27.09.2013 Views

citycard Gent wandelgids 'van eyck vermist' - Visit Gent

citycard Gent wandelgids 'van eyck vermist' - Visit Gent

citycard Gent wandelgids 'van eyck vermist' - Visit Gent

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Mocht er een Guinness Recordboek voor kunstwerken<br />

bestaan, ‘De Aanbidding van het Lam Gods’ zou in vele<br />

lijstjes bovenaan prijken.<br />

Niet alleen wordt het door vele experten beschouwd als één van de tien allergrootste<br />

kunstwerken ooit gemaakt, het is bovendien één van de meest begeerde.<br />

Het werd gestolen, weggegeven en verkocht. Verzaagd, verborgen, vervalst, gecensureerd<br />

en geamputeerd. Bovendien werd het bijna opgeblazen en overleefde het als<br />

bij wonder een grote brand.<br />

En uiteindelijk, uiteindelijk kwam het toch altijd weer terug naar waar het thuishoort:<br />

de Sint-Baafskathedraal in <strong>Gent</strong>. Op één paneel na, dat van de ‘Rechtvaardige<br />

Rechters’. Mocht je het tijdens je verblijf toevallig ergens zien hangen, laat het ons<br />

dan snel weten!<br />

<strong>citycard</strong> <strong>Gent</strong><br />

de lotgevallen<br />

van het Lam Gods<br />

“Het Lam Gods is zonder<br />

meer ‘s wereLds meest<br />

beLaaGde en meest<br />

beGeerde kunstwerk.<br />

in Parijs zou Het de<br />

mona Lisa moeiteLoos<br />

verdrinGen.”<br />

Noah Charney, kunsthistoricus<br />

De CityCard <strong>Gent</strong> geeft toegang tot alle belangrijke monumenten, musea<br />

én topattracties van <strong>Gent</strong>. Ze is bovendien geldig op de bus of op de tram<br />

en je mag er een gratis boottocht mee maken.<br />

De restauratie van het Lam Gods kun je er van nabij mee volgen: zowel<br />

de kathedraal als het MSK, het STAM én het Caermersklooster zijn vrij<br />

toegankelijk met de voordelige all-in pas.<br />

De CityCard <strong>Gent</strong> is voor €25 of €30 te koop in het infokantoor van<br />

Toerisme <strong>Gent</strong> op het Sint-Veerleplein, tegenover het Gravensteen.<br />

Hiervoor duik je 48 of 72 uur de stad in. Kinderen mogen zo goed als<br />

overal gratis naar binnen!<br />

<strong>wandelgids</strong> ‘van <strong>eyck</strong> vermist’<br />

Met de <strong>wandelgids</strong> ‘Van Eyck vermist’ kom je langs de belangrijkste <strong>Gent</strong>se<br />

plaatsen in het verhaal van de diefstal van De Rechtvaardige Rechters,<br />

de grootste kunstroof van de twintigste eeuw. De <strong>wandelgids</strong> is te koop in<br />

de <strong>Gent</strong>se boekhandel.<br />

© Urska Charney<br />

Het onwaarscHijnLijke<br />

wedervaren van een<br />

kunstHistoriscH<br />

meesterwerk…<br />

… oP de kaart<br />

1432<br />

Londen<br />

Pau<br />

CENSUUR<br />

Parijs<br />

Hubert & jan van <strong>eyck</strong><br />

oLieverFvirtuozen<br />

Opdrachtgevers voor het magistrale werk waren de <strong>Gent</strong>se patriciërs Joos Vijd<br />

en zijn echtgenote Elisabeth Borluut. Vijd was een vertrouwensman van<br />

Filips de Goede, was vijf keer schepen van <strong>Gent</strong> en tussen 1433 en 1434 zelfs<br />

voorschepen, een functie die te vergelijken is met het huidige burgemeesterschap.<br />

Tijdens de bouw van de Sint-Janskerk, de huidige Sint-Baafskathedraal, gaf Vijd<br />

de <strong>Gent</strong>se schilder Hubert Van Eyck de opdracht een altaarstuk te schilderen.<br />

Hubert stierf echter voor hij het ambitieuze werk kon afmaken. Vier jaar na zijn<br />

dood zou zijn broer Jan de draad weer oppikken en het schilderij finaliseren.<br />

