nr. 3 - Sint-Odulphuslyceum
nr. 3 - Sint-Odulphuslyceum
nr. 3 - Sint-Odulphuslyceum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
COLOFON<br />
ODULPHUS nieuws<br />
is een uitgave van het <strong>Sint</strong>-<strong>Odulphuslyceum</strong>,<br />
Noordhoekring 99 5038 GC Tilburg<br />
Hoofdredactie: Jan Beesems (schoolleiding)<br />
Medewerkers: Gérard de Laat (archief)<br />
Anne-Miek Poelmans (redactie)<br />
Foto’s o.a.: Jan Beesems<br />
Frank van Gils<br />
Cor Luijsterburg<br />
Lay-out: Yvonne Mathijsen<br />
Druk: ELKA<br />
Opvattingen, verkondigd in artikelen die met vermelding<br />
van de naam van de auteur worden gepubliceerd, zijn<br />
niet noodzakelijk dezelfde als die van de redactie of van<br />
de schoolleiding.<br />
M EDEDELINGEN VAN DE SCHOOLLEIDING<br />
INHOUD<br />
Mededelingen........................................................................2<br />
Voorwoord ..............................................................................3<br />
Pasen op Odulphus ............................................................3<br />
Natuurkunde..........................................................................7<br />
Havo en hbo ..........................................................................8<br />
Reisverhaal ............................................................................9<br />
Talentweek ..........................................................................11<br />
Vakoverschrijdend werken ..........................................12<br />
Column ..................................................................................13<br />
Drama....................................................................................14<br />
Onderwijsdebat..................................................................16<br />
Wiskundewedstrijd ..........................................................19<br />
Drama in de brugklas ....................................................20<br />
Moderne vreemde talen ..............................................21<br />
Talent gezocht....................................................................22<br />
Filosofie..................................................................................24<br />
Tweede Fase ......................................................................26<br />
Geschiedenis ......................................................................27<br />
Glashelder............................................................................29<br />
Maatschappijleer..............................................................30<br />
Agenda ..................................................................................32<br />
DHR. T. VRIENS, CONRECTOR BEHEER EN AUTOMATISERING, HEEFT – NA EEN JAAR IN DE ZIEKTEWET TE HEBBEN<br />
GEZETEN – BESLOTEN OM VOORRANG TE GEVEN AAN ZIJN GEZONDHEID EN ZIJN GEZIN.<br />
HIJ NEEMT AFSCHEID VAN HET ST.-ODULPHUSLYCEUM OP 20 APRIL AANSTAANDE.<br />
MEVR. M. VAN DE LOO, ADJUNCT-SECTORDIRECTEUR HAVO, ZAL OM PERSOONLIJKE REDENEN UITERLIJK PER 1 JULI 2007<br />
TERUGTREDEN UIT HAAR FUNCTIE. HET TRAJECT VAN WERVING EN SELECTIE VAN HAAR OPVOLGER IS INMIDDELS GESTART.<br />
DHR. S. BERTENS, TECHNISCH ONDERWIJSASSISTENT, MAAKTE PER 1 JANUARI 2007 GEBRUIK VAN EEN VERVROEGD<br />
PENSIOENREGELING. HIJ WORDT OPGEVOLGD DOOR DHR. R. STAFFHORST.<br />
ONS BEREIKTE HET DROEVIGE BERICHT DAT OUD-COLLEGA W. DE LEEUW IS OVERLEDEN. HIJ WAS VAN 1959 TOT 1983<br />
DOCENT HANDELSWETENSCHAPPEN OP ONZE SCHOOL. HIJ IS BEGRAVEN IN BERKEL-ENSCHOT OP 21 FEBRUARI 2007.
VOORWOORD maart<br />
Mogen wij er ook wat over zeggen?!<br />
Ja, ja beste lezer ga er maar eens serieus voor zitten<br />
ditmaal! Aanvankelijk wilden we als rode draad het<br />
thema carnaval aansnijden voor deze editie van het<br />
OdulphusNieuws. Maar dat bleek in de planning niet<br />
haalbaar. Een nieuw onderwerp drong zich echter automatisch<br />
op. Er is een brede politieke en maatschappelijke<br />
discussie – gevoed door een enorme mediahype –<br />
op gang gekomen over Het Onderwijs. Iedereen heeft<br />
er een mening over, want iedereen heeft zelf ooit in de<br />
schoolbanken gezeten of ‘geniet’ nog steeds onderwijs.<br />
Helaas is de nuance vaak ver te zoeken en wordt er in<br />
clichés en beelden gedacht en vooral veel en hard<br />
geroepen.<br />
PASEN OP ODULPHUS<br />
Waarom vrij op een Goede Vrijdag?<br />
Om de discussie naar een hoger niveau te tillen, nemen<br />
wij de gelegenheid te baat u te informeren over onze<br />
kijk op onderwijs. Naast enkele artikelen waarin we<br />
onze visie onderbouwen, treft u ter illustratie tal van<br />
voorbeelden aan van onderwijsactiviteiten die de laatste<br />
maanden hebben plaatsgevonden. Aan u dus om<br />
zich een gebalanceerd oordeel te vormen.<br />
Veel leesplezier!<br />
Jan Beesems, hoofdredacteur ad interim<br />
Je zou kunnen zeggen: “Omdat dat een regionale afspraak is; omdat het op veel scholen de praktijk is. Er gaat<br />
immers een hele Goede Week aan vooraf waarin je als school – als je daarvoor kiest – aandacht kunt vragen voor<br />
de Paasgedachte?”<br />
En elk jaar vragen wij op het Odulphus nadrukkelijk aandacht voor de paasgedachte.<br />
Waarom? Omdat de grondslag, missie en filosofie van de school mede richtinggevend zijn voor de inhoud en uitvoering<br />
van het onderwijs. Daarom kun je zeggen: omdat wij vanuit deze grondslag een katholieke school zijn, is<br />
het logisch dat ‘Goede Vrijdag’ een vrije dag is. Maar er is meer dan die historisch geënte grondslag. Het<br />
Odulphus heeft doelstellingen en een missie, dat staat te lezen in de schoolgids. Een van die doelstellingen is de<br />
godsdienstige vorming de cultus dei, verbeeld in een van de gebrandschilderde ramen in de hal van de school.<br />
Deze godsdienstige vorming kun je smal en breed<br />
oppakken. Smal, door te zeggen, kijk dit is het paasverhaal<br />
uit de Bijbel, lijden en opstanding, en om dit te herdenken,<br />
krijgen we op Goede Vrijdag vrij. Maar, neem je<br />
dit verhaal als basisverhaal en vertaal je dat naar leerlingen,<br />
naar de huidige leefwereld van leerlingen binnen<br />
en buiten de school, naar de samenleving dichtbij en<br />
veraf, dan pak je die godsdienstige vorming breed op.<br />
Op het Odulphus spreken wij dan van levensbeschouwelijke<br />
vorming waarbij het uitgangspunt in dit geval, een<br />
christelijk godsdienstig verhaal is. Levensbeschouwelijke<br />
vorming, omdat de doelstelling de leerling zelf is met<br />
haar of zijn vragen in onze gemêleerde samenleving. De<br />
doelstelling is dus niet de katholieke boodschap, maar<br />
de vragen en ervaringen van leerlingen.<br />
2007<br />
3
maart<br />
4<br />
2007<br />
VIER MANIEREN VAN AANDACHT<br />
Dit jaar besteden we op het Odulphus op vier manieren<br />
aandacht aan Pasen.<br />
In de week van 19 maart wordt er voor de brugklassers<br />
het paasproject ‘Get up, Stand up’ georganiseerd.<br />
In die week hangen we ook de schilderijen met de kruisweg<br />
weer in de gangen van de school. Tijdens de Goede<br />
Week, die op maandag 2 april begint, branden we lichtjes<br />
bij het herdenkingsmonument in het trappenhuis<br />
van de school.<br />
En tenslotte: op Witte Donderdag draaien we in de aula<br />
films over het leven van Jezus.<br />
1 DE KRUISWEG<br />
Dit jaar hangt voor het tweede jaar een kruisweg in de<br />
gang van de school, gemaakt door predikant en kunstenaar<br />
Ruud Bartlema (zie foto op pag. 6). Zeven schilderijen<br />
die een samenhang laten zien tussen de weg van<br />
Jezus naar Golgotha en de Jodenvervolging tijdens de<br />
Tweede Wereldoor-log. De schilderijen zijn gemaakt als<br />
gemengde techniek op papier. Opgeplakte, betekenisvolle<br />
krantenberichten vormen de ondergrond van de<br />
meeste schilderijen. De kruisweg volgt niet de traditionele<br />
veertien staties, maar kiest de lijn van de evangelist<br />
Matheüs, hoofdstuk 27, en bestaat uit zeven staties.<br />
Tekstfragmenten op de schilderijen:<br />
Jezus en Pilatus staan beiden achter tralies. De<br />
vraag in deze confrontatie is, wie is er gevangen en<br />
wie is er vrij?<br />
Pilatus wast zijn handen in onschuld. De grote handen<br />
van de macht. Maar het wassen gaat altijd ten<br />
koste van het bloed van onschuldige mensen.<br />
Jezus wordt geslagen en gemarteld. De beulen spelen<br />
hun spel met hem. Als duizenden van zijn lotgenoten<br />
in onze tijd, wordt hij vernederd en getrapt.<br />
De rapporten van Amnesty International spreken boekdelen.<br />
De schildering is gemaakt op een achtergrond<br />
van kranteberichten over schendingen van mense<strong>nr</strong>echten<br />
en martelingen.<br />
PASEN OP ODULPHUS<br />
2 FILMS<br />
De tweede manier om het paasverhaal onder de aandacht<br />
te brengen is door middel van films.<br />
Op Witte Donderdag draaien er in de aula de hele dag<br />
films over het leven van Jezus. De leerlingen bezoeken<br />
gewoon de lessen en in de pauzes kunnen zij de films<br />
bekijken. Er zullen afwisselend drie films vertoond worden.<br />
Door leerlingen die deelnemen aan het paasproject<br />
‘Get up, Stand up’ zullen er folders geschreven worden<br />
over deze films en over waarom deze nu vertoond<br />
worden.<br />
In de film ‘Il vangelo secondo Matteo’ beschrijft Pasolini<br />
het leven van Jezus in een sobere, pure zwart-wit stijl.<br />
De film is opgenomen in Zuid-Italie en de acteurs zijn<br />
mensen uit die streek.<br />
De rockopera ‘Jesus Christ Superstar’ van Andrew<br />
Loyd Webber is al meer dan een kwart eeuw oud en<br />
toch heeft het legendarische werk niets aan kracht<br />
ingeboet. Bij de première in 1971 liepen religieuze<br />
groeperingen te hoop en betichtten de makers van<br />
blasfemie. De hippiebeweging daarentegen zag er een<br />
symbool in van het verzet tegen de gevestigde orde.<br />
(Tim Rice en Andrew Lloyd Webber hebben nooit de<br />
bedoeling gehad om Jesus Christ Superstar in een religieuze<br />
context te plaatsen. Ze wilden een verhaal op<br />
een nieuwe manier vertellen. Judas is de Apostel die<br />
ziet wat er gebeurt. In ‘Heaven on Their Minds’ legt hij<br />
hun positie uit – hij aanbidt Jezus, maar is bang dat<br />
Jezus te ver gaat en dat ze allemaal zullen omkomen.<br />
Het briljante aan het stuk is dat het twee heel menselijke<br />
karakters (Jezus en Judas) neerzet, die zijn gevangen<br />
in een situatie die ze niet zelf in de hand hebben.<br />
(‘Everything is fixed and you can’t change it’, zegt Jezus<br />
tegen Pilatus). Alles is van hogerhand al bepaald en dat<br />
maakt dat Judas en Jezus het allemaal moeten uitvoeren,<br />
zonder dat ze dat echt zelf willen.)<br />
Tenslotte draaien we ‘Jezus’ uit de Bijbelserie van de<br />
NCRV.
