Evaluatiemodel repressief optreden.pdf - BrandweerKennisNet

EVALUATIE BASISBRANDWEERZORG 

DEEL 1 

Waarom leren van uitrukken ? 

S.Posthumus Brw. Nijkerk


• Optreden brandweer houdt risico’s in : 

- bij repressie 

- bij (realistisch) oefenen 

- het gaat daarbij met name om het risico van het 

oplopen van persoonlijk letsel 

Hoe risicovol is ons werk 

eigenlijk ?


• Onderzoek periode van 1990 – 2004 : 

- 28 brandweermensen dood, (2 per 

jaar) 

- vele honderden (ernstig gewond ), 

waarvan …….blijvend letsel / invalide 

- vele duizenden bijna- ongevallen 

Dit zijn dus de risico’s van het vak, 

of……….


Hoe (on)veilig werkt de brandweer 

eigenlijk ? 

Werkdefinitie van veiligheid : 

- Veiligheid is het voorkomen en beheersen 

van gevaar 

- Veiligheid is het opereren zonder gevaar 

voor mens en omgeving 

• Vergelijk met andere beroeps groepen via 

de “ongevallenindex” 

• Ongevallenindex = aantal personen met 

persoonlijk letsel (dood + gewond) per 100 

werknemers per jaar.


Hoe (on)veilig werkt de brandweer 

eigenlijk ? 

Sector : index : 

- chem.industrie 0,5 

- spoorwegwerkers 2,3 

- bouw 4 

- brandweer 15 

Dit betekend een jaarlijkse kans van 

15 % op persoonlijk letsel !!!!!


• De daadwerkelijke (zichtbare) ongevallen 

vormen de bekende “top van de ijsberg “ : 

• Volgens de “ijsbergtheorie” geldt bij 

benadering : 

1 Dode 

30 Gewonden, zwaar (blijvend?)letsel 

300 Gewonden, licht letsel 

3000 Gewonden (ehbo) 

“ONZICHTBAAR” : 

30000 Bijna-ongevallen ……………….. 

300000 Onveilige/Gevaarlijke situaties…….


CONCLUSIES : 

- Ongeveer 99 % van de onveilige situaties 

is onzichtbaar, tenzij …………………………… 

- Met deze “onzichtbare gebeurtenissen” 

wordt door de brandweer weinig tot niets 

gedaan ; 

- Voor het daadwerkelijk verbeteren van de 

veiligheid bij repressief optreden is het 

herkennen, erkennen, vastleggen en leren 

van deze 99 % ervaringen, waarbij het vaak 

maar net goed ging, van groot belang !


• Waardoor ontstaan gevaarlijke 

situaties ? 

Organisatie: de medewerkers zijn onvoldoende 

geschoold in “veilig werken” 

Individu: neemt (soms bewust, tegen beter 

weten in) onnodige (onzichtbare?) risico’s 

Voorval: is meestal een dynamisch proces, de 

gevaarsontwikkeling daarvan is onzeker / 

onbekend : “vijandige werkomgeving”


Voorbeelden gevaarlijke situaties : 

- Binnenaanval 

- Voorwerpen / goederen redden 

- Op eigen houtje actie ondernemen 

- Onveilig oefenen 

- Helm / ademlucht niet op / te vroeg 

af 

- Verkeersrisico’s 

- Nablussen 

- ………………


• Verantwoordelijkheden van de organisatie: 

De organisatie moet voorzien in de noodzakelijke 

ondersteuning om te verzekeren dat personeel in 

staat is om veilig te blijven in een “vijandige 

omgeving”, dit omvat : 

- Selectie personeel - Werkprocedures 

- Informatie voorziening - Instructie 

- Persoonlijke bescherming - Oefening/Training 

- Middelen/gereedschap - Supervisie/Toezicht


• Wat gaat de brandweerorganisatie doen 

om veiliger te – leren- werken ? 

- Kwaliteit van oefenen verhogen: Leidraad Oefenen 

- Realistisch(er) gaan oefenen 

- Kennisvergroting : door bijscholing voor Veilig 

Repressief Optreden (Toolbox VRO voor 

bevelvoerders) 

- Leren van uitrukken : zoveel mogelijk inzetten 

evalueren op “TS- niveau”, door de ploeg zelf 

Dit moet ertoe leiden dat het “risicobewustzijn” 

toeneemt en daardoor het aantal (bijna-) ongevallen 

afneemt


• Persoonlijke 

verantwoordelijkheden : 

“Elk individu moet professionele 

afwegingen kunnen maken omtrent 

juist gebruik van beschikbare middelen 

om zo risico’s te beheersen , 

overeenkomstig de unieke 

omstandigheden van een voorval/inzet”


• Persoonlijke verantwoordelijkheden : 

- Competent zijn om de opgedragen taken uit te voeren 

- Een effectief teamlid zijn 

- Zelfdiscipline tonen in werken met afgesproken 

werkprocedures 

- Zich aan kunnen passen aan veranderende 

werkomstandigheden 

- Oplettend zijn voor eigen veiligheid,die van collega’s en 

anderen (risicobewustzijn ontwikkelen) 

- In staat zijn om eigen mogelijkheden en beperkingen te 

(h)erkennen


DEEL 2 

Evalu (l) eren hoe doe je dat ?


