaal in brand stond. Dat brandde zo<br />
vaak, dat het nauwelijks iets bijzonders was. Het was voor<br />
het eerst dat ik niet naar een brand ging kijken. Speelde<br />
de voorzienigheid een rol? Ik had boodschappen gedaan<br />
en met de buurvrouw wat lollig gepraat over het fraaie<br />
vuurwerk. Bij de eerste knal vloog het keukenraam eruit.<br />
Ik pakte direct een bezem om het glas wat aan te vegen.<br />
En bij de tweede klap pakte ik mijn fototoestel. Ik heb<br />
alles gefotografeerd, binnen en buiten mijn huis. Er was<br />
een blok beton door het dak gevlogen, door het bed, dwars<br />
door een steunbalk van het plafond en op de keukentafel<br />
beland. Ik heb echt geluk gehad. Een fototoestel schept<br />
afstand, je wordt direct minder emotioneel. Ik dacht nog<br />
wel het wordt vanavond wel minder gezellig met al die<br />
gaten in mijn huis. Overal stonden voordeuren open en in<br />
de huizen ging overal de telefoon. De gordijnen waaiden<br />
naar buiten. Een agent met gescheurde kleren waarschuwde,<br />
maar ik riep dat ik eerst mijn fiets en negatieven ging<br />
halen. Ik zag een brandweerauto die niet bluste en langzaam
drong het tot me door. Het lijkt wel een ramp.'<br />
'Ik ben opgevangen in de Diekmanhal en heb bij mijn<br />
dochter gelogeerd. Ik was bang dat mijn werk, mijn foto's<br />
weg zouden zijn. Alsof dan je hele identiteit weg is, als je<br />
vertrouwde omgeving is verdwenen. Met mijn vriend heb<br />
ik gegeten in een restaurant aan de Walstraat waar enkele<br />
van mijn foto's hingen. Ik voelde toen weer wat grond<br />
onder mijn voeten.'<br />
'De totale chaos en machteloosheid werden me wel eens<br />
teveel. Je moest wachten en wachten. En alles regelen,<br />
van tandenborstel tot hoofdkussen. Ik kon niet meer slapen<br />
en bleef overgevoelig voor geluid. Ik zou dat een tweede<br />
keer niet overleven. Tot overmaat van ramp werd mijn<br />
hond zieker en zieker. Uiteindelijk is hij gestorven in mijn<br />
nieuwe huis.'<br />
'Het huis waar ik nu in woon bevalt me goed. Van<br />
'De Woonplaats' heb ik alle medewerking gehad. Ik heb<br />
weer veel verzameld. Van mijn eik en een berk aan de<br />
Putterstraat heb ik zaailingen uitgegraven en hier in de<br />
tuin gezet. Het blok beton dat op mijn keukentafel<br />
terechtkwam, ligt nu hier in de tuin. Ik verzamel mijn<br />
verleden. Ik ben aanwezig geweest bij de sloop van de<br />
Putterstraat; dat ging allemaal heel zorgvuldig. Natuurlijk<br />
heb ik er foto's van gemaakt en ik mocht stenen van het<br />
huis meenemen. Er ligt een stapeltje bij me in de gang. Ik<br />
weet nog niet wat ik ermee ga doen.'<br />
De I.I. Rozendaal Import & Export Compagnie BV was als<br />
handelsonderneming in katoenafval een buitenbeentje<br />
binnen de traditionele Twente textielfabrieken. De joodse<br />
eigenaar Johan Rozendaal werd in 1942 gedwongen onder<br />
te duiken. Hij vluchtte in 1942 naar Zwitserland. Zijn<br />
echtgenote Joyce Rozendaal-Haldinstein ging haar man<br />
achterna. Haar belevenissen tijdens de moeizame vlucht<br />
naar Zwitserland heeft ze opgeschreven in een soort dagboek.<br />
Het is dit manuscript geweest dat Josien Dekens tijdens<br />
één van haar omzwervingen in het Rozendaal-complex<br />
vond tussen de halfvergane boekhouding. Het echtpaar<br />
overleefde de nazi-terreur. Joyce niet voor lang; ze overleed<br />
in 1949. Johan Rozendaal werd weer directeur. Hij overleed<br />
in 1980; zes jaar voordat de textielmalaise definitief een<br />
einde maakte aan de handelsfirma. En de deuren werden<br />
gesloten met achterlating van de kostbaarheden die Josien<br />
een tweede leven gunde.<br />
Beeld van een kunstenaar: Francis Rikhof<br />
In 1990 ben ik afgestudeerd aan de AKI, Academie voor<br />
Beeldende Kunst en Vormgeving in <strong>Enschede</strong>. Na mijn<br />
afstuderen heb ik me onder andere bezig gehouden met<br />
de ovale vorm. De vorm zelf, het ovaal, is altijd het<br />
uitgangspunt voor het maken van een tekening of schilderij.<br />
Het schilderen is een zoektocht, een onderzoek naar de<br />
wisselwerking tussen vorm en kleur. Ieder schilderij markeert<br />
een halte, een tussenstop, waarin gedurende een klein<br />
moment het evenwicht bereikt is.<br />
Ik woonde op <strong>13</strong> mei 2000 samen met mijn man aan de<br />
Lasondersingel <strong>13</strong>. We woonden er amper twee weken. Ik<br />
was zes maanden zwanger. De ramp heeft ons huis verwoest.<br />
Mijn man raakte gewond, maar gelukkig was ons kind<br />
ongedeerd.<br />
Nu twee jaar later zijn de huizen herbouwd en gaan we<br />
met z'n drieën terug naar hetzelfde adres. De littekens<br />
blijven, zelfs letterlijk, maar vol goede moed en vol<br />
vertrouwen beginnen we aan een nieuwe, oude start.<br />
Over mijn bijdrage voor deze maand kan ik het volgende<br />
zeggen:<br />
De twee ovalen staan voor opnieuw beginnen, vooruit<br />
kijken. De open vorm die beide ovalen verbindt is de krater<br />
in het verwoeste gebied. De dikke lijnen die er door lopen<br />
staan voor de littekens, zichtbaar of onzichtbaar.<br />
Pagina 11
Pagina 14<br />
Annette Melzer<br />
Geestelijk verzorgster Annette Melzer van<br />
't Bouwhuis: 'Alert blijven op signalen'<br />
'Je kunt eigenlijk niet goed inschatten wat het met hen heeft gedaan. Nu nog komen er af en toe<br />
dingen terug. Dan zegt iemand: Het is een hele grote knal geweest.' Als geestelijk verzorgster van het<br />
't Bouwhuis was Annette Melzer van meet af aan intensief betrokken bij de nazorg van de verstandelijk<br />
gehandicapten, die met hun woongroepen in de Walhofstraat en Mekkelholt geëvacueerd moesten<br />
worden na de vuurwerkramp. Nu, ruim twee jaar na dato, is het volgens haar zaak alert te blijven op<br />
signalen die er op duiden dat de traumatische ervaringen van die dramatische <strong>13</strong>e mei 2000 nog niet<br />
zijn verwerkt.<br />
'Grote knal' dreunt<br />
lang na bij verstandelijk<br />
gehandicapten<br />
Na de hectische en chaotische evacuatie van de woongroepen<br />
van 't Bouwhuis uit het rampgebied bleek al snel<br />
dat ook in het professionele hulpverleningscircuit eigenlijk<br />
niemand ervaring had met de nazorg van verstandelijk<br />
gehandicapten met een traumatische ervaring.<br />
Annette Melzer prijst overigens wel nadrukkelijk de<br />
'bewonderenswaardige inzet' van een op het moment van<br />
de ramp aanwezige begeleidster en een van de ouders.<br />
Melzer: 'Wij kunnen al niet vatten wat er op zo'n moment<br />
