Het héle verhaal - Iex

C o r n é v a n Z e i j l o v e r S h e l l e n d e o l i e p r i j s
I E X m a g a z i n e • j a a r g a n g 4 • n u m m e r 2 • f e b r u a r i / m a a r t 2 0 0 7 A E X 5 0 5 , 5 9 – 1 f e b r u a r i 2 0 0 7
m a g a z i n e
van beleggers voor beleggers
Bling Bling
Zilver, koper, diamant en
andere avonturen buiten
de aandelenmarkt
Aandelen in analyse
HAL, HES Beheer, Apple,
Philips, Numico
Hippe sector
20% èn toch defensief
met infrastructuur
Financieel denker
Jaap Koelewijn:
“Een goed gevoel over een
aandeel? Onzin!”
jaargang 4 • nummer 2
februari/maart 2007
m 4,95
Het héle
verhaal
www.iex.nl

I N H O U D
44
34
Goud – The Story
Psst, goud kopen? De magische aantrekkingskracht van goud duurt onverminderd
voort. Ook beleggers zijn nog steeds op zoek naar dat ene goudbedrijfje dat duizenden
procenten stijgt op de beurs en ja, die zijn er. Want goud is allang geen onderpand meer
voor giraal geld. Goud is zelfs geen perfecte putoptie op de aandelenmarkt. Goud is goud.
Op pagina 44 - 49 leest u alles over de totstandkoming van de goudprijs, de mythes rond
goud, acht manieren om in goud te beleggen en de visie van tien beursexperts.
Bling Bling
Zilver, platinum, koper – er blinkt veel
meer dan goud. Veel edelmetalen en
industriële metalen hebben een koersrit
achter de rug die veel indrukwekkender
is dan goud. Hoe u in deze metalen kunt
beleggen, leest u op pagina 34 - 41.
A a n d e l e n i n
d i t n u m m e r
Agfa-Gevaert: 29
Alanheri: 8
Alcoa: 40
Anglo American: 36
Antonov: 8, 10
Apple: 24
BHP Billiton: 36
Brunel International: 18
Carnaval: 15
China Mobile: 14
Eastern Platinum: 41
Firestone Diamonds: 37
Gail: 65
General Electric: 27
HAL: 22
HES Beheer: 8, 46
Inco: 38
Numico: 20
Pan American Silver Company: 39
Petra Diamonds: 37
Phelps Dodge: 41
Philips: 26
Rio Tinto: 36
Siemens: 27
Silver Wheaton Corporation: 39
Snam Retegas: 64
Sohu: 14
Southern Copper Corporation: 41
Terna: 64
Tiffany & Co: 37
Umicore: 40
VNU: 16
Xinao Gas: 65
ZincOx: 40
14
Inside Henderson
Het hoofdkantoor van een grote
vermogensbeheerders is dé plek om op zoek
te gaan naar nieuwe beleggingsstijlen en
aandelentips. iex ging daarom op bezoek bij
Henderson Global Investors en zette daar
een drietal fondsmanagers op de praatstoel.
v a n b e l e g g e r s
24 Big Apple
Ron Belt
26 Facelift Philips
Jacques Potuijt
30 Twee vaten per Chinees
Corné van Zeijl
32 Op hete kolen
Arnoud Wolff
64 Het grote geld
Maud van der Salm
66 Plons!
Warrum Buffet
52
Ik pas niet in een keurslijf
Jaap Koelewijn is één van de bekendste
gezichten in de financiële wereld. Het
stadium van de aandelentips is hij voorbij,
maar hij kan zich nog ouderwets opwinden.
“De Nova Top-5 werd gefilmd in een casino.
Wat zegt dat over je vak?”
v o o r b e l e g g e r s
18 Bedrijfsbezoek
Brunel International
20 Aandeel van de Maand
Numico en HAL
p l u s
7 Editorial
8 Snapshots
42 De wereld volgens iex
55 De uitslag van de quiz
57 iex Top 40

E D I T O R I A L
Het gouden mysterie
Ik zal het maar eerlijk zeggen: ik ben geen gold bug. Verre van zelfs. Ik heb de logica
van de goudbelegger nooit kunnen volgen. Ik heb het echt geprobeerd, maar ik zie
het gewoon niet. Niet als commodity en niet als vluchthaven. Anders dan koper of
platina heeft goud nauwelijks een aanwijsbaar nut. Zeker driekwart van de mondiale
afzetmarkt bestaat uit sieraden en decoratie. Daarmee staat het als belegging op
gelijk niveau met andere luxe-artikelen als Gucci-tasjes of dure wijnen – uiteindelijk
bepaalt het wankele evenwicht tussen vraag en aanbod of je eraan verdient. Bij goud
betekent dat simpelweg dat wij en vooral de goudgekke Aziaten bij elkaar meer goud
moeten kopen dan de mijnbouwers en centrale banken op de markt brengen. Die
mondiale markt is zo gefragmenteerd en ondoorzichtig dat slechts weinigen – en ik
al helemaal niet – er een zinnige voorspelling over durven doen.
En dan is er nog de magie van goud als hedge. Als aandelenmarkten of de dollar
instorten of de inflatie de pan uit rijst, zo claimen de bugs, zullen hele volksstammen
vluchten in goud. Zou best kunnen, maar ik begrijp eerlijk gezegd niet waarom
iemand dat bij zijn volle verstand zou doen. Wat heb je in tijden van crisis aan een
grotendeels nutteloos metaal, dat geen rente uitkeert en geen aanwijsbare monetaire
functie meer vervult? Een vat olie in de kelder lijkt me dan zinvoller. En als de prijs
van goud in zulke tijden wel door het plafond gaat, omdat iedereen in de gouden
Pavlov-reactie schiet, wat gebeurt er dan met de sieradenhandel? Die zal dan toch
wel knarsend tot stilstand komen?
Enfin, u begrijpt, de goudmarkt is mij te mysterieus. Maar tegelijkertijd zijn er maar
weinig markten leuker om te volgen. De goudhandel is een onuitputtelijke bron
van sterke verhalen, archaïsche rituelen, complottheorieën en mistige praktijken,
kortom, alles wat schrijven over deze wereld zo spannend kan maken. Geen betere
beleggings-wildwest dan een riskant avontuur in goudmijnaandelen ergens in
Verweggistan. De kans dat zo’n gat in de grond uiteindelijk bodemloos blijkt is
groot, maar dat geldt ook voor een willekeurig oer-Nederlands biotechaandeel. En
met beide kun je ook een mega-klapper maken. Vergeef me als ik even pas, maar
schroom niet, als u van een gokje houdt, om uw Leidse reageerbuizen eens af te
wisselen met wat Afrikaanse goudgravers.
Pieter Kort
Hoofdredacteur iex
Think Binck
De helaas nog niet-bestaande prijs voor meest alerte ceo van
2007 gaat naar directeur Kalo Bagijn van Binck Bank. In het
Financieele Dagblad meldde hij iedere dag te beginnen met
een bezoekje aan iex – en het Binck-forum in het bijzonder. Terecht
natuurlijk, en hij werd daar zelfs persoonlijk klokkenluider mee in een
voorkenniszaak die alle kranten heeft gehaald. Bagijn zag op het forum
de exacte kwartaalresultaten uit het concept-persbericht staan, die daar
waren gepost door ene Bert Ploeg, die al drie dagen voor publicatie
het persbericht bleek te hebben ingezien. Het lek bij Binck, in de vorm
van commissaris Charles Langereis, was snel boven water – en al even
snel de laan uit. Of en op welke gronden de verspreiders van deze
voorkennis nu worden vervolgd is nog niet duidelijk. Het is balen voor
Binck, maar we buigen voor Bagijn.
In Uit Waarom?
Saai en grijs
Flitsend en
kleurrijk
Van der Veer rules! Google
valt tegen.
Beursgang Beursexit Eerste beursgangers VS
zijn klappers en private
equity zoet naar exits.
Staal Staal Dag Corus, welkom Mittal.
Gratis Betaald Gratis website iex.nl
maakt de beurspagina in
gratis krant De Pers.

H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P
Drie smallcapkoningen
Faas, Burgers en Van Vlaardingen. Drie
smallcapkoningen betreden met nieuwe
beleggingsfondsen het toneel van de kleinere
Nederlandse aandelen. En dat gaat
met grote stofwolken gepaard. Dat de
smallcap-rally over is, blijkt dé misvatting
van het afgelopen jaar.
Natuurlijk zijn de Nederlandse
smallcaps hoofdzakelijk blij met de
interesse van Orange Oranje Participaties
en Delta Deelnemingen Fonds en van
Todlin en Darlin (fondsen van Frederik van
Beuningen). Maar er komen meer spelers bij.
Zo heeft de activistische belegger Frans Faas
Frans Faas
Frans Faas meldt
30,5% belang
sinds kort de hand achter een nieuw beleggingsfonds
Recalcico. And, the boss is back,
de voormalige smallcap-koning Willem Burgers
is aangemeerd bij het nieuw opgerichte
Add Value Fund van Keijser Capital. Voeg
daarbij de activiteiten van
ex-Robeco European Midcap-beheerder
Arnoud Wolff die de Duitse en Nederlandse
microcap-wereld afspeurt naar buitenkansjes
en Daan van Vlaardingen (ex-Orange
Wine Fund) met zijn Monolith Investment
Management en de conclusie is duidelijk.
De echte beleggers vinden klein nog steeds
hartstikke fijn. Deze beleggers hebben een
grote gemene deler: de speurtocht naar ondergewaardeerde
aandelen. Wolff zoekt zijn
heil bij de mediaschuwe beursbloempjes,
onder anderen hes Beheer (pagina 32) en
Brill. Faas is druk bezig zijn portefeuille op
te bouwen en volgt hetzelfde spoor. Inmiddels
blijkt uit wmz-meldingen dat hij 5,17%
in Porceleyne Fles en 30,5% in zadenhandelaar
Alanheri opgebouwd heeft. Met name
dat laatste wekt alom verbazing. In beide
gevallen zeggen de ondernemingen ‘geen
idee te hebben’ waarom Recalcico dit belang
opgebouwd heeft. Faas weigert de pers iets
wijzer te maken.
Pek en veren
Het meest in het oog springend is wel de
terugkeer van Willem Burgers, het voormalig
boegbeeld van smallcappend Nederland,
die na een wat te informele one on one door
de toezichthouders met pek en veren werd
afgevoerd. Omdat de minimale inleg in
zijn Add Value Fund 50.000 euro bedraagt,
heeft hij van Big
Brother nu niets
te duchten. Wie
50.000 een te hoge
drempel vindt,
hoeft in elk geval
niet bij Faas aan te
kloppen, want die
vraagt een tienvoudige
inleg. Dat impliceert
meteen dat
Faas vermoedelijk
voorlopig nog niet
uitgeshopt is.
Small Cap Saloon
Boven Jan
De 10 Euro Portefeuille van de
Small Cap Saloon is weer helemaal
Boven Jan. Dat is bijzonder,
want een maand of vier geleden stond de
portefeuille een slordige 28% in de min,
de kleingruthausse ten spijt. Links en
rechts spoten smallcaps omhoog, maar
barman Sjors Teut wist ze allemaal vakkundig
te omzeilen of net voor de koerssprong
uit de portefeuille te smijten.
Sopheon bijvoorbeeld werd een maandje
voordat het 92% op één dag won geliquideerd.
En met de versnellingsbakkenbrokkenpiloot
Antonov werd weliswaar
een leuk ritje gemaakt, maar winstnemen
op een koers van 73 eurocent blijkt
achteraf niet zo heel slim, aangezien het
aandeel daarna in een bijna loodrechte
lijn tot 1,90 euro opliep.
En toch… De koerswijziging om de
portefeuille meer te concentreren werpt
sinds de eerste dagen van december bijna
dagelijks vruchten af. Slechts drie fondsen
hield Sjors Teut nog in portefeuille
en die liggen ein-de-lijk goed in de
markt. Nou ja, lagen goed in de markt,
want met name Laurus en Qurius lijken
het beste even achter de rug te hebben.
Ook het derde aandeel, Ctac, hijgt uit
na een flinke polsstoksprong. De portefeuille
noteert na het recente uitbollen
nog net in de plus. Op de bar ligt nu een
flap van tien euro trots te pronken, met
daarnaast nog drie munten van twee eurocent.
De vingers van Sjors Teut jeuken
alweer.
Small Cap Saloon
10 Euro Portefeuille
Aankoopkoers
Ctac 4,63 5,77
Laurus 3,31 2,69
Qurius 0,89 1,6
Huidige koers*
10,06
Startbedrag 10,00 euro, rendement 0,6%
*peildatum 23 januari 2007
Beurs, broker, brekebeen
“Psst, grondstofje kopen?” Olie is gewoon
bij het benzinestation te krijgen en de
meeste metalen zijn te koop bij de oudijzerwinkel,
maar grondstof-termijncontracten
koopt de gemiddelde Amerikaan
op de New York Mercantile Exchange.
De New York Mercantile Exchange
(nymex) is het handelsplatform voor
de termijnhandel in olie, stookolie,
gas, aluminium, koper, zilver, palladium,
platinum en goud. En de rest van de
verhandelbare grondstoffen. Want naast
energie en metalen kunt u op de nymex ook
terecht voor de zogeheten soft commodities
als cacao, koffie, katoen en suiker. Kortom,
voor alles wat in 2006 hot was en dat ook
dit jaar zal blijven. De nymex, anno 1872, is
dan ook niet zomaar een achterbuurtbeursje
voor geitenwollensokkenbeleggers. Hier
gaat grof geld over tafel.
Record na record
Wie denkt dat de grondstoffenrally over is,
of op z’n laatste benen loopt, heeft het mis.
nymex meldde op 4 januari van dit jaar nog
een nieuw dagvolumerecord in de handel in
goud, koper en zilver. De cme Globex haalde
een volume van ruim 595.000 contracten.
Het oude record was pas een maand uit en
stond op 593.000 contracten (7 december
no more nymex
2006). Vijf dagen later, op 12 januari werd
een record genoteerd in het aantal verhandelde
crude-oil contracten: 800.000 terwijl
het oude record op 657.000 stond. Dat record
was trouwens pas drie dagen oud.
Met zoveel handel kan het niet anders dan
dat nymex zelf goede zaken doet. De beurs
profiteert natuurlijk volop van de grondstoffenhausse
waarbij record na record
sneuvelt. Hoewel nymex al 135 jaar oud is,
heeft de beurs pas een krappe twee maanden
een eigen beursnotering. De ipo ging niet
onopgemerkt aan Amerikaanse beleggers
voorbij. Beleggers grepen de gelegenheid
maar al te graag aan om aandelen nymex
te kopen. Dat nymex goede zaken doet is
immers een no brainer bij zoveel aandacht
voor grondstoffen, metalen en soft commodities.
Tweede versnelling
Op 16 november ging nymex naar de New
York Stock Exchange. Een week voordat
het zo ver was, werd de bandbreedte voor
de openingskoers 11% hoger gezet. Er
werden 6,5 miljoen aandelen verhandeld en
de ipo werd fors overtekend. Van de kleine
tweehonderdipo’s die Amerika in 2006
beleefde, was nymex de beursgang met de
grootste koersknal op de eerste handelsdag.
Zelfs de hete kip van Chipotle (+100% op
nymex kwam op 17 november 2006 naar de beurs voor 59 dollar. Na een koersexplosie op de
eerste handelsdag is het enthousiasme van beleggers iets afgenomen.
de eerste handelsdag) moest voor de commodity-cowboys
buigen. Het aandeel sloot
de eerste handelssessie af op 133 dollar, een
koerswinst van 125% ten opzichte van de
openingskoers van 59 dollar, nadat het intraday
zelfs op 152 dollar piekte.
Opvallend genoeg is het aandeel in de eerste
twee maanden van haar beursbestaan weinig
volatiel geweest. nymex fluctueert keurig
binnen de bandbreedte tussen 115 en 130
dollar. De vraag is daarmee gerechtvaardigd
of nymex nu nog koopwaardig is, omdat
het onwaarschijnlijk lijkt dat de grondstoffenrally
nog een versnelling hoger kan
schakelen. De cijfers over het vierde kwartaal
en heel 2006 (voorbeurs op 31 januari
2007) zullen ondertussen een tipje van die
sluier hebben opgetild en duidelijk hebben
gemaakt of de volumes verder aanzwellen
en mogelijk ook wat nymex van de komende
kwartalen verwacht.
Maar, zo simpel is het spel nu ook weer
niet, want nymex rust niet op de lauweren.
De beurs maakte op 19 januari bekend een
belang van 19% te hebben genomen in Optionable,
een gas- en energiebroker. Zo wil
nymex haar belang in de optiemarkt uitbreiden.
Naast handelsplatform wordt nymex zo
ook een beetje broker. Of dat voorkomt dat
het aandeel nymex na het uitrazen van de
grondstofhausse als brekebeentje door het
leven moet, is nog maar de vraag.

H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S . S N A P
Geef door die snor
Snorren zijn uit, kijkt u maar naar de foto’s
van topmannen in de iex Top-40 (zie
pagina’s 57 – 62). Dat vinden we jammer
en daar gaan we op geheel karakteristieke
iex-wijze dan ook iets aan doen.
In deze nieuwe rubriek stellen we
maandelijks een topman voor van een
small- of midcapaandeel waarbij u als
aandeelhouder snor zit. Een aandeel dat
een megaorder weet binnen te halen, een
fikse koersstijging heeft gerealiseerd, een
prachtige waardescheppende overname
heeft gedaan, een superdividend uitkeert
of op enige andere wijze haar aandeelhouders
in de watten legt.
De eerste snor wordt digitaal uitgereikt
aan Roumen Antonov, de bedenker van
de traploze versnellingsbak waarmee het
gelijknamige Antonov al jaren aan de
weg timmert. Tot voor kort zonder veel
succes, want Antonov slaagde er in haar
beursbestaan nog nooit in winst te maken
en zelfs omzet was in de meeste kwartaalverslagen
volstrekt onvindbaar. Maar het
tij lijkt te keren. Het Chinese Geely sloot
een licentie-overeenkomst af en betaalt
daarvoor 900.000 keiharde euro. Voor elke
geproduceerde versnellingsbak komt er
nog eens een (nog onbekend) bedrag bij.
Wat de toekomst brengt, blijft ongewis.
Maar de afgelopen twee maanden zat u bij
Roumen Antonov he-le-maal snor. Het
aandeel vloog omhoog van iets meer dan
50 cent naar 1,90 euro. Dat Antonov nu
weer voor 1,40 euro (23-1-2007) over de
toonbank gaat, mag de pret niet drukken,
en de snor evenmin.
snorzeker
Hebt u tips of suggesties voor de maandelijkse
nominatie? Stuur dan een email naar redactie@
iex.nl onder vermelding van ‘Geef door die snor’
en natuurlijk de naam van de topman inclusief
korte argumentatie. Over de uiteindelijk snoruitreiking
kan niet worden gecorrespondeerd.
Kort Door De Bocht-Index
Wat is dat toch met die autocoureurs?
In het vorige magazine belichtten we de
handel en wandel van Marius Ritskes, eigenaar
van het investeringsvehikel
Quivest nv en nu duikt een nieuwe naam
op: Bert Ploeg.
+ 180%
Ritskes is dankzij Quivest grootaandeelhouder
in Antonov en speelt met
dat bedrijf een merkwaardig spel,
door als grootaandeelhouder verkooplicenties
te kopen van Antonov voor de Duitse
markt. Dat kost een beetje, maar levert nog
meer op omdat de koers op het nieuws fors
opliep. Merkwaardig, want échte omzet
leverde het Antonov niet op. Sterker nog,
als Antonov zijn versnellingsbakken in
Duitsland weet te slijten, gaat Quivest er
met de poet vandoor. De hoop van alle
partijen is erop gevestigd dat Quivest het
product beter weet te verkopen dan de
bedenker ervan. Bert Ploeg is (nog) geen
Ritskes, maar rijdt samen met Bob Sijthoff
voor het Honda bpr Team. Dat team
ging meerdere keren de strijd aan met
bekende namen als Allard Kalff en Tim
Coronel. Maar Ploeg en Sijthoff zitten
ook samen met een aanzienlijk belang in
Binck en raakten eind januari in opspraak
omdat Ploeg een jaar eerder op het
Binck-forum van iex.nl onder het alias
bpr voorkennis verspreidde. Die kennis
had hij – vrijwel zeker – gekregen van
Bob Sijthoff, die weer vriendjes is met de
inmiddels afgetreden commissaris Charles
Langereis. Bij het ter perse gaan van
dit nummer lopen de onderzoeken nog,
de iex-redactie hoopt stiekem 16 februari
meer te horen, tijdens de perspresentatie
van rtl7 in Hilversum, waar het nieuwe
raceseizoen wordt afgetrapt met onder
anderen Olav Mol, Allard Kalff en Christijan
Albers. Tot die tijd houden we het
er op dat de gemene deler van beleggen
en racen vooral in het racen zit. En in het
kort door de bocht gaan.
Piramide
wankelt
Gaat u gerust naar de piramides van
Gizeh, bij Caïro. U loopt daar nauwelijks
gevaar wegens losrakend gesteente. Maar
de wijnpiramide van Bordeaux Advisory
waarvoor we in iex magazine waarschuwden,
begint te wankelen.
Het voormalig Amsterdamse Bordeaux
Advisory verhuisde in het voorjaar
van 2006 naar Luxemburg, nadat een
aanvraag voor een Wfd-vergunning (Wet financiële
dienstverlening) niet was verleend.
Vanuit het Luxemburgse mag wijn nog wel
aangeboden worden zonder vergunning,
mits de contracten 50.000 euro of meer bedragen.
Het was daarna een tijdje stil, maar
sinds enkele weken druppelen de soms boze,
soms wanhopige emails weer binnen op
de iex-redactie. En de gelijkenis tussen al
die berichten van beleggers die vrezen hun
geld kwijt te zijn, is frappant. Er is sprake
van een vijfstappenplan.
10 11
1.
Investeerders hebben een overeen
komst gesloten en willen na afloop
van de termijn (meestal twee jaar), de winst
verzilveren.
2.
Bordeaux Advisory is nauwelijks bereikbaar,
reageert niet en probeert op
die manier de boot af te houden.
3.
Lukt het de consultant te spreken
te krijgen (de aanhouder wint) dan
meldt deze steevast dat de wijn weliswaar
in waarde gestegen is, maar dat er momenteel
geen koper voor gevonden kan worden
en stelt voor dat de cliënt de partij nog een
jaar aanhoudt.
4.
Als de cliënt volhoudt dat hij van
deze partij af wil, is Bordeaux Advisory
bereid de wijn terug te kopen, maar
alleen op voorwaarde dat de cliënt geld
bijstort in ruil voor een andere partij wijn.
De cliënt krijgt voor zijn bijstorting een
groter papieren bezit (dat evenwel ook
onverkoopbaar blijkt).
Gaat de cliënt met die voorwaarde
5. niet akkoord en doet hij een beroep
op de terugkoopgarantie van Bordeaux
Advisory, dan zegt Bordeaux Advisory de
wijn thuis te bezorgen en zo de zaak af te
handelen. Die wijn heeft echter een winkelwaarde
van vaak minder dan 10% van
de papieren waarde volgens Bordeaux
Advisory. De client is dan 90% van zijn
geld kwijt, en de andere 10% zit in flessen.
Kleine kopers
U mag zelf uw conclusies trekken uit
deze zich repeterende gang van zaken.
Wij kunnen ons in elk geval niet aan de
indruk onttrekken dat de eerste haarscheuren
in de wijnzakken van Bordeaux
Advisory beginnen te ontstaan. De vlucht
naar Luxemburg maakt het namelijk ook
moeilijker om nieuw geld aan te trekken,
omdat de kleine Nederlandse particulier,
moeilijker bereikbaar is geworden. Werden
tot vorig jaar nog wijnpartijen van
2000 tot 5000 euro verkocht, nu moet de
koper minimaal 50.000 euro ophoesten.
Het heeft er alle schijn van dat de inkomstenstroom
opdroogt, waardoor Bordeaux
Advisory in het nauw komt. De eerste
slachtoffers die dan vallen zijn, net als in
elke oorlog, het voetvolk.
Stemlokaal
De meest pure goudbelegging mag dan
de goudrekening zijn, Nederlandse
beleggers trekken zich daar niets van
aan. De hebzucht wint het van de beleggingsethos
en de Nederlandse particulier
kiest massaal voor het gehefboomde
goud. Bijna de helft van de iex-bezoekers
kiest voor de turbo, zo blijkt uit een
poll in het iex Stemlokaal.
Van de respondenten belegt 47% in
goud via turbo’s, long of short, 22%
procent kiest voor beleggingsfondsen,
waarbij het reilen en zeilen van de
mijnbedrijven een grote rol speelt. 19%
rommelt zelf wat aan met een aandelenportefeuille
met kleine, speculatieve
exploratiebedrijven en slechts 12% kiest
voor een 1:1 verbinding aan de goudprijs
via een goudrekening.

