Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 Hoeilaart
Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 Hoeilaart
Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 Hoeilaart
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong><br />
<strong>2008</strong>-<strong>2013</strong><br />
<strong>Hoeilaart</strong>
Voorwoord<br />
Voor u ligt het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> van de gemeente <strong>Hoeilaart</strong> voor de periode <strong>2008</strong>-<strong>2013</strong>.<br />
Het beschrijft de doelstellingen die het beleid in deze periode wil realiseren op sociaal vlak.<br />
Het bevat inhoudelijke basiskeuzes en stippelt een route uit naar meer gecoördineerde sociale beleidsvoering.<br />
Een gedragen sociaal beleid is de beste waarborg om de sociale grondrechten van elke inwoner te garanderen en<br />
om de uitdagingen van ondermeer vergrijzing en dualisering aan te gaan.<br />
Oprechte dank aan de coördinatiegroep voor hun volledige inzet en bijdrage bij de opstelling van dit plan.<br />
Els Uytterhoeven<br />
Schepen van sociale zaken<br />
Koen Geers<br />
Voorzitter OCMW<br />
1
Inhoudstafel<br />
I. INLEIDING EN KADER VAN HET LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN.......... 9<br />
I.1. Decreet lokaal sociaal beleid ....................................................................................... 9<br />
I.2. Ontwikkeling t.o.v. het eerste lokaal sociaal beleidsplan ......................................... 9<br />
I.3. Afstemming met andere beleidsplannen ................................................................. 10<br />
I.4. Planningsstructuur .................................................................................................... 10<br />
II. OMGEVINGSANALYSE ............................................................................................. 12<br />
II.1. Inleiding ...................................................................................................................... 12<br />
II.2. Algemene omgevingsanalyse..................................................................................... 12<br />
II.2.1. Bevolking ........................................................................................................................ 12<br />
II.2.1.1. Algemene gegevens................................................................................................ 12<br />
II.2.1.1.1. Evolutie en dichtheid................................................................................ 12<br />
II.2.1.1.2. Natuurlijke aangroei en migratie.............................................................. 13<br />
II.2.1.1.3. Leeftijdsverdeling..................................................................................... 14<br />
II.2.1.1.4. De huishoudens ........................................................................................ 15<br />
II.2.1.1.5. Samenstelling van de gezinnen ................................................................ 16<br />
II.2.1.2. Bevolkingsprognose tot 2025 ................................................................................. 17<br />
II.2.1.3. Kinderen (0-12 jaar) en jongeren (13-19 jaar)........................................................ 17<br />
II.2.1.3.1. Leeftijdsverdeling..................................................................................... 17<br />
II.2.1.3.2. Natuurlijke aangroei................................................................................. 17<br />
II.2.1.3.3. Groene druk.............................................................................................. 17<br />
II.2.1.3.4. Kinderen van alleenstaanden.................................................................... 18<br />
II.2.1.3.5. Kinderen geboren in een kansarm gezin .................................................. 18<br />
II.2.1.4. Ouderen .................................................................................................................. 20<br />
II.2.1.4.1. Leeftijdsverdeling..................................................................................... 20<br />
II.2.1.4.2. Ouderdomscoëfficiënt .............................................................................. 20<br />
II.2.1.4.3. De grijze druk........................................................................................... 20<br />
II.2.1.4.4. Familiale zorgindex.................................................................................. 21<br />
II.2.1.4.5. Interne vergrijzing.................................................................................... 21<br />
II.2.1.5. Vreemdelingen ....................................................................................................... 22<br />
II.2.1.5.1. Aantal vreemdelingen .............................................................................. 22<br />
II.2.1.5.2. Aantal SIF-vreemdelingen ....................................................................... 22<br />
II.2.2. Inkomen en tewerkstelling .............................................................................................. 22<br />
II.2.2.1. Inkomen.................................................................................................................. 22<br />
II.2.2.2. Tewerkstelling ........................................................................................................ 23<br />
II.2.2.2.1. Afhankelijkheidsratio............................................................................... 23<br />
II.2.2.2.2. Beroepsbevolking..................................................................................... 23<br />
II.2.2.2.3. Activiteitsgraad ........................................................................................ 24<br />
II.2.2.2.4. Werkzaamheidsgraad ............................................................................... 24<br />
II.2.2.2.5. Werkgelegenheidsgraad ........................................................................... 24<br />
II.2.2.3. Werkloosheid.......................................................................................................... 25<br />
II.2.2.3.1. Werkloosheidsgraad................................................................................. 25<br />
II.2.2.3.2. Jonge werklozen....................................................................................... 25<br />
2
II.2.2.3.3. Langdurige werklozen.............................................................................. 26<br />
II.2.3. Huisvesting en woonsituatie............................................................................................ 27<br />
II.2.3.1. De woonmogelijkheden.......................................................................................... 27<br />
II.2.3.2. Comfort van de woningen ...................................................................................... 27<br />
II.2.3.3. De prijzen van woonhuizen .................................................................................... 28<br />
II.2.3.4. De sociale huisvesting ............................................................................................ 29<br />
II.2.4. Kansarmoede en kwetsbare groepen ............................................................................... 29<br />
II.2.4.1. Leefloontrekkers..................................................................................................... 29<br />
II.2.4.2. WIGW’s ................................................................................................................. 29<br />
II.3. Omgevingsanalyse individuele sociale hulpverlening............................................. 31<br />
II.3.1. Algemene cijfergegevens ............................................................................................... 31<br />
II.3.2. Het lokale aanbod............................................................................................................ 33<br />
II.3.2.1. OCMW ................................................................................................................... 33<br />
II.3.2.1.1. Recht op maatschappelijke integratie ...................................................... 33<br />
II.3.2.1.2. Andere financiële steun............................................................................ 33<br />
II.3.2.1.3.<br />
Het recht op een minimale en ononderbroken levering van elektriciteit,<br />
gas en water.............................................................................................. 38<br />
II.3.2.1.4. Aanbod inzake betalingsproblemen en schuldenoverlast......................... 38<br />
II.3.2.1.5. Materiële steun ......................................................................................... 41<br />
II.3.2.2. Centrum Algemeen Welzijnswerk ......................................................................... 42<br />
II.3.2.2.1. Omschrijving............................................................................................ 42<br />
II.3.2.2.2. Enkele specifieke cijfers van het CAW Zenne en Zoniën – afdeling<br />
Overijse ................................................................................................... 42<br />
