Politiek in Nederland 2011.pdf - Prodemos

vergaderingen plaats, bijvoorbeeld van commissies. Bij belangrijke
onderwerpen is de Tweede Kamer altijd veel voller, evenals bij stemmingen.
Er kan alleen worden gestemd als er voldoende Kamerleden aanwezig
zijn. Er moeten namelijk minimaal 76 leden zijn (de helft plus
één). Dit wordt het quorum genoemd. De Kamerleden tekenen bij
het binnengaan van de Kamer altijd de presentielijst, waaruit blijkt
wie aanwezig is.
Alle vergaderingen van de Kamer zijn openbaar (behalve procedurevergaderingen).
Ook alle stukken zijn openbaar. Het is mogelijk
om die tegen betaling aan te schaffen of in de Kamer te lezen. Van
alle vergaderingen maken stenografen, die midden in de Tweede
Kamer zitten, notulen: de zogenaamde Handelingen. Deze worden
in dikke banden bewaard. De meeste Kamerstukken zijn ook via
het internet te raadplegen (website Tweede Kamer).
Commissies
Het meeste parlementaire werk wordt gedaan in Kamercommissies.
Er zijn verschillende soorten, waarvan de belangrijkste de ‘vaste
commissies’ zijn. Er zijn ongeveer twintig vaste commissies voor de
meeste beleidsterreinen van de ministers en staatssecretarissen. Zo is
er een commissie voor onderwijs, voor financiën, voor justitie enzovoort.
Daar wordt vergaderd over wetsontwerpen en wordt met een
minister of staatssecretaris overleg gevoerd over de manier waarop
hij bepaalde zaken aanpakt.
De gang van een wetsontwerp
38
Een wetsontwerp is een voorstel voor een wet. Pas nadat een wetsontwerp
door het parlement (eerst door de Tweede Kamer en dan
door de Eerste Kamer) is goedgekeurd, spreken we van een wet.
Vaak kan het jaren in beslag nemen voor het eerste ontwerp ook
echt een wet is geworden. Een wetsontwerp moet dan ook een ingewikkelde
gang doormaken, voordat het een wet is. Hier volgen de
stappen om een wet tot stand te laten komen.
Als een minister of staatssecretaris een wet wil invoeren, laat hij of zij
de ambtenaren een tekst voor die wet maken: het wetsvoorstel. Dat
wordt in de ministerraad besproken. Na goedkeuring door de ministerraad
gaat het voor advies naar de Raad van State (het hoogste
adviesorgaan van de regering), die vooral naar de juridische aspecten
van het wetsvoorstel kijkt. Het advies van de Raad is overigens niet
bindend. De minister geeft een reactie op het advies. Met een zogenoemde
koninklijke boodschap gaan het advies van de Raad van
State, het wetsvoorstel en de door de minister toegevoegde memorie
van toelichting naar de Tweede Kamer. Een Kamercommissie behandelt
het wetsvoorstel schriftelijk, maakt een verslag met vragen
en opmerkingen en zendt het terug aan de minister. De minister
geeft een schriftelijke reactie op het verslag, de zogeheten memorie
van antwoord. De commissie maakt dan een formeel eindverslag.
Daarna wordt het wetsvoorstel in de Tweede Kamer behandeld.
Eventuele amendementen en moties worden dan ook besproken.
De minister of staatssecretaris reageert op vragen en opmerkingen
van de Kamerleden. Vervolgens vindt de stemming plaats over het
wetsontwerp, de amendementen en de moties. Als het wetsvoorstel
in de Tweede Kamer is aangenomen, gaat het naar de Eerste
Kamer. Daar vindt weer een schriftelijke behandeling in een commissie
plaats, er wordt een verslag gemaakt, daarop komt weer een
memorie van antwoord van de minister, waarna het formele eindverslag
naar de Eerste Kamer gaat voor bespreking en stemming.
Als het wetsvoorstel ook daar wordt aangenomen, gaat het naar de
koningin, die het ondertekent. Ook de betrokken minister zet zijn
handtekening, het zogeheten contraseign. Daarna gaat het naar de
minister van Justitie, die de wet in het Staatsblad laat afkondigen.
Pas dan is het wetsvoorstel een wet. (Zie het bijgevoegde schema De
gang van een wetsontwerp.)
39