(Dat laatste is niet bewezen. Dat we niet precies weten wie en/of wie<br />

welk deel van het Lam Gods heeft geschilderd, hebben we te danken<br />

aan Keizer Karel V.<br />

… door de tijd<br />

Tijdens de doopplechtigheid van de zoon van Filips de Goede<br />

wordt het Lam Gods onthuld. Filips de Goede stond misschien<br />

trouwens model voor één van de rechtvaardige rechters.<br />

(dat laatste is zeer onzeker. Men heeft voor de personages op de<br />

panelen van de RR en de Ridders van Christus al heel verschillende<br />

identificaties voorgesteld.)<br />

1500<br />

<strong>Gent</strong><br />

Kopie voor Filips II.<br />

1438 voorstelling Lam Gods met levende beelden.<br />

“Het is een mirakeL<br />

dat Het Lam Gods noG<br />

bestaat”<br />

Kanunnik Ludo Collin van de<br />

Sint-Baafskathedraal<br />

kent de geschiedenis van het Lam<br />

Gods door en door.<br />

Italië<br />

1557<br />

Berlijn<br />

Het meesterwerk ontsnapt nipt aan de<br />

eerste Beeldenstorm zonder schade.<br />

Het werd in de toren van de Sint-<br />

Baafskathedraal opgeborgen.<br />

1566<br />

1578<br />

Toen in 1578 de Calvinistische Republiek in <strong>Gent</strong> geïnstalleerd werd,<br />