gebeurt, laat staan wat zoiets betekent in de belevingswereld<br />
van verstandelijk gehandicapten. In de woongroepen<br />
zaten ook een aantal rolstoelers. Maar het is gelukt om in<br />
die chaos, ook nog met hulp van buurtbewoners die<br />
bebloed het huis in de Walhofstraat binnen kwamen,<br />
iedereen in veiligheid te brengen.'<br />
Via wat 'omzwervingen' werden de bewoners in eerste<br />
instantie opgevangen op het terrein van 't Bouwhuis.<br />
Een aantal van hen bracht vervolgens de nacht door bij<br />
groepsleiders thuis.<br />
Annette Melzer sprong op die zwarte zaterdag, toen ze<br />
hoorde van de ramp, onmiddellijk in de auto om bij te<br />
springen bij de eerste opvang van de bewoners. De eerste<br />
uren en dagen hield ze zich vooral bezig met praktische<br />
hulpverlening.<br />
Later legde ze contacten met Mediant en met het Instituut<br />
voor Psychotrauma. Waarbij bleek dat er nauwelijks<br />
expertise bestond op het vlak van traumaverwerking bij<br />
verstandelijk gehandicapten. Melzer: 'Er is wel ervaring<br />
met rouwverwerking. Daarbij zie je soms een vertraagde<br />
reactie. Verstandelijk gehandicapten leven heel sterk in<br />
het hier en nu. Je kunt heel moeilijk inschatten wat zo'n<br />
vuurwerkramp met hen heeft gedaan.' Omdat verstandelijk<br />
gehandicapten sterk in het hier en nu leven, was het<br />
volgens Annette Melzer van groot belang dat bewoners<br />
en begeleiders kort na de ramp terug mochten naar hun<br />
woning aan de Walhofstraat. Dat huis was nog grotendeels<br />
in tact en daar waren ook de vertrouwde dingen als knuffels.<br />
'Onze bewoners moeten het heel erg hebben van tastbare<br />
dingen. Dat bezoek is heel belangrijk geweest bij het
zoveel mogelijk oppakken van het leven van alledag.'<br />
Gemakkelijk ging dat overigens niet. Nadat de woning aan<br />
de Walhofstraat was opgeknapt, keerden bewoners en<br />
begeleiders er aanvankelijk terug. 'We dachten toen er een<br />
streep onder te kunnen zetten. Maar een aantal vaste,<br />
vertrouwde dingen in en rond het huis waren er niet meer.<br />
Bovendien was het voor begeleiders heel confronterend<br />
om steeds door die rampwijk te moeten fietsen.'<br />
Uiteindelijk werd ervoor gekozen om de woongroep op te<br />
splitsen en de rolstoelers onder te brengen in TPZ<br />
Helmerzijde en de overige bewoners in een huis in de<br />
Helmerhoek. Al met al heel ingrijpende gebeurtenissen.<br />
Ook voor de begeleiders.<br />
Het moment van...<br />
In het nog afgesloten gebied in Roombeek zijn twee duiven<br />
neergestreken op de betonnen vloeren van wat eens<br />
woonhuizen waren. Waar eerst huizen stonden groeien<br />
nu klaprozen. Een nieuw teken van leven.<br />
De duiven zijn niet de enigen die oog hebben voor de bloemen.<br />
Verschillende mensen die aanwezig zijn bij de onthulling<br />
van de kinderstraatnaamborden verzuchten dat de klaprozen<br />
zo mooi zijn.<br />
Over aantal jaren zullen op deze plek weer huizen staan.<br />
De ervaringen tijdens en na de vuurwerkramp waren<br />
aanleiding om een traumabeleid te ontwikkelen voor<br />
bewoners en begeleiders van 't Bouwhuis. Ook werd er<br />
een commissie nazorg in het leven geroepen. Annette<br />
Melzer: 'Er is in de eerste chaotische uren na de ramp<br />
heel adequaat gehandeld. De klap kwam voor velen pas<br />
later. Er zijn ook fouten gemaakt. De commissie heeft dat<br />
inmiddels allemaal uitgezocht, zodat we daarvan kunnen<br />
leren. Nu het werk van de commissie nazorg is afgerond,<br />
wordt er een bedrijfsopvangteam opgericht.'<br />
Het ontwikkelingsplan voor Roombeek is inmiddels<br />
gereed. De advertentiecampagne voor de wederopbouw<br />
van Roombeek is gestart met de slogan 'bouw je droom in<br />
Roombeek' waarin ook een bloem staat afgebeeld. Net<br />
zoals men voorzichtig om moet gaan met tere bloemen,<br />
moet men ook bij de inrichting van het gebied voorzichtig<br />
te werk gaan. Op die manier kan iedereen zijn droom in<br />
Roombeek realiseren.<br />
foto Johan Ghijsels<br />
Pagina 15
Pagina 16<br />
Annet en Wim Smits<br />
'Anderen zijn veel erger getroffen,<br />
dus laten wij ons maar goed houden'<br />
Eigenlijk wil ze helemaal geen interview en ze wil ook niet in het maandblad. Annet Smits (48)<br />
vindt al die aandacht niet nodig. 'Anderen zijn veel erger getroffen, zijn hun huis of dierbaren kwijt,<br />
dus laat ik me maar goed houden', zegt ze in haar huiskamer aan de minister Dr. de Visserstraat 19.<br />
'Maar ondertussen gaat het niet goed met haar’, zegt haar man, Wim Smits (53). 'Ik merk dat ze<br />
steeds dieper wegzakt, terwijl ik juist aan het opknappen ben.' Dat bevestigt Annet Smits ook,<br />
'Maar', zegt ze, 'ik vind het zo moeilijk om hulp te zoeken.'<br />
Het verhaal van Annet Smits heeft een 'sterk-zijn-en-nietzeuren-karakter'.<br />
In de periode na de ramp ging het absoluut<br />
niet goed met haar man Wim. Hij was helemaal de kluts kwijt<br />
en wist vaak niet meer wat hij deed. Mevrouw Smits moest<br />
sterk zijn voor haar man om hem zoveel mogelijk te steunen.<br />
Ook eisten andere zaken haar aandacht op, want de voorgevel<br />
moest gerepareerd worden en er moest onderhandeld<br />
worden met de verzekering. Mevrouw Smits geeft aan dat ze<br />
toen op de automatische piloot draaide. 'Het leek alsof ik<br />
een wolkenmassa in mijn hoofd had waar ik niet doorheen<br />
kon komen. Ik was niet echt aanwezig en kon me absoluut<br />
niet concentreren.'<br />
Op het moment van de explosies bij SE Fireworks was het<br />
echtpaar in de Tollensstraat aanwezig. Het tweetal was van<br />
plan een fietstocht te gaan maken. Volgens meneer Smits<br />
is het een wonder dat ze nagenoeg ongedeerd thuis konden<br />
komen. 'Vlak naast mij werd een man in zijn buik geraakt<br />
door een stuk beton en niet ver van ons af kwam een<br />
container terecht. Er was enorme paniek, iedereen vroeg<br />
om hulp. Dat vergeet je nooit meer.'<br />
Geen goede ervaring met hulpverlening<br />
Na de ramp hebben Annet en Wim Smits een tijdje in<br />
Oldenzaal gelogeerd en toen de schade aan hun woning<br />
gerepareerd was, kon het stel terugkeren. Daar begon het<br />
gevecht om er weer bovenop te komen. Mevrouw Smits:<br />
'Ik ging weer aan het werk als oppas en probeerde alles zo<br />
snel mogelijk te vergeten. Ik heb ook wel hulp gezocht in de<br />
periode na de ramp, maar dat bood voor mij geen uitkomst.<br />
In het begin was het heel druk bij het maatschappelijk werk<br />
en je werd eigenlijk van het kastje naar de muur gestuurd.<br />
