Gangen en hoven van de Jordaan - theobakker.net

de Jordaan, koninkrijk der sloppen
Claes Claeszoons hofje
Het grote Claes Claeszoons hofje is een aaneenschakeling van twee voormalige
hofjes, aangevuld met in de twintigste eeuw nieuw aangekochte binnenruimten.
De basis vormt het Anslo’s hofje, dat gesticht werd door de rijke
lakenkoper Claes Claesz. en zijn echtgenote Griet Jans via hun op 30 maart
1616 opgemaakte testament. Er werden in totaal vijf huisjes op het grondstuk
getimmerd, die via een gang te bereiken waren. Twee van de vijf werden
verhuurd. Door twee vrouwen op een kamer te leggen vonden er toch nog
een twaalftal dames een plek. Volgens de stichtingsakte was het niet verboden
manslui te plaatsen, maar dat gaf al snel problemen zodat dat afgeschaft
werd. De bewoners waren behoeftig met een voorkeur voor doopsgezinden uit
de Waterlandse gemeente, die bij ‘t Lam vergaderden.
In 1632 overleed Claes Claesz. en in 1638 zijn weduwe. De vijf erfgenamen
moesten het hofje ongedeerd en onverdeeld laten en tevens het beheer op zich
nemen. Dat blijft generaties lang intact, ook al verdwijnt de naam Anslo uit
de lijst van regenten. In de vrouwelijke lijn komen een aantal leden van de
familie Van der Vliet als regenten voor.
De naam Anslo duikt pas in 1626 onder een testament op. Er is veel gespeculeerd
over deze zelfverkozen naam, die dezelfde is als de toenmalige naam
voor de stad Oslo. Als lakenkoper heeft Claes Claesz. echter geen bewijsbare
verbinding met deze stad gehad en zal de naam vrij verzonnen zijn.
Door aankopen in de achttiende en negentiende eeuw werd het hofje steeds
verder uitgebreid en reikte van de Egelantiersstraat tot de Tuinstraat. De toegang
was nog steeds door een gang vanuit de 1 e Egelantiersdwarsstraat. De
eerste huisjes werden in 1834 herbouwd. Het beheer van het hofje liep prima,
omdat er nooit gebrek aan kapitaal was. Toch werd het onderhoud steeds
duurder en ook het eeuwige vocht speelde de bewoners parten en zelfs voor
de woonnormen van eind negentiende eeuw waren de huisjes minder geschikt
geworden. Daarom besloot het bestuur de bewoonsters elders onder te brengen
en het hofje te ontruimen. Na 1945 werd het niet meer bewoond.
Op initiatief van Geurt Brinkgreve van stichting Diogenes werd een poging
gewaagd om het hofje nieuw leven in te blazen, waarvoor een stichting werd
opgericht. Door het aanpalende Zwaardvegershofje erbij te betrekken telt het
Anslo’s hofje onder de nieuwe naam Claes Claeszoons hofje weer mee.
38