hebben de calvinisten zelf het retabel naar het schepenhuis (stadhuis)<br />

overgebracht. Er is sprake dat de ‘rebellen’ het aan Willem van Oranje<br />

willen schenken; de magistraat zou het aan Elisabeth van Engeland<br />

hebben willen verkopen. In elk geval wordt de vervreemding niet belet<br />

doordat Willem van Oranje zich bedenkt, maar door de tussenkomst van<br />

een afstammeling uit de familie Vijd-Borluut, nl. Joos Triest, Heer van<br />

Lovendegem.<br />

Altaussee<br />

1600<br />

1700<br />

1640<br />

Het accuraat realisme zorgt<br />

ervoor dat het kunstwerk ook<br />

een grote documentaire waarde<br />

heeft. Zo lijken we door een raam<br />

zo de <strong>Gent</strong>se kortedagsteeg in<br />

te kunnen stappen.<br />

retabeL dicHt<br />

vijd en zijn echtgenote staan afgebeeld<br />

op de buitenkant van het<br />

altaarstuk. De portretten zijn hyperrealistisch<br />

en (daardoor) allesbehalve<br />

flatterend. Zo zijn op het dooraderde<br />

gezicht van Vijd verschillende vetbolletjes<br />

te zien en is de man... eerder<br />

slordig geschoren.<br />

Keizer Karel V liet in 1539<br />

de archieven van de schildersgilden<br />

vernietigen, als<br />

onderdeel van zijn pogingen<br />

om de opstand van de <strong>Gent</strong>enaars<br />

te onderdrukken. Het<br />

zou zelfs kunnen dat nog een<br />

derde broer én een zus van de<br />

Van Eycks aan het veelluik<br />

hebben meeschilderd!).<br />

De zijpanelen werden in 1816 door het<br />

kapittel, onder verantwoordelijkheid van<br />

vicaris Le Surre, verkocht aan de Brusselse<br />

antiquair Nieuwenhuis.<br />

Deze verkocht ze later aan de in Berlijn<br />

wonende Engelse antiquair Solly,<br />

en vanuit dit antiquariaat zijn ze aangekocht<br />

door de koning van Pruisen<br />

Frederik-Willem III, voor het museum<br />

dat hij in Berlijn opbouwde.<br />

1794<br />

De Franse revolutionairen nemen het Lam<br />

Gods in beslag. Vreemd genoeg nemen ze alleen de<br />

middenpanelen mee naar Frankrijk. Twee decennia<br />

later doen de Fransen een bod op de zijpanelen,<br />

maar ze vangen bot. Na de val van Napoleon keren<br />

ze terug.<br />

De groet, die uit de mond van<br />

Maria lijkt te komen als antwoord<br />

op de groet van aartsengel Gabriël,<br />

staat ondersteboven, niet om<br />

buitenlandse spionnen te misleiden,<br />

wel om maria’s woorden leesbaar<br />

te maken voor God.<br />

Aan de lezer,<br />

Op 10 april 1934 werd het<br />

paneel hierboven,<br />

‘De Rechtvaardige Rechters’<br />

gestolen. Vermoedelijk door<br />

Arsène Goedertier.<br />

Tot op heden is het mysterie<br />

nog steeds niet opgelost.<br />

Meer weten?<br />

Draai dit plan om.<br />

1816<br />

1800<br />

Adam en Eva werden verkocht<br />

aan de Belgische<br />

Staat, en verhuisden naar<br />

het MSK van Brussel.<br />

In dat jaar maakt de Belgische<br />

kunstenaar Victor<br />

Lagye een kopie van de<br />

twee panelen waarop<br />

Adam en Eva een berenvel<br />

dragen, ‘aangepast<br />

aan de goede smaak<br />

en zeden’. Het werk<br />

hangt nog steeds in de<br />

kathedraal.<br />

1822<br />

1815<br />

retabeL oPen<br />

Aan de stand van de<br />

monden van de zingende<br />

engelen kunnen wetenschappers<br />

afleiden dat ze<br />

meerstemmig zingen.<br />

Op het ‘behangpapier’ achter Maria<br />

staan zelfs… volstrekt onleesbare<br />

letters uit een ons onbekend<br />

alfabet. Een spielerei? Een geheime<br />

code? Een ketterse formule?<br />

D.U.A.<br />

De middenpanelen<br />

keren terug naar<br />

<strong>Gent</strong>. De hereniging<br />

is van korte duur.<br />

meteen een meesterwerk<br />

Het cliché zegt dat kunstenaars pas erkend worden na hun dood.<br />

In het geval van de gebroeders Van Eyck was dat niet zo.<br />

Volgens het kwatrijn op het veelluik bestelde Joos Vijd het werk bij<br />

‘de grootste schilder ooit’ en werd het op 6 mei 1432 afgewerkt door Jan,<br />

‘die tweede in de schilderkunst was’.<br />

Ook het polyptiek zelf werd<br />