Telkens had ik weer een andere hulpverlener. Op een<br />
gegeven moment dacht een hulpverlener dat mijn problemen<br />
te wijten waren aan relatieproblemen. Nou, die had ik<br />
helemaal niet. Ik voelde me niet begrepen en had er geen<br />
vertrouwen in. Toen heb ik hulp in alternatieve geneeswijzen<br />
gezocht, maar dat ging vreselijk in de papieren lopen, dus<br />
daar ben ik mee gestopt. Ik gaf mezelf ook geen tijd om<br />
alles te verwerken.'<br />
Moe<br />
Anderhalf jaar na de ramp ging het echt mis met mevrouw<br />
Smits. Ze had geen zin meer in leuke dingen, wilde eigenlijk<br />
alleen maar thuis zitten, voelde zich vreselijk moe en kon<br />
zich absoluut niet meer concentreren. 'Dat vind ik misschien<br />
wel het ergste, dat ik me heel slecht kan concentreren. Ik<br />
kan geen ingewikkelde dingen meer lezen, terwijl ik dat<br />
voorheen altijd wel graag deed, ook met zoiets eenvoudigs<br />
als boodschappen doen heb ik er last van. Bovendien kan ik<br />
de dag niet meer goed doorkomen. Ik moet af en toe even<br />
gaan liggen. Alles kost me veel meer energie. Ik ben eigenlijk<br />
helemaal veranderd. Ik ben niet meer de persoon van voor<br />
de ramp. Ik ben ook veel emotioneler geworden. Ik wil<br />
eigenlijk best wel dat er wat gaat gebeuren, want zo kan<br />
het niet langer, maar ik ben bang dat ik in de hulpverlening<br />
weer niets opschiet, dus dan denk ik al snel: laat maar.'<br />
Meneer Smits maakt zich ook zorgen om zijn vrouw. "Met<br />
mij gaat het ook nog lang niet zoals het hoort. Ik lig ook<br />
regelmatig nachten wakker, maar ik ga wel de goede kant<br />
op. Ik kan het accepteren, maar de toestand van mijn<br />
vrouw vind ik zorgelijk.'<br />
Je moet je maar goed houden<br />
Meneer en mevrouw Smits lopen allebei tegen veel onbegrip<br />
aan. Het valt het echtpaar op dat je je voor veel mensen<br />
goed moet houden. 'Het is niet duidelijk wat er met ons<br />
aan de hand is', zegt meneer Smits. 'Als je een arm of een<br />
been mist, is het zichtbaar, nu ziet niemand hoe het gaat.<br />
Na twee jaar moet het maar een keer afgelopen zijn, is de<br />
menig van velen. Ik had ook gedacht dat ik na twee jaar<br />
wel verder kon met mijn leven, maar helaas blijkt dat niet<br />
voor iedereen zo te zijn. Mijn vrouw heeft daar meer moeite<br />
mee dan ik. Ze wil niet zeuren, zegt ze, ze vindt dat anderen<br />
veel zwaarder getroffen zijn dan zij. Ze wil haar plaats niet<br />
opeisen. En omdat ze steeds aan anderen denkt, komt zij<br />
zelf in het gedrang.' Mevrouw Smits moet het daar helaas<br />
mee eens zijn. 'Ik moet meer opkomen voor mezelf. Ik doe<br />
nu een assertiviteitscursus in de wijk. Het helpt wel, al<br />
voel ik me daar nog regelmatig ongemakkelijk.'<br />
De <strong>Enschede</strong>ërs hebben wel hoop dat het nog een keer<br />
goed komt, al zijn ze wel wat pessimistischer geworden.<br />
Ze hadden nooit gedacht dat de vuurwerkramp zo'n<br />
impact op ze zou hebben. Ze proberen nu bij de dag te<br />
leven. Over de toekomst is het moeilijk nadenken. 'Waren<br />
we maar niet thuis geweest op <strong>13</strong> mei 2000', verzucht<br />
mevrouw Smits. 'Dat had vast veel gescheeld.'
Eindeloze moeheid<br />
In het verhaal van Annet en Wim Smits valt op dat mevrouw Smits zo vermoeid is. En hierin<br />
staat ze niet alleen. Uit het Gezondheidsonderzoek Getroffenen Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> blijkt dat veel<br />
getroffenen last hebben van vermoeidheidsklachten. Het lijkt wel een epidemie van moeheid onder<br />
getroffenen.<br />
In het verhaal wordt heel goed duidelijk wat vermoeidheid<br />
vaak doet. Ze beschrijft dat ze zich moeilijk kan concentreren.<br />
Bij veel mensen met vermoeidheidsproblemen is dit een<br />
van de opvallendste klachten. Heel veel dingen die mensen<br />
als vanzelfsprekend konden, lukken dan niet meer. Dat<br />
kan gaan over lezen, maar we horen ook veel mensen die<br />
het in hun werk niet meer trekken of die hun huishouden<br />
niet meer rond krijgen. Vaak hoor je ook dat een op zich<br />
kleine inspanning, zoals een boodschap doen al teveel kan<br />
zijn. Dit soort vermoeidheid is een groot probleem.<br />
Onbegrip<br />
Andere mensen snappen het vaak niet. Ze hebben bij<br />
vermoeidheid een heel ander beeld en kunnen zich niet<br />
voorstellen dat je er met een paar dagen rustig aan doen<br />
niet af bent. Ze kunnen het alleen vergelijken met de<br />
vermoeidheid die ze zelf kennen: zoals vermoeidheid na<br />
een dag hard werken. Terwijl het hier eerder gaat om<br />
uitputting, een zware vermoeidheid die lang aanhoudt.<br />
Het is voor mensen die het niet zelf kennen moeilijk om<br />
zich hiervan een voorstelling te maken.<br />
Opeenstapeling van stress<br />
De moeheid kan veel oorzaken hebben. Het kan gaan om<br />
lichamelijke klachten als bloedarmoede, of misschien heb<br />
je 'iets onder de leden'. Ook psychische aandoeningen als<br />
depressiviteit veroorzaken veel vermoeidheid. De vermoeidheid<br />
zoals die hierboven beschreven is, zal in de meeste<br />
gevallen samenhangen met de enorme stress die mensen<br />
te verduren hebben (of hebben gehad). Velen die hebben<br />
moeten vluchten voor de explosie worden nog regelmatig<br />
geconfronteerd met pijnlijke herinneringen en emoties.<br />
Elke keer dat dit gebeurt kost het behoorlijk wat energie<br />
om hiermee goed om te gaan. Daarnaast hebben heel veel<br />
getroffenen enorm moeten 'werken' om de nasleep van de<br />
ramp in goede banen te leiden. Het gaat dan om gedoe<br />
met instanties, om het nadenken hoe het verder moet,<br />
zoeken van de goede hulp, leren snappen hoe dat dan<br />
weer precies werkt, kortom een bijna eindeloze opsomming<br />
van klussen vanwege de ramp. Daarnaast natuurlijk ook<br />
de zorgen die je hebt over je gezin, over je eigen toekomst.<br />
Dit soort stress - zo noemen we deze spanning - is afzonderlijk<br />
vaak wel te verdragen. Als het lang duurt, of als het<br />
vaak terugkomt, is het net of het zich opstapelt. En elke<br />
keer als die stress optreedt gebeurt er iets met je lichaam.<br />
Een soort oerreactie van stresshormonen die je lichaam<br />
klaarmaken om 'te vechten of te vluchten'. Hier is op zich<br />
niks mis mee, maar het lichaam moet zich hiervan wel<br />
herstellen. En dat is vaak het grote probleem. Wanneer<br />
spanning vaak optreedt, of lang duurt krijgt het lichaam<br />
niet de kans om te herstellen. Een aantal stresshormonen<br />
verdwijnt dan niet meer uit je lichaam. Uiteindelijk leidt<br />
