Nota Zienswijzen en Commentaar Planwijziging Herinrichting Haren

NOTA ZIENSWIJZEN EN COMMENTAAR
PLANWIJZIGING HERINRICHTING HAREN
Vastgesteld door Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen op 24 juni 2008
1

INHOUDSOPGAVE
pagina
1. Samenvatting zienswijzen en commentaar 3 - 12
J. Arends 4
T. J. van Bergen 5
H. en M. van Hemmen 6
Natuurmonumenten 8
Stichting Groninger landschap 9
H. Woldring 11
Ambtelijke reactie 12
2. Samenvatting hoorzittingen (Bijlage 1) 13 - 20
J. Arends 14
H. van Hemmen 15
Natuurmonumenten 16
Stichting Groninger Landschap 17
H. en H. H. Woldring 19
3. Zienswijzen (Bijlage 2) 21 - 30
J. Arends 22
T. J. van Bergen 23
H. en M. van Hemmen 24
Natuurmonumenten 25
Stichting Groninger Landschap 28
H. Woldring 30
3

1. SAMENVATTING ZIENSWIJZEN en COMMENTAAR
4

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar en Besluit
1. Dhr. J. Arends
1.1. Dhr. Arends verzoekt om informatie over de voorgenomen
veranderingen / werkzaamheden aan de waterloop die ligt tussen de
Vogelzangsteeg en de Kampsteeg.
De genoemde waterloop staat op het kaartje op pagina 12 van de ontwerp
planwijziging aangegeven als "waterloop toe te voegen / verbeteren". Het
betreft een bestaande waterloop die, naast de huidige functie voor de
afwatering, nu ook een functie krijgt als verbindende schakel in de robuuste
ecologische verbindingszone tussen de Drentsche Aa en het Drentsche
Diep. In zijn algemeenheid betekent dat het volgende (uitgaande van de
situatie na realisering van het plan van toedeling):
Daar waar landbouwpercelen aan de genoemde watergang grenzen zal een
onderhoudspad voor het waterschap worden aangelegd. Dat betekent dat
een strook van 3 m breed in eigendom komt van het waterschap. Er komt
geen afrastering te staan, zodat de strook wel gebruikt kan worden door de
aangrenzende eigenaar. Er worden maaidammen aangelegd zodat de
machines van het waterschap van perceel naar perceel kunnen gaan.
Daar waar natuurpercelen grenzen aan de watergang zal een
natuurvriendelijke oever (talud 1: 10) worden aangelegd.
In de concrete situatie van Arends betekent dat het volgende:
Aan de noordzijde van de watergang (grenzend aan het gebruik van
Arends) komt een maaipad voor het waterschap, aan de zuidzijde van de
watergang komt een natuurvriendelijke oever.
Verder zal worden nagegaan of het mogelijk is om het waterpeil te
verhogen en in de zomer het water langer vast te houden. Dit kan alleen als
de landbouw er geen last van heeft.
Besluit: gevraagde informatie verstrekken / plan handhaven
5

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar en Besluit
2. Dhr. T. J. van Bergen
2.1. Dhr. Van Bergen heeft bezwaar, als eigenaar van percelen in
de polder Het Oosterland, tegen het voornemen om de
waterhuishouding en de waterlopen in de polder ingrijpend te
wijzigen. Hij is van mening dat, zolang er in de polder sprake
is van agrarisch gebruik, het water- en natuurbeheer zich
daaraan dienen aan te passen.
Voor het instellen van een natuurpeil in de polder moet de waterstand op de
Oude Aa worden verhoogd (via een hoger maalpeil van het gemaal Meerweg).
Op dit moment is dat echter niet mogelijk. Landbouwpercelen in de provincie
Drenthe, die grenzen aan de Oude Aa, zouden door de hogere waterstand een
slechtere ontwatering krijgen. Zolang deze percelen niet zijn verworven kan de
waterstand op de Oude Aa niet worden verhoogd.
Dit betekent dat in de polder nu nog niet een natuurpeil kan worden ingesteld.
Het huidige peil (zomer: N.A.P. - 0.40 m / winter N.A.P.
- 0.60 m) zal moeten worden gehandhaafd. Er zijn dan ook geen compenserende
maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig voor de landbouwpercelen.
De geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
De ambitie blijft om de binnen het reservaatgebied nog niet verworven gronden
aan te kopen. Zodra alle benodigde gronden zijn verworven zal de inrichting
voor de natuurbestemming plaatsvinden.
2.2 Dhr. Van Bergen verbaast zich erover dat het
herinrichtingsplan zich, voor wat de inrichting van de polder
betreft, beperkt tot het gedeelte dat in de gemeente Haren ligt.
Hij verwacht van betrokken overheden een integrale en geen
deel aanpak.
Besluit: plan aanpassen, voorgestelde nieuwe waterloop en gemaal afvoeren
De westgrens van de landinrichting Haren ligt op het tracé van de Oude Aa
(tevens gemeente- en provinciegrens). De landinrichtingscommissie kan voor
percelen buiten haar werkgebied geen plannen maken en uitvoeren.
De Dienst Landelijk Gebied heeft daarom in overleg met alle betrokken partijen
(waaronder ook de overheden) een integraal grensoverschrijdend plan (januari
2001) opgesteld voor het Herstel van de Benedenloop van de Drentsche Aa
(HBDA). Dit plan is vervolgens onder regie van het waterschap Hunze en Aa's
uitgevoerd.
Betrokken partijen hebben zich verder in een Ambitiestatement uitgesproken
over de inspanningen die verder nog moeten plaatsvinden (o.a. aankoop
gronden) voor de afronding van het project HBDA.
Uit het voorgaande blijkt dat er sprake is van een integrale aanpak door
betrokken overheden.
Besluit: plan handhaven
6