II.3.2.2.3. Noden die zij ervaren .............................................................................. 42<br />
II.3.2.3. Centrum Geestelijke Gezondheidszorg ................................................................. 44<br />
II.3.2.3.1. Omschrijving............................................................................................ 44<br />
II.3.2.3.2. Enkele algemene cijfers ........................................................................... 44<br />
II.3.2.4. Ziekenfondsen ........................................................................................................ 46<br />
II.4. Omgevingsanalyse wonen.......................................................................................... 47<br />
II.4.1. Algemene cijfergegevens ............................................................................................... 47<br />
II.4.1.1. De woonmogelijkheden.......................................................................................... 47<br />
II.4.1.2. Aanbod aan bouwmogelijkheden in <strong>Hoeilaart</strong> ....................................................... 47<br />
II.4.1.3. Comfort van de woningen ...................................................................................... 49<br />
II.4.1.4. De prijzen van woonhuizen .................................................................................... 49<br />
II.4.1.5. De sociale huisvesting ............................................................................................ 49<br />
II.4.1.6. Leegstand ............................................................................................................... 49<br />
II.4.2. Het lokale aanbod............................................................................................................ 50<br />
II.4.2.1. Huisvestingssteun .................................................................................................. 50<br />
II.4.2.1.1. Huisvestingssteun gemeente .................................................................... 50<br />
II.4.2.1.2. Huisvestingssteun van de provincie Vlaams-Brabant.............................. 50<br />
II.4.2.1.3. Premies en toelagen van het Vlaamse Gewest......................................... 51<br />
II.4.2.1.4.<br />
Huisvestingssteun van de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij en het<br />
Vlaams Woningfonds................................................................................ 52<br />
II.4.2.2. Sociale huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong> ............................................................................ 53<br />
II.4.2.3. Vlabinvest .............................................................................................................. 54<br />
II.4.2.3.1. Werking.................................................................................................... 54<br />
II.4.2.3.2. Projecten................................................................................................... 55<br />
II.4.2.3.3. Werking Vlabinvest in <strong>Hoeilaart</strong> ............................................................. 55<br />
II.4.2.4. <strong>Sociaal</strong> Verhuurkantoor Webra ............................................................................. 56<br />
II.4.2.4.1. Ontstaan.................................................................................................... 56<br />
II.4.2.4.2. Verschil tussen SHM en SVK.................................................................. 56<br />
3
II.4.2.4.3. Wat kan het SVK.................................................................................... 56<br />
II.4.2.4.4. Wat biedt het SVK.................................................................................. 57<br />
II.4.2.4.5. Wat verwacht het SVK........................................................................... 57<br />
II.4.2.4.6. Het SVK in <strong>Hoeilaart</strong> ............................................................................... 57<br />
II.4.2.5. Vzw De Rand ........................................................................................................ 57<br />
II.4.2.5.1. Algemene info.......................................................................................... 57<br />
II.4.2.5.2. Missie ....................................................................................................... 58<br />
II.4.2.5.3. Zes gemeenschapscentra .......................................................................... 58<br />
II.4.2.5.4. Ruime dienstverlening.............................................................................. 58<br />
II.4.2.6. Intercommunale Haviland ..................................................................................... 59<br />
II.4.2.7. OCMW ................................................................................................................... 59<br />
II.4.3. Raming behoefte ............................................................................................................ 60<br />
II.5. Omgevingsanalyse thuisondersteunende zorg......................................................... 62<br />
II.5.1. Inleiding .......................................................................................................................... 62<br />
II.5.2. Algemene cijfergegevens ................................................................................................ 63<br />
II.5.2.1. Hoogbejaarden ....................................................................................................... 63<br />
II.5.2.2. Alleenwonende ouderen ........................................................................................ 63<br />
II.5.2.3. Armoede bij de oudere bevolking ......................................................................... 64<br />
II.5.2.4. Bevolkingsprognose in <strong>Hoeilaart</strong> ........................................................................... 64<br />
II.5.3. Het lokale aanbod............................................................................................................ 65<br />
II.5.3.1. Gezinszorg en poetshulp......................................................................................... 65<br />
II.5.3.1.1. Omschrijving............................................................................................ 65<br />
II.5.3.1.2. Gezinszorg................................................................................................ 65<br />
II.5.3.1.3. Poetshulp .................................................................................................. 68<br />
II.5.3.1.4. Noden bij de gezinszorg en poetshulp ..................................................... 69<br />
II.5.3.2. Personenalarmsysteem ........................................................................................... 69<br />
II.5.3.3. Dienst warme maaltijden van het OCMW ............................................................. 70<br />
II.5.3.4. Dienst voor voetverzorging .................................................................................... 70<br />
II.5.3.5. Mindermobielencentrale......................................................................................... 71<br />
II.5.3.6. Thuisverpleegkunde .............................................................................................. 71<br />
II.5.3.6.1. De dienstverlening van het Wit-Gele Kruis ............................................. 71<br />
II.5.3.6.2. Noden ...................................................................................................... 72<br />
II.5.3.6.3. Zelfstandige verpleegkundigen ................................................................ 76<br />
II.5.3.7. Ziekenfondsen ........................................................................................................ 76<br />
II.5.3.8. Mantelzorg.............................................................................................................. 76<br />
II.5.3.9. Samenwerkingsinitiatieven en geïntegreerde diensten thuisverzorging................. 78<br />
II.5.3.9.1. Omschrijving............................................................................................ 78<br />
II.5.3.9.2. Samenwerkingsinitiatief Thuiszorg (SIT) Druivenstreek ........................ 78<br />
II.5.3.10. Premies .................................................................................................................. 79<br />
II.5.3.11. Seniorenraad .......................................................................................................... 79<br />
II.6. Omgevingsanalyse wonen voor bejaarden .............................................................. 80<br />
II.6.1. Algemene cijfergegevens ................................................................................................ 80<br />
II.6.1.1. Hoogbejaarden ....................................................................................................... 80<br />
II.6.1.2. Bevolkingsprognose in <strong>Hoeilaart</strong> ........................................................................... 80<br />
II.6.1.3. Programmacijfers ................................................................................................... 80<br />
