Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

More documents

Recommendations

Info

16 www.ou.nl/emodulair 20 december 2006 Onderzoek naar motieven achter stille toc Gaby Kersten (MSc.) deed voor haar studie Gezondheidspsychologie onderzoek naar de motieven en intentie van mensen om deel te nemen aan stille tochten naar aanleiding van zinloze geweldsincidenten. Ze maakte in haar experimentele onderzoek gebruik van priming. Daarbij wordt de experimentele groep geconfronteerd met de namen van de vele slachtoffers van zinloos geweld. Tot haar verbazing bleek dat niet van invloed te zijn. ‘Dan ga je wel even aan je onderzoek twijfelen.’ FOTOGRAFIE THE IMAGE HOUSE de scriptie van Gaby Kersten Al surfend op het Studienet, zoekend naar een geschikt onderwerp voor haar stage en scriptie, kwam Kersten (40) in aanraking met onderzoek van dr. Hein Lodewijkx naar zinloos geweld.‘Hij bleek de enige in Nederland te zijn die daar onderzoek naar deed. Dat sprak me wel aan want ik wilde heel graag met iets bezig zijn wat niet eerder onderzocht was. Associërend met zijn onderzoek kwam ik al snel uit bij stille tochten. Daar bleek nog nooit diepgaand onderzoek naar gedaan te zijn. Eigenlijk vreemd want na de moord op Meindert Tjoelker in 1997 leek het alsof de incidenten van zinloos geweld en de daarna georganiseerde stille tochten alleen maar toenamen. In deze tochten, vaak georganiseerd door familie en vrienden van de slachtoffers, lopen honderden en soms wel duizenden mensen mee. Ik vroeg me af of deze tochten uitingen zijn van betrokkenheid en medeleven van de deelnemers met de slachtoffers van zinloos geweld, of dat er daarnaast nog andere, misschien minder humanitaire redenen een rol spelen, zoals bij een groep willen horen als men angstig is.’ Kersten vulde haar stage in met het vergaren van literatuur en het ontwikkelen en testen van de variabelen voor de vragenlijsten, waarna ze haar scriptie wijdde aan het vervolgonderzoek. Een onderzoek dat ze bewust ‘simpel’ hield.‘Tijdens mijn bacheloronderzoek was me al duidelijk geworden dat je je onderzoek klein moest Gaby Kersten:‘Ik denk niet dat ik zelf ooit aan een stille tocht zal deelnemen.’ houden, dat je niet teveel moest willen, want voor je het weet zie je door de bomen het bos niet meer. Het was fijn dat ik mijn stage kon gebruiken voor het opzetten van het onderzoek en het ontwerpen van een meetinstrument, de scriptie werd zo in feite een invuloefening, dat gaat dan als een trein.’ De scriptie is een verslag van Kerstens’ experimentele, maar ook exploratieve studie naar variabelen die de intentie tot deelname aan stille tochten kunnen verklaren. Het onderzoek hield Kersten
www.ou.nl/emodulair 20 december 2006 17 hten letterlijk dicht bij huis. Iedereen in haar straat in het centrum van Heerlen, vrienden, familie en kennissen benaderde ze om deel te nemen aan het onderzoek.‘Dat heeft als voordeel dat mensen geneigd zijn mee te willen werken, ze kennen je immers. Ze doen het ook voor jou. Ik heb bewust geen deelnemers aan stille tochten benaderd want zij zijn niet meer objectief, ze hebben immers al de keuze gemaakt om deel te nemen aan een stille tocht. Daarnaast zou het heel moeilijk en tijdsintensief zijn deze mensen te vinden.’ Kerstens’ onderzoeksgroep bestond uit 120 personen, 56 mannen en 64 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 34 jaar. De meesten hadden de Nederlandse nationaliteit en hadden werk. Kersten voerde een experimentele primingstudie uit naar de determinanten van de intentie tot deelname aan stille tochten. In de primingconditie werden 60 deelnemers blootgesteld aan de namen van vele slachtoffers van zinloos geweld. In de controleconditie ontbraken deze namen en werd alleen melding gemaakt van gevoelens van onveiligheid, die – mede – te wijten zijn aan misdaad en geweld. Kersten:‘Ik verwachtte dat personen die geconfronteerd werden met de namen van slachtoffers van zinloos geweld, een lijst met 296 namen met achter elke naam de sterfdatum en een kruisje, een sterkere morele verontwaardiging en morele zuiveringsgevoelens hebben dan personen die niet worden geconfronteerd met slachtoffers van zinloos geweld en dat er een positieve samenhang zal zijn met de intentie tot deelname aan stille tochten.’ Kersten refereert hiermee aan de psycholoog Philip E. Tetlock die stelt dat morele verontwaardiging en zuivering zogenaamde ‘motivated responses’ zijn, die mensen aanzetten tot openlijk uiting geven aan hun gevoelens, bijvoorbeeld door deel te nemen aan demonstraties of protestacties. ‘Je moet je onderzoek vooral klein houden.’ Teleurstelling Na verwerking, vergelijking en interpretatie van de gegevens wachtte Kersten een teleurstelling. Haar veronderstelling dat de priming een sterkere intentie te zien zou geven bleek niet waar te zijn.‘Het was bitter te moeten constateren dat de opsomming van de namen van slachtoffers wellicht niet de toegevoegde waarde heeft gehad. Dan ga je toch wel even aan je onderzoeksmethode twijfelen. Misschien had ik een andere primingmethode moeten gebruiken, zoals de vignetmethode, waarin een reëel voorbeeld van geweld beschreven kan worden. Dat spreekt wellicht meer tot de verbeelding van de onderzochten en kan daarmee tot sterkere reacties op de vragenlijsten leiden. Een mooie suggestie voor verder onderzoek.’ Uit de resultaten van Kerstens’ onderzoek blijkt vooralsnog dat de bereidwilligheid om deel te nemen aan stille tochten in ieder geval gedeeltelijk beïnvloed wordt door positieve, empathische reacties op slachtoffers en in mindere mate door op het ‘zelf’ gerichte variabelen als positie-identificatie of door ‘boze’ morele punitieve reacties, zoals vergelding, afschrikking en morele verontwaardiging.‘Als het gaat om het geweld in de Nederlandse samenleving doen de slachtoffers er kennelijk nog toe, en het gaat daarbij niet alleen om egocentrische reacties, tenminste niet in Heerlen’, aldus Kersten. Met veel plezier –’ alles wat je geleerd hebt komt in zo’n scriptie samen’ – kijkt Kersten terug op haar onderzoek. De resultaten zijn intussen verwerkt in een artikel dat Lodewijkx schreef voor het Britse Journal of community and applied social psychology.‘Dat is natuurlijk erg leuk en maakt me ook wel trots. Ik ben als tweedekanser aan de studie begonnen, met alleen mavo op zak, dan is dit toch een mooi resultaat. Of ik zelf ooit aan een stille tocht zal deelnemen? Ik denk het niet. Verdriet, vind ik, heb je in je hart en dat hoef je niet publiekelijk te tonen. Het kan trouwens wel heel ver gaan met stille tochten. Onlangs was er hier een in Limburg voor een doodgeslagen hond. Heel erg hoor, maar een stille tocht...’ Fred Meeuwsen
Page 1 and 2: 8 Open Universiteit komt met eerste
Page 3 and 4: 6 Inhoud modulair 4 De student Stud
Page 5 and 6: www.ou.nl/emodulair 20 december 200
Page 9 and 10: Studeren bij de Open Universiteit N
Page 15: www.ou.nl/modulair 20 december 2006
Page 31 and 32: COLOFON 31 studiebegeleiding Sys-te

Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?