PASEN OP ODULPHUS maart<br />
3 ‘GET UP, STAND UP’<br />
Een Paasproject waar brugklassers voor kunnen kiezen<br />
tijdens de derde compoweek in maart. Uitgangspunt is<br />
het paasverhaal uit de Bijbel. Het begint bij<br />
Palmzondag, Jezus intocht in Jeruzalem. De Goede<br />
Week met Witte Donderdag, Goede Vrijdag,<br />
Paaszaterdag en de twee Paaszondagen (een groot<br />
feest dat twee ‘rustdagen’ mag duren).<br />
Wat is nou die paasgedachte die hierboven genoemd<br />
M ONUMENT VOOR MOMENT VAN BEZINNING<br />
wordt? Deze gedachte heeft alles te maken met de titel<br />
van dit project. Namelijk, opstanding, opstaan bijv. na<br />
een grote teleurstelling, verdriet, gezichtsverlies,<br />
slachtoffer zijn van pesten of als je een dader bent.<br />
Opstaan, nadat je door je knieën bent gegaan of<br />
opstaan nadat je ervaren hebt, zo wil ik het niet meer.<br />
Het Bijbelse paasverhaal doelt uiteindelijk ook op deze<br />
opstanding. Jezus geeft in dit verhaal het voorbeeld.<br />
Het Bijbelverhaal geeft aan dat Jezus na zijn dood letterlijk<br />
weer opstaat. De figuurlijke uitwerking hiervan<br />
OP DE TWEEDE VERDIEPING VAN DE SCHOOL IS, SINDS 2004, IN DE TRAPPENGALERIJ HET ‘GLAZEN’ MONUMENT TE VINDEN,<br />
TER HERINNERING AAN LEERLINGEN EN MEDEWERKERS DIE, TERWIJL ZIJ DEEL UIT MAAKTEN VAN ONZE SCHOOLGEMEEN-<br />
SCHAP, ZIJN OVERLEDEN<br />
AAN WEERSZIJDEN VAN HET PRACHTIGE, DIEPBLAUWE GLAS-IN-LOODRAAM ZIJN TWEE GROTE GEZANDSTRAALDE GLAZEN<br />
PANELEN AAN DE WAND BEVESTIGD. AAN DE ENE KANT STAAT EEN GEDICHT VAN CHRISTIANNE VAN DE WAL, AAN DE<br />
ANDERE KANT DE NAMEN VAN VEERTIEN MENSEN.<br />
DE EERSTE NAAM IS VAN WILMA MEI, DIE IN 1976 NET NA HAAR EINDEXAMEN OP WEG NAAR VAKANTIE DODELIJK VERON-<br />
GELUKTE. DE LAATSTE IS VAN MEDEWERKER JOS SEMEIJN DIE IN 2003 OVERLEED.<br />
HET MONUMENT IS ONTWORPEN DOOR VIER ODULPHUSMEDEWERKERS: DE HEREN VRIENS, HEILIGERS, GIJSBERS EN VAN<br />
BEEK.<br />
DE GEDACHTE OM IETS TE ONTWERPEN KWAM VAN MENSEN UIT HET VERTROUWENSTEAM VAN DE SCHOOL. NA HET OVER-<br />
LIJDEN VAN EEN BRUGKLASSERTJE BEREIKTEN HEN MEERDERE VERZOEKEN VAN KLASGENOTEN OM EEN PLEKJE TE CREËREN<br />
WAAR ZE KONDEN SAMENKOMEN EN WAAR ZE BLOEMEN, GEDICHTEN OF ANDERE DINGEN KONDEN NEERLEGGEN. ERGENS IN<br />
DE SCHOOL: DE OMGEVING WAAR ZE TOCH HET MEEST MET HUN OVERLEDEN KLASGENOOTJE TE MAKEN HADDEN GEHAD.<br />
2007<br />
5
2006<br />
maart<br />
6<br />
kun je bijvoorbeeld lezen in het Bijbelverhaal van de<br />
Emmaüsgangers waar deze mensen weer toekomst<br />
zien en er opnieuw voor gaan.<br />
En wat te denken van het Pinksterfeest, twee ‘zondagen’,<br />
in dit geval een vrije maandag. Hier wordt duidelijk<br />
hoe de volgelingen van Jezus nadat ze op hun knieën<br />
gegaan zijn na zijn dood door verdriet, verraad en zinloosheid,<br />
toch de kracht ervaren om op te staan.<br />
4 HERDENKINGSMONUMENT VAN DE SCHOOL<br />
Een beschrijving van het herdenkingsmonument vindt u<br />
in het kader op de vorige bladzijde. Enerzijds is het<br />
gelukkig dat het een onbekend monument is, omdat er<br />
in de schoolgemeenschap de laatste jaren niemand<br />
overleden is. Maar anderzijds wordt het toch tijd dat dit<br />
mooie herdenkingsmonument de aandacht krijgt die<br />
het verdiend. Daarom willen we in de Goede Week, de<br />
PASEN OP ODULPHUS<br />
KRUISWEGSTATIE GEMAAKT<br />
DOOR KUNSTENAAR EN<br />
PREDIKANT RUUD BARTLEMA<br />
2 MATHEÜS 27:19<br />
DE VROUW VAN PILATUS<br />
HEEFT IN HAAR DROOM GEZIEN<br />
WIE JEZUS WERKELIJK IS. HIJ<br />
IS DE MESSIAS DIE DE JODEN<br />
VERWACHTEN. JEZUS DIE ALS<br />
EEN TSADIEK, EEN RECHTVAAR-<br />
DIGE, OP EEN EZEL JERUZALEM<br />
ZAL BINNENRIJDEN. DAT VISI-<br />
OEN VORMT HET GELAAT VAN<br />
JEZUS. ZIJ ZIET VEEL MEER<br />
DAN HAAR MAN PILATUS.<br />
DAAROM ZIJN ER IN HAAR<br />
GEZICHT ZOVEEL OGEN.<br />
week voor Pasen aan iedereen van de school de gelegenheid<br />
geven om een (waxine)lichtje aan te steken ter<br />
herinnering aan dierbaren waarvan zij afscheid hebben<br />
moeten nemen. De lichtjes worden geplaatst in een bak<br />
met zand zodat ze de hele dag kunnen blijven branden.<br />
Ook zal er een grote paaskaars staan, die versierd is<br />
door brugklasleerlingen in het kader van het project<br />
‘Get up, Stand up’.<br />
Deze paaskaars verwijst naar de katholieke traditie van<br />
de school, maar is ook een baken voor leerlingen en<br />
anderen die deze steun kunnen gebruiken, die proberen<br />
weer op te staan na een trieste gebeurtenis.<br />
Jeanne Ketelaars, docent levensbeschouwing
NATUURKUNDE maart<br />
Waarom is het schoolvak natuurkunde nou eigenlijk belangrijk?<br />
Een vraag die in de natuurkundeles leerlingen wel eens aan mij stellen. Ik zeg dan bijvoorbeeld: “Omdat de wereld<br />
zonder natuurkundigen er heel anders uit zou zien!”<br />
Op vrijdagmiddag 2 februari hebben onze eindexamenleerlingen natuurkunde met eigen ogen in het Bernard<br />
Verbeeten Instituut radiotherapie kunnen aanschouwen, een toepassing van natuurkunde, waarvan veel mensen<br />
in een vaak moeilijke situatie profijt hebben. Ongeveer 250 mensen alleen al uit Tilburg en omstreken hebben hier<br />
dagelijks als patiënt mee te maken.<br />
Eindexamenleerlingen met het vak natuurkunde in het<br />
programma konden zich inschrijven voor de excursie<br />
naar de afdeling Radiotherapie van het Dr. Bernard<br />
Verbeeten Instituut. Dit is een zelfstandig instituut voor<br />
radiotherapie én voor nucleaire geneeskunde. Het ligt<br />
direct naast het TweeSteden ziekenhuis, dus op fietsafstand<br />
van de school.<br />
Het instituut is modern en goed geoutilleerd en de<br />
nieuwste ontwikkelingen in de radiotherapie en de<br />
nucleaire geneeskunde worden toegepast. De afdeling<br />
radiotherapie behoort tot de vier grootste radiotherapieafdelingen<br />
in Nederland. Op deze afdeling worden<br />
patiënten met kwaadaardige aandoeningen (en in sommige<br />
gevallen ook goedaardige) behandeld met behulp<br />
van uitwendige of inwendige bestraling. Deze behandeling<br />
kan curatief of palliatief zijn.<br />
Vanuit het instituut verzorgde Lenneke v.d. Heuvel-<br />
Smetsers, specialist opleiding, de rondleiding. Om half<br />
vier ‘s middags startte de excursie in de vergaderzaal<br />
met informatie over onder andere de gebruikte stralingsoorten,<br />
de werking van de CT-scanner en het<br />
bestralingstoestel.<br />
Daarna bezochten de leerlingen de afdelingen die<br />
betrokken zijn bij de behandeling van een patiënt:<br />
De mouldroom: hier worden hulpstukken vervaardigd<br />
die bijdragen aan een nauwkeurige bestraling,<br />
zoals fixatiemaskers, hulpstukken van was en<br />
afschermstukken van lood.<br />
De CT-scanner: hiermee zoekt men het bestralingsgebied<br />
op.<br />
De computerruimte: de behandelende artsen bepalen<br />
met behulp van de informatie van voorafgaande<br />
onderzoeken op welke wijze het gebied met de<br />
tumor van de patiënt bestraald moet worden. De<br />
MBRT-laborant (Medische Beeldvormende en Radiotherapeutische<br />
Technieken) maakt op basis hiervan<br />
met behulp van een computer een bestralingsplan,<br />
iets wat voor één patiënt soms vele uren in<br />
beslag kan nemen.<br />
De bestralingsbunker: op het instituut zijn zes<br />
bestralingsbunkers, waar gedurende enkele minuten<br />
met zeer energierijke röntgen- of elektronenstraling<br />
de uiteindelijke bestraling wordt uitgevoerd.<br />
De zes bestralingsbunkers zijn dagelijks continue in<br />
gebruik.<br />
De interessante excursie eindigde tegen zes uur met<br />
een woord van dank aan het Dr. Bernard Verbeeten<br />
Instituut en Lenneke v.d. Heuvel-Smetsers.<br />
Hans Harts, docent natuurkunde<br />
GINGER BREEVELD WORDT OP DE TAFEL VAN DE<br />
CT-SCANNER GEFIXEERD.<br />
2007<br />
7
8<br />
2006<br />
maart<br />
Een brug tussen havo en hbo<br />
Vanaf medio februari tot eind april 2007 vinden de activiteiten<br />
op het <strong>Odulphuslyceum</strong> plaats. Voor elk groepje<br />
van acht leerlingen zijn twee begeleiders beschikbaar:<br />
één docent van Avans en ééntje van ons. Voor E&M<br />
doen mevr. Meertens en de heren Van de Burght en<br />
Mol mee, voor C&M zijn dat mevr. Stijnen en de heer<br />
Pijpers.<br />
Elke week krijgen de leerlingen een opdracht voorgelegd<br />
die ze in stappen doornemen volgens de zogenaamde<br />
zevensprongmethode. Het is de bedoeling dat<br />
de leerlingen dit schooljaar zich vooral deze methode<br />
eigen maken. De volgende vaardigheden komen hierbij<br />
aan bod: plannen, samenwerken, voorzitten, notuleren,<br />
presenteren, reflecteren, feedback geven, onderzoeken<br />
en verantwoordelijkheid nemen.<br />
Leerlingen die er blijk van geven dat ze dit alles aankunnen,<br />
krijgen volgend jaar op 5 havo de kans om hun pro-<br />
HAVO EN HBO<br />
Twee 4 havoklassen nemen dit voorjaar deel aan het Avans-Omo-project ‘Een brug tussen havo en hbo’.<br />
Men kijkt al langer met enige zorg naar het relatief hoge uitvalcijfer van havisten in de propedeuse van het hbo.<br />
Niet alleen het havo onderkent het probleem, maar ook het hbo. Daarom zochten OMO-scholen en hbo elkaar op,<br />
om samen te proberen een brug te slaan. Doel is om te werken aan een verbetering van de startpositie voor de<br />
havist in het hbo. Het project is begonnen in 2004, en dit schooljaar stroomt Odulphus in met één profielklas<br />
Cultuur en Maatschappij en één klas Economie en Maatschappij.<br />
fielwerkstuk te maken op de Avans Hogeschool.<br />
Gedurende drie à vier maanden zullen zij op donderdagmiddag<br />
kennis maken met het onderwijs op hbo-niveau.<br />
Ze zullen daar studenten en docenten ontmoeten,<br />
maar vooral ook aan den lijve ervaren wat er volgens<br />
hbo-normen van hen verwacht wordt! De twee begeleiders<br />
per groepje nemen de eindbeoordeling van de<br />
werkstukken voor hun rekening.<br />
Avans houdt onze leerlingen bovendien nog een aardige<br />
worst voor. Leerlingen die het profielwerkstuk goed<br />
afronden en die besluiten om het jaar daarna te gaan<br />
studeren bij Avans, krijgen alvast twee studiepunten<br />
van het propedeusejaar cadeau. Kortom een unieke<br />
ervaring voor onze leerlingen, maar natuurlijk ook voor<br />
onze docenten.<br />
O PEN A VOND<br />
Jan Beesems, co<strong>nr</strong>ector<br />
TWEE POTENTIËLE BRUGWUPPEN<br />
MAKEN EEN PROEFPROEFWERK.<br />
ALS ZE HIERVOOR EEN VOLDOENDE<br />
SCOREN DAN IS DAT ALVAST ÉÉN POSI-<br />
TIEF GEGEVEN.<br />
EN ZE WETEN DAT JE ER MAAR TWEE<br />
NODIG HEBT OM TE WORDEN TOEGELA-<br />
TEN ALS ODULPHIAAN!