meteen algemeen erkend<br />

als een glorieus meesterwerk.<br />

1861<br />

CENSUUR<br />

CENSUUR<br />

De zijpanelen werden doorgezaagd in<br />

1894 voor een tentoonstelling in Berlijn.<br />

1894<br />

1900<br />

1914<br />

Kanunnik Van den Gheyn brengt in overleg<br />

met de Belgische regering de overgebleven<br />

panelen in veiligheid in de huizen van een<br />

aantal vertrouwelingen [o.a. in het Patershol].<br />

De Duitse bezetters zoeken het Lam<br />

Gods wel, maar vinden het niet, Kan. Van den<br />

Gheyn kan hen een brief voorleggen waarin<br />

de Belgische Regering verklaart het Lam Gods<br />

bij het uitbreken van de oorlog in veiligheid te<br />

hebben gebracht in Londen.<br />

de saFFier van de enGeL<br />

Eén van de zingende engelen draagt een<br />

prachtig versierde koorkap met een zeer<br />

bijzonder sierraad. In de sluitspeld met<br />

parels zit centraal een blauwe saffier.<br />

in die saffier is de weerspiegeling van<br />

het tegenoverliggende Gotische raam te<br />

zien. Hierdoor kunnen onderzoekers met<br />

grote precisie bepalen waar het altaarstuk<br />

in de kapel precies moet hangen. Alles is<br />

namelijk geschilderd alsof het rechtstreeks<br />

licht vangt uit dat raam.<br />

Het Lam met de vier oren<br />

Het gedeelte met het lam moest, na de grote<br />

brand in 1822, herschilderd worden. Het<br />

‘nieuwe’ schaap is groter (en logger) dan het<br />

oorspronkelijke, dat nu achter of onder het oude<br />

schaap schuilgaat. de oren van het originele<br />

schaap steken echter nog uit.<br />

Lange tijd werd gedacht dat de vrucht in de<br />

hand van Eva een appel (de ‘verboden vrucht’<br />

uit Genesis 3:6) was. Michelangelo in 1512<br />

dacht dat het een vijg was. Onderzoek heeft<br />

nu aangetoond dat het een bijna uitgestorven<br />

citrusvrucht betreft, ‘Pomum adami’.<br />

In de skyline zijn<br />

de drie torens<br />

van <strong>Gent</strong> duidelijk<br />

te zien<br />

Uit de Sint-Baafskathedraal<br />

worden twee panelen ontvreemd.<br />

Eén ervan wordt teruggegeven,<br />

het andere is nog altijd spoorloos.<br />

1920<br />

1934<br />

D.U.A.<br />

CENSUUR<br />

1940<br />

1932<br />

Groot feest in <strong>Gent</strong><br />

voor 500 jaar<br />

Lam Gods.<br />

De panelen uit het Berlijns museum<br />

maken deel uit van de herstelbetaling<br />

van de Duitsers aan ons land.<br />

Eindelijk is het Lam Gods weer<br />

thuis. En compleet. Maar dat zal<br />

niet héél lang duren.<br />

© The Bridgeman Art Library<br />

voLG de Live-restauratie oP de voet!<br />

Het plan was om het werk naar Het Vatikaan te brengen. Maar omwille van de alliantie<br />

tussen Italië en Duitsland - ouder dan 1940 - vindt het Vaticaan terecht dat dit niet veilig is.<br />

Daarom worden de panelen in vier kleine vrachtwagens overgebracht naar het kasteel in Pau<br />

in de Pyreneeën. De keuze voor Frankrijk is al niet veel beter, want de collaborerende<br />

regering staat het Lam Gods uiteindelijk tòch af aan Hitler.<br />

De houten kisten met één van de grootste kunstwerken uit de geschiedenis belanden in…<br />

een Oostenrijkse zoutmijn voor zijn groot museum in Oostenrijk.<br />

CENSUUR<br />

november 1945<br />

1945<br />

Vijf jaar lang zal een internationaal team van specialisten alle panelen van het Lam<br />

Gods minutieus restaureren. Eén van hen is de Vlaming Bart Devolder. Die trok op<br />

zijn 23e naar de Verenigde Staten, waar hij de voorbije negen jaar een blitzcarrière<br />

maakte. Hij was dan ook voorbestemd voor altijd in The States te blijven.<br />

Tot de mensen van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium<br />

(KIK) hem vorig jaar vroegen of hij samen met hen het Lam Gods onder handen<br />

wilde nemen.<br />

De restauratie gebeurt in een speciaal daarvoor gebouwde – geluidsdichte en kogelvrije!<br />

– glazen kooi in het Museum voor Schone Kunsten (MSK).<br />

Retoucheren doen ze met een penseeltje met nauwelijks een paar haartjes. Een<br />

