KULAK gaat voor 50% meer studenten - KU Leuven

More documents

Recommendations

Info

LEVEN NA LEUVEN Schrijver Peter Verhelst “Ik wil in één boek het hele universum vatten” Wouter Verbeylen We kunnen het niet nalaten u voor de zomervakantie nog een tip voor vakantielectuur aan de hand te doen. Neem nu Peter Verhelst: met ‘Tongkat’ leek hij de eerste Vlaamse roman van de eenentwintigste eeuw geschreven te hebben. Hij kreeg er in 2000 de Gouden Uil voor, en haalt sindsdien geregeld de boeken-toptiens, een niet geringe prestatie voor een schrijver die als ‘hermetisch’ en ‘postmodern’ door het leven gaat. De nieuwe messias van de Vlaamse literatuur woont in Nazareth, waar we een gesprek met hem hadden op een maandagochtend, tijdens de wedstrijd Tunesië-België. Peter Verhelst sakkert. Hij is niet te spreken over de voetbalkunsten van Gert Verheyen. “Ik heb zelf nog bij de jeugd van Cercle Brugge gespeeld, vandaar mijn lichte afkeer voor Club Brugge.” Het spel van de Belgen blijft ronduit slaapverwekkend, zodat we het alsnog over literatuur kunnen hebben. “Ik heb altijd geschreven, van toen ik twaalf was,” zegt Verhelst, “eerst romans, maar dat vlotte niet echt op die leeftijd. Ik las ook veel - mijn vader had een enorme boekenkast, en die heb ik van bovenaan links tot onderaan rechts doorploegd. Als puber ben ik dan echt maniakaal gedichten beginnen schrijven. Het zal je dus niet verbazen dat ik literatuur ging studeren - Germaanse, in Kortrijk, maar ik besefte al snel dat dat niets voor mij was. Ik ging nauwelijks naar de lessen, schreef zowat het hele jaar, en het jaar nadien ben ik regentaat gaan studeren bij de nonnetjes in Heverlee.” “Daarna kwam ik in het onderwijs terecht - uit noodzaak: ik wou schrijven, en dat was daar het best mee te combineren. Ik was inmiddels wel gedebuteerd als dichter, maar daar kun je niet van leven. Ik heb ook jarenlang nauwelijks subsidies gekregen - daar moet je vooral geen logica achter zoeken: nu heb ik ze een stuk minder nodig, en krijg ik ze veel gemakkelijker. Dus schreef ik toen ’s nachts, en overdag gaf ik les aan beenhouwers en bakkers. Dertien jaar lang, tot ik een behoorlijk aantal opdrachten voor het theater kreeg. Dat was in ’98.” CK: In literaire kringen werd u al veel langer gewaardeerd, als dichter en als romancier, maar op enig publiek succes hebt u moeten wachten tot ’99, toen ‘Tongkat’ uitkwam. Dacht u niet: ‘Die doorbraak komt er nooit’? Verhelst: “Er is inderdaad altijd een zekere waardering geweest voor mijn werk, maar tegelijkertijd was er ook veel weerzin - van een persoon als Herman De Coninck bijvoorbeeld, die walgde blijkbaar van mijn gedichten. Maar frustratie? Nee, ik heb het altijd bijzonder aangenaam gevonden dat ik buiten dat wereldje stond. Het gaf me een gevoel van onbeperkte vrijheid. Ik moest me niet mengen in al die strategische manoeuvres die aanwezig zijn in versjesland - je zou er verbaasd over zijn hoe vaak daar in termen van macht gedacht wordt. Inmiddels heerst er een lachwekkend soort consensus over mijn werk, maar ik heb nog altijd het gevoel dat ik grotendeels een buitenstaander ben.” Onwennig CK: In 2000 kreeg u de Gouden Uil én de Jonge Gouden Uil voor Tongkat. De reacties waren laaiend: een nieuwe volksschrijver was opgestaan. Verhelst: “Ik was enorm verrast, vooral door die Jonge Gouden Uil: bij de uitreiking ontstonden er zowaar mexican waves in het publiek. Zoiets vond ik onvoorstelbaar - ik had terwijl