Hans Eschbach - Kerk in Actie

Mede door deze hormonen is er tussen
jongens en meisjes ook een verschil in de
hersenen. Testosteron heeft namelijk een
stimulerende werking op de rechterhersenhelft.
Dat deel van de hersenen stuurt onder
meer het ruimtelijke denken, probleem
oplossend vermogen en experimenteren.
De linkerhersenhelft, die bij jongens minder
ontwikkeld is dan bij meisjes, is het taalgebied.
Daarin worden lezen, praten, luisteren
etc. gestuurd. Ook is de verbinding tussen
beide hersenhelften minder ontwikkeld dan
bij meisjes. Dit heeft gevolgen:
Jongens willen liever iets doen dan praten. (foto: Jeugdwerkbureau Lava)
- Jongens zijn overwegend minder taalvaardig,
en kunnen wat ze voelen, denken
en geloven minder goed dan meisjes
onder woorden brengen. Dat zegt overigens
helemaal niets over de inhoud van
hun gevoelens, gedachten en geloof!
- Jongens kunnen beter ruimtelijk, creatief
en abstract denken. Jongens leren door
actie, door iets te doen. Jongens zijn
gericht op competitie, winnen, doelen
bereiken.
- Meisjes leren door communicatie: praten,
luisteren, lezen. Ze zijn meer gericht
op relaties, dus aardig gevonden willen
worden, het gezellig maken en houden.
- Vanwege de latere rijping van de hersenen
van jongens aan het begin van de
basisschool lopen ze een achterstand
op ten opzichte van de meisjes, op het
gebied van lezen, schrijven (langzamere
motorische ontwikkeling!) en praten.
Deze is niet altijd meer in te lopen, kijk
bijvoorbeeld maar naar het verschil in
handschrift tussen jongens en meisjes.
Aangeleerd: hoe worden jongens en meisjes
benaderd?
Het merkwaardige is, dat we jongens vaak
juist op achterstand zetten door te proberen
ze hetzelfde te behandelen als meisjes. In
onze geëmancipeerde samenleving (met
alle verworvenheden van dien!) moeten
jongens zich steeds meer aan meisjes
aanpassen. Waren eeuwenlang jongens
de norm, bijvoorbeeld op school en in de
kerk, nu zijn langzamerhand de meisjes
maatgevend. De leerkrachten, maar ook de
kindernevendienstleiding of de catecheet,
hebben niet altijd oog voor de specifieke
kenmerken van jongens: hun beweegdrang
en het tempo waarin bijvoorbeeld hun
motoriek zich ontwikkelt. Van hen wordt
vaak verwacht dat ze hetzelfde gedrag
‘Met veel jongens in de
kindernevendienst loop ik de hele tijd
politieagentje te spelen.’
vertonen als meisjes en zich op dezelfde
manier ontwikkelen.
Met twee maten
Wat is het gevolg? Jongens krijgen meer
dan meisjes negatieve reacties te horen
van leiding, leerkrachten, en andere volwassenen:
Zit nou eens stil! Je houdt je
pen niet goed vast, zo krijg je allemaal
vlekken. Zit niet zo met je voet te tikken!
Heb je nou alweer een gat in je broek? Of
ze worden met meisjes vergeleken: ‘Kijk
eens hoe prachtig Sarah die kleurplaat heeft
gemaakt!’ Uit het voorgaande wordt duidelijk
dat die vergelijking niet eerlijk is: de ontwikkeling
van jongens verloopt nu eenmaal
anders, dus je moet wel met twee maten
meten! Anders krijgen veel jongens steeds
het signaal: jij ben niet goed zoals je bent.
Maar er is nog een probleem: het gebrek
aan mannelijke rolmodellen. Jongens
hebben mannen in hun omgeving nodig
als voorbeeld. Een vader, een leraar, een
clubleider. Maar wie staat er voor de klas?
Wie geeft kindernevendienst, catechese,
club? Het zijn meestal vrouwen. Hebben
jongens voldoende mannen om zich aan te
spiegelen? En hebben al deze vrouwen voldoende
oog voor de specifieke behoeften
van jongens?
Boyzproof
Misschien heb je, nu je dit gelezen hebt,
het idee: het komt nooit meer goed met
de jongens! Gelukkig is dat niet zo. Er zijn
nog altijd een heleboel mannen die een rol
spelen in het leven van jongens. En gelukkig
zijn er vele vrouwen met oog voor de
eigenheid van jongens in hun gezin, klas
of groep. Om deze mannen en vrouwen te
ondersteunen heeft Jeugdwerkbureau Lava
voor vrijwilligers in het (kerkelijke) tienerwerk
materiaal ontwikkeld dat vrijwilligers
hierbij kan helpen: “Boyzproof.” Boyzproof
is een werkboek vol jongensvriendelijke
activiteiten met inhoud. Daarbij zit de
nodige achtergrondinformatie (schriftelijk
en op een cd-rom die je met elkaar kunt
bekijken) en tips voor het werven van mannelijke
vrijwilligers. In de provincie Gelderland
geeft Lava hierover ook cursussen en
trainingen aan vrijwilligers en professionals
in kerken en op scholen. Meer informatie:
www.lava-jeugdwerk.nl tel. (026) 389 24 24.
Basisscholen kunnen via Ouders&COO een
ouderavond aanvragen over de verschillen
tussen jongens en meisjes, kijk op
www.ouders.net.
Mirjam Schaap is consulent van Jeugdwerkbureau
Lava en projectleider van Boyzproof .
15