REISVERHAAL maart<br />
Living la vida loca<br />
Anne van Oudheusden (19) en Naomi Beck (18), twee oud-Odulphianen, hebben na het behalen van hun VWOdiploma<br />
in 2006 Nederland achter zich gelaten om acht maanden door Midden- en Zuid-Amerika te reizen. Het<br />
OdulphusNieuws heeft ze benaderd om een stukje over deze bijzondere reis te schrijven.<br />
Toen we als hardwerkende Odulphianen in de<br />
vierde zaten, nu zo´n drie jaar geleden,<br />
begonnen we na te denken over onze tijd na<br />
Odulphus. Wat wilden we gaan doen?<br />
Studeren? Ja, tuurlijk maar niet meteen.<br />
Werken? Ook wel, maar niet voor lang. Toen<br />
kwamen we tot de conclusie dat we het in<br />
Nederland voorlopig wel gezien hadden. We<br />
waren benieuwd naar andere landen, nieuwe<br />
culturen en voor ons vreemde volken. Met<br />
een ‘around-the-world-ticket’ wilden we in<br />
minder dan één jaar tijd naar Afrika, Azië,<br />
Australie en Latijns Amerika. Ja, dat stond<br />
allemaal op ons lijstje!<br />
Na onze plannen wat verder uitgewerkt te<br />
hebben, merkten we dat het misschien wat<br />
te veel van het goede was. We wilden namelijk<br />
een taal leren, vrijwilligerswerk doen én<br />
zoveel mogelijk zien van deze vier continenten.<br />
Alhoewel iedere bestemming haar charmes<br />
heeft, moesten we het een en ander<br />
schrappen. Latijns Amerika voldeed het<br />
meest aan alles waar we naar op zoek waren: een<br />
geheel nieuwe cultuur, de mogelijkheid om Spaans te<br />
leren (één van de wereldtalen), veel opties qua vrijwilligerswerk<br />
en een heerlijk klimaat. Genoeg dus om acht<br />
maanden mee te vullen.<br />
Twee jaar later was het dan zo ver. We konden na veel<br />
gewerkt (reizen is niet goedkoop), geleerd (we konden<br />
natuurlijk niet gaan zonder diploma) en geregeld (ticket,<br />
verzekering, inentingen, taalcursus etcetera etcetera)<br />
te hebben, vertrekken.<br />
Het moment waar we zo naar toe leefden was aangebroken!<br />
Daar stonden we dan op 19 september vorig<br />
jaar op Schiphol, met alles wat we de komende acht<br />
HET GASTGEZIN IN TODOS SANTOS (GUATEMALA) MET WIE ANNE EN<br />
NAOMI EEN KERST GEVIERD HEBBEN, DIE ZE NOOIT ZULLEN VERGETEN.<br />
maanden nodig dachten te hebben in één rugzak. Het<br />
afscheid van de thuisblijvers naderde en even gaat er<br />
door je heen: “Waarom wilde ik dit ook al weer zo<br />
graag?”. Alles wat je zal gaan missen, lijkt opeens<br />
belangrijker dan wat je allemaal zal gaan meemaken.<br />
Maar dan is het tijd om, met een lach door je tranen en<br />
een hoop blikken achterom, toch door die poortjes te<br />
gaan. En dan weet je het weer: “Wij gaan op reis. En dat<br />
avontuur is nu begonnen!”<br />
Acht maanden lang doen waar je zin in hebt, geen verplichtingen<br />
zoals school of studie, niemand die zich met<br />
jou bemoeit en alléén maar zon, zee, strand en feesten.<br />
Living la vida loca! O-lé!<br />
2007<br />
9
10<br />
2007<br />
maart<br />
Als je dat voor ogen hebt, blijf dan maar<br />
thuis. Want je gaat natuurlijk niet zomaar<br />
op reis, een doel hebben is belangrijk.<br />
Bovendien zijn er ook een heleboel dingen<br />
die achter de poortjes blijven, zoals familie,<br />
vrienden, eigen bed-douche-wc, lekker<br />
gezond eten en alle luxe die je thuis gewend<br />
bent.<br />
DUIKBREVET<br />
Maar we kwamen er al snel achter dat we<br />
dit alles minder missen dan we verwachtten.<br />
We komen onderweg zoveel leuke<br />
mensen en dingen tegen. Ook zaken waar<br />
we van tevoren nog helemaal niet aan<br />
gedacht hadden. Zo ontmoetten we bijvoorbeeld<br />
een jongen in Mexico, waar onze<br />
reis begon, die ons vertelde dat Utila (een<br />
eilandje voor de kust van Honduras) een van de goedkoopste<br />
én mooiste plekken ter wereld is om te duiken.<br />
Dat hadden we nog nooit gedaan en ons duikbrevet<br />
halen wilden we wel. We zijn de volgende dag richting<br />
Utila vertrokken en een week later hadden we ons brevet<br />
op zak. En dat spontane is zo leuk van reizen!<br />
Een ander leuk aspect is dat we reizigers ontmoeten<br />
van over de hele wereld en optrekken met de lokale<br />
bevolking. Allemaal mensen met wie je normaal gesproken<br />
niet zou omgaan. Zo hebben we kerst mogen vieren<br />
met een gastgezin in een bergdorpje in Guatemala.<br />
De mensen daar lopen vaak nog in klederdracht en<br />
leven erg primitief: ze koken op een houtvuurtje en<br />
wonen zo goed als buiten. Ons gastgezin bestond uit<br />
vader, moeder, tien kinderen en twee kleinkinderen. Ze<br />
woonden allemaal samen in één huis en hadden het<br />
verre van breed. Omdat kerst voor hen erg belangrijk is,<br />
probeerden ze er toch iets van te maken. Er stond zelfs<br />
een kerstboompje in huis. Iedereen hielp mee om geld<br />
te verzamelen voor de cadeautjes en het ‘diner’. Zo ook<br />
de kleintjes; de dag voor kerst zijn we met twee meisjes<br />
van tien jaar oud mee naar de markt gegaan om ‘tamales’<br />
(kleine hapjes) te verkopen. Op kerstavond hebben<br />
ANNE VAN OUDHEUSDEN<br />
EN NAOMI BECK ZIJN<br />
KLAAR VOOR VERTREK<br />
NAAR DE VOLGENDE<br />
BESTEMMING.<br />
REISVERHAAL<br />
we cadeautjes uitgewisseld met de familie<br />
en was er vuurwerk in het dorp. Dit was de<br />
meest bijzondere kerst die we ooit meegemaakt<br />
hebben. En zo zouden we nog wel<br />
even door kunnen gaan met bijzondere<br />
momenten van onze reis tot nu toe.<br />
Inmiddels zijn we over de helft en hebben<br />
we Midden-Amerika na vier maanden achter<br />
ons gelaten. In Mexico hebben we de<br />
eerste vijf weken bij een gastgezin in<br />
Guadalajara gewoond en een cursus<br />
Spaans aan de universiteit gedaan. We<br />
zijn nu in Argentinië en gaan via Chili en<br />
Bolivia naar Peru, waar we doorgaan met<br />
Spaans leren en vrijwilligerswerk gaan<br />
doen. Onze reis zal eind mei eindigen in<br />
Rio de Janeiro.<br />
Qua geluk hebben we niets te klagen. Op<br />
slechts wat praktische tegenslagen na<br />
loopt alles tot nu toe op rolletjes. Aangezien Latijns<br />
Amerika goed is ingesteld op toerisme vind je overal<br />
hostels, restaurantjes, internetcafés en toeristeninformatiepunten.<br />
Zoals je leest: zo moeilijk is reizen helemaal<br />
niet.<br />
Kortom, wij genieten enorm van ons ‘sabbatical year’<br />
en beseffen hoe speciaal het is dat we dit kunnen doen.<br />
Dit jaar zullen we nooit vergeten. Maar... we willen niet,<br />
zoals ons vaak gevraagd wordt, eindigen als eeuwige<br />
reizigers en hebben juist extra veel zin om straks weer<br />
te gaan studeren!<br />
Anne van Oudheusden en Naomi Beck<br />
Om alle geïnteresseerden op de hoogte te houden, zijn<br />
we een site gestart. Om en om zetten we er zo´n twee<br />
keer per maand een bericht met foto’s op. Neem een<br />
kijkje op www.annenaomi.waarbenjij.nu.<br />
Wil je zelf ook gaan reizen en heb je nog vragen?<br />
Dan kun je ons altijd mailen:<br />
annevanoudheusden@hotmail.com<br />
naomibeck88@hotmail.com
TALENTWEEK maart<br />
Tweede Talentweek komt eraan<br />
Als de rest van de school zit te zwoegen op de derde toetsweek, gaan de eersteklassers er weer eens flink tegenaan.<br />
Was de Talentweek in oktober een massaproduct, nu gaan alle leerlingen in ongeveer tien groepen aan de slag met<br />
‘hogere orde leren’: niet leren voor de toets, maar leren omdat je merkt dat je kennis tekort komt. Die groepen worden<br />
ingedeeld op interesse: voorafgaand aan de week mogen de leerlingen kiezen aan welke werkgroep ze willen gaan<br />
deelnemen.<br />
Overeenkomst met de eerste Talentweek is dat niet de leerstof centraal staat, maar de invulling die een leerling geeft<br />
aan de opdracht. Belangrijk verschil is dat leraren die nu begeleiden, dat doen op hun eigen vakgebied. Kon je vorige<br />
keer als leerling nog wegkomen met een enthousiaste maar misschien wat minder diepgaande invulling van je middagen,<br />
nu is de begeleidende leraar de deskundige op het vakgebied en hij gaat proberen om elke leerling zijn best mogelijke<br />
werk te laten leveren.<br />
In de pers zie je de laatste tijd vaak gefoeter op ‘het nieuwe leren’. Vaak worden er dan voorbeelden genoemd van<br />
slecht georganiseerd onderwijs. Wat Odulphus probeert te bereiken met de aandacht voor didactiek, onder andere<br />
door het organiseren van de Talentweken, is dat leerlingen actiever zijn en meer inbreng hebben in de lessen zodat<br />
ze met meer motivatie naar school gaan. Minder afgericht, maar met meer eigen-wijsheid.<br />
Michel Pijpers<br />
O PEN A VOND<br />
CENZIGHAN CAN (1G)<br />
LEGT ZIJN ZUSJE BIJ AARD-<br />
RIJKSKUNDE UIT DAT DE<br />
WERELD GEEN PLATTE PAN-<br />
NENKOEK IS. ZIJ VINDT HET<br />
WEL GRAPPIG ZO TE ZIEN.<br />
2007<br />
11
12<br />
2007<br />
maart<br />
Derdeklassers naar Tropenmuseum<br />
Om acht uur moesten we klaar<br />
staan bij de hoofdingang van de<br />
school. Daarna reden we met de<br />
bus naar Amsterdam en rond<br />
half elf stonden we in het Tropenmuseum.<br />
Daar werden de klassen<br />
3A, 3E, 3F en 3K verdeeld in<br />
groepen.<br />
Wij gingen eerst naar het<br />
Tropentheater, waar een man<br />
zijn verhaal vertelde over hoe<br />
het was om in Peru te leven.<br />
Langzamerhand kwamen we uit<br />
bij Che Guevara. De man maakte<br />
tijdens zijn optreden gebruik van<br />
instrumenten en van zijn stem.<br />
Hij zong ook een aantal liedjes.<br />
Wij vonden de voorstelling erg<br />
interessant, alleen het duurde<br />
best wel lang en daardoor werd<br />
het ook een beetje saai. Wij<br />
weten nu wel meer over Che<br />
Guevara en zullen dat nooit meer vergeten.<br />
Nadat we in het Tropentheater geweest waren, gingen<br />
we naar het Tropenmuseum. Een gids gaf ons daar een<br />
rondleiding en vertelde er allerlei leuke verhaaltjes bij.<br />
Ook dit ging voornamelijk over Che Guevara. Op de eerste<br />
verdieping van het museum was een leuke tentoonstelling<br />
over kralen. Ook waren daar allerlei leuke<br />
schoenen en jurken van bekende mensen te vinden. Dat<br />
was wel gaaf om te zien. Op de andere etages waren<br />
allerlei verschillende culturen te zien. Dit werd afgebeeld<br />
met voorwerpen, poppen, filmpjes en muziek.<br />
Wij hadden bij aardrijkskunde de Papoea’s uitgekozen<br />
als onderwerp van culturele antropologie. Bij tekenen<br />
zijn we van dit volk een portret aan het maken. In het<br />
VAKOVERSCHRIJDEND WERKEN<br />
Als onderdeel van het project ‘vakoverschrijdend werken met de vakken aardrijkskunde en tekenen’, zijn wij donderdag<br />
15 februari naar Amsterdam geweest. We zullen jullie vertellen hoe onze dag eruit zag.<br />
museum was ook een heel groot stuk dat over de<br />
Papoea’s ging. Wij hebben hier erg veel aan gehad en<br />
hebben weer allerlei leuke ideeën om bij tekenen verder<br />
te kunnen gaan.<br />
LEUKSTE DEEL<br />
Nadat we klaar waren in het Tropenmuseum kwam<br />
iedereen weer bij elkaar en vertrokken we met de bus<br />
naar het Leidseplein. Iedereen mocht daar zelf gaan<br />
rond lopen. Je kon naar de Kalverstraat, P.C. Hooftstraat<br />
en Leidsestraat om te gaan shoppen, maar je<br />
kon ook gewoon een stukje gaan wandelen. Wij zijn<br />
gaan shoppen en dat was erg gezellig. Dit was het leukste<br />
deel van de dag. Dat vond iedereen trouwens.
VAKOVERSCHRIJDEND WERKEN maart<br />
Om kwart voor vier moesten we weer terug zijn<br />
op het Leidseplein en vertrok de bus naar<br />
Tilburg. De busreis was erg gezellig, alleen wat<br />
jammer was, was dat we ongeveer 12 km in de<br />
file hebben gestaan. Wij waren pas om half 8<br />
thuis. Maar het was een geslaagde dag die echt<br />
heel gezellig en ook leerzaam was.<br />
Stephanie Schoenmakers (3F)<br />
Willemijn de Sonnaville (3F)<br />
G ELUKKIG HEBBEN WE DE FOTO’ S NOG!<br />
SASKIA KOKKE (4G) IS BIJ DE KLUISJES<br />
OMVER GEDUWD EN BELANDDE BOVENOP<br />
NANDI VAN BEURDEN.<br />
DAPHNE POTTERS, MAARTJE VAN DIJK EN ELAINE MORRE UIT 3K<br />
ONDERZOEKEN BIJ TEKENEN HET MATERIAAL VOOR HET VERBEELDEN<br />
VAN KENMERKEN VAN HET DOOR HEN UITGEKOZEN VOLK.<br />
DE SCHOOL IS MEERDERE MALEN VERBOUWD. EEN GYMZAAL ERBIJ,<br />
EEN VERDIEPING EROP EN EEN AULA-UITBREIDING.<br />
NU DENK JE DAT WE ONDERHAND WEL KLAAR ZIJN. MAAR NEE!<br />
DANKZIJ DE 1374 LEERLINGEN IS HET GEBOUW TE KLEIN EN MOET<br />
ER EEN STUKJE AANGEBOUWD WORDEN. HET GEBOUW IS EIGENLIJK<br />
MAAR GROOT GENOEG VOOR 1050 LEERLINGEN. DAT VERKLAART<br />
WAAROM JE NAAR DE HOOFDINGANG WORDT GESLEURD ALS JE<br />
NAAR JE KLUISJE WILT.<br />
WE HEBBEN NU ACHT BRUGKLASSEN. DAT IS 239 BRUGKLASSERS<br />
X 2, WANT DIE TASSEN ZIJN NET ZO GROOT ALS ZIJZELF = ONGE-<br />
VEER 478 MENSEN. EN DAT ZIJN ALLEEN NOG MAAR DE BRUG-<br />
KLASSERS! ALS WE NIET VERBOUWEN DAN MOETEN WE OVER EEN<br />
PAAR JAAR EEN BARAKKENTOREN MAKEN TER HOOGTE VAN<br />
WESTPOINT.<br />
MAAR DAAR KWAM ONZE MESSIAS...<br />
DE SCHOOLLEIDING KWAM MET HET BRILJANTE PLAN OM MAAR<br />
WEER EENS UIT TE BREIDEN. OF IS HET NIET ZO BRILJANT?<br />
HOUDEN WE DAT HARRY POTTER-EFFECT DAT HIER TIJDENS DE<br />
OPEN-AVOND HANGT? HOUDEN WE DAT KNUFFELGEVOEL ALS WE IN<br />
DE RIJ STAAN, OP WEG NAAR ONS KLUISJE? EN HOUDEN WE DIE<br />
MUFFE, NAAR ONZINRUIKENDE LOKALEN?<br />
NA DE VERBOUWING IS ER RUIMTE OM TE LOPEN VAN LOKAAL NAAR LOKAAL. MAAR IS ER DAN NOG RUIMTE OM DOOR EEN<br />
COMPLEET VREEMDE TE WORDEN OMHELSD, OMDAT DIEGENE DOOR IEMAND IS GEDUWD EN BOVENOP JOU IS GEVALLEN?<br />
LATEN WE HOPEN DAT DE VERBOUWING DE SCHOOL RUIMTE GEEFT, MAAR ZIJN SFEER LAAT BEHOUDEN!<br />
MOCHT HET MISLUKKEN DAN KUNNEN WE ALTIJD NOG ZEGGEN: “GELUKKIG HEBBEN WE DE FOTO’S NOG!”<br />
NANDI VAN BEURDEN, 4B<br />
2007<br />
13
14<br />
2007<br />
maart<br />
Een beetje verLiesd<br />
DRAMA<br />
Tijdens de repetities gaat het nog wel: lekker rustig, neem de tijd, het komt allemaal wel goed. Na een tijdje merk je<br />
ineens dat je nog maar een paar weken of zelfs maar een paar dagen hebt. Dan begint de stressperiode. De kleding<br />
moet nog gezocht worden, de posters en de kaartjes ontworpen, foto’s gemaakt, wat voor publiciteit is er nog meer<br />
nodig?!? Tussendoor moeten je ook nog aan het hoofdonderwerp werken: het toneelstuk. Dit gebeurt nu niet meer<br />
gezamenlijk, maar in groepjes die in de verschillende scènes spelen. Hoe zou het totaal er uit gaan zien?<br />
CAROLINE JANSEN PAULETTE VAN ERVE BIRGIT VAN ROY MILOU POSTHUMUS<br />
BETRAPT!