• Inspectierapport IOOV : 

“Brandweer leert – veel- te weinig van eigen 

optreden” 

Oplossing : Uitrukken / inzetten structureel 

gaan nabespreken (evalueren) met als doel 

kwaliteitsverbetering van het eigen professioneel 

handelen


• Evalueren : 

makkelijker gezegd dan gedaan… 

Wat betekent evalueren eigenlijk ? 

Evalueren = beoordelen,waarderen 

= door redeneren tot een gevolgtrekking / 

waardebepaling komen


• Door uitrukken te evalueren 

willen we bereiken: 

- Afname (bijna)ongevallen door professioneler 

optreden 

- Vergroten van het “risicobewustzijn” 

- Ontstaan van een “veiligheidscultuur” 

- De keten : preventie-preparatie-repressie 

optimaliseren 

- Organisatiebreed leren door terugkoppeling van 

ervaringen in/uit de praktijk 

HOE ORGANISEREN WE DAT ?


“Om er voor te zorgen dat evalueren van een 

gebeurtenis leidt tot leren/kennisvergroting voor 

een toekomstige gebeurtenis, is het noodzakelijk 

dat er een structuur zit in de uitvoering van het 

evalueren en dat die door de deelnemers begrepen 

en gehanteerd word” 

De structuur heeft betrekking op het proces en op de 

–schriftelijke- verslaglegging


• Het proces “leren door 

evalueren”bestaat uit 2 delen : 

1. Omschrijving van: wat wil je bereiken ? 

2. Omschrijving van: wanneer ben je tevreden ?


• “Wat wil je bereiken” bestaat uit: 

- Probleem /doelomschrijving 

- Werksituatie 

- Vaardigheden ploegleden 

- Uitvoeringspraktijk


• Probleem/doelomschrijving: 

- vergroten/verbeteren van veiligheidsbewustzijn 

- tekortkomingen signaleren (indiv. organ.proced.) 

- positieve ervaringen delen met ploegleden 

- vergroten kwaliteit professioneel handelen 

- organisatiebreed leren van eigen optreden 

- analyseren en delen van praktijkervaringen


• Werksituatie : 

- gestructureerd nabespreken van “elke” inzet op TS 

niveau 

- vaste bespreekpunten op evaluatielijst 

- elke opmerking is waardevol (en komt op papier) 

- positieve en negatieve ervaringen 

- uitvoering: beknopt, feitelijk, met ruimte voor 

emoties 

- doel is leren, niet (ver-)oordelen van je collega’s 

- bevelvoerder is verantwoordelijk voor de uitvoering


• Vaardigheden van de ploegleden : 

- eigen handelen kunnen/durven bespreken 

- collega’s handelen kunnen/durven bespreken 

- In staat tot zelfreflectie c.q. het ontwikkelen en /of 

vergroten daarvan 

- zaken beknopt en “to the point” kunnen omschrijven


• Uitvoeringspraktijk : 

- elke “uitruk/inzet wordt nabesproken 

- het afgesproken evaluatieprotocol wordt 

gehanteerd 

- iedereen doet actief mee 

- geen “schuldigen of slachtoffers” maar 

leermomenten 

- leermomenten positief en negatief 

- bevelvoerder zorgt voor verslaglegging


• “Wanneer ben je tevreden ” 

bestaat uit : 

- Resultaten 

- Functioneren 

- Impact van de evaluatie(s)


• Resultaten: 

- deelnemers/groepsleden beheersen de 

evaluatievaardigheden 

- deelnemers doen actief mee 

- relevante gebeurtenissen komen “op papier” 

- er is een mentaliteitsverandering mbt. 

“risicobeleving” 

- er is sprake van “professioneel handelen “


• Functioneren : 

- kwaliteitsverbetering in de werksituatie tijdens 

uitrukken? 

- Is het veiligheidsbewustzijn toegenomen? 

- Is deze duurzaam? 

- wordt de evaluatie methodiek “gedragen”? 

- zijn er verbeteringen in het evalueren mogelijk? 

- zijn deze verbeteringen ook praktisch toepasbaar?


• Impact van de evaluaties : 

- risicovol/ongewenst gedrag neemt af 

- evaluaties leveren informatie op voor…………….. 

