Waar staan de Gereformeerde Gemeenten - dewoesteweg.nl

aan zijn zonde en schuld. Alleen in die weg wordt immers
plaatsgemaakt voor de belofte. In een artikel met de titel Rondom
roeping, doop en kerk,zegt dat dan ook nog eens heel duidelijk: .....
pas na de wedergeboorte in de weg der plaatsmaking, wordt de belofte
- als belofte voor zichzèlf - voorwerp des geloofs." En even verderop:
"In de krachtdadige of inwendige roeping wordt de belofte
toegeëigend aan dezelfden als aan wie zij in de uiterlijke roeping
wordt toegekend. Immers, zij ontvangen - door de wedergeboorte
Christus ingelijfd - nu ook uit Hem de genade van geloof en bekering,
opdatzij in de weg van de zaligmakende ontdekking, plaatsmaking en
afsnijding door de Wet, te zijner tijd de belofte door de bediening van
de Heilig.e Geest mogen omhelzen in de levende oefening des
geloofs."rro Men merke op dat de ontdekking uit en door de wei door
dr Steenblok zaligmakend wordt genoemd, aangezienhet een vnrcht is
van de wedergeboorte.
4.3 Een vergelijkine met de Schotten
Vergelijken wij dit alles met de van oudsher door onze gemeenten
beleden leer van Boston en de Erskines, zoals beschreven in het eerste
hoofdstuk, dan valt op hoe ingrijpend de opvattingen van dr Steenblok
daarvan afwijken. Volgens de eerstgenoemde godgeleerden kon, ja
moest naar het eigen bevel van de Heiland, Christus met al Zijn
weldaden aan iedere hoorder worden aangeboden, zonder dat daaraan
enige voorwaarden werden gesteld. Wij zagen in een vorig hoofdstuk
dat dr Steenblok dit ontkende. Voordat Christus mocht worden
aangeboden, moest daarvoor eerst plaatsgemaakt zijn door middel van
de zaligmakende ontdekking uit de wet. Bovendien berustte volgens
dr Steenblok een zo opgevat 'aanbod' van genade (voorwaardelijk)
niet op de algenoegzaamheid van Christus' offerande voor allen, zoals
dit door Boston en de Erskines werd beleden. Boston leerde dat de
uitgestrektheid van de bediening van het genadeverbond was
gefundeerd op de algenoegzaamheid van Christus' gehoorzaamheid
en dood voor de zaligheid van allen. En de Erskines hadden op de
vraag naar de grondslag van de onbeperkte aanbieding van het
verbond in het evangelie-aanbod geantwoord, dat die rust op de
wezenlijke algenoegzaamheid en dood van Christus tot behoudenis
van allen. Dr Steenblok leerde echter dat Christus' verdiensten in
tt" Roncktm verbond, roeping en doop, p. 197 en
84
198
z,ichzelf wel voor allen genoeg zouden kunnen zijn, maar dat niet
waren omdat ze lvachtens Gods verkiezing niet voor allen waren
bedoeld. Het 'aanbod' van genade zoals door hem geleerd, rustte
uitdrukkelijk niet op de algenoegzaamheid van Christus' dood. En van
cen mogelijkheid om zalig te worden voor allen op grond van het
algenoegzaam lijden en sterven van de Heiland, moest dr Steenblok
niets hebben. Over een recht van toegang tot de Middelaar van het
verbond wilde dr Steenblok ook niet spreken. Leerde ds Ledeboer dat
de jonge kinderen in hun doop grond hadden voor het gebed om de
Heilige Geest, dr Steenblok leerde dat uit de doop voor een
onherborene 'vanzelfsprekend' geen enkel geestelijk recht voortvloeide.
l-let meest ingrijpende waren echter wel dr Steenblok's opvattingen
omtrent de heilsorde. Naar zijn begrip hield de levendmaking of
wedergeboorte kennelijk geen verband hield met de verkondiging van
het Evangelie. Daarvoor moest immers eerst plaatgemaakt worden
door de zaligmakende overtuiging van zonden uit de wet. De
pneumatologische consequentie van deze heilsorde was, dat de Heilige
Geest de wedergeboorte niet werkte door middel van de verkondiging
van het Evangelie, maar door de daaraan voorafgaande prediking van
de wet. Niet het Evangelie was zodoende het zaad der wedergeboorte,
maar de wet. Zij was het middel in de hand van Gods Geest om een
zondaar te vernieuwen. Voor het Evangelie moest immers na de
wedergeboorte, in een weg van ontdekking en afsnijding, bevindelijk
plaatsgemaakt worden. Dogmatisch week dr Steenblok hierin
tluidelijk af van ds Kersten, die immers uitdrukkelijk had geleerd in
zijn dogmatiek dat de roeping niet door de wet, maar door ltet
Iivangelie geschiedde. Ook de Erskines en Fisher, waaraan ds Kersten
zich nauw verbonden wist, leerden aldus.
llct is echter nog maar zeer de yÍaag, of a[ deze dogmatische
vcrschillen in de praktijk van de prediking binnen onze gemeenten
ook hebben doorgewerkt. Alleen het feit al dat de genoemde theologen
lirkinc en Fisher de overtuiging van zonde uit de wet als een
vxtrhereiding tot het geloof zagen, terwijl ds Kersten deze opvatte als
ccn vrucht van de wedergeboorte, stemt tot nadenken.
85