zwarte handschoen voorkomt alle mogelijke reflectie.<br />

wie was<br />

jan van <strong>eyck</strong>?<br />

° Maaseik (?), ca. 1390<br />

† Brugge, 9 juli 1441<br />

• voornaamste vertegenwoordiger van de Vlaamse Primitieven<br />

• een zogenaamde ‘ingewijde’, een vertrouweling van<br />

Filips de Goede, belast met uiterst delicate en hoogst<br />

geheime diplomatieke zendingen<br />

• signeerde soms de lijst met zijn devies “Als ich can”<br />

• zelfbewust, geleerd en beroemd individu<br />

• in 2005 eindigde hij op nr. 27 in de Vlaamse versie<br />

van de verkiezing van De Grootste Belg<br />

Als de nederlaag duidelijk is, wordt Hitlers<br />

‘Nero-bevel’ van kracht: alles wat<br />

bruikbaar was voor de geallieerden moest<br />

vernietigd worden. Een overijverige officier<br />

besloot de zoutmijn op te blazen met<br />

8 bommen van 500 kg, maar faalde:<br />

alleen de toegang tot de tunnels stortten<br />

in. Het Lam Gods was veilig. Iets te<br />

veilig zelfs, want het kostte de grootste<br />

moeite om het altaarstuk uit de ondergrond<br />

te halen.<br />

Let ook even op de muren in de kooi: die zijn<br />

geschilderd in ‘neutraal grijs’, de enige tint<br />

die de kleuren van het doek op geen enkele<br />

manier beïnvloedt.<br />

Opmerkelijk: ook de kopie van ‘De<br />

Rechtvaardige Rechters’ werd gerestaureerd<br />

door KIK in 2010. Dat<br />

paneel was er na zestig jaar slechter<br />

aan toe dan het originele 600 jaar<br />

oude schilderij!<br />

een LaaGje vernis<br />

Het mag een klein wonder heten dat het<br />

schilderij nog bestaat. Rekening houdend<br />

met de vele omzwervingen verkeert het<br />

werk bovendien in behoorlijk goede staat.<br />

De belangrijkste reden voor de restauratie<br />

zijn de vele, vaak oude vernislagen. Die<br />

zijn vergeeld en gebarsten en vormen<br />

vandaag eerder een bedreiging voor, dan<br />

een bescherming van de originele verflaag. Het oude vernis wordt dus verwijderd,<br />

waardoor de oorspronkelijke kleuren weer vrijkomen. Voor het eerst in 600 jaar zal<br />

het schilderij opnieuw te bewonderen zijn zoals de gebroeders Van Eyck het bedoeld<br />

hebben.<br />

behandeling: 3 fasen gespreid over 5 jaar<br />

1ste fase: buitenluiken • Start: oktober 2012 • Einde: april 2014<br />

2de fase: bovenste register • Start: april 2014 • Einde: oktober 2015<br />

3de fase: onderste register • Start: oktober 2015 • Einde: april 2017<br />

einde project: oktober 2017<br />

2000<br />

Het Lam Gods wordt<br />

als een koning<br />

onthaald in de stad.<br />

Uitzinnige <strong>Gent</strong>enaars<br />

vormen een erehaag en<br />

zwaaien met vlaggetjes.<br />

<strong>Gent</strong>se Feesten in<br />

november.<br />

“voor mij is Het Lam Gods<br />

Het mooiste scHiLderij<br />

ter wereLd”<br />

Bart Devolder, toprestaurateur,<br />

kon deze opdracht onmogelijk weigeren.<br />

Het Lam Gods<br />

wordt gerestaureerd.<br />

2012-17


de sint-baaFs<br />

katHedraaL<br />

GrondPLan<br />

Locatie van<br />

Het Lam Gods<br />

1 vijdkaPeL<br />

Van 1432 tot 1986 wordt hier het<br />

Lam Gods tentoongesteld. Sinds 1986<br />

is er een fotografische reproductie op<br />

ware grootte te zien.<br />

2 viLLakaPeL<br />

Hier staat het Lam Gods sinds 1986<br />

opgesteld. Het gestolen paneel De Rechtvaardige<br />

Rechters is vervangen door een<br />

geschilderde kopie.<br />

13<br />

7<br />

6<br />

2<br />

4<br />

8<br />

9<br />

SINT<br />

BAAFS<br />

KATHEDRAAL<br />

INGANG<br />

PLaatsen waar GezocHt is naar de recHtvaardiGe recHters<br />

3 kaPeL van viGLius van aytta<br />

4 PraaLGraF bisscHoP triest<br />

5 PreekstoeL<br />

6 cryPte<br />

enkeLe kunstscHatten<br />

5 PreekstoeL van L. deLvauX<br />

7 de intrede van sint-bavo in de abdij van <strong>Gent</strong> door<br />

Pieter PauL rubens<br />

4 8 9 10 11 12 PraaLGraven van <strong>Gent</strong>se bisscHoPPen<br />

Locaties vermeLd in Het onderzoek naar de dieFstaL<br />

13 kaPitteLstraat<br />

14 zijdeur sint-baaFsPLein<br />

cobra<br />

De restauratie van het Lam Gods wordt vijf jaar lang op de voet gevolgd op cobra.be,<br />

de cultuurwebsite van de Vlaamse openbare zender. Met een discrete camera worden<br />

alle sleutelmomenten vastgelegd. Ze zullen de basis vormen voor een uitvoerige<br />

