Aug. nr 101 - Oud Bennekom

DE KOSTERSTEEN
Nummer 101
Augustus 2007

Open Monumentendag 2007
Redactie
Elk jaar worden tijdens een weekend in september de Open Monumentendagen georganiseerd,
dit jaar op 8 en 9 september. In de gemeente Ede beperken we ons tot zaterdag 8
september. Elk jaar is er ook een thema, gekozen door het Landelijk Bureau Open Monumentendag;
voor 2007 is dat:‘Monumenten van de 20 ste eeuw’. De Historische Verenigingen
van Ede, Lunteren en Bennekom maken een programma voor hun woonplaats.
Samen stemmen zij hun activiteiten af binnen het Comité Open Monumentendag Ede,
waarin ook de Vereniging van Eigenaren van Monumenten is vertegenwoordigd.
In Bennekom zal op deze dag speciale aandacht
worden geschonken aan het werk van de architect
A.H. van der Waal. Hij heeft in Bennekom veel panden
getekend, variërend van enkele vooraanstaande
villa’s tot de kleedkamers voor de eerste Bennekomse
voetbalvereniging op de Laar. Twee villa’s staan
op de gemeentelijke monumentenlijst.
Op 8 september zal een gedocumenteerde fietstocht
langs panden van Van der Waal worden aangeboden.
Het zal geen bijzonder lange tocht worden. Niet alles
wat Van der Waal heeft ontworpen, heeft de tand des
tijds doorstaan, en bovendien ligt zijn belangrijkste
werk binnen de grenzen van het vooroorlogse Bennekom. Met één belangrijke uitzondering,
namelijk de rij huizen aan de Hartenseweg in Wageningen-Hoog.
Ook in deze Kostersteen besteden we aandacht aan Van der Waal. Alle artikelen hebben
direct of zijdelings betrekking op het werk van deze architect. Bovendien zal in het Kijk-
en Luistermuseum tijdens de Open Monumentendag op bescheiden wijze aandacht worden
geschonken aan zijn werk; op een later tijdstip zal een meer uitgebreide tentoonstelling
worden gehouden.
Drukkerij Modern
DE KOSTERSTEEN
Nummer 101 Augustus 2007
De Kostersteen 101; augustus 2007 1

De ‘Bennekomse’ architect A.H. Van der Waal
Kees Heitink
Adrianus Hendricus van der Waal (1892-1974) kreeg zijn opleiding als architect aan de
afdeling Bouwkunde van de Academie voor Kunsten en Wetenschappen te Rotterdam. In
1922 begint hij voor zichzelf in een ruimte boven de garages van Hotel Neder Veluwe, op
de hoek van de Heelsumseweg en de Bovenweg. Daar ontwerpt hij de villa De Berk,
waarvoor op 25 oktober 1922 de bouwvergunning wordt afgegeven. Het is zijn eerste in
eigen beheer ontworpen huis. Later, in 1925, vraagt hoteleigenaar Th.J. van Went hem
een serre te maken die tegen de voorkant van het hotel moet komen. Het wordt een gezichtsbepalend
ontwerp dat de aanblik van het hotel flink verandert.
Na De Berk zullen nog vele woningen volgen. Tientallen huizen, villa’s en bungalows in
Bennekom en omgeving zijn op de tekentafel van het Bureau voor Architectuur “Waal”
ontstaan.
Aad van der Waal werd op 16 februari
1892 geboren aan de Oude Dijk in Kralingen,
tegenwoordig Rotterdam. Zijn
vader had een grossierderij in specerijen
en hij was, na twee zussen, de eerste
zoon in het gezin. Later zouden nog twee
broers en een zus volgen. Zes kinderen in
totaal. Het gezin was vegetarisch, de
levensbeschouwing remonstrants 1 . Na
de middelbare school en een avondschool
Bouwkunde ging Aad naar de Academie
voor Kunsten en Wetenschappen in Rotterdam,
een tweejarige dagopleiding welke
hij afmaakte. Half november 1915
vond hij korte tijd een baan als bouwkundig
tekenaar bij de Gemeente Rotterdam.
Een half jaar later bleek er geen
werk meer voor hem en werd hij ontslagen.
Er brak een periode aan van veel
solliciteren en veelvuldig wisselen van
werkgever. Zo werkte hij korte tijd bij de
bekende onderneming Jamin. In het jaar
1916 kreeg de dan 24-jarige Aad een
oproep om als militair te dienen bij het
onderdeel Landstorm en werd ingedeeld
2
De Kostersteen 101; augustus 2007
A.H. van der Waal
bij de hospitaaldienst 2 . Dit vanwege zijn
weigering om mensen te doden 3 .
Na zijn diensttijd, in 1918, vond hij emplooi
bij het bureau van architect / aannemer
Cornelis van der Vlugt, weer in

Rotterdam 4 . Ook deze verbintenis duurde
kort. Van der Waal solliciteerde en
werd aangenomen in Apeldoorn waar hij
ging werken bij de architect Henk Wegerif,
die in zijn Apeldoornse tijd veelal
landhuizen bouwde en in zijn werk onder
meer beïnvloed werd door de Amsterdamse
School, van welke stroming ook in
de ontwerpen van Van Der Waal stijlkenmerken
te vinden zijn 5 .
Bennekom
Op 28 oktober 1920 trouwde Adrianus
Hendricus van der Waal na een verlovingstijd
van zeven jaar met Elisabeth
Cornelia Magdalena Reuvers (1895-
1987) uit hartje Rotterdam. Hoe het echtpaar
elkaar heeft leren kennen, is niet
bekend. Misschien kenden de vaders
elkaar want Elisabeth’s vader bezat een
kruidenierswinkel met grossierderij annex
koffiebranderij en was zo een collega
van de vader van Aad.
Door zijn huwelijk kreeg Van der Waal
meer contact met zijn zwager en eveneens
architect Leo Kuipers, die getrouwd
was met een andere dochter uit het gezin
Reuvers. Kuipers was een eigen bureau
in Nijmegen gestart. Beiden kenden elkaar
ook al via andere wegen: als collega’s
bij het bureau van Cornelis van der
Vlugt waar ze een korte periode tegelijk
in dienst waren. Kuipers sprak met Aad
over een mogelijke vestiging als zelfstandig
architect en maakte zijn zwager
hierbij opmerkzaam op het zuid Veluwse
plaatsje Bennekom. Hij wist dat er in
Bennekom nogal wat bouwgrond te koop
was. Misschien lagen er kansen. Op 1
mei 1922 schreef het echtpaar Van der
Waal zich in als burgers van de gemeente
Ede en betrok het huis (huur) De Larix
(Hullenbergpark 5A, tegenwoordig Hullenberglaan
6) . In 1923 volgde een verhuizing
naar de Sara’s Hoeve. Dit huis
stond aan de tegenwoordige Oostinglaan,
bijna in het verlengde van de Hullenbergweg.
Op Wageningse grond. Drie
jaar later, in juli 1926, vestigde het gezin
Van der Waal zich voor het eerst in een
zelf ontworpen eigen huis: Hartenseweg
2. Het gezin Van der Waal bestond in
1926 uit vier personen 6 .
De nieuwe woning kreeg de toepasselijke
naam ‘Pionier’ en werd gebouwd door
aannemer Chris Loo uit de Alexanderweg
met wie van der Waal veel samen deed.
De bouwkosten, op 1000 m2 eigen
grond, bedroegen fl. 6000.- inclusief
kolengestookte centrale verwarming. Aad
van der Waal stopte met het werken vanuit
zijn kantoor achter Neder Veluwe en
deed vanaf toen zaken vanuit huis. Neveninkomsten
waren er door verhuur van
kamers aan studenten en, in de zomer,
aan vakantiegangers 7 .Toen de Tweede
Wereldoorlog Nederland bereikte, ging
het werk als architect gewoon door al
kwamen er langzaam maar zeker wel
steeds minder opdrachten. Na een tip
solliciteerde Van der Waal daarom in
1943 naar een baan in Ellecom waarin
ook de Duitse bezetter betrokken was.
Daar heeft hij ongeveer een half jaar
gewerkt als opzichter en adviseur. Inmiddels
was er een onderduikster aan de
Hartenseweg gekomen. Ze heette Mien
Waas –Piller en was van Joodse afkomst.
Zij zou de verdere oorlog blijven 8 .
In de loop van de oorlog werd door het
uitblijven van voldoende werk de (financiële)
situatie steeds moeilijker. Piet
Schoorl 9 woonde op de boerderij De
De Kostersteen 101; augustus 2007 3