dat vaak tot klachten zoals hierboven beschreven zijn.<br />
Klachten die we meestal benoemen als 'Burnout' of '<br />
emotionele uitputting'. Deze vermoeidheidsklachten hebben<br />
de neiging om erg lang te duren. Daarnaast vermindert je<br />
weerstand tegen allerlei andere psychische en lichamelijke<br />
klachten.<br />
Wat doe je eraan<br />
De moeheid gaat vaak niet vanzelf over. En zeker niet door<br />
'even goed uit te rusten'. Ook al ga je op tijd naar bed.<br />
Dikwijls zijn er problemen met inslapen of doorslapen, en<br />
ook al gaat het slapen goed, je wordt niet uitgerust wakker.<br />
Goede voornemens om rustig aan te doen werken onvoldoende.<br />
Voor je ervan uit mag gaan dat het stressklachten<br />
zijn, is het zaak om toch samen met de huisarts te kijken<br />
of er een andere verklaring is voor de klachten. Als er sprake<br />
is van uitputting die vooral door stress wordt veroorzaakt,<br />
moet je proberen een nieuw evenwicht van inspanning,<br />
vermoeidheid en rust te scheppen. Door een doordacht<br />
programma van inspanning en ontspanning probeer je<br />
zover te komen dat de slepende moeheid waar je niet van<br />
uitrust, plaats maakt voor de soort vermoeidheid zoals je<br />
die kunt hebben na sporten. Dus vermoeidheid die over<br />
gaat van uitrusten. Een proces dat veel tijd nodig heeft en<br />
dat niet vanzelf gaat. Met een professionele hulpverlener<br />
kun je samen een plan maken hoe dit aan te pakken. In<br />
de meeste gevallen gaat dit niet zonder slag of stoot. En<br />
dan is het fijn dat je samen met een deskundige deze<br />
problemen het hoofd kunt bieden. Je moet het weliswaar<br />
zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Binnen<br />
Mediant is geen kant en klare aanpak voorhanden. Met<br />
mensen die via de huisarts of het Algemeen Maatschappelijk<br />
Werk verwezen worden naar Mediant Nazorg<br />
Vuurwerkramp, wordt van persoon tot persoon gekeken<br />
wat in hun geval de beste aanpak is.<br />
Pillen?<br />
Aan medicijnen wil ik niet teveel aandacht besteden.<br />
Ik wil me graag aansluiten bij de opmerkingen van<br />
Fred Bosman in de vorige '<strong>13</strong> <strong>Mei</strong> Opnieuw Beginnen'.<br />
Hij pleit om terughoudend te zijn met slaap- en kalmeringsmiddelen.<br />
'Denk er eens over na: ongetwijfeld slaap je meer<br />
dankzij de medicijnen, maar slaap je ook beter en, wat<br />
nog belangrijker is, voel je je ook beter?'<br />
Henk Bakker<br />
Preventiewerker bij Mediant Nazorg Vuurwerkramp<br />
Pagina 17
Pagina 18<br />
Ard Pierik en Marga Brunninkhuis van Stichting Stedelijk Wonen<br />
Adviesbureau's helpen mensen bij<br />
het bouwen van hun droomhuis<br />
De wederopbouw van de wijk Roombeek is van start gegaan. Het is de bedoeling dat de helft<br />
van de nieuwe woningen gebouwd gaat worden via particulier opdrachtgeverschap. Dit houdt in dat<br />
(toekomstige) bezitters van een kavel grotendeels zelf kunnen bepalen wat voor soort woning zij op<br />
hun grond neerzetten. Daarmee wordt een grote mate van afwisseling in de wijk gestimuleerd.<br />
De gemeente wil mensen, die een nieuw huis bouwen<br />
in Roombeek, stimuleren gebruik te maken van een<br />
bouwadviesbureau. Daarom heeft de gemeente een<br />
subsidieregeling in het leven geroepen.<br />
Stichting Stedelijk Wonen is een van de drie adviesbureaus<br />
die geselecteerd is door de gemeente om mensen die een<br />
nieuw huis willen bouwen in Roombeek te helpen bij het<br />
verwezenlijken van hun ideeën. Marga Brunninkhuis en<br />
Ard Pierik werken beiden bij de Stichting Stedelijk Wonen.<br />
Marga: "Het mooiste wat je kunt doen is mensen helpen<br />
hun eigen huis te bouwen. Dit project sprak ons erg aan<br />
omdat de wensen van bewoners het uitgangspunt zijn."<br />
Stichting Stedelijk Wonen heeft zich enkele jaren geleden<br />
in de buurt van het rampgebied beziggehouden met<br />
stadsherstellende activiteiten. Ard is sinds de bewuste<br />
<strong>13</strong> mei met de ramp bezig. Hij heeft zich onder andere<br />
beziggehouden met het goedkeuren en vrijgeven van<br />
woningen na de ramp. Marga woont aan de buitenring.<br />
Op de dag van de ramp was zij niet thuis. De voorgevel<br />
van haar huis was zwaar beschadigd. Marga: "Direct na<br />
de ramp heb ik een paar dagen op het stadhuis gewerkt.<br />
Dit was een heel bijzondere ervaring. Ik vind dit ook een<br />
speciaal project. Ik vind het een mooie gedachte dat de<br />
gemeente de wijk wil teruggeven aan de mensen."<br />
Werkwijze<br />
Als mensen besluiten de hulp van Stedelijk Wonen in te<br />
schakelen, krijgen ze eerst, kosteloos, een oriënterend<br />
gesprek. Ard: "In het eerste gesprek proberen wij erachter<br />
te komen wat mensen willen. De mensen krijgen van ons<br />
als huiswerk mee na te denken over wat hun woonwensen<br />
zijn. Vaak weten mensen beter wat ze niet willen dan wat<br />
ze wel willen. Wij vragen mensen foto's te maken van<br />
huizen die zij mooi vinden en een wensenlijst voor hun<br />
nieuwe huis op te stellen.<br />
In het tweede gesprek hebben mensen meestal een voorstelling<br />
gemaakt van het huis dat zij willen bouwen. Wij<br />
proberen dan een programma van eisen te maken. Wij<br />
begeleiden de mensen gedurende het hele proces, van de<br />
keuze voor een goede architect en een betrouwbare<br />
aannemer tot en met de uitvoering." Ook bewaakt een<br />
bouwadviesbureau het budget.<br />
Subsidie<br />
De subsidie die de gemeente ter beschikking stelt aan<br />
particulieren die bouwen in Roombeek is volgens Ard en<br />
Marga toereikend voor de gemiddelde particuliere bouwer.<br />
Tweederde van de kosten van het bureau worden vergoed<br />
door de gemeente met een maximum van 3 4500,- . Zowel
gedupeerden als niet-gedupeerden komen in aanmerking<br />
voor deze subsidieregeling. Tot nu toe hebben drie<br />
gedupeerden een beroep gedaan op de Stichting Stedelijk<br />
Wonen en met een aantal andere gedupeerden is een<br />
eerste gesprek gevoerd. Ard: "Je ziet dat de mensen die<br />
beginnen met de bouw van een nieuw huis er echt aan<br />
toe zijn. Zij zijn gericht op de toekomst."<br />
Door middel van de subsidieregeling wil de gemeente<br />
de mensen stimuleren gebruik te maken van een bouwadviesbureau.<br />
Op deze manier hoopt de gemeente de<br />
kwaliteit in de wijk te waarborgen. Een adviesbureau gaat<br />
uit van wat de mensen willen. Tegelijkertijd kijken zij ook<br />
of het huis past in de wijk als geheel.<br />
