Febr. nr 67 - Oud Bennekom

u
ru

EEN VERNIEU\ryDE KOSTERSTEEN
Hoewel het nieuwe millennium nog niet is aangebroken, vonden het bestuur van Oud-
Bennekom en de redactie van de Kostersteen het toch al tiid voor een nieuw gezicht van
het blad van de Vereniging.
De eerste Kostersteen verscheen in augustus
1982, dat is dus bijna zeventien
jaar geleden. Voordien waren er tussen
1972 en 1982 éénenvijftig afleveringen
Mededelingen verschenen, ook in het vertrouwde
A-5 formaat. In al deze 137 afleveringen
zljn talloze korte en lange artikelen
verschenen over de geschiedenis
van Bennekom 'van de oudste tijden tot
heden'. Een globale telling levert meer
dan 220 stukken en stukjes op, waarvan
ongeveer éénderde deel door ons erelid
H. Gijsberlsen geschreven is. Ook in deze
Kostersteen - en in de vele die nog zullen
volgen - is hij weer van de partij met de
zonder twijfel lang lopende serie over de
Bennekomse straatnamen.
Dat Bennekom ook over de grenzen bekend
is. weten we al. Een aantal leden
van de Vereniging is actief in de stedenband
die het Tsjechische Chrudim met de
gemeente Ede heeft. Het leek de redactie
daarom een goed idee de leden van Oud-
Bennekom op de hoogte te stellen van de
geschiedenis van deze oude stad.
Mevrouw Luc Gijssen-Boerebach was zo
vriendelijk dat stuk te schrijven.
Een vondst van historisch belang wordt in
deze nieuwe Kostersteen vermeld: de ontdekking
in de Oude Kerk van een gedateerde
kraagsteen. We hopen er in de toekomst
nog meer over te horen. Bovendien
ligt het in de bedoeling van de redactie
regelmatig aandacht te besteden aan andere
interessante gebouwen in Bennekom.
Het reilen en zeilen van de Bennekomse
bevolking komt aan de orde in de bespreking
van de publicatie over het Buurtboek
van Bennekom. In het dorp hebben altijd
interessante mensen gewoond. Een aantal
van hen zal in de komende jaren voor het
voetlicht gebracht worden.
Geschiedenis wordt niet alleen op basis
van schriftelijke bronnen bedreven. Ook
voorwerpen spelen daarin een belangrijke
rol. De rubriek 'Berichten uit het Kijk- en
Luistermuseum' zal u over het wel en
wee van die voorwerpen uit de collectie
van Oud-Bennekom op de hoogte houden.
Dit vaste onderdeel van de
Kostersteen biedt tevens een goede gelegenheid
de talloze vrijwilligers te prijzen,
die het museum zo voortreffelijk draaiende
houden en die het al maar mooier en
beter maken.
Tenslotte blijft de Kostersleen een verenigingsorgaan.
waarin verslagen van jaarvergaderingen
en mededelingen van het
bestuur over excursies en over andere activiteiten
van de Vereniging vermeld worden.
De redactie hoopt met deze nieuwe vorm
van De Kostersteen de leden van Oud-
Bennekom een plezier te doen en waar
voor hun geld te bieden.
Redactie

CHRUDIM AAN DE CHRUDIMKA,
EEN RIJKE EN LANGE HISTORIE
Bij het binnenkomen van Bennekom ziet men onder het plaatsnaambord nog een ander
bord dat behalve een zwarte adelaar de tekst draagt: Chrudim partnerstad van Ede. Sinds
juni 1993 heeft Ede namelijk een stedenband met de Tsjechische stad Chrudim. Eind mei
1998 tekenden de twee burgemeesters en de twee voorzitters van de Stichtingen
Stedenband Ede-Chrudim voor vijf jaar een nieuwe overeenkomst.
Inmiddels zijn al enkele duizenden mensen uit de gemeente Ede, waaronder velen uit
Bennekom, één of meer keren naar Chrudim gereisd. En ongeveer eenzelfde aantal mensen
uit Chrudim bezocht Ede. Vrijwel iedereen komt na zo'n bezoek tot de conclusie, dat
een dergelijke stedenband echt de moeite waard is. Het brengt mensen dichter bij elkaar,
bevordert het begrip voor mensen die onder totaal andere omstandigheden hebben geleefd,
biedt veel mogelijkheden voor uitwisseling van kennis en ervaring en - zeker niet op de
laatste plaats - er komen hechte vriendschappen uit voort. Mensen uit de gemeente Ede
die naar Chrudim zijn geweest, worden daar getroffen door de fraaie gebouwen en de rijke
historie van de stad. Over die geschiedenis en de gebouwen gaat dit artikel. Het is een cultuurhistorische
kennismaking met onze paftnerstad Chrudim.
Stad aan de Chrudimkcr
Chrudim is een van de oudste steden van
Oost-Bohemen, het gebied ten oosten van
Praag. Uit archeologische vondsten is gebleken
dat de eerste nederzettingen van
enige betekenis dateren uit de periode van
de Late Steentijd tussen 5100 en 3500
voor Christus. In de zevende en achtste
eeuw werd Chrudim een vaste woon- en
verblijfplaats van een West-Slavisch volk.
Daar, op een vooruitspringend deel van
een heuvel boven de rivier de Chrudimka.
ontstond een nederzetting en een van de
eerste bestuurscentra uit het begin van de
Boheems-Tsjechische staat.
Koningsstad
De ligging van Chrudim aan de landweg
tussen Praag en Moravië was van invloed
op de ontwikkeling van de stad. Tussen
995 en 1055 werd op de heuvel, op de
1
plaats van de huidige stad, een versterkte
citadel gebouwd. In 1263 beleefde de stad
een hoogtepunt in haar geschiedenis. Toen
maakte de Boheemse koning Premysl
Otokar II Chrudim tot een koningsstad.
Dat betekende dat de stad rechtstreeks onder
het bestuur van de koning kwam te
staan. Daardoor kreeg Chrudim belastingvrijdom,
het recht op het heffen van tol en
op het houden van markten. Ook kreeg de
stad haar eigen stadsrechten en rechtspraak.
Dankzij de inspanningen van deze
beroemde koning groeide Chrudim tot een
werkelijke middeleeuwse stad met stenen
huizen binnen een stadswal. Het was de
gewoonte dat iedere nieuwe koning de
privileges van zijn stad opnieuw bevestigde
of nog vergrootte.
Tsjechische stad
Door de zogeheten Hussietenoorlogen in

