Doniawerstal - Fryske Akademy

nieuwe school te Dijken te mogen worden overgeplaatst, werd door de gemeenteraad
afgewezen. De raad benoemde op 11 okt. 1879 tot hoofd van de nieuwe school: Keimpe
Douma, hulponderwijzer te Drogeham. Hij trad op 1 jan. 1880 in functie, toen de nieuwe
school, de tiende openbare lagere school in de gemeente, geopend werd. Het traktement
bedroeg ƒ 680 en vrij wonen. In 1882 is meester Douma vertrokken.
Tot zijn opvolger werd op 8 juni 1882 Jouke Hoogland, onderwijzer te Joure, benoemd
op een traktement van ƒ 700 en vrij wonen. Hij heeft tot 1 mei 1898 aan het hoofd van deze
school gestaan, toen hij werd overgeplaatst naar St. Nicolaasga. De raad besloot hiertoe op 10
febr. 1898 en tevens om de school te Dijken dan tijdelijk op te heffen. De
onderwijzerswoning met tuin werd onderhands verhuurd. De tijdelijke opheffing werd
definitief en het aantal openbare lagere scholen in de gemeente weer op negen teruggebracht.
In 1911 is de voormalige school en woning te Dijken aan de Straatweg publiek verkocht.
4. Goingarijp
a
In sept. 1617 en sept. 1618 was mr. Jan Dircxz "schooldienaer tot Goingharijp". Hij is de
oudst bekende schoolmeester van dit dorp. Op 21 febr. 1633 was hij hier nog als
schoolmeester. b
In okt. 1641 werd te Joure het huwelijk geproclameerd van Harmen Lyckles, c
schooldienaar te Goingarijp en Jadij Jelles van Akkrum. In het trouwboek van Terkaple
vinden we op 4 febr. 1644 eerst de bevestiging van dit huwelijk: mr. Harmen Lyckles
schooldienaar in Goingarijp en Jay Jellesdr. van Akkrum. Hoe lang hij hier nog gestaan heeft
weten we niet. Oude kerkvoogdij-rekeningboeken zijn van dit dorp niet bewaard gebleven,
zodat de gegevens (ontleend aan de doop- en trouwboeken) wel zeer fragmentarisch zijn en
ook geen bijzonderheden omtrent traktement etc. bekend zijn.
In dec. 1675 en in juni 1677 was Sijboldt Aeges dorprechter en ontvanger te Goingarijp. d
Eerst in 1686 treffen we weer een schoolmeester van dit dorp aan: op 10 okt. van dat jaar
wordt namelijk het huwelijk geproclameerd van Hans Piers, schooldienaar te Goingarijp en
Sijts Rintjes. Korte tijd later zijn ze hier getrouwd.
In 1717 kwamen onder de lidmaten voor: Dirck Rijcx, ontvanger en schoolmeester, en
zijn vrouw Trijn Jansdr. Ook in 1694 en 1698 was hij hier reeds ontvanger en dus allicht ook
wel schoolmeester. Voor die tijd (in 1689 bijv.) woonde een Dirck Rijcx te Langweer, die
daar echter geen schoolmeester was. Dit was misschien wel dezelfde. Op 27 juni 1708 was
Dirck Ryx dorprechter te Goingarijp. In 1734 was hij nog schoolmeester te Goingarijp, doch
in 1737 niet meer. Want op 2 juni 1737 was Jan Jelles hier schooldienaar, en Dirkjen Jans
zijn huisvrouw. Hij stond hier vele jaren; hij hertrouwde op 16 mei 1773 met Froukje Pieters
en kwam hier in 1776 nog voor.
Op 21 okt. 1781 evenwel was er weer een nieuwe meester, en wel mr. Jacob Petrus, die
hier toen trouwde met Femke Everts. In 1788 was Jacob Petrus, dorprechter en schooldienaer
e f
te Goingarijp, 32 jaar oud. Ook in 1794 en op 2 okt. 1805 kwam hij hier voor. Omstreeks
1812, toen ieder die er nog geen had, een familienaam moest aannemen, noemde hij zich
g
Jacob P. Elsinga. In 1817 gingen hier 20 kinderen naar school. Zijn traktement bedroeg ƒ 75
a Quaclap YY 26 en YY 27.
b Schoterland K 1.
c In 1612-1616 was te Nijeschoot een Harmen Lijckles.
d Authorisatieboek Haskerland.
e Civ. processtukken, port. 1035, no. 10.
f Haskerland B 17, fol. 206.
g Uit zijn nagelaten aantekeningen (zie Wumkes, Stads- en Dorpskroniek, II p. 560)
blijkt, dat hij zich eerst Van der Heijde noemde, dat hij tevens schoenmaker was, en
dat hij hier zijn lessen begonnen was op 10 april 1780, met 20 leerlingen, waarvan 9
leerden in het ABC-boek, 1 in de speldekonst! (hij bedoelt Spelkonst natuurlijk), 2 in
de Trap der Jeugt, 2 in de Catechismus, 2 in het Evangelium en 4 in het Slim
Schoolboek. In 1783 was de leerstof van 15 van de 18 leerlingen de (Leeuwarder)
9