KULAK gaat voor 50% meer studenten - KU Leuven

More documents

Recommendations

Info

NIEUWS Zesde Copernicus-conferentie - Voor niets gaat de zon op Duurzame ontwikkeling, nu ook op de campus Karla Venken Wie regelmatig The Voice leest, kent de Duitse doctoraatsstudent wel, maar weet misschien niet dat hij ook gedreven onderzoek voert naar toepassingen van zonne-energie. Achim Woyte maakt sinds vier jaar deel uit van de onderzoeksgroep Elektrische Energie en Computerarchitecturen, en participeert in het Europese academisch netwerk Copernicus. Vorige week nam hij voor de K.U.Leuven deel aan de jaarlijkse conferentie, in Göteborg. Copernicus staat voor Cooperation Programme in Europe for Research on Nature and Industry through Coordinated University Studies, en bestaat sinds 1988. In 1993 kwam er een Copernicus-charter, dat sindsdien door maar liefst 304 Europese universiteiten is ondertekend. Daarmee engageren ze zich om duurzame ontwikkeling in hun onderwijs en onderzoek te integereren, en om inspanningen te leveren voor een multidisciplinaire studie van milieu- en ontwikkelingsproblemen. Mythes Achim Woyte:”Duurzame ontwikkeling is voor de meeste mensen een slagzin, met weinig concrete inhoud. Wat de media hen daarover vertellen, is ook niet echt duidelijk. Die focussen graag op de wetenschappelijke onenigheid, zoals over de ernst van het broeikaseffect; of journalisten weten er zelf onvoldoende van om hardnekkige mythes te doorprikken. Ik las onlangs in een ‘kwaliteitskrant’ een interview met een economist die volhoudt dat windenergie niet rendabel kan zijn. Van zonnecellen worden zulke dingen soms ook gezegd. In waarheid zijn fotovoltaïsche cellen vandaag al economisch interessant voor de elektriciteitsvoorziening op plaatsen veraf van een elektriciteitsnet. De huidige fotovoltaïsche modules hebben een levensduur van 25 jaar en de energie om ze te produceren kan al na vijf jaar ‘terugverdiend’ worden.” “Dat de nieuwe technologieën in de praktijk nog niet echt ‘doorgebroken’ zijn, heeft onder meer te maken met een tekort aan mensen die daarin opgeleid zijn. En dan niet alleen onder ingenieurs of in de industrie, maar ook onder architecten, in de humane wetenschappen, bij de overheid of niet-gouvernementele organisaties, enzovoort. Duurzaamheid gaat niet enkel over ‘schonere’ technologie en de kwaliteit van natuur en milieu. Het gaat ook over sociale en economische zaken als leefomstandigheden, consumptiepatronen, de beschikbaarheid van zoet water, bevolkingsdruk, ontwikkeling van armere landen, ... kortom alles wat een impact heeft op de levensvoorwaarden voor toekomstige generaties.” Bouwmateriaal “Energie is maar één facet van duurzame ontwikkeling, maar wel een belangrijk. En dan niet zozeer omdat de voorraden van fossiele brandstoffen uitgeput zouden geraken: de CO2-uitstoot is een veel ernstiger en acuter probleem. Met een boutade: als die aan het huidige tempo blijft toenemen, vallen we vermoedelijk eerder dood van de CO2 dan dat we zonder olie of aardgas komen te zitten. Daarom is naast het rationeel gebruik van energie de toepassing van hernieuwbare energiebronnen heel belangrijk, zeker als je aan de mensen denkt die vandaag nog zonder elektriciteit zitten.” “Bij ons worden zonnecellen vooral architecturaal geïntegreerd. Dat kan er heel chic uitzien. Stel je zoiets nu eens voor op de campus, zeg maar als dakramen van het Arenbergkasteel: zonnepanelen zijn zeer geschikt voor de imagovorming van een toekomstgerichte universiteit. Fotovoltaïsche cellen verzoenen milieuzorg met high-tech, en je kan er duizenden personeelsleden en studenten, de verantwoordelijken van morgen, mee warm maken voor de energieproblematiek.” “Samen met professor Ronnie Belmans en met Jo Neyens van IMEC, heb ik vorig jaar op vraag van DEPO de haalbaarheid onderzocht van zonnepanelen voor een aantal studentenresidenties - zowel energetisch, architecturaal als praktisch, tot en met kostenraming en subsidiemogelijkheden. Alle projectvoorstellen die we op basis daarvan hebben gedaan, zijn afgewezen. Ook voor de nieuwe Milieucoördinator Lieven Put: “Bijkomende financiering