DRAMA maart<br />
DE OPVOERINGEN<br />
Over stress gesproken. Dit is echt het allerdrukste, maar wel het allerleukste van heel het project. De hele dag in ZAAL<br />
16 bezig zijn om alles op te zetten, de lichten te checken, nog een laatste keer alles door te nemen. Dat is écht leuk.<br />
In de loop van de middag beginnen toch de kriebels wel een beetje te komen. Nu kun je nog wat fout doen of zeggen,<br />
maar straks moet het perfect. De allerlaatste dingen worden geregeld. Als we aan het avondeten beginnen dan worden<br />
de kriebels die vanmiddag nog zo vrolijk in je buik rondsprongen ineens een stuk minder leuk. Het komt nu wel<br />
heel erg dichtbij.<br />
Nog snel Joost wegsturen om een ijsje te halen voordat we op moeten. Die heeft hier vorig jaar al gespeeld en kwam<br />
nu eens rustig kijken hoe wij zouden sterven voor de voorstelling. Moven Joost, we willen ijs! Toch alvast om gaan kleden<br />
en hopen dat het nog op tijd komt. De eerste mensen komen binnen. Het ijsje is er nog steeds niet. Nog een kwartier<br />
en dan moeten we toch echt gaan beginnen. Hè hè ijs! Snel opeten, even concentreren op Soul Suckers van Amos<br />
Lee en dan gaan we echt van start. Het publiek komt binnen, de lichten gaan uit, nog even hyperactief springen in de<br />
coulissen en dan is het moment toch eindelijk daar…..<br />
DE EINDEXAMENVOORSTELLING DRAMA VAN DIT JAAR WERD WEER GESPEELD IN ZAAL 16. EEN BEETJE VERLIESD WAS EEN<br />
BEWERKING VAN PYGMALION, WAARVAN DE BEKENDSTE VERSIE MY FAIR LADY IS.<br />
JESKE VAN DE STAAK, CAROLINE JANSEN, LIESKE HEMS, MILOU POSTHUMUS, BIRGIT VAN ROY, SOPHIA MEEVIS, VERA<br />
HOOGSTAD, YVONNE VAN PUIJENBROEK, PAULETTE<br />
VAN ERVE, NICKY VAN IERLAND EN LISA MOLENAAR<br />
SPEELDEN DRIE KEER EEN MOOIE VOORSTELLING,<br />
ONDER REGIE EN MET MUZIEK VAN DRAMALERAAR<br />
MICHEL PIJPERS.<br />
VOOR MEER FOTO’S KIJK JE OP DE DRAMASITE VAN<br />
SCHOOL: WWW.KUNSTDRAMA.NL.<br />
DAAR VIND JE OOK HET PROGRAMMA VAN DE KOMEN-<br />
DE MAANDEN, ONDER ANDERE EEN OPTREDEN IN DE<br />
VERKADEFABRIEK IN DEN BOSCH EN DRIE EXAMEN-<br />
PRODUCTIES.<br />
LIEZE (Caroline Jansen) VALT BIJNA VOOR DE<br />
CHARMES VAN FREDDY (Nicky van Ierland) ><br />
Lisa Molenaar<br />
2007<br />
15
16<br />
2007<br />
maart<br />
“Ik voorspel: het onderwijs gaat naar de verdommenis”<br />
Wat mij niet dwars zit, is dat iedereen zich met het<br />
debat bemoeit: onderwijs is immers één van die dingen<br />
die ons allemaal aangaan. Het is ook niet dat er in het<br />
kader van grote maatschappelijke vraagstukken gekeken<br />
wordt welke rol de school daarin kan of moet spelen.<br />
Wat me stoort is de toon van het debat en het gebrek<br />
aan nuance en respect.<br />
Hoe is het mogelijk dat rond en in een toch in hoge<br />
mate intellectuele omgeving als het onderwijs een zo<br />
karikaturaal debat gevoerd wordt. Alles wordt op één<br />
hoop gegooid, de hoeveelheid informatie (al dan niet<br />
éénzijdig, al dan niet gekleurd) is ook zo enorm dat het<br />
bevestigen van het eigen gelijk ook wel heel verleidelijk<br />
is. Denken in tegenstellingen en het benadrukken van<br />
het verschil bepalen in hoge mate het debat. Oud versus<br />
Nieuw Leren, kennis versus vaardigheden, pedagogiek<br />
en didactiek versus vakinhoud, management versus<br />
docenten, besturen versus overheid, vroeger versus<br />
nu.<br />
Het venijn waarmee het debat over onderwijs gevoerd<br />
wordt, doet dat onderwijs geen goed. Het doet gemakzuchtig<br />
over scholen die op de korte termijn antwoorden<br />
moeten formuleren op bijvoorbeeld maatschappelijke<br />
problemen die vaak een gecompliceerde achtergrond<br />
van jaren hebben. Het doet ook geen recht aan<br />
heel veel hardwerkende docenten die met oog voor de<br />
verworvenheden uit het verleden steeds aan het puzzelen<br />
zijn hoe onderwijs (nog) beter kan. Het lijkt in het<br />
debat alsof we over volstrekt tegengestelde belangen<br />
spreken terwijl we eigenlijk toch allemaal hetzelfde doel<br />
voor ogen hebben: een uitdagende en prettige leerom-<br />
ONDERWIJSDEBAT<br />
Zet zo’n kop boven een artikel en je hebt onmiddellijk de aandacht van iedereen. Dat heeft de praktijk van de laatste<br />
maanden weer bewezen: onderwijs is ‘hot’ en dat zal het weten ook. Als je de kranten mag geloven deugt er<br />
niets van het Nederlandse onderwijs.<br />
Onderwijs is op dit moment een dankbaar gespreksonderwerp én een kwetsbare prooi. Dankbaar omdat iedereen<br />
in Nederland ervaringsdeskundige is (we hebben toch allemaal op school gezeten?!) en kwetsbaar omdat<br />
onderwijs de zwarte piet wordt toegeschoven voor alles wat er in onze (moderne) maatschappij mis is of mis lijkt<br />
te zijn.<br />
geving voor leerlingen en personeel. Het debat doet ook<br />
geen recht aan de verworvenheden van de laatste<br />
decennia. Daarover later meer.<br />
Het is eerst tijd om een aantal misverstanden uit de<br />
weg te ruimen.<br />
MISVERSTAND 1: Scholen moeten kiezen tussen<br />
‘oud’ en ‘nieuw’ leren<br />
Om zicht te krijgen op in ieder geval één element van de<br />
discussie (‘Oud versus Nieuw Leren’) heb ik gekeken<br />
wat De Argumentenfabriek op verzoek van het<br />
Ministerie van Onderwijs heeft uitgezocht over beeldvorming<br />
rond oud en nieuw leren in de media. De<br />
Argumentenfabriek is een onafhankelijke organisatie<br />
die bij een overdaad aan informatie probeert feiten en<br />
beeldvorming met elkaar in lijn te brengen. Deze publicatie<br />
is te vinden op de website van ‘Onderwijs maak je<br />
samen’, in de vorm van een essay van Pieter Hilhorst.<br />
Daar wordt afgerekend met het denken in karikaturen<br />
(de Iederwijsscholen als pars pro toto voor het Nieuwe<br />
Leren en de Leraar als Koning van de Klas als kenmerkend<br />
beeld van het Oude Leren) en wordt duidelijk dat<br />
het niet zozeer gaat over kennis versus onwetendheid<br />
als wel over de ene soort kennis tegenover een ander<br />
soort kennis. Namelijk weten om te kennen en weten<br />
om te kunnen. Of je aan de ene soort kennis voorrang<br />
geeft boven de andere en welke mix je daarin aanbrengt,<br />
hangt van je mens- en maatschappijbeeld af.<br />
Maar zonder elkaar kunnen deze soorten kennis niet!<br />
Daarmee wordt de spijker op de kop geslagen.
ONDERWIJSDEBAT maart<br />
Onderwijs gaat over een combinatie van vakinhoud én<br />
vaardigheden. Het zijn de verschillende polen waarbinnen<br />
onderwijs gegeven moet worden. Zij creëren een<br />
spanningsveld dat de zaak juist bij elkaar trekt in plaats<br />
van uit elkaar.<br />
Wat prettig is aan dit essay is dat het uiteindelijk uitkomt<br />
op drie door het oude en nieuwe leren gedéélde<br />
uitgangspunten: onderwijs mag nooit gemakzuchtig en<br />
vrijblijvend zijn, variatie in werkvormen is van groot<br />
belang én onderwijs moet van de mensen zijn die er verstand<br />
van hebben en dat zijn de docenten. Docenten als<br />
eigenaar van het onderwijs, waarover later meer, om<br />
mogelijk te maken dat uiteindelijk ook leerlingen eigenaar<br />
worden van hun onderwijs.<br />
Eigenlijk zijn we het met z’n allen best eens over het wat,<br />
het verschil zit ‘m in het hoe. Er is tegenwoordig meer<br />
dan ooit ruimte voor diversiteit in scholen: zelden dat<br />
scholen kiezen voor onverdund traditioneel (wat dat ook<br />
moge zijn) of onverdund nieuw leren (wat dat ook weer<br />
moge wezen). Geen school die ontkent dat kennis voorwaardelijk<br />
is voor het verleggen van grenzen: zonder stenen<br />
kun je niet metselen (maar weten hoé je moet metselen<br />
draagt wel bij tot een muur die blijft staan).<br />
MISVERSTAND 2: Tweede Fase en Studiehuis zijn<br />
respectievelijk nivellerend en opgelegd door de<br />
overheid<br />
De Tweede Fase was bedoeld als een antwoord op de<br />
vraag van de vervolgopleidingen om verbreding en verdieping<br />
van het kennis en verhoging van de algemene<br />
ontwikkeling (en daardoor een strengere selectie van<br />
potentiële studenten). Het programma was voorgeschreven.<br />
De methode (bijvoorbeeld het Studiehuis)<br />
was dat nadrukkelijk niet. Er was brede politieke en<br />
maatschappelijke steun (ook binnen het onderwijsveld)<br />
over de invoering van profielen, het vastleggen van de<br />
zwaarte in studielasturen en waardering voor de vrijheid<br />
die scholen hadden om de organisatie naar believen<br />
in te richten.<br />
De mooie bedoelingen pakten helaas anders uit: ener-<br />
zijds omdat de vakontwikkelgroepen vooral opkwamen<br />
voor de eigen toko en niet konden denken in termen van<br />
samenhang (waardoor een versnipperd en overladen<br />
programma tot stand kwam; denk aan die vermaledijde<br />
deelvakken!) en anderzijds omdat de politiek bij het eerste<br />
beste protest van de eerste generatie tweedefaseleerlingen<br />
de bocht nam en ondoordachte verlichtingsmaatregelen<br />
doorvoerde. En wat het Studiehuis betreft:<br />
veel scholen kozen voor een voorzichtige aanpak in de<br />
wetenschap dat het onbetwiste uitgangspunt om leerlingen<br />
meer vrijheid en verantwoordelijkheid geven, van<br />
veel docenten een repertoire aan vaardigheden vroeg,<br />
die zij (nog) niet hadden.<br />
En last but not least: de hele operatie moest budgettair<br />
neutraal uitgevoerd worden. Nu schreeuwt de politiek<br />
moord en brand en krijgen we te maken met eisen die<br />
buiten de realiteit staan terwijl diezelfde politiek toen –<br />
net als nu –- vergeet dat bij een zwaarder eisenpakket<br />
ook de nodige faciliteiten horen.<br />
OPEN AVOND: DE TIENKRUIDENSNUIFPROEF BIJ SCHEIKUNDE<br />
Dit is ook de plek om nog eens vast te stellen dat de<br />
laatste decennia onderwijs ook heel veel goeds hebben<br />
opgeleverd. Ik herinner me nog als de dag van gisteren<br />
het afscheid van onze docent Frans Jan van Boxtel, die<br />
terug kon kijken op een lange en gevarieerde periode in<br />
het onderwijs. Hij stelde onomwonden: “Leerlingen<br />
spreken vandaag de dag veel beter hun (moderne<br />
vreemde) talen dan vroeger”, waarmee hij aangaf dat<br />
2007<br />
17
18<br />
2007<br />
maart<br />
praktische talenkennis ten opzichte van papieren kennis<br />
een grote vlucht had genomen. In dezelfde categorie<br />
vallen ook de vaardigheden die leerlingen zich in toenemende<br />
mate hebben eigen gemaakt die vooral<br />
gericht zijn op productie in plaats van reproductie.<br />
MISVERSTAND 3: Vroeger was alles beter<br />
Als je de krantenartikelen mag geloven: spellen kan niemand<br />
meer, rekenen is ook hopeloos. Wie weet nog dat<br />
in de vroege jaren zeventig een mislukte poging is<br />
gedaan om de spelling grondig te moderniseren omdat<br />
de spellingsvaardigheden ook toen al zo vreselijk te<br />
wensen over lieten. En wat het rekenen betreft: bij de<br />
entreetoetsen rekenen op wat toen de kweekschool<br />
heette, gingen 90 van de 100 leerlingen onderuit, was<br />
de conclusie van een docent aan de PABO, die – gelukkig<br />
– ook voorbij de grenzen van het laatste decennium<br />
heen kon kijken. Met korte, gerichte cursussen werd<br />
toen en wordt nu ontbrekende kennis aangevuld of passief<br />
aanwezige kennis geactiveerd.<br />
Niemand zal beweren dat spellen en basisrekenvaardigheden<br />
niet belangrijk zijn. Sterker nog: ze zijn voorwaardelijk.<br />
Achter een reken- of spelfout zit zelfs vaak<br />
een denkfout. Maar laten we nou niet al onze energie<br />
daar op richten; daar bestaan tegenwoordig hele<br />
mooie programma’s voor die je leerlingen verplichtend<br />
kunt opleggen: “eerst aantonen dat je die vaardigheden<br />
bezit, voordat je aan de serieuze programma-onderdelen<br />
mag meedoen”. Laat docenten zich vooral richten<br />
op die laatste zaken!<br />
MISVERSTAND 4: Management en docenten hebben<br />
verschillende belangen<br />
Verschillende verantwoordelijkheden: ja. Verschillende<br />
belangen: nee. Wie zal beweren dat we het oneens zijn<br />
over het belang om leerlingen gedegen kennis aan te<br />