II.6.1.3.1. Programmatie rusthuis.............................................................................. 80<br />
II.6.1.3.2. Programmatie centra voor kortverblijf..................................................... 81<br />
II.6.1.3.3. Programmatie serviceflats........................................................................ 81<br />
II.6.1.3.4. Programmatie dagverzorgingscentra........................................................ 81<br />
II.6.2. Overzicht mogelijke woonvormen voor ouderen ........................................................... 82<br />
II.6.2.1. Zelfstandig wonen .................................................................................................. 82<br />
4
II.6.2.2. Cluster wonen......................................................................................................... 82<br />
II.6.2.3. Residentieel wonen................................................................................................. 83<br />
II.6.2.4. Besluit..................................................................................................................... 83<br />
II.6.3. Enkele woonvormen nader bekeken .............................................................................. 84<br />
II.6.3.1. Individueel of zelfstandig thuis wonen................................................................... 84<br />
II.6.3.2. Sociale huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong> ............................................................................. 85<br />
II.6.3.3. Serviceflats ............................................................................................................ 85<br />
II.6.3.3.1. Algemeen ................................................................................................. 85<br />
II.6.3.3.2. Serviceflat als toekomstige woonvorm voor ouderen in <strong>Hoeilaart</strong>.......... 86<br />
II.6.3.4. Rust- en Verzorgingstehuis ‘Hof ten Doenberghe’ in <strong>Hoeilaart</strong> ............................ 86<br />
II.6.3.4.1. Visie ......................................................................................................... 86<br />
II.6.3.4.2. Aanbod rusthuis........................................................................................ 87<br />
II.6.3.4.3. Voorkeur voor het rusthuis als woonvorm .............................................. 88<br />
II.6.3.4.4. Noden ....................................................................................................... 88<br />
II.6.4. Seniorenraad ...................................................................................................................89<br />
II.6.4.1. Doelstellingen......................................................................................................... 89<br />
II.6.4.2. Noden .................................................................................................................... 90<br />
II.6.5. Toegankelijkheidsbureau ................................................................................................ 90<br />
II.6.6. Wit-Gele Kruis................................................................................................................ 91<br />
II.6.6.1. De dienstverlening van het Wit-Gele Kruis .......................................................... 91<br />
II.6.6.2. Noden .................................................................................................................... 92<br />
II.7. Omgevingsanalyse Werkgelegenheid....................................................................... 94<br />
II.7.1. Algemene cijfergegevens ................................................................................................ 94<br />
II.7.1.1. Inkomen en tewerkstelling ..................................................................................... 94<br />
II.7.1.1.1. Tewerkstelling.......................................................................................... 94<br />
II.7.1.1.2. Werkloosheid ........................................................................................... 95<br />
II.7.2. Het lokale aanbod............................................................................................................ 97<br />
II.7.2.1. Reguliere tewerkstelling <strong>Hoeilaart</strong> ......................................................................... 97<br />
II.7.2.1.1. Privé ......................................................................................................... 97<br />
II.7.2.1.2. Het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> ....................................................................... 97<br />
II.7.2.1.3. Het gemeentebestuur van <strong>Hoeilaart</strong> ......................................................... 97<br />
II.7.2.2. Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding........................... 98<br />
II.7.2.2.1. Taak VDAB.............................................................................................. 98<br />
II.7.2.2.2. Werkwinkel .............................................................................................. 99<br />
II.7.2.3. Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) ................................................ 100<br />
II.7.2.3.1. Wat is het PWA.................................................................................... 100<br />
II.7.2.3.2. Doelstellingen van het PWA-systeem.................................................... 100<br />
II.7.2.3.3. Gebruikers van het PWA-systeem ......................................................... 100<br />
II.7.2.3.4. Werknemers van het PWA-systeem....................................................... 101<br />
II.7.2.3.5. Enkele cijfers voor <strong>Hoeilaart</strong>.................................................................. 102<br />
II.7.2.4. Het systeem van de Dienstencheques................................................................... 103<br />
II.7.2.4.1. Korte situering ....................................................................................... 103<br />
II.7.2.4.2. De vzw PWA <strong>Hoeilaart</strong> als dienstenonderneming................................. 103<br />
II.7.2.4.3. Gebruikers .............................................................................................. 104<br />
II.7.2.4.4. Werknemers ........................................................................................... 104<br />
II.7.2.4.5. Toekomst dienstenonderneming ............................................................ 105<br />
II.7.2.5. Bijkomende dienstverlening van het PWA .......................................................... 105<br />
II.7.2.6. Gemeente en OCMW ........................................................................................... 105<br />
II.7.2.6.1. Gemeente................................................................................................ 105<br />
II.7.2.6.2. OCMW................................................................................................... 105<br />
II.7.2.7. Arbeidstrajectbegeleider (ATB) .......................................................................... 106<br />
II.7.2.8. Beschutte werkplaats IJsedal ............................................................................... 106<br />
5
II.7.2.9. Actoren inzake onderwijs en opleiding ................................................................ 107<br />
II.7.2.9.1. Centrum basiseducatie ........................................................................... 107<br />
II.7.2.9.2. Centrum voor volwassenenonderwijs .................................................... 108<br />
II.7.2.10. Vzw Econet – Intergemeentelijk Landschapsteam .............................................. 110<br />
II.7.2.10.1. Vzw Econet Vlaams-Brabant afdeling Pro Natura .............................. 110<br />
II.7.2.10.2. Intergemeentelijke Natuur en Landschapsploegen .............................. 110<br />
II.7.2.10.3. Werkervaring als ondersteuning van de INL-ploegen ......................... 111<br />
II.7.2.11. Vakbonden............................................................................................................ 111<br />
II.7.2.12. Middenstandsraad................................................................................................. 111<br />
II.8. Omgevingsanalyse kinderopvang........................................................................... 113<br />
II.8.1. Inleiding ........................................................................................................................ 113<br />
II.8.2. Samenstelling en werking <strong>Lokaal</strong> Overleg Kinderopvang............................................ 114<br />
II.8.3. Algemene cijfergegevens, evoluties en vernieuwingen ................................................ 116<br />
II.8.3.1. Bevolkingspiramide.............................................................................................. 116<br />
II.8.3.2. Aantal gezinnen met kinderen .............................................................................. 116<br />
II.8.3.3. Werkzaamheidsgraad van de vrouwen ................................................................. 116<br />
