zuidelijker - girugten

girugten
02 / maart 2013
de poolcirkel
geografen aan het werk
Geografen aan het werk
In deze rubriek beschrijft een alumnus van
de FRW recente belangrijke ontwikkelingen
in het werkveld van geografen. Deze
rubriek wordt gemaakt in samenwerking
met de Professor Keuning Vereniging, de
alumnivereniging voor alle afgestudeerden
van de faculteit.
Ik werk als projectmanager voor Multi
Development Ukraine, de Oekraïense tak
van het pan-Europese Multi Corporation
uit Gouda, dat in 15 landen actief is
met het ontwikkelen en beheren van
winkelvastgoed. Dat houdt in dat ik me
bezig houd met het ontwikkelen van
grootschalige winkelcentra in een land dat
dat soort complexen nauwelijks kent. Er
zijn (slechte) winkelcentra, geüpgradede
sovjetwarenhuizen, markten, van alles
eigenlijk, maar nog niet het soort gebouwen
en locaties waar Multi groot en succesvol
mee is geworden. We zijn bezig om dat
in Lviv en in Kharkov (op twee locaties) te
realiseren.
Afgezien van projectmanagement houd ik
me bezig met acquisitie en marktonderzoek,
en dat lijkt regelmatig op pure geografie.
De crisis heeft een aardige deuk in onze
expansiedrift geslagen, maar nog steeds
komt het voor dat ik naar een stad reis om
een locatie te bekijken. Dat is fantastisch
om te doen. Oekraïne is, ondanks het EK,
voor veel mensen nog steeds een blinde
vlek. Weinig mensen weten dat het qua
oppervlak het grootste land is dat geheel
in Europa ligt, dat er 45 miljoen mensen
wonen, dat er 5 miljoenensteden zijn, en
dat een stad als Zaporozje, waar overigens
ook de grootste kerncentrale van Europa
staat (ja, van hetzelfde type als Tsjernobyl,
maar vast veilig), meer inwoners heeft dan
Amsterdam.
Het is mijn taak om zo’n stad in kaart te
brengen. Dat betekent door een stad
lopen, kijken waar gewinkeld wordt, wat
de concurrentie is, waar mensen wonen,
waar de koopkracht geconcentreerd is,
wat de belangrijke transportassen en
knooppunten zijn, en waar gebouwd wordt.
Veel informatie ontbreekt in Oekraïne. Zo
wordt bijvoorbeeld de zwarte economie
op ongeveer 50% van de reële economie
geschat. Dat vraagt om creatieve methoden
om bijvoorbeeld koopkracht te meten:
kijken waar duurdere auto’s staan, waar al
nieuwe kozijnen in de grauwe sovjetflats
zitten, hoeveel schotels er aan de gevel
hangen, enzovoorts. Dat vraagt een open
blik, oog voor detail, en bereidheid om
atlassen en Wikipedia uit te pluizen. Een
betere beschrijving van een geograaf kun je
bijna niet maken!
Daar komt nog bij dat het fascinerend is om
Oekraïne in haar context te zien. Het land
bestaat uit twee delen: een deel dat sterk op
Rusland gericht is en een deel dat op Europa
gericht is (Polen, Slowakije, Hongarije,
Roemenië). En Kiev ligt keurig in het midden.
Er zijn heel veel overeenkomsten met beide
blokken te vinden, maar de verschillen zijn
minstens zo interessant. Geen kwaad woord
over de EU hier, de enorme voorsprong
van Polen op Oekraïne, die in 1989 qua
ontwikkelingsniveau vrijwel afwezig was, is
vrijwel geheel ontstaan door het Europese
ontwikkeltraject van Polen. En ondanks
dat Rusland Oekraïne vaak nog als een
soort provincie beschouwt, een historische
anomalie, is Oekraïne echt een ander land,
met een andere geschiedenis, en inmiddels
een behoorlijk andere economie. Het gebrek
aan natuurlijke grondstoffen (met name olie;
gas is er wel, net als steenkool en ijzererts)
maakt dat Oekraïne gedwongen is te
diversifiëren, door bijvoorbeeld het enorme
landbouwpotentieel beter te benutten.
Arvid Krechting (1983)
Gestudeerd 2001-2007
Bachelor Technische
Planologie
Master Economische
Geografie
Werkzaam voor Multi
Development Ukraine in
Kiev
www.multi.eu
Arvid krechting
22.
Ook in de retailmarkt is dat te zien. Een
stad als Kiev doet in veel opzichten aan
als een Moskou in pocketformaat, maar
qua ontwikkeling volgt het ook netjes de
curves van Warschau en Boedapest. Die
combinatie maakt het zo interessant, nog
afgezien van het hedonisme in Odessa,
dat tot de feesthoofdstad van Europa kan
uitgroeien, Lviv als Europese cultuurstad,
met zijn UNESCO-beschermde binnenstad,
en de industriële grootmachten Kharkov
(machinebouw, atoomindustrie), Donetsk
(mijnbouw, staal) en Dnepropetrovsk
(ruimtevaart, meer staal).
Inmiddels woon ik in meer dan drie jaar
in Kiev. Er is ongelofelijk veel veranderd,
helemaal sinds de eerste keer dat ik
het land bezocht, met de buitenlandse
excursie van Ibn Battuta in 2005. Er is
veel gebouwd, er zijn talloze buitenlandse
merken bijgekomen, de straatnamen en
metrostations zijn inmiddels ook in Latijnse
letters te lezen en het land is meer en
meer westers aan het worden. Dat lokale
politici dat niet begrijpen zal uiteindelijk
hun probleem zijn. Het gaat met vallen en
opstaan, er moet nog steeds waanzinnig
veel gebeuren, maar het gáát wel. Dat ik
in een samenleving kan wonen en werken
waar de verandering zo tastbaar is is een
groot genoegen. Dat ik in de tussentijd
ook nog zoveel met mijn studie doe is een
geweldige bonus. g
g
girugten
02 / maart 2013
de poolcirkel
uit het buitenland
Sky-station
De 26-urige treinreis van Noord naar Zuid-
Zweden geeft mij tijd om na te denken
over de afgelopen vijf maanden als
uitwisselingsstudent in dit lang uitgestrekte
land, met vele verschillende gezichten, dat
bekend is van Pippi Langkous.