H O T S . S N A P S H O T S . S N A P S H O T S .
12
goeroe@iex.nl
Gegarandeerd 40 of 53%?
door Frank van Dongen
Vorig jaar deed ik een oproep in iex magazine
en op iex.nl aan beleggers om
zich te melden als hun rendementen van
meer dan 40% werden beloofd. Deze rendementen
worden vaak beloofd op basis
van systemen van bekende goeroe’s.
Ik vind het nog steeds interessant om te
horen of de beloofde rendementen van
40% daadwerkelijk behaald worden. En
ik vraag me af of deze belofte ook weer
voor dit jaar geldt. Tot op de dag van vandaag
heeft niemand zich gemeld, maar dat
komt natuurlijk omdat niemand naar onze
website kijkt en helemaal niemand dit blad
echt leest. Overigens kreeg ik wel reacties
van beleggers die het tegendeel wilden bewijzen,
maar zij zullen wel zwartgallig zijn
geweest. Gelukkig ben ik zelf geen goeroe
want die hebben het niet gemakkelijk. Jarenlang
doe je het goed en dan ineens word
je afgerekend op je laatste affaire. Het is
nou eenmaal zo in de financiële wereld: je
bent zo goed als je laatste trade. Sommigen
profiteren hiervan omdat ze een goed jaar
achter zich hebben en de beleggers
dit extrapoleren naar de toekomst.
Bij Fundcoach is dit een veel
gebruikte strategie, zij kijken
welke beleggingsfondsen het goed gedaan
hebben en kopen deze fondsen in de hoop
dat ze het goed blijven doen. De historie
wijst iets anders uit, maar dat mag de pret
niet drukken.
Tweelingbroer
Samen met mijn twin-broer (Ronald van
Dongen) maakte ik voor iedereen zichtbaar
en voor iedereen te volgen 53% winst in
een actieve handelsportefeuille (kijk op:
magazine.iex.nl/tradingtwins). Natuurlijk
is het ook voor ons moeilijk om aan het
door deze performance ontstane verwachtingspatroon
te blijven voldoen. Maar
we doen een poging en geven dezelfde
garantie als verkopers van tweedehands
auto’s…tot aan de stoep. Zo kan het alleen
maar meevallen.
klik hier...
Bijf schrijven naar goeroe@iex.nl. De
eerste tien mensen die leuke roddels over hun
beheerder of trotse verhalen hebben, krijgen een
unieke FvD-zonnebril.
Insider
Slechte dagen voor
headhunters. Het is
bijna bonus-payday
en dus blijft een
beetje beroepsbelegger
nog éven zitten
waar hij zit en
bladert alvast in de
Porsche-catalogus of de gids met Franse
kasteeltjes. Een groot deel van het Nederlandse
beurswezen opereert vanuit Londen.
Dat betekent hogere lasten, maar ook
een extra groot pretpakket. Volgens een
onderzoekje in The Guardian verdient de
gemiddelde bonusgerechtigde loonslaaf
in de City 331.000 pond per jaar en daar
komt dit jaar een bonus bovenop van gemiddeld
294.000 pond. Meer dan de helft
van deze mensen is van plan om van dat
geld een huis in het buitenland te kopen.
Vlak mediterraans vastgoed dus voorlopig
niet uit als asset class. Dat neemt niet weg
dat er in de polder wel wordt gejobhopt.
Kempen blijft volop in de markt. Het
ambitieuze huis trok in de persoon van
Roel Schaapveld een biotechspecialist
op de corporate finance-afdeling aan en
schaakte Hilko de Brouwer van abn Amro
als directeur institutionele relaties. Toch
beleefden de werving en selectie-jongens
de laatste tijd het meeste plezier aan het
kleine Keijser Effecten. Het roemruchte
huis, waar ooit opvallende kopstukken als
Jan Brink (vader van de zoon die later het
effectenhuis Nusse Brink als een kleurige
vuurpijl liet uiteenspatten) en beursveteraan
Roel Kooijman de dienst uitmaakten,
is opnieuw grote namen aan het binnenhalen.
Directeur Bert Krabbendam
hengelde onlangs Nico van Geest, tot dat
moment hoofd research van Van Lanschot,
naar binnen. En even later volgde
een (pas een week later door de krant
opgepakt) persbericht dat Keijsers nieuwe
Add Value Fund van start ging met niemand
minder dan de smallcapkoning in
ballingschap Willem Burgers aan het roer.
Aan de star power gaat het niet liggen bij
Keijser. Zouden Sem van Berkel en Han
Vermeulen al benaderd zijn?

v a n o p e n t o t c l o s e
Inside
Henderson
Het hoofdkantoor van een grote vermogensbeheerders is dé plek
om op zoek te gaan naar aansprekende beleggingsstijlen en nieuwe
aandelentips. iex ging daarom op bezoek bij Henderson Global
Investors en zette daar een drietal fondsmanagers op de praatstoel.
door Michiel Pekelharing/fotografie Harry Chambers
Andrew Beal
Manager Henderson Pacific Equity Fund
Andrew Beal van het Henderson Pacific Equity Fund heeft goed
leren kiezen. Bij het samenstellen van zijn fondsportefeuille heeft
hij keuze uit meer dan 1500 aandelen, waarvan er maar 40 à 45 overblijven.
Er zullen nooit meer dan 60 aandelen in zijn portefeuille
terechtkomen. Ongeveer een derde daarvan komt uit Zuid-Korea of
Taiwan: “de economie van Zuid-Korea groeit met een gezonde 5%
per jaar en als je aandelen in Taiwan koopt, koop je eigenlijk Chinese
groei. Die twee kan je niet los van elkaar zien. Dat is een wat
controversiële stelling. Tai-
wan is de grootste directe
buitenlandse
investeerder in China, wat
heel slim de agrarische
markt heeft opengesteld
voor Taiwanese boeren.”
Het fonds belegt niet
alleen in Azië, maar
ook bij de buren in
Australië en Nieuw-
Zeeland: “dat doen
we omdat daar veel
bedrijven genoteerd
staan die profiteren van de groei
in Azië. Dat geldt overigens ook voor beurzen in
andere regio’s, maar we zullen niet snel in Intel beleggen omdat
die onderneming een kwart van de omzet in het Verre Oosten
boekt. Sohu is een goed voorbeeld van een aandeel dat voor ons in-
14
teressant is. Het is een
internetzoekmachine
die alle omzet in China
boekt, maar Sohu
staat genoteerd aan
de Amerikaanse
Nasdaq. De groeivooruitzichten
zijn uitstekend
en de onderneming
ontwikkelt
zich steeds meer tot een echt
internetportal. Sohu heeft het exclusieve
recht op al het internetnieuws over de Olympische Spelen
in Peking en de koers-winstverhouding komt op 18 à 19. Dat is voor
mij een stuk begrijpelijker dan bijvoorbeeld de torenhoge waardering
van een bedrijf als Baidu.”
Dat roept natuurlijk de vraag op waar volgens Beal nog meer
kansen liggen: “ik ben vooral op zoek naar aandelen met een lage
waardering waarbij over één of twee jaar iets gaat gebeuren. Bij die
zoektocht kom ik de laatste tijd steeds meer in China uit en daar zit
dan ook de grootste overweging ten opzichte van de benchmark.”
Als voorbeelden van een kansrijk aandeel noemt Beal China Mobile:
“het is niet alleen het meest bekende aandeel in China, maar ook
het minst begrepen. Het bedrijf wordt gewaardeerd als een volwassen
onderneming, terwijl de omzet nog snel groeit. China Mobile
heeft al een sterke positie aan de oostkust en de volgende stap is dat
de onderneming westwaarts het land in trekt. Er zit dus veel meer
groeipotentieel in dan de huidige marktwaarde doet vermoeden.”
Alistair Sayer
Investment Director Multi-Strategy Equities
Het is de droom van elke belegger om zoveel mogelijk kansen op
de beurs te spotten en daar meteen op in te spelen. En dat is precies
wat Alistair Sayer,
Investment Director Multi-Strategy
Equities
bij Henderson, elke dag doet. Gelukkig
hoeft hij dat niet alleen te doen:
“ons team bestaat momenteel uit
23 man en volgende maand zijn dat
er waarschijnlijk 25. We proberen
overigens niet om de markt te
voorspellen, maar we zijn juist
op zoek naar onevenwichtigheden
op de beurzen. Vooral in
Europa komen die vaak voor.
En er zijn soms ook verschillen
tussen verschillende
continenten. Cruisemaatschappij
Carnaval staat
bijvoorbeeld genoteerd
aan zowel de beurs in
New York als in Londen. Na
een indexwijziging stond het aandeel in
de Verenigde Staten 5% lager dan in Europa. Je kan dus
hetzelfde bedrijf kopen met een paar procent korting. Dan kopen
wij aandelen in New York en verkopen
we in Londen. Het enige
dat dan hoeft te gebeuren is
dat de koersen aan beide kanten
van de Oceaan weer met
elkaar in de pas gaan lopen.
We hoeven dus geen visie
te hebben op de olieprijs,
orkanen in het Caribische
gebied en andere operationele
zaken.”
Het voordeel van deze aanpak is dat voor
iedere risicogroep een apart product gemaakt kan worden.
Voor risicomijdende beleggers wordt de index gevolg met een paar
kleine over- en onderwegingen. Het doel van deze strategie is om de
index met 0,75% te verslaan. Aan de andere kant van het spectrum
wordt een zo hoog mogelijk absoluut rendement nagestreefd met
een portefeuille die volledig bestaat uit strategieën waar Alistair
Sayer en zijn team het meeste vertrouwen in hebben. Het enige nadeel
van deze absolute return strategy is dat fondsonderzoekers soms
niet weten wat ze ermee aan moeten: “Morningstar had ons bijna
als geldmarktfonds aangemerkt omdat onze kaspositie 94% van
ons fondsvermogen bedroeg. We handelen heel veel met zogeheten
cfd’s (Contracts For Difference) en de long- en shortposities konden
bijna volledig tegen elkaar weggestreept worden.”
15

v a n o p e n t o t c l o s e
John Pattullo
Manager Henderson Horizon Strategic Yield Fund
Het Strategic Yield Fund is een Brits fonds, maar het grootste deel
van de obligaties in portefeuille noteert in euro’s: “zelfs Britse bedrijven
geven tegenwoordig leningen in euro’s uit omdat de markt
op het vasteland veel groter is dan in Londen. Bij het samenstellen
van mijn portefeuille let ik alleen op de kwaliteit van de bedrijven
die de leningen uitgeven en niet of een onderneming nou uit Groot-
Brittannië, Duitsland of Nederland komt”, zegt John Pattullo. De
meeste obligatiefondsen richten zich op bepaalde kredietniveaus zoals
dubbel A of junk bonds, maar Pattullo pakt het heel anders aan:
“wij beleggen
in het hele spectrum van vastrentende
waarden. Van staatsobligaties tot junk
bonds en preferente aandelen. We
zijn voortdurend op zoek naar de
beste verhouding tussen risico en
rendement. Op die manier beperk
je de volatiliteit en krijg je een heel
redelijk rendement.”
Dat geeft Pattullo de ruimte om
nu bijvoorbeeld veel ruimte in
zijn portefeuille in te ruimen
voor high yield-obligaties:
“het risico van deze leningen
is veel lager dan in het
verleden. Het aantal faillissementen
schommelt rond
het laagste punt in vijfentwintig
jaar. Tegelijkertijd worden de zogenoemde
investment grade-obligaties riskanter. Dat komt voor een
deel door de stijgende rente en doordat steeds meer ondernemingen
worden opgekocht door durfkapitalisten.” De
aandeelhouders zijn dan de grote winnaars, maar voor de
obligatiehouders is dat een stuk minder aangenaam: “die
bedrijven worden vaak heel scherp gefinancierd. Dat
zet de kredietwaardigheid en dus de waarde van de uitstaande
leningen onder druk. Kijk bijvoorbeeld maar
naar vnu. Sinds die onderneming werd opgekocht
door durfkapitalisten is de schuld opgelopen naar 8
keer de jaarlijkse cashflow, terwijl 5 à 6 gebruikelijk
is binnen de sector. Je kunt je wel voorstellen wat
er na de overname gebeurd is met de al uitstaande
obligaties.”
Pattullo beheert een portefeuille van ongeveer 1 miljard
Engelse Pond (1,5 miljard euro), maar het pas gelanceerde Henderson
Horizon Strategic Yield Fund heeft nog maar een omvang
van 12 miljoen euro. De doelstelling is om een rendement te halen
dat 150 basispunten boven Euribor ligt en de tactiek van Pattullo
is erop gericht om gebruik te maken van onevenwichtigheden op
de markt: “het rendement van kortlopende obligaties is vaak té
groot in relatie tot het risico. Die leningen hebben een looptijd van
16
een, twee of drie jaar en worden ook
wel cushion bonds genoemd omdat ze
door de korte looptijd net als een soort
stootkussen bescherming bieden tegen de
plotselinge bewegingen van de rente. Veel
fondsen hebben een index als benchmark
met een looptijd van één tot dertig jaar. De
fondsmanagers verkopen dan vaak een obligatie
als de looptijd korter is dan een jaar, dus
er is veel aanbod van dergelijke leningen. Ik
vind het juist heel interessant als ik deze obligaties
door de werking van vraag en aanbod veel
goedkoper kan inkopen dan dat ze eigenlijk waard zijn.”
Ongeveer 60% van de portefeuille van het Strategic Yield Fund bestaat
nu uit dit soort leningen. Ten slotte nog de vraag naar welke
sectoren Pattullo nu vooral kijkt: “de voedingssector, kabelindustrie
en farmaciebedrijven hebben voorspelbare inkomstenstromen en
daar gaat in het huidige klimaat mijn voorkeur naar uit.”

B E D R I J F S B E Z O E K
Jan Arie van Barneveld
ceo van Brunel
International
Brunel is een arbeidsbemiddelaar voor hoger opgeleid
personeel op de gebieden van engineering, it, juridische
dienstverlening, financiën en verzekeren & bankieren. De
onderneming plaatst mensen zowel op vaste aanstellingen als
op tijdelijk werk. Brunel is met 67 vestigingen actief in 24 landen,
waarbij het zwaartepunt in Nederland, Duitsland, België,
Canada en de wereldwijde markt van olie- en gaswinning ligt.
Opvallend?
Het bedrijf staat bekend als een nichespeler die zich richt op
hoogopgeleid personeel, maar er zijn grenzen aan de omvang
die markten moeten hebben om voor Brunel interessant te
zijn. Eind december werd bekend dat de onderneming zich
terugtrekt uit Legal Work Force. Deze joint venture met Legal
People vergt veel aandacht en Brunel geeft er de voorkeur
aan niet te veel van de kernactiviteiten weg te drijven.
Nog meer opvallend?
Brunel verschijnt regelmatig op overnamelijstjes van banken
en in 1999 scheelde het weinig of het bedrijf was gefuseerd
met Unique International (het huidige usg). Toenmalig topman
en oprichter Jan Brand heeft nog steeds een belang van
60,7% en kan dus zijn veto uitspreken over een eventueel
vijandige overname.
Omzet 2005: 391 miljoen euro (+25%)
Nettowinst 2005: 16,0 miljoen euro (+114%)
Werknemers: 5.300
Beurswaarde: 585,7 miljoen euro
Aandeelhouders: Jan Brand (60,67%)
“Wij groeien sneller dan de markt. Dat doen
we door procesen aan te scherpen
en te investeren in recruitment. Wij moeten
ook in een krappe markt een
betrouwbare leverancier zijn.”
door Michiel Pekelharing/fotografie Ruud Binnekamp
18 19

A A N D E E L V A N D E M A A N D
Numico
Prijzige kwaliteit
door Michiel Pekelharing/illustratie Nico den Dulk
Numico heeft het allemaal: een hoge
marge en een aansprekend groeitempo
dat nog jaren kan worden vastgehouden.
Was het aandeel nu maar niet zo duur...
Onder topman Jan Bennink heeft
Numico een wilde rit achter de
rug. In maart 2002 kwam hij aan
het roer te staan van het bedrijf,
dat onder zijn voorganger Hans van der
Wielen een complete metamorfose had ondergaan.
In 1998 werd de naam Nutricia na
de verkoop van de drankendivisie ingeruild
voor Numico en met de aankoop van gnc
en Rexall Sundown richtte de onderneming
zich op de Amerikaanse vitaminemarkt.
Een paar jaar later had deze koerswijziging
Numico aan de rand van de afgrond
gebracht. De verkoop van vitamines en
voedingssupplementen bleek gevoeliger
voor het economische eb en vloed dan werd
gedacht. De combinatie van een hoge schuldenlast,
tegenvallende inkomsten en een
groeiend werkkapitaal vormde een dodelijk
gewicht waaronder Numico dreigde te bezwijken.
Bennink verkocht gnc en Rexall
Sundown met een enorm boekverlies,
herfinancierde de schulden en verving bijna
het complete management. Zo kreeg hij het
concern helemaal op de rails, waarna hij zich
in 2005 aan een grote overname waagde.
Er werd 1,2 miljard euro betaald voor eac
Nutricion; de grootste producent van babyvoeding
in het Verre Oosten.
Niet juichen
De transactie werd op de beurs niet juichend
ontvangen, aangezien nog vers in het
geheugen lag hoe grote aankopen bijna het
einde hadden betekend voor Numico. Op 21
februari worden de jaarcijfers gepubliceerd
en daaruit kan duidelijk worden dat Bennink
met de overname van eac Nutricion
juist de toekomstige groei heeft veiliggesteld.
De activiteiten zijn onder de naam
Dumex succesvol in de organisatie geplaatst
en Bennink heeft ook al aangekondigd dat
beleggers zich niet zorgen hoeven te ma-
ken dat hij gaat proberen met overnames
nieuwe markten aan te boren – Numico
richt zich voortaan volledig op babyvoeding
en klinische voeding. Het eerstgenoemde
segment stond vorig jaar in het teken van de
integratie van eac Nutricion. In de eerste
zes maanden van 2006 groeiden de verkopen
van Dumex (het merk van de nieuwe
aankoop en tevens de naam van de divisie
waarin deze activitieiten gegroepeerd zijn)
met 26%. De potentiële markt is enorm,
want jaarlijks worden in Azë vijftig miljoen
Omzet
kinderen geboren. In West-Europa zijn dat
er slechts 4,1 miljoen en op deze volwassen
markt kwam de autonome groei in het segment
babyvoeding niet verder dan 3%.
Jaar van de hond
De groei in Azië betekent wel dat Numico
te maken krijgt met een heel nieuw soort
seizoensmatigheid. Tijdens de conference
call voor analisten na de publicatie van de
derdekwartaalcijfers merkte Bennink op dat
het aantal geboortes in China deels bepaald
wordt door de Chinese kalender. Zo stond
2006 bijvoorbeeld in het teken van de hond,
wat gezien wordt als een slecht jaar. In dat
opzicht is er goed nieuws. Op 18 januari
is het jaar van het varken begonnen en dat
wordt traditioneel gezien als een goed
jaar. De marge in de divisie Babyvoeding
schommelt tussen de 18 en 20% en zelfs
de opkomst van zogeheten private labels
zoals het Kruidvat hebben daar nog geen
deuk in kunnen maken. Numico verloor
in 2006 weliswaar een rechtszaak tegen de
drogisterijketen Kruidvat, maar dat heeft
niet kunnen verhinderen dat de stijgende
margetrend intact is.
Klinische cijfers
Bij de marge van de Klinische voeding
hoeven al helemaal geen kanttekeningen
geplaatst te worden. De operationele marge
schommelt in dit segment rond de 25%.
Het beperkte aantal spelers en de hoge
toetredingsdrempels betekenen dat dit percentage
niet plotseling snel zal dalen. Een
vergrijzende bevolking lijkt daarnaast garant
te staan voor een groeiende vraag naar
klinische voeding. Vorig jaar werd duidelijk
dat die groei overigens niet altijd even snel
zal gaan. In Duitsland werd namelijk het
vergoedingssysteem voor klinische voeding
veranderd en die overgang leverde Numico
meer problemen op dan verwacht. Bennink
zag zich daarom genoodzaakt om de voorspelling
voor de autonome omzetgroei voor
heel Numico in 2006 terug te schroeven
naar “ongeveer 12%” van 12 tot 13%. De
omzet in het segment Klinische voeding
kwam in dat derde kwartaal uit op 10%,
tegenover 12% een jaar eerder.
Overnamespeculatie
Deze activiteiten kwamen onlangs in de
schijnwerpers te staan na een grote overname.
Het Zwitserse Nestlé betaalde 2,5
miljard dollar voor de activiteiten op het
vlak van medische voeding van landgenoot
Novartis. Dit bedrag is 2,6 maal de omzet
en 18 maal het verwachte bedrijfsresultaat
van de overgenomen afdeling. Om dat in
perspectief te plaatsen: Numico betaalde
in 2005 ongeveer 25 maal het verwachte
bedrijfsresultaat voor eac Nutrition. Nestlé
verstevigt zo haar positie als wereldwijde
nummer twee op de markt voor medische
voeding met een marktaandeel dat groeit
van 18 naar 25%. Het Amerikaanse farmacieconcern
Abbott Laboratories is nummer
één met een aandeel van 30% op de wereldwijde
markt en Numico neemt de derde
plaats in met een percentage van 16%.
Mogelijke overname
De transactie leverde speculatie op over een
mogelijke overname van de babyvoedingactiviteiten
van Novartis. In 1994 had deze
onderneming het Amerikaanse Gerber al
weggekaapt voor de neus van Numico en
het Nederlandse bedrijf wordt nu opnieuw
in verband gebracht met deze producent
van babyvoeding. Met een geschatte waarde
van 2,5 miljard euro zou Gerber misschien
net te behappen zijn door Numico dat zelf
een beurswaarde heeft van 7,8 miljard euro.
Het zou echter ook herinneringen oprakelen
van eerdere grote aankopen en de kans
dat het tot een transactie komt is dan ook
klein. Bennink heeft wel aangegeven dat een
mogelijke overname bekeken zou worden,
maar dat hij niet zat te wachten op een grote
positie op de traag groeiende Amerikaanse
markt voor babyvoeding die bovendien veel
Omzetovergang
Door de verkoop van de Amerikaanse vitamineactiviteiten is de omzet van
Numico na 2003 gehalveerd. Autonome groei en de aankoop van eac Nutricion
dat onder de naam Dumex opereert zorgen ervoor dat de inkomsten
weer snel stijgen. Naar verwachting komt de omzet in 2007 alweer
aardig in de buurt van die van 2003.
(e) = schatting
investeringen zou vergen. De angst voor een
grote aankoop zal dus geen rem zetten op
een koersstijging van Numico
Geen zorgen
Het karakter van de onderneming zorgt
ervoor dat beleggers zich geen zorgen hoeven
te maken over de omzetgroei. Bennink
liet zich al ontvallen dat hij zelf rekening
houdt met dubbelcijferige groei voor een
dubbelcijferig aantal jaren. De omzet over
tien jaar ligt dan drie keer zo hoog als nu en
de winst kan dan waarschijnlijk nog sneller
stijgen. Want de duidelijk afgebakende
markten waarop Numico een sterke positie
verdedigd hebben relatief hoge toetredingsdrempels.
Het enige wat dit positieve plaatje
verstoord is de prijs die voor al dit moois
betaald moet worden. Met een koers-winstverhouding
(k/w) van bijna 30 is dit één
van de duurste bedrijven op het Damrak.
Numico wordt zo bijna dubbel zo hoog gewaardeerd
als bijvoorbeeld voedingsconcern
Unilever (k/w van 16). Zo wordt wel heel
veel betaald voor een snellere omzetgroei
(12% tegenover 4%) en een stevigere operationele
marge (ruim 18% tegenover 14%).
Voor beleggers die van vastigheid houden,
hoeft de hoge waardering geen probleem
te zijn. In het buitenland wordt vaker veel
betaald voor stevige groeiers. Het Britse
Reckitt-Benckiser, producent van schoonmaakmiddelen,
heeft bijvoorbeeld een k/w
van 24 en een vergelijkbare marge en winstgroei.
Iedereen die op de Nederlandse beurs
op zoek is naar een dergelijk aandeel, kan
dus haast niet om Numico heen. Of, om het
heel anders te zeggen, als ik morgen in een
raket zou stappen voor een ruimtereis van
vijf jaar waarin ik geen aandelen kon kopen
of verkopen, was Numico absoluut één van
de bedrijven die ik vlak voor het vertrek in
portefeuille had genomen. Iedereen die niet
de ruimte wordt ingeschoten kan beter afwachten
of de koersreactie na de jaarcijfers
van 21 februari misschien een beter instapmoment
biedt.
De cijfers
Omzet: 2,7 miljard euro
Verwachte wpa: 1,40 euro
Verwachte k/w: 29,1
Beurswaarde: 7,77 miljard euro
Analisten: 12x kopen, 5x houden,
3x verkopen
Gemiddelde koersdoel: 43,05 euro
Laatste 3 koersdoelen:
55 euro - JP Morgan
38 euro - Delta Lloyd
38 euro - SNS Securities
20 21