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar en Besluit
3. Dhr. H. van Hemmen
3.1. Dhr. Van Hemmen vermoedt dat de in de Polder Het
Oosterland te verbeteren waterloop ten koste van de
oppervlakte van zijn perceel zal gaan. Om dit te
voorkomen stelt hij een ander tracé voor.
Voor het instellen van een natuurpeil in de polder moet de waterstand op de Oude Aa worden
verhoogd (via een hoger maalpeil van het gemaal Meerweg). Op dit moment is dat echter niet
mogelijk. Landbouwpercelen in de provincie Drenthe, die grenzen aan de Oude Aa, zouden
door de hogere waterstand een slechtere ontwatering krijgen. Zolang deze percelen niet zijn
verworven kan de waterstand op de Oude Aa niet worden verhoogd.
Dit betekent dat in de polder nu nog niet een natuurpeil kan worden ingesteld. Het huidige peil
(zomer: N.A.P. - 0.40 m / winter N.A.P. - 0.60 m) zal moeten worden gehandhaafd. Er zijn dan
ook geen compenserende maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig voor de
landbouwpercelen.
De geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
De ambitie blijft om de binnen het reservaatgebied nog niet verworven gronden aan te kopen.
Zodra alle benodigde gronden zijn verworven zal de inrichting voor de natuurbestemming
plaatsvinden.
3.2. Dhr. Van Hemmen is het er niet mee eens dat
agrariërs via korting opdraaien voor maatregelen die
nodig zijn om binnen reservaatgebieden een
scheiding aan te brengen tussen landbouw en natuur.
3.3. Dhr. Van Hemmen heeft tijdens de hoorzitting op
20 maart een nieuw punt aan de orde gesteld.
In de Westerpolder is een stuw aan het plan
toegevoegd. Een ter plaatse aanwezige
riooloverstort loost nu op de ten noorden van de
stuw gelegen watergang. Hierdoor kan er
verontreiniging optreden in sloten grenzend aan zijn
percelen.
Besluit: plan aanpassen,voorgestelde nieuwe waterloop en gemaal afvoeren
In de landinrichtingswet staat (art. 141) dat ten behoeve van de aanleg van o.a. waterlopen een
korting mag worden toegepast van maximaal drie procent. De korting in de herinrichting Haren
blijft ruim binnen deze drie procent. De Landinrichtingswet (art. 145) gaat ervan uit dat de
korting met de eigenaren in geld wordt verrekend. De landinrichtingscommissie is echter van
mening dat oppervlakteverkleining (a.g.v. de toepassing van korting) voor de landbouw
ongewenst is. Daarom wordt zoveel mogelijk in grond gecompenseerd. Hiervoor is extra grond
aangekocht.
Besluit: plan handhaven
Zienswijzen konden worden ingediend tot op uiterlijk 18 februari 2008. Een hoorzitting is
bedoeld om tijdig ingediende zienswijzen te bespreken (niet om nieuwe zienswijzen toe te
voegen). Na 18 februari 2008 ingediende zienswijzen zijn daarom formeel niet ontvankelijk.
Met inachtneming van het voorgaande over dit punt het volgende:
De stuw is door het waterschap als peilscheiding aangelegd op de grens van het beheer- en
reservaatgebied. In combinatie met een nieuwe inlaat vanuit de Drentsche Aa kan nu het
waterpeil worden gehandhaafd. Dit draagt bij aan antiverdroging maatregelen die nodig zijn
voor de natuurontwikkeling rond het plassengebied in het reservaat.
Het waterschap Hunze en Aa's en de gemeente Haren hebben met betrekking tot de overstort
o.a. de volgende afspraak gemaakt: "Op het moment dat de overstort in werking treed wordt
7

een elektronische alarmering gestuurd naar de dienstdoende peilbeheerder van het waterschap,
die vervolgens direct het gemaal Westerpolder zal controleren op bedrijfsstatus en eventueel
handmatig in werking zal stellen om de vuilwaterlozing zo snel mogelijk uit het gebied te
malen." (citaat uit brief waterschap d.d. 11 april 2007 aan dhr. Van Hemmen). Hiermee wordt
eventuele overlast tot een minimum beperkt
Besluit: zienswijze niet ontvankelijk, informatie verstrekken, plan handhaven
8

