2007-2008 brochure.pdf - Psychoanalyse Lacan - Freud | NLS Kring ...

KRING VOOR PSYCHOANALYSE
van de New Lacanian School
PROGRAMMA 2007-2008
www.kring-nls.org

VOORSTELLING VAN DE KRING EN ZIJN PROGRAMMA
lacaniaanse oriëntatie van de Kring
In oktober 2004 werd de Kring voor Psychoanalyse van de New Lacanian
School gesticht. De Kring staat niet op zich, maar is inderdaad geaffilieerd
bij de New Lacanian School (NLS) die in 2003 gesticht werd door Jacques-
Alain Miller als deel uitmakend van de World Association of Psychoanalysis
(WAP). Doelstelling van de Kring is de verwezenlijking van de doelstellingen
van de WAP en de NLS in Vlaanderen en Nederland, zijnde "de bevordering
van de uitwerking en de overdracht van de psychoanalyse", en "het scheppen
van werkverbanden met andere geaffilieerde verenigingen en Scholen in Europa".
Zo staat het in de statuten van de VZW, neergelegd op 4 februari
2005. Maar wat betekent dit in de praktijk?
"Uitwerking en overdracht van de psychoanalyse" is een opdracht die de
Kring alleszins al niet toelaat om zich, zoals in Vlaanderen gebruikelijk is, te
beperken tot Freud en/of Lacans verschillende bewegingen van terugkeer
daarnaar. Beide blijven uiteraard ook voor de Kring even fundamenteel.
Maar daarnaast heeft de Kring ook oog voor de laatste periode in Lacans
onderwijs, waarin hij radicaal zijn eigen weg zoekt, soms ook aan gene zijde
van Freud. Deze zogenaamde 'laatste Lacan' heeft nog altijd de reputatie
zeer esoterisch te zijn, de topologie (van de borromeïsche knoop) is daar
naar buiten toe emblematisch voor geworden. De Kring wil nu ook deze Lacan
toegankelijker maken voor een breder publiek.
Dat gebeurt niet alleen conceptueel of theoretisch, maar ook via de exploratie
van de mogelijke gevolgtrekkingen voor de hedendaagse kliniek. De
laatste Lacan maakt immers zowel een begin van psychoanalytische behandeling
van de psychosen ('toegepaste psychoanalyse') als een echt einde van
de psychoanalytische kuur van de neurosen (als basisvoorwaarde om psychoanalyticus
te kunnen worden, via de procedure van de passe) denkbaar.
In haar antwoorden op de groeiende impasses, niet alleen van de hedendaagse
kliniek, maar ook van de cultuur, kan de psychoanalyse zich niet meer beperken
tot Freud, maar evenmin tot Lacans structuralistisch genoemde terugkeer
tot Freud (met "het primaat van het symbolische" en "het onbewuste
is gestructureerd als een taal"). Om vandaag nog bestaansrecht te hebben,
doordat ze inderdaad iets 'anders' te zeggen heeft, moet de psychoanalyse
ook Lacans radicale eigenheid op een of andere wijze doen doordringen.
Doordat ze Freud niet meer gevolgd zijn in zijn laatste metapsychologie,
met de haarspeldbocht van de doodsdrift, dienden de postfreudianen
1

de essentie van Freud zelf te laten schieten. Wie zich nu niet waagt in het
laatste, topologische knooppunt in Lacans parcours, en dus maar wat blijft
cruisen op de brede lanen van de eerste Lacan, die riskeert nu op zijn beurt
ook elk contact met de essentie van Lacan én meteen ook met het reële van
de actuele kliniek te verliezen.
klinische logica van de programma's van de Kring
De Kring maakt deel uit van de NLS en de WAP, en dus laat hij zich in zijn
"uitwerking en overdracht van de psychoanalyse" leiden door Jacques-Alain
Millers 'lacaniaanse oriëntatie'. Ieder jaar stelt de Kring een programma op
rond een thema dat op dat moment actueel is binnen deze lacaniaanse oriëntatie.
In 2004-2005 was dat Lacans overschrijding van Freuds angsttheorie
(naar aanleiding van de verschijning van Lacans Seminarie X (1962-1963),
over de angst). In 2005-2006 volgden we Lacans herdefiniëring van het
symptoom als sinthoom (sinthome) – sinthoom dat in de topologische benadering
van het spreekwezen (parlêtre) de functie toekomt die voorheen, in
de structuralistische benadering van het subject, toekwam aan de Naamvan-de-Vader
(naar aanleiding van de verschijning van Seminarie XXIII
(1975-1976) over het sinthoom). In 2006-2007 gingen we de confrontatie
aan met de moeilijkheden bij de installatie en hantering van de overdracht
bij het begin van een psychoanalytische kuur, in een tijd van geestdodende
psychologische vragenlijsten rond gedragsstoornissen en compleet overspannen
verwachtingen in de neurobiologie, die de psychoanalyse zo goed als
geen weten meer toedicht.
werkvormen en -verbanden van de Kring
Zijn programma's probeert de Kring waar te maken door "werkverbanden te
scheppen" rond het thema dat op dat moment aan de orde is binnen de lacaniaanse
oriëntatie. De Kring werkt dus samen met andere NLS-groepen en
andere WAP-scholen, maar ook met al wie getuigt van een oprechte bewogenheid
door en voor de psychoanalyse.
Een basisinstrument daarbij is het NLS-kartel. Kartels zijn kleine werkgroepen
waarin vier tot vijf mensen verondersteld worden elk een eigen
eindproduct na te streven, dat liefst verband houdt met het thema van het
jaarprogramma. Kartels worden niet alleen lokaal gevormd, maar ook overheen
de grenzen van de verschillende groepen. De kartelverantwoordelijke
van het uitvoerend comité van de NLS coördineert een digitaal interkartel.
2
Ruggengraat van de samenwerking zijn drie NLS-Weekends, een initiatief
van Alexandre Stevens, voormalig NLS-voorzitter. In wat ondertussen een

