thema TOEPASSINGEN VAN STATISTIEK EN OR IN HET ...

geeft een grafische illustratie van de analyseresultaten.
De geconstateerde afvlakking van het
onderwijs-effect is in overeenstemming met het
gegeven dat men in de lagere jaargroepen veel
meer tijd besteedt aan technisch lezen dan in de
hogere groepen (Moelands et al 2003). In de loop
van groep 4 zijn de meeste leerlingen in staat
woorden direct te herkennen zonder ze eerst te
spellen. In de groepen 5 en 6 ligt het accent op
verbetering en verfijning van de technische leesvaardigheid.
Besluit
Het onderwijs wordt veelal afgeschilderd als een
sector in verval. De uitkomsten van dit onderzoek
laten echter zien dat scholen hoe dan ook
een enorme bijdrage leveren aan de technische
leesvaardigheid van jonge kinderen. Het belang
hiervan kan men nauwelijks overschatten. Voor
leerlingen die deze vaardigheid onvoldoende
beheersen is begrijpend lezen nauwelijks een
haalbare kaart en begrijpend lezen is weer een
noodzakelijke voorwaarde voor leren op andere
gebieden.
Bij dit alles moet wel één belangrijke kanttekening
geplaatst worden. De gerapporteerde
effecten gelden alleen voor leerlingen die daadwerkelijk
in een hogere jaargroep terechtkomen.
De keerzijde van een sterk onderwijseffect is dat
leerlingen die vertraging oplopen dan ook veel
terrein verliezen op hun normaalvorderende leeftijdgenoten.
Helaas is dit in Nederland voor grote
groepen leerlingen het geval (Roeleveld & Van der
Veen, 2007).
150 eenlettergrepige woorden, maar deze zijn iets
moeilijker (bijvoorbeeld: spin, bank, krant, schroef
en herfst). De derde kaart bevat 120 woorden van
twee, drie of vier lettergrepen (bijvoorbeeld: geluid,
koningin, papegaaien). De scores van de verschillende
kaarten zijn geëquivaleerd met behulp van de
lineaire methode (Eggen & Sanders, 1993; pp. 324-
325), zodanig dat de gerapporteerde scores het aantal
gelezen woorden op de eerste kaart uitdrukken.
2. Hierbij zijn lineair probability models geschat. In het
geval van een discrete afhankelijke variabele ligt multinomiale
logistische regressie wellicht meer voor de
hand, maar voor toepassing in het kader van instrumentele
variabelen levert het berekenen van kansen
met logistische regressie meer nadeel dan voordeel
op (Angrist & Pischke, 2008).
3. De effect size is een maatstaf die aangeeft hoe sterk
het effect van een ‘behandeling’ (hier: onderwijs) is
op een groep in vergelijking met een controlegroep.
Een gebruikelijke berekeningswijze is de volgende:
Neem het verschil tussen de gemiddelden van de
twee groepen, en deel die door de standaarddeviatie
van de controlegroep. Hier is bij de berekening niet
uitgegaan van het ruwe verschil tussen het gemiddelde
in groep 3 en groep 6, maar van het verschil
dat kan worden toegeschreven aan het volgen van
onderwijs.
Literatuur
Angrist, J.D. & Pischke, J.S. (2008). Mostly Harmless
Econometrics, An Empiricist’s Companion. Princeton,
New Jersey: Princeton University press.
Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the
Behavioral Sciences, (2nd ed.). Hillsdale, New Jersey:
Lawrence Erlbaum Associates.
Eggen, T.J.H.M. & Sanders, P.F. (red.) (1993). Psychometrie
in de Praktijk. Arnhem: Cito Instituut voor
Toetsontwikkeling.
Moelands, F., Kamphuis, F. & Verhoeven, L. (2003).
Verantwoording Drie Minuten Toets (DMT). http://
toetswijzer.kennisnet.nl/html/tg/6.pdf.
Roeleveld, J & Veen, I. van der (2007).Kleuterbouwverlenging
in Nederland: omvang, kenmerken en effecten.
Pedagogische Studiën, 84(6), 448-463.
Noten
1. Er zijn drie verschillende leeskaarten. Op de eerste
kaart staan 150 eenlettergrepige woorden (bijvoorbeeld:
uil, koe, pen). De tweede kaart bevat eveneens
Hans Luyten is verbonden aan de Faculteit
Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente,
Enschede.
E-mail:
35
STAtOR oktober 2010|3