INTErNE GENEESKUNDE - NIV-Net

view gaf ik aan dat ik een verzoek
om euthanasie een grote vraag vind.
Daarmee bedoelde ik te zeggen dat
het nogal wat is als iemand je vraagt
om een einde aan zijn of haar leven
te maken. Achteraf hoorde ik van
mensen: ‘Jij doet dus geen euthanasie’.
Maar dát is niet wat ik heb gezegd.”
Laten zien
De vraaggesprekken in de serie waren
heel persoonlijk. De artsen gaven met
hun antwoorden een kijkje in hun
emoties en belevingswereld. En dat
terwijl het Nederlandse publiek en
ook collega-artsen meekeken. Hoe
was het om je zo bloot te geven? Van
Laarhoven vond dat niet zo moeilijk:
“Wat ik in het programma zeg, is wel
persoonlijk maar het is ook waar ik
als professional voor sta. Het hoort
bij mijn professionaliteit om met
mensen om te gaan. Daarbij hoort ook
om een stukje van mezelf te kunnen
laten zien, en te kunnen omgaan met
emoties en vragen van patiënten.”
Het viel Verbraak op dat de artsen
goed onder woorden konden brengen
wat ze wilden zeggen. Hoewel
artsen geen uitvoerige mediatraining
krijgen, vond hij iedereen welbespraakt.
“Men kon een boeiend
verhaal vertellen met een kop en een
staart. Voor mij was dat natuurlijk
prettig, want voor televisie is het wel
bepalend of iemand uit z’n woorden
kan komen. En ze dúrfden ook dingen
te vertellen, zoals over een ziekte die
ze zelf hadden gehad en hoe ze dat
hadden beleefd. Je ervaart dan bijvoorbeeld
wat de rol van de partner
is. Dat is heel anders dan wanneer je
dat alleen uit de literatuur kent. De
artsen vertelden wat hen raakte, en
dat is heel echt. Dat is niet gespeeld
en maakt het zo indrukwekkend. Dat
vond ik heel mooi aan de gesprekken.”
En niet alleen Verbraak zelf vond dat:
er waren van alle kanten lovende
geluiden te horen over de serie. Ook
Van Laarhoven heeft veel positieve
reacties gehad. “Van familie en vrien-
den, maar ook van volslagen onbekenden.
Mensen die me op straat aanhielden
en zeiden dat ze het programma
zo mooi vonden. En vervolgens soms
hun eigen levensverhaal gingen vertellen.
Ook vanuit het ziekenhuis
hoorde ik leuke reacties. Een student
verbraak: “IK VoelDe
BezIelIng, en dat Is, denk Ik,
Wat IeMand tot goede
dokter Maakt.”
vertelde me: ‘Op televisie bent u net
als in het echt’. En een assistent was
blij over wat zij allemaal hoorde in de
interviews; dat wij ook onze twijfels
en emoties hebben in ons werk.”
Dat laatste doet haar realiseren dat
artsen dat misschien te weinig laten
zien. Het zijn aspecten die soms tussen
collega’s wel aan de orde komen,
maar kennelijk te weinig. “Ik denk dat
twijfel vooral voor jonge en onervaren
artsen vervelend voelt. Vervelender
dan wanneer je al een stuk verder
bent en steviger staat. Misschien
moeten we daarvan meer aan onze
jonge collega’s laten zien. Je kunt bijvoorbeeld
best wel eens geïrriteerd of
onzeker zijn over een patiënt. Ik denk
dat het goed is als je dat naar assistenten
benoemt en bespreekt wat je daar
mee doet.”
Montage
Voor Verbraak was het nog een hele
klus om de serie te monteren. Ieder
interview duurde drie uur, dus er was
zesendertig uur aan opnamen. Dat
moest hij terugbrengen naar zes keer
vijfendertig minuten. “Dat is heel
lastig. Ik heb er voor mezelf in eerste
instantie kleine blokjes van gemaakt.
Een soort kleine verhaaltjes, die ik
steeds verder uitbreidde. Zo kwam
ik aan de zes uitzendingen. Maar ik
ben ruim een maand met de montage
bezig geweest.”