nodig” “Duurzame ontwikkeling, en meer bepaald milieuzorg, kunnen aan een universiteit op drie niveau’s geïntegreerd worden: in onderzoek, onderwijs en de eigen werking. Als milieucoördinator ben ik verantwoordelijk voor het laatste, maar acht ik me ook goed geplaatst om voor onderwijs en onderzoek vast te stellen dat de K.U.Leuven in vergelijking met andere Vlaamse universiteiten in dit domein te weinig op een gecoördineerde en structurele manier in beeld komt. Nochtans is aan onze universiteit ongetwijfeld de vereiste kennis aanwezig. Zoals Achim Woyte ook aangeeft, wordt niet enkel de kans gemist op een grotere rol in het debat rond duurzame ontwikkeling, maar onderschat de K.U.Leuven mijns inziens ook het aspect van de image building.” “Wat de interne werking betreft, is het probleem vergelijkbaar: er gebeurt reeds zeer veel goeds, maar nog niet voldoende onderling geïntegreerd en zeker niet gecommuniceerd. Ik beschouw het als een opdracht van de Campusbibliotheek Wetenschappen, en in het Wetenschapspark Arenberg is uiteindelijk niet voor zonne-energie gekozen. Nochtans was dat in de aanbesteding van het wetenschapspark vereist, en waren in het ontwerp oorspronkelijk zonnecellen geïntegreerd. Als reden geeft men de hogere investeringskosten en, in het geval van de bibliotheek, de beslissing van de architect dat zijn ontwerp met zonnepanelen uiteindelijk esthetisch niet voldeed. Het eerste is inderdaad een probleem. Bij Copernicus is men nu van plan om voor dergelijke projecten sponsors te zoeken, bijvoorbeeld uit de energiesector, en ook om Europese subsidie aan te vragen. Het tweede komt vooral omdat nog maar weinig architecten met zonnepanelen als bouwmateriaal vertrouwd zijn. Geef ze in hun opleiding een fotovoltaïsch module en leer hen dat gebruiken zoals een ander bouwmateriaal voor dakbedekking of gevelbekleding - ze hoeven niet alle wetenschappelijke finesses te kennen om daarmee aan de slag te gaan.” Milieudienst die interne communicatie te verbeteren. Grote hinderpaal: de overheid legt ons, en ook het bedrijfsleven, zoveel wetten en administratieve verplichtingen op - wat vanaf een bepaald ‘verzadigingspunt’ een efficiënte milieuzorg eerder in de weg staat dan bevordert. Ben ik verkeerd hierbij meer impact en steun van onze onderzoekers te verwachten ?” “Tenslotte nog dit, over energiebeheer: bij de Technische Diensten is een energiecoördinator werkzaam, die permanent aandacht heeft voor rationeel energiebeheer. Binnen de budgettaire beperkingen worden in een aantal projecten duurdere maar voor het milieu betere opties weerhouden, zoals de keuze voor aardgas boven stookolie. Zonnepanelen bleken daarin - nog - niet haalbaar, maar ik vind het al positief dat de haalbaarheid ervan bestudeerd werd. Als de K.U.Leuven in deze een voorbeeldfunctie zou willen vervullen, vergt dat dus bijkomende financiering bovenop de immer schaarse middelen om projecten te financieren.” Achim Woyte Geëngageerd “Er is aan deze universiteit zeker aandacht voor verschillende aspecten van duurzame ontwikkeling. Maar het is vooral een zaak van individuele proffen en andere medewerkers en jammer genoeg nog niet structureel: bijvoorbeeld opgenomen in de curricula van alle relevante opleidingen en faculteiten. Dat energiezuinig bouwen in de opleiding bouwkunde aan bod komt, is vooral het werk van professor Hens, die daarin niet alleen een expert is maar ook zeer geëngageerd. Dankzij DEPO en de Milieudienst is er aandacht voor rationeel energiegebruik in studentenresidenties en universiteitsgebouwen, maar dat is het werk van voorlopig nog altijd maar een paar medewerkers. Ik doe niet mee aan de ‘cultuurkritiek’ dat studenten minder geëngageerd of geïnteresseerd zouden zijn, maar ik begrijp toch niet helemaal waarom er van hun kant zo weinig initiatieven of voorstellen komen. “Op de Copernicus-conferentie ging het vooral om de kleine, haalbare stappen op weg naar duurzaamheid in de werking van een universiteit. Voor mij als onderzoeker had de conferentie minder direct nut, maar ik heb veel geleerd. Ik had er een lezing over de barrières die we zijn tegengekomen bij onze