A A N D E E L V A N D E M A A N D
HAL
Neus voor overnames
door Michiel Pekelharing//illustratie Nico den Dulk
De beurskoers van Boskalis en Vopak is
de afgelopen maanden sterk opgelopen
en niemand heeft daar meer van
geprofiteerd dan hal De grootste waarde
van de investeringsmaatschappij zit
echter verborgen in niet-beursgenoteerde
belangen.
Een onderneming die op de beurs
minder waard is dan de som van de
verschillende bedrijfsonderdelen
verschijnt al snel op de radar van
durfkapitalisten en hedge funds. Deze
partijen zullen echter niet snel interesse
tonen in investeringsmaatschappij hal. De
familie Van der Vorm heeft ongeveer de
helft van de aandelen in handen en kan een
vijandige overnamepoging zo flink dwars
zitten. Voor particuliere beleggers is echter
veel belangrijker dat hal zelf al heeft
aangetoond een goede neus te hebben voor
interessante overnames.
De ondernemingsnaam is een afkorting van
de Holland-Amerika Lijn, die in 1873 werd
opgericht onder de naam Nederlandsch-
Amerikaanse Stoomvaart-Maatschappij.
De redersactiviteiten maken tegenwoordig
onder de naam Holland America Line onderdeel
uit van het Amerikaanse Carnival
Cruises en het Nederlandse hal richt zich
op het investeren in ondernemingen uit
voornamelijk West-Europa en de Verenigde
Staten. En wie wil weten hoe de maatschappij
er ongeveer voor staat, hoeft alleen maar
op een website of in een krant de koersen
op te zoeken van Boskalis, Univar en Vopak
(zie kader).
Koerswijziging
In 2006 heeft hal een kleine koerswijziging
doorgevoerd. Het belang in Univar is in
mei flink teruggebracht en het vrijgekomen
geld wordt geïnvesteerd in andere
beleggingen. Om de financiële slagkracht
daarvoor verder te vergroten, is ook het
dividendbeleid gewijzigd. Traditioneel was
dat gebaseerd op 6% van de aandelenkoers
aan het begin van het jaar waarin het dividend
werd uitgekeerd. Hierdoor heeft hal
over de afgelopen vijf jaar gemiddeld de
volledige nettowinst uitbetaald. Voor 2006
is de uitkering al bijgesteld tot 5% over de
gemiddelde koers in december en in de
toekomst wordt het dividend 4% over de
gemiddelde decemberkoers van het voorgaande
jaar.
Het kan een goede zaak zijn dat topman
Martijn van der Vorm meer financiële
ruimte krijgt om het beleggingsbeleid van
hal in te vullen. In het verleden heeft hij
aangetoond een heel goed gevoel te hebben
voor de waarde van ondernemingen. Het
mooiste voorbeeld is zakenbank Kempen
& Co, waarvan het concern in 1993 voor 17
miljoen gulden 20% in handen kreeg. Vijf
jaar later werd dat belang voor maar liefst
320 miljoen gulden weer verkocht. Met een
De cijfers
Omzet: 2,7 miljard euro
Verwachte wpa: 6,00
Verwachte k/w: 12,0
Beurswaarde: 4,7 miljard euro
beetje meer geduld was dat zelfs nog iets
meer geworden, want in 2001 legde Dexia
ruim een miljard euro (2,2 miljard gulden)
op tafel voor Kempen. Maar Van der Vorm
zal er niet rouwig om geweest zijn dat hij
eerder al was uitgestapt. De bank kende na
2001 moeilijke jaren door de malaise op
de beurzen en Dexia verkocht Kempen in
november 2004 voor 85 miljoen euro. Uiteraard
was Van der Vorm er toen weer snel
bij om opnieuw een belang van bijna 20%
te nemen.
Onbekende belangen
hal doet echter veel meer dan in- en
uitstappen bij Kempen en tevreden naar
de beurskoers van Univar, Vopak en Boskalis
kijken. Pontmeyer is een naam die
weinig mensen bekend zal klinken. De
onderneming is met een jaaromzet van
ruim 350 miljoen euro een van de grootste
leveranciers van hout en materialen aan
de bouwsector. En voor 53% in handen
van hal. Een andere holding is Trespa de
wereldmarktleider op het vlak van high
pressure-laminate compact platen (de grote
panelen die voor de gevels en interieurs van
gebouwen gebruikt worden). De jaaromzet
komt op ruim 150 miljoen euro en het
bedrijf is volledig in handen van de investeringsmaatschappij.
Daarnaast heeft hal
onder meer nog een communicatiebedrijf,
een producent van beschermende bedrijfskleding,
een fabrikant van kantoormeubels,
een verkoper van hoorapparaten en een
maker van kantoorartikelen in de portefeuille.
De gezamenlijke jaaromzet van
deze ondernemingen komt op bijna 600
miljoen euro, maar de optiekketens Pearle
en GrandVision zijn veruit de belangrijkste
niet-beursgenoteerde belangen.
Ketens kopen
De omzet van deze activiteiten is naar
schatting in 2006 op circa 1,8 miljard euro
uitgekomen. Dat bedrag wordt gestaag uitgebouwd
dankzij autonome groei en overnames.
Belangrijke aankopen in 2006 waren
bijvoorbeeld Krane-Optik in Duitsland
en Optikk Norge in Noorwegen. In beide
gevallen kocht hal een keten van tientallen
winkels en tientallen miljoenen euro’s aan
omzet. Een jaar eerder deed de onderneming
al overnames in Frankrijk, Rusland en
halleluja
De belangen van hal in Boskalis, Univar en Vopak vertegenwoordigen een beurswaarde
van ruim 2,2 miljard euro. Dat is 47% van de 4,7 miljard euro die hal zelf
waard is op het Damrak. Ruim een jaar geleden kwam dat percentage op meer
dan 56%, maar de verkoop van een groot aantal aandelen Univar betekent dat het
steeds moeilijker wordt om de waarde van hal te berekenen aan de hand van de
beursgenoteerde belangen.
22 23
Boskalis
Belang hal: 32%
Koersstijging sinds
ultimo 2005: 26%
Waarde belang hal:
656 miljoen euro
Univar
Belang hal: 27%
Koersstijging sinds
ultimo 2005: 29%
Waarde belang hal:
336 miljoen euro
China. De optiekketens van hal hebben ongeveer
2500 vestigingen, waarvan een kwart
franchisewinkels, die een jaaromzet halen
van ruim 2 miljard euro en een brutoresultaat
van naar schatting 200 miljoen euro.
Het is niet eenvoudig om een prijskaartje
aan deze activiteiten te hangen, maar het
Duitse Fielmann kan daarbij hangen. Net
als Pearle en GrandVsion heeft dit bedrijf
een eigen keten van optiekwinkels (558 per
eind september 2006). Op de Duitse beurs
is de bijna 1 miljard euro omzet en het brutoresultaat
van 100 miljoen euro van Fielmann
2 miljard waar. Als dit waarderingsplaatje
over de optiekactiviteiten van hal
wordt gelegd, komt er al snel een waarde
van ruim 3 miljard euro uit de bus.
Samen met de belangen in Boskalis, Univar
en Vopak is dat al honderden miljoenen
meer dan de 4,7 miljard euro die hal nu op
Vopak
Belang hal: 48%
Koersstijging sinds
ultimo 2005: 57%
Waarde belang hal:
1225 miljoen euro
het Damrak waard is. En dan wordt nog
geen rekening gehouden met alle andere
belangen van het concern. In dit opzicht
hoeven beleggers dus niet bang te zijn dat
de onderneming na een koersstijging van
meer dan 100% in twee jaar nu overgewaardeerd
is. Bovendien schept het nieuwe
dividendbeleid en de afbouw van het belang
in Univar ruimte om snel te groeien en met
een topman als Van der Vorm belooft dat
veel goeds. Op korte termijn mag overigens
niet veel vuurwerk verwacht worden: Van
der Vorm is in september een paar maanden
met sabitical gegaan. In zijn afwezigheid
is het belang dat hal in zakenbank
Kempen & Co had alweer van eigenaar
verwisseld. Van Lanschot heeft de onderneming
overgenomen en dat leverde hal
een boekwinst van ongeveer 46 miljoen
euro op.

s t o c k p i c k
door Ron Belt
Big Apple
Ron Belt is partner bij
BlueMind. BlueMind is
een corporate finance en
strategie adviesbureau.
Dit artikel is geschreven
op persoonlijke titel en is
geen beleggingsadvies.
24
Met veel bombarie heeft Apple de iPhone geïntroduceerd. Ik vind het
een mooi apparaatje, met misschien mooier nog hoge marges en goede
vooruitzichten voor de koers van Apple.
Vorige maand introduceerde Apple
eindelijk de iPhone! Er waren al
veel geruchten dat Apple met een
telefoon zou komen die naast alle
goede eigenschappen van de zeer
succesvolle iPod ook nog eens als
telefoon kon dienen. In eerste in-
stantie was ik, zonder de demo’s
te bekijken, redelijk sceptisch over
het product. Maar ik moet eerlijk
zeggen dat, toen ik op bezoek
was bij mijn favoriete internetinvestering
eBuddy, oprichter Onno
Bakker een YouTube-videootje
liet zien, ik bijna meteen verkocht
was. Wat een product! Net als met
de iPod, waarbij Apple net deed alsof
het bedrijf zelf de mp3 had uitgevonden,
lijkt de iPhone wel de
eerste echte smartphone te zijn. Ik
adviseer u, voordat u verder leest
eerst eens de video te bekijken.
Actieve iPod’s
Wat gaat zo’n iPhone Apple brengen?
Ik blik eerst even terug naar
de iPod. Het afgelopen kwartaal
heeft Apple er maar liefst 21 miljoen
van verkocht. Als ik rekening
houd met een geschatte churn (het
aantal individuen dat wisselt
van apparaat in
een bepaalde periode)
van 2,5% per
kwartaal (10% van alle
iPod’s worden in dat
geval ieder jaar weggegooid),
dan zouden
er nu 88 miljoen
actieve iPod’s in de
wereld zijn. Dat begint
ergens op te lijken,
maar ten opzichte
van de 1 miljard
mobiele telefoons
die er jaarlijks
worden verkocht is dat
nog niets. Overigens verkoopt Apple
gemiddeld 8 dollar per iPod per
kwartaal aan muziek, dat kan ook
nog een stuk omhoog.
Lekkere marge
Op het gemiddelde product dat Apple
verkoopt, houdt het bedrijf volgens
haar verlies- en winstrekening
een brutomarge over van 31%. Eigenlijk
zou ik dat per product moeten
bekijken. Vanzelfsprekend geeft
Apple die details niet, maar volgens
onderzoek van sourcing specialist
iSource maakt Apple een brutomarge
van ongeveer 50% op haar
iPod Nano-producten ten opzichte
van de retail-prijs. Daar moet dan
nog wel de retail-marge vanaf maar
die blijkt flinterdun (ongeveer 15%)
te zijn. Dan kom ik op een marge
van ongeveer 41% voor marketingen
distributiekosten. De Mac Mini
levert bijvoorbeeld marges van
34% (om een idee te krijgen: Dell
heeft marges van maar 18,5% op
haar computers). Lager, maar nog
steeds niet slecht! Aangezien iedereen
zich met name druk leek te maken
over deze marges (want zoals
uit de grafiek blijkt gaan de prijzen
voor de iPods hard omlaag) heeft
Apple dus zeer goede zaken gedaan
aan de inkoopzijde in het afgelopen
kwartaal.
Tien miljoen
Terug naar de iPhone. Dit product
komt in juni op de markt en
hoewel Apple – zoals altijd – niet
wil zeggen wat voor een marge ze
op het product gaan maken, hebben
de analisten van iSupply al berekend
dat de marge op de iPhone
ook, net als de Nano, ongeveer
50% zal worden. Qua volume,
geeft de ceo van Appel, Steve
Jobs aan dat hij verwacht dat het in
2008 ongeveer 1% aandeel zal hebben
in de markt voor mobiele telefonie,
dat komt neer op 10 miljoen
stuks. Zelfs de topman van
Nokia vindt dat een niet al te ambitieus
nummer en ik dus ook niet.
Aan het aantal distributiepunten
zal het niet liggen. In haar laatste
conference call gaf Apple aan dat
de iPod-producten inmiddels in
meer dan 40.000 winkels wereldwijd
worden verkocht (terwijl haar
computerproducten maar in 7.500
winkels te koop zijn). Met een telefoonachtig
product erbij zullen
ook alle telecomwinkels wel Appleproducten
erbij gaan verkopen wat
het totale aantal verkooppunten alleen
maar ten goede komt.
omzetontwikkeling per productgroep per kwartaal
Gemiddelde verkoopprijs
Turbo Apple
Maar goed, ik ga eerst eens uit van
10 miljoen stuks. De goedkoopste
iPhone gaat 499 dollar kosten terwijl
de duurdere versie 599 dollar
moet gaan kosten. Stel dat de marge
ongeveer even hoog is als op bijvoorbeeld
de iPod en er is sprake
van een 50/50 verdeling tussen de
goedkope en de dure iPhone, dan
zou dit product in 2008 al 4,6 miljard
dollar aan omzet kunnen genereren
en dat is meer dan 15% van
de omzet die ik nu voor dat jaar getaxeerd
heb. De iPod genereerde
50% van de omzet in het afgelopen
kwartaal.
Ik hoop alleen wel (voor Apple) dat
het bedrijf niet, zoals ze in de Verenigde
Staten heeft gedaan, een exclusieve
deal gaat sluiten met een
mobiele operator (Cingular in de
Verenigde Staten) maar dat iedereen
het product in het assortiment
gaat opnemen. Als Apple geen
deal sluit, dan denk ik dat de iPhone
wel eens een bijzonder succesvol
product kan worden. Immers,
de markt voor mobiele telefonie is
(nog) veel meer ontwikkeld dan de
mp3-markt en ook een veel grotere
markt (waarbij de verschillende
operators het toestel ook nog wel
eens subsidie zouden kunnen gaan
geven). De iPhone zou wel eens de
meest succesvolle smartphone kunnen
worden en dan met name voor
de consument. Maar goed, laat ik
met mijn beide voeten op de aarde
blijven, het eerste commerciële toestel
is nog niet eens uit. Bovendien
was de markt wat ontstemd door
de voorzichtige prognose van Apple
voor het komende kwartaal.
Op een koers van 86,91 dollar handelt
het aandeel volgens mijn model
op 27 keer de winst voor haar
huidige boekjaar (dat tot en met
september 2007 loopt) en zo’n 22
keer 2008. Op het moment van
schrijven bezit ik geen aandelen
Apple maar ik overweeg om de komende
maand(en) in aanloop naar
de commerciële launch van de
iPhone wat stukken op te pikken.
Het liefst speel ik dit middels turbo’s.
klik hier...
De video over de iPhone is te
vinden op: http://www.youtube.com/
watch?v=6x2_ZARmeUk&eurl=
Meer columns van Ron Belt staan op
magazine.iex.nl/belt.
25

door Jacques Potuijt
Facelift Philips
Philips hinkt achter Siemens en General Electric aan. Philips moet
blijven acquireren om haar positie op peil te houden. Een volle kas is
aanwezig, maar geschikte overnamekandidaten zijn moeilijk te vinden.
Jacques Potuijt was
analist, fondsmanager
en fusiespecialist bij abn
Amro en hoofd particulier
vermogensbeheer en hoofd
beleggingsresearch bij
Deutsche Morgan Grenfell
in Amsterdam.
Begin 1996 richtte hij de
Provest Group op.
Potuijt schrijft regelmatig
fundamentele analyses op
iex.nl. Hij belegt
privé uitsluitend in
beleggingsfondsen.
Na de succesvolle verkoop
van de chipdivisie staat Philips
voor de grote uitdaging
een rendabele aanwending te vinden
voor de vele miljarden euro’s
die zijn geïncasseerd. Op 31 december
2006 beschikte Philips over 6
miljard euro aan liquide middelen.
En nog steeds is de uitverkoop niet
voltooid. Ook het 16%-belang in
lg.Philips lcd en dat van 32,9% in
de Taiwanese chipmaker stmc staan
immers nog in de etalage. Tegen
huidige beurskoersen vertegenwoordigen
die belangen een waarde
van 2,7 respectievelijk 7,1 miljard
euro. Daarnaast heeft
Philips nog 19% in nxp
Semiconductor, de
nieuwe naam van
de verkochte
chipdivisie, wat
nog eens 1,7
miljard euro
waard is.
Geld over
Als al dit tafelzilver
te gelde is
gemaakt, puilt de
kas van Philips uit
met 17,5 miljard euro.
Voorlopig is hiervan
slechts 1,6 miljard euro
gereserveerd voor de resterende
inkoop van eigen
aandelen. Rekening
houdend met
minimaal benodigd
kas-
geld, kan Philips dus een dikke 15
miljard voor acquisities inzetten.
Wordt bovendien de leencapaciteit
aangesproken, dan zou Philips
gemakkelijk nog eens een bedrag
van 10 miljard aan de overnamekas
kunnen toevoegen. Philips kan dus
in theorie een zeer forse overname
doen maar de kans dat dit gebeurt,
lijkt niet zo groot. Tot nog toe werd
het overnamepad immers zeer behoedzaam
betreden. Voor het nog
steeds problematisch opererende
Consumenten Elektronica zijn acquisities
vrijwel uitgesloten. Alleen
voor het succesvolle dap (Domestic
Appliances and Personal Care) komt
af een toe nog een kandidaat in aanmerking.
Zo kon in mei vorig jaar
het Britse Avent voor 675 miljoen
euro worden opgepikt. Lighting,
dat zich in 2005 via een 950 miljoen
dollar kostende overname van het
Amerikaanse Lumineds in led-verlichting
inkocht, zal voor de verdere
expansie het vooral van eigen productontwikkeling
moeten hebben.
De vaart erin
Verreweg het grootste deel van het
voor acquisities bestemde geld zal
Philips daarom willen gebruiken
voor de verdere uitouw van Medical
Systems. Sinds 1998, toen onder
Boonstra besloten werd deze divisie
op te zetten, is inmiddels zo’n
8 miljard euro aan acquisities van
producenten van medische systemen
en apparatuur en ontwikkelaars
van medische IT, uitgegeven.
Tot 2002 werd 6 miljard euro gespendeerd
aan de overname van:
• atl Ultrasound (ultrasone diagnoseapparatuur);
• adac Laboratories (nucleaire geneeskunde
en radiotherapie);
• Agilent Healthcare Solutions
(hartapparatuur);
• mri-systemen (magnetische resonantie
imaging) van Marconi;
• Medquist.
De laatste bleek geen gelukkige
aankoop. Door fraude bij dit bedrijf
zag Philips zich genoodzaakt
de betaalde goodwill van 700 miljoen
direct af te boeken. De angst
zat er kennelijk diep in en het
duurde tot medio 2005 voordat opnieuw
een overname, het Amerikaanse
Stentor, werd gedaan. Met
280 miljoen dollar voor een nog
marginaal winstgevende omzet van
50 miljoen dollar, betaalde Philips
een forse prijs voor deze ontwikkelaar
van Picture Archiving & Communications
Systems (pacs).
Vorig jaar kwam er wat meer vaart
in. Begin van het jaar werd 165
miljoen dollar gespendeerd aan
de overname van het Amerikaanse
Witt Biomedical, producent van
monitoren en informatiesystemen
voor de cardiologie, in het bijzonder
dotterbehandelingen. In juni
volgde Intermagnetics, een eveneens
Amerikaans producent van
mri-scanapparaten. Met een overnameprijs
van 1,3 miljard dollar
werd ruim vier keer de omzet van
26

E D I T O R I A L
S t o c k p i c k
General Electric en Siemens durven
aanzienlijk hogere overnamebedragen
op tafel te leggen dan Philips
304 miljoen dollar betaald en circa
twintig keer het bedrijfsresultaat.
Even leek het erop dat het in januari
overgenomen Lifeline Systems
eveneens in Medical Systems zou
opgaan. Deze exploitant van alarmeringsdiensten
voor thuiswonende
ouderen met een omzet van 131
miljoen dollar die Philips voor 750
miljoen dollar kocht, werd echter
ondergebracht in de dap-divisie.
Grijpgraag
In totaal heeft Philips tot nog toe
8 miljard euro aan acquisities voor
Medical Systems uitgegeven wat
sinds 1998 dus neerkomt op gemiddelde
van circa 1 miljard per jaar.
In dit tempo raakt Philips niet snel
door zijn overtallige liquiditeiten
heen. Geschikte acquisitiekandidaten
liggen niet voor het oprapen en
moeten worden weggesleurd voor
de grijpgrage handen van de twee
grote concurrenten Siemens en General
Electric. De laatste twee durven
aanmerkelijk hogere bedragen
op tafel te leggen. Zo nam Siemens
onlangs van Bayer haar 1,4, miljard
euro omzet in Diagnostics over
voor 4,2 miljard euro. Eerder in het
jaar was al 2 miljard euro gespendeerd
aan twee Amerikaanse bedrijven
die in de zelfde in vitro-sector
actief zijn.
Ook General Electric (ge) gaat
voortvarend te werk. Het bedrijf
bereikte begin januari overeenstemming
met Abbott over de overname
van haar in vitro diagnostiek-activiteiten.
Voor deze deal werd dezelfde
prijsformule als voor de Bayertransactie
toegepast, te weten drie
keer de omzet. ge betaalde 8,1 mil-
jard dollar voor de in 2006 behaalde
omzet van 2,7 miljard dollar. Met
deze grote transacties zijn Siemens
en General Electric in Medical Systems
flink uitgelopen op Philips.
ge bereikt dit jaar een omzetniveau
van omgerekend 16,8 miljard euro,
ruim het dubbele van de krap 8 miljard
euro die we voor Philips taxeren.
Siemens, wiens boekjaar eindigt
per 30 september, zal dit jaar
waarschijnlijk de mijlpaal van 10
miljard euro passeren.
Ruimere criteria
Philips zal er behoorlijk aan moeten
trekken om de race met de
twee grotere concurrenten bij te
houden. Ik verwacht daarom dat
Philips haar overnamecriteria wat
zal verruimen. Tot nog toe concentreerde
het bedrijf zich op in
vivo-apparatuur zoals röntgen-apparatuur,
ultrasound, mri-scanners
en computertomografie. Jouko
Karvinen, de bestuurder van Philips
Medical Systems, laat al doorschemeren
dat naast de versterking
van de positie in beelddiagnostiek,
nu ook uitbreiding
gezocht wordt naar in vitro-diagnostiek.
Het gaat dan om ap-
paratuur waarmee grote aantallen
bloed-, urine-, of weefselmonsters
volledig geautomatiseerd
kunnen worden gediagnosticeerd.
Voor Philips is dat een totaal nieuwe
activiteit waarmee weinig affiniteit
bestaat. Dat kan een risico
inhouden.
Bescheiden winst
Het is daarom niet uigesloten dat,
voordat Philips zich hierin begeeft,
het nog eens een begerige blik
werpt op Agfa-Gevaert. Het Belgische
bedrijf ontworstelt zich net
Eastman Kodak van zijn verleden
van fabrikant van fotografiemateriaal.
Daarin slaagt het maar ten dele.
Weliswaar werd de laatste jaren een
mooie Health Care-activiteit opgebouwd
waarmee in 2005 een omzet
werd behaald van 1,5 miljard euro,
maar dit ging wel ten koste van
de overall performance. De omzet
daalde de laatste vier jaar met gemiddeld
8% per jaar gedaald en in
2005 en 2004 moest door reorganisatiekosten
het resultaat in rode
inkt worden geschreven.
Het afgelopen jaar is de reorganisatie
begonnen resultaat op te leveren.
Er werd weer een bescheiden
winst gemaakt van naar schatting
55 miljoen euro, over een met 4%
gestegen omzet van circa 3,5 miljard
euro. In anticipatie daarop is op
de beurs de koers het afgelopen jaar
met ongeveer 30% opgelopen tot
momenteel rond de 20 euro. Daarmee
bedraagt de marktwaarde op
dit moment circa 2,5 miljard euro.
Zeer winstgevend
Dat is niet veel in relatie tot de bijna
1,5 miljard euro omzet die Afga
Healthcare in 2006 zal hebben
behaald. Deze omzet heeft nagenoeg
geheel betrekking op Picture
Archiving & Communications Systems
voor de medische sector. Dezelfde
activiteit derhalve waarin de
Amerikaanse Philips-dochter Stentor
actief is. Als zich al overnamemogelijkheden
voordoen in deze
Medical Systems
omzet (in miljoen euro) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Gemiddelde groei
Philips 4.836 6.885 6.006 5.884 6.343 6.742 7.881 8,5%
Siemens* 7.219 7.623 7.422 7.072 7.626 8.227 10.285 6,1%
General Electric 8.946 7.925 8.224 10.852 12.220 13.041 16.836 11,1%
bedrijfsresultaat
Philips -163 309 431 35 679 795 1.100
Siemens 808 1.018 1.118 1.046 976 1.061 1.300
General Electric 1.594 1.368 1.372 1.844 2.149 2.475 3.077
operationele marge
Philips -3,4% 4,5% 7,2% 0,6% 10,7% 11,8% 14,0%
Siemens 11,2% 13,4% 15,1% 14,8% 12,8% 12,9% 12,6%
General Electric 17,8% 17,3% 16,7% 17,0% 17,6% 19,0% 18,3%
* boekjaar van Siemens loopt tot en met 30 september
sector, dan moet al snel vier keer de
omzet worden neergeteld. Philips
betaalde in 2005 voor Stentor zelfs
bijna zes keer de omzet. Bovendien
is Agfa Healthcare zeer winstgevend.
In 2005 bedroeg de operationele
marge 16,9%, in 2004 zelfs
22,4%. Ter vergelijking: Philips
streeft ernaar de winstgevendheid
van zijn Medical Systems-divisie op
te voeren van 11,8% in 2006 tot ergens
tussen de 14 en 15% in 2007.
Koopje
Kortom, Agfa-Gevaert is een koopje.
Philips heeft een jaar of twee geleden
al eerder aan het Belgische bedrijf
gesnuffeld, maar toen lagen de
verhoudingen anders. Allereerst lag
de koers van Afga Gevaert toen nog
rond 25 euro, het bedrijf leed verlies
en Philips had eenvoudig het
geld ervoor nog niet in zijn zak. Anno
2007 kan Philips de benodigde
3,5 miljard euro, inclusief een royale
overnamepremie van 40%, gemakkelijk
ophoesten. Een voordelige
overname van Agfa-Gevaert door
Philips zou, anders dan twee jaar geleden,
nu waarschijnlijk op de beurs
wel goed vallen. Maar toch kunnen
we niet onvoorwaardelijk gunstig
gestemd zijn op beleggingen in Philips.
Deze moet immers blijven acquireren,
om haar positie in Medical
Systems ten opzichte van Siemens
en vooral General Electric op peil te
houden. Vergeleken met haar twee
concurrenten behaalt Philips momenteel
nog de laagste winstmarge
van de drie. Health Care is een aantrekkelijk
markt met uitstekende
groeivooruitzichten voor de lange
termijn en ook Philips kan daarvan
meeprofiteren maar acquisities moeten
wel duur worden betaald en er
bestaat de onvermijdelijke onzekerheid
hoe die zullen uitpakken. Af en
toe zit er een verkeerde tussen, zoals
in het geval van Medquist.
Hoe ziet nu de propositie voor een
vrije belegger eruit die niets moet
en rustig zijn kansen kan afwachten?
Vooralsnog zou die wellicht het beste
uit zijn door te beleggen in een
van de geheide overnamekandidaten,
zoals een Afga-Gevaert, en de
grote mastodonten, waartoe we ook
Philips nog rekenen, maar even links
te laten liggen. Uiteindelijk kon een
belegger noch in Philips, noch in
Siemens of General Electric de laatste
zeven jaar een fatsoenlijk rendement
behalen.
klik hier...
Op magazine.iex.nl/potuijt
vindt u meer analyses van Jacques
Potuijt.
28 29