20 augustus begon het allemaal, ik stond
vol zenuwen op het vliegveld. Na mijn
kortste vliegreis ooit stond ik opeens met
al mijn bagage in een land waar ik nog
nooit eerder was geweest. Vanaf het begin
voelde het gelijk al vertrouwd: Lund is net
als Groningen een echte studentenstad.
Ook hier is het favoriete vervoermiddel een
mooie felgekleurde fiets.
Al snel merkte ik typische Zweedse
gewoontes op. Een voorbeeld hiervan is fika;
dit is koffie of thee drinken met iets lekkers
erbij. Als student wordt er natuurlijk ook
gedronken in de avonduren. Alcohol boven
de 3,5% is hier alleen verkrijgbaar in de
systembolaget, die beperkte openingstijden
heeft. Dit om het drankgebruik van de
Zweden enigszins onder controle te houden.
Over het algemeen zijn Zweden erg beleefd
en netjes, ze volgen het begrip ‘lagom’.
Dit betekent: niet te veel, niet te weinig,
precies genoeg. Ze zullen nooit snel het
laatste stukje eten, of snel een laatste slok
van hun drinken nemen. ‘S nachts wijken de
studenten met het drankgebruik wel vaak
Titia Leutscher
van dit begrip af. 4 oktober is het dierendag
in Nederland, alle uitwisselingsstudenten
in Lund kijken raar van deze feestdag op.
De Zweden hebben op 4 oktober ook een
feestdag, namelijk kanelbullar-dag. Echte
Zweden vinden dit een overdreven feestdag,
het is meer commercieel gericht. Maar als
uitwisselingsstudent heb ik wel mijn record
kanelbullar op één dag gegeten.
In Lund woon ik in een internationale
corridor, heel dicht bij het station en
het centrum, perfect dus. Als student ga
je uit bij nations, dit zijn een soort van
studentenverenigingen. Ze kennen geen
Groningse sluitingstijden tot de zon weer
opkomt. Het voordeel is dat het eerder
begint en dat je de volgende dag lekker fit
bent om van alles te ondernemen. Maar als
je wel de zon wilt zien opkomen, wees niet
getreurd, afterparty’s, huisparty’s en preparty’s
zijn hier niet onbekend.
De Zweedse taal lijkt veel op het
Nederlands. Zweden spreken echter ook
uitstekend Engels. Al mijn colleges waren
natuurlijk in het Engels. Het onderwijs is
hier erg informeel; je spreekt je docent
altijd met zijn of haar voornaam aan en je
hebt vaak in kleine groepen college en ook
veel discussies.
23.
Vanuit en in Zweden heb ik tripjes
gemaakt naar Oslo, Copenhagen, Malmo,
Gothenborg, Stockholm en Ystad. Daarnaast
heb ik een autotrip naar Helsingborg en een
natuurpark gemaakt. Verder heb ik in het
begin toen het nog zonnig weer was, veel
gewandeld en gekampeerd in de natuur.
Met kerst ben ik naar een cottage in de buurt
van Jönköping gegaan. Oud & Nieuw heb ik
in Kopenhagen gevierd. Als klapper op de
vuurpijl heb ik ook nog een trip boven de
poolcirkel gemaakt; naar Lapland.
Over 15 uur ben ik weer thuis, in Lund.
Ik heb me net een week lang boven de
poolcirkel begeven. De zon is al die
dagen niet opgekomen in Abisko. Wel
was het een paar uur per dag licht met
vaak enorm mooie luchten. Het oneindige
sneeuwlandschap heb ik op verschillende
manieren ontdekt; wandelen, crosscountryskiën,
sleeën, huskysleeën en het bezoeken
van een Saami-tent (de oorspronkelijke
bewoners van Lapland). De plaats Abisko
is 195 kilometer ten noorden van de
poolcirkel, 1343 km van Lund en 1804 km
van Groningen vandaan. Het is één van
de beste plaatsen om de Aurora Borealis
te spotten. Elke dag heb ik dit bijzondere
licht mogen aanschouwen. Één keer ben ik
met de langste skilift in Zweden naar het
skystation gegaan, ingepakt in een heel dik
pak. Onderweg dachten we telkens dat we
er waren, vooral toen we in de verte twee
gestalten op de grond zagen staan. Maar we
waren er nog niet. Een dag later raakten we
in gesprek met vier jongens, ze vertelden dat
twee van hen gisteravond per ongeluk al op
het middelstation waren uitgestapt, wat wel
vaker voorkomt. En iedereen houdt er zijn
eigen manier op na om weer in een karretje
te komen; er is zelfs een keer iemand plat
bovenop twee mensen in een stoeltjes lift
gedoken. Eenmaal boven op de top van de
berg, lijkt het net alsof ik mij op een andere
planeet bevind: ik zie ontelbaar veel sterren
en prachtig groenachtig beweegbaar licht.
Daar gaat een vallende ster, ik doe een wens.
Lapland heeft uitgestrekte en bijzondere
landschappen, en ik ervaar rust en stilte.
Lund is mijn studentenstad in Zweden,
waar ik nog een kleine twee weken ben en
waarvan de afgelopen vijf maanden voorbij
zijn gevlogen.
Vi ses, Titia
g