Maandblad uitgegeven door de Vereeniging - Vereniging tegen de ...

van zijn voorgangers, dat zij zelf de lieden trachtten tot een uittreksel van het tweede hoofdstuk, dat voor de onontbeerlijke, voor de behandeling groo-
'te lokken : daar heeft hij „zijn menschen voor", die over Retau's boek handelt.
tendeels waardelooze middelen nog 9 Mark be­
•overtuigd zijn van de hooge gaven van hun afgoden." Vooraf vermelden wij nog uit de „Voorrede" dragen. Inderdaad, men moet het toegeven, dat
„Mijn bestrijding van wat men natuurlgeneeswijze
de oorzaak, die den schrijver tot het publiceeren het boek nog een ander doel heeft.
pleegt te noemen, geldt dus niet in de eerste plaats den
kwakzalvers, die zich daarmede rijk maken, maar de
van zijn werkje heeft gebracht :
En om dit doel te bereiken is ieder middel ge­
dames en heeren, die beter konden en moesten weten, I „Ik had een neef, hij was mijn lieveling, mijn oorloofd ; den lezer wordt maar alles op de mouw
en voor die kwakzalvers de trom roeren. E a hoe ? Met oogappel, alle jaren dat hij in mijn huis werd op­ I gespeld, de meest ongeloofelijke en inderdaad be­
het zelfbewustzijn van lieden, die een nieuwe, verlosgevoed. Een bloeiende jongeling, zeer begaafd, die lachelijke verhalen worden opgedischt met zulk
sende leer aan de menschheid brengen, een leer, waar­ groote verwachtingen opwekte en vol moed was. een onbeschaamdheid en zekerheid, dat zelfs
voor vroegere geslachten te dom waren, en eigenlijk Plotseling werd alles anders; van een tweedaagsche een beschaafd en onbevooroordeeld lezer bijna
de tijdgenooten ook, behalve zij, natuurlijk. En het reis terugkeerend, vond ik den anders zoo flin­ om den tuin wordt geleid door zoo 'n bru­
-allerdomst zijn nog wel de heden, die hun leven ken vroolijken jongen stil,.in zich zelf gekeerd en taliteit. Bij deze tweede speculatie komt het er
wijden aan het verkrijgen van kennis op het gebied
angstig ; zijn blik was weifelend, zijn houding
van de natuur des menschen in gezonden en zieken J
natuurlijk op aan, zooveel mogelijk patiënten
toestand, aan het navorschen van de werking der
slap, het oog bedroefd. Wéinige dagen 1 at-er vond te lokken, teneinde de zaak te doen bloeiep ;
.geneesmiddelen, die de natuur in alle vormen aan­ ik hem dood op zijn kamer ; een pistool lag naast daarom worden bijna alle ziekten voorgesteld
biedt. Die stumperts, die geneeskundigen, mogen in hem en daarnaast een brief. En de inhoud : als gevolg van de hoofdkwaal. Het is schier niet
't geheel niet meepraten, behalve als zij die wijzen en de geschiedenis van duizenden jongelieden. Lang te gelooven, dat iemand in 1896 nog zoo iets in
wij zinnen naar den mond praten."
had hij zich aan onanie schuldig gemaakt, zonder een boek durft te beweren. Haemorrhoïden en
hare gevolgen te kennen of aan zijn lichaam te
Op overtuigende wijze zet de geleerde schrijver
tering, jicht, rheumatiek, beroerte, waanzin, rug-
bespeuren ; toen had hij Retau's zelfbewaring
«dan zijn standpunt uiteen en bespreekt hij de
gemergtering, bijziendheid, maagkramp, kanker,
in handen gekregen ; een bliksemstraal had zijn
gevaren die de natuurgeneeskunde aankleven.
ja wat niet al, worden op rekening van onanie
jong leven getroffen, een donderslag zijn geheel
Wij moeten echter daaromtrent den weetgierigen
gesteld.
doen en denken, zijn anders zoo helder en scherp
lezer naar de oorspronkelijke brochure verwijzen.
En al dat lijden kan slechts worden genezen van
verstand uitgedoofd en slechts één gedachte nog
Slechts veroorloven wij ons nog de volgende
uit het uitgeversmagazijn te Leipzig. Uit vrees
zijn ziel vervuld : „Al mijne verwachtingen de
aanhaling :
voor concurrentie wordt gewaarschuwd ( blz.87
bodem ingeslagen, het vertrouwen van hem, die
van de duitsche uitgave) tegen raadgevingen en
„Willen de menschen naar de eischen der gezon- mij lief had, geschonden, slechts tering, waanzin
heidsleer leven, terugkomen van menige onnatuurlijke
boeken van hebzuchtige en gewetenlooze genees-
en dood in mijn toekomsjt !" En zoo scheen de
gewoonte — wij juichen het toe. Reeds lang vóórdat dood hem een verlossing, en was Retau's overheeren
en nogmaals (blz. 95) tegen charlatans,
men begon te denken aan een „natuurgeneeskundige dreven, valsche voorspiegeling de oorzaak, dat hij
kwakzalvers, en werkelijke geneesheeren, wier
richting" heeft de geneeskunst zo.: der ophouden het vrijwillig het leven verliet, dat hem, door het
praktijk in dit opzicht zeer gering is. Verder
„bekeert u !" toegeroepen aan de verdoolde menschheid.