klassieke triptiek is geworden, geeft een collega uit een andere NLS-groep
of WAP-School een theoretische uiteenzetting rond het jaarthema, leidt
hij/zij een klinische gevalsbespreking en participeert hij/zij in een conversatie.
Op initiatief van Gil Caroz, huidig NLS-voorzitter, werd vanaf 2006-2007
ook een nieuw project, Verknopingen (Nouages), in het programma van de
Kring geïntegreerd. Net zoals verleden jaar maakt dit seminarie ook dit jaar
weer deel uit van de wetenschappelijke voorbereiding van het NLS-congres
(Gent, 15-16 maart 2008). In dat project, presenteren een NLS-lid van de
Kring, een NLS-lid uit een andere NLS-groep én een vertegenwoordiger van
het Uitvoerend Comité van de NLS elk een werkstuk, waarvan twee met klinische
inslag. Het debat wordt geanimeerd door de voorzitter van de Kring.
Het verslag wordt achteraf ter beschikking gesteld van de andere NLSgroepen.
Zelf organiseert de Kring een Theoretisch Seminarie rond Lacans onderwijs
en een Klinisch Seminarie met gevalsbesprekingen in de toegepaste psychoanalyse.
Het thema van beide seminaries ligt in de lijn van dat van de lacaniaanse
oriëntatie. Sedert 2005-2006 organiseert de Kring ook gevalspresentaties
met nabespreking.
Ieder jaar culmineren al deze vormen van samenwerking in een ontmoeting
van alle geledingen van de NLS tijdens een internationaal congres. Het eerste
congres, tevens het stichtingscongres van de NLS, greep plaats in 2003,
in Brugge, en was gewijd aan de indicaties en resultaten van de 'toegepaste'
psychoanalyse. In 2004 was de NLS te gast in Genève, om van gedachten te
wisselen rond hoe er heden allemaal 'gebruik' valt te maken van een psychoanalyticus.
In Londen probeerden we in 2005 het verschil te maken tussen
'ontangsting' en 'overschrijding' van de angst. In 2006 exploreerden we in
Tel Aviv de veranderende gedaanten van 'het vaderschap' in de hedendaagse
kliniek. En verleden jaar was Athene het toneel voor een bezinning rond
de "Installatie en hantering van de overdracht in de Psychoanalyse van vandaag".
Dit jaar keert het NLS-congres terug naar Vlaanderen, meer bepaald
naar Gent. Op 15-16 maart 2008 zullen we samen proberen wijzer te worden
uit de ingewikkelde verhouding van het lichaam en zijn objecten, die in de
kliniek van de psychoanalyse tot uiting komt zoals ze dat nergens anders
doet.
Naast dit eigen programma, met activiteiten van de NLS en van de Kring
zelf, kan de Kring ook zijn medewerking verlenen aan initiatieven van zijn
leden. Zo is er bijvoorbeeld al jaren een werkseminarie dat zich verdiept in
3

4
de problematiek van het einde van een psychoanalyse en van de School als
lotsbestemming van de overdracht, en kwam er recent een werkgroep van de
grond rond de maatschappelijke relevantie van de psychoanalyse.
Belangrijk om weten is dat de Kring een open vereniging is. Alle activiteiten
van de NLS en de Kring zijn in principe toegankelijk voor iedereen die zich
voor de psychoanalyse interesseert; voor de klinische activiteiten is wél een
kennismakingsgesprek vereist met de verantwoordelijken, die voor elke aanvraag
afzonderlijk beoordelen of deze ontvankelijk is.
publicaties van de NLS en de Kring
Een deel van de neerslag van al dat werk en al die samenwerking, plus nog
'iets anders', wordt eens per jaar gepubliceerd in iNWiT, het Nederlandstalig
tijdschrift voor psychoanalyse van de NLS, dat verzorgd wordt door
de Kring.
Daarnaast is er ook nog sKRIPtA, het Bulletin van de Kring, dat verschillende
keren per jaar verschijnt.
website en digitale informatielijst van de Kring
Het programma 2007-2008 is binnenkort ook terug te vinden op
www.kring-nls.org (dat geldt ook voor de vorige programma's). Men vindt
daar ook links naar andere Scholen van de WAP en naar andere organisaties
die de activiteiten organiseren waarvan verder sprake. De website is momenteel
in volle ontwikkeling, met de bedoeling om die ook meer als communicatiemiddel
te gebruiken.
Wie zich interesseert voor de activiteiten van de Kring, kan zich inschrijven
op de digitale informatielijst KringNLSNu! Daarvoor richt men een aanvraag
tot lieve.billiet@skynet.be of lieven.jonckheere@skynet.be.
bureau van de Kring
Voor de dagelijkse werking van de Kring staat het zogenaamde bureau (Raad
van Bestuur) in. Wie belangstelling heeft voor de Kring, of de psychoanalyse
in het algemeen, kan zich tot de leden ervan wenden. Vanaf 1 september
2007 zijn dit:
Peter Decuyper, penningmeester – peter.decuyper1@telenet.be
Geert Hoornaert, vice-voorzitter verantwoordelijk voor kartels en uitwisselingen
– hoornaert.geert@telenet.be
Erik Mertens, secretaris – erikmertens@tiscali.be
Luc Vander Vennet, voorzitter – luc.vdvennet@skynet.be

I
GEORGANISEERD DOOR DE NLS
Zesde congres van de NLS
“Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische kliniek"
Zoals elk jaar organiseert de NLS een congres, dat ook het werk in de Kring
oriënteert. Bijzonder is nu dat het congres in 2008 doorgaat in Gent. Dit is
een evenement voor de Kring, niet alleen omdat hij bij de praktische en inhoudelijke
voorbereiding betrokken is, maar vooral ook omdat hij hoopt dat
dit congres de psychoanalyse levendiger dan ooit zal maken in de Nederlandstalige
regio. Daarom levert dit congres ook een maximale inspanning op
het vlak van de simultaanvertaling; dat gebeurt vanuit en naar drie talen: de
twee NLS-talen, Engels en Frans, maar ook het Nederlands.
argument
Met de titel van het zesde congres van de NLS, "Het lichaam en zijn objecten",
volgen we het spoor van het congres van de WAP (World Association
of Psychoanalysis), dat één maand later, in Buenos Aires, gewijd is aan "De
objecten a in de psychoanalytische ervaring".
De kwestie van het object a vanuit het gezichtspunt van het lichaam aansnijden,
betekent meteen ook dat we ons onderzoek starten vanuit een bijzonder
moment in Lacans onderwijs, zijnde het Séminaire X, L'angoisse (de
angst) 1 , waarin het object a beschreven wordt als een 'zuivere lichaamsheffing'
(prélèvement corporel) 2 . En toch mag, zoals Jacques-Alain Miller onderstreept,
het substantiële karakter van de vijf objecten die Lacan daarbij
onderscheidt – de borst, de feces, de blik, de stem én de fallus –, ons
niet blind maken voor het feit dat deze 'natuurlijke' objecten een structuur
van leegte, of een gat, voorstellen. Deze objecten vallen trouwens makkelijk
te vervangen door objecten die kunstmatig afscheidbaar en dus cultureel
zijn.
Séminaire X vormt een coupure in Lacans onderwijs. Daar wordt het object
immers niet meer geconceptualiseerd in oedipale termen, zoals wel nog het
geval was in Séminaire IV, La Relation d'objet (de objectrelatie). Maar het
wordt er geïntroduceerd als 'rest', die ontsnapt aan de betekenende voorstelling
zowel als aan het spiegelbeeld. Het gaat om een 'lichaamsbrok', een
verloren object dat afgescheiden werd via een coupure van voor de Ander,
een coupure zonder symbolische tussenkomst. Voorafgaand aan het verlangen
en de wet is dat object niet wat geviseerd wordt door het verlangen,
maar wat dat veroorzaakt. Pas in een tweede tijd wordt de Ander geïntro-
5