de vijftiende eeuw trad er een grote verandering
op voor de stad. Chrudirn stond
tijdens deze oorlogen aan de kant van de
Hussieten, een nationale en kerkelijke
hervormingsbeweging onder leiding van
Johannes Hus. De Hussieten verloren
echter de strijd. In het jaar 1547 èn in de
periode van 1618 tot 162l sloot de stad
zich aan bij de strijd van de protestantse
opstandelingen tegen de Oostenrijkse
Habsburgers, die daar sinds de vijftiende
eeuw de macht uitoefenden. Maar in tegenstellir-rg
tot in onze gebieden wonnen
de Habsburgers daar het pleit. De stad
werd flink gestraft voor haar keuze, met
het verlies van een aantal eigendommen
en privileges en met een consumentenbelasting
op bier. Een ander gevolg was, dat
de Duitstaligen de stad verlieten: vanaf
die tljd was Chrudim uitsluitcnd
Tsjechisch.
Oorloseu
Chrudim heeft na 1600 perioden gekend
van voorspoed en van verval. Natuurrarnpen,
oorlogen, epidemieën en hongersnood
hebben hun invloed eehad van de
Chrudim in 1602. Houtsnede cloor Jurt Willntberg
stad. Tijdens de Dertigjarige Ooilog
(1618-1648) trokken zorvel de cigen kcizerlijke
als vijnndige trocpen plunclerend
door de stad. Aan het eind vau rJe oorlog
was de helft van de -5(X) huizen verlaten
en hct econornische cn culturele lerven
voor lange tijcl velstoord. Ten tijde van
een van de zogeheteii Silezische oorlogen
(1740-1112') htd de Pruisische korrins
Frederik II de Grote ziin hooÍdkwartier in
Chrudirn.
B e st utt rl i j lc c ení rLutt
Tijdens de regerin-e van keizerin Maria
Theresia (rond l7-50) werd Chrudim het
centrum van de re.gio. Vanaf 18;19 tot heden
is het de hooldstacl van het district
Chrudirn. Dat betekcnt dat niet allccn het
districtsbestuur in de stacl zertelt. maar
ook instanties op het geLried van .justitic.
or-rderwijs, financiën, ds-fensic el1 economische
zaken.
Aan hct cinde van de ncgenticncle eeur,v
telcle Chrudini 13.000 inwoners. I-Ioervel
hct in de loop der eeuwen hecÍt ingeboett
aan economische betekenis. heefi Chruc'lim
dankzij cen aantal \'ooraanstaarrcle perso-
--)

&
t
r
IK
t
Het Josef Resselplein met de pestzuil uit 1732 en daarachter - met torentje - het oLtde stadhuis
uit de vijftiende eeuw. Foto (ruteur
nen blijvend een belangrijke plaats verworven
op het gebied van onderwijs en
cultuur.
Ondenuijs
Veranderingen aan het einde van de achttiende
en het begin van de negentiende
eeuw betekenden een impuls voor de
ontwikkeling van handwerk en handel.
Daardoor ontstond de behoefte aan gespecialiseerde
scholen, waarvan er drie in
de tweede helft van de negentiende eeuw
gesticht werden. Nog steeds is Chrudim
een onderwijscentrum van formaat.
Gilden en ambachten
De stad was vanaf het begin een centrum
van handel, dienstverlening en ambachten.
Pas na de aanleg van de spoorlijn begon
4
langzaam aan de groei van de industrie.
Heel belangrijk waren in het verleden de
gilden of ambachten: zij beschermden de
broeders (=leden) van het gilde tegen
concurrentie, regelden de aankoop van
grondstoffen en zij controleerden de kwaliteit
van de producten. In Chrudim bestonden
de gilden vanaf de tweede helft
van de vijftiende eeuw tot en met de eerste
helft van de negentiende eeuw. Er bestonden
in die trjd 50 ambachten. Het
oudste was het slagersgilde, opgericht in
1455. Evenals aan de stad kon de koning
of keizer aan de gilden bepaalde privileges
toekennen, zoals bijvoorbeeld het gebruik
van een gildewapen. Zo kregen de
kaarsenmakers en zeepzieders in 1594
bepaalde privileges. In 1603 bevestigden
de bursemeester en de andere stadsbe-

stuurders van Chrudim deze privileges. In
het museum van Chrudim zijn die documenten,
die een prachtig beeld geven van
de tijd waarin ze gemaakt zijn, nog te
zien. Zo ligt er bijvoorbeeld een getuigschrift
van het bakkersgilde, waaruit blijkt
dat Frantisek Volk uit Rychnov goed werk
heeft verricht. Op dit getuigschrift staat
een afbeelding van Chrudim in de tweede
helft van de achttiende eeuw.
Kerken
De veelbewogen geschiedenis van de stad
is nog terug te vinden in de vele gebouwen
en monumenten. Van die historische
gebouwen neemt de kerk van Maria
Hemelvaart een prominente plaats inl. zlj
domineert al van vene het silhouet van de
stad.
'ttt
aK,li
iè
@
W
Het Mydlar Hwis. Foto Stanislav Novotnt'
De van oorsprong gotische kerk staat op
het plein midden in de binnenstad, het
Josef Resselplein. De bouw startte in de
dertiende eeuw tijdens de regering van
Premysl Otokar II. In lB50 werd de kerk
voor een belangrijk deel verwoest. maar
in 1817 was de kerk de gevolgcn van die
brand weer te boven. De huidige pseudogotische
stijl dateert uit deze eeuw.
Josef' Resselplein
In veel Tsjechische steden is het centrale
plein bijzonder fraai. Mooi -eerestaureerde,
historische huizen en vrijwel altijd.
prominent aanwezig: een pestzuil.
Chrudim vormt daarop geen uitzondering.
Ook hier domineert de pestzlril uit
1732, rijk -gedecoreerd met bee lclhouwwerk
van Giovanni Batista Bulla. voor-

stellende de verheerlijking van Christus.
Op het Josef Resselplein trekt verder een
aantal gebouwen de aandacht. Aan de
noordkant is dat het oude stadhuis uit de
vijftiende eeuw. Het is gebouwd in
Renaissancestijl, maar na de restauratie in
1l2l in Barokstijl uitgevoerd met toren,
klok en beeldhouwwerk en opvallend
rood van kleur. Aan de overkant van het
plein staan twee fraaie panden: het 'nieuwe'
stadhuis en het Rozvodovsky Huis in
Gotische en Renaissance stijl met een lieflijke,
maar erg ongewone Empire-gevel.
Hoewel eigenlijk alle panden rond het
plein het vermelden waard zijn, vallen er
twee nog extra op: het Sochorad Huis en
het Khomovsky Huis - de laatste met een
Barok-gevel - op de hoek van het plein en
de Stepánek- straat. Deze straat ademt helemaal
de sfeer van een oude stad door de
arcades van de oude huizen. Die sfeer
wordt nog versterkt door een donkere
doorgang tussen de huizen, het zogenaamde
Muizenhol, die leidt naar steile trappen
die de wandelaar ineens voeren naar de
groene omgeving aan de Chrudimka, aan
de voet van de stadswallen.
Mvdlárhuis
Het meest interessante en architectonisch
ook het mooiste huis van Chrudim is het
in Renaissancestijl gebouwde Mydlárhuis.
Hier is sinds l912 het grootste marionettenmuseum
ter wereld gevestigd. De ingang
aan de Bretislavovastraat valt op
door de faEade met de grijze zuilen en
een serie reliëf's. Gezien van buiten de
stadsmuur torent het Mydlárhuis met zijn
zeshoekige, minaretachtige toren letterlijk
boven alle huizen uit. Het huis werd
tussen 1573 en 1577 gebouwd door Matej
6
De voorgevel van het M,vdlar Huis in de
BretisLavovastraat. Hier i,s de ingcurg vcut
het MarionettenmuseLutt. Op de echtergrond
is een cleel vrn het Josef
Re s se lp lein z.ichthaar. Foto aute ur.
Mydlár en zijn zoon DaniëI. De prachtige
kamers vormen een ideaal decor voor de
marionetten uit de hele wereld en voor
een marionettentheater. Het is niet toevallig
dat dit museum in onze partnerstad is
ondergebracht, want sinds l9-51 vinden er
jaarlijks marionettenfestivals plaats in
Chrudim.
CulÍuur
Cultuur is in Chrudim altijd erg belangrijk
geweest. Vanaf het midden van de neqentiende
eeuw heeÍï de stad een leidende

