Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

8 Open Universiteit komt met eerste drie gratis (korte)
maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland
cursussen op internet
10 Decaan onderwijskunde prof. Els Boshuizen:
‘Promovendi zorgen voor onderzoekscultuur’
14 Studentenraad vraagt aandacht voor meer integrale
elektronische leeromgeving
16 Scriptiestudent gezondheidspsychologie Gaby Kersten deed
onderzoek naar de motieven achter deelname stille tochten
modulair
nummer 4 jaargang 22 20 december 2006
Student managementwetenschappen Gisela Lindner
‘Met spraakherkenning kan ik lezen
en schrijven’

LEX06236
Uw eigen inhoud in een nieuwe context
‘Eerst trokken we naar de hei, nu gaan
we naar LEX…’
Bewustworden, motiveren, vaardigheden ontwikkelen, communiceren,
kennis opdoen, leren samenwerken, visie ontwikkelen,
elkaar inspireren, interacteren. Allemaal prima, maar hoe laat
komt de cappuccino? En zijn er bitterballen bij de borrel?
Een leven lang leren moet zeker leuk blijven, maar vooral
effectief. Daarom raakt de vraag naar de bekende weg van
koffie en borrel weliswaar een belangrijke bijzaak, maar niet de
hoofdzaak.
Een groepsproces om te leren, te brainstormen, te trainen, te
vergaderen, te demonstreren, te experimenteren of draagvlak te
creëren, vereist in de eerste plaats een juiste omgeving. Om
een locatie die de weg naar elk gewenst resultaat volledig kan
faciliteren. Om een technisch en praktisch hoogwaardige
ambiance die leidt tot een ervaring.
De eerste vraag luidt dus steevast: wat wilt u leren? Daarna pas:
wat wilt u drinken? Deze aanpak vindt u niet op de hei, wél bij
LEX: The Learning Experience.
Bel LEX op 045 576 29 94
Bekijk LEX op www.lex.ou.nl

6
Inhoud modulair 4
De student
Student managementwetenschappen
drs. Gisela Lindner:
‘Met spraakherkenningprogramma kan ik
lezen en schrijven’
8 College van bestuur
Rector magnificus prof. Fred Mulder over
eerste gratis cursussen op internet:
‘Een breed publiek kan nu kennismaken
met hoger onderwijs ’
10
Onderzoek
Decaan Onderwijskunde
prof. Els Boshuizen:
‘Promovendi zorgen voor onderzoekscultuur’
16 De scriptie
Scriptiestudent gezondheidspsychologie
drs. Gaby Kersten:
‘Namen slachtoffers zinloos geweld weinig
van invloed op deelname stille tochten’
4 Kort nieuws
5 Column
6 De student
8 OUNL op locatie
9 En dan (nog) de studie...
10 Onderzoek
12 College van bestuur
14 Studentenraad
15 Uit de communities
16 De scriptie
18 Activiteiten
20 Service en informatie
22 Onderwijs
30 Tentameninfo
31 Colofon
32 Afgestudeerden

4 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
kort nieuws
Weer pre-master MW in februari 2007
In september is de eerste groep pre-masterstudenten managementwetenchappen
(MW) van start gegaan. Het gaat om een
uiterst gemotiveerde groep die snel de mastertitel wil halen. De
pre-master schept daartoe de voorwaarden door zeven cursussen
Academische Vaardigheden (uit de bacheloropleiding) in één pakket
aan te bieden. Een individuele intake maakt maatwerk mogelijk.
Op de intensieve bijeenkomsten wordt een deel van het
studiewerk uitgevoerd en worden tips verstrekt voor een efficiënte
aanpak. Bijkomend voordeel voor de studenten is de beperkte
claim op de werktijd overdag. De pre-master is bedoeld voor
studenten met een hbo-vooropleiding, die toelating hebben tot
een van de masteropleidingen MW. Ook MW-bachelorstudenten
kunnen opteren voor de pre-master, mits zij eerst vier andere
bachelorvakken hebben gevolgd. Wie eerder al een of twee losse
AV-cursussen heeft gevolgd, kan gebruikmaken van een overstapregeling.
Studenten kunnen nu intekenen voor een nieuwe cyclus
in februari 2007 in Breda. Kijk op: www.ou.nl/premastermw of op
de cursussite (B6661C). Voor vragen of meer informatie kunt u ook
contact opnemen met drs. William van Zanten (william.vanzanten@ou.nl)
of met drs. Max van Luik via e-mail (max.vanluik@ou.nl)
of telefonisch: 045-5762608.
Convenant EVC
De Open Universiteit Nederland wil per 1 september 2007 haar
studenten vrijstellingen kunnen geven voor reeds verworven kennis
en vaardigheden. Als pleitbezorger van een leven-lang-leren is
deze universiteit een warm voorstander van EVC. Daartoe heeft de
universiteit medio november in Rotterdam als eerste onderwijsinstelling
het convenant ‘Een Kwaliteitscode voor EVC’ ondertekend.
De andere ondertekenaars waren staatssecretaris van Onderwijs
Bruno Bruins en vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties,
onderwijskoepels en het Centrum Werk en
Inkomen. EVC staat voor erkenning van verworven competenties,
een methode waarbij buiten het formele onderwijs opgedane kennis
en ervaring wordt meegewogen om een erkend diploma te
behalen. Door EVC kunnen praktijkkennis en vaardigheden zichtbaar
en meetbaar gemaakt worden. Tevens wordt zo de drempel
voor volwassenen om (opnieuw) aan een volwaardige opleiding te
beginnen, verlaagd. Positieve uitkomsten met een eerdere proef dit
jaar hebben de ambitie gevoed om EVC instellingsbreed te gaan
invoeren. Via een intake- en assessmenttraject zal dan worden
bepaald welk traject een student nog moet afleggen voor een
bachelor- of masterdiploma. Eerst echter dienen nog diverse pilots
bij verschillende faculteiten te worden uitgevoerd.
Universitair docent drs. Peter ten Hacken met de groep pre-masterstudenten
Nieuw lid Raad van toezicht
De staatssecretaris van OCW, Bruno Bruins, heeft drs. Pauline Bieringa
MBA benoemd tot lid van de Raad van toezicht van de Open
Universiteit Nederland. Door het aflopen van de benoemingstermijn
van drs. Paul Vlek was een vacature ontstaan. De benoeming
is ingegaan op 1 november 2006 voor een periode van vier
jaar. Pauline Bieringa (47) is directeur Bedrijven en Instellingen bij
de Bank Nederlandse Gemeenten nv. Ze studeerde geschiedenis in
Groningen en behaalde daarna een MBA aan de Erasmus Universiteit.
Na een aantal jaren werkzaam te zijn geweest als marketing
manager bij een organisatie van raadgevend ingenieursbureaus in
Den Haag, heeft zij sinds 1990 altijd in het bankwezen gewerkt.
Pauline Bieringa werkte van 1990 tot 2001 in verschillende (management)functies
bij ING Bank International en ING Barings. Van
2001 tot 2004 was zij als managing director werkzaam bij ING BHF
Bank in Frankfurt am Main. Daarna stapte ze over naar de Bank
Nederlandse Gemeenten, waar zij als lid van het directieteam verantwoordelijk
is voor de kredietverlening aan bedrijven en instellingen.
Bieringa is ook lid van de Raad van toezicht van het Hivos-
Triodos Fonds.
Convenant NOC*NSF
De Open Universiteit Nederland en NOC*NSF hebben een convenant
ondertekend op 23 november dat zo’n 75 topsporters in staat
stelt om ‘gratis’ bij de Open Universiteit te studeren. De topsporters
krijgen bovendien een eigen aanspreekpunt (een studiecoach)
die hen helpt om sport en studie optimaal te combineren. Voor de
Open Universiteit staat daartegenover dat zij de sporters kan
inschakelen bij voorlichtings- en marketingactiviteiten. De topsporters
gaan een strak georganiseerd leven, intensieve trainingen en
(internationale) wedstrijden combineren met een flexibele studie,
een prima rolmodel dus. Ze zijn ook een exponent van leven-langleren
– ze bereiden zich immers voor op de periode na hun actieve
carrière, een carrièreswitch dus. De vrijheid van tijd, tempo en
plaats die de Open Universiteit biedt is de topsporters op het lijf
geschreven. Binnen de grenzen van het redelijke zal maatwerk aan
de topsporters worden geleverd. Uiteraard volgen zij hetzelfde programma
met dezelfde inhoudelijke eisen als alle andere studenten.
Open Source leeromgevingen
Het Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC) van de Open
Universiteit Nederland gaat in opdracht van SURF onderzoeken
wat de stand van zaken is met betrekking tot het gebruik van
Open Source elektronische leeromgevingen (ELO) in het Nederlandse
hoger onderwijs. De OTEC-onderzoekers zullen aan de hand
van gestructureerde interviews gebruik, visie en houding in kaart
gaan brengen. Drs. Willeke Kerstjens, medewerker van OTEC en
projectleider:‘SURF wil weten hoe het veld aankijkt tegen Open
Source ELO’s. En daarbij gaat het niet alleen om een kleine groep

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
5
kort nieuws
voorlopers en gebruikers, maar ook om degenen die geen open
source ELO gebruiken en eventueel wel overwegen om dit in de
toekomst te gaan doen. Wij willen een compleet beeld verschaffen.
Het resultaat zal zijn een actueel overzicht zijn van argumenten om
Open Source ELO wel of niet te gebruiken en een inventarisatie van
de ervaringen met Open Source ELO’s van de voorlopers.’
Geschiktheid arbeidsmarkt
Een student moet aan het eind van zijn studie klaar zijn voor de
arbeidsmarkt. Dat moet hij bewijzen door authentieke toetsen af te
leggen, toetsen die een waarheidsgetrouw beeld van de beroepspraktijk
geven. Maar hoe authentiek is zo’n toets? Uit het promotieonderzoek
van dr. Judith Gulikers blijkt dat studenten, docenten en
het werkveld verschillende meningen hebben over hoe een authentieke
toets eruit zou moeten zien. Dat komt doordat ze een verschillend
beeld hebben van de beroepspraktijk. Gulikers stelt dan ook dat
student, docent en werkveld samen moeten beoordelen of de student
klaar is voor de arbeidsmarkt. Op 10 november verdedigde zij haar
proefschrift ‘Authenticity is in the eye of the beholder. Beliefs and
perceptions of authentic assessment and the influence on student
learning’ aan de Open Universiteit Nederland. Judith T.M Gulikers
(Maastricht, 1979) studeerde psychologie aan de Universiteit van
Maastricht. Van september 2002 tot september 2006 was zij promovendus
aan het OTEC. Sinds september 2006 is Judith werkzaam bij de
leerstoelgroep Educatie en Competentiestudies van de Wageningen
Universiteit.
column
(On)Toegankelijk, (on)rechtvaardig en
(niet) leerzaam
Columnisten zijn geen onderzoeksjournalisten maar hebben de schone taak de discussie op gang te
brengen. Dat wil ik met deze column doen en, zoals u waarschijnlijk al aan voelt komen, ik dek me bij
voorbaat in tegen de aantijging dat er onjuistheden in deze column staan. Mocht dat het geval zijn, dan
daag ik lezers uit deze te corrigeren maar verder in te gaan op de moraal van dit verhaal.
Nu het eigenlijke onderwerp: de beroepsprocedure voor als je het niet eens bent met de tentamenuitslag.
Naar mijn stellige overtuiging dient een beroepsprocedure ervoor te zorgen dat studenten de
beoordeling krijgen waar ze recht op hebben, zij hun recht op eenvoudige wijze kunnen halen en dat
de beoordelaar leert van gemaakte fouten.
Mijn (gelukkig niet uitgebreide) ervaringen zijn niet positief. Vele malen had ik bij sys-tentamens het
gevoel dat er fouten in het tentamen zaten. Maar, zo werd mij verteld, in beroep gaan kon niet, omdat ik
een voldoende haalde. ‘Ach, als je je diploma gehaald hebt, dan vraagt niemand meer naar je cijfers.
Wat maakt het nu uit of je een 6 of een 7 haalt’. Nee, maar, wat als je cum laude halen wilt? Bovendien is
het gewoon onrechtvaardig. Bij sys-tentamens houdt de computer bij welke vragen door veel studenten
slecht gemaakt worden en die vragen worden nader bekeken. Maar destijds leerde navraag dat de betreffende
examinator die uitdraai al anderhalf jaar niet gehad had... En dan ga ik nog voorbij aan het feit dat
je je werk binnen 14 dagen speciaal moet in komen zien omdat je de vragen niet mee naar huis krijgt.
Handig als je uren moet reizen naar je studiecentrum, zoals velen van ons... Dan laat je zo’n beroep al
gauw zitten en kun je beter meteen een ‘her’ doen.
Nee, dan de opdrachten. Ik ben tegengekomen dat zaken fout gerekend werden terwijl ze op de begeleidingsbijeenkomsten
letterlijk zo gezegd waren door de begeleider... De klap op de vuurpijl is echter dat
zeker bij één vak de examinator diegene blijkt die het beroep beoordeelt. Je stuurt dus de opdracht naar
de examinator, je krijgt het cijfer terug van de examinator en als je in beroep gaat, wordt het beroep
beoordeeld door... dezelfde examinator.‘Ja, maar de examinator kijkt de opdracht niet na, dat doet een
begeleider, niet zijnde die van de student’. Dat mag waar zijn, maar hier doemt toch het beeld op van
keurmeester van eigen vlees. In de discussiegroep las ik verder dat de beroepsprocedure zelf uitdraaide
op een uiterst omslachtige en kostbare procedure. Kortom: de beroepsprocedure van de Open Universiteit
voldoet op geen stukken na aan de criteria: toegankelijk, rechtvaardig en leerzaam.
Asap verbeteren graag!
Stuutje van Vulpen

‘Met spraakherkenningprogramma
kan ik lezen en schrijven’
FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI
Bij haar afstuderen werd ze geprezen om haar enthousiasme, doorzettingsvermogen en positieve
levensinstelling. Niet voor niets, want drs. Gisela Lindner haalde na negen jaar met de nodige
handicaps haar doctoraal Managementwetenschappen. Door fysieke beperkingen kon ze zeer
weinig schrijven en typen. Een tentamen met open vragen, een werkstuk of een scriptie wordt
dan een bijna onoverkomelijk probleem. Een gouden tip van haar studiebegeleider bracht uitkomst:
een spraakherkenningprogramma. ‘Zoals ik tegen jou praat komma kan ik ook tegen mijn
computer praten uitroepteken.’

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
7
Haar flat in Amersfoort heeft ze al bijna uitgeruimd, want
enkele dagen na het interview gaat ze met haar vriend een
maand op vakantie in Venezuela. Vanuit Zuid-Amerika
spoedt ze zich daarna naar Oostenrijk waar ze een half jaar
als hostess aan de slag gaat en skilessen geeft. En dan?
‘Dan ga ik werk zoeken in het vak waarin ik afgestudeerd
ben.’ Het zal niet meevallen, vreest ze, want vanwege haar
fysieke beperkingen moet dat een baan worden met
weinig werk achter de pc.‘Dat ik bepaalde dingen niet kan,
ga ik er gewoon bij zeggen. Maar ik weet zeker dat het me
weer zal lukken.’
Hoewel Gisela Lindner pas negenentwintig is, heeft ze al
een heel leven achter de rug. Na haar vwo wilde ze gaan
studeren, maar ze wist niet wat. Daarom besloot ze een
korte opleiding tot directiesecretaresse bij Schoevers te
volgen en kreeg een baan bij een marketingbureau. Daar
werd ze geconfronteerd met jargon uit de reclamebranche
dat voor haar totaal abracadabra was. Om beter met haar
collega’s te kunnen communiceren, schreef ze zich bij de
LOI in voor een cursus Marketing NIMA-A. Dat diploma kon
haar er niet van weerhouden verder op de arbeidsmarkt
rond te kijken. De wintersport had haar altijd al getrokken
en ze vertrok voor een reisbureau een half jaar naar
Oostenrijk. Terug in Nederland werkte ze enkele jaren als
directiesecretaresse en later als verzuimmanager bij Kliq,
de geprivatiseerde variant van Arbeidsvoorziening. Het
verzuimmanagement beviel haar niet en ze vond weer een
baan als directiesecretaresse.
In het decennium dat ze voor diverse werkgevers werkte,
was Gisela ook aan de studie gegaan. Eerst NIMA-A bij de
LOI, maar het schriftelijk onderwijs daar vond ze te weinig
flexibel.‘Ik kon maar twee keer per jaar op vastgestelde
data examen doen en dat vind ik erg schools.’ Een medestudent
switchte naar de Open Universiteit, waar Gisela
nog nooit van gehoord had. Dus verdiepte ze zich in brochures
en was al gauw voor de vrijheid van het modulaire
studiesysteem gewonnen.‘Het grootste voordeel van de
Open Universiteit vind ik dat ik tentamens kan doen, wanneer
ik dat zelf wil. Heel erg lekker.’
Vak voor vak
Ze heeft die mogelijkheid ook volop gepakt. Hoewel ze
zoveel mogelijk studeerde zoals de studiegids dat voorschrijft,
deed ze haar propedeuse pas vlak vóór ze met haar
scriptie begon.‘Ik was met een andere student met een
literatuurpracticum begonnen, maar die stopte ermee. Ik
moest tegelijk voor mijn werk naar de wintersport en zo
heb ik dat tentamen op de lange baan geschoven.’ Ook de
mogelijkheid om relaxed in eigen tempo aan tentamens te
werken, was helemaal aan haar besteed.‘Ik heb nooit een
set van zes modules voor een jaar gekocht, hoewel ik
gemiddeld toch zo’n zes modules per jaar deed.’ Gisela studeerde
liever op haar eigen manier: vak voor vak voor vak.
‘Zo voelde ik weinig druk.’
Ze heeft er nooit aan getwijfeld dat ze ooit de eindstreep
zou halen. Lachend:‘Van karakter ben ik een doorzettertje.
Studeren doe ik bovendien niet voor niets. Ik wil niet mijn
hele leven als secretaresse werken.’ Daarom ging ze al in
een vroeg stadium van haar studie parttime werken en liet
ze haar toekomstplannen niet door een hardnekkige RSI
dwarsbomen. Die ziekte stak halverwege haar studie de
kop op. Vanaf haar elfde heeft Gisela al last van reuma en
door de combinatie met RSI in haar rechterarm kan ze veel
typ- en schrijfwerk vergeten.‘In het begin dacht ik dat die
arm het toch wel aankon. Maar die arm kan het niet aan en
ik heb dat moeten leren accepteren. Het gaat gewoon niet
meer, punt uit.’ Twee jaar geleden belandde ze in de ziektewet
en dreigde in de WAO te komen.‘Maar dat wilde ik
niet’, zegt ze beslist,‘want ik kan nog heel veel.’ Afgelopen
winter zette ze haar ziekte-uitkering stop en ging voor een
reisbureau een huisje in Oostenrijk runnen – ze haalde er
ook een diploma om skiles te mogen geven. Terug in
Nederland werkte ze in het kinderdagverblijf van haar zus
en komende winter zit ze weer in Oostenrijk.
‘Het kost echt uren en uren van praten tegen
de computer, voordat die je stem herkent.’
Haar RSI had bijna desastreuze gevolgen voor de voortgang
van haar studie. Een tentamen met open vragen, laat
staan langdurig achter de computer een scriptie schrijven,
zat er niet in. Haar studiebegeleider Lucas Mouton wist
raad. Hij zocht alternatieve vakken met weinig schrijfwerk.
Tot Gisela’s geluk wist Mouton dat er zoiets als een spraakherkenningprogramma
bestaat.‘Of ik daar wel eens van
gehoord had, vroeg hij me. Nee dus, maar het is gewoon
voor zo’n kleine driehonderd euro in de winkel te koop.’
Om de software te laten draaien moest ze wel een nieuwe
pc met meer geheugen kopen.
Bij die extra kosten bleef het niet. Het vraagt om enorm
veel tijd en doorzettingsvermogen om met het programma
te werken.‘Het kost echt uren en uren van praten tegen de
computer, voordat die je stem herkent. Is het eindelijk
zover, dan zet het programma alles wat je zegt om in tekst
die op het scherm verschijnt.’ Ook de leestekens en
opdrachten om te e-mailen moet je inspreken.‘Nu kan ik
ermee lezen en schrijven. Punt.’
de student
Haar scriptie ging over de dilemma’s van de organisatieadviseur.
Ze deed er twee jaar over.‘In het begin was ik zo’n
snelle student waarover Modulair wel eens schrijft. Ik heb
één keer in één jaar twaalf modules gedaan. Maar daarna
had ik een gewoon tempo van ongeveer zes modules per
jaar’, haast ze erbij te zeggen. Want Gisela behoort volgens
haar niet tot de categorie ‘supersnellen’.‘Ik ben als de
meeste studenten die af en toe een paar vakken doen, die
soms zakken en die uiteindelijk toch hun studie afmaken.’
Paul Troost

