Download PDF "veldanalyse_web.pdf" - Theater Instituut Nederland

6 7
Plug in & play
Duurzame pistes voor de podiumkunsten
De ins & outs van podiumland is de tweede veldanalyse van VTi, die vier jaar na de eerste verschijnt.
Die timing is niet toevallig. Bij het verschijnen kondigt de volgende meerjarige structurele
subsidieronde in het kader van het Kunstendecreet (periode 2013-2016) zich immers aan. En de
inzet ervan is niet gering. Het Kunstendecreet is het beleidsinstrument dat een groot deel van
podiumland vorm geeft. Hier ligt voor praktijk en beleid dus een uitgelezen kans om het landschap
te herijken zodat het zich kwalitatief en duurzaam verder kan ontwikkelen. In het huidige
economische en politieke klimaat is de inzet groot. Het is dan ook zaak die ronde goed voor te
bereiden en de beslissingsprocedure in gunstige omstandigheden te laten verlopen. Als steunpunt
voor de podiumkunsten wil VTi zijn rol in de voorbereiding van die ronde opnemen. Met feiten
en cijfers biedt deze publicatie een objectieve beschrijving van de actuele praktijk en beleid in
de Vlaamse podiumkunsten in een historisch perspectief en in een internationale omgeving. Met
die feitelijke beschrijving geeft het een debat over toekomstpistes voor praktijk en beleid in de
podiumkunsten een schot voor de boeg. Ze biedt een kader voor de strategische positionering
van kunstenaars en organisaties die al dan niet een aanvraag overwegen. En ze voedt alle
partijen en instanties die op een of andere manier bij de beoordelings- en beslissingsprocedure
betrokken zijn.
Vier jaar na Metamorfose in podiumland bieden deze ins & outs een mix van vertrouwde en
nieuwe invalshoeken. De nieuwe veldanalyse is een onderzoek naar de praktijk en het beleid in
de podiumkunsten. We brengen beleidsrelevante tendensen in kaart en plaatsen actuele kwesties
in een historisch perspectief. Cijfermatige analyses op basis van de VTi-podiumdatabank en het
door de jaren heen verzamelde materiaal in de collecties worden gecomplementeerd met kwalitatieve
excursies in de diepte en bijdragen van gastauteurs. Opnieuw gebeurde het onderzoek
procesmatig, in een nauwe dialoog met de sector en het beleid. In Courant en tijdens studiedagen
presenteerden we tussentijdse analyses. Maar nieuwe data komen in het vizier. We presenteren
nu ook een reeks economische kerncijfers over inkomsten en uitgaven van organisaties uit
het gehele Kunstendecreet en analyseren internationale tournees. De reflectie zet een stap verder.
De veranderingen worden niet alleen beschreven en geduid, zeer diverse auteurs geven een
aanzet tot een debat over de manier waarop praktijk en beleid hier beter op kunnen inspelen.
Midden in dit boek gaan een reeks van podiumkunstenaars met elkaar in estafettegesprek over
hun praktijk. Welke zijn mogelijke pistes voor een meer duurzame praktijk in, en beleid voor, de
podiumkunsten?
Facts & figures
In Metamorfose in podiumland analyseerden we de Vlaamse podiumproductie voor de periode
1993-2005, op basis van de podiumdatabank die sinds jaar en dag nauwgezet op VTi wordt
bijgehouden. Vandaag komt een veel langere periode in het vizier: we ontsluiten productiegegevens
voor vier nieuwe podiumseizoenen (2005-2006 tot en met 2008-2009). Welke producties
werden gemaakt, en welke podiumkunstenaars en -producenten waren daar bij betrokken?
Vandaag kunnen wij tendensen in de productie voor een periode van een zestien seizoenen
(1993-2009) in kaart brengen, waarbij ook de eerste meerjarige periode van het Kunstendecreet
grotendeels onder de loep komt, en wordt de VTi-collectie een onmisbaar instrument voor de
geschiedschrijving van praktijk en beleid in de Vlaamse podiumkunsten.
Net als in Metamorfose in podiumland analyseren we ook dit keer beleidsbeslissingen vanuit een
actueel en een historisch perspectief. In Courant 91 (najaar 2009) zoomden we, in het zog van
de beslissingen voor de Kunstendecreetronde 2010-2012, in op de beslissingen voor structuren,
projecten en kunstenaarsbeurzen. Vandaag actualiseren we die analyse: welke impact hadden
de besparingsrondes van sinds eind 2009 op de structurele enveloppes en de projectmiddelen?
En wat is het netto resultaat van de beleidsinspanningen om sinds 2006 steeds meer in te zetten
op de directe ondersteuning van podiumkunstenaars?
Tegelijk opent De ins & outs van podiumland een aantal nieuwe perspectieven. VTi ontwikkelt die
in partnership en dat is geen toeval. Naarmate de artistieke praktijk meer interdisciplinair en sectoroverschrijdend
werkt, is het nodig om het verhaal van de podiumkunsten in de bredere context
van kunstenland te situeren, en gezamenlijke argumenten in het gesprek met de overheid en een
breder publiek te ontwikkelen. Het artikel ‘De ins & outs van het Kunstendecreet’ is een gezamenlijke
analyse van de vier kunstensteunpunten – naast VTi ook BAM, Muziekcentrum Vlaanderen
en Vlaams Architectuurinstituut – in samenwerking met het Agentschap Kunsten en Erfgoed. In
deze bijdrage komen voor het eerst een reeks economische kerncijfers samen over de inkomsten
en uitgaven van bijna alle organisaties die via het Kunstendecreet worden gesteund (periode
2007-2008). Hoe verhouden de structurele subsidies zich tot de andere inkomstenbronnen van
Kunstendecreetorganisaties (de markt en subsidies van andere overheden)? Wat is het aandeel
van tewerkstelling in hun uitgaven, en welk aandeel daarvan gaat naar kunstenaars? Het is een
primeur dat de verschillende artistieke sectoren gezamenlijk en op die manier in het vizier komen.
Terwijl deze bijdrage vooral het perspectief van de instellingen kiest, komt in de bijdrage van
Maarten Bresseleers (Het Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten) de individuele werknemer in het
vizier. Hij presenteert een blik op de podiumkunstensector als arbeidsmarkt. Hoe zit het met de
leeftijds- en arbeidsverdelingen binnen de sector, bij kunstenaars en andere werknemers? Hoe
verhouden de podiumkunsten zich tot de bredere arbeidsmarkt?
Een laatste artikel in het luik Facts & figures kiest een kwalitatieve koers. In de slipstream van het
CIMIC-onderzoek naar de impact van voormalig cultuurminister Bert Anciaux’ Actieplan Interculturaliseren
(2006-2009) onderzoekt Jolien Gadeyne op welke manier de beoordelingscommissies
in het kader van het Kunstendecreet een invulling hebben gegeven aan ‘interculturaliteit’ als
beoordelingscriterium voor Kunstendecreetdossiers.
>> naar de inhoudspagina