documentaire.<br />

visit <strong>Gent</strong><br />

infokantoor<br />

Sint-Veerleplein 5 – 9000 <strong>Gent</strong><br />

T. +32 9 266 56 60<br />

www.visitgent.be – visit@gent.be<br />

@visitgent<br />

Open:<br />

9.30 > 16.30 (15/10 > 14/03)<br />

9.30 > 18.30 (15/03 > 14/10)<br />

VeranTwOOrdelijke uiTGeVer: annelies Storms, schepen van Cultuur,<br />

Toerisme en Feesten. Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 <strong>Gent</strong>.<br />

volg visitgent op:<br />

10<br />

11<br />

12<br />

5<br />

14<br />

3<br />

1<br />

sPoren van Het Lam Gods<br />

LEIE<br />

WATERSPORTBAAN<br />

LEIE<br />

KANAAL GENT-OOSTENDE<br />

Tot op vandaag spreekt de mysterieuze verdwijning tot de verbeelding.<br />

Vele plaatsen in de stad hebben iéts met het verdwenen paneel te<br />

maken…<br />

1 de sint-baaFskatHedraaL<br />

De Vijdkapel, 10 april 1934, omstreeks 23.15 uur.<br />

Drie vrouwen wandelen langs de kathedraal en zien een vaag lichtschijnsel uit<br />

de Vijdkapel komen.<br />

Kapittelstraat, 11 april 1934, een uur of anderhalf uur na middernacht.<br />

Een andere voorbijganger ziet twee verdachte figuren in de schaduw van de kathedraal.<br />

Eén van hen draagt een lang, plankvormig voorwerp uit de kerk naar een<br />

auto. Of dit verhaal klopt, is evenwel niet zeker: de getuige was zelf een inbreker.<br />

Sint-Baafsplein, 11 april 1934, 5.30 uur.<br />

Een vroege kerkganger vindt de deur naast de hoofdingang open. Even later stelt het<br />

kerkpersoneel de verdwijning van twee panelen vast.<br />

Elk hoekje van de kathedraal is in de loop der jaren grondig doorzocht. De kans dat<br />

het paneel zich daar bevindt is nagenoeg onbestaande.<br />

2 Het bisscHoPPeLijk PaLeis<br />

Hier krijgt de bisschop van <strong>Gent</strong> de 13 afpersingsbrieven<br />

in de bus. Hoewel het bisdom bereid was tot betaling<br />

en het geld beschikbaar was, weigerde het gerecht de<br />

overdracht te laten doorgaan.<br />

3 de voormaLiGe nationaLe bank<br />

Op 24 april 1934 haalt hoofdverdachte<br />

Arsène Goedertier geld van zijn rekening in het<br />

<strong>Gent</strong>se filiaal van de Nationale Bank.<br />

Met het geld huurt hij dezelfde dag een typemachine<br />

in een winkel voor kantoorbenodigd heden<br />

in de Vlaanderenstraat.<br />

4 vLaanderenstraat 66<br />

Een man huurt de typemachine waarmee de<br />

afpersingsbrieven aan de bisschop worden geschreven.<br />

Een oplettende winkelbediende identificeert<br />

de onbekende later als Arsène Goedertier, een wisselagent<br />

uit Wetteren, een stadje vlakbij <strong>Gent</strong>.<br />

5 Geraard de duiveLsteen<br />

In 1935 verschijnt in de krant ‘De Standaard’ een bericht dat het paneel zich in<br />

een “openbaar gebouw vlakbij de kathedraal” bevindt. Het gerecht doorzoekt het<br />

Steen van boven tot onder. Tevergeefs.<br />

6 ParkeerGaraGe sint-jansvest<br />

(grote poort tussen huisnummers 32/38 en 40)<br />

Een theorie van een Brusselse amateurspeurder leidt het gerecht in 2008 naar deze<br />

parkeer garage. Een intensieve zoekactie levert niets op.<br />

LEIE<br />

7 Huis van <strong>eyck</strong>, Hoek koestraat - voGeLmark<br />

Een Vlaamse schrijver maakt de vondst van een code bekend.<br />

Het breken van die code situeert het gestolen paneel in dit huis. Fictie of realiteit?<br />

‘De Rechtvaardige Rechters’ wordt alvast niet teruggevonden.<br />

8 Huis komijnstraat 1<br />

Experts van het Koninklijke Instituut voor het Kunstpatrimonium<br />

doorzoeken dit huis in 1978. Lang geleden hebben er familieleden van hoofdverdachte<br />

