Pensioensparen - De Tijd

DOSSIER: NADER BEKEKEN
Pensioensparen
Meer dan 1 miljoen mensen doen jaarlijks aan pensioensparen.
Doel: een appel voor de dorst tegen de tijd dat men op pensioen
gaat. Dit doet u best ook als het op de beurs minder goed gaat...
De Belegger - 2 december 2008
Fonds of verzekering?
Velen verkiezen pensioenspaarfondsen boven een
pensioenspaarverzekering, omdat dat op lange termijn
normaliter meer rendement oplevert. Pensioenspaarfondsen
beleggen immers hoofdzakelijk
(meestal 50 à 75%) in aandelen. Een pensioenspaarverzekering
voorziet in een minimum gewaarborgde
rente, eventueel verhoogd met een winstdeelname.
In de tabel zetten we de prestaties van de pensioenspaarfondsen
(met als voorbeeld Pricos van KBC)
naast deze van de pensioenspaarverzekering. Een
vergelijking maken is niet zo eenvoudig, want bij een
pensioenspaarverzekering krijgt u een minimum gewaarborgde
rente, die bij elke storting anders kan
zijn (momenteel afhankelijk van de instelling 2,5 à
Rendement per 24.11.08
Naam Fonds Instelling 3 jaar* 10 jaar* sinds 01/08/07
Accent Pension Fund Soc. Gen -6,6% -0,5% -33,1%
Argenta Pensioenspaarfonds Argenta -7,2% - -40,2%
Dexia Pension Dynamic Dexia -7,9% -1,3% -37,2%
Fortis B Pension Fd Growth Fortis/AXA - - -39,4%
Hermes Pensioenfonds Bank Delen -4,1% 0,2% -28,3%
Inter-Beurs-Hermes Dierickx, L. -5,7% -0,1% -31,8%
Metropolitan Rentastro Growth Fintro -8,0% -0,2% -39,4%
Pricos KBC -6,5% 0,3% -32,1%
Star Fund ING -4,8% 1,1% -26,3%
Record Top Pension Fund Record -0,3% -3,1% -25,9%
Fortis B Pension Fd. Balanced Fortis/AXA 0,4% -5,4% -29,1%
Metropolitan Rentastro Balanced Fintro - - -29,1%
Dexia Pension Fund Defens. Dexia -2,5% - -13,8%
Fortis B Pension Fd Stability Fortis/AXA - - -11,7%
Metropolitan Rentastro Stability Fintro - - -16,7%
Pricos Defensive KBC -3,1% - -16,0%
* op jaarbasis
3,25%). Deze minimumrente geldt voor die storting
steeds voor de hele duurtijd van het contract.
- Een pensioenspaarfonds of -spaarverzekering?
Naarmate u ouder wordt, beschermt u zich best tegen
de soms forse beursschommelingen. We raden aan
om vanaf de leeftijd van 55 jaar defensiever te gaan.
Dit kan door een pensioenverzekering te openen of
over te schakelen naar een ‘defensief’ pensioenspaarfonds.
Wie jonger is heeft een voldoende lange
beleggingshorizon en is beter af met de klassieke
pensioenspaarfondsen (zie tabel), ook al was het rendement
de jongste tien jaar allesbehalve goed. Omdat
u jaarlijks stort, koopt u overigens ook als de
koersen laag staan. Bovendien houden de rendementen
geen rekening met het fiscale voordeel.
- U wordt 60 jaar...
Vanaf dan kan u uw kapitaal opvragen, indien gewenst
gedeeltelijk. Gelet op de lage stand van de
beurzen is het niet onverstandig om uw pensioenspaarfonds
nog niet op te vragen, zodat u een deel
van de recente verliezen opnieuw goed kan maken.
Voor een pensioenspaarverzekering stelt dat probleem
zich niet. Er is een vaste einddatum voorzien,
normaliter op het moment dat u 65 wordt.
- Voor mijn 60ste mijn pensioenkapitaal opvragen?
Dit kan enkel onder strikte voorwaarden, in één van
de 5 jaren die voorafgaan aan de normale pensionering
of bij brugpensionering. Het pensioencontract
moet minstens 10 jaar lopen, er moeten minimum 5
stortingen gebeurd zijn en elke storting moet minstens
5 jaar belegd zijn. Alleen als deze voorwaarden
vervuld zijn, geniet u van de gunstige heffing van
16,5% en/of 10%. Nadeel: u zal aangifte moeten
doen in de personenbelasting, zodat u bovenop deze
percentages de gemeentebelasting moet ondergaan.
Rendementen
Pensioenspaarverzekering min. GR (1) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 (2)
KBC-Life Pension Plan 3,25% 5,25% 5,25% 4,40% 4,00% 3,90% 3,65% 3,70% 3,75% ??
