2 heats karten € 17,50 Vrijdagavond: 3 heats ... - Den Haag Centraal

More documents

Recommendations

Info

Haagse wereldiconen Alleen wanneer je de macht van binnenuit hebt beleefd, kun je ‘m aan banden leggen. Zo kan Roosevelt’s politieke leven getypeerd worden. Theodore Roosevelt regeerde van 1901 tot 1909 in een tijd dat Amerika, net zoals China nu, in snel tempo als grootmacht aan de horizon opkwam. Teneinde de Europese ‘supermachten’ te imponeren liet hij de spiksplinternieuwe, witte Amerikaanse vloot de wereld rondvaren. In 1898 vocht hij persoonlijk mee in ‘een kleine, prachtige oorlog’ tegen de Spaanse koloniale onderdrukkers op Cuba, gelegen op zo’n negentig mijl van de Amerikaanse kust. Als onderminister van Marine had TR onmiddellijk ontslag genomen omdat hij vond dat een politicus als eerste zijn land militair behoorde te verdedigen. Democratisch Amerika moest ‘our little brown brothers’ in de Carribean te hulp schieten. Gehuld in een elegant tenue, compleet met spectaculair hoofddeksel, stormde hij ongedekt als eerste een heuvel op. Het was één van de fi jnste momenten van zijn leven. Roosevelt wilde de internationale machtsverhoudingen naar zijn hand zetten. Zijn parool luidde: “Speak softly and carry a big stick”. In een duistere, gevaarlijke wereld was Roosevelt geen pacifi st maar Amerika, en dus Roosevelt, moest het morele geweten van de wereld worden en daarmee een voorbeeld zijn. Hij was voorstander van minder bewapening als andere, ‘beschaafde’ landen ook mee wilden doen op basis van nieuwe internationale afspraken. Voor hem was Amerika Deel 2, Theodore Roosevelt In de serie Haagse wereldiconen worden deze maand vier personen uitgelicht die in het verleden zeer belangrijk zijn geweest voor Den Haag als Stad van Vrede en Recht. Theodore Roosevelt, een echte ‘Hagenaar’ ‘Amerikaanse presidenten hebben zaak iets van met onze hele heeft Roosevelt zijn ooit het gezegd. alleen Terecht, maar mooie Den Haag. Logisch want hun ambassade wereldgemeenschap. anders ‘The zijn het alleen woorden. maar Wat mooie zou Teddy is hier gevestigd. Maar ook de internatio- Hague Invasion woorden. Act’ uit Wat zou ons Teddy profi el ons van profi ‘stad el van nale instellingen zoals het Internationaal het Bush-tijdperk ‘stad staat van Vrede Vrede en Recht’ en Recht’ hartstochtelijk hartstoch- Strafhof waar vooral conservatieve daar totaal haaks ondersteund op. hebben. telijk ondersteund Dat kan niet hebben. anders. Amerikanen Marjolein de nogal Jong bang voor zijn. Gelukkig Jammer werkt Onze de huidige stad staat Dat voor kan een niet logo anders. van Onze want Wethouder oorlogsmisdadigers van o.a. mogen Obama-regering hun straf rechtvaardigheid wel goed stad zou staat je tegenwoordig voor een logo niet Internationale ontlopen. Dat Zaken is een zaak van samen onze met het Strafhof. zeggen. Roosevelt van is rechtvaardigheid vanuit dat perspec- zou hele wereldgemeenschap. ‘The Dat Hague bleek pas nog tief bij een de Hagenaar. je tegenwoordig En dat kun je zeggen. ook Invasion ‘Amerikaanse Act’ uit presidenten het Bush-tijdperk Libië staat operatie. Wat zeggen zou van het die Roosevelt andere grote is vanuit president, dat daar hebben totaal iets haaks met Den op. Haag. Gelukkig goed werkt zijn de als huidige zijn verre achterneef perspectief Franklin een Roosevelt Hagenaar. en Logisch huidige Obama-regering want hun wel goed politici samen zich eens diens door First de Lady En Eleanor. dat kun Zij je stonden ook zeggen ambassade met het Strafhof. is hier Dat