ik schreef eigenlijk nooit een publieksreactie ingecalculeerd.” CK: En dat terwijl u doorging voor een hermetisch schrijver. Wat is de logica daarachter? Humo suggereerde dat jongeren bij u kunnen ‘inloggen in de feeërieke sfeer van cyberspace’. Verhelst: “Ik heb mijn boeken nooit hermetisch gevonden. Ze creëren een soort eigen wereld, dat wel, ze hebben iets ongrijpbaars. ‘Je kan er geen touw aan vastknopen, zoals die muziek in discotheken’ - dat is dan de beledigende versie die ik soms te horen krijg. Maar ik denk dat jongeren mijn boeken lezen vanuit een soort fundamentele nieuwsgierigheid naar andere, nieuwe ervaringen.” “Ik blijf wel een beetje onwennig bij dat succes. Dit jaar won ik met Mémoires van een luipaard de Gouden Uil Publieksprijs. Ik heb altijd gedacht dat dat soort bekroningen weggelegd was voor schrijvers als Tom Lanoye, die trouwens ook genomineerd was. Na de eerste Uil kreeg ik een telefoontje van Luc Alloo, of ik niet in zijn talkshow wou. Ik heb daar vriendelijk voor bedankt. Dat is niet louter principieel, omdat het cultureel niet correct zou zijn - ik pas gewoon niet in zo’n programma. Ik zie mezelf ook nooit bij Bruno Wyndaele op de sofa zitten. Het principe is: neem nooit deel aan iets waar je zelf niet met plezier naar kijkt.” CK: Bent u bang een ‘bekende kop’ te worden? Verhelst: “Dat speelt ook mee. Onlangs Peter Verhelst: “Er heerst nu een lachwekkend soort consensus over mijn werk, maar ik heb nog altijd het gevoel dat ik grotendeels een buitenstaander ben.” liep ik door Brugge met Gène Bervoets, en die werd con-stant nageroepen. Hij was dat blijkbaar gewoon, maar ik zou dat afschuwelijk vinden. Het is nu al over het randje. Ik krijg al teveel telefoontjes waarin men naar mijn mening vraagt over alles en nog wat.” CK: Dat lijkt het lot van een populaire schrijver. Tom Lanoye speelt daar gewoon op in: hij spuwt zijn mening over alles, en stond zelfs even op het punt in de politiek te stappen. Verhelst: “Ik hou van de gedrevenheid van Tom en van de integriteit waarmee hij de actualiteit tackelt. Ik steun hem daar ook in, alleen ben ik zelf zo niet. In mijn werk is wél een onmiskenbaar politieke dimensie aanwezig: Tongkat gaat over fundamentalisme, over stadsguerrilla, over Dutroux, zelfs over depressies, de grote ziekte van onze tijd. Maar ik geef geen antwoorden op die problemen, ik kan hoogstens die wonden laten zien, en dat heeft bij vele lezers blijkbaar een soort ontreddering tot gevolg.” “Mijn engagement is de lezer opvoeden tot onzekerheid, hem/haar wijzen op de labiliteit en veranderlijkheid van de werkelijkheid. Elke bladzijde, elke zin van Tongkat gaat over de maakbaarheid van de wereld. Ik ben zelf ook niet gek van boeken die me bij het handje houden, die me willen overtuigen van hun antwoorden en waarheden. Schrijvers zijn tenslotte geen pastoors of maatschappelijk werkers.” Parasiet CK: U maakt veel gebruik van mythologie. Creëert u opzettelijk een afstand met de actualiteit? Verhelst: “Om nog even op Lanoye terug te komen: hij zit met boeken als Het goddelijke monster wel héél dicht op de actualiteit. Dat is allemaal zo duidelijk, dat het voor mij iets steriels krijgt. Ik bedoel daarmee: dat het vrij snel onschadelijk wordt omdat het onmiddellijk herkend wordt. Ik wil net het omgekeerde, ik wil in één boek het hele universum vatten, van de oerknal tot het jaar 5000. Vergelijk het met het verschil tussen porno en erotiek: ik wil niet één