De Berk; fotoarchief A.H. vd Waal
Soetendael, maar had ook in één van de
‘Van der Waal’-huizen aan de Hartense
weg gewoond en kende Aad van der
Waal zodoende goed. Hij bood aan de
‘Pionier’ te kopen onder de conditie dat
Van der Waal het na de oorlog weer voor
dezelfde prijs terug kon kopen. En zo is
het ook gebeurd.
Na de oorlog heeft de familie nog een
kleine zeven jaar aan de Hartenseweg
gewoond. Van der Waal, na de oorlog
door de gemeente Ede aangesteld als
schadetaxateur, kreeg in de tijd van
wederopbouw weer opdrachten binnen.
In 1952 verhuist het gezin, na vijfentwintig
jaar, naar Keijenbergseweg 17 als
eerste bewoners van een nieuw
(huur)huis dat Van der Waal in opdracht
van de familie Marx ontworpen had 10 .
Uiteindelijk vond Aad van der Waal in
1956 zijn definitieve bestemming aan de
4
De Kostersteen 101; augustus 2007
Eekhoornlaan 5. Hij
kocht er een stuk
grond en ontwierp een
nieuw huis dat er zoveel
jaren later heel
anders uit zag dan De
Pionier, waarin duidelijke
stijlkenmerken
van de Amsterdamse
school te herkennen
zijn. Als architect had
hij nu, na vijfendertig
jaar wonen en werken
in de omgeving van
Bennekom nu vele
tientallen huizen ontworpen
en was intussen
bijna vijfenzestig jaar oud. Het werk
ging echter door. Eind jaren ’50 en begin
jaren ’60 was zijn portefeuille gevuld met
opdrachten van particulieren uit Bennekom,
Wageningen, Oosterbeek, Wolfheze
en niet te vergeten zijn ‘eigen’ Wageningen-Hoog.
Hij ging hier tot het einde
van zijn leven mee door. Er kwamen ook,
in plaats van complete huizen, steeds
vaker verbouwingen. Groot of klein, dat
maakte niet uit.
Aad van der Waal overleed op 18 oktober
1974, 82 jaar oud.
Zijn werk
Architect Van der Waal geniet geen landelijke
bekendheid. Pas de laatste jaren is
zijn werk, zeker in Bennekom en omgeving,
meer onder de aandacht gekomen.
Aanleiding hiervoor vormt het Monumenten
Inventarisatie Project (1850-
1940) dat een aantal jaren geleden in de
gemeente Ede werd uitgevoerd. Hierbij
vielen twee ontwerpen van Van der Waal
met nadruk op: het landhuis ‘De Berk’

Hartenseweg in aanbouw; architect A.H. van der Waal
(Heelsumseweg 39) en het woonhuis ‘De
Flierefluiter’ (Heelsumseweg 20). Beide
zijn intussen door de gemeente Ede aan
gewezen als gemeentelijk monument en
hebben daardoor een beschermde status
gekregen. Beide woningen zijn gerestaureerd
en, met monumentenvergunning,
omgevormd voor moderne bewoning.
Andere prominente ontwerpen van Aad
van der Waal zijn te vinden aan de Hartenseweg,
de nummers 2 tot en met 38.
Een hele serie afwisselende ontwerpen
naast elkaar met de door Van der Waal
zelf bewoonde ‘Pionier’ als eerste: Van
der Waal als ‘portier’ van een toonkamer
met eigen werk. De huizen aan de Hartenseweg
werden ontworpen in opdracht
van de in ’s-Gravenhage gevestigde ontwikkelingsmaatschappij
Salem vertegenwoordigd
door het Bennekomse wo-
ningbureau van Geurt van de Brink (Casa
Cara) die in de vooroorlogse jaren veel
bezig was met het ontwikkelen van
bouwgrond in en om Bennekom. Bij
huisnummer 10 is een architectensteen
aangebracht, gelegd door de oudste zoon
en naamgenoot Adrianus Hendricus
(1923-2000). Ook in het huis ‘De Berk’
zit een ‘eerste steen’ welke met geometrische
motieven is versierd. Het opschrift
luidt: ‘A.H. v.d. Waal jr. Architect
1922’.
Enkele andere kenmerkende en nu nog
goed herkenbare woningen uit de vroege
periode van Van der Waal in Bennekom
zijn de Vuurpijl en de Toorts (Selterskampweg
46 en 48), het landhuis De
Zaan (Selterskampweg 28) en de vroegere
slagerij met slachthuis aan de Veen-
De Kostersteen 101; augustus 2007 5

