Programmaboek 2009-2010 - Cimic

1.7. Religie in Latijns-Amerika: over syncretisme en de smeltkroes van
religieuze belevingsvormen.
Docent: Veerle Declercq.
DATUM: DONDERDAG 21 JANUARI 2010 VAN 19U. TOT 22U.
We willen de aandacht vestigen op het feit dat er in geen werelddeel een dergelijke smeltkroes van
religieuze belevingsvormen leeft als in Mexico, Midden- en Zuid-Amerika. Ondanks de eeuwenlange
verwoede strijd voor het kruis en het verguizen van de oorspronkelijke religies, heeft de katholieke
kerk in de meeste landen nooit een exclusieve plaats kunnen veroveren. Naast de invloeden van zwart-
Afrika en de boeiende syncretische religies die tot op de dag van vandaag heel actief aanwezig zijn in
die landen waar de slaven massaal toestroomden, gaan we eveneens dieper in op meer
oorspronkelijke religieuze elementen en waarden van het continent.
Daarbij denken we niet alleen aan de specifieke culturen van de inheemse bevolking van bijvoorbeeld
Mexico en Midden-Amerika, maar ook aan de talrijke andere culturen die doorspekt zijn van
animistische, spiritistische en sjamanistische elementen. Ondanks de massale uitroeiing van de
inheemse bevolking ten gevolge van de kolonisatie en de erbarmelijke werkomstandigheden, zijn de
religieuze belevingsvormen van deze oorspronkelijke culturen nog steeds sterk aanwezig en mogen ze
niet onderschat worden naast de impact van de katholieke kerk. Bepaalde waarden en gewoontes,
ceremonies, (genezings)rituelen en de kosmologische visie van deze ‘verguisde’ religies, vinden we in
de verschillende hedendaagse culturen terug en leven een eigen bestaan of werden vermengd met
invloeden uit het katholicisme. Naar het einde van de les toe focussen we ons ook nog op de huidige
en sterk groeiende invloed van protestante bewegingen in Latijns-Amerika.
1.8. Gender en conflict – gevalstudies uit Latijns-Amerika.
Docent: An Vranckx
DATUM: DONDERDAG 04 MAART 2010 VAN 19U. TOT 22U.
Gewapende strijd is niet aldoor en alleen een mannenzaak geweest in de Latijns-Amerikaans recente
geschiedenis. Meerdere verzetsbewegingen zetten vrouwen in de vuurlinie en benutten hun logistieke
talenten. Nog veel couranter maakten ze slachtoffers onder vrouwen, ook zij die niet zelf rechtstreeks
bij de strijd betrokken waren: als geliefde, moeder of dochter van een man die wél meestreed. In het
enige Latijns-Amerikaanse land waar tot vandaag een gewapend conflict aansleept, Colombia,
trachtten vrouwen met allerlei burgerinitiatieven weerstand te bieden aan de 'logica' van het
gewapend geweld, en werden aldus een factor voor vredesopbouw. Die transformatie blijkt een
'positief neveneffect' van de conflictsituatie, die vrouwen de jongste decennium grotere
verantwoordelijkheid toeschoof in hun gemeenschappen zowel als in hun gezin.
In deze bijdrage wordt ook stilgestaan bij minder hoopgevende berichten uit Centraal-Amerika. De
burgeroorlogen die deze regio de voorbije decennia troffen mogen dan beëindigd zijn, de
geweldindicatoren blijven er bijzonder hoog, inclusief dodelijk partnergeweld.
1.9. Carlos Fuentes en de Latijns-Amerikaanse neobarok.
Docent: Reindert Dhondt.
DATUM: WOENSDAG 11 FEBRUARI 2010 VAN 19U. TOT 22U.
In de Nieuwe Wereld lag de Europese barok aan de basis van een idiosyncratische traditie die in de
twintigste eeuw een heropleving kende onder de vorm van een ‘neobarok’. In het eerste luik van deze
lezing gaan we dieper in op de theorievorming rond de New World Baroque als cultuurideologie en
postkoloniale esthetica. Veeleer dan een nostalgisch teruggrijpen naar de historische barok uit de
zestiende en zeventiende eeuw, is er in de Latijns-Amerikaanse literatuur sprake van een terugkeer van
de barok op basis van een aantal structurele overeenkomsten. De verschillende benaderingen van de
literaire neobarok zullen vervolgens geïllustreerd worden aan de hand van het oeuvre van de
119 BanaBa Intercultureel Management
Academiejaar 2009-2010