II.8.3.4. Werkgelegenheidsgraad t.o.v. werkzaamheidsgraad............................................ 116<br />
II.8.3.5. Totaal aantal voorzieningen dagopvang............................................................... 117<br />
II.8.3.6. Aantal plaatsen in de kinderopvang 0-3 jarigen ................................................... 117<br />
II.8.3.7. Soorten kinderopvang........................................................................................... 117<br />
II.8.3.8. Witte vlek-score dagopvang en buitenschoolse opvang....................................... 118<br />
II.8.3.9. Verhouding schoolgaand in <strong>Hoeilaart</strong> t.o.v. wonend in hoeilaart ........................ 118<br />
II.8.4. Vernieuwingen in de sector van de kinderopvang ........................................................ 119<br />
II.8.4.1. Vernieuwingsconcept kinderopvang .................................................................... 119<br />
II.8.4.2. Actieplan flexibele en occasionele kinderopvang ................................................ 119<br />
II.8.4.3. Besluit van de Vlaamse Regering houdende het lokaal beleid kinderopvang...... 120<br />
II.8.5. Lokale kinderopvangaanbod ......................................................................................... 120<br />
II.8.6. Behoeften en verwachtingen t.a.v. kinderopvang ......................................................... 123<br />
II.8.6.1. Behoefteonderzoek ............................................................................................... 123<br />
II.8.6.2. Inzichten van bevoorrechte getuigen ................................................................... 124<br />
II.8.6.2.1. Leeftijdsgroep 0 tot 3-jarigen................................................................. 124<br />
II.8.6.2.2. Leeftijdsgroep 3-12-jarigen.................................................................... 125<br />
II.8.7. Globale kwaliteit van de kinderopvang ........................................................................ 126<br />
II.8.7.1. Pedagogische werking .......................................................................................... 127<br />
II.8.7.2. Begeleiding........................................................................................................... 127<br />
II.8.7.3. Ouderparticipatie .................................................................................................. 128<br />
II.8.7.4. Infrastructuur ........................................................................................................ 128<br />
II.8.7.5. Veiligheid en gezondheid ..................................................................................... 128<br />
II.9. Omgevingsanalyse socio-culturele participatie ..................................................... 129<br />
II.9.1. Inleiding ........................................................................................................................ 129<br />
II.9.2. Definitie......................................................................................................................... 129<br />
II.9.3. Beschrijving van de huidige situatie ............................................................................. 130<br />
II.9.3.1. Aanbod ................................................................................................................. 130<br />
II.9.3.1.1. Cultuur.................................................................................................... 130<br />
II.9.3.1.2. Jeugd....................................................................................................... 130<br />
II.9.3.1.3. Sport ....................................................................................................... 131<br />
II.9.3.1.4. Onderwijs ............................................................................................... 131<br />
II.9.3.1.5. Overige................................................................................................... 131<br />
II.9.3.2. Participatie............................................................................................................ 131<br />
II.9.3.2.1. Conclusies uit algemene Vlaamse onderzoeken .................................... 131<br />
II.9.3.2.2. Inzichten van bevoorrechte <strong>Hoeilaart</strong>se getuigen .................................. 132<br />
6
III. SYNTHESE OMGEVINGSANALYSE................................................................. 133<br />
III.1. Inleiding ................................................................................................................ 133<br />
III.2. Individuele sociale hulpverlening ....................................................................... 133<br />
III.3. Wonen ................................................................................................................... 134<br />
III.4. Thuisondersteunende zorg .................................................................................. 135<br />
III.5. Wonen voor bejaarden ........................................................................................ 136<br />
III.6. Werkgelegenheid.................................................................................................. 137<br />
III.7. Kinderopvang....................................................................................................... 138<br />
III.8. Socio-culturele participatie ................................................................................. 139<br />
IV. GEÏNTEGREERDE VISIE OP LOKAAL SOCIAAL BELEID ........................ 143<br />
IV.1. Verwijzing naar het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid.................. 143<br />
IV.2. Verwijzing naar het eerste lokaal sociaal beleidsplan...................................... 143<br />
IV.3. Verwijzing naar het bestuursakkoord gemeente – OCMW ............................ 144<br />
IV.4. Verwijzing naar de strategische doelstellingen i.h.k. van het lokaal sociaal<br />
beleid ................................................................................................................................ 144<br />
V. HET MEERJARENPLAN M.B.T. DE GEWENSTE ACTIES EN INZET VAN<br />
LOKALE MIDDELEN ....................................................................................................... 146<br />
V.1. Individuele sociale hulpverlening ........................................................................... 146<br />
V.2. Wonen voor bejaarden ............................................................................................ 147<br />
V.3. Thuisondersteunende zorg ...................................................................................... 148<br />
V.4. Wonen ....................................................................................................................... 148<br />
V.5. Kinderopvang........................................................................................................... 149<br />
V.6. Werkgelegenheid...................................................................................................... 151<br />
V.7. Socio-culturele participatie ..................................................................................... 151<br />
VI. TAAKVERDELING EN WERKAFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE EN<br />
OCMW.................................................................................................................................. 153<br />
VI.1. Samen aan welzijn werken.................................................................................. 153<br />
VI.2. Taakverdeling....................................................................................................... 153<br />
7
VI.3. Financiën............................................................................................................... 154<br />
VII. SOCIAAL HUIS....................................................................................................... 155<br />
VII.1. Decreet betreffende het lokaal sociaal beleid .................................................... 155<br />
VII.2. Het sociaal huis in <strong>Hoeilaart</strong> ............................................................................... 155<br />
VIII. PARTICIPATIE ...................................................................................................... 157<br />
VIII.1. Inleiding ................................................................................................................ 157<br />
VIII.2. Doel participatie................................................................................................... 157<br />
VIII.3. Participatie in <strong>Hoeilaart</strong>...................................................................................... 157<br />
IX. BIJLAGEN ............................................................................................................... 160<br />
8
I. Inleiding en kader van het lokaal sociaal beleidsplan<br />
I.1.<br />
Decreet lokaal sociaal beleid<br />
Het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid legt aan elk lokaal bestuur de verplichting op om een lokaal<br />
