mensenevolutie_t

26 MENS EN EVOLUTIE
Maar de belangrijkste gedachte die aan deze oude opvattingen
ten grondslag ligt is aan de aandacht van de moderne denkers ontsnapt.
En wat is deze belangrijkste gedachte van alle? Het is die
van de absolute eenheid van het heelal, de absolute eenheid van
het zijn, de in alle opzichten alles omvattende aard van de
kosmos, waarvan elk deel onderling met elk ander deel is verbonden,
zodat niets los van of tegenover enig ander deel staat, maar
alle delen samenhangen. En omdat het heelal klaarblijkelijk zo in
elkaar zit (want we kennen niets dat op het tegendeel wijst), moet
het denken van de mens, zijn intellectuele vermogens, daar hij
een kind van dit heelal is, natuurlijk noodzakelijkerwijs diezelfde
weg volgen.
Er is slechts één kosmos. Er kan slechts één fundamentele
waarheid omtrent die kosmos bestaan; en die waarheid zelf wordt
tot uitdrukking gebracht in logisch geformuleerde grondbegrippen
van de natuurfeiten die we kennen, en de verdere feiten van de natuur
die we leren kennen door onderzoek en speurwerk en die op
de hun geëigende plaats in de tempel der wetenschap passen als in
nissen die gereedstaan voor hun ontvangst. Dat is het grootse beeld
dat de grondslag vormt van het gehele theosofische denken.
Er is echter een enorm verschil tussen een vastgesteld natuurfeit,
een feit omtrent het zijn, en een hypothese, een theorie, een
speculatie, een wetenschappelijk stokpaardje. Feiten aanvaarden
we; theorieën aanvaarden of verwerpen we al naar gelang we aanvoelen
of weten dat ze waar of onwaar zijn. Als we derhalve de
theosofie en de moderne wetenschap vergelijken, doen we dat uitsluitend
op grond van vastgestelde feiten; want dat is wat ware
wetenschap tenslotte is — het indelen van de natuurfeiten en de
werkelijkheid ervan vaststellen.
Het is belangwekkend om de vooruitgang van de moderne
wetenschap te volgen en te zien hoe dicht ze bepaalde waarheden
benadert die in de theosofische filosofie op duidelijke wijze zijn
uiteengezet of alleen aangeduid. Laat mij er enkele van noemen: