mensenevolutie_t

38 MENS EN EVOLUTIE
die niet alleen in de woorden ligt, maar ook erachter en ertussen.
Als we dit beseffen en ze in dit licht bestuderen, kunnen we achter
het geheim komen van de betekenis die deze woorden inhouden.
In een van deze ‘boeken’ dat heel kort van inhoud is en later
“De Tafel van Smaragd” werd genoemd, vinden we de oude en
universele leer van de analogie. De woorden waarmee het boek
begint luiden als volgt:
Waar, zonder enige vergissing; wis en zeker; Dat wat Boven is, is als dat wat
beneden is; en dat wat beneden is, is als Dat wat Boven is; om de Wonderen van
het Heelal tot stand te brengen. . . .
Deze prachtige gedachte over de uniformiteit van de universele
natuur, innerlijk en uiterlijk, boven en beneden, bestond lang
voordat ze in Egypte en Griekenland op schrift werd gesteld. Het
is een van de grondleringen van het mysticisme uit de gehele oudheid
en, voor zover we weten, uit de gehele antieke wereld, de
Oosterse zowel als de Westerse. We treffen de leer ook aan in de
Upanishads, die tot de nobelste mystieke geschriften behoren,
waarin gestalte is gegeven aan de theosofie van de Hindoes. In de
Katha-Upanishad bijvoorbeeld, geeft de leraar een uiteenzetting
van de absoluut essentiële identieke aard van het heelal en de
menselijke geestziel. De woorden luiden:
Wat hier is [in de wereld die onze zintuigen kennen], is ook daar [in de
onzichtbare wereld van de geest]; en wat daar is, is ook hier. Wie hier enig verschil
ziet [tussen deze twee, tussen het onzichtbare en het zichtbare], gaat van
dood tot dood.
Alleen door het bewustzijn (manas) kunnen we dit [het heelal dat we kennen]
begrijpen en dan is er in het geheel geen verschil [de essentiële identiteit van
alle dingen wordt ingezien]. Hij gaat van dood tot dood die hier enig verschil
ziet. — iv, 10-11
Dit betekent dat hij zijn essentiële identiteit met het geestesleven
van de ruimten niet herkent en daarom in illusies of māyā is