8
www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
Open Universiteit Nederland op locatie
Lezing en voorlichting Ondernemerskring Emmen
Donderdag 7 september verzorgde prof. dr. Harrie Aardema, bijzonder hoogleraar publiek management, voor 25 ondernemers
een interactieve lezing over verbindend leiderschap. In vogelvlucht kwam 100 jaar leiderschapsdenken over de
tafel. In die jaren ontstonden organisatiegerichte, mensgerichte, resultaatgerichte en omgevingsgerichte accenten.
De laatste tijd staan sociaal-constructionistische accenten in de belangstelling.
Uit onderzoek is gebleken dat veel leiders in de praktijk vooral bezig zijn met regelen en beheersen. Zij doen aan ‘organisatieverandering’
zonder zelf te veranderen. Zelf blijven zij zitten in hun ‘comfortabele zone’. Daardoor ontstaan schijnvernieuwing
en verkokering. Leiders kunnen deze situatie doorbreken door verbinding te maken met de ‘stille waarden’
in hun organisatie: de onuitgesproken drijfveren en verborgen regels van het spel. Na dit inspirerend betoog bracht de
regionaal voorlichter in Emmen de studiemogelijkheden van de Open Universiteit bij de aanwezigen onder de aandacht.
Open Universiteit aanwezig op Studiebeurs Zwolle
Op woensdag 8 en donderdag 9 november jongstleden was de Open Universiteit met
een stand aanwezig bij de Studiebeurs in de IJsselhallen te Zwolle. Aan belangstelling
voor het onderwijs van de Open Universiteit was geen gebrek, gezien het grote aantal
registraties! Hoewel de beurs druk bezocht werd, heerste er een aangename en geanimeerde
sfeer. Een van de doelstellingen om aanwezig te zijn bij deze beurs was het
genereren van naamsbekendheid. In dit opzicht is zeker sprake van een succes.
Business Meeting Twente
Op dinsdag 21 en woensdag 22 november vond in het Expo Center in Hengelo de
jaarlijkse business meeting plaats. Het is de plaats waar ondernemers, gemeenten en
onderwijsinstellingen uit de regio Twente elkaar kunnen ontmoeten en ideeën uitwisselen.
Terwijl in de grote expohal verschillende stands stonden, vonden tijdens
deze tweedaagse beurs ook allerlei lezingen plaats van o.a. Loek Hermans, voorzitter
MKB Nederland. Ook de politiek was dit jaar goed vertegenwoordigd. Zo deden
Maxime Verhagen en staatssecretaris van Hoof mee in een politiek debat. De Open
Universiteit Nederland was met een stand vertegenwoordigd die werd bemenst door
medewerkers van studiecentrum Enschede. Er was met name vraag naar op-maatprogramma’s
en focuscopleidingen.
Feestelijke diploma-uitreiking in Zeeland
In Provinciaal steunpunt Zeeland vond op woensdag 15 november een feestelijke happening
plaats voor alle gediplomeerden van het afgelopen jaar. Dit is een nieuw initiatief van het
Provinciaal steunpunt om diplomastudenten in het zonnetje te zetten én om nieuw startende
studenten kennis te laten maken met het steunpunt. De gediplomeerden, familieleden én
studenten waren massaal aanwezig. De reacties achteraf waren lovend. Onder hen was Gaston
Suy, hij haalde op 15 november zijn getuigschrift.‘Het steunpunt Vlissingen had voor iedereen
die in het afgelopen studiejaar een propedeuse-, bachelor- of masterdiploma had behaald, een
speciale feestelijke bijeenkomst georganiseerd. Deze bijeenkomst heb ik bijzonder op prijs
gesteld’, aldus Gaston. De bijeenkomst werd geleid door een nieuwslezeres van Omroep Zeeland,
een regionale bekendheid dus. Iedereen kreeg persoonlijk aandacht en waardering. Op een
originele en ontspannen wijze werden zo de prestaties van het afgelopen studiejaar in de schijnwerpers
gezet. Na de afsluiting met tromgeroffel was er een borrel. Gaston:‘Dit was nog eens
wat anders dan enkel je diploma met de post thuisgestuurd krijgen! Als student heb ik dit zeer
gewaardeerd en vond de bijeenkomst prima reclame voor de Open Universiteit.’

Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende
motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of het
gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen
op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist
echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei
opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief
zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Esther
Westmaas (26), student Managementwetenschappen.
En dan (nog) de studie....
Belangrijkste bezigheden overdag?
‘Mijn werkzame dag begint rond 11.00 uur, dan ga ik zo’n drie á vier
uur de boeken in. Ik heb geen baan, maar hoop na afronding van de
studie wel een baan te vinden.’
Studeer bij de Open Universiteit sinds 2001 nadat ik...
‘Mede door mijn fysieke beperkingen genoodzaakt was HBO-Bestuurskunde
aan het begin van het tweede jaar af te breken. Ik heb al een
handicap zolang als ik me herinner, maar merkte in 2000 dat mijn energie-
en spraakbeperkingen niet pasten binnen het schoolse systeem
van het HBO. Verder was het gebouw zeer ontoegankelijk voor de
elektrische rolstoel die ik sinds 2000 gebruik.’
Wo-studie of een enkele cursus?
‘Ik doe de wo-studie Bestuurskunde, met als afstudeerrichting Recht en
Openbaar bestuur. Doordat ik nog de ongedeelde opleiding doe, is 31
augustus 2007 mijn deadline.’
Nog te gaan?
‘Ik begon door mijn gedeeltelijke HBO-vooropleiding met 42 studiepunten
vrijstelling. Nu ben ik bezig met de scriptie en in januari moet
Milieurecht daar nog even tussendoor. Nou, ja even...’
Andere bezigheden (vrije tijd) waartegen de studie het moet
opnemen?
‘Ik doe aan rolstoeldansen. Ik dans duo (2 rolstoelers) en sinds januari
2006 ook combi (rolstoeler met valide partner). Bij wedstrijden zitten
we in de duo inmiddels in de hoogste klasse en in de combi dansen we
bij de debutanten. Een andere grote hobby van me is musicals bezoeken.
De laatste jaren volg ik met name Vera Mann en Pia Douwes.’
Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie...
‘Ik heb zo’n 20 uur in de week voor studie.’
Studie zal in ieder geval moeten wijken voor...
‘Danswedstrijden, musicalbezoeken en watersporten (alleen zeilen in
een acces dinghy, dat is een Australisch bootje waarin zowel zeilen als
roer bediend kunnen worden met een joystick).’
Studieproblemen...
‘Niet veel gehad. Alleen het gedoe rond de invoering van de BaMastructuur
was minder. Op de overgang van studiecentrum Leeuwarden
naar provinciaal steunpunt Friesland volgde een verhuizing naar een
erg rolstoelontoegankelijke locatie. Gelukkig is dit prima opgelost
doordat ik beneden tentamens kon doen, maar handig was het niet.
Inmiddels is het provinciaal steunpunt weer verhuisd naar een prima
rolstoeltoegankelijke locatie.’
Leukste opmerking van de achterban over mijn studie...
‘Wat heb jij een doorzettingsvermogen en zelfdiscipline!’
Esther Westmaas:‘Bij wedstrijden-duo zitten we inmiddels in de hoogste klasse.’
Lees altijd in Modulair...
‘De column van Stuutje van Vulpen en, afhankelijk van de foto, de rubriek
“En dan (nog) de studie”. Verder scan ik het magazine op belangrijk nieuws.’
Laatste nieuws in de wereld dat mij bezighoudt...
‘Het nieuws in de wereld volg ik wel, maar wat me bezighoudt is toch dichter
bij huis. Welke kant het op zal gaan met de coalitie.’
Binding met de Open Universiteit?
‘Op zelf gekozen momenten kunnen studeren, vind ik erg handig. Binding met
Heerlen voel ik niet echt, binding met het provinciaal steunpunt Friesland wel.
Verder heb ik sinds ik met mijn scriptie ben begonnen meer met de faculteit
Managementwetenschappen en haar docenten.’
Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen?
‘Teveel samenwerkingsopdrachten in de studie doen. Dit is erg lastig omdat
snelle en langzame studenten gekoppeld worden en het op elkaar moeten
wachten erg vervelend is.’
Ultieme tip(s) voor medestudenten?
‘Gewoon stug doorgaan. Er is een diploma aan het eind van de tunnel. En af en
toe ook leuke dingen doen!’
Suzanne Geurts

10 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
Ruim een jaar geleden (Modulair 3, november 2005) belichtten wij in de context van de
reeks ‘Faculteit en Kwaliteit’ de sterke verwevenheid tussen het Onderwijstechnologisch
expertisecentrum (OTEC) en de masteropleiding Actief leren. Die innige band manifesteert
zich vooral op het gebied van onderzoek. Op dit moment lopen onder de vlag van OTEC
ca. 20 promotieonderzoeken, waarvan 12 in een speciaal Onderzoeksprogramma. In dit
artikel schenken wij aandacht aan één van die projecten en praten wij met de promotor,
de “dagelijks” begeleider en natuurlijk met de promovendus zelf.
onderzoek
FOTOGRAFIE: THE IMAGE HOUSE
‘Promovendi zorgen voor onderzoeks
‘Ons project maakt deel uit van het onderzoeksprogramma ‘Instructional Design for Open Tasks, Environments and
Communities’ van OTEC. Dat is ons tweede onderzoeksprogramma binnen een termijn van acht jaar. Binnen de omgeving
van de Open Universiteit behoort OTEC op het gebied van onderzoek dus met recht tot het establishment’, aldus
prof. dr. Els Boshuizen (links op foto), decaan onderwijskunde/onderwijstechnologie bij dit instituut.‘Aan de organisatie
en uitvoering van projecten worden binnen het Onderzoeksprogramma hoge kwaliteitseisen gesteld. Zo moeten
promotoren en begeleiders een bepaalde staat van dienst hebben, lid zijn van het Interuniversitair Centrum voor
Onderwijsonderzoek (ICO) en daarvoor ook een aantal publicaties in wetenschappelijke tijdschriften op hun naam hebben
staan. En dat allemaal om de kwaliteit van onderzoek zo goed mogelijk te borgen.’ Universitair docent dr. Tamara
van Gog (midden op foto) kan dat uit de recente praktijk bevestigen. Zij promoveerde in april cum laude op het proefschrift
‘Uncovering the problem-solving process to design effective worked examples’ en begeleidt nu promovendus
drs. Fleurie Nievelstein (rechts op foto) bij haar promotieonderzoek.
Heel traject vooraf
Het OTEC-Onderzoeksprogramma is op een drietal thema’s gefocust en promotieonderzoeken moeten daar uiteraard
in passen. Het eerste thema is domeinspecifieke competentieontwikkeling: het ontwerpen van onderwijs dat er voor
zorgt dat studenten in een bepaald vakgebied de juiste competenties ontwikkelen. Tweede thema is leerlingbegeleiding
en -ondersteuning en het laatste is assessment van complexe taakuitoefeningen ofwel het toetsen of de leerdoelen
ook bereikt zijn. Tamara van Gog:‘In het geval van eerstegeldstroom promotievoorstellen begint dat met het
toewijzen van een beoogd promotor en begeleider die een voorstel uitwerken binnen één van de programmathema’s.
Daarbij wordt vaak voortgebouwd op afgeronde of lopende projecten. Het uitgewerkte voorstel wordt in diverse gremia
becommentarieerd; ook spreken drie externe reviewers zich over de kwaliteit en haalbaarheid van het project uit.
Pas als zij het positief beoordelen start de werving voor een promovendus. En die mag pas deelnemen aan de onderzoeksschool
ICO als het voorstel ook nog eens door de ICO-wetenschapscommissie is goedgekeurd. Als al deze stappen
zijn genomen kan het promotieonderzoek, dat in de regel zo’n vier jaar duurt, beginnen.’ Fleurie Nievelstein is één van
de promovendi binnen OTEC en hoopt haar onderzoek in september 2009 succesvol af te sluiten. Zij studeerde cognitieve
psychologie met onderwijspsychologie als afstudeervariant aan de Universiteit Maastricht en is bij OTEC zo’n
tachtig procent van de tijd met haar onderzoek bezig. In de resterende tijd vervult zij andere taken.

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
11
“eigenaar” verandert in een formele juridische betekenis. Doel van mijn
onderzoek is uiteindelijk om instrumenten en richtlijnen te ontwikkelen die
het onderwijs kunnen vergemakkelijken. En dat past ook heel goed in het
gedachtegoed van het OTEC-Onderzoeksprogramma, waarin de ontwikkeling
van (complexe) competenties centraal staat.’
cultuur’
Competentieontwikkeling
‘Mijn onderzoeksproject draagt als thema “Competentieontwikkeling in
juridisch redeneren: de rol van kennisontwikkeling en ontologische verandering”.
Er zijn diverse aanwijzingen, dat sommige domeinen in het recht, en
dan voornamelijk het privaatrecht, heel moeilijk te leren en te onderwijzen
zijn. Vergelijkende studies tussen experts en beginners wijzen er op dat de
vereiste kennisstructuur en de ontologische kwaliteiten onlosmakelijk verbonden
zijn met domeinspecifieke redeneervaardigheden. In mijn onderzoek
probeer ik een antwoord te vinden op de vraag welke factoren in de
kennisstructuur en in het juridisch redeneren invloed hebben op de moeilijkheden
die studenten ervaren bij de ontwikkeling van vaardigheden in
het privaatrecht en aan welke eisen een onderwijsprogramma moet voldoen
om deze moeilijkheden te voorkomen. Het recht is een zeer veelzijdig
vak met heel veel maatschappelijke raakvlakken. En dat maakt dat studenten
het vaak heel lastig vinden casussen op te lossen en oplossingen goed
te beargumenteren, laat staan dat zij in hun redeneertrant al in kunnen
spelen op argumenten van een tegenpartij in juridische gedingen.’
Nievelstein organiseerde in het kader van haar onderzoek sessies waarin zij
zestig proefpersonen – 1e- en 3e-jaars rechtenstudenten en experts met
gemiddeld meer dan vijf jaar ervaring – letterlijk hardop denkend casussen
liet oplossen en juridische begrippen liet uitleggen.‘Je ziet dan dat beginnende
studenten aanvankelijk wat makkelijk tegen een tekst aankijken.
Ze benaderen de casus heel oppervlakkig en zijn zich niet bewust van het
complexe juridische kader dat achter die casus schuilgaat. Daarnaast blijkt
dat beginnende studenten juridische concepten met name kennen uit het
dagelijks taalgebruik en moeite hebben met de juridische implicatie van
deze begrippen. Gedurende hun studietraject zal er een transformatie
moeten plaatsvinden waarin de “alledaagse” betekenis van begrippen zoals
Buitenlandse samenwerking
In haar onderzoek wordt Fleurie begeleid door haar dagelijks begeleidster
Tamara van Gog. Wekelijks hebben zij een uur overleg; eenmaal in de drie
weken is er overleg met promotor Els Boshuizen. Tamara:‘In het Onderzoeksprogramma
hebben we de promotiebegeleiding strak geregeld. De
overleguren zijn vast ingeroosterd. Daarin onderscheiden wij ons best van
andere universiteiten. Gevolg is dat de eindstreep nagenoeg altijd binnen
de gestelde tijd wordt gehaald.’ Els Boshuizen vult aan:‘Aardig toch ook te
vermelden dat wij op het terrein van onderzoek ook goed samenwerken
met enkele buitenlandse universiteiten. Met Florida State University hebben
we een bijzondere band. Onze onderwijstechnologe dr. Liesbeth Kester
deed daar een aantal maanden onderzoek op grond van een aan haar
verleende Fulbright beurs. En iedere maand presenteren we om beurten via
een videoconference een lopend promotieonderzoek. Prominent onderzoeker
Anders Ericsson was key-note spreker bij een conferentie die wij dit
najaar in Heerlen hebben georganiseerd. En in het voorjaar 2007 zijn collega-hoogleraar
Jeroen van Merriënboer en ik als key-note spreker aanwezig
op een door Florida State University georganiseerde conferentie. En als je
het over establishment hebt, ook met de University of New South Wales in
Australië hebben we uitstekende banden. Samenwerking met collegauniversiteiten
over de grens loont zeker, maar het kost veel tijd en energie
voordat het iets oplevert. Overigens is buitenlandse samenwerking ook heel
belangrijk bij het binnenhalen van externe fondsen voor promotieprojecten.’
Onderzoekscultuur
Els Boshuizen refereert nog even aan het tot voor kort ontbreken van een
onderzoeksopdracht en -cultuur binnen de Open Universiteit Nederland.
‘Die slag zijn we aardig aan het inhalen. Maar voor ons geldt een dubbelslag.
Om onderwijsgeaccrediteerd te zijn, moet de link tussen onderwijs en
onderzoek gegarandeerd zijn, zodat de student goed met onderzoek in
aanraking gebracht kan worden. Maar om je onderzoek geaccrediteerd te
krijgen, moet nog heel wat meer gebeuren. Het opzetten en uitvoeren van
een onderzoeksprogramma vraagt veel organisatie en de invulling van heel
wat randvoorwaardelijke zaken, zowel thematisch als procedureel. Daar
hebben Jeroen van Merriënboer en oud-OTEC-directeur prof. Wim Jochems
heel wat energie ingestopt. Die randvoorwaardelijke zaken betreffen niet
alleen het onderzoek, ze betreffen ook de opleiding en ondersteuning van
promovendi. Die zijn niet alleen maar onderzoek aan het doen, maar moeten
zich ook verder scholen op inhoudelijk en onderzoeks-methodologisch
terrein. Daartoe bieden we ze allerlei cursussen aan die voor een deel door
ICO worden georganiseerd. Promovendi zijn onmisbaar bij het creëren van
een onderzoekscultuur binnen onze universiteit. Voor hen is het prettig
werken in een omgeving die onderzoeksminded is en waarin mensen met
dezelfde vragen zitten.’
Chester Bogaardt

College van bestuur
Fred Mulder (links) en Robert Schuwer heffen
het glas op de start van OpenER.
Komend halfjaar volgen nog 13 cursussen
Eerste drie gratis (korte) cursussen
op internet
Gratis cursussen, zonder verplichtingen, het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Eind november kwam het initiatief
van de Open Universiteit om gratis zelfstudiemateriaal aan te bieden via internet dan ook flink in het nieuws.
Aanleiding was een interview met rector magnificus Fred Mulder in de Volkskrant over dit experiment. Nog voor dat
de eerste gratis cursus op internet stond, werd de site van de Open Universiteit al door tienduizenden belangstellenden
bezocht. Op 5 december was het dan zo ver: de drie eerste korte cursussen zijn nu gratis beschikbaar via internet.
In de eerste helft van 2007 volgen er nog dertien met een omvang van gemiddeld 25 uur. Een breed publiek kan
nu kennismaken met hoger onderwijs. En wie al student is, kan eens vrijblijvend proeven aan een ander vakgebied.
De drie cursussen zijn:Duurzame ontwikkeling, ver weg of dichtbij?,
Starten met programmeren. Een introductie in java, en een zeer korte
introductie Over de werking van het recht. Men kan via de speciale website
(www.opener.ou.nl) op elk moment de cursussen doorbladeren of
bestuderen. Aanmelden hoeft niet en er is geen begeleiding voorzien.
In principe is – men hoeft zich ten slotte niet in te schrijven – anonimiteit
gegarandeerd. Overigens kan men zich wel, geheel vrijwillig, laten
registreren en zo op de hoogte gehouden worden van bijvoorbeeld de
nieuwe cursussen. Het is de bedoeling dat komend half jaar alle faculteiten
minstens twee korte cursussen aanbieden. Universitair hoofddocent
Robert Schuwer is projectleider van dit experiment, genaamd OpenER.
Hij wijst enthousiast naar het pc-scherm, op de aantallen bezoekers van
de website op de eerste dag: een kleine 8.000. Om daar meteen aan toe te
voegen:‘Die cijfers zullen we nog zorgvuldig verder moeten onderzoeken.’
Hoe is de eerste selectie van cursussen tot stand gekomen? ‘Ik heb aan
faculteiten gevraagd of ze een component uit een cursus konden uitleve-