verschillende voorstellen voor zonne-energieprojecten. Die voordracht werd heel enthousiast onthaald. Blijkbaar hebben veel mensen aan andere universiteiten vergelijkbare moeilijkheden. Copernicus is recent met een actieprogramma gestart rond hernieuwbare energiebronnen, European Solar Campus, met als doel: de universiteiten als promotor van hernieuwbare energie, zowel in hun eigen elektriciteitsvoorziening als in onderzoek en opleidingen. Indien de middelen beschikbaar komen door sponsoring en Europese subsidie, zullen op een aantal Europese campussen integratieprojecten van zonneenergie gerealiseerd worden. Ons instituut staat alvast ter beschikking voor de wetenschappelijke begeleiding van dergelijke projecten.” Zelfs petroleumreus Shell verwacht dat we tegen 2060 meer dan vijftig procent van onze energiebehoeften door de wind, de zon of andere hernieuwbare energiebronnen zullen dekken, waarvan sommige vandaag nog niet eens gekend zijn. Over dat zonnige toekomstbeeld en hoe ‘schoon’ de toepassingen van onder meer Leuvens onderzoek zijn, leest u in de volgende jaargang van Campuskrant. Een zonnige vakantie gewenst. • www.copernicus-campus.org • www.esat.kuleuven.ac.be/electa foto: Rob Stevens 6 C AMPUSKRANT 20.6.2002
Massaslachtingen in Congo geanalyseerd “Genocide? Volgens mij wél.” Gert Gielen NIEUWS foto: Rob Stevens Van februari tot april 2002 werd in het Zuid-Afrikaanse vakantiedorp Sun City een conferentie gehouden die eindelijk een einde moest maken aan het geweld. Er kwam een akkoord, maar zonder de door Rwanda gesteunde rebellenbeweging RCD-Goma. RCD-Goma en Kigali konden niet instemmen met de voorgestelde zitjesverdeling in de nieuw te vormen Congolese politieke instellingen. De werkelijke reden is wellicht nog banaler. Een akkoord zou haast zeker betekenen dat de buitenlandse troepen zich moeten terugtrekken, en dat is de Rwandese president niet van plan. Officieel vanwege de bedreiging die de Hutu-rebellen in Congo voor Rwanda vormen, in werkelijkheid ook en misschien vooral vanwege de profijtelijke coltanwinning in de Kivu-streek. Een VN-verslag haalde in april zwaar uit naar Rwanda, Uganda en Burundi wegens systematische illegale exploitatie van de Congolese rijkdommen. Eind vorige maand klaagde Congo bij het internationaal gerechtshof in Den Haag Rwanda aan wegens massale schendingen van de mensenrechten in Congo. Achter alle politieke en economische belangen gaan vier jaren van lijden schuil voor de Congolese bevolking. De Amerikaanse hulporganisatie International Rescue Committee schat het aantal doden op De Democratische Republiek Congo is sinds 1998 verdeeld door een bloedige oorlog tussen enerzijds de Congolese rebellen (RCD, MLC), die gesteund worden door Rwanda, Uganda en Burundi, en anderzijds de Congolese overheid, gesteund door Angola, Namibië en Zimbabwe. In 1999 tekenden de partijen onder impuls van de internationale gemeenschap, met name de Verenigde Naties en de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid, in Lusaka een wapenstilstandsverdrag dat hen verplichtte de mensenrechtenschendingen te stoppen en een intercongolese vredesdialoog op te starten. Nadien ontstonden vele rebellengroepen door de splitsing van het RCD en gingen de slachtpartijen verder. minstens 2,5 miljoen, waaronder 600.000 kinderen. Bij de gevechten tussen het Congolese leger en de rebellen vielen enkele honderdduizenden doden, maar het overgrote deel van de slachtoffers wordt gemaakt bij de Congolese burgerbevolking, door honger, ziekte en massaslachtingen. Die grove schendingen van de mensenrechten vormen het onderwerp van het boek Génocide au Congo? Analyse des massacres des populations civiles van Jean Migabo Kalere, onderzoeker aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid. Noodkreet Migabo, die in 1997 zelf Congo moest ontvluchten toen de overheid zich verzette tegen de resultaten van een officieel onderzoek naar een moordpartij en zijn leven als voorzitter van de onderzoekscommissie in gevaar kwam, brengt op basis van vaststellingen die vijftien vrijwilligers drie jaar lang deden verslag uit over 210 moordpartijen in de