derweg 19. (Deze woningen zijn elders in
deze Kostersteen beschreven).
Uiteindelijk ontwierp Van der Waal vele
tientallen woningen in Bennekom die
soms verdwenen zijn maar waarvan er
velen, al dan niet verbouwd, het dorpsbeeld
nog altijd sieren. Ook op Wageningen-Hoog
zijn relatief veel ontwerpen
van het Bureau voor Architectuur ‘Waal’
terug te vinden. Helaas heeft geen enkel
pand in de gemeente Wageningen, waartoe
ook Wageningen-Hoog behoort, een
beschermde status 11 .
Het vooroorlogse werk van Van der Waal
vertoont opvallende kenmerken van de
Amsterdamse school. Laddervensters,
soms steile daken, versieringen in de
gevels met hulp van baksteen en ook
bijzondere schoorstenen als bekroning
komen in de vooroorlogse ontwerpen van
de Waal meer dan eens terug. Met het
Nieuwe Bouwen in de jaren dertig voelde
hij zich weinig verwant. Slechts een ontwerp
uit 1931 voor vier winkelpanden
met woonhuizen aan de Kerkhoflaan in
Bennekom (tegenwoordig bekend als
‘Geels’) doet in een aantal opzichten
modern aan. Datzelfde geldt voor een
nooit uitgevoerd ontwerp voor een aantal
6
De Kostersteen 101; augustus 2007
geschakelde woningen in de Dorpsstraat
op de plaats van de voormalige Prinsenhof.
Na de oorlog veranderde zijn stijl radicaal.
De vooroorlogse kenmerken kwamen
niet meer terug en de ontwerpen
werden minder opvallend en meer gericht
op de functionaliteit in het gebruik 12 .
Daarbij voelde hij de wensen van zijn
opdrachtgevers goed aan. Zijn klantenkring
neemt eerder toe dan af.
Veel door Van der Waal ontworpen woningen
staan nog steeds. Soms zijn ze
gemoderniseerd. Sommige van zijn landhuizen
of bungalows zijn of worden afgebroken
vanwege de huidige trend van
verkaveling van grote percelen, bijvoorbeeld
op Wageningen Hoog (vgl. noot
11).
Aad van der Waal was in het Bennekom
voor en na de Tweede Wereldoorlog een
veel gevraagde architect. Door zijn ontwerpen
die vooral in zijn vooroorlogse
periode, ook vanuit hedendaags perspectief,
van hoge kwaliteit zijn, is hij van
blijvende betekenis voor de architectuur
in de regio.
Noten
1
Ook Aad van der Waal voedde zijn kinderen later vegetarisch op. Toen er in de ‘Pionier‘
(Hartenseweg 2) kamers voor vakantiegangers te huur werden aangeboden gebeurde
dit met de vermelding ‘vegetarisch ‘ (vgl. Gids voor Bennekom, 1938).
2
De Landstorm was in die tijd het onderdeel waarin de oudste dienstplichtigen konden
worden opgeroepen. In 1918 komt er ook een vrijwillige tak: de Bijzonder Vrijwillige
Landstorm
3
Van der Waal maakte hier een principiële keuze maar sloot zich niet aan bij de beweging
van het antimilitarisme.
4
Cornelis van der Vlugt was de vader van de bekende Leendert Cornelis van der Vlugt
die zich in 1925 - Van der Waal is dan al in Bennekom neergestreken - associeert met

Johannes Andreas Brinkman, opvolger van de in februari 1925 overleden architect Michiel
Brinkman die begin jaren twintig de eerste aanzetten tot het Nieuwe Bouwen had
gegeven. Het bureau ‘Brinkman en Van der Vlugt’ bouwde tussen 1925 en 1930 onder
meer de beroemde Van Nelle fabriek en in 1936 Stadion Feijenoord.Leendert van der
Vlugt en Aad van der Waal waren leeftijdgenoten en waren beide afkomstig uit Kralingen.
Bovendien studeerden ze aan dezelfde opleiding. Ze hebben elkaar ongetwijfeld van
jongs af aan gekend.
5 Henk Wegerif (1888-1963) is als architect begonnen in Apeldoorn, maar omdat hij
steeds meer opdrachten kreeg in het westen van het land verhuisde hij in 1925 naar Wassenaar.
6 Aad van der Waal en Bep Reuvers kregen samen vijf kinderen: Elisabeth Alida (27 september
1921 – 22 oktober 1921), Adrianus Hendricus ( 8 januari 1923 – 28 augustus
2000), Mientje Ali Elly (15 april 1925), Jan (11 maart 1929 – 19 juli 1997) en Elsie Elizabet
Elvira (23 september 1936.).
7 Gids voor Bennekom, 1938 , blz.37
8 De baan in Ellecom, waar in feite voor de Duitsers gewerkt werd, kwam in dit verband
mooi uit. De onderduikster zou dan minder snel opvallen omdat er misschien minder op
het huis en haar bewoners gelet zou worden. Er waren af en toe ook studenten die, tijdelijk,
in de Pionier verbleven.
Mien Waas werd volledig opgenomen in het gezin van der Waal. Toen een Duitse militair-kok,
die hoorde dat Van der Waal net als hijzelf ook vegetariër was en daarover wel
eens van gedachten wilde wisselen, onverwachts een bezoek kwam brengen, bediende de
onderduikster hem net als ze normaal andere gasten of huurders deed en viel niet op. In
oktober 1944 evacueerde ze met het gezin mee naar Ede en ging later door naar Lunteren
waar ze, samen met haar eveneens ondergedoken zus Betsie de bevrijding meemaakte.
Hoe ze bij de familie terecht is gekomen is niet duidelijk. Ze kwam uit Amsterdam.
9 Piet en Annie Schoorl deden in de oorlog veel goed werk. Zij zijn het meest bekend
vanwege hun hulp aan voornamelijk Joodse onderduikers. Dit gebeurde vanuit De Soetendael.
10 Op deze plaats stond eerder de villa ‘Berkenrode’. Dit pand werd in de oorlogsjaren
volledig vernield. De eigenaren, de familie Marx, woonden in Engeland.
11 Van de unieke serie huizen aan de Hartenseweg zijn er enkele nagenoeg ongeschonden,
maar is er ook een verdwenen. Een kenmerkend rietgedekt landhuisje op Wagenings
grondgebied werd in 2007 te koop aangeboden en is inmiddels gesloopt (Eekhoornlaan
10).
12 Bennekomse voorbeelden: Bosmeesterkamp 2, Edeseweg 23 en 76, Eikenlaan 18, Prins
Bernhardlaan 67 en 72, Vossenweg 25-27.
Nawoord: Dit artikel was niet mogelijk geweest zonder de welwillende medewerking en
gastvrijheid van Elsie van der Bilt - van der Waal en haar man, waarvoor ik ze van harte
wil bedanken.
De Kostersteen 101; augustus 2007 7