reiken, dat we het onbelangrijk zouden vinden dat het<br />
vergroten van zelfstandigheid en het leren dragen van<br />
verantwoordelijkheid tot de doelen van ons onderwijs<br />
ONDERWIJSDEBAT<br />
behoren. We zijn het over zoveel zaken eens. Maar de<br />
verantwoordelijkheden verschillen: directies dienen er<br />
op toe zien dat aan de wettelijke eisen en aan de door<br />
de school opgestelde kwaliteitseisen wordt voldaan;<br />
docenten zijn verantwoordelijk om hun deskundigheid<br />
daarop in te zetten en die deskundigheid ook op peil te<br />
houden. Op de laatste studiedag hier op Odulphus heb<br />
ik in dat verband het eerder genoemde thema van<br />
‘eigenaarschap’ aangereikt als hét thema waar we de<br />
komende jaren mee aan de slag moeten. Om docenten<br />
eigenaar te laten zijn van het onderwijs moeten directies<br />
bewust een stap terugdoen en docenten de ruimte<br />
geven: directies moeten leren kaders te stellen, ruimte<br />
te geven waar deskundigheid en professionaliteit aanwezig<br />
is. Docenten moeten beseffen wat er nodig is om<br />
je eigenaar te kúnnen en mógen noemen: deskundig<br />
zijn en deskundig blijven en handelen naar het gegeven<br />
dat een school geen naamloze vennootschap is maar<br />
een coöperatie.<br />
Terug naar het negatieve, energievretende publieke<br />
debat.<br />
Politici en journalisten lijken verstrengeld te zijn in een<br />
innige en tegelijkertijd knellende omhelzing: een berichtgeving<br />
met populistische trekjes, zich eerder baserend<br />
op beelden dan op feiten, in een vicieuze cirkel met incidentenpolitiek.<br />
Laten we hopen dat de slogan van het<br />
nieuwe kabinet ‘samen leven, samen werken’ een keerpunt<br />
betekent richting een waardig debat met respect<br />
voor de feiten, erkenning van de recente geschiedenis<br />
en vooral ruimte in tijd en voldoende faciliteiten voor<br />
scholen om te blijven zoeken naar het juiste evenwicht<br />
om leerlingen nog beter onderwijs te bieden.<br />
Veel hoop daarop heb ik niet: op de voorpagina van het<br />
NRC van donderdag 15 februari staat als kop ‘een nieuwe<br />
schoolstrijd is aangebroken’, Hoewel gelukkig in het<br />
bijgaande artikel hoogleraar Luc Stevens (ik geef toe, een<br />
voorstander van eigentijds leren) zegt: “Opvoeding en<br />
onderwijs zijn veel te ernstig om zo over te polariseren”.<br />
Martien Korsten, rector
WISKUNDEWEDSTRIJD maart<br />
Wiskundewedstrijd in de gymzaal<br />
De wiskundesectie probeert met behulp van activerende werkvormen de leerlingen op een intensieve manier aan<br />
het vak wiskunde te laten werken. Dat gebeurt veelal door leerlingen te laten samenwerken in groepjes, waarbij<br />
elk lid van het groepje een bijdrage moet leveren bij het leren oplossen van wiskundige problemen. Ook het bewaken<br />
van het leerproces, zoals netjes werken en volledige berekeningen opschrijven, wordt onder leiding van de<br />
docent, door de leerlingen zelf uitgevoerd.<br />
Daarnaast leek het de wiskundigen ook van belang leerlingen in aa<strong>nr</strong>aking te brengen met opgaven waarin zij<br />
eigen oplossingsstrategieën moeten uitproberen. Dit vraagt van de leerling natuurlijk een stuk inzicht, maar er<br />
blijken vaak meerdere wegen te zijn die naar de goede oplossing leiden. Deze ervaring van het zelf zoeken naar<br />
een manier om het probleem (lees: puzzeltje) op te lossen, leek ons voor alle leerlingen waardevol.<br />
TOM<br />
SCHOLTZE (1F)<br />
NIELS VAN BEURDEN (1C)<br />
IRIS<br />
VAN DEN<br />
WITTENBOER (1G)<br />
Dus hebben we op dinsdag zes<br />
februari voor alle brugklassers een<br />
wiskundewedstrijd georganiseerd.<br />
We hadden de twee gymzalen plus<br />
twee gewone klaslokalen nodig om<br />
ieder een werkplek te geven.<br />
Er is door veel leerlingen hard<br />
gewerkt en vaak met veel succes.<br />
Jammer genoeg waren er ook leerlingen<br />
voor wie de opgaven wat te moeilijk<br />
waren. En als het dan niet lukt,<br />
duren 75 minuten erg lang. Te lang,<br />
waardoor het op sommige plaatsen<br />
wat o<strong>nr</strong>ustig werd. Ook vonden sommige<br />
leerlingen dit soort opgaven<br />
meer geschikt voor groepjeswerk.<br />
Opmerkingen die we zullen gebruiken<br />
bij de organisatie in 2008.<br />
PRIJSUITREIKING<br />
Tijdens de prijsuitreiking werd een prijs uitgereikt aan klas 1G. Zij waren de beste klas. Individueel zijn Iris van den<br />
Wittenboer (1G) en Tom Scholtze (1F) op een gedeelde eerste plaats geëindigd. Niels van Beurden (1C) sleepte de derde<br />
prijs in de wacht. Een extra prijs was er in deze carnavalstijd voor Tim Steketee (1G). Hij eindigde op de 11e plaats.<br />
Voor degenen die het wel leuk vonden, is er 16 maart de mogelijkheid om mee te doen met de Kangoeroe Toets. De<br />
internationaal bekende reken- en wiskunde wedstrijd, met deelnemers uit alle Europese landen. Dan wordt het pas<br />
echt spannend. Zou de nieuwe Europese wiskundekampioen hier bij ons op school zitten? Wij weten het (nog) niet<br />
maar wensen alle deelnemers van Odulphus veel succes, maar vooral veel wiskundig plezier!!<br />
Namens de sectie wiskunde, C. Diekhorst<br />
2007<br />
19
20<br />
2007<br />
maart<br />
Spetterende dramapresentaties brugklassen<br />
Dramapresentaties van de brugklassen? Krijgen de<br />
leerlingen op ‘t Odulphus niet pas vanaf de tweede<br />
drama? Dit jaar hadden ook de eersteklassers de kans<br />
om zich uit te leven in het toneelspelen. Begeleid door<br />
tien enthousiaste stagiaires van de Fontys Academie<br />
voor Drama en onze eigen docent drama Michel<br />
Pijpers hebben vijf groepjes vanaf de herfstvakantie<br />
in een lesse<strong>nr</strong>eeks buiten schooltijd, de<br />
kneepjes van ‘t vak geleerd. Leuke bijkomstigheid:<br />
ook leerlingen van het<br />
Theresia Lyceum konden zich<br />
inschrijven.<br />
In januari en februari is hard<br />
gewerkt om alle spelers te laten<br />
schitteren in een toneelvoorstelling.<br />
Het resultaat? Vijf korte,<br />
maar spetterende presentaties. In<br />
‘Bonte was’ zagen we twee ‘knapen’<br />
stiekem een meisjesinternaat van de<br />
beruchte juffrouw Schoongeschift binnenglippen.<br />
In ‘Blauwe maan’ werd duidelijk dat de<br />
dorpsjeugd van Uppel echt niets anders te doen heeft<br />
dan ‘s avonds naar ‘t park te gaan. Spannend was ‘De<br />
rusteloze bruid’, waarin een vermoorde bruid alsnog op<br />
zoek gaat naar een geschikte echtgenoot. In ‘Juffrouw<br />
Kachel’ maakte een groepje leerlingen een plan om hun<br />
vervelende juf te grazen te nemen.<br />
“t Spannendst vond ik dat er bekenden in de zaal zaten”.<br />
Brugklasser Myrthe van den Reek is nog helemaal vol<br />
van en enthousiast over de voorstelling. In de rol van de<br />
zus van actrice Adèle Bellefleur straalde ze naast nog<br />
acht spelers in ‘Moordzaak: Het doek valt.’ Hierin moet<br />
een inspecteur en haar rechterhand de moord op de<br />
wereldberoemde actrice oplossen. Myrthe: “Het moest<br />
een humoristische en spannende voorstelling worden.<br />
DRAMA IN DE BRUGKLAS<br />
‘Welkom in de theatertijdmachine.’ Een zware stem schalt door de luidsprekers in de oude gymzaal. Wegens de<br />
dramapresentaties van de brugklassen is deze in een theatertijdmachine omgetoverd die het publiek meevoert<br />
door de tijd naar vijf spetterende toneelvoorstellingen.<br />
En we wilden er een moord in. Het ging heel goed.<br />
Vooraf was ik best zenuwachtig. Ik vergat alles: m’n jas,<br />
m’n boek, waar ik alles moest zetten en bij de opkomst<br />
ging ‘t gordijn niet meteen open. Maar verder ging ‘t<br />
zelfs beter dan bij de repetities. Eenmaal op ‘t podium<br />
waren alle zenuwen weg.”<br />
“De repetities waren keigezellig”, roept de hele<br />
groep in koor. “Saskia en Ad-Just waren<br />
leuke docenten”, vertelt Ineke Jolie van<br />
het Theresia, die in de rol van inspecteur<br />
Van de Wijs kroop. “En dat Ad-<br />
Just met ‘Lama Gezocht’ meedoet,<br />
vonden we wel spannend. Ik<br />
hoop echt dat hij ‘t wordt, dan<br />
vraag ik z’n handtekening. Iedere<br />
les hadden hij en Saskia een ander<br />
thema bedacht, zoals ‘t Midden<br />
Oosten of ‘t piratenschip. Elke keer<br />
met decor en kleding en dat maakte ‘t<br />
extra fijn om te spelen.”<br />
Myrthe: “Toneelspelen is echt geweldig om te doen.<br />
Je kunt telkens even iemand anders zijn dan jezelf bent.<br />
Ik vind ‘t leuk en ook spannend dat we in de tweede<br />
drama in de lessen krijgen. Je hoopt natuurlijk dat<br />
iedereen in de klas ‘t net zo leuk vindt als jijzelf.”<br />
De samenwerking met ‘t Theresia en ‘t Odulphus heeft<br />
beide scholen goed gedaan. Volgens Myrthe zijn alle<br />
vooroordelen uit de lucht. “Het was keigezellig om met<br />
hen samen te werken. We zijn een heel hechte groep<br />
geworden.” Ook Ineke Jolie is tevreden over het hele<br />
project en ‘t repeteren op ‘t Odulphus: “Het was hier<br />
heel gezellig. Alleen de trappen zijn hier veel te stijl.<br />
Doodeng!"<br />
Loes Duindam, docent drama
MODERNE VREEMDE TALEN<br />
ERK maakt vergelijken taalniveaus verschillende Europese landen mogelijk<br />
Het Europees Referentiekader (ERK) is ontwikkeld door de Raad van Europa ter bevordering van het contact tussen<br />
de burgers van de lidstaten. Het ERK wordt een belangrijk instrument in het talenonderwijs binnen Europa.<br />
Het is een raamwerk met niveaubeschrijvingen van de beheersing van een vreemde taal. Het ERK telt zes niveaus:<br />
A1, A2 (basisgebruiker), B1, B2 (onafhankelijke gebruiker), C1, C2 (vaardige gebruiker).<br />
A1 is het beginniveau. C2 is een niveau dat pas bereikt wordt na een aantal jaren leven en werken in een land<br />
waar de vreemde taal gesproken wordt of na een academische opleiding in de vreemde taal.<br />
De niveaus worden in heel Europa gehanteerd. Dat maakt een vergelijking van de taalniveaus tussen de verschillende<br />
landen mogelijk.<br />
Door te werken met het ERK kwam het ministerie van<br />
onderwijs in Frankrijk tot de conclusie dat het eindniveau<br />
voor Engels op de middelbare scholen in Frankrijk<br />
behoorlijk laag ligt (dat wisten wij natuurlijk al lang).<br />
Het CITO (verantwoordelijk voor de Nederlandse eindexamens)<br />
is momenteel bezig om de eindtermen van<br />
het examenprogramma te ‘vertalen' in niveaus van het<br />
Europees Referentiekader.<br />
Wanneer je wilt weten waar je precies aan moet voldoen<br />
om deze niveaus te halen kun je een kijkje nemen<br />
op www.taalportfolio.nl .<br />
Op www.dialang.org kun je je eigen niveau voor een taal<br />
vaststellen.<br />
TAAL+<br />
Sinds oktober 2006 komen zes docenten van het<br />
Odulphus regelmatig bij elkaar in de taal+ groep.<br />
Het betreft: Henk ter Velde en Niels<br />
Hesselberth voor Duits, Peter Gijsbers en<br />
Cathrine Putters voor Engels en Caecile<br />
van Gorp en Annet Meinen voor Frans.<br />
We werken samen met een vergelijkbare<br />
groep docenten van het Theresialyceum.<br />
In de taal+ groep onderzoeken we hoe de<br />
lessen in het Moderne Vreemde Talenonderwijs<br />
beter afgestemd kunnen worden<br />
op de niveaus van het ERK. De wens van de<br />
taal+ groep is om niveaugroepen te maken die<br />
gebaseerd zijn op de niveaus van het ERK.<br />
Het doet er dan niet zoveel toe of een leerling in 4 havo<br />
zit. Wat er toe doet is welk niveau de leerling voor bijvoorbeeld<br />
Duits aan kan. Dat bepaalt in welke niveaugroep<br />
hij zit. We willen hiermee de leerlingen stimuleren<br />
hun hoogst haalbare niveau te bereiken.<br />
Eenmaal op het juiste niveau zouden we de leerling ook<br />
de mogelijkheid willen bieden zich in te schrijven voor<br />
een speciaal examen ter afsluiting van de gekozen<br />
moderne vreemde taal. Hierbij denken we aan het<br />
behalen van het Camebridgecertificaat, het certificaat<br />
van het Goethe-instituut of het certificaat van Delf<br />
Scolaire.<br />
Naast het ontwikkelen van deze toekomstvisie houden<br />