duceerd en doet het object zijn intrede in de dimensie van het verlangen,
de vraag en de liefde.
Op die manier komt Lacan ertoe om de verhouding tussen het lichaam en het
object op een onuitgegeven wijze te presenteren. Vanaf het moment dat hij
het object a bepaalt als "datgene wat het meest mijzelf is [...] in de buitenwereld,
niet zozeer omdat ik het daar heb geprojecteerd maar omdat het
van mij werd afgesneden" (Séminaire X, 258), maakt het traditionele dualisme,
dat lichaam en object tegenover elkaar plaatst als twee symmetrische
oppervlakken, plaats voor een nieuwe topologie van het lichaam. Het lichaam
is niet meer een schone vorm, een eenheid, zoals 'het spiegelstadium' die
produceerde. Maar het wordt een libidineus lichaam, het lichaam van de
erogene zones, die een afbakening vormen van het gat gelaten door het voor
altijd afgescheiden deel. Lacan zal het dan ook hebben over het object a als
een 'uitlijvig' object (objet hors-corps), waarmee hij iets aanduidt dat terzelfder
tijd "ontsnapt en gebonden blijft". 3
Na Séminaire X zal die verwijzing naar het lichaam verzacht worden en
wordt het object gelogificeerd. Desondanks zal Lacan in zijn laatste onderwijs,
wanneer het lichaam steeds meer aan belang wint, in zekere zin terugkeren
naar zijn intuïties van Séminaire X. Een mens is niet zijn lichaam, hij
heeft een lichaam – zo merkt hij op, wanneer hij het over Joyce en het sintoom
heeft als lichaamsevenement (événement de corps) – en met dat lichaam
geraakt hij in de knoop. Daarvan getuigt de schizofreen op heikele
wijze, volgens Lacan lukt het hem niet om zijn organen een functie te geven.
4 En zo maakt hij van het lichaam een enigma. 5 Dat stelt vele vragen.
Wat is er nodig om een lichaam te maken, om dat te kunnen bewonen, om dat
te subjectiveren? Hoe markeert de gesproken taal (la langue) het reële van
het lichaam, en wat zijn daarvan de gevolgen?
Dit enigma van het lichaam en van zijn objecten willen wij nu onderzoeken,
doorheen de vele lichaamsfenomenen die we in de kliniek tegenkomen: conversie
en weigering van het lichaam in de hysterie, obsessies (beleefd als libidineuze
bevelen), vruchtbaarheidsproblemen, automutilaties, hypochondrische
klachten, schizofrene verbrokkeling, onverklaarbare pijnen, anorexia,
enuresis, verslavingen allerhande, enzovoort. Daarbij zal het een kwestie
zijn van die fenomenen en hun lotgeval in de kuur of de behandeling geval
per geval te onderzoeken. Dat zou ons moeten toelaten om de klassieke differentiële
kliniek te herbekijken en om de hedendaagse symptomen en de
zogenaamde monosymptomen binnen de subjectiviteit te situeren. We leven
in een tijd van "de klim van het object a in het zenit", en daarvan getuigen
6

die symptomen. Uiteraard zullen we ook rekening moeten houden met "de
aanwezigheid van het lichaam in het discours van de analysant" 6 , alsook met
de rol van de psychoanalyticus als 'multifunctioneel object'.
Een nieuwigheid voor dit Congres is het voorstel om te vertrekken vanuit
eenzelfde lijst van referenties, teneinde een gemeenschappelijke werkbasis
te vormen. Deze bibliografie werd met opzet beperkt gehouden. Men vindt
haar op www.amp-nls.org. Ze zet theoretische en klinische bakens uit, van
waaruit iedereen uitgenodigd wordt om, vanuit gemeenschappelijke assen,
iets uit te werken.
noten
Anne Lysy-Stevens
1 Lacan, J. (2004 [1962-1963]). Le Séminaire Livre X (texte établi par J.-A.
Miller): L’angoisse, Paris: Seuil (partie IV: Les cinq formes de l’objet petit a)
2 Miller, J.-A. (2004 [2003-2004]). Introduction à la lecture du Séminaire de
l'angoisse de Jacques Lacan (L'orientation lacanienne, Enseignement dans le
cadre du Département de Psychanalyse de Paris VIII: titel onbekend, leçons
des 28 avril et 5 et 12 mai 2004 (texte et notes établis par C. Bonningue)), la
Cause freudienne, Nouvelle Revue de Psychanalyse, 58, 61-102
Miller, J.-A. (2005 [2003-2004]). Introduction à la lecture du Séminaire de
l'angoisse de Jacques Lacan (L'orientation lacanienne, Enseignement dans le
cadre du Département de Psychanalyse de Paris VIII: titel onbekend, leçons
des 2, 9 et 16 juin 2004 (texte et notes établis par C. Bonningue)), la Cause
freudienne, Nouvelle Revue de Psychanalyse, 59, 67-104
3
Miller, J.-A. (2004 [1999]). L’invention psychotique, Quarto 80/81, 8
4 Lacan, J. (2001 [1973]). L’étourdit. In : Autres écrits, Paris : Seuil, 474
5 Miller, J.-A., o.c., 6
6 Miller, J.-A. (2006), AMP 2008. Les objets a dans l’expérience analytique,
Lettre mensuelle de l’ECF, 252, 8-12
7

ibliografie
Lacan, J. (2004 [1962-1963]). Le Séminaire Livre X (texte établi par J.-A.
Miller): L’angoisse, Paris: Seuil, 4 e partie, 247-390
Miller, J.-A. (2006). AMP 2008. Les objets a dans l’expérience analytique, Lettre
mensuelle de l’ECF, 252, 8-12
Miller, J.-A. (2004 [2003-2004]). Introduction à la lecture du Séminaire de
L’angoisse de Jacques Lacan (I), La Cause freudienne, 58, 61-100
Miller, J.-A. (2005 [2003-2004]). Introduction à la lecture du Séminaire de
L’angoisse de Jacques Lacan (II), La Cause freudienne, 59, 67-103
Miller, J.-A. (2000 [1999]). Biologie lacanienne et événement de corps, La Cause
freudienne, 44, 7-59
Miller, J.-A. (2004 [1999]). L’invention psychotique, Quarto, 80/81, 6-13
Miller, J.-A. (2003 [1999]). Conversation sur les embrouilles du corps (précédée
des cas de la Section clinique de Bordeaux), Ornicar ? 50, 227-291
Laurent, E. (2007). Autisme et psychose: poursuite d’un dialogue avec Robert
et Rosine Lefort, La Cause freudienne, 66, 105-118
data
15 en 16 maart 2008
plaats
Muziekconservatorium, Hoogpoort 64, 9000 Gent
info en inschrijvingen
Binnenkort is meer informatie beschikbaar en kan online ingeschreven worden
op de website van de NLS : www.amp-nls.org
8