geves- bleek pas Amerikaanse nog bij de president decennia later aan van de die wieg andere van grote de tigd. Libië Maar operatie. ook Wat de zou het goed Theodore zijn als Roosevelt Verenigde laten Naties. president, Kom je zijn alweer verre bij het internatio huidige politici nale instellingen zich eens door de inspireren Ameri- die rond Vredespaleis 1900 uit achterneef met het Internationaal Franklin kaanse zoals het president Internationaal Theodore Roosevelt juist aan laten de wieg Gerechtshof stond van van Roosevelt de VN.’’ en diens First inspireren Strafhof waar die rond vooral 1900 juist aan het de Permanent wieg Hof van Lady Eleanor. Zij stonden stond conservatieve van het Permanent Amerikanen Hof van Arbitrage in het Vredes- decennia later aan de wieg Arbitrage nogal bang in voor het Vredespaleis. zijn. ‘Vrede paleis. is ‘Vrede is pas echt van de VN. Kom je alweer pas Jammer echt want als het oorlogsmis- getrouwd is met als recht’ het getrouwd is met bij het Vredespaleis uit met dadigers mogen hun straf recht’ heeft Roosevelt ooit het Internationaal niet ontlopen. Dat is een gezegd. Terecht, anders Gerechtshof van de VN. letterlijk het verschil tussen goed en kwaad en hij was de spreekbuis. Dochter Alice grapte ooit: ‘Vader wil het lijk op iedere begrafenis zijn en de bruidegom op ieder huwelijksfeest.’ Vanuit die morele gedrevenheid bemoeide hij zich ook met de krachtige vredesbeweging in de jaren voor de Eerste Wereldoorlog. Door het fanatieke Europese nationalisme en militarisme waren in met name Amerika en Europa als tegenreactie honderden vredesclubs ontstaan die Den Haag tijdens de Eerste (1899) en Tweede Vredesconferentie (1907) met miljoenen handtekeningen overspoelden. In 1904 ontving Roosevelt de beroemde vredesactiviste Bertha von Suttner persoonlijk in het Witte Huis. Roosevelt plaatste die Haagse diplomatieke bijeenkomsten in geheel eigen perspectief. Zoals de Magna Carta in de Middeleeuwen de grote, eerste oorkonde van vrijheden voor de burgers was, zo was de Eerste Haagse Vredesconferentie een monument voor vrede en recht voor de naties. In 1910 tijdens zijn aanvaardingstoespraak voor de Nobelprijs voor de Vrede sprak hij over deze nieuwe Magna Carta; “it set before us an ideal which has already to some extent been realized, and towards the full realization of which we can all steadily strive. The Second Conference made further progress; the third should do yet more.” Roosevelt had persoonlijk die Tweede Vredesconferentie bijeengeroepen. Hij steunde het Permanent Hof van Arbitrage en bracht als eerste een arbitragezaak naar Den Haag. Wel raadde hij de ‘staatsmannen’ van de wereld aan met de nodige spoed een Bron fotografi sch materiaal: Roosevelt Study Center Middelburg echt wereldhof op te richten dat oorlogen zou voorkomen. Eind april 1910 reisde hij in dynamische Rooseveltstijl door Europa ‘dat maar beter de Amerikaanse grondwet goed kon bestuderen om vijandelijkheden tussen staten te voorkomen.’ Omdat hij geen president meer was kon hij niet in het koninklijk paleis logeren. Hotel des Indes was een prachtig alternatief voor de man die altijd de band met het land van zijn voorouders koesterde. (Het hotel heeft nog steeds het zelf geschreven bedankbriefje van de president in bezit) Amerikaanse persbureau’s meldden dat Roosevelt, hoewel nu een ‘gewone burger’ de oproep voor een Derde Haagse Vredes Conferentie ‘volledig en hartstochtelijk ondersteunde’. Vanwege de Eerste Wereldoorlog kon deze geen doorgang vinden. In 1919, het jaar van de oprichting van de Volkerenbond, stierf Roosevelt. De Volkerenbond zou de voorloper zijn van de in 1945 in San Francisco opgerichte Verenigde Naties. Volgende week deel 3: Bertha von Suttner De Haagse Brug is een programma van de gemeente Den Haag, expatorganisaties als ACCESS en partnerorganisaties in de stadsdelen met als doel het verbinden van Hagenaars en expats, informeren over Den Haag als inter nationale stad van vrede en recht en stadstrots bevorderen. Meer informatie: www.denhaag.nl/haagsebrug