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar en Besluit
4. Natuurmonumenten
4.1. Natuurmonumenten is tegen de verbetering van
een watergang en de bouw van een gemaal in het
noord oostelijke deel van Polder het Oosterland
omdat dit slecht is voor de natuurdoelen. Zij ziet
mogelijkheden om in overleg met Woldring tot
een goede oplossing te komen. Daarom verzoekt
zij om een uiterste poging te doen om samen met
betrokken partijen te komen tot een oplossing
gericht op het voorkomen van onnodige
investeringen en een maximale doelrealisatie
Voor het instellen van een natuurpeil in de polder moet de waterstand op de Oude Aa worden
verhoogd (via een hoger maalpeil van het gemaal Meerweg). Op dit moment is dat echter niet
mogelijk. Landbouwpercelen in de provincie Drenthe, die grenzen aan de Oude Aa, zouden door
de hogere waterstand een slechtere ontwatering krijgen. Zolang deze percelen niet zijn verworven
kan de waterstand op de Oude Aa niet worden verhoogd.
Dit betekent dat in de polder nu nog niet een natuurpeil kan worden ingesteld. Het huidige peil
(zomer: N.A.P. - 0.40 m / winter N.A.P. - 0.60 m) zal moeten worden gehandhaafd. Er zijn dan ook
geen compenserende maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig voor de landbouwpercelen.
De geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
De ambitie blijft om de binnen het reservaatgebied nog niet verworven gronden aan te kopen.
Zodra alle benodigde gronden zijn verworven zal de inrichting voor de natuurbestemming
plaatsvinden.
4.2. Natuurmonumenten verzoekt om een aantal
percelen op de Noordlaarder es, die zij als
reservaat voor akkerkruiden beheren, te begrenzen
als reservaatgebied.
4.3. Natuurmonumenten stelt voor om het gebied
Scharlakenhof te begrenzen als reservaatgebied
vanwege de waarden en potenties van dit gebied
als een natuurrijke en landschappelijke
waardevolle overgang tussen Hondsrug en
Hunzedal,
Besluit: plan aanpassen, voorgestelde nieuwe waterloop en gemaal afvoeren
De genoemde percelen hebben in de Gebiedsvisie Haren
(basis voor de opdracht aan de landinrichtingscommissie) de functie "landbouw" gekregen. De
Landinrichtingscommissie heeft de gebieden met de functie "landbouw" nodig om de verkaveling
voor de landbouw te verbeteren en om gebieden met de functie "natuur" vrij te maken van
agrarisch gebruik. Toekenning van de reservaatstatus aan de genoemde percelen zal ten koste gaan
van de realisering van de reeds aangewezen reservaatgebieden. Dit is ongewenst.
Via het gebiedsplan Programmabeheer is het mogelijk om met subsidie uit de Subsidieregeling
Agrarisch Natuurbeheer Groningen (SANG) op de essen een natuurvriendelijk akkerbeheer te
voeren. De betreffende percelen vallen hier nu niet onder. Mochten de toekomstige eigenaren van
deze percelen daarvoor belangstelling hebben dan kan bij een herziening van het gebiedsplan de
mogelijkheid voor akkerflora beheer met subsidie uit het SANG worden geregeld.
Besluit: plan handhaven
In de gebiedsvisie Haren (1993) is het volgende afgesproken: "Met het oog op de landschappelijke
en ecologische waarden wordt 15 ha relatienota gebied aan het gebied rond het Scharlakenbos
toegekend." Op basis hiervan en gelet op de waarden en potenties stellen wij 15 ha SAN
beschikbaar voor dit gebied volgens de "ruime jasmethode". Wij achten verder geen redenen
aanwezig om het totale gebied aan te wijzen als reservaatgebied.
Besluit: plan handhaven
9

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar en Besluit
5. Stichting Het Groninger Landschap (SGL)
5.1. SGL verzoekt om een aantal percelen op de Noordlaarder
es te begrenzen als reservaatgebied om daardoor een
natuureducatieve functie te creëren in samenhang met het
hunebed en het dorp Noordlaren.
De genoemde percelen hebben in de Gebiedsvisie Haren
(basis voor de opdracht aan de landinrichtingscommissie) de functie "landbouw"
gekregen. De Landinrichtingscommissie heeft de gebieden met de functie
"landbouw" nodig om de verkaveling voor de landbouw te verbeteren en om
gebieden met de functie "natuur" vrij te maken van agrarisch gebruik. Toekenning
van de reservaatstatus aan de genoemde percelen zal ten koste gaan van de
realisering van de reeds aangewezen reservaatgebieden. Dit is ongewenst.
Via het gebiedsplan Programmabeheer is het mogelijk om met subsidie uit de
Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer Groningen (SANG) op de essen een
natuurvriendelijk akkerbeheer te voeren. De betreffende percelen vallen hier nu niet
onder. Mochten de toekomstige eigenaren van deze percelen daarvoor belangstelling
hebben dan kan bij een herziening van het gebiedsplan de mogelijkheid voor
akkerflora beheer met subsidie uit het SANG worden geregeld.
5.2. SGL vindt het ongewenst dat een aantal particulieren
binnen het reservaat wordt toegedeeld omdat daardoor op
die plaatsen het peil niet aangepast (verhoogd) mag
worden. Zij is van mening dat deze particulieren buiten
het reservaat toegedeeld kunnen worden (bijv. omgeving
Zuiderhooidijk) en wanneer dat niet lukt dat deze
particulieren dan een waterpeil moeten accepteren wat
nodig is voor de natuurdoelen.
5.3. SGL is erop tegen dat op de Glimmer es twee
plattelandswegen aan het plan zijn toegevoegd
Besluit: plan handhaven
De planwijziging gaat niet over de toedeling. Het plan van toedeling zal naar
verwachting eind van dit jaar door de landinrichtingscommissie ter inzage worden
gelegd.
De opdracht van de provincie aan de landinrichtingscommissie houdt in dat door
middel van de aankoop en ruiling van gronden particulieren zoveel als mogelijk
buiten de gebieden met de functie "natuur" worden toegedeeld. Daar waar dat niet
lukt geldt de destijds bij de begrenzing van de reservaatgebieden gemaakte afspraak
dat de nog resterende percelen van particulieren het huidige peil (geen compensatie
maaivelddaling) behouden, tenzij zij instemmen met een verhoging van het peil op
hun percelen. Bij de voorbereiding van inrichtingswerken zal dit bij de betreffende
particulieren worden nagegaan.
Besluit:plan handhaven
De landinrichtingscommissie wil percelen zoveel mogelijk via openbare wegen
ontsluiten. Daardoor wordt het aantal erfdienstbaarheden in de vorm van "rechten
van overweg" beperkt. Dit type erfdienstbaarheid is in de praktijk vaak een bron van
conflicten. Dat kan o.a. worden voorkomen door bestaande niet-openbare wegen een
openbare status te geven. Het eigendom, beheer en onderhoud van beide bedoelde
wegen komt bij de gemeente Haren te liggen.
10