NLS-weekends in Vlaanderen
Toen hij nog voorzitter was van de NLS nam Alexandre Stevens het initiatief
om het werkjaar van de Kring te scanderen via drie weekends, in samenwerking
met andere NLS-groepen en andere WAP-Scholen, rond een
gemeenschappelijk thema. Dat is ook dit jaar weer het geval.
thema
Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische kliniek
verloop
Elk weekend bestaat uit een drieluik:
- oriënterende lezing door de gastspreker
- klinisch seminarie, voorbereid door een lid van de Kring en geleid door
de gast (zie Klinisch seminarie)
- conversatie, voorbereid door alle deelnemers en geleid door de gast
De lezing en het klinisch seminarie gaan door op zaterdag, van 14u30 tot
18u30.
De conversatie gaat door op zondagvoormiddag van 10u tot 12u30.
gasten, data en plaats
- Jean-Daniel Matet (Frankrijk, ECF en NLS)
zaterdag 22 en zondag 23 september 2007
Clubhuis stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
- Esthela Solano-Suarez (Frankrijk, ECF en NLS)
zaterdag 19 en zondag 20 januari 2008
Clubhuis stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
- Vlassis Skolidis (Griekenland, Société Hellénique de la NLS)
zaterdag 24 en zondag 25 mei 2008
Clubhuis stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
Titels van de lezingen volgen via de website en de digitale informatielijst
toegankelijkheid
De activiteiten verlopen grotendeels in het Frans. In het klinisch seminarie
wordt de casus in het Nederlands voorgesteld. Zaterdagnamiddaglezing en
zondagochtendconversatie zijn toegankelijk voor alle belangstellenden. Voor
het klinisch seminarie dient vooraf contact opgenomen te worden met de
verantwoordelijken Geert Hoornaert (hoornaert.geert@telenet.be)
of Luc Vander Vennet (luc.vdvennet@skynet.be).
Niet-leden van de Kring betalen een deelname in de kosten.
9

Verknopingen
“Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische kliniek”
Op initiatief van Gil Caroz, huidig NLS-voorzitter, organiseert het Uitvoerend
Comité ook dit jaar weer een topologische 'verknoping' (nouage) tussen
de verschillende NLS-geledingen. Deze maakt deel uit van de voorbereiding
van het NLS-congres “Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische
kliniek" (Gent, 15-16 maart 2008).
verloop
Een NLS-lid van de Kring, een NLS-lid uit een andere NLS-groep én een
vertegenwoordiger van het Uitvoerend Comité doen elk een interventie,
waarvan twee met klinische inslag.
Deze dag wordt geanimeerd door de voorzitter van de Kring.
Het verslag, door een NLS-lid van de Kring, wordt achteraf ter beschikking
gesteld van de andere NLS-groepen.
gasten en deelnemers
- Daniel Roy (Frankrijk, ECF, lid Uitvoerend Comité NLS) schetst het
theoretisch kader. Barbara Kowalow (Polen, Cercle de Varsovie) en Peter
Decuyper (Gent, Kring van de NLS) brengen allebei een gevalsfragment.
Titels volgen via website en digitale informatielijst.
- De uittredende voorzitter Lieven Jonckheere en de nieuwe voorzitter
Luc Vander Vennet animeren samen het debat.
- Het verslag wordt gemaakt door Erik Mertens.
plaats en data
Zaterdag 16 februari 2008, van 14u30 tot 17u.
Clubhuis stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
toegankelijkheid
Toegankelijk voor alle belangstellenden.
Niet-leden van de Kring betalen een deelname in de kosten.
10

Kartelwerking
kartel en School
In elke lacaniaanse school, en dus ook in de NLS, blijft het kartel een belangrijk
en oorspronkelijk werkinstrument. Een kartel bestaat uit vier personen
die vooreerst elkaar kiezen om samen te werken rond hetzelfde onderwerp,
en die vervolgens ook nog een plus-un kiezen om erover te waken
dat het werk vruchten afwerpt: elk kartellid wordt immers verondersteld
om na een redelijke termijn naar buiten te komen met een individueel product
(dat bij het begin wordt bepaald). Concreet betekent zulks dat een
kartel in principe niet veel langer kan duren dan twee jaar. Bedoeling is immers
dat in een School iedereen met verschillende anderen samenwerkt
rond verschillende onderwerpen. Die anderen hoeven overigens niet noodzakelijk
alleen maar leden van de Kring of van de School te zijn.
oriëntatie van de kartels: ‘het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische
kliniek’
Het is niet de bedoeling in kartel tot een gezamenlijk product te komen.
Maar, om de samenwerking tussen de Scholen van de WAP mogelijk te maken,
is het wél belangrijk dat kartels zoveel mogelijk binnen eenzelfde orientatie
werken.
Op 15-16 maart 2008 grijpt in Gent het zesde NLS-congres plaats, met als
thema "Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische kliniek". Dit
thema kadert in dat van het WAP-congres, in april 2008 te Buenos Aires,
over "De objecten a in de psychoanalytische ervaring".
Onder impuls van Anne Lysy is de Kring reeds druk in de weer met de praktische
organisatie van het NLS-congres. Maar uiteraard wordt de Kring ook
verwacht op dat congres zelf, mét eigen bijdragen, én in de discussies. En
ook dat kunnen we best nu al beginnen voorbereiden. Het kartel is daarvoor
nog altijd het instrument bij uitstek, waarmee men tevens zijn werk concreet
in het brede forum van de NLS inschrijft.
Eén en ander kan dus culmineren in het zesde NLS-congres dat doorgaat te
Gent. De Kring nodigt zijn leden en alle deelnemers aan zijn activiteiten dus
uit om in het bijzonder kartel rond dit thema te vormen.
Er lopen vooreerst momenteel nog een aantal kartels, die bezig zijn rond
onder meer 'overdracht'. Uiteraard kunnen die verder werken. Desondanks
raden we bestaande kartels toch aan om hun werk zoveel mogelijk te oriën-
11