sociaal beleidsplan op te stellen tegen eind 2007.<br />
Artikel 4 van het decreet omschrijft een aantal elementen die in het lokaal sociaal beleidsplan aan bod moeten<br />
komen:<br />
1. een omgevingsanalyse;<br />
2. een geïntegreerde visie op het lokaal sociaal beleid;<br />
3. een meerjarenplan m.b.t. de gewenste acties en inzet van lokale middelen;<br />
4. de taakverdeling en werkafspraken tussen de gemeente en het OCMW m.b.t. de uitvoering van het<br />
meerjarenplan en de coördinerende rol van het lokaal bestuur;<br />
5. een beschrijving van de wijze waarop de bevolking en lokale actoren bij de voorbereiding van het<br />
beleidsplan en van het lokaal sociaal beleid zullen betrokken worden.<br />
Gezien het lokaal sociaal beleid gericht is op een maximale toegankelijkheid van de dienstverlening voor elke<br />
burger en een optimaal bereik van de beoogde doelgroep, dient ook de planning van de informatie-, loket- en<br />
doorverwijsfunctie (het sociaal huis) in dit plan aan bod te komen.<br />
I.2.<br />
Ontwikkeling t.o.v. het eerste lokaal sociaal beleidsplan<br />
Er werd reeds een eerste lokaal sociaal beleidsplan opgesteld voor de periode 2006-2007, het bevat:<br />
- een beschrijving van het stappenplan dat de lokale besturen zullen doorlopen om tegen 31 december<br />
2007 tot een lokaal gedragen beleidsplan te komen;<br />
- het tijdspad en de werkwijze om de lokale actoren, het middenveld en de doelgroepen in dit proces te<br />
betrekken (participatieplan);<br />
- de concrete samenwerkingsafspraken tussen het OCMW- en het gemeentebestuur inzake het opstellen<br />
en het uitvoeren van het lokaal sociaal beleid en inzake de organisatie van een toereikende sociale<br />
dienstverlening.<br />
Bovendien werd in dit eerste plan het begrip “lokaal sociaal beleid” inhoudelijke afgebakend. Er werd een<br />
diensten-doelgroepen-matrix opgesteld. Met behulp van deze matrix werd het begrip “<strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid”<br />
geclusterd rond een aantal thema’s. Ze vormen de basis voor de opbouw van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>:<br />
1. Individuele sociale hulpverlening;<br />
2. Wonen;<br />
3. Thuisondersteunende zorg;<br />
4. Wonen voor bejaarden;<br />
5. Werkgelegenheid;<br />
6. Kinderopvang;<br />
7. Socio-culturele participatie.<br />
9
I.3. Afstemming met andere beleidsplannen 1<br />
In dit onderdeel kunnen de sectorale plannen met betrekking tot de sectoren, vermeld in artikel 2 van het Besluit<br />
van de Vlaamse Regering van 24 februari 2006, die het lokale bestuur wenst te integreren in het beleidsplan,<br />
besproken worden. Op deze wijze kan het lokale bestuur voldoen aan de sectorale regelgeving en kan het<br />
gebruik maken van alle gegevens die al in het lokaal sociaal beleidsplan verwerkt worden.<br />
Indien sectoren niet worden geïntegreerd in het beleidsplan moeten zij hier apart worden weergegeven.<br />
Indien sommige sectoren wél worden geïntegreerd in het beleidsplan, dient hier te worden vermeld voor welke<br />
sectoren dit werd bewerkstelligd.<br />
Enkel het <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang werd volledig in dit <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> opgenomen en kan<br />
teruggevonden worden in een apart hoofdstuk bij de omgevingsanalyse, de synthese en bij de bespreking van de<br />
verschillende doelstellingen en acties.<br />
De volgende sectoren en beleidsdocumenten worden niet geïntegreerd:<br />
- het algemeen welzijnswerk;<br />
- het maatschappelijk opbouwwerk;<br />
- de voorzieningen voor bejaarden;<br />
- de voorzieningen in de thuiszorg;<br />
- de diensten voor oppashulp;<br />
- het beleid rond ouderenparticipatie.<br />
Bovenstaande sectoren worden wel in verschillende hoofdstukken nader bekeken.<br />
I.4.<br />
Planningsstructuur<br />
Het opstellen van het tweede <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> en de opvolging ervan wordt ondersteund door een<br />
tijdelijke projectstructuur met vier niveau’s zoals blijkt uit het onderstaande schema:<br />
PROJECTVERANTWOORDELIJKE<br />
GEMEENTERAAD<br />
BELEIDSGROEP<br />
COÖRDINATIEGROEP<br />
CLUSTERVERANTWOORDELIJKEN<br />
RAAD VOOR MAATSCHAPPELIJK<br />
WELZIJN<br />
Gemeenteraad en Raad voor maatschappelijk welzijn<br />
Overeenkomstig Art. 4, paragraaf 3 van het Decreet betreffende het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid moet het beleidsplan<br />
worden goedgekeurd door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn en de Gemeenteraad. Binnen de context van<br />
de tijdelijke projectstructuur vormen zij het hoogste niveau.<br />
1 Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 19 maart 2004 betreffende het lokaal<br />
sociaal beleid<br />
10
Beleidsgroep<br />
De beleidsgroep is samengesteld uit mandatarissen en ambtenaren. Het is het forum bij uitstek waar de resultaten<br />
van het planningswerk een eerste maal worden getoetst aan de inzichten van het beleidsniveau.<br />
Samenstelling: door zijn aard heeft de beleidsgroep een gemengde samenstelling. Zowel mandatarissen als<br />
ambtenaren maken er deel van uit. De beleidsgroep bestaat uit de leden van het College, aangevuld met de beide<br />
secretarissen, projectverantwoordelijke en de clusterverantwoordelijken wiens materie ter bespreking voorligt.<br />
De beleidsgroep kan, in functie van de noodzaak, worden uitgebreid met deskundigen of vertegenwoordigers<br />
van de lokale adviesraden.<br />
Coördinatiegroep<br />
De coördinatiegroep draagt de verantwoordelijkheid voor het volledige planningsproces. Hij waakt over de<br />
intrinsieke kwaliteit van het plan en de vooruitgang van het planningproces. Daarbij houdt de coördinatiegroep<br />
rekening met de eisen die worden gesteld door het decreet op het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid.<br />
De coördinatiegroep vormt de verbinding tussen de beleidsgroep en het operationele niveau en zorgt ervoor dat<br />
de input vanuit de verschillende clusters op elkaar wordt afgestemd en geïntegreerd.<br />
Om de communicatie met het operationele niveau te verzekeren maken de clusterverantwoordelijken deel uit<br />
van de coördinatiegroep. Gemeente- en OCMW-secretaris maken eveneens deel uit van de coördinatiegroep en<br />
verzorgen de verbinding met de beleidsgroep.<br />
De coördinatiegroep staat onder leiding van de projectverantwoordelijke.<br />
Samenstelling<br />
De coördinatiegroep is samengesteld uit de secretarissen van gemeenten en OCMW, de<br />
projectverantwoordelijke en de clusterverantwoordelijken. Voor <strong>Hoeilaart</strong> is de samenstelling als volgt:<br />
An Stroobants – Maatschappelijk Werkster - verantwoordelijk voor thuiszorg (OCMW)<br />
Geert Raymaekers – Gemeentesecretaris<br />
Geert Vandenbroucke – OCMW-secretaris<br />
Ine Leemans – Bestuurssecretaris/Diensthoofd socio-culturele zaken(Gemeente)<br />
Katrien Vanderlinden – Directrice Rust- en Verzorgingstehuis (OCMW)<br />
Marc Vanthuyne – Hoofdmaatschappelijk werker (OCMW)<br />
Ryn Huybrechts – Maatschappelijk werkster (Gemeente)<br />
De samenstelling van de coördinatiegroep kan, in functie van de noodzaak, worden uitgebreid met deskundigen<br />
of vertegenwoordigers van de lokale adviesraden.<br />
De coördinatiegroep <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid staat ook in voor de uitvoering, evaluatie en bijsturing van de<br />
verschillende doelstellingen en acties die verder in dit plan zijn opgenomen.<br />
Clusterverantwoordelijken<br />
Op het operationele niveau voeden de clusterverantwoordelijken (in samenwerking met medewerkers, derden of<br />
werkgroepen) het strategisch planningsproces vanuit een inhoudelijke invalshoek.<br />
De input vanuit het operationele niveau wordt gecoördineerd door de coördinatiegroep.<br />
De projectverantwoordelijke<br />
De projectverantwoordelijke staat in voor het goede verloop van het planningsproces en de coördinatie van het<br />
geheel. In <strong>Hoeilaart</strong> is de projectverantwoordelijke Ryn Huybrechts. Vanaf januari <strong>2008</strong> wordt zij opgevolgd<br />
door Marijke De Rudder.<br />
11
II.<br />
Omgevingsanalyse<br />
II.1.<br />
Inleiding<br />
Dit hoofdstuk bevat de uitwerking van één grote fase uit het stappenplan: de omgevingsanalyse.<br />
Hieronder volgt een korte beschrijving van de totstandkoming van de omgevingsanalyse. We zijn vertrokken<br />
van de zeven clusters uit het eerste lokaal sociaal beleidsplan:<br />
1. individuele sociale hulpverlening;<br />
2. wonen;<br />
3. thuisondersteunende zorg;<br />
4. wonen voor bejaarden;<br />
5. werkgelegenheid;<br />
6. kinderopvang;<br />
7. socio-culturele participatie.<br />
Voor de verschillende thema’s werden relevante indicatoren en cijfers opgezocht om zo een beeld te krijgen van<br />
vraag, aanbod, noden, enz. Er werd vooral gewerkt met bestaand materiaal en met bestaande inspraak- en<br />
overlegorganen. Daarnaast werden enkele bevoorrechte getuigen gecontacteerd en organiseerden we een<br />
participatiedag voor alle actoren in september 2006. Elke analyse bevat tevens een korte beschrijving van de<br />
belangrijkste actoren.<br />
In het eerste onderdeel: algemene omgevingsanalyse, worden ook een aantal overkoepelende gegevens<br />