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
13
ren met een maximale studielast van 25 uur, waarvoor liefst geen voorkennis
is vereist. De compacte cursus Starten met programmeren komt
bijvoorbeeld uit Introductie informatica.’
Schuwer benadrukt het experimentele karakter van OpenER. Hij ziet dan
ook met belangstelling uit naar de schat aan gegevens die het project
zal genereren. Schuwer somt de onderzoeksvragen in rap tempo op:
‘Hoeveel belangstelling is er voor de gratis cursussen? Welk type cursussen
zijn bijzonder succesvol? Wat vinden de studenten van de uitlevervorm?
Welke specifieke wensen hebben zij binnen de kaders van dit project?
Hoe kun je de ‘communities’, die straks worden opgezet rond de
cursussen, activeren? Tot slot is de belangrijkste vraag: in hoeverre hebben
de korte cursussen geresulteerd in inschrijvingen bij de Open
Universiteit of een andere instelling voor hoger onderwijs, ofwel: smaakt
dit alles inderdaad naar meer?’
Mulder – over het thema nu een veelvuldig geïnterviewd man – schetst
de ontwikkelingen in een breder kader.‘Het materiaal is gratis en via
internet beschikbaar, dus iedereen kan meteen starten. Het heeft alle
kenmerken van het reguliere onderwijsaanbod van de Open Universiteit:
hoge kwaliteit leermateriaal, gemaakt voor zelfstudie, open toegang en
flexibel te bestuderen, dat wil zeggen op elk moment en waar en hoe
lang dan ook. De verschillen zitten er in dat je je niet hoeft in te schrijven
en dat het gratis is, maar dan ook geen recht hebt op studiebegeleiding
of het afleggen van tentamens. De gratis cursussen zijn beduidend korter
(circa 25 uur) terwijl het aantal zeer beperkt is. En er is niemand die
ziet hoe je mogelijk worstelt met de stof. Maar we kijken ook verder. Het
is de bedoeling dat men straks bij een aantal cursussen ook tentamen
kan doen, waarvoor dan wel betaald moet worden.’
Het gratis beschikbaar stellen van zelfstudiemateriaal past binnen de
diverse initiatieven van de overheid om het kennispeil van werkend
Nederland – de bekende Lissabon-agenda – op een hoger peil te brengen.
Om die reden ook waren de ministeries van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap (OCW) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid bereid om het
project te subsidiëren met een half miljoen euro. Mulder:‘Voor OCW is
het project geslaagd als zo’n 500 mensen verder gaan studeren. Dat
hoeft niet bij de Open Universiteit en ook geen volledige opleiding te
zijn. Belangrijk is dat volwassenen op een laagdrempelige manier kennis
kunnen maken met hoger onderwijs. Overigens is dat altijd al een
primaire doelstelling van de Open Universiteit geweest.’
Wereldwijde ontwikkeling
Het thema van de zogeheten ‘open educational resources’, als afkorting
terug te vinden in de projectnaam OpenER, stond in september centraal
in het lezingenprogramma van de 22e diesviering van de universiteit. In
de vorige Modulair (pagina 8) berichtten wij er reeds over. In 2001 begon
het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology (MIT) al met het
gratis beschikbaar stellen van lesmateriaal via internet. Dat is gemaakt
voor een classroom-situatie en gaat dus uit van een docent die uitlegt en
vragen stelt. Zonder aanwijzingen echter kunnen (potentiële) studenten
niet zo maar met dat materiaal uit de voeten. En daarmee zijn we opnieuw
bij de bijzondere meerwaarde van de Open Universiteit, waarvan
het leermateriaal juist ontwikkeld is voor zelfstudie.
Begonnen bij MIT en gevolgd door andere Amerikaanse universiteiten is
nu een wereldwijde beweging van ‘open courseware’ op internet op
gang gebracht, ook op het Europese continent. Daarin heeft de Open
Universiteit een prominente rol, naast de Britse Open University die eind
oktober een soortgelijk project lanceerde. De Open Universiteit Nederland
is ook initiatiefnemer van een Europees project waarin tien Europese
open universiteiten en de EADTU (European Association of Distance
Teaching Universities) in een samenwerkingsproject op beperkte schaal
gratis content gaan aanbieden. Binnen dat internationale kader was ook
de Amerikaanse Hewlett Foundation, die verspreiding van kennis tot een
van haar idealen rekent, bereid om het Nederlandse project te sponsoren
met 160.000 euro, net als trouwens het Europese project. De projecten
van de Britse OU en van MIT zijn andere voorbeelden van (overigens
omvangrijkere) Hewlett Foundation financiering.
Waar leidt dit experiment heen? Is het straks mogelijk om gratis via
Internet een studie te volgen? Fred Mulder:‘Dat is echt nog een brug te
ver. Een universitaire studie houdt meer in dan leermateriaal bestuderen.
Op bepaalde momenten is er contact met docenten nodig en om te kunnen
certificeren zal er getoetst moeten worden. En hier zijn altijd kosten
aan verbonden. Maar de Open Universiteit wil wel meer materiaal
beschikbaar maken via internet zodra dit financieel haalbaar is. En ook
dat is één van de zaken die we willen onderzoeken in dit experiment
met gratis cursussen. Ik kijk met spanning uit naar de eerste resultaten!’
Frans Bogaert
Oud-collegelid David van Ooijen overleden
Op 8 november 2006 is drs. David A.Th. van Ooijen na een slepende ziekte
overleden. Van Ooijen was van juni 1986 tot juni 1991 lid van het
College van bestuur van de Open Universiteit Nederland. Hij is 66 jaar
geworden. Voordat hij in 1986 werd benoemd tot bestuurslid, maakte
David van Ooijen voor de PvdA deel uit van de Tweede Kamer. Hij hield
zich vooral bezig met onderwijs en minderhedenbeleid en was voorzitter
van de Vaste Kamercommissie voor Onderwijs. Tijdens zijn loopbaan
bij de Open Universiteit zat hij ook in de Eerste Kamer. Van Ooijen was
oud-provinciaal overste van de Nederlandse Dominicanen.

14 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
studentenraad
Theo Lutkie
In de vorige Modulair stipte voorzitter Rikki Dijksman het al aan en nu brengt Theo Lutkie het opnieuw onder de
aandacht: zijn de diverse e-projecten bij de faculteiten wel een goede aanzet tot één elektronische leeromgeving?
Rikki Dijksman bericht tevens kort over de behandeling van de spoedwet en het daarin meegenomen studeren in
het buitenland. Zoals ook al eerder bericht, is de wettelijke regeling hiervan (het hogere collegegeld) uitgesteld
tot 2008. Rikkie heeft ook diverse praktische tips voor studenten.
Naar een virtuele Open Universiteit?
Een van de kernpunten in de missie van de Open Universiteit Nederland
is het aanbieden van onderwijs op academisch niveau waarbij studenten
in hun eigen tempo, en op het moment en de plaats die hen het beste
uitkomt, kunnen studeren. Dit is in het twintigjarig bestaan van de Open
Universiteit een constante geweest. De wereld waarin de Open Universiteit
opereert heeft echter niet stil gestaan. De ontwikkelingen op het
gebied van ict aanverwante terreinen zijn gigantisch geweest. Uiteraard
heeft dit ook de Open Universiteit niet onberoerd gelaten. Met de webomgevingen
– Studienet, Edubox en Blackboard (nog in ontwikkeling) –
hebben veel studenten al kennisgemaakt. Maar er was het afgelopen
seizoen meer aan de hand. De faculteit Natuurwetenschappen deed een
proef met Virtual Classroom. Hierbij kreeg een groep studenten klassikaal
en onder leiding van een docent begeleiding via hun personal computer
bij een lastige cursus Scheikunde (zie ook Modulair 9, juli 2006).
In een evaluatie werd de proef als geslaagd beoordeeld en werd tot
verdere proefneming aanbevolen. Gelijktijdig startte de faculteit
Rechtswetenschappen een proef met Teleforum. Ook dit is een vorm van
virtuele begeleiding waarbij het (elkaar) observeren een veel belangrijkere
rol speelt dan bij Virtual Classroom.
Is dit een goede aanzet tot de in vele beleidsstukken van het bestuur
van de Open Universiteit bepleite en aangekondigde elektronische leeromgeving,
of zelfs tot een virtuele universiteit? Worden er op deze wijze
goede voorzieningen voor de studenten ontwikkeld? De Studentenraad
heeft haar twijfels. Het is te veel hapsnap en de techniek wordt te veel
als losstaand van de didactiek gezien. De Studentenraad staat volkomen
achter de opvatting dat de Open Universiteit de nieuwe technische en
didactische mogelijkheden moet benutten, maar is tevens van mening
dat de visieontwikkeling, de regie vanuit de top en het projectmanagement
sterk moeten verbeteren om optimaal gebruik te maken van deze
mogelijkheden. Als de Open Universiteit wil komen tot een onderwijsaanbod
dat is te typeren als:‘open, flexibel, modulair, gedigitaliseerd
(webgestuurd) afstandsonderwijs in een e-learning aanpak’ aldus het
Instellingsplan 2006-2009, dan zullen hiervoor uitstekende mensen,
zowel uit het onderwijs als technici, en middelen moeten worden vrijgemaakt
en zal het College van bestuur hieraan voortdurend aandacht
moeten schenken.
Theo Lutkie, Commissie studentenvoorzieningen
Commissie studenten in het buitenland.
Helaas zijn bij de behandeling van de spoedwet WHW in de Tweede
Kamer op 31 oktober in het buitenland wonende studenten van de Open
Universiteit niet specifiek uitgesloten van het zogenaamde woonlandbeginsel.
Echter diegenen met een Nederlandse nationaliteit uit de groep
vallen onder de normale studentenpopulatie van de Open Universiteit
en blijven dus ook onder de spoedwet bekostigd. Verder geldt het woonlandbeginsel
voor studenten met een buitenlandse nationaliteit.
Studenten die hierover (véél) meer willen weten, verwijs ik naar de website
van de Tweede Kamer (www.tweedekamer.nl); klik op ‘Commissievergaderingen’
en voer de zoekterm ‘studeren in het buitenland’ in. In de
discussiegroep (open.alg.inbuitenland) heb ik een stukje gezet waarin
een en ander duidelijk wordt gemaakt. Deze studenten kunnen in ieder
geval doorgaan tot 1 september 2008 en we zullen ervoor blijven vechten
dat er voor studenten van de Open Universiteit een uitzonderingspositie
zal blijven bestaan.
Tips
Studenten zijn vaak niet echt op de hoogte van praktische weetjes.
Daarom noem ik er nog eens enkele.
–Met je inschrijfbewijs van de Open Universiteit kun je een abonnement
krijgen bij een universiteitsbibliotheek (UB). Met deze pas kun je kosteloos
een inschrijving krijgen bij de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den
Haag. Bij de KB heb je vervolgens van huis uit toegang tot alle elektronische
bestanden die zij hebben. Bij de normale UB’s kan dit helaas nog
niet.
–Je kunt je in alle studiecentra in Nederland en Vlaanderen aanmelden
voor tentamens, onafhankelijk van het studiecentrum waar je staat
ingeschreven.
–Als je een extra tentamenkans hebt gekocht, kun je via info@ou.nl een
speciale ‘studentenpas’ aanvragen, waarmee je bijvoorbeeld je abonnement
bij de universiteitsbibliotheek kunt verlengen.
–Via Opennet (www.ou.nl) kun je Endnote of Referencemanager downloaden.
Dit zijn goede programma’s om artikelen e.d. op te slaan voor
werkstukken en je scriptie.
Succes met de studie!
Rikki Dijksman, voorzitter Studentenraad

www.ou.nl/modulair 20 december 2006
15
Uit de communities
Binnen het afstandsonderwijs worden steeds meer communities gevormd, niet alleen door faculteiten ook door
studenten zelf, niet alleen fysiek ook via web, niet alleen binnen maar ook buiten de Open Universiteit. Deze keer,
met haar 20-jarige bestaan, de oudste studentenvereniging ‘De Lijn’.
De Friese Lijn
Studentenvereniging De Lijn, voluit ‘De Lijn, vereniging voor studenten
Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit Nederland in Friesland’,
bestond afgelopen november twintig jaar. Dit werd gevierd op 11 november
in de antichambre van het Odd Fellowhuis in Heerenveen. Een groot
deel van de 43 leden - ongeveer de helft van de CW-studenten in Friesland -
was daarbij aanwezig, aangevuld met oud-leden en andere genodigden.
In 2003 is het studiecentrum Leeuwarden opgedoekt, gelukkig met daarvoor
in de plaats een Provinciaal steunpunt. De roerige periode rond deze
ontwikkelingen, met een heuse bezetting van het studiecentrum door de
medewerkers, heeft volgens de toen erg betrokken De Lijn-leden nog extra
bijgedragen aan het wij-gevoel. Bij de geschiedenis van deze studentenvereniging
hebben de studiebegeleiders in Leeuwarden steeds een belangrijke
rol gespeeld. Voormalig mentor en schrijver drs. Kees ‘t Hart was zelfs
een van de oprichters van De Lijn. Nadat de voorzitster Belli Deschesne haar
openingswoord heeft gesproken, wordt de schrijver als eerste programmaonderdeel
opgevoerd, ondervraagd door zijn opvolgster drs. Evelyne Vos
over zijn werk en met name zijn laatste roman De Krokodil van Manhattan.
Kees ‘t Hart schrijft o.a. over de academische wereld die hij portretteert als
een ‘wereld die illusies over zichzelf produceert’. Het geloof in het ‘heilige
notenapparaat’ werkt hem nogal eens op de lachspieren, zegt ‘t Hart. Of de
ervaringen binnen de Open Universiteit in de romans met autobiografische
trekjes terug te vinden zijn, is eigenlijk geen vraag. Maar wáár? Is de beschreven
erotische spanning tussen scriptiebegeleider en student bijvoorbeeld
op praktijkervaring gebaseerd? Het werd een prettig en boeiend
gesprek.
Bestuurslid Annemieke Keizer bood daarna het eerste exemplaar van het
jubileumnummer van het periodiek De Lijn, met het splinternieuwe logo,
aan prof. dr. Jaap van Marle, decaan van de faculteit Cultuurwetenschappen,
aan. In zijn praatje stelt Van Marle nog eens vast dat de gemiddelde CWstudent
ruim de tijd neemt voor zijn studie. Gevaarlijk, want studievertraging
leidt meer dan eens tot studiestaking. De studentenverenigingen
spelen een belangrijke rol bij het contact met de student en maken het
eenzame avontuur dat een studie aan de Open Universiteit toch kan zijn,
wat socialer. Die studentenverenigingen, schetst Van Marle, zijn soms semireisgezelschappen,
soms debatingclubs met gelimiteerd ledental en soms,
als je pech hebt, gebeurt er in jouw omgeving helemaal niets. Dat laatste
ziet Van Marle toch als iets unfairs. Vooral de student uit de grote stad komt
vaak beter aan zijn trekken (hoewel de wapenfeiten van De Lijn laten zien
waarin een kleine locatie groot kan zijn). Voor de toekomst ziet Van Marle
het als een taak van de faculteit om te zorgen dat elke student tenminste
een minimumpakket aan activiteiten geboden wordt. Het zou ook mogelijk
moeten worden met dergelijke activiteiten, bijvoorbeeld een studiereis,
studiepunten te verdienen.
Na de lunch hield Goffe Jensma een lezing over het Oera Lindaboek.Met
een proefschrift over dit onderwerp is hij cum laude gepromoveerd aan de
Rijksuniversiteit Groningen. Volgens dit manuscript was oorspronkelijk heel
Europa bevolkt door de Friezen en waren de Grieken en Romeinen slechts
bastaards van het grote Friese volk dat leefde onder een matriarchaat. Dit
manuscript was de inspiratiebron voor vele genootschappen over de hele
wereld, zelfs nadat overtuigend was aangetoond dat het geschrift niet uit
de 13de, maar uit de 19de eeuw stamt en dat het met gefingeerde teksten
is gevuld. Kees ‘t Hart had ons ‘s morgens al gewaarschuwd: niet alle bronnen
zijn even betrouwbaar!
Gesterkt door deze jubileumviering en een enkele Berenburg voor de liefhebber,
gaat De Lijn op weg naar het zilveren jubileum. Het aantal CWstudenten
in Friesland zit weer wat in de lift. Onder de leden bevindt zich
ook het studerend echtpaar Joop (70) en Atie (69) van Halderen die nu acht
jaar met hun studie bezig zijn en zo’n drie of vier modules per jaar afronden.
Hun belangrijkste drijfveer is vooral zinvol bezig zijn. In september
ontvingen beiden een oorkonde ‘Leerders van Friesland 2006’. Deze prijs is
ingesteld door de overheid en sluit aan bij de doelen van de UNESCO: het
bijdragen en versterken van de kennis van volwassenen. Overigens is Joop
tevens secretaris van De Lijn.
De nieuwe locatie van het steunpunt is nog niet ideaal maar zeker een
flinke verbetering. Een nadeel is bijvoorbeeld dat de inwoning bij de
Noordelijke Hogeschool Leeuwarden weinig mogelijkheden biedt voor
activiteiten buiten kantoortijden, maar deze locatie in Heerenveen, met
tegeltjes met Friese wijsheden aan de muur, had ook wel wat. En was niet
één van die spreuken ‘As ‘t net kin sa ‘t moat, dan moat it mar sa ‘t kin’?*
Marga Mulder
* Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan.