hoogtepunt, ik wil een aantal subtiele aanrakingen. Dat maakt voor mij literatuur tastbaar en actueel. Vandaar ook dat ik veel gebruik maak van de stijlregisters van mythen en sprookjes: ik kan daar veel in kwijt zonder expliciet te worden.” “Maar ik schrik er ook niet voor terug die actualiteit te gebruiken - in Tongkat bijvoorbeeld zit de zaak-X1 - Régina Louff - verwerkt. Ik schrijf dat nergens met zoveel woorden, maar je moet al een oen zijn om dat niét door te hebben.” “Je zou verbaasd zijn hoe vaak er in versjesland in termen van macht gedacht wordt.” CK: ‘De Kleurenvanger’, uw roman vòòr ‘Tongkat’, gaat onder meer over verdwenen, dode meisjes. Het boek verscheen in ’96, in volle Dutroux-tijd. Voelde u geen gêne? Verhelst: “Enorm, ik voelde me een parasiet. Het leek alsof ik die gebeurtenissen wou gebruiken om een realistisch, ‘geëngageerd’ boek te schrijven. Maar ik had het geschreven voor die hele affaire aan de oppervlakte kwam. Dat bedoel ik met te dicht bij de realiteit komen: sommige gebeurtenissen zijn te groot, ze staan de fictie in de weg. Voor mijn nieuwste boek had ik bijvoorbeeld een krachtige opener gevonden: een aantal torens die instorten. Dat is nu ook niet meer evident. Het blijft een vraag die me bezighoudt: hoe kun je over traumatische gebeurtenissen uit het collectieve geheugen schrijven? Hoe schrijf je over de concentratiekampen zonder obsceen te worden?” Zelfbedruipend CK: Uw boeken gaan over schoonheid en wreedheid. Ziet u uzelf ooit een kinderboek schrijven? Verhelst: “Ik zal wel moeten, ik heb het foto: Rob Stevens 8 C AMPUSKRANT 20.6.2002
aan mijn kinderen beloofd. Natuurlijk zal het dan niet over moord en verminking gaan, maar toch, kinderen kunnen veel meer aan dan velen denken. Veel kinderboeken zijn zo moraliserend, zo braaf, ik vraag me werkelijk af waar dat voor nodig is. Als je de derde wereldoorlog wil zien, ga dan eens een kijkje nemen op de speelplaats hier honderd meter verderop.” (lacht) Nieuwe opleiding en centrum ‘Conflict and Sustainable Peace’ Duurzame vrede is geen hobby meer Wouter Verbeylen Momenteel wordt het aantal conflicthaarden in de wereld met actueel of potentieel geweld geschat op 270. Er is dus een grote behoefte aan specialisten op het vlak van conflictresolutie. Daarom stampt onze universiteit nu het multidisciplinair project ‘Conflict and Sustainable Peace’ uit de grond. Het project werkt op twee fronten: enerzijds moet een nieuwe opleiding mensen van het terrein de nodige achtergrond geven, anderzijds zal een nieuw onderzoekscentrum de opleiding ondersteunen en de verspreide kennis aan onze universiteit over conflictbeheersing centraliseren. ONDERWIJS foto: Rob Stevens CK: Tot slot: wat als de ‘lachwekkende consensus’ over uw werk even plots verdwijnt als hij gekomen is? Verhelst: “Mocht dat ooit gebeuren, dan is dat maar zo. Aan recensies heb ik nooit veel waarde gehecht. Of ze nu positief of negatief zijn: ze doen maar. Voor mij is een boek dood als het in de winkel ligt. Maar voorlopig kan het niet op: ik ben bezig met wat ik graag doe, ik krijg enorm veel aanbiedingen. Elke dag denk ik: nu moet ik een aantal dingen afzeggen, maar van de tien voorstellen die ik krijg, zijn er minstens twee zo interessant dat ik gewoon niet kàn weigeren. Momenteel loopt in Brugge Sprookjesbordeel, een voorstelling waarin toeschouwers mijn verhalen ingemasseerd en ingefluisterd krijgen. De reacties zijn fantastisch: je ziet daar de meest nuchtere