opgenomen.<br />
II.2.<br />
II.2.1.<br />
II.2.1.1.<br />
Algemene omgevingsanalyse<br />
Bevolking<br />
Algemene gegevens<br />
II.2.1.1.1. Evolutie en dichtheid<br />
Op 1 januari 2005 telde <strong>Hoeilaart</strong> 10.094 inwoners. Sinds 2000 is <strong>Hoeilaart</strong> aangegroeid met 311 inwoners, d.i.<br />
een aangroei van 3,1%. Deze aangroei ligt hoger dan in Vlaanderen, de Provincie Vlaams-Brabant, het<br />
Arrondissement Halle-Vilvoorde en de omliggende gemeenten.<br />
12
Tabel: evolutie van de totale bevolking (van 2000 tot 2005)<br />
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2000-2005<br />
aangroei %<br />
Vlaams Gewest 5.940.251 5.952.552 5.972.781 5.995.553 6.016.024 6.043.161 1,7<br />
+12.301 +20.229 +22.772 +20.471 +27.137<br />
Prov. Vlaams-Brabant 1.014.704 1.018.403 1.022.821 1.027.839 1.031.904 1.037.786 2,2<br />
+3.699 +4.418 +5.018 +4.065 +5.882<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 558.220 560.138 563.370 565.759 568.791 572.697 2,5<br />
+1.918 +3.232 +2.389 +3.032 +3.906<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 9.783 9.839 9.939 10.051 9.977 10.094 3,1<br />
+100 +112 +112 +74 +117<br />
Huldenberg 9.009 9.056 9.009 9.009 9.046 9.122 1,2<br />
+47 -47 +0 +37 +76<br />
Linkebeek 4.751 4.747 4.783 4.797 4.770 4.758 0,2<br />
-4 +36 +14 -27 -12<br />
Overijse 23.738 23.846 23.864 23.739 23.955 24.084 1,4<br />
+108 +18 -125 +216 +129<br />
Sint-Genesius-Rode 17.998 17.901 17.830 17.886 17.895 17.904 -0,5<br />
-97 -71 +56 +9 +9<br />
Tervuren 20.181 20.231 20.167 20.322 20.490 20.575 1,9<br />
+50 +64 +155 +168 +85<br />
Bron: APS, Statistische databank Provincie Vlaams-Brabant<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft een oppervlakte van 20,43 km 2 en heeft op 1 januari 2005 een gemiddelde bevolkingsdichtheid<br />
per km 2 van 494.<br />
Tabel: oppervlakte en bevolkingsdichtheid op 01-01-2005<br />
Oppervlakte km 2 Dichtheid inw./km 2<br />
Vlaams Gewest 13.522,30 447<br />
Prov. Vlaams-Brabant 2.106,13 493<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 942,93 607<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 20,43 494<br />
Bron: APS, Statistische databank Provincie Vlaams-Brabant<br />
II.2.1.1.2. Natuurlijke aangroei en migratie<br />
De aangroei van de bevolking in 2005 is gedeeltelijk te wijten aan het geboortecijfer. Het geboortecijfer ligt<br />
namelijk hoger dan het sterftecijfer. In 2004 bedraagt de natuurlijke aangroei 26 (in 1999: 40). De natuurlijke<br />
aangroei (het verschil tussen het aantal geboorten en sterftes) is in <strong>Hoeilaart</strong> wel aan schommelingen<br />
onderhevig.<br />
Tabel: evolutie van de natuurlijke aangroei, in de periode 1999-2004 (in absolute cijfers)<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004<br />
Vlaams Gewest<br />
Geboorten 61.906 61.877 60.645 59.725 59.964 59.964<br />
Sterfte 57.411 57.502 56.521 57.925 58.910 58.910<br />
Natuurlijke aangroei 4.495 4.375 4.069 1.800 1.054 1.054<br />
Prov. Vlaams-Brabant<br />
Geboorten 10.643 10.562 10.478 10.403 10.425 10.726<br />
Sterfte 9.634 9.547 9.421 9.533 9.810 9.384<br />
Natuurlijke aangroei 1.009 1.015 1.051 870 615 1.342<br />
Arr. Halle – Vilvoorde<br />
Geboorten 5.723 5.746 5.702 5.650 5.671 5.720<br />
Sterfte 5.135 5.175 5.074 5.143 5.348 5.058<br />
Natuurlijke aangroei 588 571 628 507 323 662<br />
<strong>Hoeilaart</strong><br />
Geboorten 111 123 123 118 91 110<br />
Sterfte 71 84 79 89 84 84<br />
Natuurlijke aangroei 40 39 44 29 7 26<br />
Bron: Ecodata<br />
13
Daarnaast is er een toename van de bevolking in 2004 doordat er in <strong>Hoeilaart</strong> meer inwijkingen dan uitwijkingen<br />
zijn. Dit kunnen we afleiden uit het migratiesaldo, dat in 2004 in <strong>Hoeilaart</strong> 79 bedraagt.<br />
Het migratiesaldo is het verschil tussen het aantal inwijkingen en het aantal uitwijkingen. Een cijfer hoger dan<br />
nul wil zeggen dat er meer inwijkelingen zijn dan uitwijkelingen en geeft dus het netto-resultaat van<br />
bevolkingstoename. Een negatief migratiesaldo betekent netto gezien een bevolkingsafname: er gaan meer<br />
mensen weg dan er bij komen. Zowel interne verschuivingen, tussen twee Belgische gemeenten, als externe<br />
migraties, tussen een Belgische gemeente en het buitenland, worden hier meegeteld.<br />
Tabel: migratiesaldo<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004<br />
Vlaams Gewest<br />
Inwijking 244.112 239.902 247.273 257.128 262.092 268.661<br />
Uitwijking 236.725 232.276 234.673 239.993 246.314 251.660<br />
Migratiesaldo 7.387 7.626 12.600 17.135 15.778 17.001<br />
Prov. Vlaams-Brabant<br />
Inwijking 53.294 51.754 52.702 54.785 56.882 56.686<br />
Uitwijking 51.496 49.219 49.763 51.177 53.911 54.617<br />
Migratiesaldo 1.798 1.771 2.078 3.040 1.897 2.415<br />
Arr. Halle – Vilvoorde<br />
Inwijking 30.586 29.503 30.252 31.042 32.409 33.673<br />
Uitwijking 29.547 28.296 27.947 29.467 30.026 30.682<br />
Migratiesaldo 1.039 1.077 1.919 1.826 2.273 2.135<br />
<strong>Hoeilaart</strong><br />
Inwijking 559 581 587 648 527 654<br />
Uitwijking 563 561 531 580 628 575<br />
Migratiesaldo 4 20 56 68 -101 79<br />
Bron: APS<br />
Van 1999 tot 2004 zien we een toename van het migratiesaldo met 75 (van 4 tot 79).<br />
Tabel: de bevolkingsloop, 2004<br />
Aantal<br />
geboorten<br />
Aantal<br />
overlijdens<br />
Totaal<br />
aantal<br />
inschrijvingen<br />
Totaal<br />
uitschrij<br />
vingen<br />
Belg<br />
naar<br />
vreemdeling<br />
Vreemdeling<br />
naar<br />
Belg<br />
Herinschrijvingen<br />
Aantal<br />
schrappingen<br />
Aangroei<br />
bevolking<br />
Vlaams Gewest 62.374 56.199 331.035 302.435 27 12.659 10.767 16.191 26.279<br />
Prov. Vlaams-Brabant 10.726 9.384 69.412 62.361 5 1.870 1.649 3.289 5.725<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 5.720 5.058 39.393 35.253 2 1.110 993 1.480 3.814<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 110 84 764 665 0 24 22 16 106<br />
Bron: Ecodata<br />
II.2.1.1.3. Leeftijdsverdeling<br />
De jongste leeftijdsgroep (0-19 jarigen) is in <strong>Hoeilaart</strong> iets meer aanwezig dan in het Vlaamse Gewest, de<br />
Provincie Vlaams-Brabant en het Arrondissement Halle-Vilvoorde. Meer dan 1 op 5 inwoners (24,9%) van<br />
<strong>Hoeilaart</strong> is in 2004 jonger dan 19 jaar. De oudere leeftijdsgroep (20-64 jaar en 65+ jaar) zijn in vergelijking met<br />
Vlaanderen, de Provincie Vlaams-Brabant en het Arrondissement Halle-Vilvoorde iets minder<br />
vertegenwoordigd.<br />
14
Tabel: bevolking, verdeeld volgens leeftijd (01-01-2004)<br />
0-19 20-64 65 en +<br />
Vlaams Gewest 1.342.137 3.616.913 1.056.974<br />
% 22,3 60,1 17,6<br />
Prov. Vlaams-Brabant 233.632 619.584 178.688<br />
% 22,6 60,1 17,3<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 133.727 336.815 98.249<br />
% 23,5 59,2 17,3<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 2.485 5.830 1.662<br />
% 24,9 58,4 16,7<br />
Bron: Nationaal Instituut voor de statistiek (via Ecodata), eigen berekening<br />
Tabel: bevolkingspyramide <strong>Hoeilaart</strong>. Toestand op 01-01-2005<br />
II.2.1.1.4. De huishoudens<br />
Een huishouden bestaat uit een persoon die gewoonlijk alleen leeft, ofwel uit twee of meer personen, al dan niet<br />
met elkaar verwant, die gewoonlijk in dezelfde woning wonen en er samenleven. Er wordt een onderscheid<br />
gemaakt tussen private en collectieve huishoudens. In elk privaat of particulier huishouden moet een<br />
referentiepersoon worden aangeduid, ten einde de plaats van elk lid binnen het huishouden te kunnen bepalen<br />
(verwantschap).<br />
In de volgende tabel worden enkel de private huishoudens geteld, niet de collectieve (rusthuizen, kloosterordes,<br />
weeshuizen, gevangenissen, enz.).<br />
Tabel: aantal huishoudens (01-01-2004)<br />
Aantal<br />
Gemiddelde grootte van de<br />
huishoudens<br />
Vlaams Gewest 2.480.108 2,46<br />
Prov. Vlaams-Brabant 420.258 2,48<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 227.708 2,52<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 4025 2,50<br />
Bron: APS, <strong>Sociaal</strong>-Economische enquête 2001<br />
15
Het aantal huishoudens in <strong>Hoeilaart</strong> stijgt jaarlijks. In 1999 waren er 3.864 huishoudens in 2004 is dit 4.025.<br />
De gemiddelde grootte van de huishoudens bedraagt 2,50 personen. Dit is ongeveer hetzelfde als in het Vlaamse<br />
Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant en het Arrondissement Halle-Vilvoorde.<br />
Tabel: de omvang van de huishoudens in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004<br />
<strong>Hoeilaart</strong><br />
Arr. Halle-<br />
Vilvoorde<br />
Prov. Vlaams-Brabant Vlaams Gewest<br />
Aantal % Aantal % Aantal % Aantal %<br />
Alleenwonende mannen 478 11,9 24.741 10,9 50.873 12,1 325.635 13,1<br />
Alleenwonende vrouwen 653 16,2 34.488 15,1 65.520 15,6 388.163 15,6<br />
Huishoudens met 2 pers. 1.281 31,8 76.204 33,4 139.931 33,3 835.093 33,6<br />
Huishoudens met 3 pers. 645 16,0 40.173 17,6 71.957 17,1 409.739 16,5<br />
Huishoudens met 4 pers. 660 16,4 35.630 15,6 62.494 14,8 353.930 14,3<br />
Huishoudens met 5 pers. 230 5,7 12.047 5,3 21.658 5,2 120.090 4,9<br />
Huishoudens met > 5 pers. 78 1,9 4.425 1,9 7825 1,8 47.459 1,9<br />