16
www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
Onderzoek naar motieven achter stille toc
Gaby Kersten (MSc.) deed voor haar studie Gezondheidspsychologie onderzoek
naar de motieven en intentie van mensen om deel te nemen aan stille tochten naar
aanleiding van zinloze geweldsincidenten. Ze maakte in haar experimentele onderzoek
gebruik van priming. Daarbij wordt de experimentele groep geconfronteerd
met de namen van de vele slachtoffers van zinloos geweld. Tot haar verbazing
bleek dat niet van invloed te zijn. ‘Dan ga je wel even aan je onderzoek twijfelen.’
FOTOGRAFIE THE IMAGE HOUSE
de scriptie
van Gaby Kersten
Al surfend op het Studienet, zoekend naar
een geschikt onderwerp voor haar stage
en scriptie, kwam Kersten (40) in aanraking
met onderzoek van dr. Hein Lodewijkx naar
zinloos geweld.‘Hij bleek de enige in
Nederland te zijn die daar onderzoek naar
deed. Dat sprak me wel aan want ik wilde
heel graag met iets bezig zijn wat niet eerder
onderzocht was. Associërend met zijn
onderzoek kwam ik al snel uit bij stille
tochten. Daar bleek nog nooit diepgaand
onderzoek naar gedaan te zijn. Eigenlijk
vreemd want na de moord op Meindert
Tjoelker in 1997 leek het alsof de incidenten
van zinloos geweld en de daarna
georganiseerde stille tochten alleen maar
toenamen. In deze tochten, vaak georganiseerd
door familie en vrienden van de
slachtoffers, lopen honderden en soms wel
duizenden mensen mee. Ik vroeg me af of
deze tochten uitingen zijn van betrokkenheid
en medeleven van de deelnemers
met de slachtoffers van zinloos geweld, of
dat er daarnaast nog andere, misschien
minder humanitaire redenen een rol spelen,
zoals bij een groep willen horen als
men angstig is.’
Kersten vulde haar stage in met het vergaren
van literatuur en het ontwikkelen en
testen van de variabelen voor de vragenlijsten,
waarna ze haar scriptie wijdde aan
het vervolgonderzoek. Een onderzoek dat
ze bewust ‘simpel’ hield.‘Tijdens mijn
bacheloronderzoek was me al duidelijk
geworden dat je je onderzoek klein moest
Gaby Kersten:‘Ik denk niet dat ik zelf ooit aan een stille tocht zal deelnemen.’
houden, dat je niet teveel moest willen, want voor je het weet zie je door de bomen het bos niet
meer. Het was fijn dat ik mijn stage kon gebruiken voor het opzetten van het onderzoek en het
ontwerpen van een meetinstrument, de scriptie werd zo in feite een invuloefening, dat gaat dan
als een trein.’
De scriptie is een verslag van Kerstens’ experimentele, maar ook exploratieve studie naar variabelen
die de intentie tot deelname aan stille tochten kunnen verklaren. Het onderzoek hield Kersten

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006 17
hten
letterlijk dicht bij huis. Iedereen in haar straat in het centrum van Heerlen, vrienden, familie en
kennissen benaderde ze om deel te nemen aan het onderzoek.‘Dat heeft als voordeel dat
mensen geneigd zijn mee te willen werken, ze kennen je immers. Ze doen het ook voor jou. Ik
heb bewust geen deelnemers aan stille tochten benaderd want zij zijn niet meer objectief, ze
hebben immers al de keuze gemaakt om deel te nemen aan een stille tocht. Daarnaast zou het
heel moeilijk en tijdsintensief zijn deze mensen te vinden.’
Kerstens’ onderzoeksgroep bestond uit 120 personen, 56 mannen en 64 vrouwen met een
gemiddelde leeftijd van 34 jaar. De meesten hadden de Nederlandse nationaliteit en hadden
werk. Kersten voerde een experimentele primingstudie uit naar de determinanten van de
intentie tot deelname aan stille tochten. In de primingconditie werden 60 deelnemers blootgesteld
aan de namen van vele slachtoffers van zinloos geweld. In de controleconditie ontbraken
deze namen en werd alleen melding gemaakt van gevoelens van onveiligheid, die – mede – te
wijten zijn aan misdaad en geweld.
Kersten:‘Ik verwachtte dat personen die geconfronteerd werden met de namen van slachtoffers
van zinloos geweld, een lijst met 296 namen met achter elke naam de sterfdatum en een
kruisje, een sterkere morele verontwaardiging en morele zuiveringsgevoelens hebben dan personen
die niet worden geconfronteerd met slachtoffers van zinloos geweld en dat er een positieve
samenhang zal zijn met de intentie tot deelname aan stille tochten.’ Kersten refereert
hiermee aan de psycholoog Philip E. Tetlock die stelt dat morele verontwaardiging en zuivering
zogenaamde ‘motivated responses’ zijn, die mensen aanzetten tot openlijk uiting geven
aan hun gevoelens, bijvoorbeeld door deel te nemen aan demonstraties of protestacties.
‘Je moet
je onderzoek
vooral klein
houden.’
Teleurstelling
Na verwerking, vergelijking en interpretatie van de gegevens wachtte Kersten een teleurstelling.
Haar veronderstelling dat de priming een sterkere intentie te zien zou geven bleek niet
waar te zijn.‘Het was bitter te moeten constateren dat de opsomming van de namen van
slachtoffers wellicht niet de toegevoegde waarde heeft gehad. Dan ga je toch wel even aan je
onderzoeksmethode twijfelen. Misschien had ik een andere primingmethode moeten gebruiken,
zoals de vignetmethode, waarin een reëel voorbeeld van geweld beschreven kan worden.
Dat spreekt wellicht meer tot de verbeelding van de onderzochten en kan daarmee tot sterkere
reacties op de vragenlijsten leiden. Een mooie suggestie voor verder onderzoek.’
Uit de resultaten van Kerstens’ onderzoek blijkt vooralsnog dat de bereidwilligheid om deel te
nemen aan stille tochten in ieder geval gedeeltelijk beïnvloed wordt door positieve, empathische
reacties op slachtoffers en in mindere mate door op het ‘zelf’ gerichte variabelen als positie-identificatie
of door ‘boze’ morele punitieve reacties, zoals vergelding, afschrikking en
morele verontwaardiging.‘Als het gaat om het geweld in de Nederlandse samenleving doen
de slachtoffers er kennelijk nog toe, en het gaat daarbij niet alleen om egocentrische reacties,
tenminste niet in Heerlen’, aldus Kersten.
Met veel plezier –’ alles wat je geleerd hebt komt in zo’n scriptie samen’ – kijkt Kersten terug
op haar onderzoek. De resultaten zijn intussen verwerkt in een artikel dat Lodewijkx schreef
voor het Britse Journal of community and applied social psychology.‘Dat is natuurlijk erg leuk
en maakt me ook wel trots. Ik ben als tweedekanser aan de studie begonnen, met alleen mavo
op zak, dan is dit toch een mooi resultaat. Of ik zelf ooit aan een stille tocht zal deelnemen? Ik
denk het niet. Verdriet, vind ik, heb je in je hart en dat hoef je niet publiekelijk te tonen. Het
kan trouwens wel heel ver gaan met stille tochten. Onlangs was er hier een in Limburg voor
een doodgeslagen hond. Heel erg hoor, maar een stille tocht...’
Fred Meeuwsen

18 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
activiteiten
In deze rubriek staan activiteiten vermeld zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten
van studentenverenigingen en landelijke dagen, georganiseerd door
Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen.
Het gaat om activiteiten die (in principe) door alle studenten kunnen worden
bijgewoond. Van in kleur vermelde activiteiten treft u een korte beschrijving aan.
Voor de meest actuele, maar ook méér informatie en aanmelden, verwijzen wij
u naar de respectievelijke webpagina’s van uw faculteit en/of studiecentrum
(www.ou.nl).
JANUARI
za 6 – Nieuwjaarsactiviteit i.s.m. studentenvereniging ValC-hof
(sc Nijmegen)
ma 8 – Nieuwjaarsborrel en poëzie en proza, gekozen en voorgedragen
door eigen leden (Utile Dulci Den Bosch, zie bij sc Nijmegen)
–Nieuwjaarsborrel gevolgd door een lezing over Mozarts
Europareis (SusterBertken Utrecht)
di 9 – Lezing M. Yourcenar ‘Het hermeneutische zwart’ door
drs. Ria de Oude (sc Enschede)
–Boekbespreking door drs. Tom van Dorp De domesticatie van
het noodlot (sc Den Haag)
do 11 – Lezing ‘Schilderkunst van de Gouden Eeuw’ (psp Friesland)
vr 12 – Lezing door Christiaan Janssens ‘Egyptomanie’
(sc Parkstad Limburg)
–Extra scriptiedag faculteit Psychologie (sc Parkstad Limburg,
zie déze Modulair)
za 13 – Nieuwjaarsreceptie en diploma-uitreiking (sc Zwolle)
–Nieuwjaarsbijeenkomst in Museum Het Valkhof
(ValC-hof, sc Nijmegen)
ma 15 – Strafrechtlezing door mr. Paul Wessing Charivari,‘Volksgericht
en eigenrichting; Volksgebruiken en juridische sancties’
(Retor Den Bosch, zie bij sc Nijmegen)
–Lezing dr.Annet de Lange (De Studiekamer, sc Den Haag)
di 16 – Excursie Groninger archieven (sc Groningen)
–Literatuurclub (SusterBertken Utrecht)
wo 17 – Lezing door Culturele Contactgroep Zwolle (sc Zwolle)
do 18 – Filmclub (SusterBertken Utrecht)
vr 19 – Leesclub: Ismail Kadare Dromenpaleis (sc Parkstad Limburg)
–Landelijke dag Literaire cultuur (sc Amsterdam, zie déze
Modulair)
ma 22 – Poëziewerkgroep (SusterBertken Utrecht)
di 23 – Lezing door dr. Toon Bosch:‘De dynamiek van de Gelderse rivier
in cultuurhistorisch perspectief in de 20e eeuw’ (sc Nijmegen)
wo 24 – Boekbespreking uit het boek Ongewenste Goden, de publieke
rol van religie in Nederland van Marcen ten Hooven en Theo
de Wit (sc Groningen)
za 27 – Bezoek Gevangenismuseum (sc Zwolle)
zo 28 – Excursie naar Brussel met bezoek aan twee exposities
(sc Parkstad Limburg)
ma 29 – Luistergroep Muziek (SusterBertken Utrecht)
di 30 – Diploma-uitreiking (sc Amsterdam)
FEBRUARI
do 1 – Workshop over zelfconfrontatiemethode (Synaps sc Nijmegen)
ma 5 – ‘Nationalisme’, presentatie door vijf leden ‘Utile Dulci’. Zij waren
deelnemer Zomerschool Maastricht 2005 (Utile Dulci Den
Bosch, zie bij sc Nijmegen)
do 8 – Lezing door mevrouw Trudy Sweerman ‘Het kunstenaarscollectief
in Mook’ (ValC-hof, sc Nijmegen)
ma 12 – Lezing door dr. Peter van Zilfhout ‘Vattimo en het nihilisme’
(Retor Den Bosch, zie bij sc Nijmegen)
wo 14 – Scriptie-oriëntatiedag Strategy and Organization
(sc Utrecht, zie déze Modulair)
di 20 – Interview met P. den Hertog over boek Hitlers schutkleur
(sc Enschede)
wo 21 – Lezing door Culturele Contactgroep Zwolle (sc Zwolle)
ma 26 – Lezing - spreker nog onbekend (De Studiekamer, sc Den Haag)
MAART
ma 5 – Onderzoek emotieherkenning bij jongvolwassen gedetineerden
i.h.k.v. onderzoek agressieregulatie (Utile Dulci Den Bosch,
zie bij sc Nijmegen)
do 15 – Lezing door strafrechter Gerlof Meijer (sc Zwolle)
za 17 – Themadag Levenswetenschappen (sc Utrecht,
zie déze Modulair)
ma 19 – Lezing door dr. Jos Pouls ‘Relatie tussen Kerk en (moderne)
kunst’ (Retor Den Bosch, zie bij sc Nijmegen)
wo 21 – Lezing over Theodor Lessing (sc Enschede)
vr 23 – Bezoek rechtbank Zwolle onder leiding van (politie)rechter
Gerlof Meijer (sc Zwolle)
ma 26 – Bijeenkomst psychologiestudenten (sc Zwolle)
–Lezing – spreker nog onbekend (De Studiekamer, sc Den Haag)
di 27 – Diploma-uitreiking (sc Zwolle)
wo 28 – Lezing door Culturele Contactgroep Zwolle (sc Zwolle)
do 29 – Rondleiding Academiegebouw (sc Groningen)

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
19
Activiteiten – selectie
Nederland
Lezing ‘Het hermeneutisch zwart, M. Yourcenar’ in sc Enschede (9 januari)
Voor de lezing vraagt men een bijdrage van 1 euro, te gebruiken voor
een kleine attentie voor de gastspreker. Op 9 januari zullen we het nuttige
met het aangename verenigen. Drs. Ria de Oude, oud-mentor aan de
Open Universiteit, zal een lezing houden over Marguerite Yourcenar.
Tevens is er gelegenheid tot bijpraten onder het genot van een nieuwjaarsborrel.
Marguerite Yourcenar is de eerste vrouw die werd toegelaten
tot het prestigieuze gezelschap van de Académie Française. Tot haar
bekendste werken behoort L’Oeuvre au Noir (1968), een roman die speelt
in de 16de eeuw en die een goed beeld geeft van de vroege renaissance.
De belangrijkste personages vertegenwoordigen verschillende
levenshoudingen. De hoofdfiguur, Zeno, representeert de houding van
de onafhankelijke geest die verboden gebieden betreedt, zoals de alchemie
en de experimentele geneeskunst; hij is gemodelleerd naar figuren
als Paracelsus, Leonardo da Vinci en Giordano Bruno. Uiteraard komt hij
in heftig conflict met de kerk. Dit boek is niet alleen een historische
roman: in de historische context komen universele existentiële
keuzes aan de orde.
Literatuur: Marguerite Yourcenar Het hermeunetisch zwart,vertaling
Jenny Tuin, Amsterdam, Atheneum-Polak & Van Gennep 2002, dertiende
druk, ISBN 9025362893.
Schilderkunst van de Gouden Eeuw, psp Friesland (11 januari)
De lezing zal plaatsvinden op 11 januari in de bibliotheek van Heerenveen
en beginnen om 20.00 uur. Tijdens deze lezing zal er ingegaan
worden op de schilderkunst in de Gouden Eeuw. Nadat mevrouw T. van
der Meer een korte lezing heeft gegeven over de schilderkunst in de
Gouden Eeuw zal mevrouw A. van der Woude ingaan op de grote
Nederlandse schilder Jan van Eijk. Mevrouw T. van der Meer is een medewerker
van het provinciaal steunpunt Friesland en mevrouw A. van der
Woude heeft haar bachelordiploma cultuurwetenschappen aan de Open
Universiteit Nederland behaald.
Bezoek aan Gevangenismuseum te Veenhuizen, sc Zwolle (27 januari)
Zaterdag 27 januari krijgen we een rondleiding van Jan Bron, vrijwilliger
van het museum. Bij voldoende aanmeldingen gaan we toeren door de
Boevenbus. Ook kinderen zijn van harte welkom! Tijdstip: 13.00 - 17.00
uur.
Interview over Hitlers schutkleur van Peter den Hertog, sc Enschede
(20 februari)
Hitlers schutkleur is de titel van het door drs. Peter den Hertog geschreven
boek. Hij onderzocht de oorsprong van Hitlers antisemitisme. Waar
kwam zijn rabiate jodenhaat vandaan? Gewapend met een nieuw analytisch
instrumentarium herijkt Den Hertog de bestaande interpretaties
van 1936 tot heden. In de vorm van een interview zal hij op een losse
manier over dit onderwerp worden ondervraagd door Johan Thüss,
student bij de Open Universiteit. Peter den Hertog (1951) studeerde
cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit Nederland.
Literatuur: Peter den Hertog, Hitlers schutkleur,ISBN 902956248.
Duur: 19.30-21.30 uur. Per lezing vraagt men een bijdrage van 1 euro,
te gebruiken voor een kleine attentie voor de gastspreker.
Fijne Kerst en Gelukkig Nieuwjaar!
Zoek je een universitaire master?
Wil je naar een voorlichtingsdag?
www.universitairemasters.nl
Mede namens alle medewerkers
van de Open Universiteit Nederland
wenst de redactie van Modulair haar studenten
een roostervrije Kerst en
een in alle opzichten leerrijk 2007!
DE ENIGE OFFICIËLE MASTERSITE, VERZORGD DOOR DE VEERTIEN NEDERLANDSE UNIVERSITEITEN

Service en informatie
Dienstverlening feestdagen
De afdeling Service en informatie is
telefonisch niet bereikbaar van vrijdag
22 december 2006 tot en met
maandag 1 januari 2007. U kunt
echter uw vraag stellen via ons
webadres: www.ou.nl/vraagenantwoord.
De kans is groot dat u daar
direct het antwoord vindt. Mocht
dit niet het geval zijn, stuurt u ons
dan vanuit deze site een e-mail.
Vanaf dinsdag 2 januari worden de
mailberichten weer beantwoord.
Direct bestellen via www.ou.nl
Ook tijdens de feestdagen kunt u op elk gewenst
moment online uw cursussen bestellen.
Tip 1:Bestelt u drie of meer modulen ineens,
dan schrijven wij u in voor een studiepakket.
Dat is niet alleen goedkoper per module, maar
u krijgt daarbij ook opnieuw inschrijfrechten
(inclusief drie tentamenkansen) voor cursussen
waarvoor u al staat ingeschreven, maar die
u nog niet heeft afgerond. Dit geldt uiteraard
voor zover de cursus nog wordt getentamineerd.
Op het al genoemde webadres
(www.ou.nl/vraagenantwoord) staat hierover
uitgebreide informatie.
Tip 2:Lees voor u bestelt, eerst de cursusomschrijving;
daarin vindt u alle relevante gegevens
over begeleiding, tentamens en eventueel
vereiste voorkennis.
Tip 3:Bent u opleidingsstudent? Raadpleeg
dan ook uw online studiepad om er zeker van
te zijn dat u de cursus(sen) die u wilt bestellen
ook kunt inbrengen in uw opleiding.
Verwerking bestellingen en verzending
cursusmateriaal
In verband met de financiële afsluiting van
2006 kunnen wij na vrijdag 15 december geen
cursusbestellingen meer verwerken. De bestellingen
die na 15 december bij ons zijn binnengekomen,
worden vanaf 2 januari 2007 – op
volgorde van binnenkomst – verwerkt. Dit
geldt zowel voor de bestellingen die via onze
website worden gedaan, als voor de schriftelijke
bestelformulieren. Het cursusmateriaal
wordt verzonden na de verwerking van de
inschrijving. Houdt u er dus rekening mee dat
het in deze periode even kan duren voordat u
uw cursussen in huis heeft.
Tentamens
Bij het verschijnen van deze Modulair is aanmelden
voor de reguliere tentamens van de
januarironde 2007 (nagenoeg) niet meer
mogelijk. De sluitingsdatum voor de aanmelding
tentamens in Nederland en Vlaanderen
voor de januarironde, is/was op 20 december
2006. Overigens worden deze data steevast
gecommuniceerd via de vaste rubriek
Tentameninfo (pagina 30-31).
Sys-tentamens begin januari
De studiecentra en provinciale steunpunten
van de Open Universiteit zijn tussen kerst en
nieuwjaarsdag gesloten (zie ook hierna). Systentamenaanmeldingen
die u in de vakantie
opstuurt, worden daardoor pas vanaf de eerste
week van januari 2007 verwerkt. Indien u de
eerste weken van januari een sys-tentamen
wilt doen, had uw aanmelding al vóór de kerst
in het studiecentrum verwerkt moeten zijn.
Kijk op de sites van de studiecentra (www.ou.nl/
studiecentra) bij ‘tentamens’ om te zien wanneer
de aanmelding voor uw studiecentrum
binnen moet zijn. Indien uw aanmelding niet
vóór de kerstvakantie is verwerkt, kunt u pas
vanaf half januari een sys-tentamen afleggen.
Studiecentra
Zoals hiervoor al gemeld, is de gehele organisatie,
inclusief de studiecentra, van 25 december
tot en met 1 januari gesloten. Een aantal
studiecentra heeft in de eerste week van januari
echter ook nog afwijkende openingstijden.
Voordat u in de periode van 2 januari tot 6
januari het studiecentrum te gaat bezoeken,
raden wij u daarom aan eerst de al genoemde
website van de studiecentra te raadplegen. Zo
voorkomt u dat u voor een dichte deur komt te
staan.
Studiebegeleiding
De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding
vindt u steeds op de desbetreffende
webpagina van een cursus op respectievelijk
Blackboard/Studienet of Studieaanbod
(www.ou.nl). In dit berichtje maken wij studenten
wel attent op cursussen waarvan recent
wijzigingen in de begeleiding zijn opgetreden.
Voor precieze informatie moet u dus de cursussite
zelf even raadplegen. Het gaat om de
volgende cursussen:
–Constitutioneel recht (R16252 )
–Databases (T14151)
–Inleiding in de conflicthantering en
mediation (S28311)
–Inleiding in de psychologie (S12112)
–Intelligentie en sociale competentie (S35311)
–Managementcompetenties (B04111)
–Materieel strafrecht (R38272)
–Onderzoek als genre en empirische
cyclus/AV5 (B18111)
–Onderzoek: faseren en probleemstellen/
AV6 (B20111)
–Onderzoekspracticum inleiding psychologisch
experiment (S05251
–Onderzoekspracticum kwantitatieve
data-analyse (S13111).
–Onderzoekspracticum non-parametrische
data-analyse (S24211)
–Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen
(C44112).
–Pre-master Managementwetenschappen
(B6661C)
–Reflectie en argumentatie/AV7 (B21111).
Verhuizing studiecentrum
Nijmegen
Het studiecentrum Nijmegen verhuist naar
Erasmuslaan 9, dat is 250 meter vanaf de huidige
locatie. De postcode wordt daarmee:
6525 GE NIJMEGEN. Telefoon-, fax- en postbusnummer
veranderen niet. In verband met deze
verhuizing is het studiecentrum gesloten in
week 4, van 22 t/m 27 januari. De reguliere
tentamens en bijeenkomsten gaan gewoon
door. Vanaf 30 januari kunt u ons op de nieuwe
locatie bezoeken. De feestelijke (her)opening
volgt nog.

