Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling - Altenburg ...

Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van weidevogelpopulaties
Figuur 3.2. Een overzicht van de ligging van de experimentele proefvlakken in het Hetter reservaat. LB+: Laag waterpeil,
Bemest; LB- Laag waterpeil, Onbemest; HB+ Hoog waterpeil, Bemest; HB- Hoog waterpeil, Onbemest. De stippen geven
de locaties van de peilbuizen aan.
tegelijkertijd ook de grens tussen Duitsland en
Nederland vormt. Tussen 1970 en 1995 daalde de
locale broedpopulatie van 180 tot 50 broedpaar.
Sinds 1995 fluctueert het aantal territoria tussen de
25 en 50 paar en het reservaat huisvest nu ongeveer
20% van de totale populatie Grutto’s in Nordrhein-
Westfalen. Het reservaat wordt gezamenlijk
beheerd door NABU-Naturschutzstation e.V. en
het Naturschutzzentrum im Kreis Kleve e.V. Beide
organisaties voeren een EU LIFE project uit met als
doel de Grutto en andere weidevogels voor Hetter
te behouden. De percelen in het Hetter reservaat
zijn lang en smal, worden gescheiden door greppels
of ondiepe sloten in combinatie met prikkeldraad
en liggen tussen een landweg, die deels grenst
aan de A12, en een afwateringssloot die de grens
vormt tussen Duitsland en Nederland. De percelen
kennen een hoogteverval van ongeveer 135 cm van
weg naar afwateringssloot. Op 18 februari 2010
werd het waterpeil op twee aangrenzende percelen
opgezet door een drietal sloten ter hoogte van de
afwateringsloot af te dammen met behulp van
zandzakken (fig. 3.2). Het westelijke deel van de
beide percelen die door deze sloten werden omgeven
werd vervolgens bemest met 10 ton ruige stalmest
per ha. Beide percelen waren de voorgaande 10 jaar
niet of nauwelijks bemest. Ongeveer 500 m westelijk
van de percelen met opgezet waterpeil lagen twee
aangrenzende percelen met regulier waterpeil.
Het oostelijke deel van de beide percelen werd
vervolgens bemest met ca. 10 ton ruige stalmest per
ha. In de jaren voorafgaand aan dit experiment was
dit ook de gebruikelijke bemestingsintensiteit. Het
43
westelijke perceel werd niet bemest zoals ook in
voorgaande jaren nooit het geval was. Voor de studie
werd uitsluitend gebruik gemaakt van de delen van
de percelen die het laagst gelegen, en dus het verst
van de landweg verwijderd waren. De grootte van
de proefvlakken varieerde tussen de 2.5 en 3.5 ha.
De vegetatie van de onbemeste percelen werd
gekenmerkt door indicatoren van (matig)
voedselarme omstandigheden zoals Blauwe zegge
(Carex panicea), Penningkruid (Lysimachia
nummularia) en Pinksterbloem (Cardamine
pratensis). Op beide bemeste percelen bestond een
relatief groot aandeel van de vegetatie uit soorten
als Gestreepte witbol (Holcus lanatus), Grote
vossenstaart (Alopecurus pratensis) en Geknikte
vossenstaart (A. geniculatus).
Het derde gebied lag in het zeekleilandschap
net ten zuiden van Leeuwarden, Friesland. Het
experiment werd uitgevoerd op Nij Bosma Zathe,
een proefboerderij te Goutum dat onderdeel
uitmaakt van Dairy Valley, een kennisnetwerk
van de Melkveehouderij voor Noord-Nederland.
Het bedrijf heeft een grondoppervlakte van 170
hectare. De percelen worden gekenmerkt door
de aanwezigheid van ‘onderwaterdrains’. Op 16
maart werd het waterpeil op een (deel van een)
perceel opgezet door het afdammen en volpompen
van de afwaterende sloot (fig. 3.3). Aan de andere
zijde grensde dit perceel aan de ringvaart waar het
waterpeil op het niveau van het maaiveld stond.
De verwachting was dat de grondwaterstand door
de aanwezigheid van de onderwaterdrains snel zou