ol gespeeld in het culturele leven van
Oost-Bohemen en ontwikkelde zij zich t,'t
een van de belangrijkste culturele steden
van het huidige Tsjechië met een breed
scala aan activiteiten op het _gebied van
theater, muziek en verenigingsieven. Het
-eaf de stad de naam 'het Athene van Oost-
Bohemen'. Als een van de eerste steden in
het tegenwoordige Tsjechië bouwde
Chrudim in 1801 een stenen theater. Het
huidige stadstheater stamt uit 1934.
Onlangs is het helemaal gerestaureerd en
aansepast aan de meest moderne eisen die
aan een theater _eesteld kunnen worden.
Wereldberoemde componisten. zoais
Bedrich Smetana. Antonin Dvorak en
Zdenek Fibich hadden banden met de stad.
Na de Tweede Wereldoorlog startte een
nieuwe traditie in Chrudim: de 'Chrudimse
muzikale vrijdagen'. Het zijn kiassieke
concerten die nog steeds op één vrijdag per
mrand plaatsvinden en waar _srote namen
uit binnen- en buitenland op het programma
staan en hebben gestaan.
District.vtttusetnt
Deze concerten vinden plaats in de fraai
concertzaal in het Barok-ge-
-eedecoreerde
deelte van het museum van Chrudim. Dit
gebouw is aan het einde van de negentiende
eeurv ontworpen als 'Industrieel museum
van Oost-Bohemen'. Het bestaat uit
twee deien: het (neo-) Barokgedeelte rs oedoeld
voor sociale en culturele activitetten.
het (neo-) Renaissancedeel is -gebouwd
voor museumdoeleinden. Het heie complex
is enkele jaren geieden volledig gerestaureerd
en staat er weer in volle bij.
-elorie
Het museum herberet naast een overzicht
van de hrstorie van Ctuudim ook nog twee
heel bijzondere collecttes.
Ten eerste is het 'Kabinet Ex-Libris' er _eevestigd.
Het bevat een bi;zondere verzameling
Tsjechische ex-libns. waar\an we vorig
jaar een tentoonstellin_s hebben kunnen
zien in het Nederlands Tegelmuseum in
Otterlo. Hoewel een ex-libris eigenlijk bedoeld
is als eigendomsbewijs in een boek.
is het uitgegroeid tot een belangrijke grafische
kunstvorm die in Tsjechië een hoge
mate van professionaliteit heeft bereikt.
Een andere belan_erijke collectie in het museum
van Chrudim wordt _gevormd door
werken van Alphons Mucha. de Tsjechische
kunstenaar die jarenlang in Parijs
heeft ,gewoond en die voorai bekend is
door zijn vrouwenÍr_euren in Ju_eendstil.
Jotrgste gescliedenis
Na de Eerste Wereldoorlog werd het toenmaiige
Tsjechoslowakije een onafhankeiijke
republiek. los van de Oostenrijks-
Hongaa.rse Dubbelmonarchie. waan'an het
eeuwen lang deel had uitgemaakt.
De jongste _eeschiedenis heetl in Chrudim
duideiijk zijn sporen nagelaten. zowel in
positieve zin - met een belangrijk cultureel
erfgoed. maar ook in negatieve zin. VIet
name de huidige generaties hebben jarenlan-s
onderdrukking en onvrijheid achter
de ru-9. Tijdens de Tweede Wereldooriog,
toen Tsjechoslowakije een'protectoraat'
van Hitler DLritsland was. stasneerde het
openbare leven. Dat geldt in bepadde opzichten
ook voor de periode van cie communistische
overheersing, die rr.rim veeftig
ja:r heeft _seduurd. Sinds de Fluwelen
Revolutie. waru'bij er een einde kwam aan
het communistische tijdperk heefi
Chrudim hard sewerkt aan de wederopbouw
van de stad en aan het tot stand brengen
van een demtrcratische samenlevins.

Het is met name in dat proces dat de
stichtin_s Stedenband Ede-Chrudim en de
inwoners van de _gemeente Ede een positieve
bijdrage kunnen leveren. Ede bezit
misschien niet een zo veelbewogen en rijke
historie en ook ons culturele leven is
niet te vergelijken met dat van onze partnerstad,
maar onze geschiedenis heeft ons
geleerd hoe wij samen kunnen werken
aan de opbouw van ons land. Door samenwerking
in een stedenband kunnen
Het wapen van Chntdim
wij die ervaring overbrengen op mensen
die meer dan vijftig jaar *seen kans gehatl
hebben om in een vrije en democratischc
maatschappij te leven. En wellicht dat iets
van de grote culturele rijkdom van
Chrudim inspirerend kan werken op Ede.
Lttc Gíj s s en- B oe re bach
public relations Stichting Stedenband
Ede-Chrudim

DE STRAAT WAARIN WIJ WONEN II
Herkomst en betekenis van straatnamen in Bennekom
Rectificatie
In de inleiding van deze serie (Kostersteen 66, p. 6) is een vervelende fout geslopen. Door
de redactie is op die pagina een stukje toegevoegd over de wijziging in 1942, tijdens de
Duitse bezetting, van de namen van straten die naar leden van het Koninklijk Huis waren
genoemd. Hierin staat, dat de Wilhelminalaan veranderd werd in Frederik Hendriklaan.
Dit is niet juist. In 1942 bestond in Bennekom nog geen Wilhelminalaan. Die naam werd
pas vastgesteld bij RB 18-11-1948, tegelijk met de Beatrixlaan, de Margrietlaan en de
Marijkelaan, waarna de straat in de jaren vijftig werd aangelegd.
Wel werd in Ede de Wilhelminalaan veranderd in Frederik Hendriklaan. ln Bennekom
werd de Irenelaan tot Kortelaan, de Julianalaan tot Hoogelaan en de Prins Bernhardlaan
tot Berglaan (geen Bergweg) vemoemd. Overigens blijÍi het vreemd dat prinses lrene al
vernoemd werd vóór prinses Beatrix en koningin Wilhelmina.
Ik dank de heren C.D.W. Klos en B. Luesink die mij op deze fout wezen.
H. Gij.sbert.sen
)í";/._
Het dorp Bennekom met Boekelo in 1656 door Nicolaes yen Geelkerken. RAG, Algenrcne
Kaartenverzameling nr 725. Naar deze kaart zal in deze serie nog vaak vent,e?.en v'onlerr