Een belangrijk voordeel van het inschakelen van een<br />
bouwadviesbureau is dat je als opdrachtgever sterker<br />
komt te staan tegenover de architect en de aannemer.<br />
Marga: "Wij hebben verstand van mensen en van bouwen.<br />
Een huis bouwen doe je niet elke dag, er komt veel bij<br />
kijken. Als adviesbureau hebben wij ervaring met alle<br />
aspecten van het bouwproces. Wij zijn als bureau geheel<br />
onafhankelijk. We hebben bijvoorbeeld geen binding met<br />
een architect, aannemer of bank. Maar wij kennen het<br />
wereldje goed. Wij luisteren goed naar de mensen.<br />
Ons doel is mensen te helpen bij het realiseren van hun<br />
droomhuis." Deze manier van werken bij het bouwen van<br />
een huis is vrij uniek in Nederland.<br />
Particulieren die willen bouwen in Roombeek kunnen een<br />
beroep doen op één van de volgende drie adviesbureau's:<br />
B2advies<br />
Deurningerstraat 118<br />
7522 CG <strong>Enschede</strong><br />
Tel: 06-51292058<br />
Primavilla / Snelder Zijlstra<br />
Hoedemakersplein 1<br />
7511 JR <strong>Enschede</strong><br />
Tel: 053-4852285<br />
Stichting Stedelijk Wonen<br />
Van Alphenstraat 14<br />
7514 DD <strong>Enschede</strong><br />
053-4343565<br />
info@stedelijkwonen.nl<br />
Bron: foto’s OPR<br />
Pagina 19
Pagina 20<br />
Hoe gaat het nu met . . ?<br />
Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen<br />
die op de één of andere manier tijdens of na de vuurwerkramp<br />
op een bijzondere manier letterlijk in beeld<br />
zijn geweest.<br />
Als ze de foto ziet, die door een fotograaf van Tubantia<br />
vlak na de ramp is gemaakt, is ze in gedachten meteen<br />
weer ter plekke. De kleren die ze aan heeft op de foto, zijn<br />
bij elkaar gezocht in de Diekmanhal. De foto van Sieta<br />
Ganeshi, hangend tegen het hek bij de Kottendijk is<br />
indrukwekkend. Er spreekt zoveel wanhoop en verdriet<br />
uit. Een vrouw die niet weet wat er met haar huis aan de<br />
Roomweg is gebeurd. Niet lang na dit moment werd pijnlijk<br />
duidelijk dat er van het huis waar ze veertien jaar woonde,<br />
niets meer over was. In het nieuwe huis in stadsdeel Zuid<br />
is Sieta nog steeds bezig om alles een plekje te geven.<br />
'Ik heb op mijn knieën gejankt als een kind, toen ik zag<br />
dat ons huis verdwenen was. Alles was weg, dat is niet te<br />
geloven, helemaal plat. Ik heb stukken steen en een koperen<br />
kan mee kunnen nemen. Verder was alles verbrand, mijn<br />
hele geschiedenis. Alle foto's, de tekeningen van mijn<br />
twee zoons, onze trouwfoto's. Dat krijg je nooit terug.'<br />
Sieta Ganeshi heeft de kleren die ze op de rampzalige dag<br />
aanhad zelfs bewaard. 'Af en toe haal ik ze uit de verpakking<br />
en ruik er even aan. Dat is een raar gevoel. Ik had die dag<br />
badslippers aan en die heb ik ook nog. Het is vreemd om<br />
die dingen terug te zien, goh, jullie zijn er ook nog.'<br />
Sieta zegt nog ongeveer drie keer in de week terug te gaan<br />
naar de Roomweg. 'Ik heb dan het gevoel dat ik thuis kom.<br />
Regelmatig rijd ik er zelfs onbewust naar toe. Het huis is<br />
weg, maar de parkeerplaats ervoor bestaat nog. Dat geeft<br />
zo'n vertrouwd gevoel. En ik ben niet de enige. Mijn jongste<br />
zoon eet daar tussen de middag soms zijn boterhammen<br />
op in zijn lunchpauze.'<br />
Voor de uit Suriname afkomstige vrouw is de tijd na de ramp<br />
moeilijk verlopen. Tijdens de vlucht uit de brandende wijk<br />
is ze gewond geraakt. De klap van een groot brokstuk<br />
tegen haar been, werkt helaas nog steeds door. 'Na de<br />
ramp had ik veel last van mijn rechterbeen. De pijn trok<br />
van mijn voet naar mijn heup. Nu is de pijn ook naar<br />
andere delen van mijn lichaam getrokken, zoals mijn polsen<br />
en mijn andere been. Het is nog steeds niet duidelijk wat<br />
het is, maar ik heb er wel veel last van. Binnenkort kijkt<br />
een neuroloog er naar. Ook heb ik oorproblemen opgelopen<br />
door de enorme drukgolf. Lichamelijk gaat het dus absoluut<br />
nog niet goed. Ik ben eigenlijk helemaal op en altijd moe.<br />
Werken gaat ook vreselijk moeizaam. Eigenlijk heb ik al<br />
geaccepteerd dat werken voorlopig niet meer gaat lukken.<br />
Ik heb pas gehoord dat mijn afdeling gaat verhuizen naar<br />
Arnhem, ik weet niet of ik het aankan iedere dag die afstand<br />
te overbruggen. Het is dus nog onzeker hoe het verder gaat,<br />
maar ik zou het vreselijk vinden om ook mijn werk nog te<br />
verliezen. Het administratieve werk bij de bank is echt<br />
mijn houvast.'<br />
Ze kan moeilijk wennen in haar nieuwe huis aan de<br />
Rhaanbrink. Ze geeft aan dat haar energie nog in het huis<br />
aan de Roomweg zit. In het huidige huis vindt ze het<br />
moeilijk om iets aan te pakken. Hier is ze op visite, daar<br />
was ze thuis. Ze is wel reëel en wil niet terug naar de<br />
Roomweg. 'Daar vind je nooit meer wat je had. Ik zou niet<br />
meer in de nieuw te bouwen wijk kunnen wennen, daarom<br />
probeer ik het maar hier aan de Rhaanbrink.' Sieta denkt<br />
dat het makkelijker zal worden als het rampgebied volgebouwd<br />
is. 'Dan staat op die plek een nieuw huis dat niet<br />
meer van jou is. Dan zal ik er waarschijnlijk toch wel minder<br />
naar toe gaan. Soms wil ik ook niet meer herinnerd worden<br />
aan de vuurwerkramp. Er komt ooit een tijd, dan doe ik alles<br />
weg wat ik na de ramp bewaard heb en dan kan ik verder.<br />
Het getal <strong>13</strong> zal echter altijd een gevaarlijke klank hebben<br />
voor mij. Ik was al bijgelovig en nu is dat veel erger geworden.<br />
Op de dertiende van de maand blijf ik thuis, dan ga ik<br />
<strong>Enschede</strong> niet uit, wat een ander er ook van zegt.'<br />
Sieta Ganeshi
Roomveldje in de jaren ‘30<br />
Alleen de jeugdherinneringen zijn<br />
er straks nog<br />
Momenteel zijn de sloopwerkzaamheden in het Roomveldje volop aan de gang. Rond de<br />
bouwvakvakantie zal, op een aantal huizen die bewaard worden na, de beschadigde woonwijk tot<br />
het verleden behoren. Met de sloophamer verdwijnt ook een stukje van de oude sfeer die het wijkje<br />
uitstraalde. De grond wordt klaargemaakt voor nieuwbouw.<br />
Een vooruitgang', zeggen velen. Voor Willem Sessink (65)<br />
voelt het echter alsof een stuk van zijn geschiedenis is<br />
afgesneden. 'Het klinkt wel theatraal, maar dat gevoel<br />
komt toch af en toe bovendrijven.'<br />
In 1936 gingen de ouders van Willem Sessink wonen aan<br />
de Kwartelstraat 9. Ze waren één van de eerste huurders.<br />
Willem en zijn vier zussen groeiden daar op. Sessink<br />