O l i e
door Corné van Zeijl
Twee vaten per Chinees
Corné van Zeijl is senior
portfolio manager bij sns
Asset Management waar
hij verantwoordelijk is
voor de Nederlandse
aandelenportefeuilles.
Van Zeijl beheert
het sns Nederland
Aandelen Fonds.
30
Feit is dat de warmterecords invloed hebben op het olieverbruik en dus
ook op de olieprijzen. Minder vraag betekent lagere prijzen. Zet de
enorme welvaartgroei in China en India dit in een ander daglicht?
De media staat vol met foto’s
van krokussen die uitkomen
en grote groene grasmatten
als skipistes. In mijn tuin bloeien rozen.
In Nederland bereikten we in
januari de 15 graden, terwijl de gemiddelde
zomertemperatuur in Nederland
16 graden is. En niet alleen
hier in Europa bereiken we recordtemperaturen,
ook in de Verenigde
Staten worden vele warmterecords
gebroken. De conclusie is duidelijk
het is warm, heel warm. Ik moet een
beetje lachen om die ontkennende
geluiden. Dit zou een normaal patroon
zijn. Maar in mijn archief zitten
ook krantenkoppen dat 2005
een record was qua temperatuur. En
hoe je het wendt of keert, bloeiende
rozen in januari zijn niet normaal.
Langetermijnvraag
Deze sterke temperatuurstijging
heeft natuurlijk enorme invloed op
het wereldwijde olieverbruik. Als
het warm is hoeven mensen minder
te stoken. Door de dalende vraag
naar olie is de prijs van een vat zwart
goud naar het laagste niveau van
de afgelopen anderhalf jaar gegaan.
Veel speculanten hadden gegokt
dat de winter de krapte op de oliemarkt
extra zou aanwakkeren. Nu
deze krapte uitblijft bouwen zij hun
speculatievoorraden weer af. En dat
versterkt de prijsdaling nog eens extra.
In een halfjaar daalde de olieprijs
van 80 dollar naar net boven de
50 dollar.
Voor de lange termijn zijn de vraagen
aanbodverhoudingen echter heel
anders. Op deze aardbol leven 1,1
miljard Indiërs en 1,3 miljard Chinezen.
Deze twee landen maken
een enorme sprong in welvaart
mee. En hoewel het gemiddelde
loon van een Chinese arbeider
nog slechts 165 euro per
maand bedraagt, komt de
aanschaf van een auto snel
in zicht. De goedkoopste
Chinese auto kost ongeveer
2500 euro. In China
rijden momenteel 12 mil-
joen auto’s. Vijftien jaar geleden waren
dat er nog maar 1 miljoen. Over
vijftien jaar is dit misschien nog eens
vertwaalfvoudigd. Wat betekent dat
voor de vraag naar olie? Momenteel
verbruikt China twee vaten en India
een vat per persoon per jaar. In
Europa gebruiken we twaalf vaten
per persoon (zie tabel). Maar stel dat
China en India over tien jaar hetzelfde
gaan verbruiken als bijvoorbeeld
Thailand. Dan zouden China
en India alleen al twee keer zoveel
olie opmaken als we nu op de hele
wereld verbruiken. Afgezien van
het effect op de olieprijs vraag ik me
af wat voor weerberichten we dan
hebben.
Melkwagentje
Bij dit soort cijfers is het gemakkelijk
om doemscenario’s te maken.
De olie raakt op en hoe moet dat
dan verder? Niemand weet echter
precies hoe de techniek zich zal ontwikkelen
en hoeveel olie er nog echt
in de grond zit. Bovendien zie je in
een rap tempo alternatieve ontwikkelingen.
Ik zag dat General Motors
plannen maakt voor de Chevy
Volt, een auto die primair op elektriciteit
rijdt. Ik heb vroeger bij mijn
vader in zo’n elektrische Spykstaal
melkwagen gereden. Herinnert u
die nog? Dat was toch wel heel iets
anders. Tja met een Chevy Volt rij je
ook geen melk rond.
Een ander voorbeeld is Australië.
Dat land heeft plannen om een derde
van zijn energiebehoeften uit
kernenergie te halen. Australië be-
zit dan ook 40% van de totale wereldvoorraad
uranium. Een andere
reden om niet in het doemscenario
te geloven is dat Saoedi-Arabië in de
afgelopen periode gewoonweg niets
meer in extra olieproductie heeft
geïnvesteerd. In het verleden hielden
zij veel te veel reserve productiecapaciteit
aan. Dat is ontzettend
duur. De Arabieren laten dit voortaan
aan de eindverbruikers over. Zij
mogen nu de voorraden aanhouden.
Dit betekent wel dat de olieproductie
in Saoedi-Arabië fors zou kunnen
worden opgevoerd. Het is een
kwestie van investeren.
Vangen maar
Op het eerste gezicht lijken de grote
oliemaatschappijen flink voordeel
te hebben bij een hogere olieprijs.
Helaas zijn er ook vervelende neveneffecten
aan deze hogere prijs.
Als eerste wekt het nationalistische
verlangens op. Rusland, Venezuela
en Bolivia vertellen gewoon dat
deze oliemaatschappijen een flink
deel van de winst moeten inleveren.
In Nigeria heeft Shell al niets
meer aan de hogere olieprijs, want
daar gaat alles boven een bepaalde
prijs naar de staat. Daardoor gaan
de oliemaatschappijen op zoek naar
andere manieren om olie te vinden,
het liefst in veilige landen. De
teerzanden in Canada zijn daar een
goed voorbeeld van. Het is veel
moeilijker en minder winstgevend
om olie uit de teerzanden te halen,
maar het is wel in een politiek veilig
land als Canada.
Nattevingerwerk
Ik zet mijn beleggerspet op en kijk
naar de energieaandelen. Als de dalende
olieprijs de kranten heeft gehaald,
is de prijs van olie en olieaandelen
al lang gedaald. De beste rendementen
haal je vooral als je contrair
denkt. Ik vroeg aan een analist
wat het uitmaakt voor de winst
van Shell als de olieprijs daalt. Dat
antwoord is eigenlijk niet te geven.
Er zijn upstream, downstream, gasprijzen,
verschillende olieprijzen,
verschillende afspraken (zoals Nigeria),
olie-gerelateerde kosten et
cetera. Eigenlijk ondoenlijk, maar
onder druk wordt alles vloeibaar:
gas, olie en analisten. En uiteindelijk
kwam hij op een olieprijsgevoeligheid
uit van 1% bij een prijsverandering
van 1 dollar in een vat
olie. Ik neem dit wel met een korreltje
zout, maar ik kan er wel wat
mee. Pak het beruchte sigarendoosje
erbij en u kunt simpel uitrekenen
dat als de olieprijs met 10 dollar
daalt, Shell met 10% moet dalen.
het olieverbruik in de wereld
Verbuikte vaten per jaar
(in miljard)
De winst wordt immers 10% lager.
Met die grote krantenkoppen over
de dalende olieprijs is het misschien
juist een aardig idee om
eens te denken aan al die Chinezen
en Indiërs die straks aan de
benzinepomp staan. Want als niemand
meer aan een hogere olieprijs
denkt, is het tijd om als belegger
weer eens aan energieaandelen of
energiebeleggingsfondsen te gaan
denken.
klik hier...
Wie meer informatie over verbruik,
voorraden en olieproductie zoekt, kan terecht
op www.bp.com. Daar is een schatkist
met oliedata te vinden. Zo in te laden in een
spreadsheet, overzichtelijk en gratis.
Meer analyses van Corné van Zeijl staan op
magazine.iex.nl/vanzeijl.
Aantal inwoners
(iin miljard)
Verenigde Staten 20,7 0,300 25,1
Europa 14,6 0,456 11,7
India 2,5 1,100 0,8
China 7,0 1,300 2,0
Thailand 0,9 0,064 5,4
Verbruikte vaten per
persoon per jaar
31

s t o c k p i c k
door Arnoud Wolff
Op hete kolen
Arnoud Wolff belegt
op eigen rekening
onder de naam Phida
Capital in microcaps.
Zijn bijdragen zijn
niet bedoeld als
beleggingsadvies. Wolff
schrijft zijn columns op
persoonlijke titel. Op
moment van publicatie is
hij long hes Beheer.
32
Honderd jaar na de oprichting van het kolensyndicaat Steenkolen-
HandelsVereeniging (shv) blijkt de kolenhandel nog springlevend.
Hoewel weinigen in Nederland nog kolen stoken in hun kachel thuis,
wordt er elk jaar bijna 30 miljoen ton kolen verscheept.
Wie stookt er nog kolen?
Het Duitse achterland
is de grote kolenconsument.
Duitsland is voor de opwekking
van elektriciteit zeer afhankelijk
van kolencentrales. Sinds de
groene beweging het sluiten van nucleaire
reactors op de politieke agenda
heeft gekregen, zullen de kolengestookte
centrales nog belangrijker
worden. Kolencentrales zijn de
grootste veroorzakers van broeikasgassen.
De economische realiteit
(lees: toenemende vraag naar
stroom) maakt kolencentrales echter
onmisbaar, ondanks de enorme,
gesubsidieerde investeringen in
groene stroom zoals waterkracht,
windenergie en biomassa. Gas werd
jarenlang genoemd als alternatief
voor kolen. Gasgestookte centrales
stoten veel minder co2 uit en voorraden,
vooral in Rusland, zijn groot.
Helaas is Rusland een onbetrouwbare
leverancier gebleken. Olie en
gas worden door het Kremlin meer
en meer gebruikt als politiek wapen.
Na de recente leveringsproblemen
tijdens het gebakkelei met Oekraïne
en Wit-Rusland is de Europese
Unie minder enthousiast geworden
over gas als brandstof voor elektriciteitscentrales.
De kolenhandel is Putin’s
grootste fan.
Mijnsluitingen
Bovenop de toenemende vraag naar
kolen komt ook de daling van het
(eigen) aanbod. Duitsland is de laatste
jaren bezig om de eigen kolenmijnen
te sluiten. Ze zijn onrendabel.
Duitse kolen kosten drie keer
zoveel als de importkolen uit Australië,
Zuid-Afrika of Zuid-Amerika,
om de simpele reden dat in die
landen de kolen van de grond opgeraapt
kunnen worden (dagbouw)
terwijl in Duitsland elke dag weer
duizenden mijnwerkers en dure machines
kilometers diep de grond
in moeten om kolen te vinden
(schachtbouw).
Elk jaar lapt de Duitse overheid een
kleine 3 miljard euro bij om de eigen
mijnbouw in leven te houden.
Dertig jaar nadat Nederland de laatste
Limburgse mijn sloot, gooien nu
ook onze oosterburen de handdoek
in de ring. En dus zullen er in de
toekomst meer kolen geïmporteerd
moeten worden om de eigen kolencentrales
te stoken.
Groeiende Overslag
Goed nieuws voor het Rotterdams
kolen- en ijzerertsoverslagbedrijf
Europees Massagoed Overslagbedrijf
(emo), een van de dochters
van het Rotterdamse havenbedrijf
hes Beheer (zie het kader). emo
is de spil in de Duitse kolenstroom.
De stuwadoor is een van de grootste
in haar soort. Het beschikt over een
lange en diepe kade waar de grootste
vrachtschepen, de Super Large
Bulk Carriers, in hoog tempo gelost
kunnen worden. Een fijnmazig
netwerk van op elkaar aangesloten
lopende banden op het opslagterrein
zorgt ervoor dat de kolen en
ertsen op een efficiënte wijze verdeeld
worden over de klaarliggende
binnenvaartschepen, die vervolgens
voor vervoer richting Duitsland zorgen.
De groeiende vraag naar kolen
levert emo steeds meer werk op.
Aardig detail is dat de hoogwaardige
Duitse kolen per kilo 30% meer
energie leveren dan importkolen,
zodat er relatief meer import nodig
is om de opdrogende Duitse productie
op te vangen.
Bijmenging Biomassa
In Nederland gaan ook meer kolencentrales
komen. De Belgische
stroomreus Electrabel heeft een
overeenkomst gesloten met emo om
op een braakliggend haventerrein
van emo een nieuwe elektriciteitscentrale
te bouwen die op kolen bijgemengd
met biomassa gaat werken.
Biomassa zorgt voor minder
broeikasuitstoot. Beter voor het milieu,
én beter voor emo! Een ton kolen
levert namelijk twee keer zoveel
energiewaarde als een ton biomassa.
Het bijmengen verbruikt dus twee
keer zoveel biomassa en dat betekent
nog meer overslagvolume voor
de stuwadoor.
Schaarse ruimte
De Rotterdamse haven kampt met
een groot probleem. De sterk gegroeide
wereldhandel doet de havenbedrijven
en terminals uit de
voegen barsten. De tweede Maasvlakte
zal een deel van het ruimtegebrek
moeten opvangen, maar de politieke
besluitvorming heeft tot grote
vertraging geleid. De extra ruimte
zal nog jaren op zich laten wachten.
En het merendeel van de extra ruimte
is vergeven aan de containeroverslag.
De milieuvervuilende kolenhandel
krijgt van het havenbedrijf
opvallend weinig concessies om uit
te breiden. Nieuwe toetreders krijgen
geen kans om in te spelen op de
vraag naar kolen.
Prettig gevolg voor emo is dat de
over- en opslagprijzen stijgen, zeker
nu de contracten met afnemers, die
afgesloten waren in de slechte tijden,
aflopen en vernieuwd worden.
Tegen fors hogere tarieven.
Profiel hes Beheer
Het Rotterdamse havenbedrijf hes Beheer heeft als voorloper de Graan Elevator Maatschappij
(gem). gem werd opgericht in het begin van de twintigste eeuw en was decennia lang een machtig
graanoverslagbedrijf. De nieuwe Europese landbouwpolitiek gebaseerd op subsidies zorgde begin
jaren tachtig voor een terugval in de Europese import van graan. Toen vervolgens ook de veestapel
werd ingekrompen en de import van veevoeder begon te dalen, besloot de gem de inkomsten
te spreiden. In 1985 fuseerde gem met de havenbedrijven van de legendarische havenondernemer
Frans Swarttouw. Sindsdien is de holdingmaatschappij hes Beheer actief als verlader van
kolen, ijzererts, granen, oliën en mineralen. Ongeveer een derde van de bulkgoederen in de Rotterdamse
haven gaat door de grijpers van de hes-bedrijven.
Moeilijke Tijden
hes Beheer kende eind jaren negentig moeilijke tijden, vooral door de kelderende graanactiviteiten.
Het bedrijf werd als een arrogante monopolie geleid die de teruglopende inkomsten probeerde
te compenseren door tariefsverhoging. Nadat enkele ervaren rotten uit de haven het bedrijf
van de ondergang wisten te redden, gooide de nieuwe ceo Sliep het roer om. Efficiënte bedrijfsvoering
en productiviteit werden de nieuwe focus. De grote verliesgevende graanterminal
werd verkocht en andere terminals en dochterbedrijven verlegden hun focus naar producten met
meer toegevoegde (opslag-)waarde zoals brandgevoelige biomassa en beperkt houdbare oliën en
mineralen. Ook werd drijvend materieel zoals kranen beter verdeeld over de aangesloten dochterbedrijven
zodat de operationele kosten teruggebracht konden worden.
Nieuwe projecten
hes Beheer tekende een overeenkomst met energiereus Electrabel voor de bouw van een kolen/
biomassacentrale op een van haar terreinen. Ook investeert zij mee in de bouw van een bio-ethanolfabriek.
In dit proces worden granen (maïs) omgezet in ethanol dat op haar beurt wordt bijgemengd
bij dieselbrandstof. hes Beheer brengt haar expertise in de graanoverslag in, waarvoor zij
de nodige investering zal doen.
Biodiesel is een groeimarkt omdat de Europese Unie wil dat in 2020 dieselbrandstof tot 20%
wordt bijgemengd met bio-ethanol zodat de co2-uitstoot van auto’s kan worden teruggedrongen.
Na de staalfusies (Mittal/Arcelor) zal de invoer en overslag van ijzererts en bijhorende
grondstoffen (cokes) teruglopen, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door een groeiende
overslag van kolen en biomassa
Verborgen waarde
Het beursgenoteerde hes Beheer is nu winstgevend, schuldenvrij en kent stijgende omzet en
marges. Dividenden stijgen. Het bedrijf heeft grote verborgen waarde omdat de meeste kranen,
transportsystemen en mengsilo’s al zijn afgeschreven, maar nog prima functioneren. Zo is de
nieuwbouwwaarde van het overslagbedrijf emo bijna 400 miljoen euro maar staat de deelneming
voor slechts enkele miljoenen in de boeken. Ten slotte valt het op dat, vergeleken met de torenhoge
waarderingen die andere havenbedrijven zoals Vopak als gevolg van fors gestegen beurskoersen
hebben gekregen, hes Beheer nog slechts bescheiden is gewaardeerd.
33

E d e l m e t a l e n
34 35
Bling bling
Het is niet al goud wat er blinkt. Er zijn weinig
plaatsen waarop dat gezegde meer van toepassing
is dan op de metalen die op grondstoffenmarkt
verhandeld worden. De prijzen van zink, zilver,
koper en nikkel zijn de afgelopen vijf jaar veel
sneller gestegen dan de goudprijs en de opkomst
van trackers en turbo’s betekent dat beleggers daar
steeds makkelijker op in kunnen spelen.
door Michiel Pekelharing
De goudprijs is de afgelopen vijf jaar
verdubbeld. Die toename verbleekt
bij de prijsstijgingen van koper
en nikkel, want beide metalen zijn in die
periode minstens drie keer zoveel waard
geworden. Het feest was niet overal even
groot, want aluminium bleef sinds 2000
ver achter bij de goudrally.
Verwende beleggers hoeven tegenwoordig
niet zelf te voorspellen welke metaalprijzen
het snelst gaan stijgen. Er zijn verschillende
indices die de prijzen van een
mandje grondstoffen weergeven. Bekende
voorbeelden zijn de Goldman Sachs Commodity
Index, de Rogers International
Commodity Index en de Dow Jones - aig
Commodity Index. De eerstgenoemde
index bestaat voor bijna driekwart uit energiegerelateerde
grondstoffen (olie en gas),
voor 8% uit industriële metalen (aluminium,
koper, et cetera) en voor slechts 2%
uit edelmetalen (goud en zilver).
Het Oppenheimer Real Asset Fund heeft
een beursnotering in de Verenigde Staten
en volgt het verloop van deze index. De
Rogers International Commodity Index
(rici) is samengesteld door grondstoffengoeroe
Jim Rogers en bestaat voor ruim
20% uit metalen. abn Amro heeft certificaten
uitgebracht met deze index als onderliggende
waarde. Bovendien heeft de bank
ook certificaten ontwikkeld voor de verschillende
subindices van de rici (Metals,
Energy en Agricultural) en er worden ook
rici Quanto certificaten verhandeld waarmee
het dollarrisico van al deze producten
afgedekt kan worden.
Bij de Dow Jones – aig Commodity Index
leggen metalen meer gewicht in de schaal.
Goud en zilver wegen voor 8% mee en
voor industriële metalen komt dat percentage
op 19% uit. Op Euronext Amsterdam
worden trackers op deze index verhandeld
onder de fondscode aigc. Net als de rici
heeft de Dow Jones – aig Commodity
Index ook verschillende subindices. De
Precious Metals subindex (fondscode aigp)
bestaat voor 76% uit goud en voor 24%
uit koper – de Industrial Metals subindex
(fondscode aigi) wordt gevormd door de
prijzen van aluminium (38%), koper (32%),
zink (15%) en nikkel (15%).