VERKLARENDE LIJST VAN STRAATNAMEN IN BENNEKOM
BELLAERTSSTRAAT RB 30-05- 1974
Agatha Bellaerl was de tweede vrouw van
jonker Timan Sloot thoe Boekelo (zie bij
Jonker Sloetlaan). Nadat zijn eerste vrouw,
Aleid van Rouwenoort. in 1662 was overleden,
trouwde hij in 1666 met Agatha.
Het huwelijk werd gesloten in Batavia,
waarheen Timan in 1663 op een zesjarig
contract was veftrokken als militair in
dienst van de Verenigde Oostindische
Compagnie (VOC). In 1669 kwamen zij
terug in BennekomT. Haar sterfdatum is
onbekend.
BENNEKOMSEKADE RB 01-05. I 940
Loopt van de Maanderdijk naar de
Kraatsweg. Waarschijnlijk al bij de ontginning
in de clertiende ecuw aangelegd8.
l0
De Boerenbond in 1980. Foto W.P. ManÍel
In 1159 De Kade genoemde. Geeft de
richting aan (naar Bennekom) waarheen
deze weg loopt.
BEREKLAUW RB 13-I I-1980
BERGAKKERPLEIN BW 02-08- 1988
Zie Bergakkerweg
BERGAKKERWEG RB O 1 -05- I 940
Genoemd naar oude akkernaam. De
Bergakkers (.1704: Bargackerl0) lagen
aan de oostzijde van het dorp, de 'hoge'
of 'berg' kant. Dit in tegenstelling tot de
Broekakkers, die aan de westzijde van het
dorp lagen, de 'lage'kant (broek = moerasland)

BERKENLAAN RB 04-09-1947
BEVERNEL BW 07-02.1984
BOEKELO 25-03-t970
Genoemd naar de oude Havezathe (=
Ridderhofstede) Boekelo. De oudste vermelding
van Boekelo dateert uit 1564. In
1637 kwam het in bezit van Jonker Timan
Sloot en zijn vrouw Aleid van Rouwenoort.
In 1677 moest hij door schulden zijn
bezit verkopen. Koper was een officier uit
het Staatse leger. kapitein Van Wijnbergen
(zie bij Van Wijnbergenstraat). Sinds 1914
is de boerderij in het bezit van de familie
Van den Broekll.
BOERENBOND RB I5-II-1919
Deze weg loopt over het terrein van de
voormalige Coóperatieve Aankoopvereniging
'Landbouwbelang', in de volksmond
altijd de 'Boerenbond' genoemd. De gebouwen
werden in 192011921 neergezet
en in 1979 afgebroken. Zij hadden een
laad- en losplaats van de (stoom)tram van
Ede naar Wageningen v.v.
BOERHAAVELAAN RB O I _03- 1 96 1
Herman Boerhaave (1668-1738) Nederlands
geneeskundige en botanicus. Hoogleraar
te Leiden. Hij was een van de beroemdste
geneesheren van zijn tijd en trok
daardoor veel buitenlandse studenten naar
Leiden. Als een van de eersten gaf hij onderwijs
aan het ziekbed. Hij beheerde de
Leidse Hofius Botanicus en wist deze met
veel sooften, vaak uitheemse planten te
verrijken.
BORNSESTEEG RB O1-05- I 940
Loopt vanaf de Langesteeg naar de grens
met Wageningen. Vrlgens het Midclelnederlands
Woordenboek is een 'Bornewech'
een weg waarlangs water wordt
aangevoerd (born=borne=bron). De naam
'Bornsteegh' komt al voor op de kaart van
Nicolaes van Geelkercken uit 1656 'Het
dorp Bennecom met Boekelo'. Op deze
kaart komt de weg uit op de hoek
Achterstraat/Groenestraat (nu Kierkamperweg).
BORNWEG RB 0l-0-5-r940
Genoemd naar het aan clezc weg gelegen
conÍ'erentieoord'De Born'. een Íèntinistisch
vormingscentnrnr in irrterrrulitsverband
op democratisch-socialistische
grondslag. Het werd in 1933 opgclicht
door de Vrouwenbond van de SDAP met
als doel het scholen van arbeidelsvroLlwen.
=-G=r+
Het beeldie in cle tuitt t,urt Dc Bont.
Foto C o lle ct i e Outl- B e nrre kor n.
---= =
Wffir$
ffi
wL- W
ffi$ffiëëËËËë$ W
ffiË
lt

Het terrein voor het centrum werd (met eigen
geld) aangekocht door mevrouw
Elisabeth (Liesbeth) Ribbius Peletier
(1891-1989). In 1951 werd er voor haar in
de tuin van De Born een vrouwenbeeldje
geplaatst met het opschrift: 'Wij leerden
fier rechtop te staan'.
BOSBEEKWEG RB 13-03- 1958
Loopt door de bossen van de Boswachterij
Oostereng van Staatsbosbeheer en de bossen
van Quadenoord en kruist de Bosbeek,
de Molenbeek en de Renkumse Beek.
BOSMEESTERSKAMP RB25-07- 1 956
Op een in 1649 door de landmeters
Nicolaes en Arnoldus van Geelkercken
vervaardigde kaart komen twee percelen
voor met de naam 'Bosmeester Zassenkamp'Deze
percelen waren in 1638 in het
bezit gekomen van bosmeester Daniël 't
Sas ('t Zas'). De weg lopend door het ene
perceel kreeg de naam Bosmeesterskamp,
de andere is nu de Zassenkamp.
De bossen ten oosten van Bennekom waren
aanvankelijk in het bezit van de graven
- na 1339 - herlogen van Gelre, die ze
lieten beheren door een bosmeester.
'Boschmeester. Voorheen op de Veluwe.
Benaming van een ambtenaar die het toezicht
had op het onderhoud en hetjaarlijks
hakken der bossen (houtvester)12'. Hieruit
zou men kunnen opmaken dat het beroep -
of in ieder geval de naam - van bosmeester
alleen op de Veluwe voorkwam.
BOSWEG RB l6-rr-1920
Loopt van de Bovenweg naar de Diedenweg
naar het bos.
BOTERBLOEM RB 13- 1 1-1980
l2
BOVENBUURTWEG RB 1 1-09-1925
De Bovenbuurtweg liep oorspronkelijk
door een gedeelte van de Bennekomse
Bovenbuufi. Bennekom was geografisch
en administratief verdeeld in een
Benedenbuurt en een Bovenbuurt, die ongeveer
overeenkomen met het westelijk en
het oostelijk deel van de kadastrale gemeente
met de Dijkgraaf als grens tussen
beide buurlen. Het gedeelte vanaf de
ZandlaanlÍloefweg hoorde vroeger tot de
kadastrale gemeente Bennekom, maar ligt
nu op Edes grondgebied.
BOVENWEG RB 16-t1-1920
Sloot aan op de Wageningse Bovenbuuft.
Ook Wageningen had een Benedenbuurt
en een Bovenbuufi (zie Bovenbuuftweg).
BREEHOVEN RB 20-I I-1968
Breehoven is afgeleid van een oude perceelsnaam'de
Breij' of 'Bree' (ca 165113),
die op de breedte van het perceel duidt.
BRINKERPAD RB 04-09- 1941
Zie Brinkstraat
BRINKERWEG RB 1 6-1 1 -1920
Zie Brinkstraat
BRINKSTRAAT 25- I O. 1973
De Brinkstraat en het Brinkerpad, een zijweg
van de Brinkstraat, herinneren aan de
Bennekomse Brink, nu de Dorpsstraatl4.
Een brink was hier een grasveld met hoge
bomen en een kolk om de schapen te
drenken en te wassen. Er waren drie brinken
in ons dorp: de Bennekomsebrink, de
Halderbrink en de Hoekelumsebrink. De
Brinkerweg loopt door de Halderbrink,
welke naam herinnerl aan de reeds in
1510 genoemde buurtschap Halle.