Collectieve huishoudens 2 0,1 229 0,1 509 0,1 3.354 0,1<br />
Totaal aantal huishoudens 4027 227.937 420.767 2.483.462<br />
Bron: Ecodata<br />
II.2.1.1.5. Samenstelling van de gezinnen<br />
Een familiekern bestaat uit een wettelijk gehuwd paar of samenwonenden met of zonder ongehuwde kinderen,<br />
of uit een vader of moeder met één of verscheidene ongehuwde kinderen (een familiekern kan dus maar een deel<br />
van een huishouden zijn).<br />
<strong>Hoeilaart</strong> telt in 2004 931 echtparen zonder kinderen. Dit is 34,4% van het totaal aantal familiekernen. <strong>Hoeilaart</strong><br />
heeft iets minder echtparen zonder kinderen dan het Vlaamse Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant en ongeveer<br />
evenveel als het Arrondissement Halle-Vilvoorde. Het aantal alleenstaande vaders en alleenstaande moeders<br />
(19,4%) ligt in <strong>Hoeilaart</strong> iets hoger dan in het Vlaamse Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant en het<br />
Arrondissement Halle-Vilvoorde.<br />
Tabel: familiekernen zonder/met kinderen, 01-01-2004<br />
Echtpaar zonder Echtpaar met<br />
kinderen ongehuwde<br />
Vader met<br />
ongehuwde<br />
kinderen<br />
Moeder met<br />
ongehuwde<br />
kinderen<br />
Huishouden met<br />
meerdere<br />
kernen<br />
Totaal<br />
kinderen<br />
Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal<br />
Vlaams Gewest 603.161 37,1 735.596 45,2 75.299 4,6 192.113 11,8 20.183 1,3 1.626.352<br />
Prov. Vlaams-Brabant 100.378 35,9 126.784 45,3 14.270 5,1 35.041 12,5 3.471 1,2 279.944<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 54.414 34,9 70.120 45,0 8.622 5,5 20.722 13,3 2.2002 1,3 155.880<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 931 34,4 1.230 45,4 177 6,5 349 12,9 21 0,8 2.708<br />
Bron: Nationaal Instituut voor de Statistiek (via Ecodata), FOD Economie<br />
Bijna de helft van de bevolking (45,2%) is gehuwd en 42,9% is ongehuwd. <strong>Hoeilaart</strong> telt in vergelijking met het<br />
Vlaamse Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant en het Arrondissement Halle-Vilvoorde iets minder personen die<br />
gescheiden zijn en ongeveer evenveel personen die weduw(e)(naar) zijn.<br />
Tabel: burgerlijke staat van de bevolking in 2004 (in absolute getallen en %)<br />
Totale<br />
Ongehuwd Gehuwd Gescheiden Weduw(e)(naar)<br />
bevolking<br />
Vlaams Gewest 6.043.161 2.417.723 2..825.508 401.856 398.074<br />
% 100 40,0 46,8 6,6 6,6<br />
Prov. Vlaams-Brabant 1.037.786 426.825 478.849 65.877 66.235<br />
% 100 41,1 46,1 6,4 6,4<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 572.697 235.837 263.256 36.869 36.735<br />
% 100 41,2 46,0 6,4 6,4<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 10.094 4.330 4.557 566 641<br />
% 100 42,9 45,2 5,6 6,3<br />
Bron: Ecodata<br />
16
II.2.1.2. Bevolkingsprognose tot 2025<br />
Volgens de prognose zal de groep 0-19 jaar in <strong>Hoeilaart</strong> afnemen tot 20,2% in 2025. Binnen de groep 20-59 jaar<br />
zal er in 2025 ook een daling plaatsvinden tot 49,0%. Wanneer we kijken naar de groep 60-79 jaar zien we in<br />
2025 een stijging tot 25%. Ook de groep 80+ neemt in 2025 toe tot 5,8%.<br />
Tabel: bevolkingsprognoses tot 2010 en 2025<br />
2004 2010 2025<br />
Leeftijd Absoluut % Absoluut % Absoluut %<br />
Vlaams gewest<br />
0-19 1.342.137 22,3 1.318.117 21,5 1.262.175 20,3<br />
20-59 3.317.414 55,1 3.302.795 54,0 3.003.577 48,3<br />
60-79 1.113.182 18,5 1.194.850 19,5 1.550.651 24,9<br />
80+ 243.291 4,1 306.370 5,0 406.828 6,5<br />
Totaal 6.016.024 100 6.122.132 100 6.223.231 100<br />
Provincie Vlaams-Brabant<br />
0-19 233.632 22,6 233.443 22,2 221.346 20,6<br />
20-59 569.488 55,2 568.392 54,0 525.682 48,8<br />
60-79 187.538 18,2 198.895 18,9 262.882 24,4<br />
80+ 41.246 4,0 52.201 4,9 66.343 6,2<br />
Totaal 1.031.904 100 770.741 100 1.076.253 100<br />
Arr. Halle-Vilvoorde<br />
0-19 133.727 23,5 133.035 22,9 124.566 20,9<br />
20-59 309.267 54,4 309.299 53,3 290.465 48,7<br />
60-79 103.647 18,2 109.763 18,9 144.574 24,3<br />
80+ 22.150 3,9 28.288 4,9 36.388 6,1<br />
Totaal 568.791 100 580.385 100 595.993 100<br />
<strong>Hoeilaart</strong><br />
0-19 2.485 24,9 2.451 24,4 2.035 20,2<br />
20-59 5.395 54,1 5.241 52,1 4.948 49,0<br />
60-79 1.696 17,0 1.852 18,4 2.518 25,0<br />
80+ 401 4,0 518 5,1 590 5,8<br />
Totaal 9.977 100 10.062 100 10.091 100<br />
Bron: MIRA projectie 2005 van de Vlaamse Gemeenschap<br />
II.2.1.3.<br />
Kinderen (0-12 jaar) en jongeren (13-19 jaar)<br />
II.2.1.3.1. Leeftijdsverdeling<br />
Op 01-01-2004 telt <strong>Hoeilaart</strong> 2.485 inwoners jonger dan 20 jaar. De jongste leeftijdsgroep , 0-19 jarigen is meer<br />
aanwezig dan in het arrondissement Halle-Vilvoorde, de provincie en Vlaanderen. Meer dan 1 op 5 inwoners<br />
(24,9%) van <strong>Hoeilaart</strong> is in 2004 jonger dan 19 jaar.<br />
II.2.1.3.2. Natuurlijke aangroei<br />
De natuurlijke aangroei is het verschil tussen het aantal geboortes en het aantal sterftes. In <strong>Hoeilaart</strong> zijn er meer<br />
geboortes dan sterftes, maar deze aangroei schommelt wel doorheen de jaren.<br />
(+ zie tabel op pg. 13)<br />
II.2.1.3.3. Groene druk<br />
De groene druk is het aandeel jongeren (0-20 jaar) t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd (20-60 jaar). De<br />
groene druk is de mate waarin de nog niet actieve bevolking ‘weegt’ op de bevolking op beroepsactieve leeftijd.<br />
17
Tabel: groene druk (bevolking 0-19 jaar ten opzichte van de bevolking 20-59 jaar), in 2004<br />
0-19 jaar 20-59 jaar Groene druk<br />
Vlaams Gewest 1.342.137 3.317.414 40,5<br />
Prov. Vlaams-Brabant 233.632 569.488 41,0<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 133.727 309.267 43,2<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 2.485 5.395 46,06<br />
Huldenberg 2.208 4.941 44,69<br />
Linkebeek 1.283 2.434 52,71<br />
Overijse 5.885 12.826 45,88<br />
Sint-Genesius-Rode 4.787 9.414 50,85<br />
Tervuren 5.268 10.816 48,71<br />
Bron: APS<br />
De groene druk weegt in <strong>Hoeilaart</strong> meer door dan dit het geval is in Vlaanderen, de provincie of het<br />
arrondissement. In vergelijking met Linkebeek, Tervuren en Sint-Genesius-Rode is dit lager. In 1999 bedroeg dit<br />
percentage in <strong>Hoeilaart</strong> nog 45,26.<br />
II.2.1.3.4. Kinderen van alleenstaanden<br />
9,7% van de kinderen in <strong>Hoeilaart</strong> zijn kinderen van alleenstaande ouders. Dit percentage ligt lager dan in de<br />
provincie (9,8%), maar hoger dan in Vlaanderen (8,5%).<br />
Tabel: aantal kinderen (tussen 0 en 18 jaar) van alleenstaande ouders in 2004 (aantal en %)<br />
Aantal Aantal kinderen 0-18 jaar % tov aantal kinderen van<br />
0-18 jaar<br />
Vlaams Gewest 113.971 1.342.137 8,5<br />
Prov. Vlaams-Brabant 21.371 217.787 9,8<br />
Arr. Halle – Vilvoorde Nb Nb Nb<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 242 2.485 9,7<br />
Huldenberg 161 2.208 7.3<br />
Linkebeek 201 1.283 15,7<br />
Overijse 502 5.885 8,5<br />
Sint-Genesius-Rode 513 4.787 10,7<br />
Tervuren 407 5.268 7,7<br />
Nb: niet beschikbaar op dit moment<br />
Bron: APS, eigen berekening<br />
II.2.1.3.5. Kinderen geboren in een kansarm gezin<br />
Kind en Gezin definieert kansarmoede als: “een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om<br />
voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid,<br />
huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op<br />
verschillende terreinen, zowel materiële als immateriële.”<br />
Meer concreet zijn de gehanteerde criteria het maandinkomen van het gezin, de arbeidssituatie van de ouders, de<br />
opleiding van de ouders, de huisvesting, de ontwikkeling van de kinderen en de gezondheid.<br />
Wanneer een gezin aan drie of meer van deze zes criteria beantwoordt, wordt het als kansarm beschouwd.<br />
Kansarmoede heeft immers steeds betrekking op verschillende levensdomeinen.<br />
1. Maandinkomen van het gezin :<br />
- beschikbaar maandinkomen is lager dan 776 euro (1 kind);917 euro (2 kinderen); 1103 euro (3 kinderen).<br />
en/of - onregelmatig maandinkomen, gemiddeld beneden 776 (1 kind); 917 euro (2 kinderen); 1103 euro (3 kinderen).<br />
- werkloosheidsvergoeding<br />
- bestaansminimum (OCMW)<br />
18
2. Opleiding van een van de ouders :<br />
- lager onderwijs<br />
en/of - niet-beëindigd lager secundair onderwijs<br />
- beroepsonderwijs<br />
- buitengewoon onderwijs<br />
- analfabeet<br />
3. Ontwikkeling van de kinderen in het gezin :<br />
- laag stimulatieniveau kinderen<br />
en/of - moeilijkheden verzorging kinderen<br />
- niet of onregelmatig volgen van kleuteronderwijs<br />
4. Arbeidsituatie van de ouders :<br />
- werkloosheid van beide ouders of van de alleenstaande ouders<br />
en/of - precaire tewerkstelling van beide ouders of van de alleenstaande ouder :<br />
aaneenschakeling van verschillende arbeidsplaatsen, afgewisseld met periodes van werkloosheid, tijdelijke<br />
contracten of interim-contract, seizoenarbeid.<br />
- werkzaam in beschutte werkplaats<br />
5. Huisvesting :<br />
- verkrotte woning, ongezonde woning, onveilige woning<br />
en/of - geen primaire woonuitrusting<br />
- te klein in functie van de gezinsgrootte<br />
- weinige nutsvoorzieningen thuis en in de omgeving<br />
6. Gezondheid :<br />