5.4. SGL stelt voor om het gebied Scharlakenhof te begrenzen
als reservaatgebied omdat het een uitermate belangrijke
rol speelt als droge verbindingszone tussen de Drentsche
Aa en de Hunze
5.5. SGL is van mening dat het huidige voorstel voor de
robuuste ecologische verbindingszone (revz) Kampsteeg /
Besloten Venen onvoldoende is. Alleen aanwijzing als
reservaatgebied kan zorgen voor een duurzame revz.
De betreffende wegen worden in het kader van de landinrichting niet verbeterd. De
huidige zandweg over de Glimmer es blijft een zandweg. De openbare status moet
tevens voorkomen dat deze weg geleidelijk bij de aanliggende percelen wordt
getrokken.
Ook de bestaande verharde Pollselaan wordt niet gewijzigd, wel zal er onderhoud
plaatsvinden. De Pollselaan ligt overigens niet op de Glimmer es.
Besluit: plan handhaven
In de gebiedsvisie Haren (1993) is het volgende afgesproken: "Met het oog op de
landschappelijke en ecologische waarden wordt 15 ha relatienotagebied aan het
gebied rond het Scharlakenbos toegekend." Op basis hiervan en gelet op de waarden
en potenties stellen wij 15 ha SAN beschikbaar voor dit gebied volgens de "ruime
jasmethode". Wij achten verder geen redenen aanwezig om het totale gebied aan te
wijzen als reservaatgebied.
Besluit: plan handhaven
Het streefbeeld voor de robuuste ecologische verbindingszone (revz) tussen de
Drentsche Aa en het Drentsche Diep is een ca. 75 m brede zone, met daarin een
watergang en een stapsteen van 5 - 10 ha. De totaal benodigde oppervlakte is ca. 25
ha.
De landinrichtingscommissie geeft binnen haar mogelijkheden (beschikbare grond
en toedelingrechten particulieren) een eerste aanzet voor de realisering van de revz.
Deze bestaat uit het aanbrengen van een natuurvriendelijke oever aan de bestaande
waterloop, de aanleg van een ecoduiker onder de Zuidlaarderweg en het beschikbaar
stellen van ca. 11 ha. Daarmee is nog niet een vanuit ecologische criteria gewenste
eindsituatie bereikt. Er is sprake van een "groeimodel". Verdere realisering zal
dienen plaats te vinden via het benutten van toekomstige aankoopmogelijkheden en /
of particulier natuurbeheer. Hiervoor willen wij bij de herziening van het
Gebiedsplan Programmabeheer een "zoekgebied" opnemen voor nog maximaal 15
ha (zoveel mogelijk grenzend aan de genoemde watergang). De gerealiseerde
verbinding zal uiteindelijk ook als "nieuwe natuur" worden begrensd.
Besluit: plan handhaven
11

Nr. Samenvatting Zienswijze Commentaar
6 Dhr. H. Woldring
6.1 Dhr. Woldring is tegen de aanleg van
waterlopen in de polder Het Oosterland.
Voor het instellen van een natuurpeil in de polder moet de waterstand op de Oude Aa worden verhoogd
(via een hoger maalpeil van het gemaal Meerweg). Op dit moment is dat echter niet mogelijk.
Landbouwpercelen in de provincie Drenthe, die grenzen aan de Oude Aa, zouden door de hogere
waterstand een slechtere ontwatering krijgen. Zolang deze percelen niet zijn verworven kan de
waterstand op de Oude Aa niet worden verhoogd.
Dit betekent dat in de polder nu nog niet een natuurpeil kan worden ingesteld. Het huidige peil (zomer:
N.A.P. - 0.40 m / winter N.A.P. - 0.60 m) zal moeten worden gehandhaafd. Er zijn dan ook geen
compenserende maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig voor de landbouwpercelen. De
geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
De ambitie blijft om de binnen het reservaatgebied nog niet verworven gronden aan te kopen. Zodra alle
benodigde gronden zijn verworven zal de inrichting voor de natuurbestemming plaatsvinden.
6.2. Dhr. Woldring is tegen de wijziging van
wegen in de polder Het Oosterland.
6.3. Dhr. Woldring heeft tijdens de
hoorzitting op 20 maart een nieuw punt
aan de orde gesteld. Hij ziet het nut niet
van de op de overzichtskaart als
"nieuw/te verbeteren waterloop"
aangegeven watergang in de polder
Hoornsedijk.
Besluit: plan aanpassen, voorgestelde nieuwe waterloop en gemaal afvoeren
In een landinrichtingsplan en een planwijziging worden alleen openbare wegen opgenomen. Dit zijn
wegen waarvan de eigendom, het beheer en het onderhoud bij een openbaar lichaam (meestal gemeente)
is of komt. In de polder Het Oosterland komen, zowel in het oorspronkelijke plan als in de planwijziging,
geen openbare wegen voor. De door dhr. Woldring genoemde wegen zijn particuliere kavelpaden.
Gelet op het voorgaande is er geen sprake van een planwijziging waartegen een zienswijze kan worden
ingediend.
Besluit: plan handhaven
Zienswijzen konden worden ingediend tot op uiterlijk 18 februari 2008. Een hoorzitting is bedoeld om
tijdig ingediende zienswijzen te bespreken (niet om nieuwe zienswijzen toe te voegen). Na 18 februari
2008 ingediende zienswijzen zijn daarom formeel niet ontvankelijk.
Met inachtneming van het voorgaande over dit punt het volgende:
De watergang staat op het in 1999 vastgestelde landinrichtingsplan aangegeven als "te verbeteren". Er is
dus geen sprake van een planwijziging.
De watergang ligt op de grens van het landbouw- en beheersgebied. Beide gebieden hebben nu nog één
peil. In het landbouwgebied mag het peil worden verlaagd, in het beheersgebied mag alleen de
maaivelddaling worden gecompenseerd. De watergang is nodig om een toekomstige peilscheiding tussen
het landbouw- en beheersgebied mogelijk te maken (daarbij moet dan in de westelijker gelegen
watergang, die is aangegeven als "te handhaven", een stuw worden geplaatst).
Besluit: zienswijze niet ontvankelijk, informatie verstrekken, plan handhaven
12