12
teren naar het thema van het congres, zijnde "het lichaam en zijn objecten".
Na de vakantie, in september, zouden we dan zoveel mogelijk nieuwe kartels
willen zien starten, die zich heel specifiek richten op het thema van het
congres. Dat zouden dan zogenaamde cartels fulgurants kunnen zijn, of kartels
die gedurende korte tijd even intens als gefocust samenwerken naar
het congres toe. Dat kan eventueel resulteren in congresbijdrages
de twee interkarteldagen van de Kring
Een kartel resulteert altijd in een individueel product. Op het moment van
de eerste interkarteldag is men daar nog niet altijd aan toe. Deze is dan ook
het geschikte moment om een vraag te formuleren, een moeilijkheid uiteen
te zetten, een impasse te belichten. Op de tweede interkarteldag presenteert
men dan de eigenlijke producten. Blijft echter dat beide interkarteldagen
in eerste instantie werkinstrumenten zijn, waarbij niet de demonstratie,
maar wel de productie en haar transmissie in alle eenvoud centraal
staan. Info daarover volgt via KringNLSNu!
In elk geval zouden we graag zien dat de thans lopende én die nieuwe cartels
fulgurants zeer actief zijn op de interkarteldagen die doorgaan te Brugge
op 23 februari en 7 juni 2008 (Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000
Brugge).
digitaal interkartelproject van de NLS, “Op naar Gent”
Ook dit jaar nodigt Daniel Roy kartels uit om deel te nemen aan het NLSinterkartelproject
via mail. Dit digitale interkartel biedt de mogelijkheid
over taal en geografische grenzen heen met collega’s van andere NLSgroepen
van gedachten te wisselen rond eigen klinische vignetten. Deze onvolprezen
formule van de digitale interkartels, is gebleken één van de beste
voorbereidingsmogelijkheden naar het/de congressen toe te zijn. Dit jaar
varen de digitale kartels onder de vlag "vers Gand, towards Ghent" . Van zodra
we meer vernemen van Daniel Roy, verantwoordelijke voor de kartels
van de NLS, brengen we U daar via KringNLSNu! van op de hoogte. In elk
geval, een niet te missen gelegenheid!
vorming en declaratie van kartels aan de NLS
De ervaring leert dat het opstarten van kartels tijd vergt. En dus willen we
nu reeds de mogelijkheid scheppen om kartel te vormen, zodat we begin
september reeds effectief aan de slag kunnen. Zoveel tijd is er dan immers
niet meer tot het NLS congres in Gent op 15-16 maart 2008. Wie mede-

kartellisanten zoekt, mailt Geert Hoornaert (hoornaert.geert@telenet.be)
en vermeldt adres, e-mail adres, en thema waarrond hij wil werken. Via een
lijst is het dan mogelijk om snel met andere mensen, rond hetzelfde thema,
in contact te komen.
Het is dus belangrijk dat kartels zich zo snel mogelijk vormen en een plusun
kiezen. Het is deze plus-un die het kartel declareert bij de NLS via
http://www.amp-nls.org/ (klikken op: ‘Déclaration de cartels’, inschrijvingsformulier
downloaden, invullen en mailen naar cartels@amp-nls.org) of via de
NLS-verantwoordelijke voor de kartels Daniel Roy (cartels@amp-nls.org).
De plus-un wordt tevens geacht de ontbinding van het kartel mede te delen.
Om praktische redenen vragen wij dat de plus-un de verantwoordelijke in de
Kring voor de kartels, Geert Hoornaert, op de hoogte brengt van elke declaratie
én afmelding van een kartel. Men kan zich tevens tot hem wenden voor
alle problemen terzake.
bibliografie
We laten ons inspireren door een aantal teksten die men kan terugvinden in
de bibliografie onder de rubriek Congres.
13

II
GEORGANISEERD DOOR HET BUREAU VAN DE KRING
Theoretisch Seminarie over Lacans Onderwijs
“Het lichaam en zijn objecten in de psychoanalytische kliniek”
thema
Titel en thema van het theoretisch seminarie van de Kring zijn dit jaar
identiek aan die van het NLS-Congres, op 15-16 maart 2008 in Gent. Het argument
van dat Congres (cfr. supra) geldt dan ook meteen als voorstelling
van het theoretisch seminarie.
Het spreekt vanzelf dat de Kring nauw betrokken is bij organisatie en wetenschappelijke
voorbereiding van dit NLS-Congres. De Kring rekent er dan
ook op dat de deelnemers aan haar activiteiten daar zullen aanwezig zijn en
daaraan actief zullen bijdragen.
Verantwoordelijken voor het Theoretisch Seminarie zijn Lieven Jonckheere
(lieven.jonckheere@skynet.be) en Anne Lysy (alysy@newreal.be).
bibliografie en aanbevolen literatuur
Ook voor de bibliografie van het theoretisch seminarie van de Kring verwijzen
we naar de bibliografie van het NLS-Congres.
plaats en data
Zaterdag 29 september 2007, zaterdag 20 oktober 2007, zaterdag
24 november 2007, zaterdag 8 december 2007, zaterdag 12 januari
2008, zaterdag 12 april 2008, telkens van 14u30 tot 16u30
Clubhuis van de stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
toegankelijkheid
Toegankelijk voor alle belangstellenden.
Niet-leden van de Kring betalen een deelname in de kosten.
15

Klinisch Seminarie in de Toegepaste Psychoanalyse
"Het lichaam en zijn objecten in de hedendaagse kliniek"
16
Met het thema van "het lichaam en zijn objecten" bevinden we ons midden
op één van de boulevards van de psychoanalyse. Vanaf Freuds conceptualisering
van het hysterisch conversiesymptoom tot Lacans definitie van het
symptoom als lichaamsevenement (événement de corps) (Lacan, 2001 [1975],
569) ondergraaft de psychoanalyse de traditionele tegenstelling tussen lichaam
en geest.
Cruciaal daarin is de drift, als poging tot conceptualisering van de grens
tussen psychisch en somatisch. De drift subverteert immers de imaginaire
binnen-buiten topologie en maakt dat "het lichaam van het spreekwezen
door een probleem van hors-corps bespookt wordt" (Miller, 2004 [1999], 8).
Een spreekwezen kan inderdaad slechts een lichaam bewonen indien iets van
dit lichaam buiten de organen komt te vallen, aan het lichaam ontsnapt, ervan
afvalt terwijl het er tevens onlosmakelijk mee verbonden blijft. Freuds
theorie over het partiële object draait daar rond: voorwaarde voor een 'gelibidinaliseerd'
lichaam is een verlies aan reëel genot, dat dan in objecten –
borst, stem, blik, feces – wordt 'geïmaginariseerd'. De af-valligheid van deze
objecten slaat gaten in het lichaam, waarrond de drift dan zijn circuit
kan uittekenen, waarin het verlangen de oorzaak van zijn zoektocht naar objecten
bij de Ander vindt.
Dit freudiaans postulaat, van een af-valligheid die een breuk slaat tussen
organen en lichaam, zal voor Lacan een kompas blijven. "Le corps des parlants
est sujet à se diviser des organes, assez pour avoir à leur trouver
fonction." (Het lichaam van de sprekenden vertoont de neiging om zich af te
splitsen van de organen, genoeg om daarvoor een functie te moeten vinden)
(Lacan, 2001 [1972], 456).
Een waaier aan klinische fenomenen illustreert de heuristische kracht van
deze aanwijzing.
In de neurose zorgt het symbolische voor de negativering van 'het levende
vlees' en zijn libidinalisering tot 'een lichaam'. Bijvoorbeeld Freuds visie op
de hysterische blindheid (Freud, 1999 [1910]) is gebaseerd op deze concepten
van 'functie' en 'orgaan', in relatie tot de drift.
Later zal Lacan deze concepten hernemen voor de psychose. Daar getuigen
verschillende vormen van reële automutilatie van de afwezigheid van een
'symbolische mutilatie' van het genot. De psychoticus kan niet terugvallen