woont inmiddels al heel wat jaren in Glanerbrug, maar<br />
bewaart zeer goede herinneringen aan de Kwartelstraat.<br />
Een aantal familieleden woonde er voor de ramp nog<br />
steeds. 'Het was heerlijk wonen daar. Ik kende de buurt<br />
als mijn broekzak. Met de jongens uit de straat maakten<br />
we de buurt flink onveilig. Het oude Nieuwlustpark was<br />
onze favoriete speelplek. Je had daar een vijver, een bos<br />
en veel gras. Wat wilde je nog meer. Tamme kastanjes eten<br />
en onvoorstelbaar vies worden, zo herinner ik me die tijd.<br />
In het park stond een muziektent waar dikwijls concerten<br />
werden gegeven. 's Avonds als ik mijn slaapkamerraam<br />
openzette kon ik vanuit mijn bed luisteren naar de muziek.<br />
Het was een prachtig park, echt een ontmoetingsplek. De<br />
Grolschfabriek heeft de grond helaas gebruikt om uit te<br />
breiden. Het is doodzonde dat het park er niet meer is.'<br />
De eerste grote ramp van het<br />
Roomveldje<br />
De eerste herinneringen van de oud-<strong>Enschede</strong>ër zijn van<br />
de oorlog. 'Ik was toen erg jong, maar ik weet het nog<br />
goed. Vooral het bombardement in februari 1944 staat me<br />
nog helder voor de geest. Een aantal huizen in de<br />
Nieuwluststraat en de Nachtegaalstraat raakten door dit<br />
bombardement met fosforbommen ernstig beschadigd. Ik<br />
zie het zo nog voor me hoe de huizen brandden. Ik was<br />
erg bang. De kinderen schuilden onder de eetkamertafel<br />
die mijn vader tegen de dragende muur in ons huis had<br />
geschoven. Dat zijn dingen die je nooit meer vergeet. Die<br />
bombardementen kun je eigenlijk omschrijven als de eerste<br />
ramp van het Roomveldje.'<br />
Ook de bevrijding kan Willem Sessink zich nog erg goed<br />
herinneren. Hij was toen een jongetje van acht. 'Vlak voor<br />
de bevrijding werd er hier in de buurt gevochten. Het was<br />
op eerste paasdag 1945. Mijn ouders hebben mijn zussen<br />
en mij toen voor de veiligheid meegenomen naar de<br />
brouwerijkelder. Toen het gevaar geweken was, gingen we<br />
de geallieerde tanks bekijken die over de Deurningerstraat<br />
kwamen aanrollen. <strong>Enschede</strong> was vrij.'<br />
De saamhorigheid in het Roomveldje bleef ook na de<br />
oorlog groot. Er was veel contact met elkaar. Dat geeft<br />
Sessink ook aan: 'Bijna niemand had een auto of een<br />
telefoon. Je was meer op elkaar aangewezen. Na het eten<br />
ging iedereen voor het huis zitten. De laatste nieuwtjes<br />
werden doorgenomen. Er was een grote betrokkenheid.'<br />
Fotomonument<br />
Na de eerdere ramp die het Roomveldje meemaakte, bracht<br />
de vuurwerkramp het wijkje de definitieve slag toe. Vanaf<br />
zijn balkon in Glanerbrug maakte Sessink die bewuste<br />
zwarte zaterdag intensief mee. Opnieuw voelde hij zich<br />
erg betrokken bij 'zijn' Roomveldje. Al gauw ontstond het<br />
idee om een soort fotomonument te maken. Fotografie<br />
was altijd al een grote hobby van de gepensioneerde<br />
Glanerbrugger. Zijn ervaring kwam hem goed van pas bij<br />
het uitvoeren van dit project. 'Vanaf het begin ben ik<br />
foto's digitaal gaan verzamelen van de periode voor, tijdens<br />
en na de vuurwerkramp. Deze gebeurtenis is zo enorm<br />
groot geweest, die mag nooit vergeten worden. Over 10 jaar<br />
zijn al veel indrukken verwaterd en dat mag niet gebeuren.<br />
Ik verzamel al het fotomateriaal dat ik kan vinden via<br />
vrienden, kennissen, particuliere fotografen en bedrijven.<br />
Voor mezelf heb ik nu een fotomonument op CD gezet<br />
met honderden foto's. Ik hoop dat ik deze CD nog een keer<br />
uit kan geven aan mensen die ook in dit gebied hebben<br />
gewoond. Ik zal niet de enige zijn die behoefte heeft aan<br />
dit materiaal. Daar in Roombeek liggen toch de wortels<br />
van velen.'<br />
Oude foto familie Sessink<br />
Pagina 21
Pagina 22<br />
Veiligheid in Noord<br />
Veiligheid staat, na de verschrikkelijke gebeurtenissen van mei 2000, hoog in het vaandel van<br />
de <strong>Gemeente</strong> <strong>Enschede</strong>. Om de leefbaarheid en gevoelens van veiligheid bij de bewoners in het<br />
Stadsdeel Noord te stimuleren, is al eerder begonnen met een aantal projecten. Ook voor de komende<br />
maanden staat er weer het nodige op het programma.<br />
Welke projecten draaien al in Noord?<br />
In Noord lopen op dit moment twee grote anti-drugsprojecten<br />
onder de titel ‘Support <strong>Enschede</strong> Noord.’ Deze projecten<br />
zijn erop gericht de overlast door gebruikers van harddrugs<br />
in Noord flink terug te dringen. Zodoende kunnen onveiligheidsgevoelens<br />
van inwoners minder worden. Het tweede<br />
project is bedoeld om kinderen in de kwetsbare leeftijd<br />
van zo’n jaar of 12 beter bekend te maken met de gevaren<br />
die er kleven aan het gebruik van verslavende middelen.<br />
Beide projecten lopen nu twee jaar en de resultaten zijn<br />
zeer bevredigend.<br />
Het winkelcentrum Deppenbroek, hart van de wijk Noord,<br />
heeft op 12 juli de eerste ster in het kader van het<br />
Keurmerk Veilig Ondernemen gekregen. Dit keurmerk is<br />
een landelijk initiatief en tot nu toe zijn er nog maar twee<br />
winkelcentra in Nederland, waaronder dus Deppenbroek,<br />
die voor deze certificering in aanmerking zijn gekomen.<br />
Zo’n keurmerk wordt niet zomaar afgegeven. Onder leiding<br />
van Henk Stokvis, een ondernemer in het winkelcentrum,<br />
is een werkgroep aan de slag gegaan. Daarin zaten vertegenwoordigers<br />
van de ondernemers, politie, brandweer,<br />
beheerder van het winkelcentrum, de wijkraad <strong>Enschede</strong>-<br />
Noord en stadsdeelmanagement Noord. Met de richtlijnen<br />
uit het handboek ‘Veilig winkelen en werken in een<br />
winkelcentrum’ heeft deze werkgroep de situatie in het<br />
winkelcentrum tegen het licht gehouden. Dat heeft geleid<br />
tot maatregelen die zijn opgenomen in het stappenplan.<br />
Het draait allemaal om zorgvuldigheid. Denk hierbij aan<br />
het samenstellen van een huishoudelijk reglement, goede<br />
afspraken met de particuliere bewakingsdienst en de<br />
stadswachten en afspraken op papier tussen alle deelnemers<br />
aan het winkelcentrum.<br />
Wat staat er nog te gebeuren in Noord?<br />
We zijn natuurlijk nog lang niet klaar in stadsdeel Noord.<br />
Nog steeds zijn er bewoners die behoefte hebben aan een<br />
verbreding van veiligheidsmaatregelen. Eén van die groepen<br />
zijn de senioren. In het kader van Senioren en Veiligheid<br />