Zij heeft niet op kwakzalvers en hun aanhang
lezen van dat boek, tot een last was geworden." leest men (blz. 118) „De leek is niet in staat de
noodzakelijke waarnemingen te doen en onder­
gewacht om te maken, dat men ging zorgen voor Anderen te waarschuwen tegenover de leugenscheidingen te maken, zelfs die geneesheer niet,
goed water, goede voedingsmiddelen, ruime gelegenheid
voor lichaamsreirigirg en lichaams oefenin g,
achtige voorstellingen, die Retau en consorten die zich niet reeds langen tijd uitsluitend op deze
voor wonirgen, waar lucht en licht ku ir .e i toetreden. van de gevolgen van het genoemde misbruik geven, ziekte heeft toegelegd."
Wie de ger.eeskur.st wil aanleunen, dat zij daarin een is het doel van het werkje, waaraan wij nu het Welk een onbeschaamdheid ! !
leekenbeweging tot voorbeeld heeft gehad, is een weet- volgende, betreffende het boek van Retau, ont- Wanneer wij verder een blik werpen op de openniet
of een leugenaar : kan desgewenscht ook over leenen.baar
gemaakte ziektegevallen, dan lezen wij
beide titels beschikken.
„Het is eigenlijk ongeloofelijk hoe een fabrieks­ daarin het volgende : 3e geval : „Ik heb het hono­
Voor al de genoemde voortreffelijke dingen is meer werk als „Rßtau 's zelf bewaring" zoovele oplagen rarium hierbij gevoegd" ; 4e geval : „Hierbij het
noodig dan goede wil; daartoe is ook wetenschap noo- heeft kunnen bereiken ; ieder onbevoorooreeld gewone honorarium" ; 5e geval „Uw honorarium
•dig.Ddizer.de hard arbeidende geleerden zijn nog steeds lezer moet toch terstond inzien dat het hier geen is hierbij ingesloten" en zoo gaat het door.
bezig het gebied der gezondheidsleer te ontginnen ; daadzaken betreft, maar meerendeels de grootste
•stap voor stap komt men vooruit. De leek kan daarbij
Men maakt het den te verwachten patiënten en
ook diensten bewijzen, door ieder aan te sporen, de
onwaarheden, die bladzijde op bladzijde met de briefschrijvers zoo gemakkelijk mogelijk, doordat
raadgevingen van hen, die op dit gebied arbeiden, te grootste brutaliteit worden uitgebazuind. En toch men hun een soort van schema geeft, waarbij de
volgen ; maar niet, door hun bij het werk in den weg zoo'n oplage ? Is dit niet juist een bewijs voor vermelding van de hoofdzaak, de betaling van het
te loopen. Men kan dus een zooveel mogelijk natuur­ de degelijkheid en bruikbaarheid van het boek ? honorarium, volstrekt niet mag worden vergeten.
lijke levenswijze volgen, zonder in opstand te komen In geen enkel opzicht. Want de lezers, voor Hoe gaat de zaak nu in haar werk ? Zoodra het
tegen de eenige leidsvrouw op dit gebied : de weten­ wie dit boek bestemd is, zijn dezulke, die geen slachtoffer met schrik heeft vernomen dat zijn
schap."
oordeel bezitten over hetgeen daarin wordt op-1 maag- of longaandoening alleen afstamt van de
gedischt en die bovendien — beangst gemaakt fout in zijn jeugd en de ongelukkige zich tot het
Een stem uit het buitenland oyer „Retau's door de voorstelling van de verschrikkelijke ge­ alleenzaligmakend magazijn te Leipzig heeft
zelf be waring".
volgen hunner kwaal — daardoor niet juist en gewend (natuurlijk onder bijvoeging van het
Nog steeds gaan sommige onzer bladen voort rustig kunnen denken. Ik mocht deze ongeluk- honorarium) dan ontvangt hij „van den genees­
met de schandelijke advertentie omtrent ,,Retau's kigen vergelijken bij die vogels, waarvan de sage heer, volkomen naar waarheid, juiste inlichtingen
Zelfbewaring" in hunne kolommen op te nemen, vertelt, dat zij, door den blik van de slang be- omtrent den waren omvang en het ware karakter
•nog steeds zijn er, vermoedelijk dientengevolge goocheld, niet kunnen wegvliegen en als wezen-1 van zijn lijden, waardoor dan alle onnoodige
taüooze slachtoffers van den laaghartigen bedrie- loos, het tijdstip afwachten waarop zij door het vrees terstond wordt weggenomen." (pag. XI).
_ger en nog steeds, eveneens, komen er bij ons ondier worden vernietigd.
