Generieke geneesmiddelsubstitutie - Parkinson Vereniging

Sommige apotheken hebben daarvoor een geautomatiseerd systeem dat onmiddellijk
een waarschuwing afgeeft als een patiënt bijvoorbeeld bij een herhaalrecept middelen
meekrijgt die er heel anders uitzien dan hij of zijn gewend is. De apotheker wordt dan
geacht een toelichting te geven om vragen op voorhand weg te nemen.
En verder zegt de handleiding: “Vanuit het oogpunt van patiëntvriendelijkheid is het
niet raadzaam patiënten frequent over te zetten op (andere) generieke preparaten, dus
van spécialité naar generiek en omgekeerd, of van generiek naar generiek.”
In de handleiding voor de apothekers besteedt de KNMP ook uitgebreid aandacht aan
serieuze medische problemen die zich kunnen voordoen als patiënten gedwongen van
het ene geneesmiddel naar het andere moeten switchen, zelfs al is de werkzame stof
in beide producten dezelfde.
Daarbij staat weer het begrip bio-equivalentie centraal: twee geneesmiddelen zijn bioequivalent
als ze globaal dezelfde werkzaamheid hebben. Daarbij zijn echter enkele
zaken van belang. Ten eerste zijn niet alle geneesmiddelen getest op bio-equivalentie
(dat geldt met name voor de oudere middelen). En als er wel getest is, dan gebeurde
dat uiteraard op grotere groepen patiënten. Helaas is de ene patiënt de andere niet.
“Mogelijk is dit een verklaring voor onverwachte problemen bij substitutie”, schrijft de
KNMP.
In diezelfde handleiding voor apothekers wordt vervolgens uitgebreid ingegaan op
problemen die zich kunnen voordoen bij patiënten die van het ene geneesmiddel zijn
overgestapt op het andere, terwijl beide middelen volgens de wetenschappelijke theorie
toch gelijkwaardig zouden moeten zijn. “In de meeste gevallen is geen goede weten-
schappelijke verklaring gevonden”, schrijft de KNMP, “maar dit neemt niet weg dat de
klachten wel altijd serieus moeten worden genomen. De keuze voor substitutie of
resubstitutie dient per individu te worden beoordeeld.”
| Wat doen apothekers?
Opnieuw een helder verhaal. Nu weer even de praktijk, die soms harder is dan de leer.
Er is veel veranderd in de branche van apothekers de afgelopen jaren. Terwijl verzekeraars
blij zijn met het preferentiebeleid, zijn apothekers dat allerminst. Het heeft een
groot gat geslagen in hun inkomsten en – volgens eigen zeggen – ook veel rompslomp
en problemen opgeleverd bij de bevoorrading van apotheken.
“De gouden tijden zijn echt voorbij”, zegt één van de apothekers. Cijfers bevestigen dit:
volgens de Nederlandse Zorgautoriteit draait 40 procent van de apotheken met verlies.
Uit gegevens over 2009 blijkt dat apotheken dat jaar gezamenlijk duizend man personeel
hebben moeten ontslaan.
Het kan niet anders dan dat er ook gevolgen zijn voor patiënten. Bijvoorbeeld epilepsie-
patiënten. Voor zover ze het al deden, passen vrijwel alle verzekeraars het preferentiebeleid
niet meer toe op anti-epileptica. De redenen zijn bekend; veel te veel kans dat
patiënten hun oude aanvallen weer terug krijgen. Ook apothekersorganisatie KNMP
vindt switchen niet gewenst: dit wordt “ten sterkste ontraden”. Patiëntenorganisaties
hebben in echter grote twijfels of theorie en praktijk wel overeenkomen.
| 51