Gangen en hoven van de Jordaan - theobakker.net

de Jordaan, koninkrijk der sloppen
Gangen in de Jordaan
De namen van gangen en sloppen blijken niet uniek te zijn. Van
de Bakkersgang bestonden bijvoorbeeld twintig versies in Amsterdam.
Officieel bestonden die gangen ook niet bij naam; de huisnummering
van de huisjes op een achtererf volgde die van straat
die toegang gaf tot die gang. De naamgeving was voor rekening
van de ‘spraakmakende gemeente’. In een redres van 1731 werden
392 gangen en sloppen geteld, waarvan er maar 217 een (achterhaalbare)
naam hadden.
In de rest van dit stuk gaan we door de Jordaan op zoek naar gangen
en hofjes met behulp van de kadastrale kaarten uit de atlas
van Loman Jr. Daarbij ligt het accent op de eerste kaarten die in
1853 gemaakt werden en tot en met 1860 werden bijgehouden.
Ook zijn de minuutplannen van 1811-1832 bewaard gebleven en
kunnen vergeleken worden met de kaarten van Loman. De buurten
die samen de Jordaan vormen zijn van zuid naar noord buurt HH
t/m DD en MM t/m QQ. Als hieronder aan een straatnaam (nz) toegevoegd
is wil dat zeggen dat het om de noordzijde van de straat
gaat; evenzo zijn zz, wz en oz straatzijden.
In de kaders ‘Verdwenen gangen’ worden de gangnamen alfabetisch
opgesomd die op de eerste kadasterkaarten naar een geregistreerd
(en belastbaar) inpandig woonhuis voerden en in het laatste
officiële register van 1889 niet meer. Dat wil dus niet zeggen dat
de gang op zich ook verdwenen was.
U kunt via onderstaande links de minuutplannen van 1811-1832 in
uw browser openen en eventueel opslaan op uw computer.
Minuutplan Jordaan-Noord
Minuutplan Jordaan-Zuid
Rechts: Naast elkaar op de Palmgracht de toegang tot Raepenhofje en Bosschehofje.
Wijk 54 - Buurt QQ: Driehoekstraat e.o. ten noorden van de Palmgracht
Hier waren geen gangen te vinden, mogelijk een gevolg van de
pas late bebouwing van deze noordelijkste punt van de Jordaan
(de uitgiftekaart dateert van 1648). Wel drie hofjes hier, naast elkaar
het Bosschehofje (ook wel de ‘huisjes van Bosch’) en het
Raepenhofje, respectievelijk Palmgracht 20-26 en 28-38 (nz).
Deze hofjes bestaan vandaag nog steeds. Dat geldt niet voor
het Ockershofje in de Kromme Palmstraat (oz); in de lijst van
Breen (1906) wordt dit al als vervallen aangeduid. De schutterswijkkaart
van 1795 is de laatste waarop het hofje te vinden is.
Bosschehofje Arent Dirkz. Bosch stichtte in 1648 een hofje voor
acht doopsgezinde bejaarde vrouwen. Na een restauratie in 1952-
13