sbm-januari-2009 - CBO Zeist

Debat Besturenraad over bemoeienis overheid met onderwijskwaliteit
Inspectie grijpt sneller in
bij (zeer) zwakke scholen
De aanpak van zeer zwakke scholen is ‘redelijk succesvol’, maar kan
wel sneller. Dat zegt inspecteur van het onderwijs Henk den Boer.
op meer bevoegdheden van de gemeenten zit hij niet te wachten.
Hij is niet de enige. en schoolbestuurders passen voor een plaats
in de beklaagdenbank. verslag van een debat van de Besturenraad.
Tekst: Guido de Bruin, Fotografie: Ruben Schipper
De roep van de Rotterdamse wethouder
Leonard Geluk en zijn collega-wethouders in
de drie andere grote steden voor meer instrumenten
om zwakke scholen aan te pakken,
was voor de Besturenraad aanleiding om met
hem in debat te gaan. Net zo min als onderwijsinspecteur
Henk den Boer zijn Tweede
Kamerlid Jan Jacob van Dijk (CDA) en schoolbestuurders
geporteerd van de weg die de
G4-wethouders willen inslaan, bleek tijdens
het debat in Utrecht op 15 december.
De meeste scholen die in de categorie
‘zeer zwak’ terechtkomen, zijn daar binnen
de gestelde termijn van twee jaar weer uit,
schetst Den Boer. Daarna is nog wel een tijdje
begeleiding nodig om te voorkomen dat ze
terugvallen. “Je kunt wel uit de put
krabbelen, maar er uit blijven kost veel
moeite en inspanning.”
Een 'redelijk succesvolle' aanpak, concludeert
de inspecteur, die echter trager werkt dan zou
kunnen. Het nieuwe toezichtskader van de
inspectie maakt volgens hem sneller
ingrijpen mogelijk. De inspectie richt zich nu
veel meer op preventie. Dat houdt in: niet pas
ingrijpen als een school al zeer zwak is, maar
zodra zich signalen voordoen dat de onderwijskwaliteit
achteruit gaat.
GeSparTel
Op dat moment maakt de inspectie prestatieafspraken
met het schoolbestuur. Daarin staat
6
wanneer de kwaliteit weer op orde moet zijn
en welke (tussen)resultaten het bestuur moet
laten zien. “Dat is bij twee schoolbesturen al
gebeurd”, aldus Den Boer. “Dat leidde wel tot
wat gespartel, maar het heeft er voor gezorgd
dat we die scholen scherper in het oog
hebben.” In het eerste half jaar van 2009 rolt
de inspectie deze nieuwe aanpak verder uit.
Niet alle besturen hebben de onderwijskwaliteit
goed in het vizier, heeft Den Boer
gemerkt tijdens een gespreksronde met
‘Het is een gotspe dat wij
als schoolbestuurders in
de beklaagdenbank zitten’
schoolbesturen die de inspectie achter de rug
heeft. “De kwaliteit van de gesprekken liep
erg uiteen. Sommige besturen hebben een
visie op de aansturing van de onderwijskwaliteit,
maar we kwamen ook besturen
tegen waar bij de leden de monden openvielen
door de dingen die wij over hun
scholen vertelden.”
oNDer DruK zeTTeN
Den Boer pleit ook voor een grotere
betrokken heid van de ouders bij de
verbetering van de onderwijskwaliteit.
Allereerst moet de informatie van de
inspectie toegankelijker worden en rechtstreeks
bij de ouders terechtkomen, erkent
hij. Maar ouders hebben vervolgens zelf ook
een verantwoordelijkheid. “Leg je er niet
zomaar bij neer dat een school zwak is.”
Die oproep is Jan Jacob van Dijk uit het hart
gegrepen. “Ouders moeten een steviger
positie krijgen om het bestuur onder druk te
kunnen zetten. Daarvoor is allereerst nodig
dat zij goed worden geïnformeerd.” Hij vindt
het een goed idee om de inspectie aan ouders
van leerlingen op een (zeer) zwakke school
een brief over de onderwijskwaliteit te laten
sturen. Staatssecretaris Dijksma onderzoekt
de mogelijkheid om ouders rechtstreeks
te waarschuwen.
Van Dijk spreekt in dit verband ook de
schoolbesturen aan. “Scholen moet ouders
veel meer in positie brengen. Ouders moeten
de inspectierapporten krijgen en een toelichting
van de schoolleiding op de acties die ze
onderneemt om de kwaliteit te verbeteren.”
Juist de te zwakke positie van de ouders ligt
volgens Van Dijk ten grondslag aan de
ontwikkeling dat “de overheid steeds meer
naar voren komt als de institutie die bepaalt
wat er in het onderwijs gebeurt”. In dat licht
ziet hij ook de roep van de G4-wethouders
om meer bevoegdheden om zeer zwakke
scholen aan te pakken – een weg die Van Dijk
niet op wil.