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
21
Fiscale aftrekbaarheid van studiekosten
Volgt u een studie of opleiding? Soms kunt u de kosten ervan aftrekken van huidig of later inkomen.
Maar wanneer komt u voor aftrek in aanmerking?
Volgt u een opleiding of studie, dan kunt u in
een aantal gevallen de studiekosten aftrekken
als u aangifte inkomstenbelasting doet. Die
aftrek is echter wel aan regels gebonden. Om
te beginnen moet u de studie volgen voor uw
huidige of toekomstige baan. Wie dus uit pure
liefhebberij een studie kunstgeschiedenis
volgt zonder de intentie te hebben om daarin
verder te gaan, kan de gemaakte studiekosten
niet aftrekken.
Verder kunt u uiteraard alleen studiekosten
aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Wordt uw
studie geheel vergoed door uw werkgever,
dan valt er voor u niets meer af te trekken.
Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten,
dan kunt u alleen de niet-vergoede
kosten aftrekken, en dan alleen voor zover
deze kosten voor aftrek in aanmerking komen.
Niet alle studiekosten zijn namelijk aftrekbaar.
Zo kunt u huisvesting, werk- of studeerruimte,
eten, drinken en kleding niet aftrekken, ook
niet als u vanwege uw studie voor dit soort
zaken extra kosten heeft gemaakt. Ook reis- en
verblijfskosten kunt u niet aftrekken. Dat betekent
dat de reiskosten naar het studiecentrum
of steunpunt en ook de kosten van excursies
en studiereizen niet voor aftrek in aanmerking
komen.
Aftrekbare kosten
Kosten van boeken en leermiddelen en lesgeld
(waaronder de kosten voor modules, hbo- en
wo-toeslag, tentamens, de aanvraag voor vrijstellingen
en voor toelating tot de masteropleiding
en administratiekosten) zijn aftrekbaar.
Zelfs de afschrijving van een voor de studie
aangeschafte computer is aftrekbaar, voor
zover deze voor de studie wordt gebruikt.
Gebruikt u de computer ook voor andere
zaken, dan is slechts een deel van de afschrijving
aftrekbaar. De jaarlijkse afschrijving
van de computer bedraagt 90% van de aankoopprijs
gedeeld door 3. Van een computer
van € 5.000,- kunt u dus maximaal (0,9 maal
5.000 : 3 =) € 1.500,- per belastingjaar in aftrek
brengen.
Drempel
De studiekosten zijn aftrekbaar boven de nietaftrekbare
drempel van € 500,-. Voorbeeld:
– lesgeld € 700,-
– boeken € 300,-
– aanschaf computer € 6.000,- (voor 50%
voor de studie gebruikt)
– reiskosten € 100,-.
Lesgeld € 700,-
Boeken € 300,-
Computer (0,9 maal 6.000 : 3 =)
€ 1.800 maal 50% € 900,-
Reiskosten (niet aftrekbaar) € 0,-
Totaal € 1.900,-
Af: drempel € 500,-
Aftrek € 1.400,-
De studiekostenaftrek is in principe beperkt
tot maximaal € 15.000,- per belastingjaar.
Alleen tijdens de zogenaamde ‘standaardstudieperiode’
is een hogere aftrek mogelijk.
Tijdens deze periode – maximaal zestien aaneengesloten
kalenderkwartalen die de student
zelf kan kiezen – is de aftrek onbeperkt. Als
aanvullende voorwaarde geldt dat de
student 18 jaar of ouder moet zijn, maar niet
ouder dan 30. Hij moet in deze periode voornamelijk
studeren. Het is dus niet mogelijk er
naast de studie een fulltime baan op na te
houden.
Nota bene:de studiekosten die de student niet
kan aftrekken wegens onvoldoende inkomen,
schuiven door naar het eerste jaar waarin er
wel inkomen is. Er moet dan wel aangifte zijn
gedaan in het jaar waarin de kosten werden
gemaakt.
Aftrek ouders
Zoals hiervoor al opgemerkt, komen alleen
kosten in aanmerking voor aftrek die de
student zelf maakt. Ouders kunnen dus beterniet
zelf de studiekosten voor hun kind betalen,
want zij kunnen niets aftrekken. Ouders die
de studie van hun kind willen sponsoren, kunnen
het beste het benodigde geld aan hun
kind schenken of lenen. De student betaalt
vervolgens zelf de studiekosten en komt dan
voor aftrek van de scholingsuitgaven in aanmerking.
Onder bepaalde voorwaarden kunnen ouders
wel voor aftrek in verband met kosten voor
levensonderhoud van hun kind in aanmerking
komen. Hun kind moet dan jonger zijn dan 30
jaar, de ouders moeten minimaal € 386,- per
kwartaal bijdragen in diens kosten van het
levensonderhoud, de ouder heeft geen recht
op kinderbijslag voor het kind en het kind ontvangt
geen studiefinanciering. De forfaitaire
aftrek voor een kind tussen 12 en 18 jaar
bedraagt € 399,- per kalenderkwartaal. Voor
kinderen van 18 jaar en ouder is de aftrek
minimaal € 330,- per kalenderkwartaal, maar
die wordt verhoogd tot € 990,- als de student
uitwonend is, de ouders minimaal 90% van de
kosten voor levensonderhoud dragen en die
kosten minimaal € 990,- per kalenderkwartaal
bedragen. Een forfaitaire aftrek van € 660,- is
van toepassing als de ouders minimaal 50%
van de kosten voor levensonderhoud betalen
en de kosten daarvan minimaal € 660,- per
kalenderkwartaal bedragen.
Tip:Op www.belastingdienst.nl kunt u de brochure
‘Aftrek studiekosten of andere scholingsuitgaven
2006’ downloaden.
Marcel Piket
Mr. Marcel Piket heeft een zelfstandige
belastingadviespraktijk en is hoofdredacteur
van het onafhankelijke tijdschrift FiscAlert
(www.fiscalert.nl).

22 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Belangstellingspeiling Zomerschool Hermeneutiek 2007
De faculteit Cultuurwetenschappen onderzoekt of in het tweede semester
(eind mei, begin juni 2007) van het studiejaar 2006-2007 een Zomerschool
Hermeneutiek kan worden georganiseerd. De Zomerschool is een mix van
inhoudelijke verdieping op met name de filosofische cursussen in het curriculum
en een training in academische vaardigheden. Inschrijving staat open voor
studenten Algemene cultuurwetenschappen die hun propedeuse hebben afgerond
of nog dit studiejaar zullen afronden. Vanwege de inhoudelijke overeenkomsten
staat de cursus níet open voor studenten die de cursus Theorieën van
de cultuurwetenschappen hebben afgerond. Met het kenbaar maken van uw
interesse verplicht u zich niet tot deelname.
De hermeneutiek wordt tegenwoordig beschouwd als één van de meest belangrijke stromingen in de
westerse filosofie. Dit vloeit niet in de laatste plaats daaruit voort, dat auteurs als Hans-Georg Gadamer
(1900-2002) en Paul Ricoeur (1913-2005) in de jaren na de Tweede Wereldoorlog belangrijke impulsen
aan deze stroming hebben gegeven, en haar daarmee in het middelpunt van de aandacht van de westerse
filosofie hebben geplaatst. Maar de hermeneutische traditie is veel ouder. Het woord ‘hermeneutiek’ is
afgeleid van het Grieks, en staat voor ‘uitleggen’ of ‘vertalen’; het wordt veelal in verband gebracht met
Hermes, in de Griekse mythologie de boodschapper van de goden, die niet alleen tot taak had boodschappen
over te brengen, maar er ook voor diende te zorgen dat de overgebrachte boodschappen werden
begrepen. Hij diende deze boodschappen daarmee ook uit te leggen, ofwel te interpreteren. In de
zin van ‘interpretatieleer’ of ‘interpretatiekunde’ heeft de hermeneutiek een traditie die teruggaat tot de
oudheid. Het begin van de moderne hermeneutiek wordt doorgaans gelegd bij de Duitse filosoof
Wilhelm Dilthey (1833-1911), die de hermeneutiek tot de algemene methode van de geesteswetenschappen
maakte. Na Dilthey leverden auteurs als Martin Heidegger (1889-1976) en de al genoemde Gadamer
en Ricoeur belangrijke bijdragen aan de hermeneutiek. In hun opvatting wordt hermeneutiek breder
opgevat dan bij Dilthey: voor hen is interpreteren een wezenlijke eigenschap van het mens-zijn.
Opzet zomerschool
Voorafgaand aan de zomerschool ontvangt de student cursusmateriaal, dat ter voorbereiding thuis moet
worden bestudeerd. Tijdens de zomerschool worden teksten en/of tekstfragmenten – al dan niet in vertaling
– uit de hermeneutische traditie gelezen en besproken. Elke deelnemer krijgt een tekst of tekstfragment
toegewezen, waarover zij of hij tijdens de zomerschool een kort referaat dient te houden, dat het
uitgangspunt vormt voor de bespreking van deze tekst of tekstfragment in de groep. De zomerschool
Hermeneutiek zal worden begeleid door twee filosofen van de faculteit. De zomerschool zal duren van
maandag tot en met vrijdag, en (onder voorbehoud) worden gehouden in Groningen.
Inschrijven
De Zomerschool Hermeneutiek is een gebonden-keuzecursus binnen de postpropedeuse van de bacheloropleiding
Algemene cultuurwetenschappen. De cursus heeft een omvang van een module. De Zomerschool
kan worden opgenomen in een studiepakket. Studenten wordt verzocht hun belangstelling
schriftelijk kenbaar te maken vóór 21 januari 2007, via: Open Universiteit Nederland, Secretariaat
Cultuurwetenschappen, Zomerschool
Hermeneutiek 2007, Postbus 2960, 6401
DL Heerlen, of per e-mail: secretariaat.
cultuurwetenschappen@ou.nl. Vermeld in
brief en e-mail als onderwerp: CW/Zomerschool
Hermeneutiek 2007 en de volgende
gegevens: naam, adres, postcode en
woonplaats, studentnummer en telefoonnummer,
en in welke fase van de studie u
zich bevindt.
Bij voldoende belangstelling én gebleken
financiële haalbaarheid vindt deze zomerschool
doorgang. Bij te grote belangstelling
zal worden geselecteerd op volgorde
van aanmelding: maximaal 30 deelnemers
(2 groepen) en minimaal 15 (1 groep).
In februari 2007 ontvangt u een inschrijfformulier
en nadere informatie over de
betaling van het cursusgeld. Na inschrijving
door overmaking van het dan definitief
vastgestelde cursusbedrag wordt het
schriftelijk cursusmateriaal in het voorjaar
toegestuurd. Het cursusbedrag zal rond de
€ 525,- bedragen, waarbij één gezamenlijk
diner is inbegrepen. Deelnemers dienen
zelf te zorgen voor logies en overige
maaltijden. Nadere informatie kunt u krijgen
bij drs. Herman Simissen, tel. 045-576
2212 of via e-mail:
herman. simissen@ou.nl.
Inleiding in de filosofie
langer in exploitatie
In tegenstelling tot eerdere berichten zal
de nieuwe cursus Inleiding in de filosofie
níet per 1 februari 2007 verschijnen.
Daardoor zal de oude, gelijknamige
cursus, met de code C13112, tot de start
van het nieuw academisch jaar in de
zomer van 2007 in exploitatie blijven.
Er zal dus ook geen noodeditie van deze
cursus uitgebracht zal worden.

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
23
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Landelijke dag
Literaire cultuur
Op vrijdag 19 januari 2007 vindt in studiecentrum Amsterdam van 11.00-
15.30 uur de landelijke dag Literaire cultuur (C02222) plaats. Tijdens de
bijeenkomst bespreken we de voortgang van de cursus en wordt ook
inhoudelijk op de cursusonderdelen ingegaan. U leert uw begeleiders en
medestudenten kennen en u krijgt een introductie op de samenstelling
van de gehele cursus. U krijgt uitleg over hoe u moet werken met de zogeheten
elektronische werkbank (interactief werkboek op Studienet). In deze
werkbank zijn de casussen opgenomen waarvan u enkele individueel én
in groepsverband moet uitwerken. De keuze van de opdrachten en de
inschrijving voor de groepen vinden plaats tijdens deze bijeenkomst. Om
tijdens de dag een gerichte keuze te kunnen maken uit de casussen, is het
raadzaam dat u vooraf de onderwerpen in het Casusboek Literaire cultuur
hebt bekeken. Vergeet ook niet u op tijd aan te melden voor toegang tot
Studienet (deze cursus staat vooralsnog niet in Blackboard). Als gastspreker
is uitgenodigd dr. Barend van Heusden, auteur van het handboek van
de cursus. Ter voorbereiding op zijn college krijgt u vooraf een of meer
(korte) teksten toegestuurd. Verdere vragen kunt u per e-mail stellen via:
dick.disselkoen@ou.nl of wouter.steffelaar@ou.nl. Aanmelden kan, tot
4 januari 2007, schriftelijk: Open Universiteit Nederland, Secretariaat
Cultuurwetenschappen, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, per fax: 045-
5762179 of via e-mail: secretariaat.cultuurwetenschappen@ou.nl (vermeld
in de onderwerpregel de naam van de studiedag). Vermeld altijd uw
naam, adres, postcode, woonplaats, studentnummer en telefoonnummer
en of u staat ingeschreven voor de betreffende cursus. Uiterlijk een week
voor de studiedag ontvangt u een bevestiging van uw inschrijving en
informatie over de te betalen kosten van € 15,-.
onderwijs – Managementwetenschappen
Scriptie-oriëntatiedag Strategy and
Organization 14 februari 2007
Bent u student van de masteropleiding Strategy and
Organization en bijna klaar met de inhoudelijke vakken,
dan kunt u op 14 februari aanstaande aan een scriptieoriëntatiedag
deelnemen. Alleen wie hieraan heeft
deelgenomen, kan de volgende stap zetten: deelname
aan één van de afstudeerkringen, waarin u aan uw
onderzoeksplan werkt. De bijeenkomst vindt plaats in
tel. 045-5762608 of van 8-12 januari naar tel. 045-5762465. Na aanmelding
ontvangen alle deelnemers begin februari een bevestiging. Alleen
wie de scriptie-oriëntatiedag bijwoont, kan een begeleider krijgen voor
zijn of haar onderzoek en ook daadwerkelijk voor de scriptie ingeschreven
worden.
Op de scriptiedag wordt duidelijkheid gegeven over de verdere gang
van zaken rond het afstuderen. Daarnaast geven verantwoordelijke
docenten toelichting op de thema’s waarbij u als student in uw afstuderen
kunt aansluiten. Zo maakt u zowel met de docenten als de inhoud
van het onderzoek nader kennis. In september 2007 zal de volgende
scriptie-oriëntatiedag voor de masterstudenten Strategy and Organization
worden georganiseerd. Berichtgeving hierover verschijnt op
de scriptiewebsite in februari 2007. Overigens heeft in Modulair 2
(11 oktober 2006) een verslag gestaan van de laatst gehouden scriptieoriëntatiedag.
studiecentrum Utrecht, vanaf 13.30 uur.
Als u aan de scriptie-oriëntatiedag wilt deelnemen, dan dient u zich
eerst op onderwerpen te oriënteren die de verschillende afstudeerkringen
aanbieden. U vindt deze op Studienet bij de cursus met code
B9031B. Bepaal voor uzelf welke twee thema’s u interesseren. Deze
thema’s betreffen twee hoofdgebieden: Implementation and change
management en Strategic human resource management. Uiterlijk 12
januari 2007 dient u zich via e-mail bij Susan Meyer te melden (susan.
meyer@ou.nl), met vermelding van de bedoelde twee voorkeurthema’s
en uw studentnummer. Bellen kan ook, op 21 of 22 december naar:
Enterprise Modelling vervangt
Kennismanagement
Zoals bekend en eerder in Modulair bericht, stopt per 1 januari 2007 de
cursus Kennismanagement (T20311). Studenten die de masteropleiding
Strategy and Organization willen afronden, kunnen in plaats van
Kennismanagement de cursus Enterprise Modelling (B46311) bestellen
en afronden om aan het vereiste aantal studiepunten te komen.

24 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
onderwijs – Natuurwetenschappen
NW-symposium 2006:
Dé biodiversiteit bestaat niet!
Het jaarlijks symposium van de faculteit Natuurwetenschappen ging dit jaar over het thema biodiversiteit.
Op zaterdag 4 november sprak decaan prof. dr. Paquita Pérez Salgado met haar openingswoord een kleine
honderd deelnemers toe in het prachtige Auditorium van het Pharmacologische Laboratorium nabij het
studiecentrum Utrecht. Het thema biodiversiteit, de variatie van leven, is al decennia actueel. Er worden veel
soorten bedreigd en er zijn al veel uitgestorven, zoals bijvoorbeeld de overbekende dodo, maar ook het
pokkenvirus, waar we minder tranen om laten. Zoals professor Eijsackers later in zijn lezing opmerkte:
‘Hadden bacteriën maar zulke ogen als de zeehondjes’.
In de eerste lezing schetste universitair
docent dr. Johan van
Rhijn de succesvolle opkomst van
de soort ‘de moderne mens’. Met
zijn explosieve groei en zijn ongehoorde
behoeftepatroon heeft die
een enorme invloed op het mondiale
ecosysteem. Dat de mens
daarmee de aarde en de biosfeer
om zeep helpt, is volgens Van
Rhijn een wijd verbreid misverstand, maar dat
de biosfeer daardoor verandert staat buiten
kijf, met tenminste een lelijke knauw voor de
menselijke populatie.
Prof. dr. Herman Eijsackers, voorzitter van de
Science Advisory Board van de Universiteit
Wageningen, sprak over de wederzijdse beïnvloeding
van natuur en milieu. Onder natuur
verstaat hij alle leven op aarde. Milieu is de
manier waarop de mens de natuurlijke omstandigheden
verandert. Het milieu is sinds de
industriële revolutie een ernstige bedreiging
voor de natuur, maar omgekeerd heeft de
natuur weer invloed op het milieu. Zo breken
micro-organismen bijvoorbeeld verontreinigende
stoffen af. Door ‘eco-engineering’ kunnen we
dit soort natuurlijke processen gebruiken en
verbeteren. Eijsackers pleitte voor beleid op
kortere termijn; dan kun je de effecten beter
overzien en eventueel bijsturen.
Prof. dr. Salomon Kroonenberg,
hoogleraar aan de TU
Delft, sprak juist over de
ontwikkelingen op zeer
lange termijn. Zijn definitie
van ‘natuur’ is ook een
andere:‘dat wat je krijgt als
wij er met onze vingers van
afblijven’. In Nederland valt
dus geen natuur te bekennen.
Door een aantal ontwikkelingen
van vele duizenden jaren te schetsen,
plaatste hij de zorgen en wensen van deze
tijd in een verrassend perspectief. Bijvoorbeeld:
het CO2-gehalte was weliswaar in de ijstijden
de helft van wat het nu is, maar tijdens het
krijttijdperk was het twintig maal zoveel, en de
zeespiegel is de vorige eeuw met 13 centimeter
gestegen, maar er zijn wel periodes geweest
waarin de zeespiegel een stijging vertoonde
van 4 meter per eeuw. Conclusie: over de aarde
hoeven wij ons niet zoveel zorgen te maken,
maar over de overlevingsmogelijkheden van de
soort ‘mens’ op de lange termijn wel wat meer.
Het panel van de drie sprekers, aangevuld met
studente Thea Sigmond die mede dit symposium
heeft voorbereid, kwam in de discussie met
het publiek toch nog tot min of meer gemeenschappelijke
conclusies.‘Fight poverty, not
climate’ was zo’n conclusie, maar ook de conclusie
dat iedereen een eigen beeld heeft van
biodiversiteit.
Tijdens de workshops in het middagprogramma
kon men over de onderwerpen tijdens de
plenaire discussie verder doorspreken: Is economische
groei wel zo’n goed idee? Wat is
gebruiksnatuur en wat kunnen we ermee? Is
de invloed van de mens wel zo desastreus of
is onze bezorgdheid eerder ingegeven door
eigenbelang en economische motieven? Al tijdens
de middagpauze brak de discussie los,
mede naar aanleiding van de diverse milieuparagrafen
in de programma’s van de politieke
partijen. De definitieve antwoorden zullen ook
in de workshops nog wel niet gevonden zijn.
Aan het eind van deze geslaagde dag werden
acht afgestudeerden in het zonnetje gezet,
waarna in een ontspannen atmosfeer bij een
drankje nog even nagepraat kon worden voor
men naar huis vertrok. Die thuisreis was minder
vaak dan je in dit gezelschap zou verwachten
met het openbaar vervoer, want juist deze
zaterdag had de NS uitgekozen voor een hele
reeks van onderhoudswerkzaamheden. Velen
konden dus in de auto nog eens nadenken over
de CO2-uitstoot.
Marga Mulder