Ondanks het vaak gesloten en afstandelijke
imago van medici, had
Verbraak zelf vooraf geen negatief
beeld van artsen. Hoewel hij recent
wel een ervaring had die dat imago
bevestigde. “Ik had een brandwond
aan mijn voet, waarvoor ik een paar
keer per week naar de chirurg moest.
Toen merkte ik dat ik voor een aantal
artsen alleen maar ‘voet’ was. Ze
kwamen binnen, gaven geen hand,
keken alleen maar naar mijn voet en
zeiden: ‘doorgaan met de kuur’. Dat
was wel vreemd. Maar in de regel heb
ik alleen maar prettige ervaringen
met artsen.”
Betrokken vakmensen
Verbraak ziet wel verschillen tussen de
beroepsgroepen in zijn series. Bij de
psychiaters voelde hij zich vooral een
luisteraar, en bij de politici moest hij
veel meer moeite doen om hen iets te
laten zeggen. “Dat zijn heel getrainde
mensen die niet snel het achterste van
hun tong laten zien. Bij de voetbaltrainers
merkte ik een houding van:
wie ben jij en wat wil je?, wat weet jij
hier nou van? En de advocaten wilden
LOVE IT...
MET AL JE
VRIENDEN IN
ACTIE KOMEN
KOM OOK IN ACTIE
CHECK FIGHTCANCER.NL
van laarHoven:
“een echt gesPreK lukt
alleen als er goede
InteraCtIe Is.”
denk ik meedoen omdat het ook een
stukje reclame was voor zichzelf. Maar
de artsen vond ik vooral heel betrokken
vakmensen, die graag over hun
vak wilden praten. Bij niemand had ik
een ‘witte jassen’-gevoel, bij iedereen
liep het prettig. Ik voelde bezieling, en
dat is denk ik wat je tot goede dokter
maakt.”
Het succes van de serie is volgens
Van Laarhoven ook te danken aan
de werkwijze van Coen Verbraak.
“Hij weet vooraf precies wat hij wil
vragen, maar reageert ook op wat
wordt gezegd. Zo wordt het een echt
gesprek, waardoor het resultaat nog
beter wordt. Dat lukt alleen als er
goede interactie is.”
Complimenten
Ook Verbraak is blij met het resultaat.
Op sommige momenten waren er
800.000 kijkers. “Dat is veel voor een
programma met alleen maar vijfendertig
minuten gesprek. Ik denk dat
het zo veel mensen aansprak omdat
iedereen in het leven een keer te
maken krijgt met artsen. Ik ben nu
bezig met een serie met topondernemers.
Ik vind dat zelf weer heel inte-
ressant, maar het zal denk ik veel
minder mensen raken.”
Over sommige gespreksonderwerpen
is zelfs enige beroering ontstaan. Zo
werd in de serie besproken wat goede
zorg is. Daarbij kwamen onder meer
de beoordelingslijsten uit verschillende
media ter sprake. Verbraak
vertelt: “Alle twaalf artsen en ikzelf
hebben een brief ontvangen van
Elsevier, waarin zij benadrukken dat
hun lijst de beste is. Kennelijk heeft
het onderwerp emoties losgemaakt.”
Verbraak zelf maakt vooral een compliment
aan de deelnemende artsen:
“Ziek zijn wordt draaglijker als je
met deze mensen te maken krijgt.
Dat was het gevoel dat ik bij allen
kreeg. Ik vind hen twaalf rolmodellen
voor de geneeskunde. Het zijn geen
mensen uit de kaartenbak van Pauw
en Witteman, maar gewoon mensen
uit de praktijk. Dokters die je elke
dag kunt tegenkomen. Dat vind ik het
allermooiste. Zij hebben de geneeskunde
een gezicht gegeven. Als je van
ieder van hen iets in je draagt, kun je
denk ik een goede dokter zijn.”
16 sPeCIale JnIv-uItgave Interne geneeskunde 4 · 2012 Interne geneeskunde 4 · 2012 sPeCIale JnIv-uItgave 17