Veenderweg 19 -21, Slagerij ‘Ben Bosch’.
Diet van den Bosch
Wout Hol
Vele tientallen jaren lang is Bennekom vertrouwd geweest met slagerijen van de familie
Van den Bosch. Rond 1900 is in Bennekom slager P.J. van den Bosch actief. Hij bezit
een pand - woonhuis en slachterij - aan de Krulweg nr.18. Het bedrijf houdt op te bestaan
als twee van zijn zonen zich als slager in Bennekom vestigen. Thijs aan de Dorpsstraat
(het pand is inmiddels afgebroken) en Ben aan de Veenderweg. Het pand aan de Krulweg
is tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest door de inslag van een V-1. De familie
bouwde na de oorlog op die plek twee woonhuizen: Krulweg 3 en 5.
8
De slagerij van Ben Bosch
Het pand waarin Ben (Benjamin) zijn
bedrijf in 1927 begint, bestaat nog en
heeft nu het adres Veenderweg 19. Ben
oefende daar 37 jaar zijn bedrijf uit in al
zijn facetten. In zijn tijd waren er nog
geen centrale slachthuizen en de verpakkingsindustrie
bestond ook nog niet. Ben
kocht het vee zelf in de Kraats en het
De Kostersteen 101; augustus 2007
De bouwtekening van Van der Waal
werd levend bij hem aangevoerd. In 1964
deed hij zijn bedrijf over aan zijn neef
Piet van Eden die al vele jaren in de zaak
meewerkte. Het bedrijf bestaat niet meer.
Het pand is nu een karakteristiek woonhuis
met een grote schuur daarachter, een
vroege creatie van architect Van der
Waal. Hij tekende een ontwerp in twee
delen. Een winkel met woonhuis en afzonderlijk
daarvan, achter het woon

huis, een slachthuis met kleine stal. Een
goed doordacht concept met moderne
faciliteiten. De blauwdrukken geven dat
aan: winkel met koelcel, marmeren etalage
en toonbank, woonkamer, zitkamer en
vier slaapkamers. En het slachthuis wordt
voorzien van goede afvoermogelijkheden,
een rokerij, een koestal en een varkenshok
met uitloop. Geraamde bouwkosten
Fl. 9.000,-. Van der Waal had de
aanvraag van de bouwvergunning goed
voorbereid. Op 12 juli werd de aanvraag
ingediend. Op 13 juli tekende de directeur
Gemeentewerken voor ‘Geen bezwaar’.
De bouwvergunning werd op 20
juli verstrekt.
Ben is dan 28 jaar oud. Slager van huis
uit. Na de lagere school is hij eerst nog
enkele jaren bakkersjongen. Maar dat is
niets voor hem. Al spoedig vent hij – met
hondenkar - vlees in de regio Veenendaal.
Op veertienjarige leeftijd koopt hij
zelfstandig de eerste koe. Hij trouwt in
1930 met Jannie Aalbers, dochter van
bakker Aalbers,
hoek Edeseweg/Bakkerstraat,
nu restaurant. Ze
krijgen vier dochters.
Ongetwijfeld herinneren
velen zich
het echtpaar werkend
in de winkel.
Ben vaak aan het
enorme houten
hakblok. En de
wachtruimte vóór
de toonbank die
veel te klein is.
Bomvol gevuld met klanten die voortdurend
op hun hoede zijn om niet geplet te
worden door de winkeldeur die naar binnen
open draait. Voor de klanten in het
buitengebied is er het systeem van bestelboekjes.
In de vijftiger jaren bedraagt
de gemiddelde omzet op zaterdag rond
de 1200 gulden.
En in de Kraats was Ben veekoopman.
Een karakteristieke verschijning met
sigaar en zijn motorfiets: een Royal Enfield.
Het bedrijf verwerkte in die tijd
wekelijks twee koeien, vijf varkens en
één kalf. En gewoontegetrouw kocht Ben
elk jaar de koe die de eerste prijs heeft
gekregen op de paaswedstrijd.
Bladerend door het fotoalbum van de
familie worden we herinnerd aan meer
spannende dingen uit vroeger dagen. Een
foto van de Bennekomse jachtclub ‘Brom
der maar op’ poserend voor twee neergeschoten
everzwijnen. We schrijven dan
1948. Bennekom wordt geteisterd door
wilde zwijnen die zich veel te ver in de
De Kostersteen 101; augustus 2007 9

ebouwde kom ophouden. De jagers
weten daar wel raad mee. Vier zwijnen
worden er omgelegd. Bij de foto treffen
we een heus certificaat aan. Op naam van
Benjamin van den Bosch: Uit dankbaarheid
voor het panklaar maken van vier
zwijnen. In de klas bij juffrouw Van
10
De Kostersteen 101; augustus 2007
Kooten werd dagelijks aandacht gegeven
aan dit gebeuren. Bij elk afgeschoten
zwijn tekende zij een varkentje op het
schoolbord, het werden er vier, alle vier
met een krulstaartje. Wat zou een onderwijzeres
tegenwoordig op het bord tekenen?
Ben en Jannie Bosch in de winkel Gijs Pannekoek bij een prijskoe
Ter gedachtenis aan het
panklaar maken van de
vier Everzwijnen geschoten
nabij het kerkpad
op de Brink te Bennekom.
De Bennekomse
jachtclub. 19 mei 1948.
“Brom der maar op”.
Op de achterzijde staan
de namen: A. v.d. Brink,
J. Mekking, A. Bothof,
G. Bothof.
Jagers: W. Fluit, M.
Roozenboom, K. Heyink,
D.J. v.d. Voort, J.
de Brink, H. Jacobs, A.
de Gooijer.
Drijvers: J. Beukhof, H.
v. Harn, E. v.d. Kamp,
v. Peursem

Het schooltje van Juffrouw Scholten 1924-1943
Margreet van Rooijen
Het nu volgend verhaal is opgebouwd uit feiten, verhalen van betrokkenen en veronderstellingen.
Ik hoorde voor het eerst iets over het schooltje van Juffrouw Scholten toen wij
bezig waren met een onderzoek naar de geschiedenis van Huize Erica en het Woonpark
Erica. 1 Bij het Archief van de gemeente Ede waren geen gegevens te vinden over dit
schooltje, maar wel een paar over Jufrouw Scholten.
Een nieuw gebouw – ontworpen door
Van der Waal – voor de school van juffrouw
Scholten aan het Papenpad; nader
beschreven op blz. 13 en 14. Op de achterzijde van deze foto geeft Van der Waal een omschrijving
van de foto. (foto-archief vd Waal)
De start van het schooltje.
In het begin van de twintiger jaren kwam
Johanna Scholten (Tiel, 27 feb.1879 - ?)
vanuit Huis ter Heide naar Bennekom.
Zij kocht daar het huis genaamd ‘De
Paap’ aan de Alexanderweg no. 39 2 . In
deze villa startte zij een particulier
schooltje voor kleine kinderen, hoofdzakelijk
kinderen van de gegoede burgerij
die hun kroost bij voorkeur niet naar de
openbare school wilde sturen, maar
evenmin om welke reden dan ook geen
behoefte had aan confessioneel onderwijs.
Al gauw bleek haar onderwijsmethode
succes te hebben, het schooltje
groeide en er kwamen ook kinderen van
buiten Bennekom die bij haar in pension
kwamen; zo werd het een soort kostschooltje.
Juffrouw Scholten kocht het huis aan de
overkant van de Alexanderweg 3 , waar
haar assistente en de leerlingen gingen
wonen, tenminste voorzover ze niet uit
Bennekom kwamen. Het schooltje zelf
bleef in ‘De Paap’. De leerlingen kwamen
uit het hele land en uit het toenmalige
Indië, een aantal ging tijdens het
weekend naar huis, anderen alleen in de
vacanties. De onderwijzers/essen waren
De Kostersteen 101, Augustus 2007 11