BRUNEL RB 13_11_1980
CALLUNALAAN RB 13-09-I96 I
Huize Calluna stond aan de Bovenweg en
werd omstreeks 1900 gebouwd.
Bewoners waren onder andere de families
Van Olde, Zeeman en Landry. Op 31 augustus
1934 werd het huis betrokken door
de familie Kempees. (generaal b.d. J.C.J.
Kempees), die er tot 1949 heeft gewoond.
Van 1949 tot eind 1967 was de Stichting
voor Bodemkartering (STIBOKA) er gehuisvest.
Het huis is in februari 1968 afgebroken
om plaats te maken voor nieuwe
woningen aan de Midden-Eng en de
Callunalaan.
CATHARIJNESTRAAT RB 08_09- I 965
Genoemd naar het St Catharina Gasthuis
in Arnhem. dat een onderdeel vormde van
de Johanniter commanderij aldaar (zie
Commandeursweg). De Johanniters hadden
reeds rond 1300 veel bezit in
Bennekom. Zo kregen zij in 1302 het erf
'Schoonhoven' en in 1329 het goed 'ter
Halle' - later Gasthuisbouwing genoemd -
in hun bezit. De Bennekomse bezittingen
van het Gasthuis staan opgetekend op een
kaart van Nicolaes en Isack ívan)
Geelkercken uit 1634.
Villa Calluncr omstreeks de eeuwwisselinp. Foío Collectie Oud-Bennekom
*j
,t.t: ''
À

CEDERLAAN RB 04-10- 1961
COMMANDEURSWEG RB 30-06-1965
Genoemd naar de Commandeur
(Commendator) van de Commanderie
van St Jan te Arnhem, die een onderdeel
was van de Orde van St Jan van
Jeruzalem, genoemd naar Johannes de
Doper. Deze orde was in 1099 in het
Heilige Land opgericht ter verpleging en
verzorging van zieke kruisridders en pelgrims
en ter verdediging ervan tegen de
Moslims. Toen dat laatste mislukt was,
trokken de Johanniters zich eerst op
Rhodos en daama op Malta terug, vandaar
dat zij ook wel Maltezer Ridders genoemd
worden.
Om hun werk in het Heilige Land te kunnen
verrichten, hadden zlj door heel
Europa bezittingen, die vanuit
Commanderijen geëxploiteerd werden.
Aan de grote Commanderijen was vaak
een hospitaal verbonden, zoals aan die in
Arnhem die aan de heilige Catharina gewijd
was (zie Catharijnestraat). De
Arnhemse Commanderie had al in 1370
bezit in Bennekom, onder andere het
Commandeursgoed aan de Molenstraat,
waar vroeger de melkfabriek 'De Hoop'
stond (nu de nrs 66). Ook het denksportcentrum
'De Commanderij' ontleent hieraan
zljn naam.
Paus Leo XIII (1878-1903) maakte van
de Orde een zuiver filantropische instelling.
In Nederland werd op 30 april 1909
door Prins Hendrik een protestantse tak
van de Orde opgericht. waarvan nu prins
| 5.
Bernhard Landcommandeur is
(wordt vervolgd)
t4
Noten
7 Beltjes zj.
ó Edelman - Vlam & Edelman 2.i..109
e Edelman - Vlam & Edelman r.i.. t:o
lo Edelman - Vlam & Edelman ,.i..llO
ll Beltjes zj.
12 WNT-3. 1902. sv Boschmeester
r3 Edelman - Vlam & Edelman zj.,116
14 Edelman - Vlam & Edelman 2.j.,99-
100
l5 Zie voor de activiteiten van de
Johanniter Orde in Bennekom:
Gijsbertsen 1981
Literatuur
Beltjes zj.
P.J.V/. Beldes, 'Jonker Timan Sloot en de
zljnen en het goed Boekelo te Bennekom'.
In: Een veluws dorp. Een herinneringswerk
voor k. M.M. van Hoffen.
Bennekom zj.,174-220.
Edelman - Vlam & Edelman zj.
Edelman - Vlam, A.W & C.H. Edelman,
'Toponymie van Bennekom'. In: Een veluws
dorp. Een herinneringswerk voor Ir.
M.M. van Hoffen. Bennekom 2.i.,95-135
Gijsbertsen 1981
H. Gijsbeftsen, 'De Johanniter Orde in
Nederland en de Johanniter ziekenhuizen
in Bennekom. Mededelingen Oud-
Bennekom 48 (1981), 5-8 en 49 (1981),
1-10
wNT-3,1902
J.W. Muller & A. Kluiver, Woordenboek
der Nederlandsche Taal, deel 3, (1.902).

EEN VERRASSENDE VONDST IN DE
OUDE KERKVAN BENNEKOM
Al lang werd op goede gronden verondersteld
dat de Bennekomse Sint
Alexanderkerk. nu de Nederlands Hervormde
kerk in de Dorpsstraat, in 1542
grondig verbouwd en uitgebreid was.
Zulke gegevens haalt men meestal uit geschreven
berichten, zoals kerkrekeningen.
Heel zelden komt het voor dat het gebouw
zelf zulke aanwijzingen bevat. Dat
dit in de Bennekomse kerk het geval is,
ontdekten de heren B. Luesink en H.
Gijsbertsen toen zij een stuk van een negentiende-eeuwse
schrootjeswand op de
zolder van de kerk weghaalden. Vlak bo,
ven de zoldervloer bevinden zich, zoals
allang bekend, de gebeeldhouwde kapitelen
van de pilasters van de kerk, die allerlei
bij de (ver)bouw betrokken ambachts-
,: "P{:66 '
. 111,:i' *, ....,i111,,
': !i* ;'1,
\í::Á:;' ",
'; f,
j lëÈF ::
q**
1*&
Het gedaÍeerde kapiteel. Foío H. Gijsbertsen
lieden verbeelden, zoals een metselaar
met zijn opperman en (wellicht) de architect.
Het ligt in de bedoeling van de redactie
van De Kostersteen te zijner tijd en
na verkregen toestemming van de
Kerkvoogdij eens aandacht aan dezezeldzame
beeldhouwwerkjes te besteden.
Maar nu de grote verassing: op het kapiteel
dat de heren Luesink en Gijsbertsen
tevoorschijn toverden, staat geen ambachtsman,
maar een door twee 'wezens'
vastgehouden banderol met daarop een
jaartal in romeinse cijfers M.VC.XL.il
(15421). Een duidelijker bewijs voor de
datering van de uitbreiding van de kerk
kan nauwelijks gevonden worden.
T.J. Hoek,stra
l:1;e*::sry,
l5