Nr. Ambtelijke reactie op plankaart Commentaar
7 Waterschap Hunze en Aa's / Dienst Landelijk Gebied
7.1. Waterloop ten noorden Grootslaan richting vuilstort is
geen hoofdwatergang
Per abuis op de plankaart aangegeven, corrigeren.
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop afvoeren
7.2. Bestaande waterloop in polder De Vries ligt noordelijker. Fout op de plankaart aangegeven, corrigeren
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop opschuiven
7.3. Bestaande waterloop Osdijk ligt oostelijker. Fout op de plankaart aangegeven, corrigeren
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop opschuiven
7.4. Bestaande waterloop bij de "Oorsprong" ligt aan de zuiden
westkant van het aanwezige pad
Fout op de plankaart aangegeven, corrigeren
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop opschuiven
7.5. Gedeelte bestaande waterloop Oude Aa ligt niet binnen,
maar buiten het blok (in de provincie Drenthe)
Per abuis op de plankaart aangegeven, corrigeren
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop afvoeren
7.6. Bestaande watergang langs Dr. Ebelsweg ontbreekt Ontbreekt ten onrechte op de plankaart
Besluit: overzichtskaart corrigeren, waterloop opvoeren
7.7. Bestaande waterloop haaks op de Esweg ligt noordelijker Fout op de plankaart aangegeven, corrigeren
Besluit: plankaart corrigeren, waterloop opschuiven
13

BIJLAGE 1
SAMENVATTING HOORZITTINGEN
14

Samenvatting hoorzitting ontwerp planwijziging herinrichting Haren op 20 maart 2008
Aanwezig:
J. Arends
D. Hollenga, gedeputeerde provincie Groningen
H. Praamstra, afd. Landelijk Gebied en Water provincie Groningen
C.M. de Ruyter, DLG
J.P. Schuiringa, afd Landelijk Gebied en Water provincie Groningen (verslag)
Waterloop tussen de Vogelzangsteeg en de Kampsteeg.
Dhr. Arends vraagt om informatie over de voorgenomen veranderingen/wijzigingen aan de waterloop
die ligt tussen de Vogelzangsteeg en de Kampsteeg. De stapsteen is één van de hoger gelegen percelen
die hij gebruikt wanneer het in de polder natter wordt.
Reactie
Aan de noordzijde van de watergang (aangrenzend gebruiker dhr. Arends) zal een onderhoudspad
voor het waterschap worden aangelegd. Dat betekent dat een strook van 3 m breed in eigendom komt
van het waterschap. Er komt geen afrastering te staan, zodat de strook wel gebruikt kan worden door
de aangrenzende eigenaar. Er worden maaidammen aangelegd zodat de machines van het waterschap
van perceel naar perceel kunnen gaan.
De watergang krijgt aan de zuidzijde een natuurvriendelijke oever (talud 1: 10). Verder zal worden
nagegaan of het mogelijk is om het waterpeil te verhogen en in de zomer het water langer vast te
houden. Dit kan alleen als de landbouw er geen last van heeft.
Realisering van de stapsteen is mede afhankelijk van het plan van toedeling.
15