12
De Paap
inwonend of kwamen uit Bennekom e.o..
Er was een grote verscheidenheid aan
leerlingen; van kleuter tot lagere school;
hun aantal was niet groot, maar ze waren
wel van verschillende leeftijd. Daardoor
kwam het er in de praktijk op neer dat de
meesten nagenoeg privé-onderwijs kregen.
De grotere jongens zaten op de RijksHBS
in Wageningen, zij waren alleen en pension.
Een paar waren bij de padvinderij in
Bennekom.
Het dagelijks leven op het Schooltje
De huishoudelijke verzorging was in
handen van Mevrouw T. van Amersfoort
met een meisje uit het dorp als dagelijkse
hulp. Mevrouw van Amersfoort woonde
met haar man aan de Bosweg 4 , haar man
werkte op de melkfabriek in Wageningen
en deed de klusjes bij en om de school,
zoals kachel stoken en kleine reparaties
aan de school en in het huishouden. De
De Kostersteen 101, Augustus 2007
hulp uit het dorp moest al voor
het ontbijt aanwezig zijn en bleef
tot na de middag.
De inwonende kinderen leefden
volgens een streng schema, tussen
half zes en zes uur werden ze
door mevrouw van Amersfoort
gewekt, want om half acht was
het ontbijt.Dan werd er gezamenlijk
ontbeten met alle kinderen,
mevrouw van Amersfoort, juffrouw
Scholten en de inwonende
docenten. Niet alleen het ontbijt,
ook de andere maaltijden werden
gezamenlijk gebruikt. Om acht
uur begon de school voor de interne leerlingen,
de kinderen uit het dorp kwamen
een uur later; dan volgde een normale
schooldag zoals op elke school in die
jaren.
Het onderwijssysteem vertoonde veel
overeenkomst met het Montessorionderwijs.
Net als bij dit systeem was elk
moment van het schoolleven een leersituatie.
De kinderen kregen niet alleen de
vakken lezen, rekenen, schrijven enz,
maar ze leerden ook hoe zich goed te gedragen
in allerlei situaties. Daarnaast
kregen ze taken die ze zelf mochten kiezen,
maar dan wel goed moest volbrengen.
De gezamenlijke maaltijden waren
eveneens leermomenten, “je leerde er je
tafelmanieren”. Er was geen standsverschil
tussen leiding, kinderen en de huishoudelijke
hulp, het waren allemaal huisgenoten.
De jongens die op de HBS in Wageningen
zaten, maakten hun huiswerk in een
lokaal dat grensde aan de werkkamer van
juffrouw Scholten, als ze hulp nodig hadden,
konden ze bij haar terecht en als ze
klaar waren werden ze door haar over-

hoord. Over het algemeen waren hun
schoolresultaten goed, op een enkele uitzondering
na. Een van hen dacht dat ze
eigenlijk geen echte onderwijzeres was,
maar biologie had gestudeerd. De jongens
hielpen ook bij het onderhoud van
de tuin en het bos. Aan kunstvakken zoals
tekenen en muziek werd weinig of
geen aandacht besteed, dat moesten de
kinderen maar in hun vrije uren doen
(hier dus geen overeenkomst met Montessori-onderwijs).
Pension Scholten
Zondags ging juffrouw Scholten met de
kinderen naar het bos; daar kregen ze
biologieles, ze leerden veel over de bomen
en andere planten, over de dieren; ze
leerden goed opletten en observeren,
want de volgende keer werd er gevraagd
wat er veranderd was. Ze kregen ook
praktisch onderwijs, b.v. hoe je een rups
moet verpoppen en kuikentjes verzorgen.
Ze gingen bosbessen plukken, cantharellen
zoeken, niet alleen leren herkennen
maar ook hoe te bereiden om ze te eten.
Alle inwonende kinderen, ook de jongens,
die niet op het schooltje zaten,
moesten voor elkaar zorgen als er b.v.
iemand ziek was. Er was een gehandicapte
jongen die veel hulp nodig had, die
kreeg hij vanzelfsprekend van de leiding
maar ook van de andere kinderen.
Mevrouw van Amersfoort was bij de
meisjes erg gezien, maar de jongens vonden
haar erg streng, vooral ‘s morgens bij
het vroege opstaan. De meisjes, er was er
soms maar één, mochten altijd bij haar in
de keuken komen, zij leerden daar van
alles. Een van hen vertelde dat ze, toen ze
na drie jaar de school verliet, niet alleen
klaar was om naar de MULO te gaan,
maar ook wist hoe je een huishouden
moest runnen; daar heeft ze haar hele
leven veel profijt van gehad.
Achter het huis was een klein vacantiehuisje.
En er waren veel dieren, eenden
en kippen, een bokje, konijntjes, enz.
daar moest voor gezorgd worden. Maar
er werd ook veel gespeeld, zowel binnen
als buiten in het bos. Omdat er maar een
paar meisjes waren, deden die rustig mee
met de spelletjes van de jongens zoals
b.v. boompje klimmen. Het leven van de
kinderen tijdens hun verblijf had veel
overeenkomst met een thuissituatie, alleen
misten ze hun eigen familie.
De school werd te groot - Nieuwbouw
Begin jaren ‘30 kocht juffrouw Scholten
aan het Papenpad een groot perceel
waarop zij een nieuwe school liet bouwen
(zie foto, blz. 11). Officiëel lag het
schooltje toen in Wageningen, maar in de
volksmond is het altijd Bennekoms gebleven.
Hierin woonde zij vanaf 24 januari
1934 met de interne kinderen, die
De Kostersteen 101, Augustus 2007 13