- ervaringen komen -uiteindelijk- ten goede aan 

gehele korps,regionale collega’s 

- er ontstaat een “zelflerende organisatie” 

- meetbaar minder –bijna- ongevallen 

- er ontstaat een (vanzelfsprekende) 

“veiligheidscultuur”


• Regionaal model/protocol: 

- Algemene uitruk/incidentinformatie 

- Bijzonderheden uitrukploeg 

- Preventie 

- Preparatie 

- Repressie 

- Leermomenten 

- Conclusie(s) en aanbevelingen 

- Bijlagen; situatieschets, foto’s


1. Algemeen 

Datum 

Adres 

Aard incident 

Omschrijving 

Hier een korte beschrijving van 

incident in enkele zinnen 

Belangrijke meldingen en 

tijdstippen 

Melding 

Alarmering 

Uitgerukt 

Ter plaatse 

“Brand meester” 

Terug op kazerne 

Opkomstijd 

.. uur 

.. uur 

.. uur 

.. uur 

.. uur 

.. uur 

.. minuten / norm = .. minuten


2. Leden uitrukploeg 

Bevelvoerder 

Aanvalsploeg 

Waterploeg 

Bemanning HV 

Bemanning HW/ AL 

Overig/ opstappers 

OvD 

Centralist RAC 

Eenheden brandweer 

Overigen

3. Preventie 

Alleen omschrijving van de werking van preventieve voorzieningen zoals deze tijdens de nabespreking 

worden opgemerkt. 

Sleutelkluis/ inbreekplaats 

Bedrijfsnoodplan etc. 

Brandmeldsysteem 

Blussystemen 

Compartimentering 

Bedrijfshulpverlening 

4. Preparatie 

Alleen omschrijving van de werking van preparatieve voorzieningen zoals deze tijdens de nabespreking 

worden opgemerkt. 

Bereikbaarheidskaart 

Aanvalsplan 

Bereikbaarheid object 

Bluswatervoorziening 

Overige maatregelen


5. Repressie 

Melding en alarmering 

Bericht van de RAC op AO 

Opkomen kazerne 

Nader bericht van RAC m.b.t. melding 

Rijden naar object/ branche richtlijn 

Gebruik route-navigatie 

Gebruik brandkranen boek/ bereikbaarheidskaart 

Scenario denken 

Delen van informatie tussen bevelvoerder en ploegleden 

Leiding en coördinatie 

Voorlopig plan 

Eerste verkenning ter plaatse, verkenningsplan 

Taakverdeling bev/ 1+2/ 3+4, HV/ HW 

Toepassing kubusbenadering 

Beeldvorming/ aantal “klussen”/ prioriteiten/ risicoherkenning 

Besluit en concrete opdrachten aan pompbediener/ 1+2/ 3+4, overig 

Nader bericht 

Toelichting inzet, aanpak, prioriteiten etc. plan+ 

Cyclus, verkennen/ controle uitvoering, beeldvorming, beoordeling, besluit, opdrachten 

Afstemming met Politie, Ambulance, overig 

Logistiek 

Uitvoering 

Waterwinning 

Taken pompbediener 

Adembescherming gebruik en looptechniek etc 

Straalpijpvoering LD/ HD 

Gebruik materialen/ apparatuur 

Welke protocollen/ procedures van toepassing en hoe uitvoering 

risicoherkenning 

Gebruik warmtebeeldcamera 

Inzet redvoertuig


5. Repressie 

Communicatie en informatie 

Bruikbaarheid informatie alarmcentrale, communicatie met RAC, naderberichten 

Bruikbaarheid bereikbaarheidskaart, waterwinning etc 

Opvang en informatie vanuit bedrijf, instelling, omstanders 

Opdrachten bevelvoerder: kort, zakelijk en eenduidig 

Feedback ploegen, kort, zakelijk, volledig en eenduidig 

Gebruik porto’s en gespreksgroepen 

Onderlinge communicatie 

Veiligheid 

Kleding, helmen, laarzen, handschoenen etc. 

Gebruik adembescherming, zaagbroek, chemiepak etc. 

Weken op hoogte, beklimmen ladders etc. 

Gebruik explosiemeter 

Algemeen risico erkenning, herkenning, inschatting 

Balans tussen inzet/ tactiek en risico/ veiligheidsniveaus 

Alertheid flash-over/ backdraft/ elektra, onder spanning staande delen 

Alertheid instorting/ vallende voorwerpen 

Alertheid veiligheid na sein “brand of ongeval meester” 

Veiligheid omstanders 

Verkeer, afzetting 

Bijna ongevallen? 

Schade beperking 

Gebruik bluswater 

Ventilatie 

Sloopwerkzaamheden 

Inzet Salvage 

Omvang schade/ schade bedrag 

Informatie gedupeerden 

Schade beperkende maatregelen 

PTSS, nazorg


6. Leermomenten 

Samenvatting door bevelvoerder 

a. 

b. 

c. 

d. 

e. 

7. Conclusies en aanbevelingen 

In te vullen door hoofd repressie n.a.v. de nabespreking 

Conclusie Aanbeveling Uitvoerder Datum 

ger 

eed 

a. 

b. 

Bijlagen 

Situatieschets

EVALUATIE 

BASISBRANDWEERZORG 

• Vragen 

???????????????????????????

Evaluatiemodel repressief optreden.pdf - BrandweerKennisNet

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?