Arsène Goedertier gewoond. Het blijkt verloren moeite.<br />

9 onze-Lieve-vrouw-sint-Pieterskerk<br />

De krant ‘De Standaard’ onthult in 1935 dat hoofdverdachte Arsène Goedertier<br />

uit handen van de koster een sleutel van deze kerk heeft ontvangen. De gerechtelijke<br />

politie bijt zich even vast in dit nieuwe, maar alweer doodlopende spoor.<br />

10 sint-Pietersstation<br />

Op 10 oktober 1934 geeft een onbekende<br />

een typemachine in bewaring in het<br />

bagagedepot van het station. Twee maanden<br />

na de dood van Arsène Goedertier vindt<br />

het gerecht de machine waarmee de afpersingsbrieven<br />

zijn geschreven. En ze gebruikten<br />

ze nog jaren op het politiebureau, dat<br />

geen schrijfmachine bezat!<br />

“Oscar Van Bouchaute,<br />

suisse van de<br />

Sint-Baafskathedraal, wijst<br />

het kader aan waarin de<br />

Rechtvaardige Rechters<br />

ontbreken”<br />

COUPURE<br />

TRAM 1<br />

TRAM 4<br />

TRAM 4<br />

10<br />

!<br />

COUPURE<br />

LIEVE<br />

8<br />

2<br />

TRAM 1<br />

LEIE<br />

LEIE<br />

LEIE<br />

1<br />

KETELVAART<br />

3<br />

LEIE<br />

7<br />

1<br />

4<br />

9<br />

TR<br />

6<br />

2<br />

5<br />

SCHELDE<br />

3<br />

4<br />

SCHELDE<br />

SCHELDE<br />

ZUID<br />

LEIE LEIE<br />

TRAM 4<br />

100 miLjard PiXeLs<br />

SCHEL<br />

D O C K S U D<br />

SCHELDE<br />

Er gaat niets boven het origineel, maar voortaan kun je op het internet<br />

terecht voor een wel erg bijzondere kopie. Elke vierkante centimeter<br />

van het <strong>Gent</strong>se altaarstuk werd in extreem hoge resolutie gefotografeerd<br />

en vervolgens weer samengevoegd tot één geheel. Hierdoor is het<br />

mogelijk om als het ware ‘in’ het schilderij te kruipen. De bewondering<br />

voor het buitengewone detail waarmee de gebroeders Van Eyck tewerk<br />

gingen, zal alleen maar groter worden. En als je elk haartje en elk<br />

barstje van dichtbij bestudeerd hebt, kun je ook nog de infrarood- én<br />

de röntgenbeelden van het meesterwerk bekijken.<br />

Het is niet nodig om zelf foto’s te nemen, surf<br />

naar ‘Closer to Van Eyck, Rediscovering the<br />

Ghent Altarpiece’ en LUKAS. Art in Flanders en<br />

val van de ene verbazing in de andere.<br />

SCHELDE<br />

SCHELDE<br />

vijF cruciaLe jaren<br />

De volgende vijf cruciale jaren wordt het verhaal van het Lam Gods<br />

op maar liefst vier verschillende locaties verteld: in de Sint-Baafskathedraal,<br />

in het MSK, in het Caermersklooster en in het Stadsmuseum<br />

(STAM). Het zal dus méér dan ooit aanwezig zijn.<br />

1 caermerskLooster<br />

In dit gerestaureerde klooster van de geschoeide karmelieten uit 1329 lopen drie<br />

tentoonstellingen die gewijd zijn aan het Lam Gods.<br />

Elke expositie belicht het meesterwerk vanuit een bijzondere invalshoek. Zowel het<br />

verleden als de (mogelijke) toekomst krijgt uitgebreide aandacht.<br />

De restauratie in het MSK is live te volgen via een webcam.<br />

Dinsdag tot zondag en feestdagen: 10u00 > 17u00<br />

Lam Gods tentoonstelling caermersklooster: € 2,00<br />

combiticket kathedraal-caermersklooster: € 4,00 (enkel verkrijgbaar in de kathedraal).<br />