nog bij haar op de lagere school zaten of
op de RijksHBS in Wageningen.
In de laatste jaren waren er intern totaal
(niet allemaal tegelijk): 5 leerkrachten, 3
meisjes en 28 jongens. Het aantal externe
leerlingen is niet bekend. Aan het begin
van de tweede wereldoorlog vertrokken
de meeste leerlingen. De laatste interne
leerlingen zijn juli 1942 vertrokken, maar
het schooltje is doorgegaan tot 1943, toen
werd het (tijdelijk) opgeheven. Tot de
14
De Kostersteen 101, Augustus 2007
evacuatie werd het gebouw bewoond
door een paar gezinnen waaronder de
schilder Jan Wittenberg 5 (Volgens zijn
zoon Hans was het een schooltje voor
moeilijk opvoedbare kinderen, maar daar
heb ik geen enkele bevestiging van gevonden,
integendeel!). Tijdens de evacuatie
1944-’45 is de school door oorlogsgeweld
totaal verwoest. Waar Johanna
Scholten is gebleven, is een groot
vraagteken.
Vragen
Ons rest nog een aantal vragen:
- Wie was juffrouw Scholten ?
- Waarom begon ze juist in Bennekom een schooltje?
- Waar is ze gebleven na 1943?
- Wie kent mensen die op het schooltje hebben gezeten? als kleuter, als lagere schoolleerling
of beide?
Reacties van lezers worden zeer op prijs gesteld; u kunt hiervoor contact opnemen met de
auteur of met de redactie van de Kostersteen.
Noten
1
P. Smit e.c. Erica van Buitenplaats tot Woonpark Bennekom 2002
2
nu Vernylaan 27
3
nu no. 54
4
achter ‘de Paap’ op een terrein dat oorspronkelijk bij dit huis hoorde, nu Bosweg 29
5
Ton Pelkmans, Leven en werk van J.H. Wittenberg, p. 11
Met dank aan Piet Smit, die de archieven van Ede en Wageningen heeft nageplozen
Bronnen
Gemeentearchief Ede
Gemeentearchief Wageningen
Interviews met:
M. van den Bosch, Bennekom
Mw. D. van den Nieuwenhuizen-Mettivier Meijer, Enschede
Ir. E.C. van Schalkwijk, Delft
Mw. H. van Surksum-van Schaik, Bennekom
Foto’s: Archief A.H. van der Waal, en M. van Rooijen

Uitgelicht. Enkele karakteristieke panden ontworpen
door A. H. Van der Waal.
Ad Nooij
Hotel Neder-Veluwe; Bovenweg 1a
Een van de vroegere panden die
op de tekentafel van Van der
Waal terecht kwamen, was het
hotel Neder-Veluwe. Dit hotel
was in 1884 gebouwd op initiatief
van Mr. A.C. Van Daalen,
een man die veel voor Bennekom
heeft betekend. In het laatste
kwart van de 19 e eeuw kwam
Bennekom in de belangstelling
van vermogende lieden uit het
westen van het land. Zij bouwden
hier enkele grote villa’s. Van Daalen was de eerste voorzitter van de in 1895 opgerichte
Bennekomse Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer. In September
1925 werd vergunning verleend voor de aanbouw van een serre. Opdrachtgever
was Th. J. van Went. Met deze serre, ontworpen door Van der Waal, kreeg het hotel een
open, uitnodigend karakter. Opvallend is de accentuering van de horizontale lijnen.
De Berk, Heelsumseweg 39
Dit pand is reeds in 1922 door
Van der Waal ontworpen. Ook
op een ingemetselde stenen plaquette
is dit jaartal te vinden. De
De Kostersteen 101, Augustus 2007 15

villa staat op de Heelsumseweg nummer 39, maar in 1922 was dit nog Hullenbergpark
nummer 10. De opdrachtgever, Jan Daniël Brouwer, woonde in hotel Groenewoud, aan
de overkant van wat nu de Hullenberglaan is. Dat hotel is in de Tweede Wereldoorlog
verloren gegaan. Zoals de tekening laat zien, heeft Van der Waal dit huis reeds op de tekentafel
een naam gegeven: ‘De Punt’, gezien de ligging van het pand een zeer toepasselijke
naam. Maar de bewoners gaven de voorkeur aan ‘De Berk’. Op de bouwtekening
situeert Van der Waal de villa op de hoek van de ‘Keienbergschen weg’ en de ‘Beukenlaan’.
De noordgevel (links op de tekening) van de huidige villa ziet er anders uit dan op de oorspronkelijke
bouwtekening. Hier is onder het dak een tweede verdieping gebouwd. De
villa heeft een aantal kenmerken van de Amsterdamse School, zoals de grote variatie in
gevels en de asymmetrie. De laddervensters en de sierbanden in het metselwerk benadrukken
de horizontaliteit. Opvallend zijn ook de grote hoekschoorsteen en het grote
boeiboord met de naam van het huis. Sinds oktober 2001 staat de villa op de gemeentelijke
monumentenlijst. De Historische Vereniging Oud-Bennekom heeft zich daar zeer voor
ingespannen.
De Flierefluiter, Heelsumseweg 20
Dit is de tweede grote villa
aan de Heelsumseweg die
door Van der Waal is ontworpen.
De Bouwvergunning
werd verleend in 1926. Er
werd toestemming gegeven
om 18 m achter de rooilijn te
bouwen wegens de grote tuin,
mits er geen andere gebouwen
voor de gevellijn zouden komen. Evenals De Berk staat de Flierefluiter op de gemeentelijke
monumentenlijst. Ook in dit pand zien
we de karakteristieke stijlkenmerken, zoals de
laddervensters, en de variatie in de gevels.
Opvallend is de ver overkragende rieten kap.
Ook de auto staat op de bouwtekening te
wachten in stijl.
16
De Flierefluiter;
(foto- archief vd Waal)
De Kostersteen 101, Augustus 2007

De Zaan, Selterskampweg 28
De villa ‘De Zaan’ is de eerste villa die in
de jaren dertig is ontworpen door Van der
Waal aan de Selterskampweg. Hoewel de
Geldersche Schoonheidscommissie veel
bezwaren had tegen het ontwerp, met name
over de kap en de indeling van de ramen,
werd in november 1932 de bouwvergunning
toch verleend. Ook bij deze villa zien
we de laddervensters en de overkragende
rieten kap met gebogen vensters.
De Toorts, Selterskampweg 48
De bouwvergunning voor De Toorts
werd verleend in april 1933. Van
der Waal schreef boven zijn bouwtekening:
‘Ontwerp van een landhuisje
te Bennekom’. Tegenwoordig
zijn we minder bescheiden.
Opdrachtgever was de beeldhouwer
August Falise (1875-1936), woonachtig
in Wageningen aan het Delpad,
later gedeeltelijk omgedoopt in
August Faliseweg. Hij was leraar
anatomisch tekenen en boetseren
aan de Koninklijke Academie voor
Beeldende Kunsten in ‘s- Hertogenbosch.
Een van zijn werken was De
Zaaier, een beeld dat vele jaren
heeft gestaan voor het hoofdgebouw
van de universiteit van Wageningen aan het Salverdaplein. Thans staat het beeld in het
bestuursgebouw aan de Costerweg.
Ook bij De Toorts herkennen we weer enkele typische stijlkenmerken van Van der Waal,
zoals de accentuering van de horizontale lijnen, de hoge haaks op elkaar staande zadeldaken,
en de laddervensters.
De Kostersteen 101, Augustus 2007 17