Samenvatting hoorzitting ontwerp planwijziging herinrichting Haren op 20 maart 2008
Aanwezig:
H. van Hemmen
D. Hollenga, gedeputeerde provincie Groningen
H. Praamstra, afd. Landelijk Gebied en Water provincie Groningen
C.M. de Ruyter, DLG
J.P. Schuiringa, afd Landelijk Gebied en Water provincie Groningen (verslag)
Waterloop in de polder Het Oosterland
Van Hemmen vermoedt dat de in de polder Het Oosterland te verbeteren waterloop ten koste van de
oppervlakte van zijn perceel zal gaan. Om dit te voorkomen stelt hij een ander tracé voor.
Reactie:
De waterstand op de Oude Aa kan niet worden verhoogd zolang nog niet alle percelen (binnen en
buiten de herinrichting) in de polder Het Oosterland zijn verworven of totdat hierover afspraken met
de ingelanden zijn gemaakt. Dit betekent dat in de polder nu nog geen natuurpeil kan worden
ingesteld. Er zijn dan ook geen compenserende maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig voor
de landbouwpercelen. De geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
Relatie korting tot uitvoering van werken om scheiding aan te brengen in de reservaatsgebieden
tussen landbouw en natuur
Van Hemmen is het er niet mee eens dat agrariërs via korting opdraaien voor maatregelen die nodig
zijn om binnen reservaatgebieden een scheiding aan te brengen tussen landbouw en natuur.
Reactie:
De landinrichtingscommissie is van mening dat oppervlakteverkleining (a.g.v. de toepassing van
korting) voor de landbouw ongewenst is. Daarom wordt zoveel mogelijk in grond gecompenseerd.
Hiervoor is extra grond aangekocht.
Aan Van Hemmen wordt vervolgens uitgelegd hoe de korting werkt, en dat de landbouw niet opdraait
voor de extra kosten die gemaakt worden als gevolg van de inrichting van de natuurgebieden.
Overige opmerking van Van Hemmen
Van Hemmen stelt dat de landinrichtingscommissie toestemming heeft verleend aan het waterschap
voor de plaatsing van een stuw als peilscheiding in de Westerpolder. Hiertegen heeft Van Hemmen
bezwaar aangetekend. Tijdens de hoorzitting op 25 mei 2007 is aan Van Hemmen toegezegd dat hij
schriftelijke op de hoogte zal worden gesteld van het besluit van de landinrichtingscommissie. Tot nu
toe is dat niet gebeurd. DLG zegt toe actie te ondernemen.
Van Hemmen behoudt zich het recht voor om op het besluit te reageren, eventueel ook in relatie tot
het plan van toedeling.
Verder merkt Van Hemmen dit punt aan als een toegevoegde zienswijze op de planwijziging.
De provincie geeft aan dat zienswijzen konden worden ingediend tot op uiterlijk 18 februari 2008. Een
hoorzitting is bedoeld om tijdig ingediende zienswijzen te bespreken (niet om nieuwe zienswijzen toe
te voegen). Na 18 februari 2008 ingediende zienswijzen zijn daarom formeel niet ontvankelijk. Van
Hemmen is het hier niet mee eens.
16

Samenvatting hoorzitting ontwerp planwijziging herinrichting Haren op 17 maart 2008
Aanwezig:
R. Kreetz namens Natuurmonumenten
D. Hollenga, gedeputeerde provincie Groningen
H. Praamstra, afd. Landelijk Gebied en Water provincie Groningen (verslag)
Waterbeheersing polder Het Oosterland
Dhr. Kreetz geeft aan dat de polder Het Oosterland een lastig gebied is omdat er sprake is van veel
overheden en grondeigenaren aan beide kanten van de provinciegrens. De overheden hebben samen
een Ambitiestatement opgesteld waarin zij aangeven welke inspanningen nodig zijn om dit gebied in
te richten voor natuur.
Hij geeft aan dat peilverhoging voor natuur op dit moment niet mogelijk is vanwege nog niet
verworven landbouwpercelen in de provincie Drenthe. De voorgestelde nieuwe watergang en gemaal
zijn contraproductief (dragen niet bij aan de natuurdoelen en zijn van tijdelijke aard). Hij stelt voor de
watergang en het gemaal niet aan te leggen.
Reactie
De provincie deelt de analyse van Natuurmonumenten.
Noordlaarder es
Dhr. Kreetz geeft aan dat de Noordlaarder es nog een bijzonder gave es is. Op een aantal percelen
wordt door hun pachter "ouderwets" geboerd. Natuurmonumenten wil dit graag voortzetten en pleit er
daarom voor om de betreffende percelen de reservaatstatus te geven.
Reactie
De provincie geeft aan dat deze percelen in de Gebiedsvisie Haren (basis van de opdracht aan de
landinrichtingscommissie) de functie "landbouw" hebben gekregen. De percelen zijn nodig om
landbouw uit de gebieden met de functie "natuur" te halen en voor concentratie van de landbouw.
Functie wijziging is daarom niet gewenst. De provincie wil wel, d.m.v. een aanpassing van het
Gebiedsplan Programmabeheer, de mogelijkheid openen om op deze percelen akkerflora beheer toe te
passen.
Scharlakenhof
Dhr. Kreetz stelt voor om percelen rond het Scharlakenbos te begrenzen als reservaatgebied. Dit biedt
de beste garantie tegen ongewenste ontwikkelingen in dit aantrekkelijke gebied.
Reactie
De provincie geeft aan dat de bescherming in de eerste plaats moet worden geregeld in het kader van
de ruimtelijke ordening (gemeentelijk bestemmingsplan). Stimulering van beheer vindt plaats door de
mogelijkheid te openen om voor 15 ha overeenkomsten in het kader van de Subsidieregeling
Agrarisch Natuurbeheer af te sluiten volgens de "ruime jas methode".
17