wil Noord na de zomervakantie starten met een project<br />
dat zich gaat richten op de ideeën en wensen van senioren:<br />
hoe denken zij dat de leefbaarheid en veiligheid in Noord<br />
kan worden verbeterd? Dit project is vorige week ook uit de<br />
startblokken gekomen met de symbolische overhandiging<br />
van een drietal veiligheidsbrochures aan Jan van der Linde,<br />
directeur van het Dr. Ariënshuis.<br />
Na de zomervakantie gaan de gesprekken met senioren in<br />
Noord beginnen. Naar verwachting ontstaat er op deze<br />
manier een goed beeld van de problemen die ouderen<br />
ervaren en hoe deze het beste kunnen worden opgelost.<br />
Deze werkwijze is met groot succes gestart in <strong>Enschede</strong>-Zuid<br />
en heeft inmiddels ook navolging in de andere stadsdelen<br />
gekregen.<br />
Keurmerken<br />
De gemeente <strong>Enschede</strong> hecht veel waarde aan het toewijzen<br />
van verschillende landelijke keurmerken aan bepaalde<br />
woonsituaties binnen de gemeente. Zo zijn er het Keurmerk<br />
Veilig Wonen, het Keurmerk Veilige Woonomgeving, het<br />
Politie Keurmerk Veilig Wonen en het Keurmerk Veilig<br />
Ondernemen. Ook in Noord worden deze keurmerken<br />
gebruikt om de woon- en leefsituatie voor de bewoners<br />
van het stadsdeel zo goed mogelijk te maken en in stand<br />
te houden.<br />
In 2002 is het de bedoeling dat de volgende keurmerken<br />
worden toegepast:<br />
• Keurmerk Veilige Woonomgeving ’t Ankrot<br />
• Politie Keurmerk Veilig Wonen Nieuwbouw<br />
Deurningerstraat<br />
• Renovatie Lijsterstraat<br />
• Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentrum<br />
Deppenbroek<br />
Het spreekt voor zich dat ook de komende jaren veel tijd<br />
en aandacht besteed gaat worden aan de veiligheid en de<br />
leefbaarheid in het Stadsdeel Noord. U wordt daarvan op<br />
de hoogte gehouden.<br />
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:<br />
Stadsdeelmanagement Noord<br />
Zaanstraat 12<br />
7523 HC <strong>Enschede</strong><br />
053-4817098
Ondernemers<br />
Nieuws<br />
Vervallen van de grens van 100.000 euro<br />
Zoals u ongetwijfeld uit de media hebt vernomen heeft de<br />
Europese Commissie in Brussel de getroffen ondernemers<br />
ontheffing verleend voor twee zaken.<br />
In het verleden was het niet mogelijk om ondernemers die<br />
meer dan 100.000 euro schade hebben geleden te<br />
compenseren. Na een uitgebreide lobby is het ons gelukt<br />
om de staatssecretaris Ybema ervan te overtuigen dat er<br />
in Brussel ontheffing zou moeten worden verleend. Ook<br />
CFA II gaf in dit advies zijn advies aan.<br />
Na lang wachten en het voeren van veel correspondentie<br />
kwam er op 7 juni jl. het bericht dat de grens van 100.000<br />
euro is vervallen en ook dat de ondernemerstoets van<br />
225.000 euro niet meer wordt gehanteerd.<br />
Op dit moment zijn ons ca. 40 ondernemers bekend die<br />
meer dan 100.000 euro schade hebben geleden. Een grote<br />
groep die nu grotendeels schadeloos kan worden gesteld.<br />
Een heel belangrijk onderdeel is nu de snelle uitvoering<br />
van de gewijzigde regeling door de Stichting Financiële<br />
Hulpverlening Vuurwerkramp en LASER. Wij hebben<br />
ervoor gepleit dat op korte termijn de ondernemers die<br />
het betreft bericht ontvangen over de afhandeling. Dit<br />
moet en kan naar onze mening snel en adequaat gebeuren.<br />
Bedrijfsschade 2001<br />
De ondernemers die bekend zijn bij LASER hebben een brief<br />
gehad met een aanvraagformulier voor de bedrijfsschade<br />
2001. Het gaat hier om de winstderving van het afgelopen<br />
jaar. Misschien dat er ondernemers zijn die 2001 nog niet<br />
hebben kunnen afsluiten, maar ook dan geldt dat u een<br />
aanvraag in moet dienen. Wij roepen u op het aanvraagformulier<br />
zo spoedig mogelijk retour te zenden.<br />
Detailhandel <strong>Enschede</strong> Noord<br />
De winkeliers op de winkelcentra Mekkelholt en Deppenbroek<br />
en de winkeliers die aan de rand van Roombeek zitten, zijn<br />
op drie informatieavonden op de hoogte gesteld over de stand<br />
van zaken van de vestiging van detailhandel aan de Roomweg.<br />
Op 18 juni 2002 is er een avond geweest waarop alle<br />
meningen verzameld zijn. Deze avond zijn er de volgende<br />
conclusies getrokken:<br />
• Er zal een brancheadviescommissie worden ingesteld<br />
• De ontwikkeling van detailhandel aan de Roomweg zal<br />
over ca. twee jaar ter hand worden genomen<br />
• De ondernemers zullen op de hoogte worden gehouden<br />
van eventuele tussentijdse ontwikkelingen<br />
De volgorde waarin ondernemers voor vestiging aan de<br />
Roomweg in aanmerking komen is:<br />
1. getroffen ondernemers uit het plangebied Roombeek<br />
2. winkeliers uit winkelcentrum Mekkelholt<br />
3. winkeliers uit winkelcentrum Deppenbroek en verspreide<br />
winkeliers uit <strong>Enschede</strong> Noord<br />
4. overige winkeliers uit <strong>Enschede</strong> of daarbuiten.<br />
Voor vragen kunt u met het secretariaat contact opnemen.<br />
Terugkeer naar de nieuwe wijk<br />
Steeds meer ondernemers maken afspraken met het<br />
Projectbureau Wederopbouw om de mogelijkheden van<br />
terugkeer te onderzoeken. Hiermee wordt tegemoet gekomen<br />
aan het uitgangspunt om de sfeer en cultuur van de wijk<br />
zoveel mogelijk terug te laten komen. Wij blijven u oproepen<br />
om het gesprek met Barbara Verbeek en Arianne <strong>Mei</strong>jer aan<br />
te gaan. Er liggen voldoende mogelijkheden om terug te keren.<br />
Afhandeling van de gesprekken met<br />
ondernemers<br />
Alle ondernemers die de Ondernemersvereniging om<br />
bemiddeling hebben gevraagd, dan wel die hun vragen bij<br />
ons hebben neergelegd hebben een brief ontvangen wat er<br />
gedaan is. Indien u nog vragen mocht hebben dan kunt u<br />
altijd contact met ons opnemen.<br />
Getroffenen-monitor<br />
Binnenkort zal er een onderzoek worden gedaan naar de<br />
gevolgen van de vuurwerkramp. Dit is een vervolg op het<br />
onderzoek dat eerder heeft plaatsgevonden. In dit onderzoek<br />
is de groep ondernemers een aparte doelgroep. Aan de<br />
ondernemers worden een aantal specifieke vragen gesteld.<br />
Om een goede lobby te kunnen voeren is het belangrijk<br />
om over juiste en recente gegevens te beschikken.<br />
Wij verzoeken u als u benaderd wordt door I & O Research<br />
om uw medewerking te verlenen. Voor alle processen die<br />
nog gaande zijn is dit belangrijke informatie.<br />
Knelpunten bij ondernemers<br />
Naar aanleiding van de Ondernemersavond van 6 mei jl.<br />