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
25
onderwijs – Natuurwetenschappen
Themadag Levenswetenschappen
Op 17 maart 2007 organiseert de faculteit Natuurwetenschappen een
themadag Levenswetenschappen met een lezing, een aansluitende
discussie, AVM-presentaties en begeleiding. De dag begint om 10.00
uur, is uiterlijk om 16.00 uur afgelopen en vindt plaats in het studiecentrum
Utrecht. Het accent ligt op de propedeusecursussen en wel in
het bijzonder op de cursus Evolutie. Voor de AVM-presentaties hebben
zich al drie mensen opgegeven. Er is geen ruimte voor meer presentaties.
In het middagprogramma worden de volgende cursussen begeleid:
Evolutie en gedragsbiologie (gecombineerd); Fysiologie: adaptatie
en milieu en Biologie van cellen (gecombineerd); Natuurkunde;
Natuurwetenschappelijke modellen. Waarschijnlijk wordt de begeleiding
bij de cursus Evolutie in de daarop volgende maanden voortgezet
met vier elektronische bijeenkomsten via DijDidakt. Deze vorm van
begeleiding is al met succes toegepast bij de cursus Scheikunde (zie
Modulair 3 van 15 november 2006). U kunt zich aanmelden via
info@ou.nl met vermelding van ‘Themadag Levenswetenschappen
2007’ in de onderwerpregel. Vermeld ook welke begeleiding u wilt bijwonen.
Nadere informatie volgt via de webpagina van de faculteit
(www.ou.nl) in de rubriek ‘Nieuws’.
Begeleide cursus
Gezondheid in perspectief
De cursus Gezondheid in perspectief (N39211) draait in de periode
februari tot juni 2007. Deze bijzondere cursus geeft inzicht in de relatie
tussen epidemiologische gegevens en determinanten van gezondheid
en de praktijk van het lokale gezondheidsbeleid. In deze cursus werken
studenten samen in teams van vier tot vijf personen. Ze maken daarbij
gebruik van een elektronisch cursusboek en de elektronische leeromgeving
Blackboard. Gedurende de cursus worden individuele en
groepsopdrachten gemaakt. Er wordt gewerkt aan een actueel
gezondheidsprobleem (astma, overgewicht bij kinderen, diabetes mellitus
type 1, depressie, enz.). Gedurende de cursus bouwt deze
opdracht zich uit tot een advies rondom de aanpak van het betreffende
gezondheidsprobleem op lokaal niveau. Begonnen wordt met een
beschrijving van het ziektebeeld en het zoeken van een biologische
verklaring voor de epidemiologische gegevens en de gevonden risicofactoren.
Daarna wordt gekeken hoe vaak dit gezondheidsprobleem
voorkomt op lokaal niveau, maar ook hoe groot het probleem is in
Europa, de rest van de wereld en in Nederland. Tot slot schrijft het
team een beleidsadvies voor een gemeente over de aanpak van het
probleem. Dit advies wordt voorgelegd aan één of meerdere professionals
uit de praktijk (beleidsmedewerker gemeente, GGD-medewerker).
U kunt zich aanmelden voor deze cursus tot 20 januari 2007. Dit vanwege
de verplichte startbijeenkomst op zaterdag 3 februari 2007
in studiecentrum Utrecht. Meldt u zich aan bij de examinator (lily.
fredrix@ou.nl) en vermeld uw voor- en achternaam en het e-mailadres
dat u tijdens de cursus gebruikt. Na de startbijeenkomst volgt een
tussenbijeenkomst op maandag 7 mei 2007.
Nieuwe cursus
Schrijf een tijdschriftartikel over
Milieu en duurzaamheid
Mensen die op wetenschappelijk niveau werken, moeten via publicaties
kunnen communiceren met vakgenoten. In de nieuwe cursus Scientific
and Professional Publishing on Environment and Sustainability
(N41311) leert u de verschillende aspecten van het schrijven en publiceren
van een artikel. Stapsgewijs doorloopt u het gehele publicatietraject.
Daarbij neemt u verschillende rollen op zich: auteur, reviewer en
copy-editor. Op die manier ervaart u hoe het publicatietraject verloopt.
U schrijft, ontvangt commentaar van (onbekende) reviewers, geeft
commentaar op een artikel van een ander en herschrijft uw eigen werk.
Docenten geven tijdens het proces handreikingen en terugkoppeling.
Aan het eind van het traject levert u een artikel in dat in het elektronische
tijdschrift e-Journal on Environment and Sustainability gepubliceerd
wordt. Dit biedt een unieke kans om uw onderzoekswerk aan een
breed publiek te tonen. De nieuwe cursus is bestemd voor studenten
van de masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen. De studielast is
1module.Voordat u aan de cursus begint, moet u beschikken over
eigen milieuwetenschappelijke (onderzoeks)gegevens als basis voor
een artikel. Deze gegevens heeft u verzameld in een milieu-wetenschappelijk
onderzoek, of u bent daarmee ver gevorderd. De benodigde
onderzoeksgegevens komen bij voorkeur uit uw afstudeeronderzoek
voor de masteropleiding. Het is ook toegestaan om andere onderzoeksgegevens
voor het artikel te gebruiken, bijvoorbeeld de gegevens uit
het afstudeeronderzoek van de voorafgaande bacheloropleiding. Dit
laatste is ter beoordeling van, en kan alleen na overleg met, de cursusbegeleider(s).
Het cursusmateriaal bestaat uit een elektronisch takenboek en een
Open Journalling System (OJS). In het takenboek staan de taken en
wordt verwezen naar bronnen voor het uitvoeren van de taken. De
communicatie tussen studenten onderling en tussen student en docent
verloopt via het OJS. Ook het elektronische tijdschrift wordt uitgegeven
via het OJS. De cursus draait de eerste keer in de periode februari tot
juni 2007. In deze periode doen studenten en docenten mee van de
Open Universiteit Nederland, Universiteit van Amsterdam en Fontys
Hogescholen. U kunt zich inschrijven tot eind januari 2007. In verband
met de voorbereidingen is het wenselijk dat u zich zo vroeg mogelijk
aanmeldt bij dr. Wilfried Ivens: wilfried.ivens@ou.nl.

26 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
onderwijs – Natuurwetenschappen
Proefstudenten gevraagd
Nieuwe cursus Environmentallly
Improved Production
InCompany Milieuadvies heeft
nieuwe website
InCompany Milieuadvies heeft sinds november een externe website.
Op de website (www.incompany-milieuadvies.nl) staat informatie voor
zowel toekomstige student-medewerkers als potentiële opdrachtgevers.
Studenten in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen kunnen
de cursus Virtueel milieuadviesbureau in de eindfase van de opleiding
doorlopen. Zij werken en leren daarbij in een virtueel bedrijf:
InCompany Milieuadvies. Dit virtuele milieuadviesbureau bezat al enkele
jaren een uitgebreide interne website (bedrijfsweb) en een interne
virtuele werkruimte. In toenemende mate was er echter behoefte om
ook naar buiten toe meer informatie over InCompany Milieuadvies te
verschaffen. U kunt zich voor deelname aan de cursus Virtueel milieuadviesbureau
vanaf nu ook aanmelden via de website en het aanmeldformulier
aldaar.
De faculteit Natuurwetenschappen ontwikkelt op dit moment de nieuwe
cursus Environmentally Improved Production met een studielast van
1module. Voordat de cursus definitief wordt uitgebracht, wil het cursusteam
de cursus in een proeftoets voorleggen aan een kleine groep
studenten. Op grond van hun bevindingen wordt de voorlopige versie
aangepast. De proeftoets is gepland voor het voorjaar 2007. De exacte
periode is afhankelijk van het beschikbaar komen van het cursusmateriaal.
In de cursus wordt ‘environmentally improved production’ vanuit een
natuurwetenschappelijk invalshoek behandeld. Na een uitgebreide
kaderscheppende introductie volgt een behandeling van de diverse
(analyse)instrumenten hiervoor. Daarbij krijgen de studenten diverse
opdrachten die ze kunnen uitvoeren met behulp van informatie uit actuele
artikelen die worden bijgeleverd. Deelnemers ontvangen een vergoeding.
Indien zij voor het afsluitende tentamen bij de proeftoets een
voldoende halen, kunnen zij deze bij de inschrijving voor de definitieve
cursus verzilveren met een cursuscertificaat. U kunt zich aanmelden voor
de proeftoets bij dr. Wilfried Ivens: wilfried.ivens@ou.nl.
onderwijs – Informatica
pelijke staf van de desbetreffende faculteit(en). De benoemingstermijn
van leden is twee jaar met de mogelijkheid van verlenging met nog eens
twee jaar.
Geef u op als student-lid Facultaire
opleidingscommissie
De Facultaire opleidingscommissie is een bij de wet verplichte
commissie die, gevraagd of ongevraagd, advies uitbrengt over de
Onderwijs- en examenregeling (OER) alvorens het instellingsbestuur
de regeling vaststelt. Verder beoordeelt de commissie jaarlijks de
wijze van uitvoeren van de OER. Uitgaande van de wet is in het
bestuursreglement van de Open Universiteit bepaald dat opleidingscommissies
bestaan uit zes leden, paritair samengesteld uit studenten
van de desbetreffende opleiding(en) en uit leden van de wetenschap-
De commissie vergadert drie keer per jaar. De vergaderlocatie is afwisselend
Heerlen of Eindhoven en neemt een gehele middag in beslag.
Reiskosten worden vergoed. Op dit moment is dr. ir. Karel Lemmen voor
zitter en drs. Henk Frederiks secretaris van de commissie. Omdat de zittingstermijn
van de huidige student-leden afloopt, zoekt de opleidingscommissie
wo-studenten informatica (bachelor of master) die zitting willen
nemen in dit voor studenten uitermate belangrijke gremium.
Daarbinnen kunnen zij hun mening en advies geven omtrent opleidingsen
faculteitszaken. Belangstellenden kunnen zich vóór 15 februari 2007
melden bij de heer Lemmen: 045-5762558 of per e-mail:
karel.lemmen@ou.nl. Ook voor vragen kunt u contact opnemen met
de heer Lemmen. Zie voor verslagen van de opleidingscommissie de
nieuwspagina van de faculteit Informatica op Studienet.

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
27
onderwijs – Informatica
Impressies TouW-dag
Op zaterdag 11 november om 10.00 uur arriveerden de eerste mensen, die hun
vrije dag opgaven om de jaarlijkse TouW-dag van de gelijknamige faculteitsvereniging
bij te wonen. Tijdens de ontvangst werd de algemene ledenvergadering
gehouden tot 10.45 uur. Daarna begon het officiële programma voor zo’n
50 studenten: stand van zaken binnen de faculteit Informatica (visitatie),
Eenmalig aanschuifcollege
bij TU/e Eindhoven
De faculteit Informatica ontwikkelt
momenteel een nieuw vak in de masteropleiding
Computer Science met als
werktitel ‘Webservices en Applicatie-
Integratie’. Het is de bedoeling om dit
vak vanaf 2008 te gaan aanbieden.
Voor de ontwikkeling van dit vak wordt
samengewerkt met de faculteit Wiskunde
& Informatica van de Technische
Universiteit Eindhoven (TU/e). De TU/e
organiseert een hoorcollege met bijbehorend
practicum dat als basis wordt
gebruikt. Dit hoorcollege met bijbehorend
practicum, met als titel ‘Web-
Technologie van Informatiesystemen’
(TU/e-vakcode 2ii60), wordt gehouden
in de periode 5 februari-16 maart, op
dinsdag en vrijdag telkens van 10.45-
12.30 uur.
Een gelimiteerd aantal studenten van
onze masteropleiding kan bij wijze van
experiment aanschuiven bij dit vak in
Eindhoven, en deelnemen zowel aan de
hoorcolleges als aan het practicum.
Belangstellenden voor dit aanschuifonderwijs
kunnen zich vóór 31 januari
2007 wenden tot een van de docenten,
via e-mail aan dr. ir. Karel.Lemmen
(karel.lemmen@ou.nl) of dr. Lex. Wedemeijer
(lex.wedemeijer@ou.nl) om te
overleggen over mogelijkheden en
voorwaarden voor deelname.
lezingen en afsluitend het kunnen leggen van de sociale contacten, zowel met
studenten als met wetenschappelijk medewerkers. Bestuurslid van TouW, Rikki
Dijksman, doet verslag.
Er zijn 11 leden aanwezig, terwijl ik me nog bezig houd met de ontvangst van de sprekers en deelnemers.
Allereerst de TouW-ledenvergadering. Elly Dirne wordt voorgesteld als kandidaat-lid van het bestuur. Zij
wordt met algemene stemmen aangenomen. Martin van Egmond biedt aan om, indien nodig, te helpen.
De jaarrekening wordt goedgekeurd en een nieuwe kascommissie wordt gekozen. Er wordt gevraagd wat
nu het voordeel is van het TouW-lidmaatschap en wat er gedaan wordt aan ledenwerving. Antwoord op
de eerste vraag is nu: slechts korting op de TouW-dagen. Maar er zijn vergaande plannen om via de site
meer te doen voor de leden. De tweede vraag: wij proberen informatie en een aanmeldingsformulier mee
te laten sturen bij de afname van cursussen van informaticastudenten. Helaas is dit verzoek nog niet
gehonoreerd.
Om 10.45 uur houdt Evert van de Vrie een korte presentatie over de recente visitatie van de faculteit
Informatica. De bevindingen van de commissie waren over het algemeen positief. Negatief waren ze over
de afsluiting van het bachelorprogramma, het OTO-project. De faculteit had echter al signalen opgevangen
vanuit diverse hoeken, ook van studenten, dat dit geen bevredigend project was en men is al begonnen
met een heroriëntering. De visitatiecommissie heeft gesprekken gevoerd met een groep studenten
uit de bachelor, een groep uit de master en studenten die in de Facultaire opleidingscommissie zitten.
Om 11.00 uur beginnen de presentaties. Door de grootte van de groep moet deze gesplitst worden.
Sylvia Stuurman en Mark Hissink Muller worden bereid gevonden hun presentatie en workshop twee
keer te verzorgen. Bij Sylvia is het vervolgens hard zwoegen achter de computer om kennis te maken met
Eclipse en Junit. In de toekomst gaat er waarschijnlijk gebruik van gemaakt worden. Het zijn open-sourceprogramma’s,
dus door iedereen ook gratis te downloaden. Mark Hissink Muller vertelt iets over een
programma dat hij ontwikkeld heeft om grote projecten te structureren. Hij gebruikt dit programma
sinds kort zelf, maar hij kan ons niet de sheets geven, omdat het nog volop in ontwikkeling is en nog
niet beschermd. Frank Herrman geeft een hele duidelijke inventarisatie over verschillende Rich Internet
Applications vanuit de cliëntkant. Java weet zich in deze sector dus nog steeds goed te handhaven.
Nagenoeg alle sheets staan zowel op de website van de faculteit Informatica als van TouW.
Het programma is ‘s middags onderbroken door een lunch waaraan eenieder zich te goed heeft gedaan.
Uiteindelijk wordt de dag afgesloten met een drankje, de momenten waarom het toch óók gaat: het
kunnen leggen van contacten met medestudenten en het uitwisselen van ervaringen.
Rikki Dijksman, TouW

28 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
onderwijs – Psychologie
Scriptie- en stagestudenten gezondheidspsychologie gezocht
Participeer in onderzoek Actief plus
Bij de faculteit Psychologie wordt momenteel het project
Actief plus uitgevoerd waarbinnen plaats is voor inbreng
van studenten gezondheidspsychologie. Het project is een
evaluatiestudie van een beweegadvies op maat voor vijftigplussers.
Binnen dit project kunnen diverse deelstudies
worden uitgevoerd. Het voorwerk voor de scriptie of stage
vindt plaats in de maanden januari tot maart 2007. Daarna
vindt het daadwerkelijke onderzoek plaats. Wij raden
studenten aan zich zo spoedig mogelijk aan te melden
omdat bij meer aanmeldingen zal worden geselecteerd.
Basisaantekening psychodiagnostiek
In de bacheloropleiding Psychologie zijn de cursussen Inleiding in de
neuropsychologie en psychofarmacologie (S25211) en Onderzoekspracticum
observatie en interview (S31211) als verplichte vakken voor de
Basisaantekening Psychodiagnostiek opgenomen. Wenst u na de masteropleiding
de Basisaantekening Psychodiagnostiek te behalen, dan dient u
onder andere deze cursussen afgerond te hebben.
Zowel voor de ongedeelde opleiding als voor de bachelor- en masteropleiding
heeft altijd de verplichting bestaan dat er een observatiepracticum
gedaan moest worden. De meeste studenten hebben hiervoor de
cursus Methoden en technieken 2 (S05241 en eerdere versies) gedaan
waarin een observatiepracticum als bijzondere verplichting was opgenomen.
Hebt u geen observatiepracticum afgerond, en bent u in uw studiepad
gecompenseerd voor de cursus Onderzoekspracticum observatie en
interview (S31211), dan kunt u in aanmerking komen voor een tegemoetkoming
in de betaalde cursuskosten. Op de nieuwspagina van Studienet
(Psychologie) kunt u lezen of u voor een tegemoetkoming in aanmerking
komt.
Voor studenten die in de ongedeelde opleiding afstuderen, mag de faculteit
de Basisaantekening psychodiagnostiek afgeven zónder dat de cursus
Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie (S25211) afgerond
is. U kunt in de ongedeelde opleiding afstuderen tot 1 september
2007. Studenten die zijn overgestapt van de ongedeelde opleiding naar
de bachelor-masteropleiding en die op basis van de Uitvoeringsregeling
2006-2007 een compensatie hebben gekregen voor de cursus Inleiding in
de neuropsychologie en psychofarmacologie (S25211), moeten deze
cursus dus alsnog aanschaffen en afronden. Hiervoor geldt géén tegemoetkoming
in de betaalde cursuskosten.
Deelstudie 1: Determinanten van bewegingsgedrag bij 50-plussers
De onderzoeksvragen voor deze deelstudie zijn:
–Wat zijn de meest belangrijke psychosociale en omgevingsdeterminanten
van bewegingsgedrag bij 50-plussers in Nederlanders?
–In welke mate kunnen omgevingsdeterminanten het verband tussen
psychosociale determinanten en bewegingsgedrag modereren?
Deelstudie 2: Procesevaluatie van beweegadvies op maat interventie
Onderzoeksvragen voor deze deelstudie zijn:
–Welke interventieprocessen hebben een mogelijk effect veroorzaakt?
–Wat is de leesbaarheid, aantrekkelijkheid, persoonlijke relevantie, begrip
en effect van de interventie?
Deelstudie 3: Effectevaluatie van beweegadvies op maat interventie
Onderzoeksvragen voor deze deelstudie zijn:
–Wat zijn de korte-termijneffecten van een advies op maat interventie op
het beweeggedrag van vijftigplussers?
–Wat zijn de korte-termijneffecten van een advies op maat interventie op
de determinanten en intentie van bewegen?
Theoretische kaders voor dit onderzoek kunnen worden gezocht in de
gedragsverklaringsmodellen en recente theoretische ontwikkelingen
(action planning, coping planning, relapse prevention, intrinsieke motivatie,
invloed van gewoonte, bewustzijn, ASE model, Theory of Planned Behavior).
De student zal het voorwerk voor de scriptie of onderzoeksstage (Onderzoekspracticum
scriptieplan: literatuur lezen, inkaderen onderzoek) in de
maanden januari tot maart 2007 kunnen verrichten. Het daadwerkelijke
onderzoek (verzamelen data zoals het uitvoeren van interviews voor deelstudie
2; invoeren data, analyse onderzoeksdata) zal volgens de huidige
planning plaatsvinden vanaf maart 2007. Een onderdeel van de deelstudies
is het invoeren van data. Dit dient te gebeuren op de Open Universiteit in
Heerlen. Het schrijven van de afstudeerscriptie of het stageverslag vindt
aansluitend plaats. Het algehele onderzoek sluit aan bij het onderzoeksthema
‘Psychosociale determinanten van leefstijlgedragingen’. Begeleiders
van dit onderzoek zijn drs. Maartje van Stralen (maartje.vanstralen@ou.nl)
en prof. dr. Lilian Lechner (lilian.lechner@ou.nl).
Aanbod geldt alleen voor ‘gecompenseerde’ studenten
Deel cursusgeld Onderzoekspracticum
observatie en interview retour
Psychologiestudenten die in hun studiepad gecompenseerd zijn voor de
cursus Onderzoekspracticum observatie en interview (S31211) en die deze
cursus alsnog nodig hebben om de Basisaantekening psychodiagnostiek te
behalen, kunnen zich melden bij de faculteit psychologie. U komt dan in
aanmerking voor een eenmalige vaste teruggave van € 130,- op de moduleprijs
van deze cursus. Deze korting wordt verstrekt tot 31 december 2007.
U kunt zich uitsluitend aanmelden indien in uw studiepad op de plaats van
het Onderzoekspracticum observatie en interview (S31211) een cursus of
vrijstelling is ingebracht met een andere cursuscode én cursusnaam. De
cursus/vrijstelling die als compensatie is ingebracht wordt niet op een
andere plaats in uw studiepad ingebracht indien u het Onderzoekspracti-

