Hoofd/hersenletsel - Diliguide

3. Verwijzing van kinderen naar het ziekenhuis in de acute fase
Uitgangsvraag
Welke kinderen met licht traumatisch hoofdletsel dienen ingestuurd te worden naar het
ziekenhuis?
Inleiding
Bij kinderen is er een hogere incidentie van hoofd/hersenletsel dan bij volwassenen doordat
kinderen tot zeker het vijfde levensjaar vaker vallen. Tevens is er een proportioneel grotere
hoofdomtrek/inhoud in deze levensfase, waardoor er een grotere kans is dat de hersenen bij
het letsel betrokken zijn.
Op de schoolleeftijd (met name middelbare school) worden de hoofd/hersenletsels met
name veroorzaakt door sportgerelateerde vallen en verkeersongevallen.
Het merendeel van de hoofd/hersenletsels is licht van ernst. Het komt bij de kleinere
kinderen echter relatief vaak voor dat er geen klachten of symptomen bij presentatie
aanwezig zijn, terwijl er toch sprake is van een schedelfractuur of ander hoofd/hersenletsel.
In dit hoofdstuk wordt beschreven welke kinderen voor nader onderzoek ingestuurd zouden
moeten worden naar een afdeling spoedeisende hulp (SEH). Deze verwijzing wordt bij
kinderen niet automatisch gevolgd door een CT-cerebrum. Dit zal mede afhangen van de
klinische symptomen in de tijd en de aanwezige risicofactoren. Deze risicofactoren worden
beschreven in hoofdstuk 7: CT indicaties voor kinderen. Een mogelijkheid is eveneens een
klinische observatie (zie eveneens hoofdstuk 7).
De diagnose traumatisch hoofdletsel kan in principe worden gesteld op iedere locatie door
iedere (para)medicus. Het besluit om een patiënt met een traumatisch hoofdletsel naar de
afdeling spoedeisende hulp (SEH) te verwijzen, gebeurt op basis van de bevindingen bij een
eerste anamnese en/of onderzoek.
Bij verwijzing naar een SEH wordt onderscheid gemaakt tussen patiënten die wel c.q. niet
met spoed door een ambulance worden vervoerd.
Verdere gradatie van de ernst van het traumatisch hoofdletsel gebeurt, na eventuele
verwijzing naar een afdeling SEH, op die afdeling door een arts die bevoegd c.q. bekwaam
is in het beoordelen van mogelijk hersenletsel.
Samenvatting van de literatuur
De Engelse NICE richtlijn Head Injury (NICE, 2007) hanteert duidelijke criteria voor
verwijzing van een traumatisch hoofdletsel naar een afdeling SEH van een ziekenhuis. Het
komt er op neer dat alle patiënten met tekenen van hersenletsel en/of een risico op
posttraumatische intracraniële afwijkingen worden verwezen. Hierbij wordt onderscheid
gemaakt tussen verwijzing door een telefonische hulpdienst en een verwijzing via huisartsen
en ambulances. Daarnaast wordt er nog een onderscheid gemaakt in spoedverwijzing per
ambulance en reguliere verwijzing. Het besluit om te verwijzen, en om dit al dan niet met
spoed te doen, gebeurt op basis van zogenaamde risicofactoren.
In de NICE richtlijn wordt onderscheid gemaakt tussen verwijzingen via huisartsen en/of
ambulances en verwijzing via telefonische hulpdiensten.
Richtlijn opvang van patiënten met licht traumatisch hoofd/hersenletsel, 2010 33