we ons ook bezig met internationalisering, native-speakers<br />
in de les, lesmateriaal, taalportfolio en het stimuleren<br />
van het lezen van literatuur in een vreemde taal.<br />
DELF SCOLAIRE<br />
Eind januari mocht ik een week lang<br />
op kosten van het Europees platform<br />
een scholing gaan volgen aan<br />
het Centre International d'Etudes<br />
Pédagogiques (CIEP) in Sèvres.<br />
Het doel was examinator worden<br />
voor Delf Scolaire. Samen met twintig<br />
andere docenten Frans uit heel<br />
Nederland, heb ik een week lang een<br />
intensieve training gevolgd in een mooi<br />
gebouw in de nabijheid van Parijs.<br />
maart<br />
2007<br />
21
22<br />
2007<br />
maart<br />
WAT IS DELF?<br />
Delf-examens zijn de officiële Franse taalexamens die<br />
overal ter wereld afgenomen worden en die leiden tot<br />
een diploma waarmee je jouw mate van taalbeheersing<br />
kunt aantonen. Delf staat voor Diplôme d'Etudes en<br />
Langue Française. Delf-examens bestaan op vier verschillende<br />
niveaus van het Europees Referentie Kader:<br />
A1, A2, B1 en B2. Voor de hogere niveaus (C1 en C2)<br />
bestaan Dalf-examens (Diplôme Approfondi de Langue<br />
Française).<br />
Sinds 2005 bestaat de mogelijkheid om middelbare<br />
schoolleerlingen te laten deelnemen aan een Delf-examen:<br />
Delf Scolaire. De inhoud (niet het niveau) van het<br />
toetsmateriaal is bij Delf Scolaire aangepast aan de<br />
belevingswereld van de doelgroep. In samenspraak met<br />
de leerling bepaalt de docent op welk niveau de leerling<br />
TALENT GEZOCHT<br />
Talent gezocht voor www.ckv1.net<br />
“U heeft niet echt veel kaas gegeten van het bouwen<br />
van een site.” Zo begon het eerste e-mailcontact tussen<br />
Jiri van Bergen en mij. Ik reageerde vrij neutraal<br />
met: Hoezo? En toen liet Jiri mij kijken naar de broncode<br />
van een pagina. Daar zag ik dat één pagina van mij<br />
in code wel dertig pagina's besloeg. Vandaar dat het<br />
nogal even duurde voor een pagina geladen was.<br />
Zo is het begonnen, van teen kwam tander en de hele<br />
zomer van 2005 hebben Jiri en ik de ckv 1-site in<br />
elkaar ge-msn'd. Ik kwam met wensen, Jiri kwam met<br />
oplossingen.<br />
In schooljaar 2004–2005 moest ik nog 4800 ckv 1mailtjes<br />
van leerlingen (soms op één dag wel vijftig)<br />
beantwoorden. Daarna nog maar een stuk of honderd<br />
per jaar: Jiri bedankt.<br />
MODERNE VREEMDE TALEN<br />
examen doet. Bij een Delf-examen worden de vier taalvaardigheden<br />
getoetst: leesvaardigheid, luistervaardigheid,<br />
spreekvaardigheid en schrijfvaardigheid.<br />
Om zich voor te bereiden op een Delf Scolaire-examen<br />
is het belangrijk dat leerlingen oefenen met Franstalig<br />
materiaal, de examenopgaven zijn namelijk geheel in<br />
het Frans gesteld.<br />
In mei mag ik de eerste examens afnemen. Het is de<br />
bedoeling dat volgend schooljaar de eerste lichting<br />
Odulphusleerlingen deel gaat nemen aan het Delf<br />
Scolaire-examen. Deze leerlingen (havo 4) zijn dit<br />
schooljaar begonnen met een Franstalige methode.<br />
Annet Meinen, docent Frans<br />
Op de volgende bladzijde beschrijft Jiri hoe hij het sitewerk<br />
ervaart in zijn oproep voor een vervanger. Wat<br />
niet onvermeld mag blijven, is dat je naast de genoemde<br />
voordeeltjes erg handig wordt in het bouwen van<br />
een php-site. Bij informatica levert dat studiepunten op<br />
en de afgelopen zomer heeft Jiri een zeer lucratief bijbaantje<br />
gehad door eenzelfde site te bouwen voor een<br />
school in Zuid-Holland. En dat was (zeer goed) betaald<br />
werk.<br />
Overigens komt deze oproep in het OdulphusNieuws<br />
omdat leerlingen die dit werk aankunnen vaak een zetje<br />
van ouders kunnen gebruiken om de stap te wagen.<br />
Dus ouders, een vriendelijk zetje graag, richting<br />
www.ckv1.net/webmaster<br />
Michel Pijpers, docent drama, ckv 1
TALENT GEZOCHT maart<br />
W AAROM CKV 1 NIET ZONDER WEBMASTER KAN……..<br />
SINDS WE TWEE JAAR TERUG DE NIEUWE CKV 1 WEBSITE KREGEN (WWW.CKV1.NET) IS HET VOOR DE MEESTE LEER-<br />
LINGEN AL GEEN NIEUWTJE MEER. EVEN EEN ACTIVITEIT UITZOEKEN, INSCHRIJVEN EN DAN MAAR WACHTEN TOT JE EEN<br />
HERINNERINGSMAIL KRIJGT DAT DE ACTIVITEIT DE KOMENDE WOENSDAG IS. DE WEBSITE WERKT DUS GOED. WAAROM<br />
HEBBEN WE DAN NOG EEN WEBMASTER NODIG VOOR 'ONDERHOUD'?<br />
DIE HEBBEN WE NODIG OMDAT MENEER PIJPERS, DE BEDENKER VAN DEZE OPZET, NIET STIL ZIT EN ZELF GRAAG EXPERIMEN-<br />
TEERT MET DE DINGEN DIE INTERNET TE BIEDEN HEEFT. HIJ VERZORGT ZELF DE INHOUD VAN DE HOOFDPAGINA, DE REST<br />
WORDT AUTOMATISCH DOOR DE SITE ZELF GEMAAKT. DAAR KAN NIET VEEL MEE MIS GAAN, ZOU JE ZEGGEN, MAAR MENEER<br />
PIJPERS WIL NOG WEL EENS AAN MEER DINGEN KOMEN DAN ALLEEN HET GEDEELTE DAT HIJ MOEST AANPASSEN! IK, DE HUI-<br />
DIGE WEBMASTER, HEB AL VAAK NACHTELIJKE UURTJES GEMAAKT OMDAT MENEER PIJPERS 'EVEN' WAT VERANDERD HAD.<br />
MAAR DE VOORDELEN VAN ALTIJD ALS EERSTE DE LEUKSTE ACTIVITEITEN HEBBEN, EN KUNNEN ZIEN WIE ZICH WAARVOOR<br />
HEEFT INGESCHREVEN, KUNNEN DAAR MAKKELIJK TEGENOP.<br />
OOK AL HEB IK DE SITE AL TWEE KEER VANAF DE GROND OPNIEUW OPGEBOUWD OM HEM KLAAR TE MAKEN VOOR DE TOE-<br />
KOMST, MENEER PIJPERS HEEFT ALTIJD NIEUWE DINGEN DIE HIJ GRAAG IN DE SITE ZOU ZIEN. ALS WEBMASTER WIL JE HET<br />
MENEER PIJPERS MET DE NIEUWSTE SNUFJES NATUURLIJK ZO MAKKELIJK MOGELIJK MAKEN!<br />
OP DIT MOMENT DOE IK AL DIE DINGEN MET PLEZIER, HET PROBLEEM IS ALLEEN DAT IK IN 6 VWO ZIT EN VOLGEND<br />
SCHOOLJAAR NAAR DE UNIVERSITEIT GA. OM TE ZORGEN DAT ER TOCH NOG IEMAND IS DIE MENEER PIJPERS BIJ KAN STAAN<br />
IN 'MOEILIJKE TIJDEN', ZOEKEN WE EEN NIEUWE WEBMASTER!<br />
OM TE ZORGEN DAT ER VOLGEND JAAR ROND DEZE TIJD NIET WEER EEN NIEUWE WEBMASTER GEZOCHT HOEFT TE WORDEN,<br />
VINDEN WE HET LIEFST IEMAND UIT DE 3E OF4E KLAS. IEMAND DIE MINIMAAL BEKEND IS MET DE PROGRAMMEERTALEN<br />
PHP EN SQL, EN DIE MET DIE KENNIS HET MENEER PIJPERS OOK ZO MAKKELIJK MOGELIJK WIL MAKEN. PER JAAR IS HET<br />
NIET VEEL WERK, SOMS ZAL EEN AANPASSING OF PROBLEEM EEN PAAR UUR VAN JE TIJD VRAGEN, MAAR DAT KOMT ZELDEN<br />
VOOR. DE WEBSITE IS VANAF DEZE 3E VERSIE HEEL MAKKELIJK UIT TE BREIDEN, WAARDOOR DE BENODIGDE HOEVEELHEID<br />
WERK MINIMAAL IS.<br />
WAT JE ERVOOR TERUGKRIJGT? JE HEBT ALS EERSTE WEET VAN NIEUWE ACTIVITEITEN, JE<br />
HEBT INZICHT IN ALLE ACTIVITEITEN, DE EEUWIGE ROEM VAN MENEER PIJPERS (LEES: CKV 1<br />
VOORDEELTJES) EN JE HEBT EEN WEBSERVER MET ALLES EROP EN ERAAN TOT JE BESCHIKKING.<br />
VOOR DE PRECIEZE OMSCHRIJVING ZIE: CKV1.NET/WEBMASTER<br />
JIRI VAN BERGEN, WEBMASTER CKV 1WEBSITE<br />
Tot slot ook een kleine service die ik verleen aan Jiri: ik controleer zijn spelling. Zie je de spelfout niet die hij op /webmaster<br />
heeft staan, dan héb je ook wat aan dat extraatje. ;-) M.P.<br />
2007<br />
23
24<br />
2007<br />
maart<br />
Nu ook filosofie op het havo<br />
Maar wat houdt het vak nou precies in? Want een aantal<br />
leerlingen op het havo heeft zich al opgegeven, maar<br />
wat kunnen ze verwachten?<br />
FILOSOFIE<br />
Sandy Breeveld – prachtig zo opgesteld door Laureen Peskens – heeft op de Open Avond bijna drie uur lang De<br />
Denker van Rodin gespeeld. Inderdaad: bij het vak filosofie wordt gedacht, gedacht en nog eens gedacht.<br />
De afgelopen dagen heb ik voorlichting gegeven in o.a. de derde klassen havo en uitgelegd wat het vak precies<br />
inhoudt. Naast praktische gegevens – havisten zijn praktisch ingesteld – als hoeveel uren les en wat moet je er<br />
toch mee (je krijgt drie uren filosofie op 4 havo en bij steeds meer HBO-opleidingen wordt uitgebreid aandacht<br />
besteed aan het vak filosofie), heb ik een voorbeeldles gegeven.<br />
De belangstelling voor filosofie is groter dan ooit.<br />
Hoewel het lang heeft geduurd en landen als Frankrijk,<br />
Duitsland en Engeland ons land zijn voorgegaan in het<br />
geven van filosofie op de middelbare school, wordt het
FILOSOFIE<br />
vak op steeds meer scholen gegeven en is het op vrijwel<br />
elke vervolgopleiding een verplicht onderdeel van de<br />
studie. Blijkbaar is in onze maatschappij de filosofische<br />
analyse van groot belang. Heel concreet blijkt het ook<br />
dat filosofische onderwerpen steeds vaker in de media<br />
worden besproken. Ethische discussies, zoals over normen<br />
en waarden, genetische manipulatie, euthanasie<br />
en het wetenschappelijke gebruik van menselijke<br />
embryo’s zijn aan de orde van de dag. Wijsgerige antropologische<br />
en wetenschapsfilosofische onderwerpen<br />
worden regelmatig in de kranten besproken. De flinke<br />
populariteit van het vak blijkt ook uit het feit dat het tijdschrift<br />
‘Filosofie Magazine’ inmiddels zo’n zeventienduizend<br />
abonnees heeft, terwijl het boek ‘De wereld van<br />
Sofie’ van Jostein Gaarder een bestseller is geworden.<br />
In navolging van de museum- en poëzienacht vindt er<br />
jaarlijks ook een nacht van de filosofie plaats. Kortom:<br />
filosofie is hot.<br />
We zouden geen filosofen zijn, als we niet wilden weten<br />
waarom filosofie dan zo hot is. Een van de oorzaken is<br />
dat de moderne maatschappij steeds complexer wordt<br />
en we dagelijks worden overspoeld met vaak tegenstrijdige<br />
informatie over de meest uiteenlopende onderwerpen.<br />
Hoe vormen we uit die onuitputtelijke stroom gegevens<br />
een persoonlijke en verantwoorde mening, of hoe<br />
ordenen we die informatie zonder gek te worden?<br />
BEZONNEN NADENKEN<br />
Filosofie is het bezonnen nadenken zonder direct te oordelen<br />
en het problematiseren en bekritiseren van allerlei<br />
vormen van dogmatisme. Filosofie staat dan ook op<br />
gespannen voet met het denken dat zich tevreden stelt<br />
met pragmatische oplossingen die op korte termijn<br />
werken, maar op langere termijn slechts ellende veroorzaken.<br />
Hoewel we de werkelijkheid en onze plaats<br />
daarbinnen meestal als onproblematisch ervaren,<br />
denkt filosofie hierover kritisch en beargumenteerd na.<br />
“Is dat wel écht zo?”, vraagt de filosoof voortdurend bij<br />
alles wat hij ziet. Dit maakt de filosoof tot een lastig<br />
type, een lastige léérling ook! Zij of hij stelt voortdurend<br />
het fundament waarop ons leven en samenleven lijkt te<br />
rusten, ter discussie en laat zien dat het fundament<br />
geen fundament is, maar eerder een moeras. En wie<br />
wil nu zijn huis op drijfzand bouwen? Filosofen menen<br />
dat mensen niet kunnen leven van brood alleen.<br />
Wanneer een mens te eten heeft, en een dak boven zijn<br />
hoofd, zal hij bij zichzelf nog steeds verwondering aantreffen<br />
over dat de wereld er is, en dat hij er is zoals hij<br />
er is. Die verwondering kan overgaan. We raken of zijn<br />
gewend aan de wereld en ons leven, en we neigen er<br />
dan toe veel voor zoete koek aan te nemen. We ervaren<br />
de dingen en onszelf dan als vanzelfsprekend en<br />
onproblematisch. Zo is het voor veel mensen vanzelfsprekend<br />
dat er een wereld is en dat we die voor een<br />
groot deel kennen, dat bepaalde uitspraken waar of<br />
onwaar zijn, dat onze democratische samenleving de<br />
meest rechtvaardige samenleving is, dat er omstandigheden<br />
zijn waaronder je het leven van een mens mag of<br />
zelfs moet beëindigen, dat God bestaat, of juist niet, etc.<br />
De verwondering is dan verdrongen door gewoonte en<br />
gangbare meningen.<br />
Alle leerlingen heb ik als denkoefening het zinnetje in<br />
het grijze kadertje gegeven: het aardige is dat het antwoord<br />
‘ja’ uiteraard positief is, maar het antwoord ‘nee’<br />
ook! Het aardigste is dat je voor het eerste deel ook<br />
kunt invullen ‘als ik je zou vragen om verhoging van mijn<br />
zakgeld...’: ook dan kom je er altijd goed van af!<br />
ALS IK JE ZOU VRAGEN OF JE NU OVERWEEGT<br />
FILOSOFIE TE GAAN VOLGEN,<br />
ZOU DAN JE ANTWOORD HETZELFDE ZIJN ALS OP<br />
DEZE VRAAG?<br />
Nu zowel op het vwo als op het havo filosofie gegeven<br />
zal gaan worden, is het St.-Odulphus weer een beetje<br />