e d e l m e t a l e n
36
Mijn reuzen
De stijgende metaalprijzen vertalen zich in
hogere winsten voor de mijnbouwbedrijven
die deze materialen uit de grond halen.
De grote spelers op dit vlak hebben bijna
allemaal hun wortels in Australië liggen.
bhp Billiton is met een beurswaarde van
bijna 100 miljard euro en een jaaromzet
van ruim 25 miljard euro veruit de grootste
speler in de branche. De onderneming
is het resultaat van de overname van bhp
(Broken Hill Properties) door Billiton in
2001. Dit was bepaald niet de enige aankoop,
want sinds 1980 heeft het concern
meer dan tachtig overnames afgerond. Rio
Tinto zit bhp Billiton met bijna zeventig
aankopen in deze periode op de hielen. De
beurswaarde van bijna 60 miljard euro en
de omzet van 16 miljard euro zijn echter
een stuk kleiner. Dat geldt ook voor Anglo
American, waarvan de marktkapitalisatie
vergelijkbaar is met die van Rio Tinto.
Het trio hoeft niet direct bang te zijn voor
nieuwkomers in de mijnbouwsector, aangezien
het project om een nieuwe mijn te
openen vaak vele jaren in beslag neemt en
miljarden euro’s kost. Omdat de bedrijven
zich bijna volledig richten op het winnen
van grondstoffen en niet op de verwerking
daarvan, zijn de resultaten en dus de beurskoers
gevoelig voor de prijzen op deze
markt. Dit verband is niet allesbepalend,
aangezien de resultaten beïnvloed worden
door wisselkoersverschillen en mogelijke
tegenvallers bij de exploitatie van de
mijnen zoals bijvoorbeeld stakingen en
W i e va n d e d r i e
M o o i e r e n d e m e n t e n o n d e r d e g r o n d
B H P B i l l i t o n
R i o T i n t o
A n g l o A m e r i c a n
Alledrie de ondernemingen hebben een notering
aan de London Stock Exchange
aardverschuivingen. Een kenmerk voor de
mijnbouwbedrijven is dat vaak meerjarige
contracten worden afgesloten voor de levering
van bijvoorbeeld ijzer of kolen. Dat
kan een voordeel zijn als de grondstofprijzen
terugvallen, aangezien de contracten
vaak zijn afgesloten tegen prijzen die in de
buurt liggen van de huidige, hoge niveaus.
Diamant
Kenmerken
Naam: Afgeleid van het Griekse adamas,
wat onverslaanbaar betekent
Chemische formule: C
Verbrandingstemperatuur: 4289 Celsius
(op deze temperatuur verbrandt een diamand
volledig en blijft er niets over)
Gemiddelde dichtheid: 3,51 kilo per kubieke
decimeter
De eerste teksten waarin diamanten
voorkomen dateren uit het India van
de derde eeuw voor Christus, maar
twee jaar geleden zijn er bij opgravingen in
China bijlen gevonden van 4000 à 2500 voor
het begin van de jaartelling die vermoedelijk
met diamanten zijn bewerkt. De edelstenen
ontstaan als materialen die voor een deel
uit carbon bestaan diep in de aarde bij hoge
temperaturen onder zeer hoge druk komen
te staan. Diamant is het hardste materiaal
dat in de natuur voorkomt.
Gebruik, vraag en aanbod
Elk jaar komt er 130 miljoen karaat aan
diamanten boven de grond. Dat is een
slordige 26.000 kilo met een totale waarde
van 9 miljard dollar. Hiervan wordt 49%
in Midden- en Zuid-Amerika gemijnd en
daarnaast wordt de edelsteen gevonden in
Canada, India, Rusland, Brazilië en Australië.
Het grootste deel van de handel is in
handen van de Zuid Afrikaanse De Beers
Group. Het marktaandeel van deze onderneming
is weliswaar teruggevallen van
60 naar ruim 40%, maar de invloed op de
diamantmarkt is groter dan bijvoorbeeld
die van de opec op die van de oliemarkt. In
de jaren negentig was de productie soms
wel 40% groter dan de vraag. Omdat De
Beers slechts een deel van de diamanten op
de markt bracht en de rest opsloeg, viel de
prijs niet terug. Inmiddels is deze voorraad
volledig uitgeput en de opkomst van een
rijke middenklasse in China en India betekent
dat de vraag naar edelstenen gestaag
toeneemt, wat zich kan vertalen in hogere
prijzen.
alrosa uit de Russische republiek Sacha
is als nummer twee goed voor 20% van de
jaarproductie. De diamanthandel is een
stuk groter dan de totale waarde van de stenen
die uit de grond worden gehaald. Elk
jaar wordt er voor ruim 10 miljard dollar
aan ruwe en 20 miljard dollar aan geslepen
stenen verhandeld en het zwaartepunt van
deze handel ligt in Antwerpen. Ongeveer
30 miljoen karaat aan diamanten (6000
kilo) komt elk jaar in sierraden terecht en
de overige 100 miljoen karaat (20.000 kilo)
is voor industrieel gebruik. De edelstenen
worden bijvoorbeeld gebruikt in boren en
medische apparatuur. Voor dergelijke toepassingen
zijn veel meer diamanten nodig
dan de genoemde 20.000 kilo en daarom
wordt er jaarlijks ook 80.000 kilo aan synthetische
diamanten geproduceerd.
Karaat in het kwadraat
De grootte van een diamant wordt weergegeven
in karaat, wat een gewicht vertegenwoordigt
van een vijfde gram. Er wordt
meer betaald voor een karaat naarmate
de edelsteen groter is. Als richtlijn kan de
onderstaande tabel gebruikt worden die is
samengesteld aan de hand van gestandaardiseerde
diamanten waarvan de prijzen op
www.pricescope.com zijn verschenen. De
Cullinan I is de bekendste diamant ter wereld.
De steen van 530,2 karaat is een eeuw
geleden in Zuid-Afrika gevonden en maakt
onderdeel uit van de Britse kroonjuwelen.
De geschatte waarde van de Cullinan I is
200 miljoen Britse ponden (ruim 300 miljoen
euro).
Aantal
karaat
Prijs per karaat
in dollars
0,5 karaat 3000 1500
Totale prijs
in dollars
1,0 karaat 6500 6500
1,5 karaat 8500 12.750
2,0 karaat 13.000 26.000
3,0 karaat 17.000 51.000
5,0 karaat 23.000 115.000
Beleggen
Er zijn nog geen derivaten of turbo’s op
diamanten, maar daar kan op termijn verandering
in komen. Adviesbureau Polished
Prices verzamelt de transactieprijzen van
handelaren en wil op basis daarvan een
betrouwbare prijsindex creëren. Zodra
een dergelijke index geaccepteerd wordt
door datadiensten zoals Bloomberg, kunnen
financiële partijen afgeleide producten
ontwikkelen en abn Amro heeft al aangegeven
dat het die mogelijkheid zeker wil
openhouden.
Het kopen van echte diamanten bij een
juwelier kan sommige mensen heel gelukkig
maken, maar vanuit beleggingsperspectief
is het geen slimme zet. De marge
die handelaren hanteren kan oplopen tot
100%. De inkoopprijs voor deze bedrijven
is dus de helft van de verkoopprijs. En die
inkoopprijs is het bedrag dat particulieren
ontvangen als ze hun diamant proberen
terug te verkopen. Uit onderzoek van
Jewelers’ Circular Keystone is bovendien
gebleken dat de prijzen die handelaren
bieden enorm uit elkaar lopen, wat voor
particulieren een zeer ontransparante
markt oplevert. Het is dan een beter idee
om een aandeel van een sieradenketen te
kopen zoals het Amerikaanse Tiffany & Co
(fondscode: tif), dat een jaaromzet heeft
van 2,5 miljard dollar en een beurswaarde
van 5,4 miljard euro.
De Beers Groep is niet beursgenoteerd,
maar een aantal kleinere diamantmijnen
zijn dat wel. Aan de Britse aim-beurs staan
bijvoorbeeld Petra Diamonds (pdl) en
Firestone Diamonds (fdi) genoteerd, maar
dit zijn zeer speculatieve aandelen.
37

e d e l m e t a l e n
Nikkel
Dow Jones - AIG Nickel Total Return Sub-Index
De eerste sporen van materialen
met nikkel dateren uit 3500 voor
Christus en tegenwoordig neemt
bijna iedereen in Nederland elke dag wel
een paar gram van het metaal mee. Nikkel
wordt namelijk gebruikt voor de productie
van de muntstukken van 1 en 2 euro. In
de Verenigde Staten is zelfs het muntstuk
van 25 dollarcent naar het metaal genoemd
(nickel), maar deze munt bestaat juist weer
voor driekwart uit koper. De meest voorkomende
toepassing van nikkel is bij het
maken van roestvrijstaal. Vorig jaar is er een
groot aantal smelterijen in gebruik genomen
voor de productie van roestvrijstaal,
waardoor de vraag naar het metaal verdubbelde.
De nikkelvoorraden namen met 82%
af tot 6000 ton, wat nog niet eens genoeg
is om de wereldwijde vraag twee dagen bij
te houden. In 2007 gaat mijnbedrijf Imco
nieuwe nikkelsmelterijen in gebruik nemen,
waardoor het verschil tussen vraag en
aanbod een stuk kleiner wordt. Het is geen
toeval dat deze installaties in Canada staan,
want de provincie Ontario is goed voor bijna
een derde van de wereldproductie. Rusland
is eveneens een belangrijke leverancier
en andere landen met nikkelmijnen zijn
Australië, Cuba en Indonesië. Hoe de nikkelprijs
zich dit jaar ontwikkelt, hangt voor
een groot deel af van bhp Billiton. Als de
opening van een nieuwe mijn in Ravensthorpe
(Australië) vertraging oploopt kan
het lang duren voordat er een evenwicht
bereikt is op de nikkelmarkt.
Beleggen
De dj-aig Nickel Sub Index geeft het
koersverloop weer van nikkelcontracten
op de Londense metaalbeurs en trackers op
deze index worden op Euronext verhandeld
onder de fondscode nick. Daarnaast
geeft abn Amro turbo’s uit op het metaal
en wie de voorkeur geeft aan een mijnbedrijf
hoeft niet verder te kijken dan het
Canadese Inco. De onderneming bestaat al
honderd jaar en heeft bijna 20% van de nikkelhandel
in handen. Omgerekend komt de
beurswaarde op ruim 10 miljard euro en de
jaaromzet op meer dan 5 miljard euro.
Zilver
Kenmerken
Symbool: Ag (afgeleid van het Latijnse
Argentum)
Atoomnummer: 47
Smeltpunt: 962 Celsius
Kookpunt: 2162 Celsius
Het is ongeveer zesduizend jaar geleden
dat zilver voor het eerst gescheiden
werd van lood op eilanden
in de Egeïsche Zee en Anatolië. Het metaal
werd in de begintijd vooral als versiersel en
betaalmiddel gebruikt. Er zijn ten minste
veertien talen waarin voor zilver en geld
hetzelfde woord gebruikt wordt. Zilver
heeft een wittige glans en is iets harder dan
goud.
Gebruik, vraag en aanbod
Zilvermijnen leveren ongeveer driekwart
van de ruim 900 miljoen ounces (25 miljoen
kilo) zilver die op de markt komt.
Latijns-Amerika is een van de belangrijkste
mijngebieden en Peru, Mexico en Chili leveren
jaarlijks 240 miljoen ounces. Andere
grote zilverproducenten zijn Australië
(78 miljoen ounces) en China (65 miljoen
ounces). Dit is allemaal niet voldoende
om aan de groeiende vraag te voldoen en
evenwicht is nog ver weg. Er wordt inmiddels
intensief naar zilver gezocht, maar het
duurt vaak tien jaar voordat na een vondst
een nieuwe mijn in gebruik genomen kan
worden. Daarom is er jaarlijks 190 miljoen
ounces nodig aan zilveren goederen die
worden omgesmolten en hergebruikt.
Overheden (vooral bric-landen zoals Rusland,
China en India) brengen daarnaast
jaarlijks bijna 70 miljoen ounces van het
metaal op de markt.
Iets minder dan eenderde van al het zilver
wordt uiteindelijk omgesmolten tot
sierraad. Circa 40% van het zilver wordt
gebruikt voor industriële productie en
verdwijnt dan onder meer in elektronica en
elektrische apparaten. Met name de laatste
jaren is de groei van de vraag naar zilver
vanuit deze hoek in een stroomversnelling
gekomen. De zilverprijs zou nog veel
sneller gestegen zijn zonder de opkomst
van digitale fotografie. Ruim 15% van het
edelmetaal vindt namelijk in de vorm van
zilverhalogeniden zijn weg naar de fotografie-industrie
en dat is ruim eenderde
minder dan vier jaar geleden.
Bubble
In de geschiedenis van zilver springt vooral
het jaar 1979 eruit. De broers Nelson en
William Hunt wisten toen in samenwerking
met een groep Arabieren meer dan
200 miljoen ounces van het edelmetaal
op te kopen. Dat was meer dan de helft
van de hoeveelheid die jaarlijks gebruikt
werd. Het gevolg was dat de zilverprijs
explodeerde van 5 dollar aan het begin
van 1979 tot meer dan 54 dollar in 1980.
De autoriteiten moesten wel ingrijpen na
deze stijging. De New York Metals Market
paste de beursregels aan en ook de Fed intervenieerde.
Met als gevolg dat de zilverprijs
in een vrije val terecht kwam die op
27 maart 1980 het hoogtepunt bereikte.
Op die dag daalde de prijs van 21,68 naar
10,80 dollar. Niet veel later werden de gebroeders
Hunt failliet verklaard en enkele
jaren later had het duo nog schulden van
ruim 2,5 miljard dollar tegenover bezitingen
van 1,5 miljard.
Beleggen
• abn Amro turbo’s zilver (long en short)
• etfs Silver (een aan Euronext genoteerde
tracker op de dj-aig Silver Sub-Index,
verhandeld onder de fondscode ‘slvr’)
• Silver Wheaton Corporation – Dit aan de
nyse genoteerde mijnbedrijf heeft 4 miljoen
zilverreserves onder de grond zitten
in Mexico en Zweden. De onderneming
heeft een marktwaarde van 2,2 miljard
dollar en wordt verhandeld onder de
fondscode slw.
• Pan American Silver Company – Dit concern
heeft eveneens een notering aan de
nyse en bezit belangen in zilvermijnoperaties
waarvan het zwaartepunt in Peru,
Mexico en Bolivia ligt. Pan American
heeft een marktwaarde van 2,0 miljard
dollar en wordt verhandeld onder de
fondscode paas.
38 39
Zink
Ruim drie millennia geleden werden
in Palestina en Oost-Europa al objecten
gebruikt die voor bijna 90%
uit zink bestonden. De ontdekking van het
metaal wordt echter toegeschreven aan de
Duitser Andreas Marggraf die het materiaal
in 1746 zijn huidige naam gaf. Messing
Dow Jones - AIG Zinc Total Return Sub-Index
(een legering van koper en zink) was al veel
langer bekend, maar doordat zink een gasvorm
aanneemt bij een temperatuur van
1180 graden Celsius vervloog het bij het
smelten van Messing. Behalve als legering
met koper wordt het metaal gebruikt als
bescherming tegen corrosie, in batterijen,
als kleurstof in verf, in de medische industrie
en ook in muntgeld. Sinds 1982
worden Amerikaanse centen bijvoorbeeld
van zink gemaakt. Na ijzer, aluminium en
koper is zink het meest gebruikte metaal.
Australië, Canada, China, Peru en de Verenigde
Staten zijn de belangrijkste mijnlanden,
maar de huidige productie is lang
niet voldoende om de vraag bij te benen.
De zinkvoorraad van de London Metal Exchange
is in 2006 geslonken van 430.000
naar 85.000 ton en de toenemende vraag
uit China lijkt voorlopig nog garant te
staan voor hogere prijzen. Volgens effectenhuis
Barclays kan de voorraad in 2007
tot het nulpunt teruglopen en de investeringen
in nieuwe mijnen zullen waarschijnlijk
pas na dit jaar voor evenwicht op
de zinkmarkt zorgen.
Beleggen
Wie erop rekent dat de zinkprijs helemaal
door het dak gaat, zou in de Verenigde
Staten zoveel mogelijk centen kunnen
verzamelen. Er moet echter wel heel veel
gebeuren voordat de zinkwaarde in deze
munten groter wordt dan de nominale
waarde en het is dan ook handiger om aan
Euronext (fondscode zinc) via trackers in

e d e l m e t a l e n
te spelen op de koersontwikkelingen van
de dj-aig Zinc Sub Index. In Nederland
zijn er zinkturbo’s van abn Amro. Wie zich
niet druk wil maken om een stoploss kan
overwegen om aan de aim in Londen aandelen
te kopen van ZincOx. Dat is de zinkverwerker
met de laagste kostenbasis ter
wereld en met projecten in de Verenigde
Staten, Turkije en Yemen. Dichterbij huis
is het Belgische Umicore een interessante
optie. De onderneming richt zich op het
smelten en verwerken van zink.
Aluminium
Aluminium werd pas in 1807 ontdekt
en is een van de jongste
metalen. Verbindingen met het
metaal waren al veel langer bekend, maar
het lastige en energieverslindende proces
om aluminium in pure vorm te verkrijgen
betekende dat het materiaal pas sinds iets
meer dan honderd jaar in grote hoeveelheden
geproduceerd wordt. Tegenwoordig
komt er ongeveer 90.000 ton aluminium
per dag op de markt. In dat opzicht hoeft
Dow Jones - AIG Aluminum Total Return Sub-Index
het materiaal alleen nog ijzer voor te laten
gaan. Het metaal leent zich uitstekend
voor recycling, dus lang niet de complete
consumptie is afkomstig uit de mijnindustrie.
Aluminium is afkomstig uit bauxiet,
wat vooral in Australië en Suriname wordt
gewonnen. Energiekosten vormen 20 tot
40% van de totale kosten om het metaal te
produceren. De smelterijen staan in landen
waar elektriciteit goedkoop is, zoals Zuid-
Afrika, Nieuw-Zeeland (waterkracht) en
China, wat momenteel de grootste aluminiumproducent
ter wereld is. Er is bijna
geen industrie te vinden waarin het metaal
niet gebruikt wordt – van de productie van
vliegtuigen tot de bouwsector en van de
autoindustrie tot het maken van frisdranken
bierblikjes. In 2006 was er een tekort
van 400.000 ton op de aluminiummarkt.
De toonaangevende onderneming Alcoa
verwacht dat er dit jaar een evenwicht
wordt bereikt. De koers is onder druk gekomen
doordag handelaren vooral kijken
naar het groeiende aanbod, terwijl de Chinese
vraag naar het metaal naar schatting
met 23% gaat groeien in 2007.
Beleggen
De aluminiumprijs moet heel ver oplopen
voordat het interessant wordt om met uw
verzameling lege cola- of bierblikjes naar
de schroothandel te gaan. Wie direct in het
metaal wil beleggen, kan op Euronext handelen
in een tracker op de dj-aig Aluminium
Sub Index (fondscode alum). Er zijn
tevens turbo’s op het metaal en in de Verenigde
Staten staat Alcoa genoteerd. Dit
bedrijf heeft een beurswaarde en jaaromzet
die beide op circa 30 miljard dollar uitkomen
en het aandeel is onderdeel van de
bekende Dow Jones. Bovendien trapt Alcoa
elk kwartaal traditioneel het Amerikaanse
cijferseizoen af. De onderneming richt
zich op het volledige productieproces; van
het mijnen van de ruwe grondstof, via het
smelten en verwerken tot de productie van
halffabrikaten voor onder meer de automobiel-
en luchtvaartindustrie.
Platinum
Indianen in Zuid-Amerika waren de
eerste gebruikers van platinum en pas in
1557 verschenen de eerste teksten over
het materiaal. Dat neemt niet weg dat het
edelmetaal hoger in aanzien staat dan zelfs
goud. Een platinum creditcard heeft een
ruimere bestedingslimiet dan een gouden
en een artiest krijgt een gouden plaat als er
40.000 singles verkocht worden. Voor een
platinum plaat moeten 60.000 singles over
de toonbank gaan. Het exclusieve karakter
is een gevolg van de zeldzaamheid – naar
schatting kan al het platinum dat ooit gemijnd
wordt een kamer vullen van 8 bij 8
meter. Maar het is natuurlijk weer niet zo
dat de vraag naar het metaal omhoog schiet
als er plotseling heel veel hits komen die
met een platina plaat bekroond worden.
De autoindustrie is namelijk met afstand
de belangrijkste afzetmarkt, want het
materiaal wordt gebruikt in katalysators.
Daarnaast wordt platinum gebruikt voor
het maken van sierraden en producten die
extreem hoge temperaturen kunnen weerstaan
(het smeltpunt ligt op 1768 graden
Celsius). Elk jaar wordt er ongeveer 200
ton van het edelmetaal boven de grond
gehaald, waarvan driekwart uit Zuid-Afrika
komt. Samen met Rusland (15%), Canada
(4%), Zimbabwe (2%) en de Verenigde
Staten (2%) is dat goed voor bijna de totale
wereldproductie.
Beleggen
Sinds het Britse eiland Man in 1983 platinum
munten uitgaf, is het voor beleggers
mogelijk om rechtsstreeks in het metaal te
beleggen. Inmiddels hebben onder meer de
Verenigde Staten, Canada, Australië munten
uitgegeven waarvan de waarde bijna
volledig bepaald wordt door het gewicht
in platinum. Wie niet op muntenjacht wil,
kan kiezen voor Platina turbo’s die door
de abn Amro zijn uitgegeven en voor de
meer avontuurlijke beleggers zijn er ook
nog beursgenoteerde platinummijnen. Een
voorbeel daarvan is het Canadese Eastern
Platinum dat belangen heeft in verschillende
Zuid-Afrikaanse projecten en een
beurswaarde van omgerekend een half
miljard euro.
Koper
Kenmerken
Symbool: Cu (de naam koper is waarschijnlijk
afgeleid van het eiland Cyprus)
Atoomnummer: 29
Smeltpunt: 1357 Celsius
Kookpunt: 2843 Celsius
In Irak zijn weliswaar geen sporen van
Biologische wapens gevonden, maar
wel sporen die aantonen dat rond 8700
voor Christus al koper gebruikt werd. In
1991 is in de Alpen een mummie gevonden
(die meteen de onuitsprekelijke naam Ötzi
meekreeg) die rond 3300 voor Christus
gestorven zou zijn en die gereedschap bij
zich droeg dat voor 99,7% uit zuiver koper
bestond. Rond het derde millennium voor
Christus werd koper door de Sumeriërs en
Egyptenaren al gebruikt om het met tin te
mengen en zo brons te maken. Koper heeft
een roodbruine kleur en door de mooie
glans werd het metaal in de oudheid al geassocieerd
met de godheid Aphrodite.
Gebruik, vraag en aanbod
De markt voor koper is in de afgelopen
jaren dramatisch verbeterd. Tijdens de
internetrally aan het eind van de jaren negentig
werd het metaal nog afgeschreven.
Indertijd zag het ernaar uit dat de vraag ver
terug ging vallen doordat communicatienetwerken
zoals telefoonlijnen voortaan
van glasvezels gemaakt zou worden in
plaats van koper. De vraag uit andere sectoren
en vooral de groei van China (goed
voor ruim 20% van de koperconsumptie)
zorgden er echter voor dat de prijs met
honderden procenten omhoog is geschoten
nadat in 1999 de laagste koers in 60
jaar werd bereikt. Bijna de helft van al het
koper vindt zijn weg naar de huizen- en
kantoorbouwsector. In het gemiddelde
Amerikaanse nieuwbouwhuis verdwijnt
tegenwoordig al meer dan 200 kilo koper.
De industriesector (met name de scheepsbouw)
slokt iets minder dan een kwart
van al het koper op en circa 15% van het
metaal komt terecht in elektronica. Van het
overige deel worden munten, bestek, kookgerei,
muziekinstrumenten, medische apparatuur
en nog veel meer gemaakt. Al dit
koper komt voor een groot deel uit Chili,
dat meer dan een derde produceerde van de
12,6 miljoen ton die vorig jaar verhandeld
werd. Peruaanse en Amerikaanse mijnen
leveren jaarlijks ruim een miljoen ton koper
en samen zijn de drie landen goed voor
meer dan de helft van het totale aanbod.
Indonesië, Australië, Polen en Canada zijn
andere leveranciers. De koperproductie
kan volgens experts met ongeveer 5%
toenemen naar 13,2 miljoen ton in 2007
en in combinatie met het omsmelten van
bestaand koper zou die groei voldoende
moeten zijn om de vraag ruimschoots bij
te benen. Voor 2007 voorspelt brancheorganisatie
Bloomsbury Mineral Economics
een overschot van 45.000 ton, terwijl
eerder rekening werd gehouden met een
tekort van 130.000 ton.
Spoor weg
De gestegen koperprijs zorgde niet alleen
voor blije metaalhandelaren, maar nu ook
voor ontevreden spoorwegen en gebouweigenaren.
De laatste maanden komt het
regelmatig voor dat koperen leidingen
rond het spoor en bliksemafleiders gestolen
worden, waarna de dieven het metaal
aan schroothandelaren verkopen. Elke
week worden 30 tot 50 bliksemafleiders
gestolen. Deze installaties bestaan uit 100
tot 500 kilo koperdraad, wat op de zwarte
markt 500 tot 2500 euro opbrengt. En het
blijft niet bij spoorkabels en bliksemafleiders.
Begrafenisondernemers adviseren
nabestaanden om na een crematie de koperen
urn niet onbewaakt neer te zetten en
in Den Haag ontstond een gaslek doordat
dieven koperen gaskranen uit leegstaande
panden hadden gestolen. Bouwterreinen
zijn een ander populair doelwit voor koperdiefstal,
net als beeldentuinen. Op 17
januari was het groot nieuws dat er zeven
bronzen beelden uit de tuin van het Singer
museum in Laren verdwenen waren. Het
was de dieven waarschijnlijk te doen om
het koper.
Beleggen
• Bliksemafleiders
• abn Amro turbo’s koper (long en short)
• etfs Copper (een aan Euronext genoteerde
tracker op de dj-aig Copper Sub-Index
met als fondscode copa)
• Het aan de nyse genoteerde Phelps
Dodge (fondscode pd) is met een beurswaarde
van 25 miljard dollar en een
jaaromzet van 11 miljard dollar veruit
de grootste speler op de kopermarkt. Als
verticaal geïntegreerde onderneming
richt Phelps Dodge zich op elk onderdeel
van de markt – van de exploitatie van kopermijnen
tot de productie van kabels en
pijpleidingen. Daarnaast zijn er wereldwijd
tientallen beursgenoteerde kopermijnen,
waarvan het merendeel heel klein
en heel speculatief is.
• Het eveneens aan de nyse genoteerde
Southern Copper Corporation heeft
mijnen en smelterijen in Peru en Mexico,
terwijl de onderneming ook in Chili op
zoek is naar koper. De onderneming heeft
een jaaromzet van 5 miljard dollar en een
beurswaarde van 17 miljard dollar.
40 41

D E W E R E L D V O L G E N S I E X
42 43
181
7,2 %
118
4,7 %
Rusland
Canada
10,4 %
262
Verenigde Staten
De totale
goudproductie
in 2005 was
2518 ton
224
China
8,9 %
167
6,6 %
207
8,2 %
Indonesië
Peru
296
11,8 %
263
10,4 %
Australië
Zuid-Afrika
grootste producenten
wereldwijd (x 1000 ounce)
Grootste zilverproducenten
wereldwijd (x 1000 ounce)
1. Barrick Gold 9095
2. Newmont Mining 6966
3. Anglogold Ashanti 6166
4. Gold Fields 4119
5. Freeport McMoran 2792
6. Harmony Gold 2590
7. Buenaventura 1795
8. Rio Tinto 1727
9. Kingross Gold 1607
10. Goldcorp 1581
1. BHP Billiton 51.153
2. Penoles 47.458
3. KGHM Polska 40.001
4. Xstrata plc 26.666
5. Kazahmys 20.426
6. Grupo Mexico 19.033
7. Polymetal 18.973
8. Rio Tinto 14.925
9. Buenoventura 14.925
10. Coeur d’Alene 14.077
Goud in tonnen
Aandeel in wereldwijde
goudproductie
Bron: Goldsheetlinks.com, cijfers 2005
G o u d d e t e c t o r
De echte goudmijnfondsen én beursgenoteerde exploratiemaatschappijtjes hebben
een notering aan de Toronto Stock Exchange, maar goud wordt allang niet meer alleen
in Klondike, Canada gevonden. Waar hebt u de meeste kans om over een goudader te
struikelen?