BOEKBESPREKING
G. Van Roekel, Het buurtboek van Bennekom. Een beschrijving van de buurtgeschiedenis
van Bennekom van 162l - 1889. Capelle aan den IJssel 1998.
ISBN 90 7601t6 5.240 p. Winkelpriis f 39,50. Leden van Oud-Bennekom f 35'00'
Het is van belang dat originele bronnen in
de een of andere vorm voor een groot publiek
ter beschikking komen. In dat opzicht
voldoet Het buurtboek van
Bennekom zeker aan die eis. Na lezing
heeft men een zeker inzicht in het functioneren
van de dorpsgemeenschap van
de zeventiende tot ver in de negentiende
eeuw, overigens meer in die van de laatstgenoemde
periode dan in die uit de daaraan
voorafgaande eeuwen. Dat de tijd
tussen 1622-I'720 veeftien pagina's beslaat.
dat die van 1720 tot 1800 het zelfs
maar met negen bladzijden moet doen,
maar dat de laatste periode van 1800 tot
1889 er nier minder dan 155 heeft, ligt
onder andere aan het feit dat'de buurt'in
die eerste twee eeuwen veel minder vaak
bijeenkwam en dat men dan bovendien
veel minder uitgebreide notulen maakte.
De Bennekomse Buurt was een locaal bestuursorgaan,
dat zich vooral - en zeker
tijdens de laatste eeuw van zijn bestaan -
bezig hield met het beheer van de onverdeelde
'gemene' gronden. Die lagen zowel
in het lage deel van het dorpsgebied,
waar men turf stak en vee weidde, als in
het hoge, waar op de hei schapen geweid
werden en vulling (strooisel) voor de stallen
gehaald werd. De buurt van verdeeld
in een Bovenbuurt en een Benedenbuutl,
die ieder een eigen buurtmeester en een
aparte boekhouding hadden. In het buurt-
l6
boek wordt echter verslag gedaan van de
beraadslagingen van de hele buurt, die
onder leiding stonden van de buuftrichter,
de voorzitter van de hele buurt. Het is opvallend
dat de buurtrichters tot vrijwel op
het laatst notabelen waren, die grondbezit
in Bennekom hadden: baron Van
Wassenaer, A. Van Daalen, burgemeester
H.T. Prins in de negentiende eeuw, de
jonkers Torck en Van Eck in de zeventiende
en achttiende eeuw. De buurtmeesters
daarentegen zijn duidelijk lokale, waarschijnlijk
gegoede boeren. I{un namen
klinken ons nog altijd bekend in de oren:
Van Roekel, Van SchuPPen, Roseboom,
Van Grootheest, Mekking, Van Beek, om
er maar een paar te noemen.
Waarover sprak men op de buurtvergaderingen?
Zoals gezegd, over het beheer
van de gemeenschappelijke gronden. Dat
kon de verhuur van de zogeheten 'klaverhoekjes'
zijn, waar de minder bedeelden
bijvoorbeeld een geit op konden laten
gtazen, maar ook het zich meer dan twee
eeuwen voortslepende grensconflict met
Wageningen met betrekking tot het gebied
waar turf gewonnen werd.
Veruit het interessantste deel is dat waarin
gedurende de laatste vijftig jaar van het bestaan
van de 'buutl'heftig gediscussieerd
wordt over de vraag of de gemene gron-

den verkocht moeten worden om ze te laten
ontginnen. Bij deze vraag staan de oude
en de nieuwe tijd tegenover elkaar.
waarbij de Bennekomse boeren in meerderheid
duidelijk aan de behoudende kant
staan.
Het buurtboek v-il't Bennekom iJ. wat men
wel noemt. een doe-het-zelf boek. De teksten
van de notuien worden zonder veel
commentaar of achtergrond-informatie.
hetzij letterlijk als citaat, hetzij samengevat
in de woorden van de bewerker. weer-
_ge_geven. Dat heeti de aardigheid van de
couleur locale. maar het nadeel van veel
onnodige herhalin_e. Bovendien vraagr
men zich regelmatig tijdens het lezen af.
hoe bepaalde zaken in elkaar zaten en wat
voor personen het nu precies waren die
een rol in de Bennekomse dorpspolitiek
speeiden. Vlisschien moeten we deze benaderingswijze
maar positief waarderen:
weilicht zijn er mensen die, na lezing van
het boek, besluiten bepaalde kwesties
eens haartijn uit te zoeken en in hun samenhang
te plaatsen. De resultaten van
hun ijver kunt u dan natuurlijk in De
Kostersteen lezen.
T.J. Hoekstra
BERICHTEN UIT HET KIJK- EN
LUISTERMUSEUM
Tijdens een bezoek aan het museum blijfi
er telkens weer van alles te ontdekken.
van nieuwe aanwinsten voor de coilectie
tot vernieuwing van de inventaris om die
collectie nog beter te presenteren of te bewaren.
Enige tijd gcieden hebben de vrijwilligers
van de technische ploeg weer een prachti_s
stuk werk afgeieverd. namelijk een
licht- en stotdichte garderobekast. Deze
kast is op advies van het Gelders
Oudheidkundi-s Contact -semaakt van
zuurvrij Russisch srenenhout. In deze
kast worden jakken en pakken uit grootmoeders
tijd en daarvóór op protessionele
wijze opgeslagen. of liever: opeehaneen.
Het is een juweeltlg r t11 tÈ zien. nraar -
heiaas voor de bezoekers van het museum
- staat de kast in het textieldepot op de
eerste verdieping en dus 'uut ut sich'.
Wel te zien in het manuf'acturenwinkeltje
van het museum is een verzameline 'burgertextiel'
onder andere bestaande uit jakken.
jurken en kinderkleding. die allemaal
in Bennekom. in De Kraats.
gedra_een zijn. Bijzonder daarbij zijn een
meer dan twintigmaal verstelde damesbiouse
(ook wij Bennekommers blijken
dus 'zuunis' te zijn!) en een kinderjurkje
van donkergroene parachute-stof met wit
smokwerk. Dit laatste kledingstuk zal we1
in het najaar van 1944. na de luchtlandingen
van 17 september, zijn -eemaakt.
Tenslotte kreeg het museum van
Groeneveld Opticiens een drietai vitrines.
cornpleet met veriichting, waardoor we
t7

