Jaargang 2013, Week 12

op je huid
Behandeling van oedeem
Naast het bloedvatenstelstel heeft ons lichaam een
tweede vaatstelsel: het lymfestelsel. Het lymfestelsel
bestaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfeklierweefsel
dat zich in verschillende organen bevindt.
Het lymfestelsel speelt een belangrijke rol bij de
afweer van ons lichaam. Onze afweer verdedigt ons
tegen virussen, bacteriën en andere organismen die
ons ziek kunnen maken.
Lymfevaten vormen de kanalen van het
lymfestelsel. Deze vaten worden vanuit
het lichaamsweefsel gevuld met een
kleurloze vloeistof: lymfe. De lymfe
neemt vocht en afvalstoffen uit het
lichaam op. Via steeds grotere lymfevaten
komt de lymfe uiteindelijk in de
bloedbaan terecht. Voordat de lymfe in
het bloed komt, passeert zij ten minste
één lymfeklier. Lymfeklieren zijn de zuiveringsstations
van het lymfestelsel:
daarin worden ziekteverwekkers - vooral
bacteriën en virussen - onschadelijk
gemaakt. De groepen lymfeklieren komen
op diverse plaatsen in ons lichaam
voor zoals in de hals, oksels, bij de
luchtpijp en darmen, in de liezen et cetera.
Soorten oedeem
De afvoer van de lymfe vanuit armen en benen gebeurt
via de lymfeklieren in de oksels en de liezen. Na ingrepen
waarbij lymfklieren zijn weggenomen of beschadigd
zoals bij een borstoperatie of bestraling, verloopt de
afvoer minder goed. Er kan zich vocht in een arm of been
ophopen. Er kunnen klachten ontstaan zoals een zwaar,
kloppend, vermoeid of pijnlijk gevoel in het lichaamsdeel.
Dit wordt lymfoedeem genoemd. Wanneer de aders
in de benen niet meer optimaal werken, kunnen ze het
De kous zal daarnaast
klachten als pijn en
vermoeidheid verminderen
Door Kim van de Schoot
Het regionaal huidcentrum
bloed niet meer goed terugpompen naar het hart. Het
lymfestelsel moet dan heel hard gaan werken. Als het
lymfestelsel het aanbod niet meer aankan, kan er veneus
oedeem in de onderbenen ontstaan. Ook trombose, langdurig
bestaande spataderen en doorgemaakte infecties
(erysipelas) kunnen oorzaken zijn. Bij lipoedeem is er
sprake van een stoornis van de aanmaak van vetweefsel,
waardoor een ongelijkmatige vetverdeling over het
lichaam kan ontstaan. Daarnaast is de afvoer van vocht
via de lymfevaten niet optimaal. Lipoedeem komt meestal
voor bij vrouwen op de heupen, bovenbenen en
knieën. Vaak worden bij patiënten met lipoedeem andere
klachten gezien zoals moeheid, pijn
bij aanraking van de huid en snelle
overbelasting.
Behandeling
Manuele lymfedrainage is een techniek
waarbij de huidtherapeut probeert, door
een zachte pompende beweging, de
vochtopname door de lymfevaten te stimuleren
en het functioneren van goede
vaten te bevorderen. Met specifieke
handgrepen wordt de eigen beweeglijkheid
van het lymfevatensysteem geactiveerd
en gestimuleerd wat de afvoermogelijkheden
van lymfe doet vergroten.
Hierdoor kan er meer lymfe worden
afgevoerd. Daarna wordt er om het
behandelde lichaamsdeel compressieverband aangelegd
om het terugstromen van het oedeem te voorkomen in
het door de lymfedrainage soepel geworden weefsel.
Beweging stimuleert namelijk de lymfevaten waardoor
overtollig vocht wordt afgevoerd. Hierdoor wordt het
behaalde resultaat vastgehouden en kan bij de volgende
behandeling weer een stapje verder gekomen worden. De
duur van de totale behandeling is afhankelijk van een
aantal factoren en verschilt per patiënt. Om de voortgang
van de behandeling te kunnen bepalen, wordt de
omvang van het oedeem regelmatig gemeten.
Aan het einde van de behandelperiode wordt er meestal
een therapeutisch elastische kous aangemeten om het
verkregen resultaat te behouden. De kous zal daarnaast
klachten als pijn en vermoeidheid verminderen. De kous
lijkt op een gewone pantykous, maar geeft een bepaalde
mate van druk. De huidtherapeut meet de omtrek van
armen of benen zeer nauwkeurig en zoekt samen met u
een geschikte kous. De behandelingen worden gedeeltelijk
uit de basisverzekering vergoed en voor een deel uit
de aanvullende verzekering.
De Uitstraling 41