een ‘completere school’!<br />
J. Verweij, docent filosofie<br />
maart<br />
2007<br />
25
26<br />
2007<br />
maart<br />
Herziening Tweede Fase op Odulphus<br />
De Herziening Tweede Fase heeft verregaande consequenties<br />
voor de leerlingen die volgend jaar naar klas 4<br />
gaan. De mogelijkheden voor de scholen om de leerlingen<br />
te laten kiezen, worden enorm verruimd. Tot nu toe<br />
moesten leerlingen lessen volgen in het zogenaamde<br />
Algemene Deel, een profiel (een cluster van een aantal<br />
verwante vakken) kiezen en een extra vak kiezen.<br />
Omdat ze maar één vak hoefden te kiezen naast hun<br />
profiel, konden we het op onze school zo organiseren<br />
dat alle leerlingen in profielklassen zaten. Dat betekende<br />
dat ze ongeveer 80% van alle lessen in dezelfde<br />
groep hadden. Dat had voor- en nadelen. Voor de organisatie<br />
waren de voordelen groot: het roosteren was<br />
relatief eenvoudig omdat veel leerlingen dezelfde lessenpakketten<br />
hadden. Voor de leerlingen was het een<br />
voordeel dat het klassenverband voor een groot deel in<br />
stand kon blijven; voor een enkele klas was dat overigens<br />
ook een enorm nadeel. Docenten konden hun lessen<br />
toespitsen op hun publiek dat redelijk homogeen<br />
van samenstelling was vanwege de gekozen richting. Je<br />
kon de zaak kleinschalig organiseren. Het maken van<br />
profielklassen was een keuze van de school, die we<br />
alleen konden maken omdat we een grote school zijn<br />
met een grote vwo-afdeling.<br />
MERKWAARDIG<br />
Er waren ook merkwaardige situaties. Zo moesten de<br />
vwo-leerlingen wel twee moderne vreemde talen naast<br />
Engels doen; ze hoefden slechts te kunnen lezen en niet<br />
te kunnen spreken, schrijven en luisteren. Voor de<br />
havoleerlingen gold dat voor één taal. Ook voor andere<br />
vakken moesten ze soms slechts een deel doen:<br />
natuurkunde in het profiel NT was anders dan in het<br />
profiel NG.<br />
TWEEDE FASE<br />
Terwijl voor- en tegenstanders van het zgn. nieuwe leren in de media alle aandacht krijgen, zijn scholen bezig met<br />
het vinden van oplossingen voor de problemen die voortvloeien uit de Herziening Tweede Fase. En daarover vind<br />
je in de media nauwelijks iets terug terwijl deze ontwikkeling veel tijd en energie kost, meer dan discussie over<br />
wel/geen ‘nieuwe leren’ in die ongenuanceerde en gepolariseerde vorm die we in de kranten terugvinden.<br />
Vanaf volgend jaar wordt dat anders. Leerlingen moeten<br />
in het zgn. Algemeen Deel op het vwo al een keuze<br />
maken tussen Frans of Duits. Ze moeten wel alle vaardigheden<br />
doen.<br />
Op havo hoeven ze naast Engels geen andere taal meer<br />
te kiezen. De profielen gaan allemaal uit vier vakken<br />
bestaan, waarvan er één (of twee in CM) gekozen kunnen<br />
worden uit het schoolaanbod. Daarnaast moeten<br />
ze een extra vak kiezen.<br />
Vwo-leerlingen moeten in het Algemeen deel ook kiezen<br />
uit ckv of kcv. Kortom: elke leerling moet aan het einde<br />
van de derde klas vier tot zes keuzes maken uit het aanbod<br />
van de school (en dat is bij ons erg ruim).<br />
Sommigen zullen dat als een voordeel beschouwen<br />
omdat de leerling meer vakken kan doen die hem interesseren.<br />
Anderen zullen het als een nadeel beschouwen<br />
omdat leerlingen aan het einde van klas 3 wellicht<br />
niet zulke verstrekkende keuzes kunnen maken en<br />
omdat leerlingen straks weer met heel verschillende<br />
achtergronden moeten starten in het vervolgonderwijs.<br />
PROBLEMEN<br />
Voor de school zijn er grote organisatorische problemen:<br />
profielklassen kunnen niet meer worden gerealiseerd.<br />
Of we dat wel hadden gewild, is niet meer relevant.<br />
Er moet dus weer ‘geclusterd’ worden. Dat houdt<br />
in dat alle leerlingen met hun verschillende vakkenpakketten<br />
in de computer worden gestopt, die er vervolgens<br />
een indeling van de leerlingen in lessen van moet<br />
maken. Je bent de grip op de samenstelling van de<br />
groepen kwijt. Leerlingen kunnen bij elk vak in een andere<br />
groep terecht komen, hetgeen het idee van grootschaligheid<br />
doet toenemen. Docenten kunnen minder<br />
gemakkelijk met collega’s overleggen over leerlingen,
TWEEDE FASE<br />
rapportvergaderingen in traditionele stijl kunnen niet<br />
meer plaatsvinden (er zijn immers geen klassen meer)<br />
en mentoren kunnen niet meer aan een klas worden<br />
verbonden.<br />
Ook worden de lessentabellen aangepast. Voor sommige<br />
vakken komen er meer uren, voor andere minder.<br />
Voor sommige vakken komt er een ander examenprogramma,<br />
voor anderen blijft het hetzelfde. Nieuwe<br />
schoolboeken zijn het gevolg. Docenten moeten andere<br />
jaarplanningen gaan maken, Programma’s van<br />
Toetsing en Afsluiting moeten herschreven worden. In<br />
al deze activiteiten gaan veel uren zitten die dus niet<br />
besteed worden aan een zwart/witdiscussie over<br />
wel/geen ‘nieuwe leren’.<br />
BESTAANSRECHT<br />
Dat betekent niet dat er niet gediscussieerd wordt over<br />
didactiek.<br />
Docenten uit de onderbouw worden momenteel<br />
geschoold in activerende didactiek (hoe betrek je leerlingen<br />
actiever bij de les). Ze zijn bezig met het opzetten<br />
van projecten in klas 1 i.p.v. de proefwerkweek. Doel van<br />
GESCHIEDENIS<br />
Holocaust Memorial Day<br />
deze projecten is leerlingen vakoverstijgend bezig te<br />
laten zijn en kennis te laten maken met andere vaardigheden<br />
dan die waarmee ze in de les meestal in aa<strong>nr</strong>aking<br />
komen.<br />
In de bovenbouw discussiëren we over dezelfde problemen.<br />
We praten ook over de effecten van een ruime<br />
herkansingsregeling op het (uitstel-)gedrag van leerlingen<br />
en over de vraag hoe het werken met portfolio’s de<br />
leerlingen kan stimuleren, regelmatiger aan het werk te<br />
krijgen. En over de rol van internationalisering in het<br />
onderwijs.<br />
In haar plannen voor de vernieuwingen in boven- en<br />
onderbouw maakt Odulphus dus geen radicale keuze<br />
tussen het oude en het nieuwe leren. Zo’n keuze zou<br />
dwaas zijn voor een school als de onze. Traditionele<br />
onderwijsvormen hebben, overigens alleen als je er kritisch<br />
naar durft kijken en daarnaast ook nieuwe vormen<br />
durft uit proberen, beslist bestaansrecht. Ik zou dan<br />
ook liever over onderwijsontwikkeling praten dan over<br />
onderwijsvernieuwing.<br />
En daar zijn we volop mee bezig.<br />
Cor Luijsterburg, co<strong>nr</strong>ector<br />
In de jaren dat het clubblad van de Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs – Omologie – nog een leesbaar periodiek<br />
was met informatieve bijdragen over het onderwijs in het algemeen en de lespraktijk op middelbare scholen<br />
in het bijzonder, brak ik daarin al eens een lans voor les op locatie. Voor sommige onderwerpen is het klaslokaal<br />
nu eenmaal niet de meest geschikte plaats van handeling. Een docent kan een half uur lang alle registers opentrekken<br />
om de leerlingen een indruk te geven van de werkomstandigheden in de negentiende-eeuwse fabrieken.<br />
Maar als in de fabriekshal in het Nederlands Textielmuseum gedurende een halve minuut alle machines op volle<br />
kracht werken, dan maakt de oorverdovende herrie een diepere (en meer blijvende) indruk dan alle gruwelijke<br />
citaten uit Friedrich Engels’ aanklacht uit 1845 (De toestand van de arbeidersklasse in Engeland) kunnen<br />
bewerkstelligen.<br />
maart<br />
2007<br />
27
28<br />
2007<br />
maart<br />
Er is één onderwerp dat zich bij uitstek leent voor een<br />
behandeling buiten het klaslokaal: de jodenvervolging.<br />
Scholen in Noord-Brabant kunnen voor dit doel niet<br />
alleen terecht in Kamp Vught, maar ook in het<br />
Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon. Op<br />
beide locaties wordt de bezoeker de boodschap meegegeven:<br />
dit nooit meer. Lange tijd hebben historici en<br />
politici het vertrouwen gehad dat het lezen van het dagboek<br />
van Anne Frank en het tonen van de hemeltergende<br />
foto’s en filmbeelden van de vernietigingskampen<br />
overtuigend genoeg waren om de mensheid niet in een<br />
herhaling van deze fout te laten vervallen. Inmiddels<br />
weten we dat dit een te optimistische inschatting is<br />
geweest. Ook na 1945 zijn er nog genoeg voorbeelden<br />
geweest van grootschalige en meedogenloze pogingen<br />
om hele bevolkingsgroepen uit te roeien. De enige ‘overtreding’<br />
die deze mannen, vrouwen en kinderen hadden<br />
begaan, was dat ze vanaf hun geboorte tot deze bevolkingsgroep<br />
behoorden. Wat in Cambodja onder het<br />
bewind van Pol Pot gebeurde, is in het collectieve<br />
geheugen ver weggezakt, maar de slachtingen in<br />
Burundi en Rwanda (met de stammenstrijd tussen de<br />
Hutu’s en Tutsi’s), het optreden van de Serviërs in<br />
Srebrenica en wat vandaag de dag in Darfur gebeurt, is<br />
van een vergelijkbare orde als de gebeurtenissen in de<br />
periode 1933–1945 in het Derde Rijk.<br />
Om die reden heeft de toenmalige secretaris-generaal<br />
van de Verenigde Naties, Kofi Annan, in 2005 opgeroepen<br />
om voortaan 27 januari wereldwijd een vaste<br />
plaats op de evenementenkalander toe te kennen. Op<br />
de dag waarop in 1945 het vernietigingskamp<br />
Auschwitz door de troepen van de Sovjet-Unie bevrijd<br />
werd, moet wereldwijd de Holocaust en Genocide herdacht<br />
worden. In Nederland heeft het aan de Universiteit<br />
van Amsterdam gelieerde Centrum voor<br />
Holocaust en Genocide Studies deze handschoen opgepakt.<br />
Op 26 januari j.l. organiseerde zij voor de tweede<br />
keer een Holocaust Memorial Day. Het St.-<strong>Odulphuslyceum</strong><br />
werd voor de tweede opeenvolgende keer uitgenodigd<br />
om met een delegatie leerlingen aan deze dag<br />
deel te nemen. Een selectieve oproep in een paar klas-<br />
GESCHIEDENIS<br />
sen leverde al zo veel belangstellenden op dat de helft<br />
van hen teleurgesteld moest worden.<br />
MUISSTIL<br />
Zo stonden op vrijdagmorgen twintig leerlingen in de<br />
stationshal van het Tilburgse station klaar om naar<br />
Amsterdam af te reizen. Voor de meeste was het een<br />
weerzien met hun vroegere geschiedenisdocente,<br />
mevr. Maria van Haperen, die onder andere als educatief<br />
medewerkster aan het hiervoor genoemde<br />
Centrum is verbonden.<br />
Als verantwoordelijke voor de samenstelling van een vol<br />
en gevarieerd programma, opende Van Haperen de<br />
studiedag in een bomvolle collegezaal in Amsterdam.<br />
Zij heeft zich ontwikkeld tot een specialist op het gebied<br />
van genocide en laat geen gelegenheid onbenut om aan<br />
iedereen – maar via ‘haar’ schoolboek Sfinx middelbare<br />
scholieren in het bijzonder – te vertellen dat de jodenvervolging<br />
niet iets is dat specifiek bij de periode<br />
1933–1945 of bij Duitsland hoorde, maar dat het<br />
fenomeen veel algemener is. “Altijd en overal hebben<br />
zich zulke excessen voorgedaan”, hield zij de driehonderd<br />
toehoorders voor. “En”, vervolgde ze enigszins pessimistisch,<br />
“ook na Darfur zal er een nieuwe genocide<br />
volgen”.<br />
Informatie verstrekken om daarmee bewustwording te<br />
kweken, dat is het grote doel achter dit soort studiedagen.<br />
Het liefst op een plek die indruk maakt: het vorig<br />
jaar werd de Holocaust Memorial Day voor een deel<br />
gehouden in de Hollandse Schouwburg, de verzamelplaats<br />
van opgepakte Amsterdamse joden, voordat ze<br />
naar doorgangskampen werden gestuurd, van waaruit<br />
ze een enkele reis vernietigingskamp kregen.<br />
En zo lang als het mogelijk is, moet het spits worden<br />
afgebeten door een overlevende van een van de kampen.<br />
Op dit moment zijn er nog vier Nederlandssprekenden<br />
die daar fysiek en psychisch toe in staat zijn; die<br />
spoeling wordt dus dun. De 79-jarige Ernst Verduin<br />
sprak over zijn verblijf in Auschwitz en Buchenwald.