nu in staat zijn bijvoorbeeld oude kinder- Openingstijden:
serviesjes en andere kieine voorwerpen van I november ím 31 maart: woensdag
op adequate wijze ten toon te stellen. en zaterdag van 14.00 - 17.00 uur
G. van de Born van I april t/m 31 oktober: dinsdag ím
consen'ator collectie Oud-Bennekom zaterdag van i4.00 - 17.00 uur
Kijk- en Luistermuseum
Kerkstraat I
67?1YA Bennekom
0318 - 411629
AGENDA VOOR DE ALGEIVIENE LEDEI{VERGADERING OP 25
FEBRUARI 1999 TE 19.30 IN HET KIJK. EN LUISTERMUSEUIVI,
KERKSTRAAT 1
l. Opening
2. Mededelingen
3. Verslag van de Ledenvergadering op l9 tèbruari 1998 (zie p. 19 in deze Kostersteen)
.1. Jaarverslag van de secretaris over 1998 (zie p. 2l in deze Kostersteen.,)
5. Rekening en verantwoording van de penningmeester over 1998 (is ter ver_eadering
beschikbaar) en be-eroting voor 1999 (zie p. 22 in deze Kostersteen)
6. Verslag ran de kascommissie
7. Benoeming van de kascommissie
8. Benoeming bestuursleden.
Statutair aftredend zijn mevrouw E. Mantel - van Staaveren en de heer T.J. Hoekstra.
Beiden stellen zich herkiesbaar. De heer T. Storm zai het bestuur verlaten. In zijn
plaats stelt het bestuur voor te benoemen mevrouw G.M. Hoogkamer - Weijman.
Te-eenkandidaten kunnen schriltelijk tot uiterlijk op de vergaderin-e gesteld worden,
mits deze kandidaatstellins door tenminste tien leden ondertekend is.
9. Rrrndvraag
10. Sluiting
Pauze met koff-ie of thee
Lezin-e met dia's door de heer A. Dirkscn over Een trein reed door Bennekom. Dit onderwerp
is gekozen omdat denig jaar geieden voor het laatst een trein van Ede door
Bennekom naar Wageningen reed. NIet vaak nog onbekende beelden zai voorai aandacht
:eschonken worden aan het Bennekomse tr iject.
.YB De letlenvergaclering is ulleen toegcnkelijk voor leden vtm de Verenigirtg Oud-
Bennekom. Bij tle ingang vcm het liluseum :tllen presentieliisren gereed liggen-
l8

VERSLAG VAN DE JAARVERGADERING VAN DE VERENI.
GING OUD.BENNEKOM GEHOUDEN OP 19 FEBRUARI 1998
De jaarvergadering van de Vereniging
Oud-Bennekom wordt voor het eerst in
het Kijk- en Luistermuseum gehouden.
Volgens de presentielijst zijn er 88 leden
aanwezig.
De voorzitter opent de vergadering en
heet alle aanwezigen hartelijk welkom, in
het bijzonder de heer M.A. de Vos, erelid
van de Vereniging. Bericht van verhindering
is ontvangen van mevrouw A.W.
Edelman - Vlam, erelid, en van de heer G.
Breman.
Het verslag van de jaarvergadering van
2J februari 1997 en het jaarverslag over
1997 worden, onder dankzegging aan de
secretaris voor het vele werk dat hij verricht
heeft - ongewijzigd goedgekeurd.
De vergadering wordt onderbroken door
de binnenkomst van de heer J.J.G. Boot.
erelid, die zich zeer verheugd toont op
deze (speciale) ledenvergadering aanwezig
te kunne n zijn.
Bij de behandeling van het financieel verslag
over 1997 geeft de penningmeester
toelichting op de post drukwerk. Het verenigingsblad
De Kostersteen wordt al jarenlang
gedrukt door de drukkerij van
Permar, die ook de adressering en verzending
verzorgt. Door de grote hoeveelheid
verzendingen heeft Permar een zeer gunstig
porto-tarief, waarvan Oud-Bennekom
mee profiteert. Het voorstel van enkele
leden de bezorging van De Kostersteen
door eigen leden te laten verrichten,
" bestuur erkent dat dit verschil groot is,
wordt door het bestuur ontraden wegens
de grote aantallen (350 stuks) waarvan
een groot deel buiten Bennekom. Ook het
bedrag van de verzendkosten weegt niet
op tegen de tijd en moeite van de organisatie
van en de controle op een bezorging
in eigen beheer. Het voorstel wordt niet
aangenomen.
Naar aanleiding van het voorstel van het
bestuur de contributie te verhogen tot
f 22,50 en geen onderscheid meer te maken
tussen individuele leden en gezinslidmaatschap,
ontstaat een gedachtenwisseling,
waarbij aan de orde gesteld wordt
dat de verhoging voor de individuele leden
/ 7,50 bedraagt en die voor het gezinslidmaatschap
maar met .f 2,50. Het
maar dat het er toch de voorkeur aan geeft
de veranderingen in één keer door te voeren.
De voorzitter brengt vervolgens het
voorstel van het bestuur in stemming, dat
men ruime meerderheid van stemmen
wordt aangenomen.
De kascommissie bestaande uit mevrouw
Jacobi - Dolman en de heer M. Huissoon
doen verslag van controle van de boeken,
die zij prima in orde hebben bevonden.
Mevrouw Jacobi verzoekt de vergadering
de penningmeester decharge te willen
verlenen, wat bij acclamatie gebeurt. De
voorzitler bedankt de penningmcester en
de kascommissie voor de door hun verrichte
werkzaamheden. Mevrouw Jacobi
treedt af en in haar plaats wordt mevrouw
E. van Drie benoemd.
t9

Vervolgens wordt door bestuur en leden
uitgebreid van gedachten gewisseld over
de door het bestuur voorgestelde naamsverandering
van Vereniging Oud-
Bennekom in Historische Vereniging
Oud-Bennekom om op die manier het karakter
en de doelstellingen van de
Vereniging duidelijker te laten uitkomen.
Een aantal leden draagt alternatieven aan'
maar uiteindelijk besluit de vergadering
alles bij het oude te laten. Het bestuur
trekt daarop zijn voorstel in.
Nu schorst de voorzitter de vergadering
en geeft de heer H. Gijsbertsen het
woord, die een met dia's verluchte lezing
houdt onder de titel 'De herkomst van
straatnamen in Bennekom'. Te oordelen
aan de reacties van het publiek is deze
voordracht een groot succes.
De voorzitter heropent de vergadering en
stelt de bestuurswisseling aan de orde.
Aftredend zijn de heren H. Gijsbertsen en
A. van Steenbergen. Na resp. 29 en 27
jaar bestuurslid van de Vereniging te zlin
geweest, wensen zij niet voor herverkiezing
in aanmerking komen. In hun plaats
worden bij acclamatie benoemd de heren
A.J. Lever en T. Storm.
De voorzitter bedankt de heren
Gijsbertsen en Van Steenbergen voor het
zeer vele werk dat zij voor de Vereniging
verzel- hebben. Hij stelt voor beiden tot
erelid van Oud-Bennekom te benoemen.
20
Alle aanwezigen stemmen hiermee van
harte in.
Gezien de grote verdiensten voor de
Vereniging van de vijf ereleden heeft het
bestuur gemeend op een bijzondere wijze
zijn waardering te moeten tonen. Daarom
heeft het bij de Nederlandse Munt erepenningen
laten slaan, die nu door de
voorzitter aan de aan de vier aanwezige
ereleden wordt overhandigd. In de dankwoorden,
die de ereleden Boot en
Gijsbertsen mede namens de andere drie
uitspreken, komt tot uiting hoezeet zij de
erepenning op prijs stellen.
Bij de rondvraag wordt het bestuur verzocht
verder na te denken over hetjeugdlidmaatschap.
De voorzitter zegt dit toe.
Verder kondigt hij alvast de voorjaarsexcursie
naar Genemuiden (tapijtmuseum)
en Giethoorn op 13 mei aan. Het volledige
programma zal in De Kostersteen van
april verschijnen.
Tenslotte bedankt de voorzitter alle aanwezigen
voor hun bijdrage aan de besluitvorming
op deze jaarvergadering en hij
nodigt een ieder uit om onder het genot
van een hapje en een drankje kennis te
maken met de nieuwe bestuursleden en
de nieuwe en oude ereleden met hun erelidmaatschap
en met hun erepenning te
feliciteren.
A. Dirksen, secretaris

