Samenlevingsopbouw - Movisie

werker in de toekomst ook heel goed voor
me als degene die, tussen de instellingen,
op wijkniveau de rol van initiator en organisator
op zich neemt. Of die van ondernemende
participatiemakelaar. Want op het
niveau van afstemming en arrangeren is er
heel veel te doen. Maar ongetwijfeld zijn er
ook opbouwwerkers die zich tot basisprofessional
willen ontwikkelen, en daar ook de
feeling en capaciteiten voor hebben.”
In uw oratie betoogt u dat het niet alleen
gaat om individuele ondersteuning van
mensen maar juist ook om het maken
van sociale verbindingen. Dat is toch
typisch ‘opbouwkunde’?
“Jazeker. Stel, er komt in een buurt een unit
met verstandelijk gehandicapten. Dan heb
je natuurlijk professionals nodig die voor
goede relaties zorgen, mogelijke spanningen
met andere bewoners tegengaan.
Helemaal op het lijf van de opbouwwerker
geschreven. Anderzijds is er vaak ook
behoefte aan persoonsgerichte steun. Een
8
basiswerker richt zich doorgaans eerst op
een individuele problematiek en kijkt dan
hoe hij daar in iemands leefomgeving iets
aan kan doen. Bijvoorbeeld: een buurtbewoner
heeft een autistische aandoening,
komt moeilijk aan het werk. De vraag aan
de basisprof is dan: ben jij in staat om met
werkgevers te gaan kijken hoe het zo te
regelen is dat hij wél aan de slag kan? De
functie van sociaal basiswerker vergt dus
twee benaderingswijzen: een individuele
en een gemeenschapsgerichte. Er zijn ook
mensen die, niet zonder recht en reden,
vinden dat er dan ook maar twéé soorten
basisprofs moeten komen.”
Een basiswerker heeft volgens u ook het
vermogen om zich te laten helpen…
“Sterker nog: hij moet absoluut niet alles
zelf willen oplossen, en ook niet te snel
specialistische hulp uit de tweede lijn
inroepen. De kunst is om zó outreachend
te werk te gaan dat zich in je sociale netwerken
actieve burgers aandienen. Met
Aankondiging
Momenteel verricht ik onderzoek naar de ontwikkeling
van het vak opbouwwerk in de afgelopen kwart eeuw. Het
promotieonderzoek zal naar verwachting in 2012 verschijnen
onder de titel Opbouwwerk. De samenleving als werk in
uitvoering. Met de beoogde dissertatie hoop ik bij te dragen
aan een verscherping van de inzichten over de inhoud van
het beroep en over de voorwaarden voor een verdergaande
professionalisering.
Het vakblad MO/Samenlevingsopbouw is vanaf 1982 het
platform van de beroepsgroep. Alle artikelen die werden
gepubliceerd in de eerste 25 jaargangen zijn inmiddels gedigitaliseerd.
In ruim 10.000 bladzijden wordt de geschiedenis
van het opbouwwerk zichtbaar. Het digitale archief wordt
uiteindelijk via de website toegankelijk gemaakt.
mensen in de omgeving aan de slag gaan,
daar geloof ik heilig in. Bespreek met hen
het probleem. Wat kunnen we eraan doen?
Wíe wil er wát aan doen? En wat kun je hier
als professional in betekenen? Ik ben ervan
overtuigd dat er bijvoorbeeld op scholen
heel wat minder uitval zou zijn als op het
juiste moment de juiste mensen om de tafel
zouden gaan zitten. We moeten op zoek
naar herstel van het sociaal weefsel, om de
problemen in de samenleving weer met
elkaar te kunnen oplossen. Gebruikmaken
van elkaars kwaliteiten in de nabije omgeving
is heel belangrijk. Een buurt kun je zien
als een systeem dat goed functioneert als je
het ook goed onderhoudt. Wat niet wil zeggen
dat de buurt een soort instituut moet
worden, want dan zijn we verder van huis.
Je wilt juist ruimte laten voor het informele,
het spontane, de burger zelf. Als een buurt
een goede onderlinge dynamiek heeft, dan
gaat het met de mensen ook beter.”
<
E n q u ê t e o v e r o p b o u w w e r k
Onzichtbaar vakwerk smoel geven
Binnenkort verschijnt op de pagina samenlevingsopbouw van de website van MOVISIE een digitale enquête over het
beroep van opbouwwerker anno nu. Alle opbouwwerkers in Nederland worden uitgenodigd om aan deze digitale
enquête mee te werken
Het materiaal wordt doorzoekbaar voor iederéén die hier
kennis van wil nemen.
De teksten vormen tevens het materiaal voor mijn promotieonderzoek
naar het beroepsbeeld en de professionalisering
van het opbouwwerk. Naast inzicht in het historisch verloop
is dus ook het verhaal over het beroep van opbouwwerker
anno nu van groot belang. Vandaar de digitale knop met
vragenlijst. De antwoorden worden anoniem verwerkt. Een
hoge respons is belangrijk, omdat daardoor een actueel en
representatief beeld ontstaat.
Nick Bolte, docent Hogeschool van Amsterdam
<
MO/SAMENLEVINGSOPBOUW 29e jrg. nr.227 Winter 2010