www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
29
cum observatie en interview (S31211) heeft afgerond.
Ook studenten die het Onderzoekspracticum observatie
en interview al hebben gekocht, maar tóch onder bovenstaande
voorwaarde vallen, kunnen zich aanmelden.
Overigens hoeven studenten die de oude cursus
Methoden en technieken 2 (S05211, S05221, S05231 of
S05241) hebben afgerond, het Onderzoeks-practicum
observatie en interview (S31211) niet af te ronden.
U kunt uw verzoek per e-mail richten aan: angelique.
schildkamp@ou.nl, met als onderwerp ‘Compensatie’.
Vermeld in uw e-mail uw naam en studentnummer.
De faculteit controleert uw aanmelding waarna u een
e-mail ontvangt met overige informatie.
Extra scriptiedag in Heerlen
Gezien het grote aantal scriptiekandidaten in
studiejaar 2006-2007 heeft de faculteit besloten
om een extra scriptiepresentatiedag in te
lassen. Deze dag wordt gehouden op vrijdag
12 januari 2007 in de hoofdvestiging in
Heerlen. Het aantal plaatsen is beperkt, meldt
u zich dus snel aan. U kunt deze dag overigens
ook als student-toehoorder bijwonen.
Voor deze dag kunt u zich aanmelden als (student)presentator
als u aan één van de volgende voorwaarden
voldoet:
–uw beoordeling voor het Onderzoekspracticum scriptieplan
is door uw scriptiebegeleider ondertekend vóór
21 december 2006
–u hebt uw definitieve versie van uw scriptie al ingeleverd
bij uw scriptiebegeleiders
–de datum van uw eindgesprek staat al vast
–u stond op de reservelijst van oktober 2006 en bent nu
ingepland voor maart 2007.
Voldoet u aan één van deze voorwaarden, meldt u zich
dan als presenteerder aan via: angelique.schildkamp@
ou.nl, met als onderwerp:‘Presenteerder scriptiedag
12-1-2007’. Het is de bedoeling dat u aanwezig bent van
10.30 tot 15.00 uur. In de pauzes geeft u desgewenst
informatie aan beginnende scriptiestudenten zodat zij
van uw ervaringen kunnen leren.
De scriptiepresentatiedag is ook bedoeld voor studenten
die nog aan hun scriptie moeten beginnen. U ziet hoe
andere studenten hun scriptieplan presenteren en hoe
men uit de diverse scriptiethema’s tot een afgebakende
onderzoeksopzet is gekomen. Ook ziet u complete eindproducten.
In de pauze is er gelegenheid om met docenten
en medestudenten van gedachten te wisselen over
aanpak, inhoud en motivatie. Bent u op dit moment
bezig met het Onderzoekspracticum psychologische
surveys of bent u bezig met het Onderzoekspracticum
psychologische experimenten, meldt u dan aan als toehoorder,
eveneens via: angelique.schildkamp@ou.nl, met
als onderwerp:‘Toehoorder scriptiedag 12-1-2007’.
Vervolg Afgestudeerden
mw. H. Rozema (MSc), Mortsel,
België, afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Scriptie: De Rol
van Ziekterepresentaties van
Borstkankerpatiënten in Coping en
Psychische en Fysieke Gezondheid.
Wo-opleiding Psychologie
dhr. G.M. Bekkering (drs.), Rheden,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht:
Waarom huisartsen niet met stekelvarkens
dansen. Onderzoek naar de
motieven van huisartsen om geen
artsenbezoekers te ontvangen.
mw. C.B.M. Bles (drs.), Huissen, afstudeerrichting
arbeids- en organisatiepsychologie,
Afstudeeropdracht:
Autonomie en Sociale Steun van de
leidinggevende en Innovatief
gedrag bij KEMA Quality B.V.
dhr. P. Boom (drs.), Nootdorp, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht: MUDICA
Model. Onderzoek naar de bruikbaarheid
van het MUSICA model bij
alcoholgebruik bij leerlingen uit
groep acht.
mw. W. Bos (drs.), Oosterhesselen,
afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie,
Afstudeeropdracht:
Invloed van Commitment,
de Arbeidsovereenkomst en de
Inhoud van de Functie op het
Verloop onder Consultatiebureauartsen.
mw. H.N.J. Buijs (drs.),‘s-Gravenhage,
afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie
Afstudeeropdracht: Existentiële zingeving
en burnout bij advocaten.
mw. T. Duson (drs.), Hoorn, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht: Sociale
steun van ouders en leeftijdsgenoten
bij jongeren die pesten of
gepest worden op een VMBO school
in Nederland.
mw. A.G. Harwig (drs.), Zuidlaren,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht:
De Effecten van de Afwezigheid van
de Vader op de Persoonlijkheid van
Jongens. Een onderzoek naar zelfwaardering
en masculien gedrag in
relatie tot agressie.
mw. H.C.M. Hulshof-Frenken (drs.),
Asten, afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht:
Effectiviteit van implementatie-intenties
op stoppen met
roken.
dhr. L. de Jong (drs.), Assen, afstudeerrichting
arbeids- en organisatiepsychologie,
Afstudeeropdracht:
De Psychometrische Kwaliteit van
de Signaleringsmethode Werkdruk.
dhr. J.B. van der Kieft (drs.), Amersfoort,
afstudeerrichting arbeids- en
organisatiepsychologie, Afstudeeropdracht:
Kmar, mooi werk!/? Een
onderzoek naar de verschillen en
overeenkomsten tussen de corporate
identity en het door reclame
gevormde corporate image van de
Koninklijke Marechaussee bij leerlingen
van het voortgezet onderwijs.
mw. R.J. Mulder (drs.), Nieuw en Sint
Joosland, afstudeerrichting arbeidsen
organisatiepsychologie, Afstudeeropdracht:
Pesten op het werk:
Cognitieve Perceptie, Emoties en
Sociaal Gedrag van Omstanders.
dhr. W.J. Nolst Trenité (drs.), Amsterdam,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht:
Representativiteit van
cliënten in de follow-up van zorg bij
de Jellinek verslavingszorg.
mw. C.J.M.T. Prick (drs.), Oldenzaal,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht: De Rol
van Sociale Steun bij Chronische
Vermoeidheid na Succesvolle
Behandeling van Kanker.
dhr. R.L.M. van der Sanden (drs.),
Oosterhout, afstudeerrichting
arbeids- en organisatiepsychologie
Afstudeeropdracht: Stigmatisering
van Mensen met een Psychiatrische
Achtergrond door Begeleiders in de
Nederlandse Sociale Werkvoorziening.
mw. M. Serroeyen (drs.), Oplinter-
Tienen, België, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie
Afstudeeropdracht: Relatie tussen
Opvoedstijl, Opvoedgedrag en
Alcoholgebruik van Adolescenten,
Ouders en Vrienden.
mw. M.A.G.H. Verboeket (drs.),
Leerdam, afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Afstudeeropdracht:
Migraine Disability, Coping
Strategies and Quality of Life:
A study of the Members of Dutch
Society of Headache Patients.
Rechtswetenschappen
Wo-masteropleiding Nederlands Recht
mw. J. van Egmond (LLM), Nijverdal
Scriptie: Strafrechtelijke aanpak van
veelplegers.
mw. K. van der Meulen-Mijnheer
(LLM), Leeuwarden, Scriptie:
Bestuurlijke handhaving: Een
bevoegdheid die verplichtingen
schept.
Wo-opleiding Nederlands recht
mw. E.C. Bouman (mr.), Druten
Scriptie: De minderjarige patiënt in
het gezondheidsrecht. Een juridische
verkenning.
dhr. L.H. Haanstra (mr.), Bussum
Scriptie: Oorlog of vrede? De juridische
basis voor de inzet van Nederlandse
militairen in gewapende
conflicten.
dhr. W. Hamstra (mr.), Oostwold
Scriptie: Wat zijn de gevolgen van
het faillissement van de werkgever
voor de werknemer die deelneemt
aan de spaarloonregeling en de
levensloopregeling?
dhr. R. Janssen (mr.), Warmenhuizen
Scriptie: Artikel 126 ZM Wetboek
van Strafvordering; verrijking of verschraling?
Een onderzoek naar de
mogelijkheden, moeilijkheden en
rechtswaarborgen van het nieuwe
artikel 126 zm Wetboek van Strafvordering.
mw. N.E.van Kleef-Stikkel (mr.),
Baarn, Scriptie: Volgrecht, slechts het
recht tot volgen?
dhr. J.M.B.L. van Remmen (mr.), Velp
Scriptie: De plaats van het medische
protocol in het licht van art 7:543
BW
mw. N.S. Tordoff (mr.), Koudekerke
Scriptie: De juridische bruikbaarheid
van bestuursrechtelijke maatregelen
in de strijd tegen terrorisme.
mw. J. Veenstra (mr.), Heerenveen
Scriptie: ISD-maatregel: adequaat of
noodzakelijk kwaad?
mw. J.M. Vervoordeldonk (mr.), Best
Scriptie: Zaken zijn zaken – of toch
niet? Een juridisch-terminologisch
onderzoek naar plaats en betekenis
van enkele centrale begrippen uit
het vermogensrecht.
mw. A. Wapstra-van den Bovenkamp
(mr.), Kampen, Scriptie: Gedragscode
voor ouders. Is een wettelijke
norm, waardoor ouders bij de
opvoeding van hun kind geen fysieke
straf meer mogen gebruiken,
overbodig of noodzakelijk om kinderen
beter te beschermen tegen
ouderlijk geweld?
Vrije Wo-opleiding
mw. C.M. Berg (drs.), Voorhout,
vrije wetenschappelijke opleiding
Personeelsmanagement
Afstudeeropdracht: Betrokkenheid
bij de JGZ-organisatie en leiderschapsstijl.
Een onderzoek naar de
samenhang in attitudes van JGZmedewerkers
ten aanzien van het
werk en de organisatie en hun verwachtingen
over de stijl van leidinggeven.
mw. A.C. Kodde (drs.), Rotterdam,
vrije wetenschappelijke opleiding
Personeelsmanagement
Afstudeeropdracht: Stuck in the
middle? De middenmanager tijdens
veranderingsprocessen.
*In Modulair 3 werd mevrouw
Harrewijn abusievelijk vermeld als
de heer Harrewijn.
Ter rectificatie hebben wij haar
opnieuw opgenomen.

30 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006
tentameninfo
In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata,
tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen
Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe cursussen,
uit roulatie genomen cursussen of cursussen die in/uit
sys zijn gegaan. De aanvullingen en wijzigingen borduren
voort op cursus- en/of tentameninformatie die is opgenomen
in de studiegids en/of de cursussite. De nieuwe informatie
wordt telkens één keer herhaald, dus noteer belangrijke
wijzigingen in uw agenda! Sys-tentamens worden altijd in
het studiecentrum afgenomen. Een aanmelding voor een
sys-tentamen kunt u sturen naar het studiecentrum waar u dit
sys-tentamen wilt afleggen.
Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen
maken of studenten die behoren tot speciale categorieën
(handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen
naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen.
Hetzelfde geldt voor sys-inzages. Ook de verzoeken tot inzage
moeten worden gezonden naar het studiecentrum waar de
student inzage wil plegen. Deze verzoeken moeten binnen
twee weken na de datum van de voorlopige tentamenuitslag
bij het studiecentrum zijn ontvangen. Verzoeken die na afloop
van deze termijn worden ontvangen, worden niet meer
behandeld. De daadwerkelijke inzage vindt daarna plaats.
Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen worden
tevens vermeld op de cursussite van Studienet. Raadpleegt u
deze site bij twijfel! Heeft u toch nog vragen dan kunt u contact
opnemen met Service en informatie.
Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en
sluitingsdata
De aanmeldtermijnen voor reguliere tentamens zijn langer
dan voor sys-tentamens. U vindt deze op de website
www.ou.nl/tentamen
Sluitingsdata van de tentamenperiode:
– 22-1 t/m 24-1-2007, sluitingsdatum 20-12-2006. Let op: de
sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de kerstvakantie!
– 16-4 t/m 18-4-2007, sluitingsdatum 21-3-2007,
– 25-6 t/m 27-6-2007, sluitingsdatum 30-5-2007,
– 27-8 t/m 29-8-2007, sluitingsdatum 1 augustus 2007.
Aantal tentamendagen/-avonden in studiejaar 2006-2007
ongewijzigd
De Commissie voor de examens is in het tentamenrooster van
het nieuwe studiejaar 2006-2007 wederom uitgegaan van
drie tentamenavonden per tentamenronde en heeft besloten
om het aantal van drie tentamenavonden te handhaven. Bij
dit besluit hebben de volgende overwegingen o.a. een rol
gespeeld:
1. Het terugbrengen van het aantal openingsuren van de
studiecentra.
2. Het aantal reguliere tentamens per tentamenavond was bij
vijf tentamenavonden laag. Naar verwachting zal het aantal
regulier schriftelijke tentamens nog verder afnemen door het
beperken van het aantal cursussen en door het feit dat steeds
meer cursussen via sys dan wel met een opdracht afgenomen
worden.
3. Er zijn formeel bij de Commissie voor de examens resp.
Service en informatie tot op heden weinig klachten binnengekomen.
Gebleken is dat deze klachten pas tot problemen
leiden als een student voor twee cursussen twee keer zakt.
4. Ook is naar voren gekomen dat de problemen zich voordoen
bij die faculteiten, waar relatief weinig tentamens via sys
getentamineerd worden.
5. De Commissie voor de examens hanteert een hardheidsclausule
voor die studenten die gehinderd worden in hun
studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden.
Hier wordt per geval nagegaan of er een en zo ja welke
oplossing mogelijk is. Het gaat dan om klachten van studenten
die aantoonbaar in de problemen komen door de teruggang
naar drie tentamenavonden en die dus niet te wijten
zijn aan de eigen planning.
Afgesproken is dat deze klachten via Service en informatie
lopen. Daar wordt eerst nagegaan welke andere mogelijkheden
de student kan benutten.
Uitzondering op besluit inzake zakrekenmachines
Alle typen zakrekenmachines zijn op tentamens toegestaan.
Dit betekent dat het onderscheid in programmeerbare en
niet-programmeerbare zakrekenmachines is vervallen.
Inmiddels is gebleken dat bij een cursus de tentaminering
nog niet aan dit besluit is aangepast. Daarom is besloten om
voor de volgende cursus een uitzondering te maken en uitsluitend
geen programmeerbare zakrekenmachine toe te
staan totdat de tentamens zijn aangepast en dit in Modulair
of anderszins medegedeeld is. Omdat het merendeel van de
studenten wellicht reeds beschikt over een niet-programmeerbare
zakrekenmachine (in de cursus geadviseerd) verwacht
de Commissie voor de examens op dit punt geen
problemen. De uitzondering geldt voor de cursus:
T08121 Continue wiskunde 1.
Tentamendata uitlopende cursussen
Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de
nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod
zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de
laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch
jaar 2006-2007. Deze vindt u in de bestelwijzer die u bij de
studiegids heeft ontvangen onder het hoofdstuk Tentamendata
uitlopende cursussen en niet in Modulair.Alleen aanvullingen
hierop worden vermeld in de rubriek van de Commissie
voor de examens in Modulair.Deze informatie vindt u ook
op Studienet.
Cultuurwetenschappen
C01221 Wetenschapsleer
Sinds 2 oktober 2006 in sys.
C39211 Historiografie
De tentamenvorm van deze cursus is sinds 1 september 2006
een regulier schriftelijk tentamen bestaande uit meerkeuzevragen.
De data waarop deze cursus in het academisch jaar
2006-2007 wordt getentamineerd zijn 17 april en 28 augustus
2007.
C45121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen, deel 2
Sinds 1 februari 2006 in sys. Tegelijkertijd is deze cursus op
1februari 2006 uit de roulatie genomen. De laatste mogelijkheid
om het sys-tentamen af te leggen is 31 januari 2007.
Managementwetenschappen
B32211 Supply chain management
De wijze waarop deze cursus wordt getentamineerd is per
1september 2006 veranderd. Vanaf dat moment bestaat het
tentamen uit een sys-tentamen met open vragen. In afwijking
van de sys-tentaminering geldt voor deze cursus een andere
procedure voor de aanmelding. Bovendien kan het sys-tentamen
slechts in een beperkt aantal studiecentra worden afgelegd:
Groningen, Utrecht, Den Haag, Heerlen en Gent.
Raadpleegt u voor uitgebreidere informatie de cursussite op
Studienet. Studenten die vóór 1 september 2006 stonden
ingeschreven kunnen de eindopdracht uiterlijk 1 december
2007 indienen bij de examinator.
E19311 Planning en control
In het schema Overzicht van cursussen die uit het aanbod
gaan in de Modulair van juni 2006 en in de bestelwijzer staat
vermeld dat de laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus
op 30 juni 2007 is. De laatste mogelijkheid om het mondelinge
tentamen af te leggen is echter 28 augustus 2007.
E23211 Sysifo
In het schema Overzicht van cursussen die uit het aanbod
gaan in de Modulair van juni 2006 staat vermeld dat de laatste
tentamenmogelijkheid voor deze cursus op 30 juni 2007 is. De
laatste mogelijkheid om het practicum af te leggen is echter
31 augustus 2007.
E34322 Financial accounting
Bij het tentamen mocht reeds gebruik worden gemaakt van
een zakrekenmachine. Vanaf heden is een wettenbundel ook
toegestaan. Bij de wettenbundel wordt bedoeld het Burgerlijk
Wetboek. Een wettenbundel waar ook overig publiek- en
privaatrecht is opgenomen is ook toegestaan. Niet toegestaan
zijn RJ-bundels en dergelijke. U mag bij het tentamen geen
gebruik maken van het handboek en het werkboek.
Natuurwetenschappen
N04122 Geologie rondom plaattektoniek
Vanaf 1 maart 2007 is het tentamen een openboektentamen.
Met ingang van die datum mag u tijdens het tentamen naast
een zakrekenmachine gebruikmaken van alle cursusmateriaal