Samenvatting hoorzitting ontwerp planwijziging herinrichting Haren op 20 maart 2008
Aanwezig:
R. Jansen en M. Krol namens Groninger Landschap
D. Hollenga, gedeputeerde provincie Groningen
H. Praamstra, afd. Landelijk Gebied en Water provincie Groningen
C.M. de Ruyter, DLG
J.P. Schuiringa, afd Landelijk Gebied en Water provincie Groningen (verslag)
Wijziging begrenzing reservaat Noordlaarder Es
Stichting Groninger Landschap (SGL) verzoekt om een aantal percelen op de Noordlaarder es te
begrenzen als reservaatgebied om daardoor een natuureducatieve functie te creëren in samenhang met
het hunebed en het dorp Noordlaren. Daarnaast bezitten de percelen historische en botanische
waarden. Groninger Landschap ondersteunt het bezwaar van natuurmonumenten met betrekking tot dit
punt.
Reactie
De genoemde percelen hebben in de Gebiedsvisie Haren (basis voor de opdracht aan de
landinrichtingscommissie) de functie "landbouw" gekregen. De Landinrichtingscommissie heeft de
gebieden met de functie "landbouw" nodig om de verkaveling voor de landbouw te verbeteren en om
gebieden met de functie "natuur" vrij te maken van agrarisch gebruik.
Via het gebiedsplan Programmabeheer is het mogelijk om met subsidie uit de Subsidieregeling
Agrarisch Natuurbeheer Groningen (SANG) op de essen een natuurvriendelijk akkerbeheer te voeren.
De betreffende percelen vallen hier nu niet onder. Mochten de toekomstige eigenaren van deze
percelen daarvoor belangstelling hebben dan kan bij een herziening van het gebiedsplan de
mogelijkheid voor akkerflora beheer met subsidie uit het SANG worden geregeld.
Toedeling particulieren binnen de reservaten
SGL vindt het ongewenst dat een aantal particulieren binnen het reservaat worden toegedeeld omdat
daardoor op die plaatsen het peil niet aangepast (verhoogd) mag worden. Zij is van mening dat deze
particulieren buiten het reservaat toegedeeld kunnen worden en wanneer dat niet lukt dat deze
particulieren dan een waterpeil moeten accepteren wat nodig is voor de natuurdoelen
Reactie:
De planwijziging gaat niet over de toedeling. Het plan van toedeling zal naar verwachting eind van dit
jaar door de landinrichtingscommissie ter inzage worden gelegd.
Ongeveer 2 jaar geleden is met Jan Knorren van Groninger Landschap nog onderzocht of o.a. de
eigenaren van petgaten bereid waren hun eigendom te verkopen. Dit heeft geen resultaat gehad. Daar
waar particulieren in het reservaat blijven liggen zal het peil niet worden verhoogd (afspraak bij de
begrenzing van reservaatgebieden) , tenzij particulieren er mee instemmen.
Voorafgaand aan de uitvoering van werken zal dit worden gepeild.
Toevoeging twee plattelandswegen op Glimmer Es aan het plan
SGL is erop tegen dat op de Glimmer es twee plattelandswegen aan het plan zijn toegevoegd.
Reactie;
SGL heeft bezwaar tegen de in de planwijziging opgenomen plattelandswegen op de Glimmer Es
welke zijn gelegen in het gebied dat als reservaat is aangewezen.
De landinrichtingscommissie wil percelen zoveel mogelijk via openbare wegen ontsluiten. Daardoor
wordt het aantal erfdienstbaarheden in de vorm van "rechten van overweg" beperkt. Dit type
erfdienstbaarheid is in de praktijk vaak een bron van conflicten. Dat kan o.a. worden voorkomen door
bestaande niet-openbare wegen een openbare status te geven.
18

De betreffende wegen worden in het kader van de landinrichting niet verbeterd. De huidige zandweg
over de Glimmer es blijft een zandweg. De openbare status moet tevens voorkomen dat deze weg
geleidelijk bij de aanliggende percelen wordt getrokken.
Ook de bestaande verharde Pollselaan wordt niet gewijzigd.
4.4 Gebied Scharlakenhof begrenzen als reservaat
SGL stelt voor om het gebied Scharlakenhof te begrenzen als reservaatgebied omdat het een uitermate
belangrijke rol speelt als droge verbindingszone tussen de Drentsche Aa en de Hunze
Reactie
Voor dit gebied is 15 ha SAN beschikbaar volgens de "ruime jasmethode". Voor een "één op één"
toepassing van de SAN blijkt minimale belangstelling te bestaan, slecht één eigenaar met 1,6 ha is
bereid mee te doen. Bescherming van het totale gebied ( karakteristieke boomwallen in samenhang
met het bos) dient in de eerste plaats via het spoor van de ruimtelijke ordening plaats te vinden.
Robuuste ecologische verbindingszone Kampsteeg / Besloten Venen
SGL is van mening dat het huidige voorstel voor de robuuste ecologische verbindingszone (revz)
Kampsteeg / Besloten Venen onvoldoende is. Alleen aanwijzing als reservaatgebied kan zorgen voor
een duurzame revz.
Reactie:
Het streefbeeld voor de revz is een ca. 75 m brede zone, met daarin een watergang, en een stapsteen
van 5 - 10 ha. De totaal benodigde oppervlakte is ca. 25 ha.
De landinrichtingscommissie heeft binnen haar mogelijkheden (beschikbare grond en toedelingrechten
particulieren) een eerste aanzet gegeven voor de realisering van de robuuste ecologische
verbindingszone tussen de Drentsche Aa en het Drentsche Diep.
De eerste aanzet bestaat uit het aanbrengen van een natuurvriendelijke oever aan de bestaande
waterloop, de aanleg van een ecoduiker onder de Zuidlaarderweg en het beschikbaar stellen van ca.
11 ha. Verdere realisering zal dienen plaats te vinden volgens een "groeimodel". Toekomstige
aankoopmogelijkheden en / of particulier natuurbeheer zullen worden benut. Hiervoor wil de
provincie bij de herziening van het Gebiedsplan Programmabeheer een "zoekgebied" opnemen voor
nog maximaal 15 ha (zoveel mogelijk grenzend aan de genoemde watergang). De gerealiseerde
verbinding zal uiteindelijk ook als "nieuwe natuur" worden begrensd.
Overige opmerkingen van Groninger Landschap
1. Groninger Landschap maakt zich zorgen over de nieuwe watergang in de polder Het Oosterland.
Het voornemen van de provincie is om van de aanleg af te zien.
2. In de Westerlanden wordt niet genoeg grond vrijgemaakt voor natuur.
Ook in de toekomst (na afloop van de herinrichting) blijft de aankooptitel voor dit gebied bestaan.
19