Pensioenspaarfonds
4,75% 5,25% 5,10% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75%
Pricos -3,82% -4,01% -14,86% 13,55% 20,19% 18,36% 11,12% 1,16% -25,35%
Pricos Defensive - - - 0,46% 10,35% 11,04% 5,80% 0,43% -13,23%
(1) minimum gewaarborgde rente (2) per eind oktober

Transferts mogelijk?
- Van pensioenspaarverzekering naar -fonds?
Niet mogelijk. U kan wel een pensioenspaarfonds én
een pensioenspaarverzekering aanhouden, maar u
moet jaarlijks kiezen in welk stelsel u zal storten.
- Tussen verschillende pensioenspaarfondsen?
Ja. Om fiscaal neutraal te zijn moet u echter het volledige
saldo naar het andere pensioenspaarfonds
overzetten. U kan twee pensioenspaarfondsen bezitten,
maar u mag elk jaar in slechts één fonds storten.
- Kan ik van verzekeraar veranderen?
Ja. U kan een pensioenspaarverzekering bij een andere
verzekeraar aangaan en desgewenst het opgebouwde
saldo overdragen. U kan echter elk jaar bij
slechts één verzekeraar storten.
- Combineren met stortingen werkgeversaandelen?
Neen, tijdens eenzelfde jaar kan u beide stortingen
niet combineren.
Fiscale behandeling
Er is een aantrekkelijke fiscale stimulans om elk jaar
te storten. U geniet immers een belastingvermindering
van 30 à 40% (plus gemeentebelasting) op het
gestorte bedrag. U krijgt met andere woorden
een korting van 30 à 40%. Deze stimulans geldt uiteraard
ook voor pensioenspaarverzekeringen. Dit jaar
kan u maximum voor 830 EUR per belastingplichtige
aan fiscaalgunstig pensioensparen doen.
Op de gespaarde bedragen wordt u in het jaar dat u
60 wordt belast. U kan vervolgens nog tot in het jaar
dat u 64 wordt stortingen verrichten, zonder dat u er
nog op wordt belast. Tip: in het jaar dat u 60 wordt,
stort u best nadat de anticipatieve heffing werd ingehouden,
dus na uw verjaardag. Zo vermijdt u dat die
storting nog onderhevig is aan belastingen. De zogenaamde
‘anticipatieve heffing’ bedraagt 10% voor alle
stortingen na 1 januari 1993 (16,5% voordien).
Opgelet: een verkoop voor de leeftijd van 60 jaar
wordt bestraft met een heffing van 33% voor stortingen
vanaf 1 januari 1992.
Op welk bedrag wordt u belast? Bij pensioenspaarfondsen
gaat de fiscus ervan uit dat een fonds elk
Belastbare basis
Pensioenspaarfondsen
4,75% Fictief rendement voor stortingen vanaf 1 januari 1992
6,25% Fictief rendement voor stortingen voor 1 januari 1992
Pensioenspaarverzekering
Minimum Rendement boven minimum gewaarborgde
gewaarborgde rente rente (winstdeelnames) niet belast
Fiscaal regime
10% Anticipatieve heffing voor stortingen vanaf 1 januari 1993
16,5% Anticipatieve heffing voor stortingen voor 1 januari 1993
33% Penalisatie voor stortingen verricht vanaf 1 januari 1993
PT Penalisatie tegen progressief tarief (PT) voor stortingen
voor 1 januari 1993
jaar 4,75% opbracht (stortingen sinds 1 januari
1992), ook al ligt het behaalde rendement lager. Het
is dus van belang een goed presterend pensioenspaarfonds
te kiezen. Bij een pensioenspaarverzekering
wordt enkel het minimum gewaarborgde rendement
belast, de eventuele winstdeelnames zijn
fiscaal vrijgesteld. De inhouding gebeurt door middel
van een vermindering van het aantal deelbewijzen.
Kostenstructuur
De kosten verschillen tussen pensioenspaarfondsen
en pensioenspaarverzekeringen. Bij pensioenspaarfondsen
bedraagt de instapkost 0 à 3% naargelang
het fonds. Daarnaast wordt elk jaar een beheersvergoeding
(gemiddeld ca. 1%) ingehouden. Bij een
pensioenspaarverzekering ligt de instapkost erg
hoog (tot 6,50%), maar is er geen beheerskost meer.
Wanneer storten?
De meeste mensen doen naar het jaareinde toe aan
pensioensparen. In feite is de maand weinig relevant.
Niemand kan immers de bodem voorspellen. Het
komt er vooral op aan om regelmatig (minstens één
keer per jaar) voor het volle bedrag (maximum 830
EUR per belastingplichtige in 2008) aan pensioensparen
te doen. Een mooi voorbeeld van ‘spreiden in
de tijd’. Voor een pensioenspaarverzekering is timing
al helemaal van geen belang.
De Belegger - 2 december 2008