De Vuurpijl, Selterskampweg 46
De panden op onderstaande bouwtekeningen zijn niet te vinden in Bennekom. Het zijn
twee ontwerpen voor de Vuurpijl die nimmer zijn gebouwd. Tegen het eerste ontwerp, de
tekening links, had de Geldersche Schoonheidscommissie grondige bezwaren: “Het ontwerp
mist begrip van architectonische vormgeving. Het karakteristieke verschil tusschen
opgaande wand en afdekkend kapvlak is geheel verloren gegaan. Daar de eenvoudigste
grondvorm, vooral bij kleinere gebouwen, de krachtigste massawerking geeft, is dit ontwerp
zonder wijziging van den plattegrond niet te verbeteren.” Gedateerd 29 februari
1932.
Van der Waal heeft toen een tweede tekening gemaakt. Ondanks het advies van de
Schoonheidscommissie liet hij de plattegrond ongewijzigd. In het tweede ontwerp beginnen
de twee zadeldaken op de eerste verdieping, terwijl de nok hoger is dan in het eerste
ontwerp. Door deze verandering van de dakpartij en het laten vallen van de horizontale
accentlijnen heeft het huis een geheel ander aanzien gekregen. In eerste instantie een modern
zakelijk gebouw, in tweede instantie een romantisch landhuis.
In zowel de voor- als de zijgevel zien we het patroon van de hierboven beschreven villa
De Toorts. De gelijkenis is uiteindelijk nog aanzienlijk verder gegaan, want ook het
tweede ontwerp is niet gerealiseerd; de Vuurpijl is uiteindelijk gebouwd naar het idee van
De Toorts.
Opdrachtgever voor de Vuurpijl was Rutger Mulder. Hij is gestorven kort voor het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog. Zijn weduwe heeft tijdens de oorlog Joodse onderduikers
in huis gehad. (zie Kostersteen 98, november 2006). Het huis is later verkocht,
maar de zoon, Han Mulder, heeft het vele jaren later weer teruggekocht. Hij heeft daar
gewoond tot hij in juni 2007 is overleden.
18
De Kostersteen 101, Augustus 2007

‘Geels’, Kerkhoflaan 17-19
Op de futuristisch aandoende tekening van Van der Waal, gedateerd oktober 1931, is min
of meer het huidige pand van Geels woon- warenhuis te herkennen. Maar Geels heeft pas
in de jaren vijftig van de vorige eeuw een deel van dit pand betrokken. Een bijzonder
stijlelement is de ronde winkelpui; deze heeft Van der Waal dan ook zeer geprononceerd
op zijn tekening weergegeven De ronde winkelpui is bewaard gebleven, maar in de loop
der jaren hebben er talrijke verbouwingen plaats gevonden, inclusief verwoesting door
brand en instorting. De ruimte rechts van de geprononceerde gevel werd door Van der
Waal op de bouwtekening aangeduid als ‘Plein 1932’. Dit terrein is inmiddels goeddeels
volgebouwd.
In het ontwerp van dit pand kiest Van der Waal voor een moderne zakelijke stijl die radicaal
verschilt van wat we bij de eerder genoemde villa’s hebben gezien. Het pand was
bestemd voor vier winkelhuizen met – zoals dat toen gebruikelijk was - de vier gezinnen
daarbij behorende gezinnen.
Onder kop “Moderne architectuur te Bennekom’ lezen we in een krant van weleer: ‘Zaterdag
werden de vier nieuwe winkelpanden, onder architectuur van den heer v.d. Waal
gebouwd, onder zeer groote belangstelling geopend. Het gebouw brengt een merkwaardige
verandering in de oude Schoolstraat….Vooral bij zonbeschijning komt de verhouding
der architectuur nog beter uit. De lichtzuil doet het bij avond uitstekend; dan maakt
het gebouw inderdaad een imposanten indruk.’
Niet alleen de lichtzuil is verdwenen, ook de vier gezinnen van destijds zijn inmiddels
vertrokken. Geels betrok in 1957 een gedeelte van het pand, en daarna een steeds groter
gedeelte. Andere neringdoenden die in de loop der jaren hier onderdak hebben gevonden
zijn o.m.: de bloemenwinkel van Nagtegaal, kruidenier Berger, een coöp.-kruidenier,
stomerij Gelria, vishandel Keus, slagerij Ooijhuizen, en slagerij Van Ingen.
De Kostersteen 101, Augustus 2007 19

Kerkhoflaan 43
Kerkhoflaan 14-16
Deze dubbelwoning is gebouwd
in 1947. De stijl is sober, de
elementen die herinneren aan
de Amsterdamse School en
door van der Waal in de jaren
dertig werden toegepast, vinden
we hier niet terug. Wel is gebleven
de horizontale accentuering
met de gemeenschappelijke
deurluifel die doorloopt in
erker en balkon. Helaas zijn de
kenmerkende balkons inmiddels
verdwenen.
20
De Kostersteen 101, Augustus 2007
Dit huis uit 1931 is, zoals de bouwtekening
vermeld, gebouwd als ‘Arbeiderswoning’.
Het huis is thans door hoog geboomte
enigszins aan het zicht onttrokken.
Ook hier herkennen we enkele typische
stijlkenmerken die Van der Waal in de jaren
dertig toepaste, zoals een asymmetrische
gevel, accentuering van horizontale
lijnen, en de laddervensters.
Bronnen
Contant, Iris, Villa “De Berk” in Bennekom, 2001
Fotoarchief A.H. van der Waal
Gemeentearchief Ede, Bouwvergunningen.
Steenbergen, A.G., August Falise 50 jaar geleden gestorven. Mededelingen van de Historische
Verening Oud-Wageningen jrg. 14, 1986, nr. 2, p.25