Samenvatting hoorzitting ontwerp planwijziging herinrichting Haren op 20 maart 2008
Aanwezig:
H. en H.H. Woldring (mede namens T.J. van Bergen)
D. Hollenga, gedeputeerde provincie Groningen
H. Praamstra, afd. Landelijk Gebied en Water provincie Groningen
C.M. de Ruyter, DLG
J.P. Schuiringa, afd Landelijk Gebied en Water provincie Groningen (verslag)
De heren Woldring treden ook op als mondeling gemachtigde namens de heer Van Bergen, die
eigenaar is van gronden die door Woldring worden gepacht
Waterloop in de polder Het Oosterland
Woldring is tegen de aanleg van de waterloop en een gemaal in de polder Het Oosterland
Reactie:
De waterstand op de Oude Aa kan niet worden verhoogd zolang nog niet alle percelen (binnen en
buiten de herinrichting) in de polder Het Oosterland zijn verworven of totdat hierover afspraken met
de ingelanden zijn gemaakt. Dit betekent dat in de polder nu nog niet een natuurpeil kan worden
ingesteld. Er zijn dan ook nog geen compenserende maatregelen (nieuwe waterloop en gemaal) nodig
voor de landbouwpercelen. De geplande nieuwe watergang en het gemaal kunnen vervallen.
Wegen in de polder Het Oosterland
Woldring is tegen de wijziging van wegen in de polder Het Oosterland.
Reactie
In de polder Het Oosterland komen, zowel in het oorspronkelijke plan als in de planwijziging, geen
openbare wegen voor. De door Woldring bedoelde wegen zijn particuliere kavelpaden. Er is derhalve
geen sprake van een planwijziging waartegen een zienswijze kan worden ingediend. Zie ook overige
opmerkingen Woldring.
Overige opmerkingen van Woldring
1. Woldring heeft aangeboden om zijn toedeling in de polder Het Oosterland elders te doen
plaatsvinden. Woldring kan niet instemmen met een door de landinrichtingscommissie voorgestelde
toedeling in de Onnerpolder. Deze grond is relatienotagebied en slechter dan wat hij nu heeft. Daarbij
komt dat hij dan ook door de bebouwde kom van Onnen moet rijden.
2. De toegang van het land naar de polder het Oosterland ligt nabij café Friesche Veen. Vervolgens
loopt een half verhard pad in zuidelijke richting, welke op een gegeven moment afbuigt in westelijke
richting naar Paterswolde (het in westelijke richting lopende deel ligt deels buiten de herinrichting).
Het pad loopt over een zandkop. Woldring deelt mee niet tevreden te zijn over het voorstel van de
toedeling. Zij gronden worden wel geclusterd toegedeeld, maar gemist wordt de ontsluiting in
westelijke richting, welke ook in natte tijden gebruikt kan worden.
Woldring dient dit bezwaar kenbaar te maken bij de landinrichtingscommissie in het kader van het
plan van toedeling.
3. Achter de boerderij van Woldring ligt volgens het vastgestelde plan een te verbeteren waterloop.
Deze waterloop is nu een binnensloot. Wat is de reden dat deze waterloop opgenomen is ? Door DLG
zal worden uitgezocht wat de reden is dat deze waterloop in het landinrichtingsplan is opgenomen.
4. Nabij Paterswolde ligt een riooloverstort die afwatert op de Eelderschipsloot. Nu het gebied is
aangewezen als reservaatsgebied vindt Woldring het niet juist dat de overstort gehandhaafd blijft.
Omdat de polder Het Oosterland is aangewezen en ingericht is als noodbergingsgebied, vreest
20

Woldring nadelige gevolgen voor de landbouw en natuur als beide in werking zijn. Hij vraagt zich af
of daarmee de aanvoer van schoon water uit de Drentsche Aa dan nog effect heeft.
5. Woldring zet vraagtekens bij de kwaliteit van de kade van de polder Het Oosterland nabij café
Friesche Veen. Deze kade is volgens hem van mindere kwaliteit omdat er geen vooroever aan zit. Daar
komt bij dat er in dit gebied veel muskusratten zitten.
21

BIJLAGE 2
ZIENSWIJZEN
1. dhr. J. Arends, Vogelzangsteeg 15 A, 9479 TE Noordlaren
2. dhr. T.J. van Bergen, Brinkhovenlaan 10, 9765 BK Paterswolde
3. Dhr. en mevr. Van Hemmen, Rijksstraatweg 73, 9752 AC Haren
4. Natuurmonumenten, dhr. Kreetz, Noordereinde 60, 1243 ZS s'-Graveland
5. Stichting Groninger Landschap, Rijksstraatweg 333, 9752 CG Haren
6. dhr. J. Woldring, Hoornsedijk 26, 9752 XK Haren
22