hebben een aantal ondernemers het knelpuntenformulier<br />
ingevuld. Daarnaast hebben wij informatie van ondernemers<br />
die op het spreekuur zijn geweest en hebben de Helpdesk<br />
om een overzicht gevraagd.<br />
Voor de ondernemers komt hieruit het volgende beeld<br />
naar voren. Het grootste deel van de ondernemers is<br />
geholpen. Er liggen nog een aantal dossiers die om een<br />
uiteenlopende redenen niet kunnen worden afgehandeld.<br />
Belangrijk signaal is dat er in toenemende mate sprake is<br />
van psychische problemen bij ondernemers. Wij adviseren<br />
om in dit soort gevallen professionele hulp te zoeken bij<br />
Mediant.<br />
In het verlengde hiervan is het goed om een beroep te<br />
doen op de Regeling Materiële Personenschade.<br />
De formulieren zijn bij het IAC verkrijgbaar.<br />
Openstelling Roomweg<br />
OGOVE heeft een brief gestuurd naar het projectbureau<br />
met de vraag waarom de openstelling van de Roomweg<br />
voor gemotoriseerd vervoer zo lang moet duren. Steeds<br />
maar weer worden er nieuwe argumenten aangedragen<br />
om de Roomweg dicht te laten. Door OGOVE is aangegeven<br />
dat het voor ondernemers van belang is dat de Roomweg<br />
zo snel mogelijk voor alle verkeer wordt opengesteld.<br />
Website<br />
De website van de Ondernemersvereniging Gedupeerde<br />
Ondernemers Vuurwerkramp <strong>Enschede</strong> in de lucht:<br />
www.ogove.nl. Op deze site is alle relevante informatie en<br />
adressen beschikbaar.<br />
Pagina 23
Pagina 24<br />
Kritische kanttekeningen<br />
bij warmtenetproject Roomveldje<br />
Weglaten aardgasaansluiting helemaal niet zo logisch<br />
Hoewel hij naar eigen zeggen eigenlijk geen 'vergadermens' is, heeft Bart Volgers, oudbewoner<br />
van de Kwartelstraat, zich intussen behoorlijk vastgebeten in de plannen voor de aanleg van een<br />
warmtenet (een soort stadsverwarming) bij de wederopbouw van het Roomveldje.<br />
Dit is de reden waarom hij op 10 juni toch een informatiebijeenkomst<br />
van het Projectbureau Wederopbouw, waar<br />
dit punt op de agenda stond, heeft bezocht. Volgers, als<br />
bewoner van de Kwartelstraat getroffen door de vuurwerkramp,<br />
is niet tegen een warmtenet als zodanig. Maar hij<br />
heeft er wel ernstig bezwaar tegen dat met de aanleg van<br />
een warmtenet de aardgasaansluiting verdwijnt. Bij de<br />
presentatie van de plannen is volgens Volgers gesuggereerd<br />
dat weglaten van de aardgasaansluiting logisch voortvloeit<br />
uit de aanleg van een warmtenet. Zo logisch is dat volgens<br />
hem niet. Bovendien steekt het Volgers dat de oud-bewoners,<br />
die willen terugkeren, de plannen 'door de strot krijgen<br />
geduwd'.<br />
Volgers is niet bepaald overtuigd van alle gehanteerde<br />
argumenten om bij de aanleg van een warmtenet in de<br />
nieuwe wijk de aardgasaansluiting weg te laten. 'Je bent<br />
dus gedwongen elektrisch te gaan koken. Dat wil ik niet.<br />
En volgens mij willen een heleboel oud-bewoners dat<br />
niet.' Volgers omschrijft het niet meer kunnen koken op<br />
gas als een 'grove inbreuk op mijn levenssfeer'. In een toelichting<br />
daarop zegt hij graag te koken, ook voor vrienden.<br />
'Kijk, water koken op elektrisch dat gaat nog wel, maar<br />
een goeie biefstuk bakken, dat kan alleen goed op gas.<br />
Maar los daarvan is het ook een hele dure grap en milieuonvriendelijk.<br />
Alleen als je de allerduurste pannen koopt,<br />
krijg je een vergelijkbaar resultaat als wanneer je op gas<br />
kookt. Je bent dus gedwongen alle oude spullen weg te<br />
doen. Dat is heel milieu-onvriendelijk. Er is wel gezegd dat<br />
er financiële compensatie komt, maar uiteindelijk ben je<br />
toch duurder uit wanneer je op den duur een inductieplaat<br />
of speciale pannen moet vervangen. Maar elektrisch koken<br />
is niet alleen voor het huishoudboekje van de bewoners<br />
ongunstig, ik ben op internet gaan zoeken en heb ontdekt<br />
dat gerenommeerde onderzoekers hebben vastgesteld dat<br />
elektrisch koken milieu-onvriendelijker is dan koken op<br />
aardgas. Er wordt bijna twee keer zoveel energie gebruikt<br />
als bij koken op aardgas.'<br />
Het steekt Bart Volgers dat oud- en toekomstige bewoners<br />
onvoldoende in de plannen zijn betrokken. 'Mensen zijn<br />
niet geraadpleegd. Waarom niet? Waarom is geen enquête<br />
gehouden over deze kwestie door een onafhankelijke<br />
club? Wanneer die alsnog zou worden gehouden en daaruit<br />
zou blijken dat 70 procent van de mensen geen problemen<br />
heeft met het weglaten van de aardgasaansluiting, okee,<br />
than I rest my case.'<br />
Zolang dat niet duidelijk is, gaat Bart Volgers door met het<br />
plaatsen van kritische kanttekeningen bij het project. Ook<br />
al omdat hij de indruk heeft dat steeds meer mensen zijn<br />
die er net zoals hij over denken. Volgers denkt er over om,<br />
voorafgaand aan een beslissing in de gemeenteraad over<br />
de kwestie, de politiek te benaderen. En hij heeft zelfs een<br />
speciale internetsite gebouwd, waarop de kwestie uitvoerig<br />
wordt belicht. Het adres: www.roomveldje.tk.<br />
Colofon<br />
Het maandblad '<strong>13</strong> mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van<br />
het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die<br />
betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt<br />
informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers<br />
en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen<br />
reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal<br />
kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom.<br />
Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten<br />
ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag<br />
of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel<br />
mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of<br />
behandeld.<br />
De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers<br />
vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink, Henriette<br />
Hoogerheiden, (Informatie en AdviesCentrum), Rieneke Hesselink<br />
(projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars).<br />
Tekstbijdragen van Ben Siemerink.<br />
Fotografie: Johan Ghijsels<br />
Fotografie pagina 20: Twentsche Courant Tubantia<br />
Vormgeving: Digidee Reclamestudio<br />
Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink<br />
Postbus 167, 7500 AD <strong>Enschede</strong>, tel. 0800 - 1100<br />
Email: a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl