Politiek in Nederland 2011.pdf - Prodemos

en het behoud van natuur en landschap valt eveneens onder de taken
van de provincie.
4. Waterstaat
De provincie heeft ook de zorg voor de provinciale waterhuishouding,
die echter grotendeels is gedelegeerd naar de waterschappen.
Die zorgen ervoor dat het waterpeil niet te hoog of te laag wordt
en de kwaliteit van het water goed is. Naast deze ‘natte waterstaat’
is de provincie verantwoordelijk voor de ‘droge waterstaat’. Dat is
de aanleg en het onderhoud van provinciale wegen, bruggen en viaducten.
3. Zorg en welzijn
De jeugdzorg is een heel belangrijke taak van de provincie. Daartoe
onderhoudt de provincie de bureaus Jeugdzorg en allerlei andere
zorginstellingen. De provincie is ook verantwoordelijk voor
de standplaatsen van ambulancevervoer. Daarnaast ondersteunt de
provincie projecten voor ouderzorg en vrijwilligerswerk.
5. Economische zaken
Elk provinciebestuur zal zich inspannen om de vestiging van bedrijven,
die werkgelegenheid scheppen, te bevorderen. Dat kan door
bedrijventerreinen goed toegankelijk te maken. Soms komt het
daarbij aan op een moeilijke afweging: werkgelegenheid tegenover
de zorg voor het milieu.
6. Openbaar vervoer
De provincie speelt een belangrijke rol bij de organisatie van het
streekvervoer. Omdat het openbaar vervoer heden ten dage veelal is
geprivatiseerd, moet de provinciale overheid er als een soort regisseur
voor zorgen dat een en ander goed is geregeld. Kleinere plaatsen
moeten bereikbaar blijven, eventueel met regiotaxi’s of belbussen.
7. Toezicht op de gemeenten
Belangrijk is het toezicht op het doen en laten van de gemeenten.
Dat betekent dat de gemeente elk jaar haar begroting en jaarrekening
moet laten goedkeuren door het college van Gedeputeerde
Staten.
Financiën van de provincie
Om al deze taken uit te voeren heeft de provincie veel geld nodig.
Dat krijgt ze vooral van het Rijk, uit het zogenoemde Provinciefonds.
Behalve deze uitkeringen uit de rijksschatkist heeft de provincie
enkele eigen inkomsten. De belangrijkste daarvan wordt gevormd
door de ‘opcenten’ op de motorrijtuigenbelasting. Dat is een
toeslag op de wegenbelasting die per provincie kan verschillen.
Provinciale en Gedeputeerde Staten
Elke provincie heeft een eigen vertegenwoordigend orgaan: de Provinciale
Staten. Dit provinciale parlement wordt eens in de vier jaar
door de inwoners van 18 jaar en ouder gekozen. Naast de landelijke
partijen doen soms ook speciale, aan de provincie gebonden groeperingen
aan die verkiezingen mee. Het aantal leden van Provinciale
Staten is afhankelijk van het aantal inwoners per provincie:
de kleinste provincies hebben 39 leden en de grootste provincies
hebben er 55. In totaal zijn er 564 Statenleden. Het bestuur van
de provincie is in handen van het college van Gedeputeerde Staten
(GS), waarvan het aantal leden eveneens varieert. Provinciale Staten
stellen de hoofdlijnen van het beleid vast en moeten Gedeputeerde
Staten controleren.
Partijen die samen een meerderheid in Provinciale Staten hebben,
kunnen afspraken maken over het bestuur van de provincie en de
politieke samenstelling van het college van GS. Aan een dergelijk
college van GS ligt meestal een programma ten grondslag, dat te
66 67