periode 1998-2001, grotendeels in gebieden onder de controle van het RCD-Goma, inclusief de vermoedelijke daders en het aantal slachtoffers. Vervolgens worden twee grote slachtpartijen in Zuid-Kivu, in Kasika en Makobola, diepgaand geanalyseerd. De conclusie van de auteur is niet mis: het gaat om oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Gezien het internationale karakter van het conflict stelt hij een toepassing van het internationale recht voor en plaatst hij vraagtekens bij de passiviteit van de internationale gemeenschap en in het bijzonder van de Verenigde Naties en de Europese Unie. CK: U vraagt een militair optreden van de Verenigde Naties om de vrede in Congo op te leggen en te handhaven, waarbij eerst en vooral de buitenlandse troepen gedwongen moeten worden zich terug te trekken. Maar is het niet utopisch om te geloven dat de leden van de VN zich op die manier in dit complexe conflict zullen mengen? Migabo: “Nee, dat is helemaal niet utopisch. De statuten van de VN vrágen om een interventie in deze situatie. Bovendien zijn er al VN-troepen aanwezig, er is enkel een andere missie nodig. Alle voorwaarden zijn vervuld, enkel de nodige wil blijkt te ontbreken. Op dit moment doen de VN en de EU de democratie geweld aan door niet te luisteren naar de noodkreten van een volk dat vraagt dat er vrede wordt opgelegd door de internationale gemeenschap. De situatie is inderdaad complex, maar dat kan geen reden zijn om niet in te grijpen. De boodschap die nu gegeven wordt is dat er wel teruggeslagen wordt in Afghanistan na een terroristische actie in Amerika, maar dat men niet reageert wanneer de mensenrechten in een lidstaat geschonden worden door andere leden.” “Ik geloof absoluut dat er wel degelijk universele waarden bestaan. Het recht en de wil om te leven zijn algemeen menselijk. Als de VN zich opwerpt als verdediger van die waarden, moeten ze hun verantwoordelijkheid opnemen en een actieve solidariteit tonen. Anderen kunnen deze situatie niet in de plaats van de Congolezen oplossen, maar samen kunnen we wél tot oplossingen komen. Een van de manieren om daartoe te komen is al de feiten leren kennen. Daaraan wil dit boek bijdragen.” Planmatig CK: In de titel van uw boek plaatst u er nog een vraagteken bij, maar uw conclusie is zonder meer dat het hier om genocide gaat? “In mijn persoonlijke inschatting, ja. Ik maak wel het voorbehoud dat er een internationaal onderzoek nodig is om de intensiteit van de misdaden in te schatten. Maar dat het om oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gaat staat vast. Bij het vergelijken van de verschillende slachtpartijen blijkt telkens weer dat er vooraf contact is tussen de militairen en de plaatselijke administratie, wat wijst op het planmatige karakter van de uitroeiingen. Maar als we de vraag stellen naar wie de uiteindelijke verantwoordelijken zijn, komen we onvermijdelijk terecht bij de staatshoofden van Rwanda, Burundi, Oeganda en Congo, want volgens de grondwetten van die landen staan zij aan het hoofd van hun legers. Dus is het duidelijk dat er na het opleggen van de vrede, zoals het Congolese volk en enkele mensenrechtenorganisaties vragen, een Internationaal Gerechtshof voor de Democratische Republiek Congo zal moeten worden opgericht om objectieve rechtspraak mogelijk te maken.” Jean Migabo Kalere, ‘Génocide au Congo? Analyse des massacres de populations civiles’, Broederlijk Delen, Brussel, 2002, 216 p. Fair trade in de culturele sector vervolg van pagina 2 Hoe ver Zuid en Noord op het vlak van cultuur wel van modellen over te nemen. elkaar staan, komt duidelijk naar voor in het debat over 4. Het culturele kan onmogelijk worden afgesneden het al of niet invoeren van een ‘fair trade label’ (een van een aantal randvoorwaarden, die onder meer politiek en juridisch zijn. Juridisch pleiten wij voor het trans- soort culturele Max Havelaar), waar bijna alle Westerse geïnterviewden zich een groot voorstander van toonden, paranter maken van de culturele relaties (onder meer via maar dat bij de meeste Afrikaanse artiesten op veel het gebruik van internationale contracten en het invoeren