"Omgevingsrecht en het proces van gebiedsontwikkeling" PDF ...

twee
Mogelijke nabije veranderingen in wet- en regelgeving
In 2007 is de geluidswetgeving ingrijpend gewijzigd. Voor
de toekomst staan nog meer wijzigingen te wachten.
Onder de titel Samen Werken in de Uitvoering van Nieuw
Geluidbeleid (SWUNG) zijn twee ronden van
veranderingen voorzien. Het eerste traject betreft het
invoeren van geluidproductieplafonds langs
rijksinfrastructuur. Het wetsvoorstel hiervoor is door de
Tweede Kamer aangenomen. Voor het tweede traject,
over een herziening van de regels met betrekking tot
provinciale en gemeentelijke wegen en industrielawaai, is
nog geen wetsontwerp gemaakt.
2.4.5 Luchtkwaliteit 22
Introductie
Met wet- en regelgeving wil de overheid een goede
luchtkwaliteit bewerkstelligen en de burgers beschermen
tegen de schadelijke gevolgen van luchtverontreiniging.
In de eerste plaats gaat het er daarbij om dat er wordt
gekeken tot welke luchtverontreiniging de uitvoering van
het plan leidt. Luchtverontreiniging veroorzakende
bestemmingen zijn onder te verdelen in wegen, industrie,
veehouderijen en glastuinbouw. Daarnaast moet
rekening worden gehouden met bestemmingen die
weliswaar zelf weinig luchtverontreiniging uitstoten zoals
woningen, kantoren, winkelcentra en recreatieterreinen,
maar die wel indirect gevolgen hebben voor de
luchtkwaliteit. De verkeersaantrekkende werking van
deze functies is hiervan de oorzaak. Daarnaast moet
langs provinciale en rijkswegen met (dreigende)
normoverschrijding, rekening worden gehouden met
bestemmingen die gevoelig zijn voor een verminderde
luchtkwaliteit.
Als milieudossier is luchtkwaliteit in relatie tot ruimtelijke
plannen relatief nieuw. In 2001 trad het Besluit
luchtkwaliteit in werking. Aanvankelijk bleek voldoen aan
de eisen voor luchtkwaliteit een grote hindernis bij het
maken van veel bestemmingsplannen die nieuwe
ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk wilden maken. Veel
bestemmingsplannen zijn tussen 2002 en 2008 op het
onderdeel luchtkwaliteit bij de ABRvS vernietigd (zie ook
hoofdstuk 4). Sommigen zeiden zelfs dat Nederland
hierdoor ‘op slot’ zat. De onbekendheid met de
regelgeving, de uitleg die de ABRvS eraan gaf en de
gevolgen die dat had voor ruimtelijke ontwikkelingen
leidde ertoe dat de regelgeving in de loop van de jaren
een aantal maal is aangepast en op sommige punten
versoepeld.
Nederland kon niet binnen de door de EU gestelde
termijn de grenswaarden realiseren. De kwaliteit van de
lucht was dusdanig (mede door buitenlandse bronnen)
dat op de door de EU gestelde korte termijn niet aan de
normen kon worden voldaan. Daarop heeft Nederland
voor fijn stof (PM 10
23
) van de EU uitstel (derogatie)
gekregen tot 11 juni 2011. Derogatie kan alleen verkregen
worden wanneer een lidstaat aannemelijk weet te maken
dat de normen na uitstel niet meer overschreden worden.
Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
(NSL, hierover later meer) was het instrument dat fijn stof
binnen de normen moest houden. De Staatssecretaris
van Infrastructuur en Milieu heeft de Tweede Kamer per
brief (dd 1 juni 2011, kenmerk DGM/K&L2011047239) laten
weten ervan uit te gaan dat Nederland tijdig aan de
Europese grenswaarden zal voldoen. Dit zal echter mede
afhankelijk zijn van het weer in een bepaald jaar. Voor
stikstofdioxide (NO 2
) heeft de EU Nederland tot 2015
derogatie verleend.
Wettelijk kader
De regelgeving voor luchtkwaliteit is onderdeel van de
Wet milieubeheer, hoofdstuk 5 titel 2 (‘Wet
luchtkwaliteit’). In deze wet staat opgesomd op welke
manieren het handelen van de overheid gevolgen heeft
voor de luchtkwaliteit (artikel 5.16 lid 2 van de Wet
milieubeheer). Een van die activiteiten waarvan de
effecten op de luchtkwaliteit getoetst moet worden, is
het opstellen van een bestemmingsplan (naast het
inpassingplan en de omgevingsvergunning).
Bij het opstellen van een bestemmingsplan dat nieuwe
ruimtelijke ontwikkelingen met ‘luchtverontreiniging
veroorzakende bestemmingen’ mogelijk maakt, is de
grenswaarde van belang. Deze norm geeft de kwaliteit
van de buitenlucht weer die op het in het besluit
aangegeven tijdstip moet zijn bereikt. De wet gaat over
de concentratie van verschillende stoffen in de lucht. 24
Voor binnenstedelijke gebiedsontwikkeling zijn in het
bijzonder de grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn
stof langs wegen relevant. Aan de hand van de gevolgen
die de nieuwe activiteiten hebben voor de luchtkwaliteit
moet worden beoordeeld of plannen zondermeer kunnen
worden uitgevoerd of dat andere maatregelen nodig zijn,
hetzij aan de bronkant hetzij door het plan aan te passen
(programma en/of ontwerp). Soms kan het anders
faseren van een plan voldoende zijn om aan de eisen te
voldoen. Door allerhande generieke maatregelen (zoals
de steeds strenger wordende eisen aan de uitstoot door
auto’s) is de verwachting dat de luchtkwaliteit in de loop
van de tijd zal verbeteren. De milieugebruiksruimte wordt
hierdoor in de toekomst vergoot.
Op het moment van vaststelling van een bestemmingsplan
moet, aan de hand van onderzoek, vaststaan dat
wordt voldaan aan de luchtkwaliteitseisen. De gevolgen
van een eventuele wijzigingsbevoegdheid en/of
uitwerkingsmogelijkheid moet al in dat onderzoek zijn
meegenomen.
Omgevingsrecht en het proces van gebiedsontwikkeling | 39