Opm. Drents landschap 12 - Stichting Het Drentse Landschap

Tjalling Waterbolk
(bewerking Joan D.D.Hofman)
De geschiedenis als de
drager van de toekomst
Naar aanleiding van het beëindigen van zijn lidmaatschap
van het bestuur van ‘Het Drentse Landschap’ heeft het
dagelijks bestuur prof. Waterbolk verzocht om zijn visie
te geven over de manier waarop de Stichting in de
toekomst met cultuurhistorische waarden, waaronder
de archeologische, zou moeten omgaan. De nota die de
heer Waterbolk heeft geschreven, lijkt het bestuur ook
voor de begunstigers van de Stichting interessant. Het
verhaal is echter te lang om in zijn geheel in het kwartaalblad
te plaatsen. Daarom treft u hier een bewerking aan.
Zij die de oorspronkelijke nota willen lezen, krijgen die
op aanvraag toegezonden.
Redactie
De eenzame eikeboom bij de Popkenmaat en de Zuidlaarderlanden, markeert nog de plaats waar in
1775 de eerste grenssteen van de markegrens Schipborg/Zuidlaren werd gelegd. (foto: Harry Cock)
Beschouwingen
19
Wat is het probleem
Wie zijn wij, waarom moeten we er zijn, hoe breed is de taak
van ‘Het Drentse Landschap’, wat is kortom onze identiteit.
Dit zijn vragen die we ons als 60-jarige stichting in een zich
turbulent ontwikkelende samenleving regelmatig moeten
stellen om vanuit onze doelstellingen steeds een zinvolle taak
te kunnen blijven vervullen.
Zoals in een modern huis met moderne mensen oude spullen
heel goed kunnen passen, kunnen in het moderne, steeds
veranderende landschap oude patronen en elementen die inzicht
bieden in de geschiedenis, worden ingepast. Cultuurhistorische
waarden, die we niet alleen ontzien omdat ze
oud zijn en iets van het verleden laten zien, maar die ook in
het huidige landschap als een rijkdom worden ervaren.
De cultuurhistorische hoofdstructuur van Drenthe
De ondergrond van Drenthe bestaat uit een in de ijstijd
gevormd keileemplateau dat met dekzand is bedekt. Via
brede dalen watert het plateau af in drie hoofdrichtingen:
noord, zuidwest en zuidoost. Na de ijstijd zijn langs de rand,
maar ook plaatselijk in de dalen en op vlakke delen van het
plateau, dikke pakketten hoogveen ontstaan. In de vroege
Middeleeuwen lag het gebied als een grillig gevormde drielobbige
bult temidden van een uitgestrekt hoogveengebied
en was eigenlijk alleen via waterwegen toegankelijk.
In deze natuurlijke eenheid vinden we een grote verscheidenheid
aan cultuurlandschappen. Elk landschapstype wordt
gekenmerkt door een eigen ontstaansgeschiedenis, een eigen
structuur en een eigen invulling met menselijke activiteiten.
Met een eigen milieu voor de flora en fauna.
Het grootste deel van de hogere zandgronden wordt in-