Natuurlijk, wanneer de vogel in het net is gevangen,
verzoeken om inlichtingen en hulp in. Behalve En nog aan een tweede oorzaak heeft dit zoekt men zich de zaak zoo gemakkelijk mogelijk
-onze eigen, herhaalde waarschuwingen in menig prulwerk zijn verspreiding te danken, n.1. aan de te maken ; de lijder is blij, dat alles niet zóó erg
Maandblad, hebben wij in het no. van Juni 1896 omstandigheid, dat er tot nu toe een goed boek is als het hem te voren was afgeschilderd en deze
een stem uit het buitenland laten hooren, welke over het daarin behandelde onderwerp ontbreekt, suggestie is de hoofdzaak bij de geheele, thans
stem wij hier nog eens laten klinken, ofschoon een boek, door een geneesheer geschreven, dat de volgende „geneeskundige" behandeling. Als
•de beperkte ruimte waarover wij te beschikken jeugd een waren blik doet slaan in het wezen en echter noch de suggestie noch de gezonden ge­
hebben, dit bijna verbiedt. Maar het moet, er is de gevolgen der onanie.
neesmiddelen helpen, als de lijder aan zijne
periculum in mora.
Laat ons het boek van Retau eens wat na­ kwaal verslaafd blijft, of de ziekten, die heeten
Een stem uit het buitenland over „Retau's der nagaan.
daarvan af te stammen, niet genezen, wat dan ?
zelf be waring".
In het voorwoord lezen wij het volgende : „Men Dan kan men met Goethe zeggen :
„Er zijn zaken die men ongaarne zegt en waar- I heeft ons dikwijls verweten dat het doel van de
Ihr führt ins Leben ihn hinein,
-over men liever zwijgt ; zaken, die in het duister uitgave van Retau's zelfbewaring niets anders'
Ihr laszt den Armen schuldig werden,
haar aanzijn vinden en het licht schuwen, waarover was dan een eenvoudige boekhandels-speculatie,
men wel onder vier oogen spreekt, doch die zich zonder dat daaraan diepere, zedelijke motieven
Dann überlasst' ihr ihn der Pein !
tot een behandeling in het openbaar moeilijk verbonden waren dat het werk echter Het geheel onnoodig beangst-maken, zelfs bij
leenen. j
nog iets meer ten doel heeft en een zeker niet te de onmogelijkheid de patiënten te genezen, ver­
„En toch moeten dergelijke zaken somwijlen miskennen zedelijke strekking bezit, zal ieder, dedigt het boek van Retau op de volgende, vrij
-aan het daglicht worden gebracht ; moeten zij, die het met aandacht leest, duidelijk worden." onbegrijpelijke wijze : „Al heeft overigens ons
ofschoon hare gedaante bij oppervlakkige be­ Ja zeker, een opmerkzame lezer van het geheele boek niet het voordeel, de zieken door geneesschouwing
reeds allertreurigst is, zoodanig in al | boek zal terstond zien dat het nog iets meer ten | kundige hulp in den grond te genezen, zoo kan
hare afschuwelijkheid worden tentoongesteld, doel heeft dan een boekhandels-speculatie, dat toch het angstigmaken van de zieken, wat men ons
'dat men er een afschuw van krijgt." het tevens een speculatie is op de domheid en wel eens voor de voeten werpt, geen beschuldi­
Ongeveer met deze woorden begint de voorre­ vóór alles op den geldbuidel van de lezers. Daarging zijn, daar het geneesheeren en leeken, ouders
de van een Duitsch werkje, getiteld : „Die voor spreekt duidelijk genoeg de gele vragenlijst en opvoeders veel te goed bekend is, hoe onein­
Selbsttäuschung. Ein Wort zur Abwehr gegen en het bijgevoegde blauwe couvert, waarin de dig moeilijk, ja somwijlen geheel onmogelijk het
„Dr. Ret au 's Selbstbewahrung" und „Die slachtoffers niet alleen een schildering van hunne, is, zelfs bij reeds ingetreden pijnlijke en verlam­
Beichte einer Unglücklichen" nebst einer kurzen i als gevolg van hun kwaaL toegedichte, ziekten mende symptonen en andere gevolgen, den lijder
Darstellung der wirklichen Folgen der Mastur­ maar ook, vóór alle dingen, het honorarium van van zijn duivelachtigen hartstocht te genezen."
bation. Von einem deutschen Arzt."
9 Mark „voor het eerste- en hoofdconsult" moeten Begrijpe wie het kan !
Wij zouden bijna lust hebben het geheele werk­ insluiten. Daarmee is 't nog niet uit ; de volgende Niettegenstaande de paardenkuur waaraan,
je, vertaald, in ons blad over te nemen ; wegens — natuurlijk steeds noodzakelijke — consulten in 't begin alle aanstaande patiënten van de uit­
•de beperkte ruimte moeten wij ons echter bepalen kosten telkens 1.50 Mark, terwijl de kosten geversfirma op gelijke wijze worden onderworpen,