op een 'gevestigd discours' (discours établi) om een functie voor zijn organen
te vinden (Lacan, 2001 [1975], 447). Dat dwingt tot uitvindingen, die
veelal de vorm van één of andere 'individuele rite' aannemen, teneinde een
koppeling van de organen aan een lichaam tot stand te brengen (Miller,
[1997], 66).
Dat deze verschillen tussen conversie, lichaamsfenomenen en psychosomatiek
samenhangen met de situatie en de plaats van de objecten in relatie tot
het lichaam, is een belangrijke les uit Lacans latere onderwijs. In elk geval:
een symptoom dat 'lichaamsevenement' wordt, is duidelijk van een andere
orde dan die van "De witz in zijn verhouding tot het onbewuste".
Blijft echter dat het lichaam altijd wel ergens present is in wat het symptoom
bij het subject affecteert: zowel wanneer het symbolische of de castratie
het lichaam negativeert, annuleert, mortificeert, en het lillend genot
indijkt tot de erogene zones, als wanneer een falende castratie het lichaam
blootstelt aan de ravages van een niet te lokaliseren genot.
Het is deze kliniek die we dit jaar aan het woord laten. Enkel als we voldoende
aandacht hebben voor de "aanwezigheid van het lichaam in het discours
van de analysant" (Miller, 2006, 10) maken we kans om de verschillen
tussen conversie, lichaamsfenomenen en psychosomatiek te zien en te verduidelijken.
Geert Hoornaert en Luc Vander Vennet
bibliografie
Freud, S. (1999 [1910]). Die psychogene Sehstörung in psychoanalytischer Auffassung,
Gesammelte Werke, Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag,
Bd 8, 93
Lacan, J. (2001 [1972]). L’Etourdit, in: Autres Ecrits, Paris : Seuil, 456 en 474
Lacan, J. (2001 [1975]). Joyce le Symptôme, in: Autres Ecrits, Paris : Seuil,
569
Miller, J.-A. (1999 [1997]). Propos sur la mutilation, CAPS, Bulletin de l’ACF
Champagne Artois Picardie Ardenne, n° 4, 66
Miller, J.-A. (2004 [1999]). L’invention psychotique, Quarto 80/81, 8
Miller, J.-A. (2006). AMP 2008. Les objets a dans l’expérience analytique, La
Lettre Mensuelle, 252, 10
17

methode
Een deelnemer brengt een klinisch fragment. De discussie wordt voorbereid
en ingeleid door de verantwoordelijken van het Klinisch Seminarie. Er wordt
gerekend op een actieve conversatie met alle deelnemers, met inachtneming
van de regels van de discretie.
plaats en data
Op zaterdag 29 september, 20 oktober, 24 november, 8 december 2007,
12 januari, 23 februari, 12 april, telkens van 17u00 tot 18u30 (aansluitend
op het theoretisch seminarie)
Clubhuis van de stad Gent, Patijntjesstraat 62, 9000 Gent
Op zaterdag 23 februari, van 17u00 tot 18u30 (aansluitend op de eerste interkartelnamiddag)
Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge
toegankelijkheid
Het Klinisch Seminarie is niet zo maar toegankelijk voor het algemene publiek.
Nieuwe deelnemers dienen liefst enkele weken op voorhand contact op te
nemen met de verantwoordelijken:
Geert Hoornaert (hoornaert.geert@telenet.be)
Luc Vander Vennet (luc.vdvennet@skynet.be).
Niet-leden van de Kring betalen een deelname in de kosten.
18

Gevalspresentaties met nabespreking
In het Algemeen Ziekenhuis Sint-Jan te Brugge leidt Anne Lysy al enkele
jaren een psychoanalytische gevalspresentatie. De gevalspresentatie is een
psychiatrische traditie die door Lacan radicaal is vernieuwd geworden vanuit
de psychoanalyse – en die van daaruit een spilelement in de vorming van de
psychoanalyticus is geworden. In de psychoanalytische gevalspresentatie
gaat het niet meer om de illustratie van een algemeen ziektebeeld via een
duidelijk ‘geval’, maar om een unieke en onvoorspelbare ontmoeting, ‘geval
per geval’, waarbij een ‘patiënt’ (het gaat inderdaad om iemand die is opgenomen
in de psychiatrie) de kans geboden wordt om te getuigen van het reële
van zijn lijden en de antwoorden die hij daarop geeft. De aandacht gaat
vooral naar de particulariteit van ieders symptoom als behandeling van het
reële en de mogelijkheden om die verder uit te bouwen, of eventueel zelfs
te komen tot de uitvinding van een nieuwe sinthomatische behandeling daarvan.
Dit biedt kansen op effecten. In eerste instantie voor het subject in kwestie.
Maar ook de psychiatrische dienst, die vragende partij is om impasses in
het werk – diagnosestelling of behandeling – met de patiënt in kwestie te
doorbreken, kan er baat bij hebben. En tenslotte kan de psychoanalytische
gevalspresentatie ook voor de toehoorders een uniek leermoment vormen.
Daartoe dienen de eerste discussie onmiddellijk na de presentatie en de later
georganiseerde nabespreking (waarbij de probleemstelling, zoals naar
voor gekomen in de presentatie, op grond van psychoanalytische literatuur
uitgewerkt wordt).
Het spreekt voor zich dat dergelijke ontmoetingen langs alle kanten tact en
discretie veronderstellen, niet alleen bij degene die de gevalspresentatie
leidt, maar ook bij de toehoorders. Vandaar ook de strenge voorwaarden inzake
toegankelijkheid.
Verantwoordelijken voor de Gevalspresentatie zijn Anne Lysy, die de gevalspresentatie
leidt (alysy@newreal.be) en Jan De Clerck, die ter plaatse
verantwoordelijk is (jan.declerck@azbrugge.be).
plaats en data
gevalspresentatie
AZ Sint-Jan te Brugge
zaterdag 24 november 2007, 12 januari, 23 februari en 12 april 2008
telkens van 11u tot 13u
19

nabespreking
AZ Sint-Jan te Brugge
dinsdag 4 december 2007, 22 januari, 4 maart en 22 april 2008
telkens om 20u30
toegankelijkheid
Enkel toegankelijk op grond van een gesprek: uiterst voor 29 september
contact opnemen met de verantwoordelijken Anne Lysy (die de gevalspresentatie
leidt) (alysy@newreal.be) of Jan De Clerck (die ter plaatse verantwoordelijk
is) (jan.declerck@azbrugge.be)
Men engageert zich voor de reeks van vier presentaties.
Niet-leden van de Kring betalen een deelname in de kosten.
20