GESCHIEDENIS maart<br />
Toen hij het voorval vertelde dat uiteindelijk zijn leven<br />
redde, was het in de met driehonderd leerlingen gevulde<br />
collegezaal muisstil. Het moet raar lopen als de aanwezigen<br />
dit tijdens de rest van hun leven nog zullen vergeten.<br />
In een zestal workshops konden de deelnemers aan<br />
deze herdenkingsdag nog uitgebreid in discussie met<br />
deskundigen of anderen die van zeer nabij met meer<br />
recente voorbeelden van genocide te maken hebben<br />
gehad. Aan het eind van de dag – maar toen waren de<br />
meeste Odulphianen al weer op weg naar het Amsterdamse<br />
Centraal Station – sprak de Amsterdamse wet-<br />
G LASHELDER<br />
LEERLINGEN VAN 5 HAVO EN 6 VWO ZIJN BEZIG AAN HUN PRAKTI-<br />
SCHE OPDRACHT VOOR HET VAK MANAGEMENT EN ORGANISATIE.<br />
HUN DOCENT DE HEER VAN DER BURGHT HAALT HIERTOE – ZOALS<br />
HET EEN ECHTE NETWERKER BETAAMT – JAARLIJKS ZIJN CONTAC-<br />
TEN AAN MET DHR. J. HOMMEL, DIRECTEUR VAN INTERPOLIS.<br />
TIJDENS EEN EERSTE SESSIE IN JANUARI HEEFT DHR. HOMMEL OP<br />
SCHOOL EEN COLLEGE GEGEVEN OVER DE VERZEKERINGSWERELD IN<br />
HET ALGEMEEN EN INTERPOLIS IN HET BIJZONDER. TEVENS LEGDE<br />
HIJ DE BEDOELING VAN DE PRAKTISCHE OPDRACHT UIT.<br />
OP 7 FEBRUARI BRACHTEN DE LEERLINGEN EEN TEGENBEZOEK AAN<br />
HET INTERPOLISGEBOUW. DHR. HOMMEL VERZORGDE EEN POWER-<br />
POINTPRESENTATIE OVER DE BEDRIJFSFILOSOFIE VAN INTERPOLIS.<br />
HIJ LIET ZIEN DAT GLASHELDER EN VERTROUWEN TWEE CONCEP-<br />
TEN ZIJN DIE NIET ALLEEN CENTRAAL STAAN IN DE BEDRIJFSFILOSO-<br />
FIE VAN INTERPOLIS, MAAR OOK TOT IN DETAIL EN CONSISTENT VER-<br />
TAALD ZIJN IN HET GEBOUW.<br />
NA EEN UITGEBREIDE RONDLEIDING VROEG HIJ DE LEERLINGEN WIE<br />
EVENTUEEL LATER EEN CARRIÈRE BIJ INTERPOLIS WEL ZAG ZITTEN.<br />
VELE VINGERS GINGEN DE LUCHT IN. HIDDE VAN DE GIESSEN (5M)<br />
ZEI ECHTER HEEL EERLIJK DAT HET NIETS VOOR HEM WAS.<br />
NADAT DHR. HOMMEL DE LEERLINGEN NOG EENS FIJNTJES OP HET<br />
HART DRUKTE OM NIET ALLE OPDRACHTEN OP HET ALLERLAATSTE<br />
MOMENT PER E-MAIL BIJ HEM IN TE LEVEREN, VERLIETEN ZIJ ALLEN,<br />
EEN BIJZONDERE ERVARING RIJKER, HET PAND.<br />
KAATJE KLUITMANS (5K) EN MATHIJS HOMMEL (5M)<br />
AAN HET BEGIN VAN EEN GLANSRIJKE CARRIÈRE? ><br />
houder van Onderwijs Ahmed Aboutaleb (nu staatssecretaris<br />
van Sociale Zaken) een slotwoord. Hij richtte<br />
zich speciaal tot de groep Marokkaanse jongeren, die<br />
doelgericht waren uitgenodigd en in groten getale aanwezig<br />
waren, met een oproep tot tolerantie tegenover<br />
andersdenkenden. Aan de lichaamstaal viel echter af te<br />
lezen dat er ook in de toekomst nog een grote kloof<br />
dreigt tussen de voorgeschreven orde en de geleefde<br />
praktijk.<br />
Cor van der Heijden, docent geschiedenis<br />
2007<br />
29
30<br />
2007<br />
maart<br />
Dit domein biedt kansen om leerlingen van het St.-<br />
<strong>Odulphuslyceum</strong> nader kennis te laten maken met de<br />
spelonken van het Nederlandse strafrecht. Spelonken?<br />
Denk in dit verband aan de veroordeelde fiscaal jurist<br />
Ernest Louwes. Of hij echt onschuldig is aan de moord<br />
op de weduwe in september 1999 weet ik niet. Wel dat<br />
het Openbaar Ministerie op zijn zachtst gezegd slordig<br />
te werk is gegaan. Of wat te denken van de zaak Nienke<br />
Kleiss waarbij Kees B. wordt veroordeeld (ook in hoger<br />
beroep) tot 18 jaar celstraf plus TBS met dwangverpleging<br />
voor de moord op het tienjarige meisje uit<br />
Schiedam in juni 2000. In 2005 wordt Kees B. alsnog<br />
vrijgesproken. Het zal je maar gebeuren.<br />
Of het verhaal van Renee. Drie jaar de gevangenis<br />
indraaien voor medeplichtigheid aan moord. Terwijl je<br />
eigenlijk van toeten nog blazen weet. Geweldig voor<br />
Renee dat ze onlangs is uitgeroepen tot Brabander van<br />
het Jaar. Maar Renee heeft het gevoel dat ze levenslang<br />
heeft gekregen. Want deze vrouw met een gymnasiale<br />
achtergrond heeft nooit meer een baan gekregen<br />
die bij haar opleiding en haar capaciteiten past.<br />
Gestigmatiseerd voor het leven. Gelukkig kan ze haar<br />
verhaal kwijt op het Odulphus.<br />
Gebeurt dit echt in de rechtsstaat Nederland? Helaas<br />
wel. Het is daarom van belang dat leerlingen van onze<br />
school een kritische houding ontwikkelen ten aanzien<br />
van actuele politieke en maatschappelijke ontwikkelingen.<br />
Leerlingen die maatschappijleer2 (maatschappijwetenschappen)<br />
hebben gekozen in 5-havo en 5-vwo<br />
krijgen de unieke gelegenheid om een kijkje te nemen in<br />
het functioneren van de Nederlandse rechtsstaat. In<br />
MAATSCHAPPIJLEER<br />
Recht & Straf, ofwel wat je altijd al had willen weten en nooit durfde vragen …<br />
Hoewel de meeste vormen van criminaliteit in de afgelopen tien jaar zijn afgenomen, neemt de belangstelling voor<br />
vermogensdelicten, geweldsdelicten en zedendelicten in de media niet af. Integendeel. Op de tv, maar ook in de<br />
dagbladen en weekbladen is criminaliteit als journalistiek ge<strong>nr</strong>e steeds nadrukkelijker aanwezig. Moet een vak als<br />
maatschappijleer dan ook nog aandacht besteden aan criminaliteit? Het antwoord luidt nadrukkelijk bevestigend.<br />
Het (eind)examendomein Criminaliteit en Strafrecht is feitelijk een inleiding Strafrecht. Vanaf eind augustus tot<br />
eind oktober worden de leerlingen in de 5e klas (die maatschappijleer als eindexamenvak hebben gekozen) voorbereid<br />
op een pittig proefwerk.<br />
NANCY: “IK ZIT HIER NU TWEE MAANDEN EN IK MOET ER<br />
NOG ACHT. IK HEB DRUGS GESMOKKELD VAN CURAÇAO<br />
NAAR NEDERLAND. DAT IS ERG STOM NATUURLIJK, MAAR<br />
IK HAD HET GELD NODIG VOOR M’N KINDEREN, DIE ZIJN<br />
HEEL ERG DUUR. DUS TOEN HEB IK HET GEDAAN.”<br />
december bezochten leerlingen de rechtbank in ‘s-<br />
Hertogenbosch. De vwo-leerlingen bezochten de<br />
Koepelgevangenis in Breda. De havo-leerlingen brachten<br />
een bezoek aan de Jeugdgevangenis Den Heij-<br />
Acker in Vught.<br />
CONGRES<br />
Leerlingen werden op dinsdag 23 januari vanaf 8.30<br />
uur ondergedompeld in de wereld van politie, Openbaar<br />
Ministerie, reclassering, advocatuur en het gevangeniswezen<br />
middels een congres op het Odulphus. Alle reguliere<br />
lessen die zestig leerlingen die dag hebben, vallen
MAATSCHAPPIJLEER maart<br />
uit. Sorry, mevrouw de minister! Gastsprekers vertellen<br />
(aan maximaal twaalf leerlingen per workshop) vanuit<br />
hun eigen professionaliteit en invalshoek wat de taken<br />
van de reclassering zijn. Hoe de politie boeven vangt.<br />
Welke bevoegdheden het Openbaar Ministerie heeft.<br />
Waarom het toch mogelijk is om wapens en drugs de<br />
gevangenis in te smokkelen. Leerlingen luisteren en<br />
stellen vragen.<br />
Vanaf 13.30 uur verzamelen alle leerlingen zich voor<br />
een plenair debat in lokaal 154.<br />
Prof. Dr. A.M. van Kalmthout leidt de discussie. Collega<br />
Erik Cardinaals heeft de door leerlingen geformuleerde<br />
stellingen zorgvuldig en overzichtelijk op papier gezet.<br />
Handig voor de leerlingen. Bovendien worden de gastsprekers<br />
geprikkeld om de stelling te omarmen, dan<br />
wel te ontkrachten. Opvallend was dat niemand van de<br />
aanwezige gastsprekers voorstander bleek te zijn van<br />
een invoering van minimumstraffen (= minimale straf<br />
van bijvoorbeeld X maanden gevangenisstraf als het<br />
misdrijf wettig en overtuigend bewezen wordt geacht).<br />
ONDER DE INDRUK<br />
In de verslagen die de leerlingen hebben gemaakt, blijkt<br />
keer op keer dat de 5e klassers onder de indruk zijn van<br />
de praktische opdracht. En toegegeven, als je als 16- of<br />
17-jarige ziet hoe volwassenen door de officier van justitie<br />
of door de rechter worden aangepakt in de rechtszaal,<br />
dan heeft dat impact. Als je door een streng<br />
bewaakte (jeugd)gevangenis loopt dan word je aan het<br />
denken gezet. Als je met vrouwelijke gedetineerden in<br />
de Koepelgevangenis praat en de cel bezoekt, dan zie<br />
je, voel je en ruik je iets van het zwaard van Vrouwe<br />
Justitia. Voor leerlingen zijn dit allemaal eyeopeners. En<br />
het beeld dat Nederlandse gevangenissen luxehotels<br />
zijn wordt bijgesteld.<br />
De sectie maatschappijleer/maatschappijwetenschappen<br />
heeft opnieuw een datum gereserveerd bij de<br />
rechtbank en de gevangenis in december 2007.<br />
Co<strong>nr</strong>ector Cor Luijsterburg heeft zich inmiddels aangemeld<br />
om met de sectie maatschappijleer de<br />
Koepelgevangenis te bezoeken in december aanstaande.<br />
Een aantal Odulphuscollega’s heeft de afgelopen<br />
jaren gebruik gemaakt van de gelegenheid. Als collega’s<br />
belangstelling hebben, zijn ze welkom. De datum voor<br />
het volgende congres is trouwens nog niet gereserveerd.<br />
Maar eind januari 2008 lijkt een geschikt tijdstip.<br />
Toine Beijer, docent maatschappijleer<br />
U ITSPRAKEN VAN LEERLINGEN<br />
HET NUT VAN LANGE GEVANGENISSTRAFFEN IS MIJNS<br />
INZIENS NIET TE RECHTVAARDIGEN.<br />
(THOMAS RIETVELD, 5D)<br />
CIPIERS MOETEN BETER WORDEN GECONTROLEERD WANT<br />
HET MAG ABSOLUUT NIET VÓOR KOMEN DAT EEN CIPIER<br />
EEN GEVANGENE ZWANGER MAAKT.<br />
(JOB ESKENS, 5D)<br />
DE CEL WAS ABSOLUUT GEEN PRETJE. EEN KAMER VAN 5<br />
BIJ 3 METER MET VIEZE MUREN EN VIES SANITAIR.<br />
(THOMAS SNUVERINK, 5D)<br />
< DE KOEPELGEVANGENIS IN BREDA<br />
2007<br />
31
MAART<br />
4–11 Uitwisseling: leerlingen 5 vwo naar Polen<br />
7 en 8 Ouderavond vakdocenten<br />
13 en 15 Aanmelding nieuwe leerlingen<br />
19–23 Compoweek voor klas 2 t/m 6; projectweek voor brugklassers<br />
APRIL<br />
6–10 Vrije dagen Pasen<br />
11–17 40-minute<strong>nr</strong>ooster: vergaderingen en herkansingen<br />
16–22 Uitwisseling 5 vwo: Poolse leerlingen hier<br />
18–20 Rapportage 3 wordt meegegeven<br />
26 Uitslag schoolexamen<br />
30 Koninginnedag<br />
MEI<br />
1–4 Schoolreizen klas 4, aangepast programma overige klassen<br />
7–11 Meivakantie<br />
15 Ouderavond mentoren<br />
16 Aanvang Centraal Examen<br />
17 en 18 Vrij vanwege Hemelvaart<br />
23 Verzending bericht van toelating nieuwe brugklassers<br />
28 Vrij vanwege Tweede Pinksterdag<br />
JUNI<br />
8–20 Compoweek voor klassen 4 en 5<br />
12–20 Compoweek voor klassen 1 t/m 3<br />
14 Kennismakingsmiddag nieuwe brugklassers<br />
14 Uitslag Centraal Examen eerste tijdvak<br />
Week 25 Centraal Examen tweede tijdvak<br />
21–27 Eindvergaderingen, ophalen cijfers, inhaalproefwerken etc.<br />
23–30 Zeil- en Zomerkamp<br />
28–29 Rapportuitreiking, afsluiting schooljaar<br />
29 Diploma-uitreiking en examenfeest