2 Het stadsmuseum (stam)<br />

Het STAM neemt je mee op een reis door de tijd. Je ontdekt wat <strong>Gent</strong> zo uniek<br />

maakte en nog altijd maakt.<br />

Eén van de kamers in het museum is volledig gewijd aan de speurtocht naar het<br />

verdwenen paneel ‘De Rechtvaardige Rechters’.<br />

3 Het museum voor scHone kunsten (msk)<br />

Nooit eerder hingen de oude meesters zo perfect op hun plaats als in het volledig<br />

gerenoveerde MSK.<br />

Hier kun je de restaurateurs live aan het werk zien. De panelen waar niet aan gewerkt<br />

wordt, staan zo dicht mogelijk bij het glas opgesteld.<br />

oPeninGsuren musea<br />

Dinsdag tot zondag en feestdagen: 10u00 > 18u00<br />

Gesloten maandag, 1 januari, 24, 25 en 31 december<br />

toegangsprijzen<br />

STAM € 6,00<br />

MSK € 5,00<br />

Reductietarief (groepen min. 15 pers. / + 55 j.): STAM € 4,5 - MSK € 3,75<br />

19-26 j.: € 1,00<br />

Gratis: begeleiders van personen met een handicap / - 19 j.<br />

4 de sint-baaFskatHedraaL<br />

Ook nu het Lam Gods (gedeeltelijk) op verplaatsing wordt gerestaureerd is een<br />

bezoek aan de Sint-Baafskathedraal een must. Nergens anders vind je zovele kunstschatten<br />

bij elkaar. Niet minder dan 22 altaren, praalgraven, een rococopreekstoel<br />

van marmer en eik en ‘De Aanbidding van Sint-Bavo’ van Pieter Paul Rubens, om er<br />

enkele te noemen.<br />

oPeninGsuren aanbiddinG van Het Lam Gods<br />

01/04 > 31/10: 01/11 > 31/03:<br />

maandag tot zaterdag van 09u30 > 16u30 maandag tot zaterdag van 10u30 > 15u30<br />

zondag en feestdagen van 13u00 > 16u30 zondag en feestdagen van 13u00 > 15u30<br />

toegangsprijzen<br />

Volwassenen: € 4,00 (incl. audiogids Nederlands, Frans, Engels, Duits, Japans, Spaans en Italiaans)<br />

Groepen (min. 15 pers.): € 3,00 (audiogids € 1,00)<br />

Kinderen (7 > 12 j.): € 1,50 (audiogids € 1,00)<br />

toegankelijk voor rolstoelgebruikers<br />

combiticket kathedraal-caermersklooster: € 4,00 (enkel verkrijgbaar in de kathedraal).<br />

SCHELDE<br />

L‘ESCAUT<br />

de stoutmoediGe<br />

dieFte<br />

Woensdag 11 april 1934 was een<br />

zwarte dag in het bestaan van het<br />

Lam Gods. Toen werden twee panelen<br />

van het Lam Gods op mysterieuze<br />

wijze ontvreemd.<br />

Twee panelen, want voor- en achterzijde<br />

van ‘De Rechtvaardige Rechters’<br />

waren op bevel van Keizer Willem<br />

II doormidden gezaagd om ze apart<br />

tentoon te kunnen stellen. De speurders<br />

bleven het echter over één paneel<br />

hebben.<br />

SCHELDE<br />

Drie weken later kreeg de bisschop een<br />

enveloppe in de bus. Daarin zat een getypte<br />

brief, ondertekend door D.U.A. Daarin was<br />

voor het eerst sprake van twee<br />

panelen. Om de echtheid van zijn beweringen te bewijzen, zou de briefschrijver het<br />

ene paneel teruggeven, voor het tweede wilde hij één miljoen Belgische frank<br />

(€25.000) losgeld, toen een enorm bedrag.<br />

In totaal werden 13 brieven verstuurd aan het bisdom, de laatste iets minder dan<br />

zes maanden na de diefstal. Twee maanden later overlijdt Arsène Goedertier, een<br />

wisselagent uit Dendermonde. In een lade van zijn bureau worden doorslagen van<br />

alle brieven gevonden.<br />

Of Goedertier alleen handelde, of in opdracht van ‘machtige heren die bescherming<br />

genoten’, is nooit duidelijk geworden.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!