III GEORGANISEERD DOOR LEDEN VAN DE KRING
Het staat de leden van de Kring vrij om zelf activiteiten te organiseren. Het
bureau werd op de hoogte gebracht van de volgende activiteiten, die in de
lijn lijken te liggen van de door de Kring aangehangen psychoanalytische
ethiek. Dat belet uiteraard niet dat iedereen afzonderlijk daarvoor de volle
verantwoordelijkheid behoudt: "iedereen onderwijst op eigen risico en gevaar"
(chacun enseigne à ses propres risques et périls).
Werkseminarie: Lacans School en de passe
2007-2008: De School vandaag
Voor Lacan is de School geen beroepsvereniging maar een werkgemeenschap.
Geen gevestigd weten, maar een tekort in het weten en de vragen die
dit omcirkelen vormen haar bestaansreden.
De School is een antwoord op het onbehagen in de cultuur, dat anno 2007
nieuwe vormen aanneemt en moeilijkheden stelt voor de psychoanalyse vandaag.
In een eerdere jaargang van ons werkseminarie besteedden we hieraan
reeds aandacht, waar we stilstonden bij de actualiteit van de reglementering
van de psychotherapie, de ideologie van de evaluatie en het kwaliteitsdenken.
Ook dit jaar willen we vertrekken van de actualiteit, waarvan de publicaties
van de School getuigen. Meer dan ooit moeten ze ons inspireren bij het vinden
van nieuwe antwoorden op alles behalve evidente vragen die aan de analyticus
gericht worden. Meer dan ooit stellen ze de vraag naar de verknoping
van de pure en de toegepaste psychoanalyse. Het is meteen ook expliciet
onze bedoeling een ruimer publiek te laten kennismaken met die publicaties.
methode
Ons werkseminarie wordt een heus lectuurkabinet waarbij we op de actieve
medewerking van de deelnemers rekenen. We kiezen enkele publicaties uit
de tijdschriften van de School waar we samen rond aan het werk gaan. We
houden daarbij zeker ook het thema van het congres in het achterhoofd.
Meer informatie volgt via KringNLSNu!
21

plaats en data
VBJK, Raas Van Gaverestraat 67a, 9000 Gent.
Vrijdagavond 9 november 2007 en 1 februari 2008
telkens van 21 tot 23u.
verantwoordelijken
Lieve Billiet, lieve.billiet@skynet.be
Geert Hoornaert, hoornaert.geert@telenet.be
Anne Lysy, alysy@newreal.be
Luc Vander Vennet, luc.vdvennet@skynet.be
toegankelijkheid
Toegankelijk voor alle belangstellenden.
Deelname in de kosten.
22

Delegatie Brugge
Leden van de Kring in Brugge organiseren een aantal activiteiten die zich
meer richten op een lokaal publiek. Deze activiteiten worden gecoördineerd
door Peter Decuyper, die binnen het Bureau van de Kring de afgevaardigde
van de Kring voor de delegatie Brugge is.
Werkgroep : Psychoanalyse en kinderen
Vierde jaargang: “De kliniek van het object bij kinderen”
Elk kind heeft te maken met het object van de drift in zijn verschillende
verschijningsvormen: borst, feces, blik, stem. De concrete objecten die het
ter beschikking heeft condenseren dus een bepaald genot en zijn meer dan
louter objecten die door de Ander aangeboden worden om tegemoet te komen
aan een vraag tot behoeftebevrediging.
Maar wat doet een kind met objecten, zoals voedsel, excrementen, afval,
speelgoed, beelden, stemgeluiden? Allerlei bewerkingen worden ermee of
erop uitgevoerd: op afstand houden, verzamelen, uit elkaar halen, vernietigen,
steeds bij zich houden, wegnemen van een ander, vergeten, …
In plaats van te kiezen voor een normatieve disciplinerende benadering
waarbij alle kinderen de objecten op een uniforme wijze moeten behandelen,
stellen we ons eerst een aantal vragen. Wat is de particuliere functie van de
objecten die een bepaald kind in het dagdagelijkse bezighouden? Welke logica
schuilt er in de bewerkingen die het uitvoert met en op het object?
Wat kunnen we daaruit leren voor ons werk dat voor elk kind steeds weer
anders is.
Het spreekt voor zich dat hierbij een differentiatie te maken is tussen de
wijze waarop een neurotisch kind zich bedient van het symbolische om zich
te verdedigen tegen de drift en het psychotisch kind dat een bewerking uitvoert
op het object in het reële.
Waar: Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge
Wanneer: Donderdag 10 april, 8 mei en 5 juni 2008 telkens om 20u30
Toegankelijkheid: De werkgroep is vrij toegankelijk. Deelname in de onkosten
Info: Peter Decuyper – 050/371288 of peter.decuyper1@telenet.be
23

Werkgroep : Psychoanalyse en maatschappij
“Veralgemeend autisme en triomf van de éénduidigheid”
We leven in een tijd waarin de Ander niet bestaat. En toch triomfeert de illusie
dat het reële (Lacans ce qui ne marche pas) volledig kan geëlimineerd
worden en dat de Ander hét antwoord op het onbehagen in de samenleving
kan bieden. De wetenschap speelt daarin de hoofdrol. Er is echter een prijs,
om de zaken kost wat kost wél te doen marcheren: de verwerping van het
subject via zijn transformatie in een 'zaak' (cijfer, categorie, code) en zijn
onderwerping aan een éénduidig, vooraf bepaald behandelingsprogramma.
Er zou het laatste decennium enorme 'wetenschappelijke' vooruitgang zijn
geboekt in het onderzoek rond autisme, resulterend in de mogelijkheid om
dat (alsmaar vroegtijdiger) op te sporen én te behandelen. Daarvoor heeft
men de notie van het 'autisme' wel moeten uitbreiden tot een breed spectrum
van cognitieve en gedragsproblemen, waarvan men graag aanneemt dat
ze neurobiologisch bepaald zouden zijn. Van daaruit zouden al deze problemen
dezelfde aanpak vereisen: eenduidige communicatie, zonder enige mogelijkheid
tot dubbelzinnigheid …
Ondertussen blijft het terrein van de autismespectrumstoornissen zich uitbreiden,
ook buiten het domein van de 'geestelijke gezondheidszorg'. In
steeds meer geledingen van de maatschappij (onderwijs, opvoeding, media,
politiek, ...) moet eenduidig gesproken worden. Zijn we immers uiteindelijk
niet ‘allemaal autistisch’? En zijn we niet allemaal gebaat bij eenduidigheid?
Voor de werkgroep "Psychoanalyse en maatschappij" de hoogste tijd om één
en ander te herkaderen vanuit de lacaniaanse ethiek, volgens het devies van
Jacques-Alain Miller: nous sommes pragmatiques comme tout le monde, mais
sans le culte de 'ça marche'.
methode
Elke bijeenkomst wordt georganiseerd door een verantwoordelijke, die enkele
mensen uitnodigt voor een interventie, en die de discussie met het publiek
animeert.
24

onderwerpen en data
- Donderdag 15 november 2007 – van 21 tot 23u
“Van autisme naar een spectrum van autismestoornissen”
(verantwoordelijke Joost Demuynck)
- Donderdag 24 januari 2008 – van 21 tot 23u
"De psychoanalytische kliniek van het autisme”
(verantwoordelijke Nathalie Laceur)
- Donderdag 17 april 2008 – van 21 tot 23u
“Allemaal autist?”
(verantwoordelijke Lieven Jonckheere)
plaats
Geuzenhuis, Kantienberg 9 (tegenover parking Decascoop), 9000 Gent.
verantwoordelijken
Joost Demuynck, joost.demuynck@telenet.be
Lieven Jonckheere, lieven.jonckheere@skynet.be
Nathalie Laceur, nathalie.laceur@courtil.be
toegankelijkheid
Toegankelijk voor alle belangstellenden.
Deelname in de kosten.
25

