1991-13-03 - Vrienden van Blijdorp

Die leefruimte biedt mogelijkheden voor de dieren om hun natuurlijke gedrag te tonen. Dit is
voor de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de dieren van groot belang. En dat zijn
weer factoren die het succes van de diverse fokprogramma's mede bepalen. Voor de bezoekers
is het vooral prettig dat onnatuurlijke afscheidingen tussen hen en de dieren visueel ontbreken.
Onnatuurlijke elementen worden gecamoufleerd met planten, rotsen, e.d. terwijl water
vaak een natuurlijke zichtbare afscheiding vormt. De bezoeker krijgt hierdoor het idee dat
hij vrij tussen de dieren wandelt, waardoor het dierentuinbezoek een extra spannende dimensie
krijgt. Een bezoek aan het dikhuidenbiotoop wordt een spannende tocht door de jungle
vol onverwachte ontmoetingen! De leefruimtes van de dieren zijn een getrouwe kopie van
de natuurlijke omgeving en daardoor leerzaam voor de bezoekers. Bovendien zullen de tropische
planten en bomen, een riviertje en de vochtige warme temperatuur het oerwoudgevoel
alleen maar versterken.
Opvallend is ook de nieuwe manier om olifanten te huisvesten. Om geheel aan de moderne
dierentuineisen te voldoen ontwierp Blijdorp een olifantvriendelijker systeem om de grote
dikhuiden van elkaar te scheiden. Tot nu toe gaan de dieren binnen altijd aan de ketting. Alleen
de bullen (mannetjes) staan los, maar dan wel in aparte, versterkte verblijven. Dit systeem
biedt deze intelligente kuddedieren weinig mogelijkheden voor onderlinge sociale contacten
en is daardoor verouderd. Bij het nieuwe systeem kunnen de olifanten overdag - zowel
buiten als binnen - vrij rondlopen. Sociale contacten tussen de olifanten worden op die manier
goed mogelijk. De bullen staan nog wel in aparte verblijven, maar slurfcontact met de
koeien is altijd mogelijk.
's Avonds worden er, door middel van 60 ijzeren palen die overdag in de grond verborgen zitten,
aparte afscheidingen gecreëerd voor de koeien, zodat ook voor de vrouwelijke dieren de
nodige privacy ontstaat. De palen zijn laag genoeg en staan ver genoeg uit elkaar om lichamelijk
contact tussen de olifanten mogelijk te maken. Van een echte scheiding is dan ook
geen sprake. Met de palen, die als een soort kam uit de grond steken, kunnen verschillende
opdelingen van het binnenverblijfworden gemaakt.
De bouwconstructie.
De grootste uitdagingen op technisch gebied vormen echter het dak en de creatie van een
energetische en ecologische kringloop binnen het tropische bosbiotoop. Het dak van het verblijf
is opgebouwd uit een doorzichtige glazen constructie waardoor licht en warmte op bepaalde
plaatsen het olifantenverblijf kunnen binnendringen. Het licht geeft de nodige energie
aan de planten, terwijl de warmte meehelpt om in het verblijf een tropische temperatuur
te realiseren. Transparant isolatiemateriaal in het dak zorgt er voor dat de overvloedige
warmte niet kan ontsnappen. Deze warmte wordt met luchtcollectoren via de wanden naar
de grond gezogen, zodat er vloerverwarming ontstaat. Ook kan de warmte worden opgeslagen
via een waterreservoir onder het dikhuiden verblijf. Er is dus veel aandacht besteed aan
energiebesparing. Verder zorgt een zuiveringsinstallatie voor het schoonhouden van het vervuild
rakende water in de bassins. Dampverstuivers en een kasregeninstallatie bootsen de
tropische luchtvochtigheid en regens na. Onder deze juiste klimatologische omstandigheden
kan de vegetatie ongehinderd groeien. Gestreefd wordt dus naar een relatie tussen de energetische
en ecologische kringloop. De architect bouwt in feite geen gebouw maar een klimatologische
overkapping voor een biotoop.
De kleine oplossingen.
Er zijn heel wat technische middelen nodig om het tropisch bosbiotoop te realiseren. Hieronder
volgen enkele voorbeelden van kleine technische oplossingen.
-De penetrante geur die olifanten produceren wordt grotendeels van het publiek weggehouden
door middel van luchtbarrières die de stank naar een afzuigsysteem drijven.
- Dampverstuivers moeten er voor zorgen dat er nevels in het tropisch bosbiotoop hangen, die
het bos nog realistischer maken.
.IJ
8'
Ö
~ :;;
0 0
ë.. ~ c
§ .B "0
~
2
~
~
.IJ
4 g
.Jj
i B
1
~ i
I .
~ ö ~
c
'0
~ " c
:; '3- ~
'iJ Ë
0 ~
~ .IJ [
'0
] ~
g-
ë.. Ê ~
! } J
0-
'R
8 ]i f ~ ~
~ ]
~
j i
~
E
>
2 'iJ
1
- ----..-/ /'
~ .
"
0 ~/V
8
§
" .~ ~
~
~
E
1i 'll
,3 g
~ "
'5 1l,
~ " E
0
~ ~ ~
§
]
j i 0
.~
8 ~
~
~
.l! .IJ
~ "'f
~
'§-
8 ~ f
b tt
Ö
.g
j ~
l
~ ~
.l! -"
~
1l. g.
0
0
~
1
"
~
~
'3
~
"
~
.
Eo
~
!.
ë5
~
, ~
" ~
8-
,-
'0
t
ë..
~
,;
::<
-ij
Ö
'0
~
~
"
ë.. ~
! ~ tt
8 -"
;
. ~
E §
~
8'
ö
~
L
g.
i
" 3
~
c
t
'0
, rl/IENDENNIEIJIIIS
V'- 21 '