Panden in Bennekom ontworpen door A.H.van der Waal.
Wout Hol
Gegevens zijn afkomstig van het gemeentearchief Ede en het foto-archief van Van der
Waal. Mede omdat een aantal adressen niet kon worden achterhaald, kan deze lijst geen
aanspraak maken op volledigheid. Sommige panden zijn afgebroken, of – soms ingrijpend
- verbouwd.
1. 1922 Heelsumseweg 39 De Berk Zie blz. 15
2. 1925 Alexanderweg 55 ‘t Roefje.
3. 1925 Bovenweg 1a Neder-Veluwe; aanbouw serre en garage ; afgebroken.
Zie blz. 15
4. 1925 Lindelaan 1 Pakhuis Joh. van Silfhout; koffiebranderij; afgebroken
5. 1925 Dorpsstraat 19 Dubbel woonhuis; afgebroken
6. 1926 Heelsumseweg 20 Flierefluiter. Zie blz. 16
7. 1927 Veenderweg 19-21 Slagerij van de Bosch. Zie blz. 8 e.v.
8. 1930 Halderbrinkweg 25 De Soetendael; ged.ombouwen van boerderij tot landhuis
9. 1931 Kerkhoflaan 43 Zie blz. 20
10. 1931 Kerkhoflaan 17-19 ‘Geels’ Zie blz. 19
11. 1932 Selterskampweg 28 De Zaan . Zie blz. 17
12. 1932 Selterskampweg 46 De Vuurpijl. Zie blz. 18
13. 1933 Selterskampweg 48 De Toorts . Zie blz. 17
14. 1933 Pr. Bernhardlaan 53
15. 1938 Edeseweg 35 Aanbouw praktijkruimte dr.W.G. Kan
16. 1946 Groenestraat Timmerfabriek huish. art., klompenreparatie; afgebroken
17. 1947 Kerkhoflaan 24-26 V.d.Pol Schilderswerkplaats
18. 1947 Bosbeekweg19- 21 Natuurvriendenhuis; na-oorlogse wederopbouw; afgebroken
19. 1947 Selterskampweg 15 Woonhuis
20. 1947 Kerkhoflaan 14-16 Dubbelwoning. Zie blz. 20
Overige panden ná WO-II:
21. Alexanderweg 9
22. Algemeer 40
23. Bergakkerweg 6
24. Berkenlaan 89
25. Bosmeesterkamp 6
26. Brinkerweg 30
27. Dikkenbergweg 8-12
28. Edeseweg 23
29. Edeseweg 20
30. Edeseweg 76
31. Eikenlaan 2
32. Eikenlaan 18
33. Heelsumseweg 53
34. Kerkhoflaan 36
35. Margietlaan 16
36. Marijkelaan 14
37. Pr. Bernhardlaan 67
38. Pr. Bernhardlaan 72
39. Selterskampweg 11
40. Selterskampweg 43
41. Selterskampweg 47
42. Vossenweg 25-27
43. Zassenkamp 8
44. Zassenkamp 9
De Kostersteen 101; augustus 2007 21

Correctie en aanvulling
In de Kostersteen nummer 100 is een straatwandkaart van de Dorpsstraat bijgevoegd.
Deze is een kopie van een kaart die welwillend aan de redactie ter beschikking is gesteld
door Frans van Oort, lid van de historische werkgroep van de HVOB en redacteur van de
Zandloper, het kwartaalblad van de Vereniging Oud-Ede.
De volgende Kostersteen, nummer 102, zal een gezamenlijke uitgave zijn van de historische
verenigingen van Lunteren, Ede en Bennekom. Deze uitgave bevat een groot aantal
artikelen over het onderwerp Verkeer en Vervoer.
Najaarsexcursie
Op donderdag 13 september zal een bezoek gebracht worden aan De Manege Zonder
Drempels. Deze heeft als hoofddoel meervoudige gehandicapte mensen het plezier van
paardrijden te geven. De Manege zonder drempels, die zich bevindt aan de Bovenbuurtweg
50a, geniet landelijke bekendheid. Wij nodigen u dan ook van harte uit voor deze
excursie. Er wordt over de geschiedenis van de Manege zonder drempels verteld, een
video vertoond en er wordt een rondleiding gegeven.
Deelnemers aan de excursie worden om 19.30 verwacht. Als u geen vervoer heeft kunt u
dit aangeven. De avond wordt om ongeveer 21.00 uur afgesloten. De kosten voor de excursie
zijn € 2,50. Deze geldelijke bijdrage wordt gebruikt als gift voor de Manege.
Opgave geschiedt door middel van het formulier, bijgevoegd in deze Kostersteen, en
betaling van € 2,50 . Het formulier kan tot uiterlijk donderdag 14 september worden ingeleverd
bij mw. M.S. de Vos, Dikkenbergweg 8, 6721 AC te Bennekom. Er kan een beperkt
aantal mensen deelnemen. Plaatsing geschiedt in volgorde van aanmelding. Als u
(na opgave) verhinderd zou zijn, dient u dit zo spoedig mogelijk door te geven aan mw.de
Vos (tel. 413314). Noteer de excursie in uw agenda!
Mededelingen van het bestuur
Nieuwe leden
Het bestuur heet de volgende personen van harte welkom als nieuwe leden van de Histo-
rische Vereniging Oud-Bennekom:
De heer J.Blankestijn
De heer E.Th.L.Droop
De heer en mevr. A. van Essen
Mevr. M.C.A. Geerlings- v Voorthuysen
De heer D. van Grootheest
De heer D. Heij
22
De Kostersteen 101; augustus 2007
De heer en mevr. H.D. Mastebroek
De heer en mevr. P. Middag
De heer en mevr. H.A. Oskam
De heer K.W. van de Rijst
De heer en mevr. H. Stunnenberg

Mutaties verzoeken wij u schriftelijk door te geven aan de ledenadministratie, t.a.v. mevr.
G.M. Hoogkamer-Weijman, Emmalaan 33, 6721 ET Bennekom
Agenda van de Historische Vereniging oud Bennekom
- Woensdag 22 augustus: Vlegeldag
- Zaterdag 8 september: Open Monumentendag. Zie deze Kostersteen alsmede aankondigingen
in de plaatselijke pers.
- Donderdag 13 september najaarsexcursie; zie deze Kostersteen blz 21
- Dinsdag 6 november: Najaarslezing door de heer V.W. van Poortvliet over historische
schoolplaten. N.B. Noteer deze datum in uw agenda. Omdat de volgende Kostersteen
een gezamenlijke uitgave is van drie historische verenigingen (zie hierboven)
bevat dat nummer geen bestuursmededelingen voor de leden van Oud-Bennekom.
Bestuur van de Historische Vereniging Oud-Bennekom
A.J. Lever, voorzitter Prinsenlaan 2, 6721 EC Bennekom
Mevr. M.S. de Vos , vice-voorzitter Dikkenbergweg 8 6721 AC Bennekom
W.Hol, secretaris (tel.: 0318-416171) Pr.Bernhardlaan 19, 6721 DN Bennekom
W.C.L. van Kalleveen, penningm. Dikkenbergweg 72, 6721 MB Bennekom
Mevr. G.M. Hoogkamer-Weijman Emmalaan 33, 6721 ET Bennekom
A.T.J. Nooij Hullenberglaan 4 6721 AM Bennekom
V.W. van Poortvliet Johanniterlaan 34 6721 XZ Bennekom
Ledenadministratie
Mevr. G.M. Hoogkamer-Weijman Emmalaan 33, 6721 ET Bennekom
Beheer foto- en diacollectie
H. Gijsbertsen Gasthuisbouwing 9A, 6721 XH Bennekom
Conservator historische collectie
C.C. Meulenkamp Prins Bernhardlaan 15 6721 DN Bennekom
Redactie Kostersteen
A.T.J. Nooij, eindredacteur Hullenberglaan 4, 6721 AM Bennekom
C.A. Heitink Brinkerpad 29, 6721 WJ Bennekom
H.J. van den Oever Edeseweg 117, 6721 JT Bennekom
P. Smit Heelsumseweg 32, 6721 GT Bennekom
Email redactie: a.en.j.nooij@hetnet.nl
De Kostersteen 101; augustus 2007 22