download het als PDF - Buren van de Abdij

onze gebenedijde Schepper, en in miskenning van onze hoogheid, gezag, oppermacht
en heerlijkheid, tot grote verwarring en buiten alle grenzen van rede en gerechtigheid,
- hebben wij, na lang en rijp overleg van raad, besloten en vastgesteld, dat een kasteel
en sterkte in onze stad Gent zal worden opgericht tot zekerheid van de goede lieden,
geestelijken, edellieden, burgers, kooplieden en inwoners van onze gezegde stad, onze
getrouwe onderdanen, die door vermelde beroerten de hele tijd in grote ellende en
nood zijn geweest, en bijgevolg van onze andere landen en onderdanen, - en te dien
einde, beogende het welzijn, de rust en de vrede van onze vermelde goede en getrouwe
onderdanen, hebben wij in eigen persoon streek en plaats gekozen, waar gezegd kasteel
zal worden gebouwd en opgericht, in Sint-Baafsdorp in gemelde stad”.
De gemijterde proost van het Sint-Baafskapittel, Lucas Munich, was er het hart van in,
volgens de Gentse kroniekschrijver Jan van den Vivere: “ende den prelaet van sente
Baefs viel den keyser te voete vp de straete ende badt hem voor zijne heerlichede van
sente Baefs”. ’s Anderendaags ontbiedt de vorst Munich in het Prinsenhof en zegt hem
(steeds volgens van den Vivere): “Heer van sente Baefs, ic hebbe oversien de stede van
Ghendt, maer en vinde gheene plaetse nut, ijdoone (=geschikt) ende bequamer om te
maecken een casteel te mijnder beliefte dan de plaetse van Sente Baefs, ende hu heere
sal believen te nemen de pacientie”.
“Et à dire le vrai, ce fut une grande pitié et dommage d’abolir un tel si beau et si ancien
lieu, et dévotieux, comme la dite abbaye de Saint-Bavon avait été au temps passé” (“Het
was echt spijtig en jammer een zo schone en antieke plaats, zo godvruchtig ook, als
de Sint-Baafsabdij steeds was geweest, te vernietigen”, meende een kroniekschrijver
van die tijd).
“Onze plek” werd een militair domein.
Straffe madammen
Er is weinig bekend over de verbondenheid van de Spaanse, Oostenrijkse, Duitse, Franse
en Hollandse troepen, die achtereenvolgens garnizoen hielden in de Karelsburcht, het
Nieuw Kasteel of Spanjaardkasteel, later de Citadel van Gent.
In 1566 hielden de beeldenstormers in de Gentse kloosters en parochiekerken lelijk
huis. De katholieke bezettingstroepen trokken zich terug in het Spanjaardkasteel. Een
sterk leger onder de hertog van Alva zou de opstandige geuzen de les lezen. Maar
omdat hun soldij niet op tijd werd uitbetaald, sloegen de Spaanse troepen in 1576 aan
het muiten. Willem van Oranje wilde daarvan gebruikmaken om het Spanjaardkasteel
in te nemen, maar de Spaanse verdedigers hielden vele weken stand onder leiding van
madame Guillemette de Chastelet, de vrouw van de toevallig afwezige legerkapitein
Christoffel de Mondragon, met haar twee dochters. Deze vrouwen hielden dapper
stand, maar uiteindelijk moest het uitgeputte garnizoen zich op 11 november 1576
toch gewonnen geven.
58 59