e d e l m e t a l e n
G oud
The Story
Goud glanst. Goud glittert. Goud straalt en goud schittert. En boven alles
betovert goud al eeuwen lang de ene generatie na de andere. Beleggers blijken
ook niet immuun voor het mooiste edelmetaal. Verre van immuun zelfs, want
elke paar jaar steekt onder beleggers de goudkoorts weer op. Goud is allang
niet meer de sobere dekking van geld, maar vooral voer voor speculanten en
complotten.
door Peter van Kleef/illustraties Nico den Dulk
Goud
The Hedge
De oudste aanwijzingen van goud als betaalmiddel
stammen van 2600 voor Christus
uit, hoe kan het ook anders, Egypte.
Later werd goud gebruikt voor munten
in Europa en daarna als dekkingsmiddel
voor papier geld, totdat president Nixon in
augustus 1971 ook dat touwtje doorknipte.
Binnen twee jaar steeg goud van 40 naar
G o u d v e r s u s D o w
120 dollar. Sinds die tijd hoeft de centrale
bank van een land niet langer meer al het
gedrukte geld te dekken met staven goud.
Wel geeft het Internationale Monetaire
Fonds (imf) strikte richtlijnen af, waarbij
vastgelegd is welk percentage van het in
omloop gebrachte geld gedekt moet zijn.
De handel en wandel van de centrale banken
is onder de goldbugs bijna dagelijks
voer voor speculatie en complottheorieën.
Zo zouden centrale banken veel meer goud
hebben verkocht, dan ze uit de cijfers laten
blijken, om zo de goudprijs te drukken. Op
die manier wordt bijvoorbeeld de dollar
kunstmatig op de been gehouden, aldus de
sceptici. Ook de aandelenmarkt, trouwens.
Want hoewel goud allang geen 100% dekkingsmiddel
is voor geld, is ze dat volgens
de theorieboekjes van de beurs wel voor
aandelen. Daalt de aandelenbeurs, dan
stijgt goud en vice versa. Daarom is goud
niet alleen geliefd bij speculatieve beleggers
maar ook bij defensieve beleggers die
het als risicodempend spreidingsmiddel
hanteren. Ironisch genoeg lijkt de spiegeling
van de goudgrafiek ten opzichte van de
Dow Jones de laatste drie jaar niet meer op
te gaan. Zowel goud als aandelen zijn bezig
met een bullrun.
Goud
The Market Mover
De grootste bullmarkt in de goudprijsgeschiedenis
vond plaats nadat president
Nixon de koppeling met de dollar, de ‘gouden
standaard’ losliet in 1973. De dollar
is nog steeds een belangrijke factor in de
prijsvorming van goud. Een zwakke dollar
44 45
Geïndexeerd 1980=100

e d e l m e t a l e n
leidt tot aantrekkende vraag naar het meer
waardevaste goud. Het begin van de huidige
bullmarkt van goud.
Geopolitieke onrust speelt ook mee, want
onrust spoort beleggers aan hun geld veilig
te stellen. Toch gaat die vlieger lang niet
altijd op. De Eerste Golfoorlog (1991)
zorgde niet voor een noemenswaardige onderbreking
in de vrije val van de goudprijs
tussen 1987 en 2000. De Tweede Golfoorlog
(2002) is ook nauwelijks te traceren in
de goudprijsgrafiek die vanaf eind 2000 tot
op heden de stijgende lijn te pakken heeft.
Tijdens de twee oliecrises in de jaren zeventig
leidden wel in beide gevallen tot een
fikse koersstijging van goud. In goud beleggen
is net autorijden, u moet het oliepeil
regelmatig in de gaten houden.
Tot slot is goud in de ogen van veel beleggers
een aparte asset class en biedt goud
spreidingsrisico. Naarmate meer mensen
de weg naar de beurs vinden, zou ook de
vraag naar goud moeten toenemen. Dat
staat wel haaks op de theorie dat goud en
aandelen op elkaar reageren als twee magneten
met gelijke polen.
Goud
The Investment
De meest pure goudbelegging is een goudrekening.
Dan hebt u een 1:1 exposure
tot de goudprijs. Maar er zijn meer manieren
om te profiteren van een goudprijs
en zelfs van een daling van de goudprijs.
Voor dat laatste kunt u turbo shorts goud
kopen. Maar u kunt ook beleggen in goed
gespreide goudmijnfondsen of zelf een
pennystock-portefeuille aanmaken met
goudexploratiebedrijven. Voor de echte
doemdenkers zijn er nog de staven goud,
die u weg kunt leggen in uw nucleair-bestendige
kelder.
De astrologisch-georiënteerde Indiërs kopen
voor hun huwelijk massaal gouden versiersels
en dat drijft de goudprijs – zo luidt de theorie
met mijnbouwbedrijven. Daarbij is een
aantal zaken wel van belang. Hoe zit het
met valutarisico? Bevinden de mijnen
zich in Zuid-Afrika (en wordt de Randopbrengst
vertaald naar dollars) of in
Noord-Amerika? En zijn het mijnen die
toekomstige goudvondsen al verkocht
hebben (gehedged), of juist niet. De eerste
categorie profiteert niet als de goudprijs nu
fors stijgt, maar wel als de prijs nu daalt.
3. Beursgenoteerde exploratiebedrijven
Speelgoed voor speculanten. Diverse goudgoeroes
pronken met winsten van enkele
duizenden procenten op hun stockpicks.
Maar vergeet niet dat dit spel alleen gespeeld
kan worden met een brede portefeuille,
waarbij u bij 90% van de aandelen
uiteindelijk slechts een fractie van uw inleg
terugziet. Die ene knaller moet die verliezen
compenseren. High risk.
4. Goudstaven
De echte doemdenkers die het einde van
de wereld met rasse schreden naderbij zien
komen, of die vrezen dat hun goudrekening
niet veilig is als het monetaire systeem
in elkaar knalt, kunnen staven in de gepantserde
kelder opbergen. Of ze dan veilig slapen
met zo’n vermogen onder hun kussen,
is een heel andere vraag.
5. Gouden munten
Spielerei voor de kleinere hobbyist. Gouden
munten als de Zuid-Afrikaanse Kruger
Rand, de Australische Kangaroo, de Oostenrijkse
Philharmonic, de Canadese Maple
Leaf en de Amerikaamse Eagle. De prijs van
de munten volgt de goudprijs.
6. Sieraden
In tijden van pest en epidemieën stijgt de
prijs van sieraden explosief. Het kan lucratief
zijn bij een erfenis de halssieraden van
uw grootmoeder te verkiezen boven die
bijna nieuwe vaatwasser. Let u wel op het
keurmerk. Die bevat het goudgehalte.
7. Turbo’s
Hiermee belegt u in de goudprijs met een
hefboom. Ideale instrumenten om snel rijk
te worden. Of om snel arm te worden, als
u long in plaats van short zit of andersom.
Pas op de stoploss.
8. Warrants, futures en opties
Als u goud niet volatiel genoeg vindt,
kneedt u uw eigen derivatenbommetje. Risicovollere
variant van de turbo.
Is de keuze tussen de verschillende investeringsmogelijkheden
een kwestie van lood
om oud ijzer? Nou nee. De goudprijs steeg
in de afgelopen vijf jaar van 285 dollar naar
629 dollar, een koerswinst van 120%. Dat
is niet slecht, maar het bekendse goudmijnbeleggingsfonds,
BlackRock Merrill Lynch
World Gold, dat beheerd wordt door
Graham Birch en Evy Hambro boekte in
die periode een cumulatief rendement van
400%. De ftse Goldmines Index scoorde
213% over die periode van vijf jaar.
Goud
The Price
Twee maal per dag wordt de goudprijs
vastgesteld. Dat is zoals het hoort in vrije
markten een kwestie van vraag en aanbod.
Maar in dit geval wel van een select gezelschap.
Slechts vijf partijen zijn betrokken
bij het vaststellen van de goudprijs, om
10:30 uur ’s ochtends en 15:00 uur ’s middags:
Scotia Moccatta, Barclays Capital,
Deutsche Bank, hsbc en Société Générale.
De samenstelling van de betrokken partijen
is in de loop van de geschiedenis wel een
aantal maal gewijzigd. Van de oorspronkelijke
vijf partijen – n.m. Rothschild &
Sons, Mocatta & Goldsmid, Pixley & Abell,
Samuel Montagu & Co. en Sharps Wilkins
– is er sinds Rothschild er in 2004 de brui
aan gaf, niet één meer over. Tot die datum
vervulde Rothschild & Sons het voorzitterschap,
dat nu elk jaar roteert. Het vaststellen
van de prijs geschiedt sinds 2004 via
een telefonische conference call. Daarmee
De goudprijs werd bij Rothschild & Sons uitgevochten
door vijf partijen die tijdens de onderhandelingen
de thuisbasis mochten raadplegen
is, heel on-Engels, gebroken met een oude
en bijzonder charmante traditie. Van 1919
tot 2004 werd de goudprijs namelijk aan
tafel op de burelen van Rothschild & Sons
(St Swithins Lane, Londen) uitgevochten
door de vijf partijen die elk tijdens de onderhandelingen
wel de thuisbasis konden
raadplegen. Om zo’n pauze in te lasten,
werd een vlaggetje, de Union Jack, op tafel
naar voren geschoven. Overigens wordt
ook nu nog de kreet ‘flag’ gebruikt tijdens
het telefonische overleg, als er ruggenspraak
met de eigen trading desk nodig is.
De vergadering wordt afgesloten met de
vaste kreet: There are no flags and we’re fixed.
Goud
The Bride
Driekwart van de vraag naar goud komt
voort uit de juweliersbranche. En binnen
die branche is India de grootste afnemer.
Geen wonder, want bruiden worden aan de
Ganges nog behangen met goud. Gouden
sieraden en gouden bruidschatten. Eén
keer per jaar kunt u, als u uw oor op de
juiste plek te luister legt, uw slag slaan. Dan
verschijnt er op de achterafpagina’s van de
dagbladen een berichtje over een golf aan
huwelijken in India omdat de sterren gunstig
staan. De astrologisch-georiënteerde
Indiërs kopen dan massaal gouden versiersels
en dat drijft de goudprijs – zo luidt de
theorie. Eén van de vele mythen rond het
magische goud. Nee. Zelfs de Hollandse
Bank Unie (hbu) bevestigt het indiase bruideneffect
op de goudprijs, al zet dat fenomeen
de goudprijs geen tientallen dollars
hoger, zo meldt hbu desgevraagd.
Goud
The Future
Welk instrument u ook gebruikt om in
goud te beleggen, afgezien van de turbo
short zijn ze allemaal gebaat bij een stijgende
prijs per ounce. Grosso modo rekenen
de meeste beleggers ook op een stijging van
minimaal het inflatieniveau, maar de goudprijs
is ook steevast voer voor speculanten.
Beleggers worden niet zelden dolgedraaid
door torenhoge koersdoelen, die voortkomen
uit onnavolgbare dwarsverbanden
met de olieprijs of de dollarkoers of uit
ééncellige spreadsheets van excel-wizzards.
James Turk zette ruim een half jaar geleden
hoog in met een koersdoel van 80.000
dollar voor een ounce goud. Turk is niet
ontsnapt uit een psychiatrische inrichting,
hij is de oprichter van Goldmoney.com en
auteur van The Coming Collapse Of The Dollar.
In de ogen van veel goudbeleggers is
Turk een heuse goudgoeroe. Turk baseert
zijn koersdoel op – u raadt het al – een vrije
val van de dollar en de ontwikkeling van de
olieprijs. Niet toevallig vallen twee pieken
in de goudgrafiek samen met de eerste en
tweede oliecrisis (begin en eind jaren zeventig).
De all time high dateert echter nog
steeds uit 1980 toen een ounce 800 dollar
kostte.
Doom-boom-gloom-profeet Marc Faber
heeft zijn vizier iets lager gericht. Een jaar
geleden zette de Zwitserse beursgoeroe
Goudprijs versus BlackRock Merrill Lynch World Gold Fund
2002 2003 2004 2005 2006
BlackRock ML World Gold 66% 28% -13% 51% 15%
Fixed Gold Price 24% 20% 6% 18% 23%
1. Goudrekening
De pure play onder de goudinvesteringen.
U belegt giraal in de goudprijs en uw rendement
beweegt 1 op 1 mee met de prijs
zoals die tweemaal daags wordt vastgesteld
in Londen.
2. Goud-beleggingsfonds
Diverse fondshuizen hebben beleggingsfondsen,
die bestaan uit een portefeuille
46
47

e d e l m e t a l e n
met paardenstaart het koersdoel voor
goud op 3000 dollar. Grondstofgoeroe
Jim Rogers ziet goud ook stijgen. Rogers
benadrukt dat goud, ondanks alle magie er
omheen, simpelweg een grondstof is en de
grondstofrally’s (of cycli) duren 40 tot 45
jaar. Het spel is nog maar net begonnen,
denkt Rogers. Toch investeert hij liever
in andere edele metalen als zink, lood of
tin, al was het maar omdat de centrale
banken op een enorme stapel goud zitten
en zich per saldo als verkoper op de markt
bewegen.
Goud
The Legend
De mythevorming van goud is al eeuwen
oud en zelfs een boekenkastbrede encyclopedie
zou alle legendes en mythen niet
kunnen bevatten. En dan hebben we het
nog niet eens over de waargebeurde verhalen.
Geen wonder, want goud komt niet
uit de hemel vallen. Ongeveer tweederde
van de winning gebeurt in open mijnen en
Rogers benadrukt dat goud, ondanks alle magie
er omheen, simpelweg een grondstof is en de
grondstofrally’s duren 40 tot 45 jaar
geeft grote hoeveelheden afval. Voor het
goud van een ring (10 gram, 18 karaats)
ontstaat 18000 kilo afval.
Koning Midas, heerser over Frygië, kreeg
volgens de Griekse legenden van de wijngod
Dionysus de kracht om alles wat hij
aanraakte in goud te veranderen. Dat beviel
hem prima, tot hij zijn schaal met fruit en
zijn eigen kind beroerde. Midas ontdekte,
lang voordat Johan Cruijff geboren werd
– al dat elk voordeel zijn nadeel heeft.
Grappig genoeg is de uitdrukking ‘alles wat
hij aanraakt, verandert in goud’ tot op de
dag van vandaag positief geladen.
Alchemisten besteedden hun hele leven op
zoek naar de Steen der Wijzen, om andere
metalen in goud te kunnen veranderen.
Stapels theorieën en ontelbare vruchteloze
pogingen ten spijt, zijn ze daar nooit in
geslaagd. De druk van de Romeinse keizers
nam steeds verder toe op de alchemisten,
naarmate de schatkist van Rome verder
leegraakte.
Klondike was een slapend stadje in Yukon
Territory, in het noord-westen van Canada.
Het was er koud en onherbergzaam. In
Klondike woonde slechts een paar onverschrokken
gelukzoekers. Tenminste tot er
in 1896 goud gevonden werd. Een jaar later
woonden er dertigduizend goudzoekers
in Klondike en het naburige Dawson City
en bereikte The Goldrush haar hoogtepunt.
Begin 2004 brak goudkoorts uit
in Mongolië. Er zouden grote goudaders
ontdekt zijn in de heuvels van Oyu Tolgoi,
midden in de Gobi woestijn. In diverse
Prijsknallers gouden
zilveraandelen,
periode 2000-2005
Augusta Resources 7000%
Silvercorp Metals 5000%
Messina Minerals 4000%
Northern Dynasty Mining 3500%
Gammon Lake Resources 3400%
media verschenen verhalen van tienduizenden
Mongolen die naar het gebergte
trokken, verblind door de nieuwe rijkdom
van enkele gouddelvers die in gloednieuwe
maatpakken door de straten van Oelan Bator
flaneerden. Toxic Bob (Bob Friedman,
de man acher het illustere Ivanhoe Mines)
was de ontdekker van de goudader. Sindsdien
is het vooral stil, hoewel Ivanhoe nog
wel actief is in de regio. Bre-X heeft in de
geschiedenisboekjes van goudbeleggers de
plek ingenomen van een groot waarschuwingsbord.
Pas op. Het was ook de bevestiging
van de spreuk dat een goudmijn
een gat in de grond is met een bedrieger
erboven. Bre-X was een Canadese pennystock
die in 1994 van 0,50 dollar steeg naar
286 dollar – een koerswinst waarbij een
doorsnee zakjapanner een vastloper krijgt.
Die explosie vond plaats na de ontdekking
van een goudader in Borneo. Nadat bleek
dat er met de monsters gerommeld was,
noteerde het aandeel in no time weer 0,09
dollar. Geoloog Mike de Guzman betaalde
een nog hogere prijs. Hij sprong, vlak nadat
de zaak uitgekomen was, van 300 meter
hoogte uit een helikopter. Kwade tongen
beweren dat hij hierbij een zetje kreeg. De
oprichters van Bre-X ontsprongen overigens
de dans en resideren met de gerealiseerde
koerswinst op een Bountystrand.
Goud
The Opinion
Goud hoort thuis in iedere beleggingsportefeuille.
ja/nee?
Frank van Dongen (vermogensbeheerder
Today’s Beheer): “Afblijven”
“Goud handel ik alleen contrair. Ik koop
het alleen als niemand er het nut van inziet.”
Corné van Zeijl (fondsmanager sns): “Iets
voor gekken”
“Goud levert niets op: geen rente, winst en
dividend. Het is geen belegging, maar speculatie.
De prijs is afhankelijk van wat de
gek er voor geeft. De toenemende welvaart
in China en India kan de vraag verhogen.
Als u toch in goud wilt, doe dat dan met
een beleggingsfonds in goudmijnaandelen.
Zo profiteert u van andere gekken.”
Jacques-Potuijt (onafhankelijk marktcommentator):
“Als ketting”
“Goud is geschikt als belegging in derdewereldlanden,
die nog geen goed georganiseerde
kapitaalmarkt hebben. Het is een
universeel betaalmiddel. Het kan handig
zijn om goud in de vorm van een ketting
op het lijf te dragen, zodat u in extreme situaties
kunt betalen met het losmaken van
één schakel.”
Geert Jan Nikken (technisch analist Fortis):
“Ja.”
“Vanuit technisch oogpunt liggen grondstoffen
ofwel commodities nog sterk. In
2006 is een consolidatiepatroon neergezet,
dat opwaarts is doorbroken en succesvol is
getest. In 2007 verwacht ik een voortzetting
van de stijgende trend.”
Jerry de Leeuw (derivatenconsultant Mercurious):
“Goede spreider”
“Goud is een typisch voorbeeld van een
markt die regelmatig illiquide is en daardoor
beïnvloedbaar is door speculanten.
Zodra de centrale banken klaar zijn met
het lozen van hun voorraden zie ik potentie.
Vanwege de negatieve correlatie
met aandelen en obligaties is het wel een
goede spreider in een beleggingsportefeuille.”
Joop Bresser (fondsmanager Delta Lloyd):
“Goede hedge”
“Dit is een waarheid als een koe. Nog
steeds neemt de goudprijs een belangrijke
plaats in bij het bepalen van het monetaire
beleid door de Amerikaanse centrale bank,
de Federal Reserve. Goud blijkt al decennia
lang een goede hedge of bescherming
tegen risico’s – en die bestaan er zeker ook
in 2007.”
Léon Cornelissen (strateeg Iris): “Oneens.”
“Goud geeft geen natuurlijk rendement,
zoals bijvoorbeeld obligaties (rente) en
aandelen (dividend) dat wel doen. Sterker
nog, het kost geld vanwege beveiliging en
opslag. Voor meer speculatieve beleggers
kan goud bij een verwachte, hoge inflatie
een mogelijkheid bieden als bescherming.
Dit is echter alleen aan te raden voor gevorderden.”
Mark Glazener (Fondsmanager Robeco
fonds): “Goed alternatief ”
“Centrale banken diversificeren hun buitenlandse
reserves, die nu vooral worden
aangehouden in dollars. Dit betekent een
sterke onderliggende vraag naar goud.
Goud is een goed alternatief voor de zwakke
dollar. Het aanbod groeit de komende
jaren minimaal. Veel mijnbouwprojecten
zijn vertraagd.”
Ron Belt (corporate finance advisor): “In
olie”
“Beleggen in goud is vergelijkbaar met het
beleggen in olie, kool en uranium. Olie is
belangrijker dan goud, daarom moet iedere
portefeuille een deel olie hebben.”
Evert Waterlander (Strateeg abn Amro):
“Bij oplopende inflatie”
“Stel in goede beursjaren een deel van
de winst veilig in goud, dat zijn waarde
bewijst in perioden van oplopende inflatie
en politieke onrust. Het échte voordeel
ontstaat als u op dat moment weer bereid
bent uw goud weer te verkopen, om te
herinvesteren in beleggingscategorieën die
juist dan zwaar onder druk staan.
Goud
The Website
Het verre van complete rijtje links met
goudwebsites. Van strictly business, de
website van de Hollandse Bank Unie, tot
complottheorie: Gata. Voor elk wat wils.
www.goldmoney.com
www.sgrm.com/art45.htm
www.goldbuyers.nl
www.kitco.com
www.hbu.nl
www.usagold.com
www.goldprice.org
www.gata.org
www.thebulliondesk.com
48 49

p r i j s v r a a g
De volledige uitslag van de IEX Nieuwjaarsquiz.
En een bekende winaar…
Hoeveel punten had u?
De jaarlijkse, onmogelijk op te lossen iex Nieuwjaarsquiz voor diehardbeurskenners
bleek dit jaar weer een lastig te kraken noot. En dat terwijl
kerst en oud en nieuw zodanig vielen dat u tijd genoeg had om er eens
flink op los te googlen. De inzending met de meeste goede antwoorden
kwam, net als in 2006, van Jeroen Cromsigt, waarmee zijn totale verdiende
prijzengeld op 500 euro komt. Gefeliciteerd!
1. Ken uw wmz-meldingen
a. M.L. Wyler heeft 15,18% in Selected Winner Fund
b. T. Tettamanti heeft 8,48% in Kendrion
c. Gert-Jan Kramer heeft 7,13% in Fugro
d. Ex-ceo Frits Goldschmeding heeft 37,90% van Randstad
2. Ken uw market movers
a. Tankan Report
b. Beige Book
c. Chicago pmi
d. Zhou Xiaochuan
3. Ken uw dalers. Welk van deze aandelen sloot
in 2006 eens meer dan 10% lager dan de vorige
beursdag?
a. Pharming
b. Stork (4 juli, -13,78%)
c. Google
d. Tom Tom
4. Ken uw grafieken
a. Royal Dutch Shell
b. Galapagos en Crucell
c. Corus
d. ise 100 (Turkije)
a
b
(Koersen geïndexeerd op januari 2006)
5. Ken uw tickercodes
a. boom = Dynamic Materials
b. jas = Jo-Ann Stores
c. mus = Blackrock Muni Holdings Insured Fund
d. aap = Advance Auto Parts
e. mam = Maine and Maritimes
f. t = at&t
g. tscm = TheStreet.com
h. inn.de = ing Groep (Frankfurt)
i. sux.f = Synnex
j. az = Allianz
6. Wie zei wat?
a. “Als u op de beurs geld maakt door de adviezen van een professional,
dan is dat een succes. Zonder zulke adviezen is het een
groot succes en als u geld maakt door tegen hun adviezen in te
gaan is het een enorm succes” – Andre Kostolany
b. “Om een bubble van te voren te herkennen is het inzicht noodzakelijk
dat honderdduizenden goed geïnformeerde beleggers
het verkeerd hebben” – Alan Greenspan
c. “I don’t throw darts. I bet on sure things” - Gordon Gekko
d. “Als het alleen maar ging om het verleden zouden de beste beleggers
bibliothecarissen zijn” – Warren Buffett
7. Wie hoort er niet in het rijtje thuis –
en waarom?
a. Richard Scrushy is de enige ceo die geen gevangenisstraf uitzit
b. Samas is het enige aandeel dat dáálde in 2006
c. Apax maakte geen deel uit van het consortium Valcon, dat vnu
overnam
d. De Dutch Power Note won geen prijs bij de Gouden Tak-uitreiking
2006
e. Aegon is het enige Nederlandse aandeel dat vanaf het begin in
de aex-index zit
8. Drie trefwoorden:
wie of wat omschrijven ze?
a. Wall Street, Damrak, Keizersgracht - Van der Moolen
b. Brussel, Leiden, Darwin – Galapagos
c. KKR, Koeman, licht – Philips
d. Oekraïne, gas, Medvedev – Gazprom
e. Koper, ace, handel – Hagemeyer
f. aex, India, Luxemburg – Mittal
g. Spel, sir, batterij – Sony
h. Prince, Park Avenue, geld – Citigroup
9. Op 3 januari 2001 sloot abn Amro op 24,33 euro. Beleggers
die het aandeel toen kochten, hebben op de huidige koers van
22,97 een koersrendement van -6%. Maar wat zou het rendement
zijn geweest als alle dividenduitkeringen meteen waren
herbelegd? 29%
10 Was u in 2006 een oplettende lezer?
a. Het Medallion Fund van Jim Simons boekte sinds 1989 een cumulatief
rendement van 12.000. (iex magazine 8, 2006)
b. “Op basis van een vereist rendement van 12% moet er minimaal
25 euro bij de koers kunnen”. Ron Belt over Tom Tom
(iex magazine 8, 2006)
c. Het biotech-venture capitalfonds van Crucell-oprichter Dinko
Valerio heet Aescap (iex magazine 6, 2006)
d. Frans van Schaik, Corneille Couwenberg, Mike Kranenburg
en Albert Jellema van go Capital stonden in iex magazine als
“beste beleggers van Nederland” (iex magazine 3, 2006)
50 51
c
d