Vrijdag 20 juli 2012 > Den Haag Centraal Door Sjoerd van Faassen Het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 vernietigde het kantoor van uitgeverij Nijgh & Van Ditmar aan de Wijnhaven. Twee dagen eerder al kwam directeur Doeke Zijlstra op straat tijdens de gevechtshandelingen om. De uitgeverij zette in Den Haag de bedrijfsvoering voort, aanvankelijk aan de Van Limburg Stirumstraat, maar al in juni trok ze in bij drukkerij Pamco aan de Van Alphenstraat in Voorburg. Twee jaar na de oorlog verhuisde het bedrijf naar de Badhuisweg 232, waar het zijn hele Haagse tijd zou blijven. De uitgeverij was in 1837 opgericht door de boekhandelaar en courantier H. Nijgh, de uitgever van de ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’, later ook van het Haagse dagblad ‘Het Vaderland’. De fi rma bestaat dit jaar 175 jaar, wat aanleiding is tot een subliem vormgegeven jubileumboek. De samenstellers van het boek hebben de bedrijfsgeschiedenis opgedeeld in een tiental hoofdstukjes, 4 voor de Rotterdamse periode, 6 voor de Haagse van 1940 tot 1987 en ten slotte 1 voor de laatste 25 jaar in Amsterdam. Nijgh & Van Ditmar kreeg met de komst van Zijlstra in 1912 voor het eerst een directeur die niet uit de families Nijgh of Van Ditmar a� omstig was. In de negentiende eeuw was het fonds van Nijgh & Van Ditmar nogal een allegaartje geweest, maar met Zijlstra kwam er iemand die zijn literaire smaak in het fonds tot uitdrukking bracht. Na zijn komst verschijnen titels van Louis Couperus, Cyriel Buysse, Aart van der Leeuw en Carry van Bruggen in het fonds. Vooral tijdens het interbellum ontwikkelde de uitgeverij zich echter tot één van de meest vooraanstaande literaire uitgevers, met auteurs als J. Slauerhoff, Menno ter Braak, F. Bordewijk, Antoon Coolen, S. Vestdijk, Albert Helman, Maurice Roelants en vele anderen. Het door Ter Braak en zijn kompaan E. du Perron opgerichte tijdschrift ‘Forum’ – dat een klein abonnee-aantal paarde aan een buitenproportionele invloed – fungeerde daarbij als een soort fuik of katalysator. Net als bij de Rotterdamse concurrent W.L. & J. Brusse’s Uitgeversmaatschappij kreeg het fonds in die jaren een uiterst moderne, nieuw-zakelijke vormgeving met omslagen door de emigrant Hans Detlev Voss en de ten onrechte weinig bekende Agnes Can- ta. J.Th. Piek (de schoonzoon van N.M.A. van Ditmar) die er sinds 1904 werkte en na de dood van Zijlstra als enige directeur overbleef, had nooit veel contact met de auteurs van het bellettristische fonds gehad, dat onderdeel was van de verantwoordelijkheid van Zijlstra en zijn adviseur Laurens van der Waals. Eenmaal in Den Haag werd de Haagse uitgever A.A.M. Stols aangetrokken als typografi sch adviseur. Per 1 januari 1946 nam Stols echter ontslag, omdat hij Piek een incompetente uitgever vond. Hij stond in dat oordeel niet alleen. Bordewijk schreef in het aan Zijlstra gewijde ‘5 auteurs over hun uitgever’ in 1964: ‘Na het omkomen van Zijlstra bleef als enig directeur van de Uitgeverij J.Th. Piek over. Om redenen van delicatesse beperken we ons hier tot slechts enkele woorden […]’, en Vestdijk schreef aan zijn collega Theun de Vries: ‘Ik heb veel meer reden om bij Nijgh weg te gaan, met zulk een idioot als Piek.’ Malaise Na de oorlog draaide het fonds voornamelijk op de vertrouwde auteurs van zgn. ‘backlist’, die slim in series als de Nimmer Dralend-reeks werden geëxploiteerd. Piek leunde bij het aantrekken van nieuwe auteurs sterk op het oordeel van Van der Waals. Auteurs als Ab Visser, Johan van der Woude, Pierre H. Dubois en dergelijken spraken geen van allen een groot publiek aan. De uitgeverij leed evenals veel collega-uitgeverijen aan de malaise die het hele Nederlandse boekbedrijf in die naoorlogse jaren teisterde. Collega-uitgevers in Den Haag als Stols en Bert Bakker/ Daamen merkten net als Nijgh dat de literaire wereld zich gaandeweg in Amsterdam concentreerde, maar misten de boot. De revolutionaire Vijftigers – gelieerd aan CoBrA – lieten de Haagse uitgevers grotendeels links liggen en richtten zich liever tot De Bezige Bij. Nijgh & Van Ditmar overleefde deze periode in een soort slaapstand. Pas in de eerste helft van de jaren zestig bevond Nijgh & Van Ditmar zich korte tijd in het oog van de storm, als het korte tijd het avantgardistisch tijdschrift ‘Gard Sivik’ uitgeeft met als voornaamste redacteuren Hans Sleutelaar, Hans Verhagen, Cornelis Bastiaan Vaandrager en Armando. Publicaties van Armando, Vaandrager en Verhagen in de dan uiterst modieuze reeks Nieuwe Nijgh Boeken vol- gen. Maar ook deze keer was het een directeur – de in 1957 aangetreden E.W.P. van Dam van Isselt – die door onkunde de brutale Rotterdammers van zich vervreemdde. Ook zij wendden zich in arren moede tot De Bezige Bij die hun tijdschrift onder de naam ‘De Nieuwe Stijl’ voortzette. De komst van ‘Gard Sivik’ was mede te danken aan Pierre H. Dubois, die in de loop van de jaren zestig de voornaamste adviseur van de uitgeverij wordt. Dubois was ook verantwoor- delijk voor de komst van het tijdschrift ‘Komma’ en in het kielzog daarvan voor de komst van een aantal belangrijke Vlaamse, deels experimentele auteurs als Paul de Wispelaere en Daniël Robberechts. Ook de ‘Komma’-auteurs zorgden er voor dat de reeks Nieuwe Nijgh Boeken er toe doet. De jaren na 1970 worden door de samenstellers van het jubileumboek gekenschetst met woorden als ‘wanhopig op zoek naar nieuwe wegen’ CULTUURZie pagina 12 intens de strijkstok gebruikt en de subtiliteit van drummer Planjer. Zij spelen voortdurend hun rol in het totaalgeluid, gaan mee in unisonogedeeltes, improviseren hun lijnen tegen die van de piano in. Een trio van absoluut gelijkwaardige muzikanten die niet zonder elkaar kunnen. Ik kan er positief de zomer (nou ja zomer) mee in. En het lijkt me een mooi seizoensslot aan deze serie rubrieken. Wie nog jazz wil horen kan altijd bij café De Kikker terecht (Molenstraat), kijken wat strandtent De Fuut brengt, of eind augustus relaxen bij het traditionele Jazz in de Gracht rond de Bierkades. Het enige festivalletje dat we nog hebben. Bert Jansma
Page 1 and 2: Actueel Vooral Haagse Turken vechte
Page 3 and 4: Vrijdag 20 juli 2012 > Den Haag Cen
Page 11: Vrijdag 20 juli 2012 > Den Haag Cen
Page 17 and 18: �>ETEN & DRINKEN de eetrubriek Sa
Page 19 and 20: �>UITAGENDA D E N H A A G DO 19 J
Page 21 and 22: �>UITAGENDA ‘Volkspaleis’ in
Page 23 and 24: �>UITAGENDA De Haagse band Groove

2 heats karten € 17,50 Vrijdagavond: 3 heats ... - Den Haag Centraal

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?