mensen totaal ontdaan, tot tranen bewogen de zaak verlaten. De voorstelling is gewoon perfect. Ooit wil ik ‘zelfbedruipend’ zijn, zodat ik meer eigen projecten op poten kan zetten, zelf films kan maken. Dat is waar ik nu nog van droom.” De opleiding wordt een ‘advanced masters’, een specialisatieopleiding met een kleine groep van maximaal twintig studenten. Van hen wordt ‘vertrouwdheid met een concrete conflictsituatie’ gevraagd. Professor Luc Reychler van de Faculteit Sociale Wetenschappen is mede-coördinator van het programma. “We richten ons niet op pas afgestudeerden, maar op mensen van het terrein. Ik denk aan ontwikkelingswerkers, mensen uit conflictgebieden, medewerkers van ngo’s. Het is onze bedoeling een heterogene groep studenten samen te stellen, die van elkaar kunnen leren, die ontdekken dat ze op verschillende plaatsen soortgelijke problemen kunnen tegenkomen. Zo’n kruisbestuiving tussen verschillende ervaringswerelden kan bijzonder vruchtbaar werken.” “Een voorbeeld: alleen al de manier waarop men vanuit uiteenlopende achtergronden reageert op hetzelfde woordgebruik kan enorm verschillen. In academische hoek is men geneigd termen als ‘geweld’ en ‘conflict’ altijd intentioneel, doelbewust te interpreteren. Maar als je met de praktijk geconfronteerd wordt, zie je hoe problematisch dat soort definities zijn: van iemand als Mobutu kun je moeilijk hardmaken dat hij geweld wenste, hij heeft het hoogstens uitgelokt doordat hij de staat verwaarloosde, met extreme armoede en geweld tot gevolg. Conflict is niet alleen een conceptueel, maar ook een emotioneel gegeven.” Muurtjes weg De opleiding zal een heel aantal vakken bundelen die nu nog verspreid over verschillende faculteiten worden gedoceerd. Het trans-disciplinaire van die aanpak moet volgens Reychler centraal staan. “Nu denken we nog te vaak binnen de muurtjes van onze eigen discipline. Als je aan een economist vraagt wat bij vredesarchitectuur moet primeren, dan antwoordt hij meteen: ontwikkeling, en een politoloog vindt het herstel van de democratie het belangrijkste. In de opleiding willen we alle facetten van vredesopbouw aan bod laten komen. De studenten zullen worden samengesmeed tot een onderzoeksgroep, die aan het einde van de opleiding een beeld moet hebben van de mogelijke veelzijdige aanpak van gewelddadige conflicten.” “Momenteel is er een nijpend tekort aan dergelijke beslagen specialisten, bij de Europese Gemeenschap, de OESO en de Verenigde Naties, maar ook in België, bij de ministeries van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Defensie, en uiteraard bij de ngo’s. Op dit ogenblik werken er al een heel aantal mensen in die sector, maar dat zijn voornamelijk personen met ‘intuïtie’, of geboren diplomaten. Duurzame vrede is echter geen hobby meer, en de vraag naar professionals klinkt steeds luider.” De opleiding wordt georganiseerd in de schoot van het nieuwe onderzoekscentrum Conflict and Sustainable Peace. Vijfde onderwijsdag in teken van BaMa Reychler: “Er gebeurt al wel wat onderzoek op het vlak van vredesarchitectuur, maar het is nog te beperkt, en vooral: het bereikt zelden de internationale gemeenschap. Nochtans blijkt zonder duurzame vredesopbouw ook duurzame ontwikkeling weinig effectief: het succes van micro-ontwikkelingsprojecten in conflictgebieden bedraagt slechts dertig procent. Daardoor verdwijnt er enorm veel geld van ontwikkelingsprojecten in een bodemloze put. Het is tekenend