H E B B E N & H O U D E N
Ik pas niet in
een keurslijf
Jaap Koelewijn (50) is één van de bekendste gezichten in de wereld der financiële
deskundigen. Na een carrière bij MeesPierson, Iris en de afm is hij het stadium
van de aandelentips en dagelijkse beurscommentaren voorbij. Maar opwinden kan
hij zich nog altijd. “De analisten van de Nova Top-5 werden gefilmd in een casino.
Wat zegt dat over je vak?”
door Pieter Kort/fotografie Robert Elsing
“Ik beleg sinds mijn veertiende. Ik
heb nog steeds de effectennota’s
uit die tijd. In 1970 overleed mijn
oma en erfde ik 700 gulden. Daarmee ben
ik naar commissionairshuis Ingwersen &
co gegaan. Wij waren gereformeerd en dan
ging je naar Ingwersen & co. Zo ging het
nog in die tijd. Ik heb toen onder andere
obligaties van de Nationale Spoorwegen
gekocht, tegen 8,25%. In aandelen mocht
ik niet. Toen de rente vervolgens opliep
naar 8,5% was dat meteen mijn eerste
beleggingsles. Ik dacht dat dat goed was,
maar toen bleek dat obligaties juist dálen
bij oplopende rente. Ik ben sindsdien altijd
blijven beleggen, ook tijdens mijn studie
Monetaire Economie. Aan de Vrije Universiteitin
Amsterdam natuurlijk, want dat
was de gereformeerde universiteit. In het
bankwezen waren begin jaren tachtig geen
banen beschikbaar. Ik heb toen twee jaar in
het onderwijs gezeten. Maar op een gege-
52
ven moment dacht ik: als ik dit blijf doen
ben ik op mijn veertigste overspannen. Ik
kon het zien aan mijn collega’s, die een voor
een uitvielen.”
“Gelukkig kreeg ik toen de kans om te
promoveren. Die heb ik met beide handen
aangegrepen. In 1992 ben ik gepromoveerd
op een proefschrift over het toezicht op
het bankwezen. Daarna ben ik bij Pierson,
Heldring & Pierson gaan werken als aandelenanalist.
Eindelijk in de grotemensenwereld,
zeg maar. Maar op den duur vond ik
het toch te beperkt, alleen maar naar aandelen
kijken. Zaken als rente, dollar en groei,
die ik heel interessant vond, daar mocht
ik me niet mee bemoeien. Ik kon toen bij
Iris, het researchinstituut van de Rabobank
en Robeco, Hoofd Strategie worden. Dat
paste veel beter bij mijn belangstelling. Dat
heb ik een paar jaar gedaan, tot ik van het
ene op het andere moment eruit vloog. Dat
was niet helemaal de bedoeling. Feit is wel
dat ik daar niet eeuwig had kunnen blijven
zitten. Op een gegeven moment zat ik mijn
zeventiende kwartaal-outlook te schrijven.
Dan weet je het wel, hoor.“
Gesprekken met Docters
“Als je rondreizend analist bent, zoals ik
toen was, vindt iedereen je aardig, want je
kan het zo leuk vertellen, maar je wordt
eigenlijk niet echt serieus genomen. Als
je in het openbaar adviezen geeft komen
ze heel vaak niet uit. Dat is het lot van de
analist. Het geeft niet, maar het maakt het
wel tot een ondankbaar vak. Je bent in feite
een analist die adviezen geeft waar niemand
voor wil betalen. Na mijn vertrek bij Iris
ben ik in 2000 voor mezelf begonnen. Het
was midden in de hype, dus het regende opleidingen,
seminars en trainingen. Ik hoopte
in mijn eerste jaar twee ton in guldens te
verdienen, het werd vier en een halve ton.
“Zo’n Harry Mens die dan op televisie
zegt ‘ik heb een goed gevoel bij dit
aandeel’. Wat een onzin.”
Het gutste naar binnen toe. Als de telefoon
ging had ik weer een opdracht binnen. Op
een gegeven moment werd me ook gevraagd
om op te treden als getuige-deskundige in
een voorkenniszaak. Het was die zaak van
die Philips-bestuurder die opties verzilverde
op de dag dat Pieper aftrad. Wijlen Jacob
Kaptein van de afm – toen nog ste – had me
daarvoor gevraagd. Op een gegeven moment
zei hij tegen me: wil jij eigenlijk niet voor de
toezichthouder komen werken? Daar heb
ik toen eens goed over nagedacht en uiteindelijk
heb ik ja gezegd. Tenslotte had ik het
van die kant nog nooit bekeken.”
“Ik heb sollicitatiegesprekken gevoerd
met Docters van Leeuwen, dat is wel een
bijzondere ervaring. Uiteraard wilde hij
alle details over mijn vertrek bij Robeco
weten. Op een heel charmante manier weet
hij je helemaal door te zagen. Hij zag geen
problemen. En hij heeft echt een fe-nome-naal
geheugen. Toen ik drie jaar later
afscheid nam hebben we nog een exitgesprek
gevoerd. Toen kon hij nog woordelijk
zinnen uit mijn sollicitatiegesprek citeren.
Het is een bijzondere man. Niemand moet
proberen om iets voor hem achter te houden,
want hij heeft je meteen door. Ik heb
ontzettend veel geleerd bij de afm. Ik heb
van binnenuit kunnen meemaken hoe het
gedragstoezicht in Nederland van de grond
is gekomen. Eindelijk is de zorgplicht goed
op de kaart gezet en dat was hard nodig. Ik
liep op een gegeven moment wel op tegen
de grenzen van die functie. Ik pas niet in
een heel strak keurslijf. En dat moet natuurlijk
wel binnen een organisatie als de afm.”
Eenarmige bandiet
“Vlak voor ik wegging bij Iris heb ik daar
nog een heel dure managementcursus gevolgd.
Daaruit kwam dat ik meer het type
was voor een eigen zaak dan bij een log
bedrijf. Dat is ook zo. Het kan heel beklemmend
zijn als je bedje gespreid is. Je hebt
je hypotheek, je gezin maar één knipoog
van de raad van bestuur kan het einde betekenen.
De rat race is genadeloos. Op een
gegeven moment stelde ik mezelf de vraag:
wat vertel ik straks aan mijn kinderen als ze
53

H E B B E N & H O U D E N
vragen wat voor werk ik doe? In de film The
Bonfire of the Vanities, over een obligatiehandelaar
in New York, komt zo’n scène
voor. De moeder vertelt aan haar kinderen:
‘papa snijdt een cake in stukken, die verdeelt
hij en de kruimeltjes mag hij houden.’
Zo is het in de financiële wereld: je leeft van
de kruimeltjes. Toen ik me dat realiseerde
wist ik ook dat ik niet op mijn zestigste aan
mijn honderdste outlook wilde werken.”
“De rat race is genadeloos. Eén
knipoog van de raad van bestuur
kan het einde betekeken.”
“Ik kom in dit vak ontzettend veel mensen
tegen die nog steeds hetzelfde doen als acht
jaar geleden. Analisten, fondsmanagers,
noem maar op. Ze doen hun kunstje op
beleggingsavonden en in de media en dat
doen ze jaar in jaar uit. Ik heb me onlangs
nog het meest verbaasd over Nova. De
analisten die meededen aan de Nova Top-5
werden gefilmd in een casino bij een eenarmige
bandiet en hun keuzes werden tegenover
de aandelenselectie van een dolfijn
uit het dolfinarium gezet. Tja, wat zegt dat
over je vak? Beleggen wordt zo neergezet
als een gokspelletje, terwijl we daar nu juist
vanaf moeten. Goed en gestructureerd
beleggen wordt steeds belangrijker. Maar
op deze manier zet je het neer als volksvermaak.
Banken moeten zich daar niet voor
lenen. Die moeten duidelijk maken dat beleggen
een serieuze zaak is en niet meedoen
met dit soort potsenmakerij.”
Voorkennisdossiers
“Beleggen is mijn passie. Maar ik houd er
ook van om voortdurend andere wegen in
te slaan. Dat is het leuke van een eigen winkel,
zoals ik die nu heb. Ik kan die nieuwe
wegen nu gewoon inslaan en ben daarvoor
niet afhankelijk van werkgevers. Ik richt
me nu op de inrichting van het hele beleggingsproces,
op zorgplicht en corporate
governance. Ik vind het dagelijkse spektakel
op de beurs geweldig, ik kijk nog elke dag
’s ochtends op Reuters naar de koersen. Dat
zit in mijn genen. Maar ik beleg zelf alleen
nog maar in beleggingsfondsen. Het is voor
iemand in mijn positie niet handig om in
losse aandelen te beleggen. Ik zit aan tafel
met bestuurders, Dan moet je iedere schijn
vermijden. Ik heb als deskundige voorkennisdossiers
gezien. Als je ziet wat die mensen
eraan overhielden… dan denk je echt:
jonge jonge, heb je voor die paar centen je
hele reputatie op het spel gezet? Ik weet
inmiddels dat je reputatie het belangrijkste
is wat je hebt. Het gaat soms best wel eens
jeuken om iets te doen in een individueel
aandeel, maar dat doe ik niet meer. Daar
ben ik heel strikt in.”
“Ik koop wel beleggingsfondsen, iedere
maand een vast bedrag, ongeacht wat er
met de koers gebeurt. Ik beleg ook een deel
van mijn vermogen vastrentend, in beleggingsvormen
waarvan de rente meeloopt
met de kapitaalmarktrente. Dat is mijn
hedge tegen de inflatie. Ik doe het met
ledencertificaten van de Rabobank. Heel
braaf, maar wel effectief. Ik denk dat je nu
ook moet zorgen dat een deel van je beleggingen
in opkomende markten zit. Daar zit
de komende jaren de groei.”
Pure hebberigheid
“Wat mij stoort is de enorme zelfoverschatting
van sommige beleggers. Er wordt nog
zo veel belegd op volstrekt irrationele gronden.
Zo’n Harry Mens die dan op televisie
zegt ‘ik heb een goed gevoel bij dit aandeel’.
Wat een onzin. Dat kun je zeggen over een
vrouw of een restaurant, maar bij aandelen
slaat het helemaal nergens op. Net zoals die
zogenaamde goeroe’s die je vertellen dat ze
je geld zonder risico kunnen verdriedubbelen.
Hou toch op met dat soort kletsverhalen.
Zeg gewoon wat je te koop hebt: een
technisch analysemodel. Niets meer en niets
minder. Het kan tijdelijk best werken hoor,
maar verkoop geen onmogelijke garanties
op rendement. Helaas zijn er veel mensen
die er blind intrappen en er binnen de kortste
keren hun vermogen doorheen jagen.
Door pure hebberigheid. Als ze één keer
zo’n presentatie hebben gezien willen ze
niets liever dan meedoen.”
“Ik heb op deze manier inspiratie genoeg
voor mijn wekelijkse column in het Financieele
Dagblad. Leuk dat er een vergoeding tegenover
staat, maar daar doe ik het niet echt
voor. Het is ook wel een beetje omdat ik
een missie heb. Ik vind het belangrijk dat er
geen onzin wordt verkondigd over beleggen.
En het dwingt me om ontwikkelingen
te volgen. Ik kijk iedere dag met belangstelling
en verbazing naar wat er gebeurt. Zo’n
abn Amro dat in Italië de strijd aangaat en
al die protectionistische barrières weet te
doorbreken, dat vind ik fascinerend.
55

56
Vierde jaargang
Nummer 2– februari-maart 2007
Hoofdredactie:
Pieter Kort (pieter.kort@iex.nl)
Eindredactie:
Laura Iseger (laura.iseger@iex.nl)
Art direction en vormgeving:
Studio Jaap van der Zwan, Amsterdam
Met medewerking van: Alain Cohen
Redactie:
Michiel Pekelharing (michiel.pekelharing@iex.nl), Peter van Kleef
(peter.van.kleef@iex.nl) en Arend Jan Kamp (arend.jan.kamp@iex.nl)
Medewerkers:
Ron Belt, Warrum Buffet, Jacques Potuijt, Maud van der Salm, Cees Smit alias
Frank van Dongen, Arnoud Wolff, Marcel Wijma, Corné van Zeijl
Beeld:
Ruud Binnekamp, Nico den Dulk, Robert Elsing
Koersen:
Marketxs; nieuws: Dow Jones; fundamentele data: ShareCompany
Directie:
Peter van Sommeren (uitgever), Hans-Poul Veldhuyzen van Zanten en
Eric Visser
Abonnementsprijzen:
Jaarabonnement in Nederland en Belgïe € 39,60 (8 nummers). Voor andere
landen geldt een verzendtoeslag van € 30,- ; losse nummers: € 4,95,
nazending: € 6,95
Abonnementen en bezorging:
Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopen automatisch
door, tenzij 4 weken voor de vervaldag schriftelijk wordt opgezegd.
Nieuwe aanmelding schriftelijk of per e-mail:
Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel: (0251) 31 39 39,
fax: (0251) 31 04 05, e-mail: aboservice@aboland.nl, www.aboland.nl
Adreswijziging:
Leden van iex.nl kunnen zelf hun gegevens wijzigen via www.iex.nl/leden.
Overige abonnees via Abonnementenland.
Advertenties:
René de Groot, Peter Moltmaker, Niek den Tex en Ronald Wassenaar
(sales@iex.nl)
Traffic: Arnold Regterink, Corina Taboada Parga (traffic@iex.nl)
Investor relations: Frans Gunnink
Operations en techniek:
Reinier Willems, Chiel Versteege; TriLab: René van der Meyden
Drukkerij: Senefelder Misset
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming
van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van iex InfoExchanges bv zijn van
toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
iex magazine bevat informatie en wenken, die met de meeste zorgvuldigheid zijn samengesteld.
iex InfoExchanges bv en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden
geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik
van in deze uitgave opgenomen informatie en wenken. De gegevens zoals wij die van u hebben
ontvangen, kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of aanbiedingen door iex
InfoExchanges BV en speciaal geselecteerde bedrijven. Indien u dit niet wenst, gelieve een briefje te
sturen naar: iex InfoExchanges BV, t.a.v. de klantenservice, Postbus 75662, 1070 AR Amsterdam.
iex magazine wordt uitgegeven door iex InfoExchanges bv en verschijnt
acht keer per jaar. © iex 20067
In het volgende nummer:
Smallcaps
en
beleggingsfondsen
IEX loopt een dagje
mee met smallcapmanager
Philip Dicken
van Threadneedle
Smallcap rond de tafel
De invloedrijkste smallcapmanagers
van Nederland
geven hun visie.
En natuurlijk:
Aandeel van de Maand
Bedrijfsbezoek
De wereld volgens IEX
Warrum Buffet
En veel opinies en analyses

57
IEX Top 40
iex magazine houdt u op de hoogte van het wel en wee van de 40
– volgens ons – belangrijkste Nederlandse aandelen. En dat gaat
verder dan het bijhouden van de laatste persberichten. Van ieder
aandeel geven we de belangrijkste fundamentele en technische
signalen, groei- en waarde-indicatoren, een korte instant-analyse
én een speciaal door iex ontwikkelde stemmingsmeter.
Signalen
Analistenmomentum ( / / )
Worden de taxaties naar boven of naar
beneden bijgesteld?
Technisch ( / / )
De richting van de (middel)lange trend
Fundamenteel ( / / )
Hoe zijn de financiële vooruitzichten
Winstgroei
De verwachte wpa-groei in 2006
PEG
Price/Earnings Growth. Geeft aan hoe de koerswinstverhouding
zich verhoudt tot de winstgroei.
Hoe lager, hoe relatief goedkoop het aandeel is
ten opzichte van de verwachte groei.
De score van de topman
Wat verdiende de CEO voor u?
Bron: VEB, peildatum 1 februari 2007
Stemmmingsmeter
In welke toestand verkeert dit aandeel?
1 Snelle groei
2 Trage, gestage groeier
3 Even geduld, er staat iets
te gebeuren
4 Jojo-fonds
7 Voor een gokje
5 Mogelijk slecht nieuws in
aantocht
6 Niet vooruit te trekken
8 Niet aankomen

58
59
t o p 4 0
Top-5 IEX 40
Dé grote favorieten uit de IEX 40
voor de komende maanden.
Crucell
Het biotechbedrijf maakt aan de
lopende band nieuwe licenties
bekend. Dat is niets nieuws, maar de
mogelijkheid van een winstgevend
jaar is wel nieuw.
Ordina
2007 moet een jaar van oogsten
worden voor Ordina. De onderneming
heeft een flink aantal aankopen
gedaan en in combinatie met een
aantrekkende it-markt belooft het
een goed jaar te worden.
Pharming
Pharming moet het spotlicht in de
biotechsector delen met grote broer
Crucell. Het bedrijf stevent af op een
make-or-break jaar.
USG People
usg People gaat op herhaling. De
onderneming heeft een prima jaar
achter de rug en met een hoge
verwachte winstgroei is het ook de
favoriete uitzender voor 2007.
ABN Amro
Dé bank wil de vruchten plukken van
een reorganisatie van de divisies.
Beleggers twijfelen of abn Amro dat
zelf kan doen, want rbs zou interesse
hebben in een overname en het
Zweedse Nordea zou een fusie wel
zien zitten.
Aalberts
Status
Analistenmomentum
M
Technisch
Fundamenteel
M
Winstgroei 11%
PEG 1,5
Aalberts heeft beroep aangetekend tegen de boete van 100,8 miljoen euro die het kreeg opgelegd door de Europese
Commissie. De gestage opmars van de koers wijst er echter op dat beleggers niet echt meer wakker liggen van het
juridisch getouwtrek.
ABN Amro
Status
Analistenmomentum
O
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 5%
PEG 2,0
Op de nieuwjaarsreceptie benadrukte topman Groenink dat ABN Amro onafhankelijk wil blijven. Ondertussen nemen
geruchten over een overname door het Britse RBS of een fusie met het Zweedse Nordea hand over hand toe.
Aegon
Status
Analistenmomentum
Technisch
O
Fundamenteel
Winstgroei -1%
PEG
n.b.
Het bedrijf staat op bijna elk favorietenlijstje voor 2007, maar dat is puur op basis van de aantrekkelijke waardering.
Beleggers die op zoek zijn naar aansprekende groei kunnen beter nog een beetje verder kijken.
Ahold
Status
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 8%
PEG 1,9
Moberg maakt nog geen naam met aansprekende omzetgroei. De inkomsten daalden in het vierde kwartaal met 3%, maar
eigenlijk het gevolg van een dalende dollar. Misschien dat een einde van de supermarktoorlog enig koersperspectief biedt.
Akzo Nobel
Status
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 2%
PEG 8,0
De beursgang van Organon Biosciences staat op losse schroeven. Er hebben zich al drie bieders voor deze divisie gemeld en
een complete verkoop zou Akzo weer de financiële ruimte geven om zelf op overnamejacht te gaan. Fantasie te over.
ASMI
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 14%
PEG 1,4
De vooruitzichten voor ASMI zijn goed. Voor zover er ten minste vooruitzichten zijn, want de onderneming heeft
aangegeven dat het niet verder vooruit durft te kijken dan de eerste helft van dit jaar. Gelukkig lijkt 2008 een prima jaar te
worden voor toeleveranciers van de halfgeleiderindustrie.
ASML
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 5%
PEG 3,4
1
3
2
3
3
1
1
Jan Aalberts
Rendement sinds aantreden
2567%
Rijkman Groenink
Rendement sinds aantreden 10%
Don Shepard
Rendement sinds aantreden -47%
Anders Moberg
Rendement sinds aantreden -8%
Hans Wijers
Rendement sinds aantreden 142%
Arthur del Prado
Rendement sinds aantreden 109%
Eric Meurice
Rendement sinds aantreden 82%
Boskalis
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 23%
PEG 1,0
De onderneming stelde de verwachte winstgroei voor 2006 bij van 30% naar 60%. Een winst van 100 miljoen euro is
mooi, maar de vooruitzichten voor een degelijke groei in het lopende jaar zijn nog mooier. Vraag is of al het optimisme al
voldoende in de koers is verwerkt na de recente opleving.
Buhrmann
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 32%
PEG 0,5
Het goede nieuws is dat de lat voor het vierde kwartaal niet erg hoog ligt na een zeer zwak derde kwartaal. Maar het
slechte nieuws is dat de onderneming nog veel tijd nodig zal hebben om het vertrouwen van beleggers terug te winnen.
Corus
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 8%
PEG 1,7
Corus is in één dag veranderd van het spannendste in het saaiste aandeel van de beurs. De kruitdampen zijn opgetrokken
boven de biedingsstrijd om het staalconcern met Tata als overwinnaar. De onderneming zal op termijn voor circa 8,50 euro
van de beurs verdwijnen en tot die tijd hebben beleggers niets te zoeken bij Corus.
Crucell
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei
PEG
Wat doen?
n.v.t.
n.b.
De persberichtenmachine van Crucell draait nog op volle toeren. Er zijn licenties afgesloten met farmacieconcerns Abbott
Labs en Novo Nordisk. In de loop van het jaar moet duidelijk worden of het nettoresultaat in 2007 al met zwarte cijfers
geschreven wordt.
DSM
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 10%
PEG 1,2
Er is witte rook bij DSM. Meestal is rook geen goed teken bij een chemieconcern, maar in dit geval betreft het duidelijkheid
over de opvolging van topman Peter Elverding, die in mei plaatsmaakt voor Feike Sijbesma. Het wordt interessant of
Sijbesma net zo zijn stempel op het bedrijf kan drukken als Elverding.
Fortis
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei -4%
PEG
n.b.
Jean-Paul Votron is uitgeroepen tot ‘Business Leader of the Year’. Daar schieten aandeelhouders natuurlijk niet meteen
iets mee op. Spannender is dat Fortis de Russische markt voor levensverzekeringen betreedt - gaat de onderneming het
avontuurlijkere ING achterna?
Fugro
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 17%
PEG 1,0
7
2
6
7
5
2
1
Peter Berdowski
Rendement sinds aantreden 9%
Frans Koffrie
Rendement sinds aantreden
-59%
Philippe Varin
Rendement sinds aantreden 672%
Ronald Brus
Rendement sinds aantreden 218%
Peter Elverding
Rendement sinds aantreden 121%
Jean-Paul Votron
Rendement sinds aantreden 39%
Klaas Wester
Rendement sinds aantreden 42%
Top-5 Winstgroei
Er zijn niet veel dingen die een
aandeelhouder zo blij maken als een
mooie winstgroei. De volgende vijf
bedrijven gaan volgens analistenschattingen
hun beleggers niet
teleurstellen in 2007.
Getronics 79%
Diepe dalen betekenen soms ook
hoge toppen. Analisten lopen al
vooruit op het margeherstel van
Getronics en voorspellen dat de
winst per aandeel groeit van 24 naar
43 eurocent.
Hagemeyer 63%
Hagemeyer is net als Getronics een
turnaround-kandidaat. De wpa kan
van 19 naar 31 eurocent, maar het
gevaar bestaat dat die voorspelling
wordt verlaagd door dalende
koperprijzen.
Ordina 43%
De it-investeringen trekken aan en
na een hele rits overnames in 2006
staat Ordina vooraan om daarvan te
profiteren. De wpa kan van 80 cent
groeien naar 1,14 euro dit jaar.
USG People 39%
Een goede positie op een groeiende
uitzendmarkt maakte van USG
People tot een van de snelste groeiers
vorig jaar. Met een wpa die kan
stijgen van 1,89 naar 2,63 euro is het
opnieuw een favoriet voor 2007
BAM 37%
Een paar tegenvallers hebben de
winst in 2006 onder druk gezet. bam
is het nieuwe jaar met een schone
lei begonnen en de sterke orderinname
wijst op een winstgroei
van 37% naar 1,53 euro per aandeel.
De door sceptici voorspelde omslag in de chipcyclus schuift steeds verder naar achteren. De grote verrassing van de
jaarcijfers van ASML was het optimisme voor het eerste kwartaal van 2007. Het concern is hard op weg naar een omzet
van 5 miljard euro in 2010.
Fugro wordt langzaamaan een beetje voorspelbaar - de onderneming herhaalde de verwachting van een winst van 135
miljoen euro (+35%) en een omzet van 1,4 miljard euro (+20%) in 2006 – maar voor beleggers hoeft dat geen probleem te
zijn. De groei blijft er in ieder geval stevig inzitten.
t o p 4 0
BAM
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 37%
PEG 0,4
7
Joop van Oosten
Rendement sinds aantrden 11%
Getronics
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei >50%
PEG 0,7
7
Klaas Wagenaar
Rendement sinds aantreden -45%
2007 kan het jaar zijn waarin BAM zich herpakt van de paar missers die vorig jaar gemaakt werden. De serie persberichten
over nieuwe orders voorspellen veel goeds.
Ziet Wagenaar toch nog kans om aan het roer te blijven bij Getronics? De koers heeft zich al iets hersteld en 2007 wordt
een heel belangrijk jaar. Als de marge zich opnieuw niet hersteld, gaat de onderneming waarschijnlijk flink op de schop.

t o p 4 0
Top-5 2006
Vorig jaar was een prima periode
voor aandelen. De AEX sloot hoger
en een aantal fondsen sprong er
echt uit op het Damrak. Wie waren
de grote winnaars uit de IEX 40 tussen
ultimo 2005 en 1 februari 2007?
Corus +111,4%
Beleggers weten al enige tijd de
weg naar bric-landen. Nu komen de
bric-landen ook naar Nederland. De
strijd tussen het Indiase Tata en het
Braziliaanse csn om de overname
van Corus stuwde de koers van
het staalconcern met ruim 100%
omhoog.
USG People +86,0%
Een aantrekkende economie, een
sterke uitzendmarkt en een goed
beursklimaat zijn ideaal voor usg
People. Dat wordt bewezen door een
koersstijging van 86%.
Nutreco +74,4%
Afstoten, dreigen iets over te nemen
en dan zelf overnameprooi worden.
Dat was de tactiek die van Nutreco
een van de snelste stijgers van het
Damrak maakte.
SBM Offshore +60,7%
Zelf voorspelt sbm Offshore dat de
goede marktomstandigheden nog
vijf jaar aanhouden. Op de beurs namen
beleggers daar al een voorschot
op met een koersstijging van 60,7%
sinds ultimo 2005.
Heineken +45,4%
Heerlijk, helder, rendement.
Heineken is een van de opvallende
stijgers op de Nederlandse beurs. Na
jaren van stagnatie wist de brouwer
nieuwe groei aan te boren, waardoor
de koers steeg van 26,78 naar 38,95
euro.
60
Hagemeyer
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei >50%
PEG 0,4
De opleving van Hagemeyer is voor een groot deel gevoed door een stijgende koperprijs. De laatste maanden is het metaal
weer minder waard geworden, maar de onderneming heeft al aangekondigd dat de voorspelling van een bedrijfsresultaat
van 170 miljoen in 2006 niet in gevaar komt.
Heineken
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 15%
PEG 1,4
De brouwer heeft in de Verenigde Staten een nieuwe reclamecampagne opgestart voor het populaire Premium Light bier.
Sterke internationale groei is een vereiste als Heineken een kans wil maken om de hooggespannen verwachtingen voor
2007 waar te maken.
Heijmans
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 10%
PEG 2,2
De bouwsector kan naar verwachting met 4,5% groeien in 2007 en voor volgens jaar komt de voorspelde groei op 3%. Het
grote speuren naar signalen die uitwijzen in hoeverre Heijmans daarvan profiteert kan dus beginnen.
Hunter Douglas
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei -6%
PEG
n.b.
Er komen steeds meer signalen dat de voor Hunter Douglas belangrijke huizenmarkt zwak blijft. De beurskoers blijft echter
goed overeind. Uiteindelijk zal een van de twee een andere richting gaan kiezen.
ING
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 2%
PEG 4,2
Dát is de kracht van de Postbank - maar hoe lang nog? In het kader van een strategische heroriëntatie wil ING de lokale
merken tegen het licht houden en de Postbank kan dan een van de slachtoffers worden. Mogelijk snijdt de bank zich
daarmee in de eigen vingers, want het merk was jarenlang een goede proefvijver voor grote projecten.
KPN
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 5%
PEG 2,8
7
5
7
5
2
3
Rudy de Becker
Rendement sinds aantreden 82%
Jean-François van Boxmeer
Rendement sinds aantreden 41%
Guus Hoefsloot
Rendement sinds aantreden 132%
Ralph Sonnenberg
Rendement sinds aantreden 762%
Michel Tilmant
Rendement sinds aantreden 76%
Ad Scheepbouwer
Rendement sinds aantreden 163%
Polen? Zwitserland? Oostenrijk? KPN is op zoek naar Europese expansie en zou daarbij een zestal landen op het oog
hebben. Nieuwe groei is meer dan welkom, alhoewel daarvoor natuurlijk weer niet te veel betaald mag worden.
Nutreco
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 14%
PEG 1,4
De onderneming leek op het punt te staan om diervoerfabrikant Provimi over te nemen. Nu die transactie is afgeblazen,
wordt de jager mogelijk een prooi. Permira zou al interesse hebben in de aankoop van Nutreco.
Océ
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei -13%
PEG
n.b.
Een ontluikend herstel is in de kiem gesmoord door het slechtste kwartaal in bijna vijf jaar. Totdat Océ een medicijn
ontdekt tegen de combinatie van prijsdruk en een onderdelentekort hoeven beleggers even niet naar het aandeel om te
kijken.
Ordina
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 43%
PEG 0,8
In tegenstelling tot veel grotere IT-bedrijven lijkt Ordina wel te profiteren van groeiende investeringen in technologie. Het
concern stevent op een mooie winstgroei af en blijft de kleine overnames aan elkaar rijgen.
Pharming
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei >50%
PEG
n.b.
Rood of zwart? Dat is niet alleen de grote vraag bij de roulettetafel in het casino, maar ook voor de jaarcijfers van
Pharming. In de loop van 2007 moet duidelijk worden hoe ver het biotechbedrijf is op weg naar winstgevendheid.
Philips
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei -16%
PEG
n.b.
Na de verkoop van de halfgeleiderdivisie zou Philips zich in 2007 moeten bewijzen. Tegelijk lijkt de onderneming op het
punt te staan om de medische tak met overnames te versterken zodat het opnieuw een overgangsjaar wordt. Het geduld
van beleggers wordt dus voorlopig nog op de proef gesteld.
Randstad
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 14%
PEG 1,2
3
8
3
4
6
5
Wout Dekker
Rendement sinds aantreden 29%
Rokus van Iperen
Rendement sinds aantreden -36%
Ronald Kasteel
Rendement sinds aantreden 24%
Francis Pinto
Rendement sinds aantreden 212%
Gerard Kleisterlee
Rendement sinds aantreden -10%
Ben Noteboom
Rendement sinds aantreden 510%
De Amerikaanse branchegenoot Kelly heeft cijfers gepublieerd die wijzen op stagnatie op de Amerikaanse markt. Dat kan
slecht nieuws zijn voor Randstad, dat de (gedeelde) positie van favoriet binnen de sector nu kwijtraakt aan USG People.
Top-5 Topmannen
Warren Buffett koopt alleen bedrijven
die zelfs door een gek nog
bestuurd kunnen worden: “want
uiteindelijk zal het concern ook door
een gek bestuurd worden.” De volgende
vijf topmannen zijn bepaald
niet gek, gelet op het koersrendement
dat ze voor hun aandeelhouders
realiseerden.
Aalberts 2.567%
Op 6 april van dit jaar staat Jan
Aalberts twintig jaar aan het roer.
Onder zijn bewind werd Aalberts
ruim 25 keer zoveel waard.
Hunter Douglas 762%
Ralph Sonnenberg zwaait al bijna 35
jaar de scepter bij Hunter Douglas.
In die periode steeg de koers van het
concern met 762%.
Corus 672%
Philippe Varin bewijst dat je niet
tientallen jaren topman hoeft te zijn
om een superrendement neer te
zetten. Door de biedingsstrijd rond
Corus werd het binnen vier jaar 7
keer zoveel waard.
Randstad 510%
Op 1 maart is Ben Nooteboom vier
jaar topman van Randstad. Mede
dankzij de groei van de uitzendmarkt
schoot het aandeel op de
beurs met meer dan 500% omhoog.
Stork 416%
Centaurus en Paulson zullen het er
niet mee eens zijn, maar met een
rendement van 416% is Sjoerd Vollebregt
van Stork een van de meest
succesvolle topmannen van het
Damrak.
2006
LogicaCMG
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 18%
PEG 0,9
6
Martin Read
Rendement sinds aantreden 17%
Voor de halfjaarcijfers ging de aandacht uit naar de integratie van het Zweedse WM-Data. Daarna vroeg iedereen zich
af hoe het toch kan dat de omzetgroei van LogicaCMG in het huidige klimaat maar niet kan overtuigen. Bij gebrek aan
groeistuipen lijkt de koers nergens heen te gaan.
Reed Elsevier
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 11%
PEG 1,7
2
Crispin Davis
Rendement sinds aantreden 27%
Langzaam, heel langzaam lijkt Reed Elsevier dan toch de belofte van dubbelcijferige omzet- en winstgroei in te gaan
lossen. Voor 2007 wordt al een winsttoename van 11% voorspeld en de waardering laat weinig ruimte voor tegenvallers.
Numico
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 21%
PEG 1,4
2
Jan Bennink
Rendement sinds aantreden 35%
Royal Dutch Shell
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei -6%
PEG
n.b.
4
Jeroen van der Veer
Rendement sinds aantreden -20%
Het mooie groeitempo is veilig gesteld met de succesvolle integratie van Dumex, maar de hoge waardering betekent dat
de koers heel gevoelig is voor elk signaaltje van margedruk of tegenvallende groei. De jaarcijfers van 21 februari kunnen
Numico maken en breken.
Is het olielek boven? Shell voorspelt voor de komende jaren een productiegroei van 1 tot 2% en na 2010 kan dat tempo zelfs
iets gaan groeien. Verstandige beleggers wachten echter eerst even tot de koers echt richting kiest, na jarenlang jojo-en
tussen 24 en 28 euro.
t o p 4 0
61

t o p 4 0
Top-5
Megawinsten
Na een aantal jaren zaaien was
2006 voor veel bedrijven een echt
oogstjaar. De miljardenwinsten
vlogen beleggers om de oren, maar
wie verdiende nou het meest?
SBM Offshore
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 15%
PEG 1,5
Het was eigenlijk geen verrassing dat de cijfers van SBM Offshore positief verrasten. De omzet groeide met 30% en de
winst van 260 miljoen dollar lag 40 miljoen boven de schattingen. Er zijn nog geen tekenen dat de prima marktomstandigheden
verslechteren.
Stork
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 22%
PEG 0,7
1
4
Didier Keller
Rendement sinds aantreden 62%
Sjoerd Vollebregt
Rendement sinds aantreden 416%
De onderneming kan even rustig ademhalen nu er een wapenstilstand is afgedwongen tussen Stork en hedge funds
Centaurus en Paulson. Aandeelhouders zullen minder blij zijn dat de overnamespeculatie even de kop wordt ingedrukt.
TNT
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 19%
PEG 0,9
7
Peter Bakker
Rendement sinds aantreden 74%
ExxonMobil
ExxonMobil verdiende in 2006 maar
liefst 39,5 miljoen dollar. Dat betekent
een winst van een waanzinnige
4,5 miljoen dollar per uur. In euro’s
komt dat op 30,6 miljard.
Royal Dutch Shell
De Nederlandse eer wordt hoog
gehouden door Royal Dutch Shell.
Met een winst van een keurige 18,8
miljard euro is de onderneming het
op een-na-winstgevende bedrijf ter
wereld.
BP
Olieconcerns domineren de winst
lijst. Het Britse BP legt met een
winst van omgerekend 16,7 miljard
euro beslag op de derde plaats.
Citigroup
Amerika is het land van de onbegrensde
mogelijkheden. Dat blijkt
wel weer uit de resultaten van financial
Citigroup die in 2006 een winst
van 16,3 miljard dollar binnenharkte.
Bank of America
Met dat bedrag blijft Citigroup
branchegenoot Bank of America
maar nipt voor. Deze onderneming
verdiende namelijk ‘slechts’ 100
miljoen minder dan de 16,3 miljard
van Citigroup.
Opdrachten van BT en Centrica geven aan dat TNT langzaam voet aan de grond krijgt op de Britse postmarkt. Tegelijkertijd
lijkt de eerste echte aanval op de monopoliepositie van de onderneming in Nederland ingezet te worden. De markt zal
heel scherp opletten of de nieuwe omzet sneller groeit dan dat de bestaande erodeert.
Tom Tom
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 22%
PEG 0,7
De onderneming heeft een serie nieuwe navigatieapparaten op de markt gebracht. Tom Tom haalde echter vooral het
nieuws door het virus wat erin zat. Zolang op elk goed bericht een tegenvaller volgt, blijft de koers op-en-neer dobberen.
Unilever
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 4%
PEG 4,1
Branchegenoot Procter & Gamble publiceerde onlangs de laagste groei in meer dan drie jaar. Na hoge grondstofprijzen en
de supermarktoorlog zou een stagnerende omzet de zoveelste horde zijn voor Unilever.
USG People
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 39%
PEG 0,4
Nu Randstad geconfronteerd dreigt te worden met een stagnerende uitzendmarkt in de Verenigde Staten, verdient USG
People het predikaat van favoriet binnen de branche.
Vedior
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroei 21%
PEG 0,7
4
2
1
6
Harold Goddijn
Rendement sinds beursgang 79%
Patrick Cescau
Rendement sinds aantreden 18%
Ron Icke
Rendement sinds aantreden 112%
Zack Miles
Rendement sinds aantreden 24%
Het is altijd slordig als beleggers een voorschot nemen op groei die niet komt. Vedior was begin 2006 nog een van de
favorieten op het Damrak, maar in Frankrijk bleef de autonome groei steken op het laagste niveau in drie jaar. Het feest in
de uitzendbranche gaat dan ook aan Vedior voorbij.
Wolters Kluwer
Wat doen?
Analistenmomentum
Technisch
Fundamenteel
Winstgroeii 21%
PEG 0,9
3
Nancy McKinstry
Rendement sinds aantreden 61%
62
Speculaties over de verkoop van de onderwijsdivisie hebben weer wat fantasie in de koers gebracht. Er zou een prijskaartje
van 700 miljoen euro aan de activiteiten hangen, wat Wolters Kluwer goed zou kunnen gebruiken om het groeitempo
verder aan te slingeren.

M A G N I F I C E N T S E V E N
door Maud van der Salm
Het grote geld
Maud van der Salm
is fondsbeheerder van
het ing/Postbank
Energy Fund en het
ing/Postbank Utilities
Fund. Zij is tevens
verantwoordelijk voor
de Global Energy &
Utilities Strategy bij ing
Investment Management.
64
De beleggingswereld krijgt er een nieuwe asset class bij: infrastructuur.
De sector krijgt een enorme impuls van miljarden dollars uit de private
equity-wereld die nu klaar staat om het speelveld te betreden.
Pas de laatste maanden komt
infrastructuur langzaam in
de schijnwerpers van de financiële
wereld te staan en dan nog
slechts mondjesmaat. Maar de sector
ontwikkelt zich steeds meer tot
een aparte asset class, precies zoals
vastgoed dat de afgelopen twintig
jaar gedaan heeft. Infrastructuur
krijgt nog maar weinig aandacht,
deels omdat de individuele bedrijven
vaak nog onder andere sectoren
geschaard worden, maar infrastructuur
is meer dan het aanleggen van
nieuwe snelwegen. Denk ook aan
transport, energie, water en communicatie.
Of vliegvelden, pijpleidingen,
transmissiemasten en waterzuivering.
Als je de sector zó bekijkt,
heeft deze in 2006 een rendement
van 20% opgeleverd. En dat met
defensieve kenmerken als stabiele
cashflow en een laag operationeel én
economisch risico. Infrastructuur is
in tegenstelling tot wat vaak gedacht
wordt niet bijzonder cyclisch.
Niet gek
Maar wat de sector voor de komende
jaren in het bijzonder aantrekkelijk
maakt, is dat er de afgelopen
jaren te weinig geïnvesteerd is. Een
dubbelcijferige winstgroei is bij
aantrekkende investeringen een
logisch scenario. Daarnaast verheugt
de sector zich in de snel groeiende
interesse van private equity. Alleen
in 2006 werden tien infrastructuurfondsen
opgericht en er komen er
nog zeventien aan. Volgens Private
Equity Intelligence is er voor liefst
440 miljard dollar opgehaald door
deze spelers. Als je dan beseft dat de
slagkracht van deze fondsen voor
75% uit vreemd vermogen bestaat,
betekent dit dat er 1,3 biljoen dollar
langs de zijlijn klaar staat om het
infrastructuurspeelveld te betreden.
Dat is evenveel als het totaal van de
infrastructuurinvesteringen. Waar
dat toe kan leiden, hebben we gezien
in de Britse watersector. Daar
zijn afgelopen jaren tien biedingen
op bedrijven geweest en het koersrendement
van de sector is 130%
over de afgelopen drie jaar. Niet gek
voor een saaie, defensieve sector. De
vraag vanuit de private equity-hoek
heeft ook de waarderingen elders
opgekrikt. Snam Retegas (Italiaanse
gaspijpleidingen) en Terna (Italiaans
elektriciteitsnetwerk) kwamen de
laatste drie jaar naar de beurs en leveren
20% koersrendement per jaar
op. Het geld dat de sector binnenstroomt,
zorgt voor een herwaardering
van infrastructuuraandelen.
Gevoelige sector
De grote rol van private equity heeft
ook een keerzijde. Deze spelers zijn
in staat steeds grotere deals te maken
omdat vreemd vermogen goedkoop
is. Als de rente stijgt, komt deze
kapitaalinstroom in het gedrang.
Dat geldt niet voor de investeringen
van de sector zelf. Met name op het
gebied van energiewinning is er nog
veel terrein te winnen. De reservemargins
(capaciteit versus vereisten
in piekuren) lopen wereldwijd terug,
vooral in de Verenigde Staten. Binnen
drie jaar zitten Texas en Californië
onder die grens. De Amerikanen
moeten vooral investeren in nieuwe
nucleaire plants en kolencentrales.
In Europa ligt nucleaire energie nog
een stuk gevoeliger. De vraag is bovendien
wat in de toekomst een betere
investering is: nucleair of kolen.
Onzekerheden over het milieu en
de impact van het Kyoto-protocol
maken dat rekensommetje moeilijk
en dat levert vertraging van investeringen
op.
Sterk gereguleerd
Tot slot verwacht ik dat opkomende
markten een inhaalslag gaan maken.
In India gaat de gasdoorvoer de
komende vijf jaar verdrievoudigen.
Dat vraagt voor een bedrijf als Gail
dat pijpleidingen aanlegt mega-investeringen.
In China zie je exact
hetzelfde plaatje met een bedrijf
als Xinao Gas. Maar ook in de Verenigde
Staten zie je dat de investeringen
in pijpleidingen hard groeien
en die in transmissielijnen zelfs met
25% per jaar. Hoe je het ook wendt
of keert, dat vertaalt zich 1:1 in de
aanleg van pijpleidingen - de koers van gail
aanleg van gasinfrastructuur - Xinao Gas
Als je de sector zó bekijkt, heeft deze in
2006 een rendement van 20% opgeleverd.
En dat met defensieve kenmerken
winstcijfers. Daarmee is meteen
duidelijk dat de sector veel potentie
heeft. Voor beleggers is het bovendien
prettig dat de toekomstige winsten
– omdat ze gelijk opgaan met
de investeringen – erg inzichtelijk
zijn. Daarentegen is de sector in veel
landen nog wel zwaar gereguleerd,
waardoor te hoge winsten zullen
worden afgekapt. Per saldo verwacht
ik dat infrastructuur in 2007 gemid-
deld zeker weer een koersstijging
van 20% laat zien. Grotendeels op
basis van verhoogde winsten, en
verder door de herwaardering van de
sector.
klik hier...
Van het ing utilities Fund is 15%
belegd in infrastructuur (long Gail en Xinao
Gas). Meer columns van iex Magnificent
Seven staan op magazine.iex.nl/m7.
65

C O L U M N
door Warrum Buffet
Plons!
De trouwe, domme viervoeter deed wat ik zei en keek me verbaasd aan
zoals alleen trouwe viervoeters en particuliere beleggers dat kunnen.
Warrum Buffet is
een literator volgens
de definitie van Van
Dale: ‘beoefenaar van
de schone letteren’.
Hij schrijft over
zijn waarneming
van alledaagse
gebeurtenissen, voor
zover die gerelateerd
zijn aan beursgenoteerde
bedrijven. Dédain,
overgevoeligheid en een
groot beeldend vermogen
vormen Warrum Buffets
handelsmerk. Lijfspreuk:
“You only write once”.
u wel eens een
koe zien pootjebaden
“Heeft
in een beekje vol piranha’s?”
Willem keek me met ongeveinsd
afgrijzen aan. Ik probeerde
me voor te stellen hoe een in recordtempo
afgekloven bottenpakhuis
aan de overzijde op de oever
probeerde te klauteren. Het hielp
daarbij dat ik vroeger vage vrienden
had die uitbeender waren in
een Rotterdams slachthuis. Ik kende
hun verhalen. De koe had weinig
kans. “Tien euro op de piranha’s”
riep ik blij uit, maar Willem was niet
te stoppen. “Als ik uw portefeuille
zo bekijk”, opperde hij onvermoeibaar
– hij zocht naar een beeld dat
wél het beoogde effect zou sorteren
– “doet me dat denken aan een soldaat
in een mijnenveld. U weet toch
wat mijnen zijn, meneer Buffet?” Ik
gaapte ongegeneerd en zapte naar
een andere zender.
Willem was een vriendje van de
vrouwe en had een financieel adviesbureautje.
Hij was op komen dagen
op verzoek van de vrouwe om mijn
financiën eens goed door te lichten.
Geen idee waarom zij op dat idee
gekomen was, tenzij het iets te maken
had met dat voorvalletje van een
paar dagen geleden, toen ze wilde
afrekenen bij Albert Heijn en haar
saldo ontoereikend was. Geen wonder
als je met twee volgeladen karretjes
door de kassa wilt en als u weet
dat de vrouwe de kunst van het efficiënt
stapelen als geen ander beheerst.
Bovendien had ik haar rekening
tijdelijk geplunderd om wat
extra grondstoffen-met-hefboom en
opkomende markten te kopen.
Oude koeien
“Ik leg het je nog een keer uit, Willemans”,
verzuchtte ik. Ik kende
Willem nog van zijn vorige bezoek,
eind jaren negentig toen hij namens
de vrouwe vond dat 90% een wat te
zware weging was voor internetaandelen
in een beleggingsportefeuille.
De ouwe zeur. Dat probleem loste
zich trouwens snel op. Die 90%
ging vanzelf naar 10% en dat zonder
transactiekosten. “Het gaat er op
de beurs niet om dat je de juiste posities
inneemt, maar dat je lang genoeg
leeft om je gelijk te kunnen halen.
Natuurlijk leer ik van mijn fouten
uit het verleden, maar ik zou het
bijzonder op prijs stellen als je niet
steeds oude koeien uit de sloot wilt
halen. Daar is de deur.” Ik zwaaide
de kamerdeur open en de vrouwe
kwam hardhandig naar binnen
getuimeld. Willem mompelde
iets over “geen koeien maar karkassen”
en beende door de gang
naar de voordeur en zo de februaristorm
in. Daar ging hij. Aktetas onder
zijn arm, de andere arm geheven,
met priemende wijsvinger. “Ik
heb u gewaarschuwd!” Achter hem
donderde en bliksemde het. Odin
was zichtbaar not amused. Achter mij
donderde en bliksemde het ook. De
vrouwe stond met de deegroller in
de hand klaar.
Natte vacht
Ik keek naar de vrouwe. Hemelwater
gutste naar beneden. Een felle
lichtflits kleurde haar gelaat lijkwit
en even keek ik in haar vlammende
ogen. Wassenaar schudde
een seconde later op haar grondvesten
toen het gebulder van de donder
in volle hevigheid opnieuw losbarstte.
Ik zette mijn kraag op en
beende het grasperk op. Om de hoek
van het huis stond het grote hondenhok.
“Schuif ’es een stukje op,
Lobbes”, mompelde ik. De trouwe,
domme viervoeter deed wat ik zei
en keek me verbaasd aan zoals alleen
trouwe domme viervoeters en particuliere
beleggers dat kunnen. Hij
vroeg zich af wat ik bij hem kwam
doen. “Grotemensenproblemen,
ouwe jongen, grotemensenproblemen,”,
zei ik zachtjes terwijl ik ’m
over zijn natte vacht streek. Hij likte
mijn gezicht af. Ik verkneukelde
me er in dat de vrouwe deze nacht
bij de deur post zou blijven vatten,
vergeefs, als een school piranha’s in
een beekje zonder koe. Die nacht
bedacht ik een plan om het spaarvarken
van Buffet junior open te breken.
Vietnam ontbreekt nog in mijn
portefeuille.
66