wantrouwen stuit. Fair trade wordt gezien als iets positiefs zolang het ‘minimaal’ wordt gedefinieerd (d.w.z. over de band tussen registratie en copyright). Politiek van een ombudsfunctie, maar ook voor het nadenken correcte betaling enzovoort). Elders wordt het snel problematisch: niet-westerse kunstenaars zijn bang opge- en democratie. pleiten wij voor het koppelen van cultuur aan onderwijs slokt te worden door het westerse systeem of integendeel 5. Cultuur mag niet enkel worden gezien in (onze) vergrendeld te worden in hun grotendeels mythische en nationale of nationalistische termen, die in Afrika niet door het westen verzonnen en in stand gehouden voor de hand liggen. Wij pleiten daarom voor multilaterale samenwerking, eerder dan voor bilaterale samen- ‘authenticiteit’ (een vorm van folklore waar zij geen boodschap aan hebben in een globale wereldcultuur). werking. 6. Deze samenwerking kan enkel worden gerealiseerd indien ze ondersteund wordt door moderne com- In telegramstijl willen we hier graag nog enkele kernpunten herhalen: municatiemiddelen. Participatie hieraan van de Afrikanen zelf vergt niet alleen inspanningen van het westen 1. Het is onloochenbaar dat er op het culturele vlak zware onevenwichten bestaan, zodat de vraag naar op het vlak van het aanbod van infrastructuur, maar ook meer correcte handelsrelaties zeer terecht is. een politiek op het vlak van scholing. 2. Gezien het heel specifieke karakter van het ‘culturele goed’ in Afrika in de drie onderzochte sectoren, ver- lijkt geen absolute prioriteit, en kan in geen geval een 7. De invoering van een ‘cultureel fair trade’-label dient het aanbeveling om niet universalistisch maar sectorieel te werk te gaan. moet ook oog hebben voor de specifieke meertaligheid echte cultuurpolitiek vervangen. Deze cultuurpolitiek 3. Tussen Afrika en het Westen bestaan er grondige van Afrika, en deze als een uitdaging en een troef cultuurverschillen die maken dat het westerse cultuurbegrip (dat een ‘waar’ is geworden) onmogelijk kan wor- 8. Het lijkt zinvol binnen Sabam een cel op te rich- beschouwen. den overgeplant op Afrikaanse omstandigheden: we ten die zich met de problematiek van de culturele fair moeten zeer beducht blijven voor ‘culturele blindheid’. trade bezighoudt. Samenwerking met een internationale De algemene fair trade-filosofie kan hier inspirerend werken, zonder dat het mogelijk is bestaande fair trade en multilaterale bemiddelende instantie zou een pluspunt zijn. Speels talen leren met MYTHE Op dinsdag 11 en woensdag 12 juni waren er in het Erasmushuis van de Faculteit Letteren verdacht veel jonge gezichtjes te zien. Dat had alles te maken met MY THE, een Europees onderzoeksproject dat wordt uitgevoerd aan het CCL (Letteren) en ESAT-PSI (Toegepaste Wetenschappen). Het project beoogt de ontwikkeling van een softwareplatform waarmee kinderen van 6 tot 8 jaar een taal - Engels, Grieks of Nederlands - beter kunnen leren. Aan de hand van een grafisch ondersteund verhaal worden de kinderen door een reeks speelse oefeningen geleid. Daarnaast bevat MY THE ook een woordenboek dat elk woord uit het verhaal verklaart op een voor kinderen van die leeftijd begrijpelijke manier. En nu was het hoog tijd om dit alles eens uit te testen op het eigenlijke publiek: kinderen van het eerste en tweede leerjaar. Dankzij de medewerking van de scholen De Ark en De Appeltuin, en de zeer bereidwillige medewerkers van de PC-klas in de Faculteit Letteren, werd deze test een succes, getuige het enthousiasme van de kinderen. foto: Rob Stevens 20.6.2002 C AMPUSKRANT 7
Page 1 and 2: Verschijnt 14-daags, uitgez. juli e
Page 3 and 4: foto: Michaël De Lausnay KULAK gaa
Page 5: UZ Leuven Studenten en onderwijs NI
Page 9 and 10: aan mijn kinderen beloofd. Natuurli
Page 11 and 12: Opleidingsbeleid voor personeel kri
Page 13 and 14: ONDERZOEK Bier en wetenschap Leven
Page 15 and 16: Historisch Theater Abele spelen ann
Page 17 and 18: Doctoraten Deze rubriek is gebaseer
Page 19 and 20: sociale pedagogiek of onderwijskund

KULAK gaat voor 50% meer studenten - KU Leuven

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?