dat op een bijeenkomst van de Club van Rome het woord ‘conflict’ niet eens valt.” “We willen met dit project het belang van duurzame vredesarchitectuur opschroeven, en tegelijkertijd ook eigen creatieve bijdragen leveren. De bedoeling is toegepast, ‘nuttig’ onderzoek te verrichten, zodat we in concrete situaties oplossingen kunnen aanreiken.” • Meer info: Dr. Tom Sauer, programmacoördinator CSP, (t) 016 32 32 56, tom.sauer@soc.kuleuven.ac.be. • Voor het volledige programma: zie www.kuleuven.ac.be/csp. foto: Rob Stevens K.U.Leuven-proffen schrijven boek ‘Schokgolven’ Voedingsbodem terrorisme krijgt onvoldoende aandacht Op 11 juni, exact negen maanden na de aanslagen op de WTCtorens in de V.S. werd het boek Schokgolven. Terrorisme en fundamentalisme voorgesteld, een initiatief van het Overlegcentrum voor Christelijke Ethiek onder redactie van Bart Pattyn en Jan Wouters. Het boek bevat bijdragen van een dertigtal - voornamelijk Leuvense - academici over de politieke, culturele, religieuze, psychologische en juridische aspecten van terreur en fundamentalisme. De voornaamste vaststelling is dat na 11 september veiligheid voor de internationale gemeenschap een topprioriteit werd, maar dat er tegelijkertijd nauwelijks aandacht werd geschonken aan de voedingsbodems van terrorisme en fundamentalisme, en aan conflictpreventie. Tijdens de persconferentie pleitte Wouters er onder meer voor de welvaarts- en kenniskloof tussen noord en zuid te dichten, en zuidelijke landen meer te integreren in de wereldeconomie. Pattyn zag de malaise in de islamwereld deels als een gevolg van het Amerikaanse cultuurimperialisme met zijn ideaalbeeld van materiële welstand. “Het fundamentalisme is een manier om zich hiertegen schrap te zetten, uit zelfverdediging.” De professoren waarschuwden ook voor een uitholling van internationale instellingen als de VN en de Navo door het eigengereid optreden van de V.S. in Afghanistan. • Bart Pattyn & Jan Wouters (red.), ‘Schokgolven. Terrorisme en fundamentalisme’, Davidsfonds, 2002, 303 p. Op dinsdag 4 juni organiseerde de K.U.Leuven voor de vijfde maal een studiedag onderwijsvernieuwing, dit jaar voor de eerste keer samen met de partners van de Associatie K.U.Leuven. In totaal waren er een 600-tal inschrijvingen, wat wijst op de nood aan dergelijke initiatieven, en op de interne dynamiek van de Associatie. Tijdens het debat, dat handelde over de invoering van de bachelor-masterstructuur, werden aan de politici in het panel - Luc Martens van het CD&V en Gilbert Van Baelen van de VLD (sp.a-voorzitter Patrick Janssens had afgebeld)- kritische vragen gesteld over de duur van de masteropleiding, de Academische Lerarenopleiding, de positie van de KUB binnen de associatie, de overgang van professionele bachelor naar academische master en het taalgebruik in het kader van de internationalisering. foto’s: Rob Stevens 20.6.2002 C AMPUSKRANT 9
Page 1 and 2: Verschijnt 14-daags, uitgez. juli e
Page 3 and 4: foto: Michaël De Lausnay KULAK gaa
Page 5 and 6: UZ Leuven Studenten en onderwijs NI
Page 7: Massaslachtingen in Congo geanalyse
Page 11 and 12: Opleidingsbeleid voor personeel kri
Page 13 and 14: ONDERZOEK Bier en wetenschap Leven
Page 15 and 16: Historisch Theater Abele spelen ann
Page 17 and 18: Doctoraten Deze rubriek is gebaseer
Page 19 and 20: sociale pedagogiek of onderwijskund

KULAK gaat voor 50% meer studenten - KU Leuven

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?