IV
ELDERS IN DE NLS EN DE WAP
De activiteiten georganiseerd door de NLS (het congres, de weekends, ‘Verknopingen’
en de kartels) en door het Bureau (het dubbel seminarie en de
gevalspresentaties) vormen samen de ruggengraat van het programma van
de Kring. Omdat de Kring zich inschrijft binnen de NLS en de WAP, kan dit
programma niet los gezien worden van verschillende activiteiten die ergens
anders in deze Scholen worden georganiseerd. Het Bureau wil in het bijzonder
uitnodigen deel te nemen aan de volgende activiteiten:
XXXVI Journées de l’Ecole de la Cause freudienne: "Notre Sujet supposé
Savoir. Ses incidences cliniques, ses enjeux politiques. Comment finissent
les analyses."
Parijs, 6 en 7 oktober 2007
www.causefreudienne.org
VIII ièmes Journées du RI 3 : "Le dialogue avec l’autiste"
Clermont-Ferrand, 26 en 27 januari 2008
http://ri3.courtil.be/page1.html
VI ième Congrès de L’AMP : "Les objets a dans l’expérience analytique"
Buenos Aires, 21 tot 25 april 2008
www.amp2008.com
27

V
LINKS VAN DE KRING
Sinds twintig jaar is De Oor-Zaak, Centrum voor Psychoanalyse, actief in
Brugge. Deze VZW organiseert activiteiten voor een lokaal publiek, gericht
op een eerste kennismaking met de freudiaanse en lacaniaanse ethiek, theorie
en praktijk, in het spoor van Jacques-Alain Miller. Dat gebeurt via voordrachten,
inleidende reeksen en het tijdschrift "Cahier, Tijdschrift voor
Psychoanalyse en Cultuur”. De Oor-Zaak is niet aangesloten bij de NLS.
In de huidige tijden worden heel wat onjuiste voorstellingen over de psychoanalyse
de wereld ingestuurd. Ook dit jaar weer nodigen de zeven inleidende
voordrachten van De Oor-Zaak uit tot een onbevooroordeelde kennismaking
met en vraagstelling rond de psychoanalyse. Centraal staat daarbij
het klinisch werk met het particuliere subject, met zijn waarheid en verlangen.
sprekers en data
- Lieven Jonckheere – "Psychoanalyse en intimiteit"
donderdag 27 september 2007 om 20u30
- Joost Demuynck – "Gelukkig zijn? Vergeet je medicatie niet"
donderdag 18 oktober 2007 om 20u30
- Peter Decuyper – "Over de doodsdrift"
donderdag 29 november 2007 om 20u30
- Lieve Billiet – titel wordt later doorgegeven
donderdag 31 januari 2008 om 20u30
- Tine Van Belle – "Mensen op de WIP. Een beeld van een psychoanalytisch
geïnspireerd initiatief beschut wonen"
donderdag 28 februari 2008 om 20u30
- Gino Gevaert – "Psychoanalytisch werken met kinderen"
donderdag 20 maart 2008 om 20u30
- Erik Mertens – "Over de politieke economie van de muziek en de stem als
object vanuit de psychoanalyse"
donderdag 24 april 2008 om 20u30
29

plaats
Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge
toegankelijkheid
info
De voordrachten zijn toegankelijk voor alle belangstellenden. Men dient
zich niet vooraf in te schrijven.
De toegangsprijs is 5 € (4 € voor studenten)
Jan Dejonghe (voorzitter De Oor-Zaak)
057/201935 of dejonghe.jan@telenet.be
30

OVERZICHTSKALENDER
Deze kalender herneemt de activiteiten in chronologische volgorde.
Zaterdag 22 september NLS lezing door J.-D. Matet
Klinisch seminarie, geleid door J.-D. Matet
Zondag 23 september
NLS conversatie geleid door J.-D. Matet
Zaterdag 29 september Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
Zaterdag 6 oktober
Zondag 7 oktober
Zaterdag 20 oktober
Vrijdag 9 november
XXXVI Journées de l’ECF : « Notre Sujet supposé
Savoir »
XXXVI Journées de l’ECF : « Notre Sujet supposé
Savoir »
Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
Werkseminarie School en Passe
Donderdag 15 november Werkgroep Psychoanalyse & Maatschappij
Zaterdag 24 november
Gevalspresentatie van de Kring
Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
Dinsdag 4 december
Zaterdag 8 december
Zaterdag 12 januari
Zaterdag 19 januari
Zondag 20 januari
Dinsdag 22 januari
Nabespreking gevalspresentatie van de Kring
Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
Gevalspresentatie van de Kring
Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
NLS lezing door E. Solano-Suarez
Klinisch seminarie, geleid door E. Solano-Suarez
NLS conversatie geleid door E. Solano-Suarez
Nabespreking gevalspresentatie van de Kring
32

Donderdag 24 januari
Zaterdag 26 januari
Zondag 27 januari
Vrijdag 1 februari
Zaterdag 16 februari
Zaterdag 23 februari
Dinsdag 4 maart
Zaterdag 15 maart
Zondag 16 maart
Donderdag 10 april
Zaterdag 12 april
Donderdag 17 april
Maandag 21 april
tot Vrijdag 25 april
Dinsdag 22 april
Donderdag 8 mei
Zaterdag 24 mei
Zondag 25 mei
Donderdag 5 juni
Zaterdag 7 juni
Werkgroep Psychoanalyse en Maatschappij
Journées RI3
Journées RI3
Werkseminarie School en passe
NLS seminarie
“Verknopingen” met D. Roy & B. Kowalow
Gevalspresentatie van de Kring
Interkartelnamiddag
Klinisch seminarie van de Kring
Nabespreking gevalspresentatie
Zesde congres NLS
Zesde congres NLS
Werkgroep Psychoanalyse en kinderen
Gevalspresentatie
Theoretisch seminarie van de Kring
Klinisch seminarie van de Kring
Werkgroep Psychoanalyse en Maatschappij
Congres AMP
Nabespreking gevalspresentatie
Werkgroep Psychoanalyse en kinderen
NLS lezing door V. Skolidis
Klinisch seminarie, geleid door V. Skolidis
NLS conversatie geleid door V. Skolidis
Werkgroep Psychoanalyse en kinderen
Interkartelnamiddag
33