Gangen en hoven van de Jordaan - theobakker.net

de Jordaan, koninkrijk der sloppen
Wijdegang of Rottigesteeg (foto: 1912)
…een terrein vol krotten en sloppen met zelfs aan de hoofdgang percelen met
pikdonkere trappen en portalen, zonder of slechte lozingen en met alle denkbare
gebreken. Zelfs onder de aan slechte woonomstandigheden gewende
Jordanezen was deze gang berucht…
Querido had zich tot doel gesteld de omstandigheden in de Jordaan van
binnen uit te beschrijven en betrok voor langere tijd een zolderkamer in
de Palmstraat. Zijn raam keek achter op ‘t Klooster en staat op de foto op
pag.18. Een paar fragmenten van zijn beschrijving van de Rottigesteeg…
De rottende huishokken leken door een wervelwind scheef gewaaid en op
elkaars molmend muursteen verzakt en bijeengezonken. De kleierige, nu in
de hitte uitgedorde grond, dampte stanken af van neergeworpen vuil der slopbewoners.[…]In
de zich kronkelende gangsnijdingen kromden, onder een
scheemrig duistere poortgeul, een groepje slopkrotten, als vochtige zwarte
kolenketen met uitgevreten en vergane vensters en kozijnen, in een lichtloze
hoek weggedrongen. De stukgeslagen ruiten waren vervangen door donkersmerige
planken, in de sponningen getimmerd. De bovenverdiepingen
stonden voorover in een vaalgrauw schemerlicht, een vals daggrauw van onderschepte
zon, met geheel naakte en verbrokkelde, ruitloze ramen. In deze
kronkel van de Wijde Gang waren nog meer dan honderd mensen, gezinnen
met kroost, bijeengekropen, vergaand in eigen nooit beredderd vuil.[…]Een
walgelijke broeiing van armoedestanken wasemde uit de volgemorste goten
op naar de bovenbewoners, achter en voor, die over hun droogstokken en
armelijke bloempotjes de vensters uithingen, het drukke gang-gebeuren de
ganse dag met bemoeizucht en in nieuwsgierigheidsziekte, beloerend en behekelend.[…]Dronkenschap,
armoe en vuil besmetten alle daden en woorden.
Nergens werd er bloediger en schenniger en wraakgieriger gevochten
dan in deze straatdarm. Er werd door de gangbewoners geleefd in de ongekrenkte
rauwheid van hevige instincten.
Wie er niets te zoeken had bleef ook maar beter weg uit de Wijdegang,
anders werd je mogelijk met troep bekogeld. Nog tot 1921 werd er in de
Wijdegang gewoond maar in 1922 werden alle krotten opgeruimd. Op de
vrijgekomen grond vond o.a. Kleuterschool no. 33 een plek, later opgegaan
in de Palmschool, en het nog steeds bestaande GG&GD-gebouw.
17