COLOFON
31
studiebegeleiding
Sys-tentamentijden studiecentra
Sys-tentamentijden studiecentra
In alle studiecentra géén sys-tentamens tijdens feestdagen.
Modulair verschijnt in een oplage van 30.000
exemplaren en wordt uitgegeven door de afdeling
Voorlichting, Service en Informatie van de Open
Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten
en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor
personeel wordt het verspreid via de secretariaten.
Via internet wordt ook een digitale versie van
Modulair aangeboden: www.ou.nl/modulair
van de Open Universiteit Nederland (desgewenst voorzien van
aantekeningen en opmerkingen), evenals ander dan OUNLmateriaal
zoals losse aantekeningen en samenvattingen.
N09221 Algemene toxicologie
In het schema Overzicht van cursussen die uit het aanbod gaan
in de Modulair van juni 2006 en in de bestelwijzer staat vermeld
dat de laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus op 31
augustus 2007 is. De laatste mogelijkheid om het tentamen af
te leggen is echter 14 september 2007.
Nederland
Studiecentrum Alkmaar
telefoon alg.: 072-5155114
di 18.00-21.00 uur, wo 14.00-17.00
uur, do 18.00-21.00 uur, za 09.30-
12.30 uur.
Studiecentrum Amsterdam
telefoon alg.: 020-5788411
telefoon sys: 020-5788429
ma 18.30-21.30 uur, di 14.00-17.00/
18.30-21.30 uur, do 14.00-17.00
Studiecentrum Rotterdam
telefoon: 010-2771480.
ma 18.00-21.00 uur, di 18.00-21.00
uur, wo 14.00-17.00 uur, do 14.00-
17.00 uur, za 09.00-12.00 uur
(oneven weken).
Studiecentrum Utrecht
telefoon: 030-2511827
ma 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,
di 14.00-17.00 uur, do 14.00-17.00/
18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
Hoofd- en eindredactie
Frans Bogaert
Bureauredactie
Nicolle Delnoy, Romy Ewoldt
Redactiesecretariaat
Nicolle Delnoy
Redactionele bijdragen
Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Chester
Bogaardt, Paul Troost, Suzanne Geurts, Frans
Bogaert, Marga Mulder, Rikki Dijksman, Marcel
Piket, Trientsje van der Meer
Overige bijdragen
Walter Bazen, Paul Frank, Paul van den Boorn,
Marian Esser, Bep Franke, Nanda Boers, Henk
Frederiks, John Dohmen, William van Zanten,
Max van Luik, Maddy Rothkranz
N61311 Academische vaardigheden milieuwetenschappen
Sinds 1 september 2006 bestaat de afronding van de cursus
(elke week)/18.30-21.30 uur (even
weken), za 10.00-13.00 uur.
Provinciaal steunpunt Zeeland
telefoon: 0118-489714
Grafisch ontwerp
Grafisch centrum OUNL, Vivian Rompelberg
uit dertien (i.p.v. veertien) onderdelen.
Rechtswetenschappen
R28121 Inleiding bestuursrecht (elektronisch werkboek)
Studiecentrum Breda
telefoon alg.: 076-5711608
ma 18.00-21.00 uur, do 13.30-
16.30/18.00-21.00 uur, za 10.00-
vr 09.00-12.00 uur.
Studiecentrum Zwolle
telefoon alg.: 038-4297610
wo 14.00-17.00/19.00-22.00 uur,
Fotografie
Peter Strelitski (cover), Chris Peeters, Marcel van
Hoorn, The Image House, Willem Meijer, Marga
Mulder, Peter Honig, Esther Westmaas
Op verzoek van de faculteit is de inschrijving voor deze
cursus inmiddels stopgezet. De cursus zal niet worden
getentamineerd.
13.00 uur (oneven weken).
Studiecentrum Den Haag
telefoon: 070-3614701
ma 17.30-20.30 uur, wo 17.30-20.30,
za 10.00-13.00 uur.
Vlaanderen
Studiecentrum Antwerpen
Druk
Alfabase, Alphen aan den Rijn
Papier
Terrapress mat 80gr
R34311 Criminologie
Op verzoek van de faculteit is de inschrijving voor deze cursus
inmiddels stopgezet. De cursus wordt nog getentamineerd op
17 april, 26 juni en 28 augustus 2007.
Psychologie
S07231 Arbeidspsychologie en -sociologie
do 14.30-17.30, za 09.30-12.30 uur.
Provinciaal steunpunt Drenthe
telefoon: 0591-853265
di 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,
wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,
do 09.30-12.30, vr 09.30-12.30 uur.
Studiecentrum Eindhoven
telefoon: 032-204771, di 13.00-16.00,
wo 09.30-12.30, do 18.00-21.00 uur.
Studiecentrum Brussel
telefoon 026-293784
do 13.00-16.00 uur.
Studiecentrum Diepenbeek
telefoon: 011-268162
Advertenties
BureauNassau BV
Anita Pfeiffer
Verryn Stuartlaan 17-c
2288 EK Rijswijk (ZH)
Internet: www.bureaunassau.nl
e-mail: anita@bureaunassau.nl
Telefoon: 070-3264731 / 06-53843187
Sinds 1 november 2006 in sys.
S13111 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse
De tentamenvorm van de cursus is per 1 september 2006
gewijzigd: om het certificaat te ontvangen dient u naast het
regulier schriftelijk tentamen ook de bijzondere verplichting
met een voldoende te hebben afgerond.
telefoon: 040-2472901
di 13.30-16.30 uur, do 18.15-21.15
uur, za 09.15-12.15 uur.
Studiecentrum Enschede
telefoon: 053-4871680
do 18.30-21.30 uur,vr 09.30-12.30.
Provinciaal steunpunt Friesland
telefoon: 058-2511585
wo 13.30-16.30 uur, za 09.30-12.30
uur. Geen sys-tentamens op
za 23 december, wo 27 december
en za 30 december 2006.
Studiecentrum Gent
telefoon: 09-2648564, ma 18.00-
21.00 uur, wo 13.30-16.30 uur,
vr 09.30-12.30 uur.
Algemene inlichtingen
Service en informatie
telefoon: 045-5762888
–maandag: 10.00-21.00 uur
–dinsdag tot en met donderdag:
09.00-21.00 uur
–vrijdag van 09.00-16.30 uur
–zaterdag van 10.00-12.30 uur.
U kunt ook onze internetsite bezoeken:
www.ou.nl/vragen
S31211 Onderzoekspracticum observatie en interview
In tegenstelling tot de eerder aangekondigde tentamenvorm
met tien gesloten en tien open vragen, zal het tentamen
bestaan uit tien open vragen. Het tentamen blijft een openboektentamen.
Sys-tentamens begin januari.
De studiecentra zijn tussen kerst en oud en nieuw gesloten. Dat
heeft consequenties voor het aanvragen van een sys-tentamen
in de eerste weken van januari. Die aanvraag moet uiterlijk op
de laatste sessie in 2006 verwerkt worden, dus uw aanvraag
dient dan in het studiecentrum te zijn. Is uw tentamendatum
ma 14.00-17.00 uur, di 18.00-21.00
uur, wo 10.00-13.00 uur, do18.00-
21.00 uur.
Studiecentrum Groningen
telefoon: 050-3138300
di 18.30-21.30 uur, do 14.30-17.30
uur, za 10.30-13.30 uur.
Studiecentrum Nijmegen
telefoon: 024-3612000
di 14.30-17.30/18.30-21.30 uur,
wo 18.30-21.30 uur, do 18.30-21.30
uur, vr 09.30-12.30 uur.
Geen sys-tentamens van
za 23 december 2006 tot en
met di 2 januari 2007.
Studiecentrum Kortrijk
telefoon: 056-246139
di 18.15-21.15 uur.
Studiecentrum Leuven
telefoon: 016-327737
do 18.00-21.00 uur.
Redactieraad
Modulair en e-Modulair worden redactioneel
bewaakt binnen de uitgangspunten zoals
geformuleerd door de Redactieraad Modulair.
Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica);
drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert
(Voorlichting, service en informatie); drs. Dick
Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John
Dohmen (Rechtswetenschappen); drs. Nelleke
Eelman (studiecentra/steunpunten); drs. Maaike
Hendriks (OTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/Studentenraad);
drs. Max van Luik
(Managementwetenschappen); Henny Schut
(Marketing en communicatie); drs. Bep Franke
(Natuurwetenschappen)
de eerste week van januari, dan kan het zijn dat u uw oproep te
laat ontvangt. Uw tentamen kan dan echter gewoon doorgaan.
Op www.ou.nl/studiecentra staan bij ieder studiecentrum bij
‘Tentamens’ de laatste sessie in 2006 en de eerste in 2007.
Houdt u rekening met vertraging in de postbezorging door de
kerstpost.Indien uw aanvraag te laat binnen is, kunt u pas veer-
Studiecentrum Parkstad Limburg
telefoon: 045-5762100
di 13.30-16.30/18.30-21.30 uur,
wo 13.30-16.30/18.30-21.30 uur
vr 09.30-12.30 uur.
Redactieadres
Valkenburgerweg 177
Postbus 2960, 6401 DL Heerlen
telefoon: 045-5762670
fax: 045-5762766
e-mail: modulair.redactie@ou.nl,
internet: www.ou.nl/modulair
tien dagen na de eerste sessie in 2007 tentamen doen.

afgestudeerden
Cultuurwetenschappen
Wo bacheloropleiding Algemene
cultuurwetenschappen
dhr. F.P.L. Bogaert (BA), Landgraaf
dhr. A.J.T. Linssen (BA), Sittard
mw. E.S. Sieraal-Grootemaat (BA),
Mijnsheerenland
mw. J.C.M. van Til-Duijsters (BA),
Den Delder
Wo-opleiding, Algemene cultuurwetenschappen
mw. M.A. Andringa-Huitema (drs.),
Roodhuis, Scriptie: Sociaal-culturele
planning in de Friese wouden.
Het ontwikkelingsgebied Oostelijk
Friesland van 1952-1960.
dhr. H.J.H. Hoogzaad (drs.), Edam
Scriptie: De mensbeelden van Otto
Duintjer en Jan Bransen. Een Comparatieve
cultuurkritische studie.
mw. E.H. de Leeuw-Hilberts (drs.),
Rijnsburg
Scriptie: Willem van der Vorm
1873-1957. Een boegbeeld belicht.
mw. T. Slemmer (drs.), Zierikzee
Scriptie: Een ander geluid. Liederen
van vrouwelijke componisten in
Nederland in de eerste helft van de
twintigste eeuw.
Informatica
Wo-bacheloropleiding informatica
dhr. J.G.Z. Panen (BSc), Rumbeke,
België, technische afstudeerrichting
dhr. J.P. van Rijswijk (BSc),
Barendrecht, technische afstudeerrichting
Managementwetenschappen
Wo-masteropleiding Accounting and
Finance
mw. T.H.J. Wijsman-Plasmeijer
(MSc), Oegstgeest, Afstudeeropdracht:
Performance management
bij woningcorporaties.
Wo-bacheloropleiding Management,
organisatie en bestuur
dhr. P.M. Roo (BSc), Berlikum
Afstudeeropdracht: Strategic
Sourcing of the Finance Function:
A life Cycle Approach.
dhr. R.A.F. Versteeg (BSc), Heerlen
Afstudeeropdracht: Management
effectiveness in the ICT-sector. An
empirical comparison in 13 teams
from one organization, on the
basis of 2 kinds of measures.
Wo-masteropleiding Business
Processes and ICT
dhr. P.J.M. Janssen (MSc), Spaubeek
Afstudeeropdracht: Requirements
Engineering laten EXcelleren.
Wo-masteropleiding Strategy and
Organization
mw. A.R. Bruin (MSc), Wormer
Afstudeeropdracht: Strategie vanuit
het klantenperspectief. De
Crescivetheorie toegepast in een
politieke organisatie, dit is vragen
om problemen?
dhr. M.J.L. Litjens (MSc), Venray
Afstudeeropdracht: Effectiever
groeien met de Balanced Scorecard!
Een onderzoek naar de
methoden en technieken die het
beste kunnen worden toegepast
bij een implementatie van de
Balanced Scorecard bij snelgroeiende
organisaties.
dhr. J.O.P.M. Muller (MSc),
Landgraaf, Afstudeeropdracht:
Teamfunctioneren. Onderzoek naar
de invloed van arbeidstevredenheid,
ervaren groepssteun, participatie
en taakafhankelijkheid.
mw. L. Visscher (MSc), Zwolle
Afstudeeropdracht: Wat is de zin
van informele netwerken?
Wo-masteropleiding Supply Chain
Management
mw. J.B. Schoonen (MSc), Gemert
Afstudeeropdracht: Naleving van
afzonderlijke regels uit de Europese
aanbestedingsrichtlijnen.
Resultaten van een kwantitatief
onderzoek.
dhr. A. Smeding (MSc), Nietap
Afstudeeropdracht: Een conceptueel
model voor de operationele
aansturing van een BOSC op basis
van JIT, LEAN en Agile Principes.
dhr. J.J.K.M. Wijnen (MSc), Gulpen
Afstudeeropdracht: Material
Requirement Planning (MRP) in
Nederland: Een inventarisatie van
voor- en nadelen.
dhr. R.V. de Zoete (MSc),
Zoeterwoude, Afstudeeropdracht:
The use of coercive influence
strategies by dominant suppliers:
a power and dependence perspective
Case studies in the Dutch
Natural Gas and Gas and Electricity
market.
Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen
mw. S. Echter (drs.), Zwijndrecht,
afstudeerrichting Overheidsmanagement,
Afstudeeropdracht:
Gemeentelijk Integriteitbeleid. Een
onderzoek Naar de Beleidsinstrumenten
in Drie Gemeenten.
dhr. W.E.W. van den End (drs.),
Dordrecht, afstudeerrichting
strategie en organisatie, Afstudeeropdracht:
Gebruik performance
management systeem bij de GBO.
dhr. J. Grevink (drs.),‘s-Gravenpolder,
afstudeerrichting strategie en
organisatie, Afstudeer-opdracht:
Teamfunctioneren. Een onderzoek
naar de relatie met arbeidstevredenheid,
ervaren groepssteun,
participatie en taakafhankelijkheid.
mw. E.Harrewijn * (drs.), Vlagtwedde,
afstudeerrichting Marketing en
logistiek, Afstudeeropdracht:
The usefulness of seeing what is
lying behind. An advertisement
campaign branding constellation
study.
dhr. G.A. de Heer (drs.), Papendrecht,
afstudeerrichting Marketing
en logistiek
Afstudeeropdracht: De invloed van
HRM op medewerkerattidudes.
Verklarend onderzoek naar de
invloed van HRM op de medewerkerattitudes
in de Kennis Intensieve
Dienstverlening.
dhr. M.P. Hoogendoorn (drs.),
Tilburg, afstudeerrichting Bedrijfsprocessen
en informatietechnologie,
Afstudeeropdracht: Factoren
die de betrouwbaarheid van een
bedrijfsproces beïnvloeden.
mw. M.P. Horsten (drs.), Middelaar,
afstudeerrichting strategie en
organisatie, Afstudeeropdracht:
Een gekleurde visie op veranderen
onderzoek naar de invloed van
context en persoonlijke voorkeur
op de visie op veranderen bij VGZ-
IZA.
dhr. H.H. van der Linden (drs.),
Bergen op Zoom, afstudeerrichting
Marketing en logistiek, Afstudeeropdracht:
Factors affecting the
service levels in rail freight.
dhr. O. den Ouden (drs.),‘s-
Gravenhage, afstudeerrichting
strategie en organisatie
Afstudeeropdracht: Evaluatie van
het werken met competenties bij
de Dienst Stadsbeheer van de
gemeente Den Haag.
dhr. A.P.W.M. Schrauwen (drs.),
Oudenbosch, afstudeerrichting
strategie en organisatie
Afstudeeropdracht: Strategie en
conjunctuur in de bouw. Hoe kunnen
de ongewenste effecten van
economische cycli in de bouwsector
via strategievorming
geminimaliseerd worden?
mw. C. Swarthof (drs.),‘s-Gravenhage,
afstudeerrichting strategie
en organisatie, Afstudeeropdracht:
Ketens: 1 + 1 > 2. Een exploratief
onderzoek naar verbetering van de
ketensamenwerking tussen Parket
Amsterdam (Team, 4) en Politie
Amsterdam-Amstelland (District 3).
dhr. E. Wegman (drs.), Heerhugowaard,
afstudeerrichting strategie
en organisatie
Afstudeeropdracht: Vereiste competenties
voor het kunnen toepassen
van frames. Een onderzoek
naar de vereiste competenties van
het middenkader van een organisatie
bij het toepassen van frames
als leiderschapsinstrument.
dhr. H.J. Wouters (drs.), Tiel, afstudeerrichting
strategie en organisatie,
Afstudeeropdracht: NSU en de
Wankelmotor. Een onderzoek naar
welke strategische besluiten geleid
hebben tot het falen van NSU in
het succesvol exploiteren van de
Wankelmotor.
Wo-opleiding Bestuurskunde
dhr. M.H.M. van Rijbroek (drs.),
Nijkerk, Afstudeeropdracht:
Proble-matisch of programmatisch
handhaven? Een analyse van het
gemeentelijk programmatisch
handhavingsbeleid en de uitvoering
ervan.
mw. J.A.F.M. Spierings-den Dekker
(drs.), Elsendorp, Afstudeeropdracht:
Competentiemanagement.
Met een pop op weg naar de
top. Mensen maken het verschil!
Wo-opleiding Economie
dhr. P.G.M. Mol (drs.), Roermond,
afstudeerrichting bedrijfseconomie:
administratief management
Afstudeeropdracht: Controllerrollen
in de praktijk (Een onderzoek
naar het onderscheid tussen
in de literatuur beschreven controllerrollen
in de Nederlandse
beroepspraktijk)
dhr. R.J.J.M. Roosen (drs.), Vlijmen,
afstudeerrichting bedrijfseconomie:
financieel management
Afstudeeropdracht: Risk in Real
Estate.
dhr. G.H.A. Suy (drs.), Middelburg,
afstudeerrichting bedrijfseconomie:
administratief management
Afstudeeropdracht: Kun je bouwen
op vertrouwen? Een onderzoek
naar de rol van vertrouwen binnen
de Waardse Alliantie.
Natuurwetenschappen
Wo-bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen
dhr. H. Sparreboom (BSc),‘s-Gravenhage,
major natuurwetenschappen
Afstudeeropdracht: Veel nutriënten
en weinig algen in de Boezem van
Noord-Holland. Onderzoek naar de
oorzaken van het uitblijven van
algenbloei in eutroof water van
het Noordhollands Kanaal en het
Alkmaardermeer in de periode
1984-2003.
Wo-masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen
dhr. J.J. Loones (MSc), Poperinge,
België, Afstudeeropdracht: De rode
bosmier in Vlaanderen: voorkomen,
bedreiging en mogelijke herstelmaatregelen.
Waarnemingen in de
Sixtusbossen, Poperinge-Vleteren.
Wo-opleiding Milieu-natuurwetenschappen,
beleidsgerichte afstudeerrichting
dhr. M. Bijlsma (drs), Delft
Afstudeeropdracht: Publieke participatie
in de kaderrichtlijn Water:
(hoe) nemen we de burger mee?
Psychologie
Wo-bacheloropleiding Psychologie,
afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie
mw. A.J. van de Graaf (BSc),
Geldermalsen
mw. E.J.P.H. Korsten (BSc),
Nederweert-Eind
dhr. S.T. Laumen (BSc), Malden
dhr. B. Thys (BSc), Geel, België
mw. P.M.J. de Wit (BSc), Rijen
Wo-bacheloropleiding Psychologie,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie
mw. L. Duijnhouwer (BSc), Muiden
mw. S. Poell (BSc), Mariahoop
mw. A.I. Rebber (BSc), Zeist
mw. I. Soons (BSc), Deurne, België
Wo-masteropleiding Psychologie
mw. H.C.M. Jonk-Schokker (MSc),
Volendam, afstudeerrichting
gezondheidspsychologie, Scriptie:
De Relatie tussen Pesten op de
werkplek, Gezondheidsklachten en
Verzuim met Copingvaardigheden
als Moderator.
mw. K.A.P. Naaijkens (MSc), Voorburg,
afstudeerrichting gezondheidspsychologie,
Scriptie:
Selectie van Gevechtsvliegers:
Is Persoonlijkheid van Belang?
Lees verder op pagina 29
5706235