JAARVERSLAG VAN DE SECRETARIS OVER 1998
In het begin van het nieuwe jaar 1998 begon
het bestuur met de voorbereiding voor
de jaarvergadering, die op 19 februari voor
de eerste maal in het Kijk- en
Luistermuseum gehouden werd. Het bestuur
dankt nogmaals het bestuur van het
Kijk- en Luistermuseum voor het beschikbaar
stellen van de ruimte van het
Museum. Hopelijk zal over een paar jaar
deze locatie 'der traditie getrouw' zijn, wat
- gezien de doorgaans positieve reacties
van de 88 ter vergadering aanwezigen -
door de leden op prijs zal worden gesteld.
Tijdens de jaarvergadering stemden de leden
in met een verhoging van de contributie.
Deze werd vastgesteld op f 22,50
per jaar, ongeacht of het een individueel
of gezinslidmaatschap betreft.
Staande de vergadering werden twee
nieuwe ereleden van de Vereniging Oud-
Bennekom benoemd, te weten de heren
H. Gijsbertsen en A. van Steenbergen, die
na resp. 29 en 25 jaar uit het bestuur traden.
Ter gelegenheid van deze gebeurtenis
heeft het bestuur bij de Nederlandse
Munt een erepenning laten slaan die op
die avond ook aan de andere drie ereleden
toegekend werd.
In plaats van de twee afgetreden bestuursleden
werden de heren A.J. Lever en T.
Storm benoemd.
Bij de voorjaarslezing door de heer J.
Bakker over 'Het oude Giethoorn' op 23
april waren 40 leden aanwezig. De voorjaarsexcursie
op 13 mei naar Genemuiden
en Giethoorn sprak zoveel leden aan, dat
er een wachtlijst aangelegd moest worden.
Dit jaar gaf de Vereniging geen acte de
présence op de Vlegeldag, omdat het bestuur
van mening was dat het inhoudelijk
- naast de presentatie van het Museum -
te weinig te bieden had.
De najaarsexcursie naar de papierfabriek
Parenco in Renkum op 9 september trok
41 leden.
Op 25 november hield dr A.J. Lever de
najaarslezing over 'Het Centraal Bureau
voor de Genealogie en zijn collecties',
waarin aan de hand van dia's uit de doeken
gedaan werd hoe en wat men in de
verzamelingen van deze instelling over familiegeschiedenis
van zoeken en vinden.
Het bestuur van de Vereniging kwam in
1998 zes maal bijeen. Het vertegenwoordigde
de Vereniging bij verschillende gelegenheden.
Oud-Bennekom telde aan het einde van
het verslagjaar 6'77 leden, een netto toename
met tien leden.
In 1998 werd door scholen en verenigingen
een beroep gedaan op de heren H.
Gijsbertsen en B. van de Born voor het
houden van lezingen met dia's over het
oude Bennekom. Voor deze voordrachten
konden zij putten uit een nog steeds
groeiende foto- en diacollectie.
A. Dirksen, secretaris
2l

BEGROTII{G VAN DE VEREI\IGING OUD.BBNNEKOM 1999
Inkomsten
CclntribLrties
Aclvertcnties
I{cnte-inkomsten
Verkopen en lezingeu
/ 10.000,rr.2(x),f400,f
100,-
'[otaal inkomsten Í 11.700,-
Uitgaven
Kostersteen + verzending
Zaalhuur
I-,ezingen
Uitgaven voor museuln
Representatie
Secretariaatskosten
Contributies
Kosten bank/giro
Excursiekosten
Reserverin gen algemeen
'Iotaal kosten
h4F],DEDELTN GEN VAI{ HET I}I'S'TUUR
flontrihutie 1999
In drr vorigc Ktistc:rstecu stond enigszins
vcLia'rrrre tttl dat dc corttributic voor 199!)
:f 22.50 pcf pefsoon zou gaÍrn bcdragen.
Als 'pcrsoon' worclt echtcr ook een echtplar
of ander gezinsverbancl bedoclcl.
Onzc cxct tscs voor clcze onduide liikhe id.
Nierrwc leden
l{ct hestuur hcet cle vol-eende nieurve leclcn
van t1c Vcreniging Oud-l3cnrtekom
van hartc r.l'clkotrr:
De heer C. l'r-rlr Docleweerd
Lle heer C. Ëveitserr
hlirtafies
l,tr-rtatics vcrrz-oeken rvij ir schril'tclijk te
rviIIcn cloorgi.rvcn iurn dc Iedcnirdminisiriiticr
nlevÍou\\' Lt.. lvlantr.:l - r'an St;raverett,
Hogcwc:g 4, tj-l'21 Vii Re:nnr-:kttltt.
2')
Í 7.,500,ï
600,-
/ 500,-
/ 600,-
.l' ,50,-
/ 300,-
/ 450,f400,r
300,-
.f 1.000,-
f 11.700,-
A. Vtn tle Weerrlhof, penningnteesler
Kalender van activiteiten van Oud-
Rennekorn t/m september 1999
Donclerclag 25 f-ebruari Algemene Ledcnvergadering
in het Kijk- en Luistermuseum.
Artnvarrg 19..3Q.
Aansluitend eeu lczinpl met dia's door
A. Dirksen over 'Ilen trein reed door
Bcnuckom'.
Woensdag 2l april Voorjaarslezing cloor
cle hecr C. van den Braber. hoofcl van het
Lrureau lv{onumentenzorg van de gemeentc
Aincrslbort"
Wtrt'rtsdflS l9 rrici Vootjiturscrcursie naar
'Trvcntc.
Zaterd:rgmiddag 25 september Naiaarscxcursie
naaL Amcrongen.

Bestuur van Oud-Bennekom
Voorzitter:
P. Aalbers, Algemeer 49,672I GA Bennekom
Vice-Voorzitter:
T.J. Hoekstra, Van Hoffenlaan 44,6121XE Bennekom
Secretaris:
A. Dirksen, Pr.Bernhardlaan 22, 6721 DR Bennekom, tel. 417361
Penningmeester:
A. van de Weerdhof, Molenstraat 122. 6721WP Bennekom
Leden:
A.J. Lever, Prinsenlaan 2,672[ EC Bennekom
Mevrouw E. Mantel - van Staaveren, Hogeweg 4, 6721VE Bennekom
T. Storm, Brinkerpad 13, 6121WJ Bennekom
Ledenadministratie
Mevrouw E. Mantel - van Staaveren, Hogeweg 4,6721VE Bennekom
Conservator Collectie Oud-Bennekom
G. van de Born, Selterskampweg 25, 6721 AR Bennekom
Beheer foto- en diacollectie
H. Gijsbertsen Gasthuisbouwing 9a, 6721XH Bennekom
Redactie Kostersteen
T.J. Hoekstra, Van Hoffenlaan 44,672I XE Bennekom, eindredacteur
C.A. Heitink, Brinkerpad29,672l WJ Bennekom
A.J. Lever, Prinsenlaan 2,6121EC Bennekom
H.J. van den Oever, Edeseweg II7,6721JT Bennekom
z-)