- zwakke gezondheid van een of meerdere gezinsleden<br />
en/of - voorkomen van chronische ziektes en/of handicaps in het gezin<br />
- gebrek aan kennis en deelname aan de gezondheidszorg<br />
- oneigenlijk gebruik van de gezondheidszorg<br />
De kansarmoede-gegevens van Kind en Gezin werden opgenomen als één van de tien indicatoren die het SIFdecreet<br />
(decreet van 14 mei 1996, BS 1 juni 1996) vastlegt.<br />
Tabel: aantal geboortes in kansarme gezinnen (aantal en %)<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004<br />
Vlaams Gewest 3.001 2.919 3.516 3.378 3.388 3.676<br />
Totaal aantal geboorten 61.906 61.877 60.634 59.725 59.964 62.374<br />
% tov aantal geboorten 4,8 4,7 5,8 5,7 5,7 5,9<br />
Prov. Vlaams-Brabant 323 282 228 223 248 271<br />
Totaal aantal geboorten 10.643 10.562 10.418 10.403 10.425 10.726<br />
% tov aantal geboorten 3,0 2,7 2,2 2,1 2,4 2,5<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 147 128 97 87 97 92<br />
Totaal aantal geboorten 5.723 5.723 5.697 5.650 5.671 5.720<br />
% tov aantal geboorten 2,6 2,2 1,7 1,5 1,7 1,6<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 1 1 0 3 1 1<br />
Totaal aantal geboorten 111 123 123 118 91 110<br />
% tov aantal geboorten 0,9 0,8 0 2,5 1,10 0,9<br />
Bron: APS<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bedraagt het percentage geboorten in kansarme gezinnen t.o.v. het totaal aantal geboorten in 2004<br />
0,9% (1 op 110 geboorten). In het Arrondissement Halle-Vilvoorde bedraagt dit 1,6%, voor de Provincie<br />
Vlaams-Brabant 2,5% en voor het Vlaams Gewest 5,9%.<br />
19
II.2.1.4.<br />
Ouderen<br />
II.2.1.4.1. Leeftijdsverdeling<br />
16,7% van de <strong>Hoeilaart</strong>se bevolking is in 2004 ouder dan 65 jaar. In het arrondissement Halle-Vilvoorde is<br />
17,3% van de bevolking ouder dan 65 jaar, in Vlaanderen is dit 17,6%.<br />
(+ zie tabel op pg. 15)<br />
II.2.1.4.2. Ouderdomscoëfficiënt<br />
De ouderdomscoëfficiënt (de verhouding tussen het aantal ouderen en het aantal jongeren) bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong><br />
86,7. In 2004 zijn er op 100 jongeren van 0 tot 14 jaar, 86,7 vijfenzestigplussers. In vergelijking met het Vlaams<br />
Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant en het Arrondissement Halle-Vilvoorde heeft <strong>Hoeilaart</strong> dus nog een<br />
relatief jonge bevolking.<br />
Tabel: ouderdomscoëfficiënt, 01-01-2004<br />
Absoluut aantal 0-14 jarigen Absoluut aantal 65+ Ouderdomscoëfficiënt<br />
Vlaams Gewest 998.502 1.056.974 105,9<br />
Prov. Vlaams-Brabant 175.724 178.688 101,7<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 100.425 98.249 97,8<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 1.917 1.662 86,7<br />
Huldenberg 1.692 1.536 90,8<br />
Linkebeek 935 808 86,4<br />
Overijse 4.495 3.916 87,1<br />
Sint-Genesius-Rode 3.544 2.817 79,5<br />
Tervuren 3.977 3.392 85,3<br />
Bron: APS<br />
Tabel: evolutie ouderdomscoëfficiënten(bevolking 65+jaar t.o.v. bevolking 0-14 jaar)<br />
1999 2004<br />
Vlaams Gewest 96,2 105,9<br />
Prov. Vlaams-Brabant 96,8 101,7<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 93,2 97,8<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 88,5 86,7<br />
Bron: APS<br />
II.2.1.4.3. De grijze druk<br />
De grijze druk geeft de verhouding aan tussen het aantal personen van 60 jaar of ouder en het aantal personen<br />
van 20-59 jaar. De groep 20-59 jarigen valt voor een groot deel samen met de (potentiële) beroepsbevolking, die<br />
de lasten van de vergrijzing moet opvangen. De grijze druk bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> 38,87, wat betekent dat op elke<br />
honderd potentiële arbeidskrachten, er 38,87 60-plussers zijn. In 1999 bedroeg deze grijze druk in <strong>Hoeilaart</strong><br />
39,49.<br />
Tabel: grijze druk (bevolking 60+ ten opzichte van de bevolking 20-59 jaar), in 2004<br />
60+ 20-59 jaar Grijze druk in 2004 Grijze druk in 2010<br />
Vlaams Gewest 1.356.473 3.317.414 40,89 46,1<br />
Prov. Vlaams-Brabant 228.784 569.488 40,17 45,1<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 125.797 309.267 40,68<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 2.097 5.395 38,87<br />
Huldenberg 1.897 4.941 39,39<br />
Linkebeek 1.053 2.434 43,26<br />
Overijse 5.244 12.826 40,89<br />
Sint-Genesius-Rode 3.694 9.414 39,24<br />
Tervuren 4.406 10.816 40,74<br />
Bron: APS<br />
20
II.2.1.4.4. Familiale zorgindex<br />
De familiale zorgindex wordt berekend tussen de bevolking van 80+ en 50-59 jaar. Het is een aanduiding van<br />
hoeveel hoogbejaarden er zijn in verhouding tot de bevolking die er normaliter de zorg moet voor nemen.<br />
Tabel: familiale zorgindex (bevolking 80+ ten opzichte van de bevolking 50-59 jaar), in 2004<br />
80+ 50-59 jaar Familiale zorgindex<br />
Vlaams Gewest 243.291 780.426 31,17<br />
Prov. Vlaams-Brabant 41.246 135.023 30,55<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 22.150 74.630 29,68<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 401 1.442 27,81<br />
Huldenberg 402 1.185 33,92<br />
Linkebeek 196 621 31,56<br />
Overijse 866 3.339 25,94<br />
Sint-Genesius-Rode 638 2.446 26,08<br />
Tervuren 727 2.724 26,69<br />
Bron: APS<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> zijn er in 2004 op elke honderd 50-59 jarigen (potentiële arbeidskrachten) 27,81 80-plussers.<br />
II.2.1.4.5. Interne vergrijzing<br />
De interne vergrijzing is het aandeel van de bevolking van 80 jaar of ouder in de bevolking van 60 jaar of ouder.<br />
Een grote interne vergrijzing geeft weer dat de oudere bevolking uit vrij veel hoogbejaarden bestaat.<br />
Let wel dat dit los staat van de omvang van de bevolking van 60 jaar of ouder. Dit heeft uiteraard gedeeltelijk te<br />
maken met de aanwezigheid van een rustoord in de gemeente. Een hoge interne vergrijzing is niet zonder belang<br />
voor de afstemming van het zorgaanbod.<br />
Tabel: interne vergrijzing (bevolking 80+ ten opzichte van de bevolking 60+), in 2004<br />
80+ 60+ Interne vergrijzing<br />
Vlaams Gewest 243.291 1.356.473 17,94<br />
Prov. Vlaams-Brabant 41.246 228.784 18,03<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 22.150 125.797 17,61<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 401 2.097 19,12<br />
Huldenberg 402 1.897 21,19<br />
Linkebeek 196 1.053 18,61<br />
Overijse 866 5.244 16,51<br />
Sint-Genesius-Rode 638 3.694 17,27<br />
Tervuren 727 4.406 16,50<br />
Bron: APS<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bedraagt de interne vergrijzing 19,12. Op elke honderd 60-plussers zijn er 19,12 80-plussers. In<br />
vergelijking met de andere gemeentes, provincie en Vlaanderen is dit net iets hoger (behalve Huldenberg).<br />
21
II.2.1.5.<br />
Vreemdelingen<br />
II.2.1.5.1. Aantal vreemdelingen<br />
Tabel: aantal vreemdelingen in 2005<br />
Mannen Vrouwen Totaal % tov totale<br />
bevolking<br />
Vlaams Gewest 154.419 142.870 297.289 4,9<br />
Prov. Vlaams-Brabant 31.767 31.161 62.928 6,1<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 20.580 20.589 41.169 7,2<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 752 751 1.503 14,9<br />
Huldenberg 287 283 570 6,2<br />
Linkebeek 211 231 442 9,3<br />
Overijse 2.395 2.368 4.763 19,8<br />
Sint-Genesius-Rode 1.477 1.472 2.949 16,5<br />
Tervuren 2.451 2.429 4.880 23,7<br />
Bron: Ecodata<br />
Op 1 januari 2005 telde <strong>Hoeilaart</strong> 1.503 vreemdelingen. Dit is 14,9% van de totale bevolking, een cijfer dat<br />
beduidend hoger ligt dan het cijfer voor het arrondissement Halle-Vilvoorde, de provincie en het Vlaamse<br />
Gewest.<br />
II.2.1.5.2. Aantal SIF-vreemdelingen<br />
Om een indicatie te hebben van de groep niet-Belgen met een laag inkomen werd in functie van het <strong>Sociaal</strong><br />
Impulsfonds (SIF) een indicator ontworpen (SIF-vreemdelingen) waarbij de nationaliteiten uit de landen met een<br />
laag inkomen (laag BNP per hoofd) en de EU-immigratielanden (Spanje, Portugal, Griekenland, Italië) samen<br />
worden genomen. Dit betekent natuurlijk niet dat alle opgenomen niet-Belgen een laag inkomen zullen hebben,<br />
het gaat zeker niet om een individuele beoordeling.<br />
Het aantal SIF-vreemdelingen bedraagt 3,4% van de inwoners in <strong>Hoeilaart</strong>. Dit is meer dan de provincie en het<br />
Vlaams Gewest, maar hetzelfde als in het arrondissement Halle-Vilvoorde.<br />
Tabel: aantal SIF-vreemdelingen, 01-01-2003<br />
Aantal SIF-vreemdelingen % tov aantal inwoners in 2003<br />
Vlaams Gewest 138.926 2,3<br />
Prov. Vlaams-Brabant 28.195 2,7<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 19.094 3,4<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 339 3,4<br />
Huldenberg 102 1,1<br />
Linkebeek 151 3,1<br />
Overijse 859 3,6<br />
Sint-Genesius-Rode 1.025 5,7<br />
Tervuren 671 3,3<br />
Bron: APS, Provincie Vlaams-Brabant<br />
II.2.2.<br />
II.2.2.1.<br />
Inkomen en tewerkstelling<br />
Inkomen<br />
Het gemiddeld netto belastbaar inkomen per aangifte is het inkomen dat doorgaans het inkomen van het<br />
huishouden betreft. Het gemiddeld inkomen per aangifte bedraagt in 2003 in <strong>Hoeilaart</strong> 29.364 euro.<br />
Het mediaan inkomen per aangifte neemt het middenste inkomen als referentie (er zijn dus evenveel hogere als<br />
lagere inkomens). Het gemiddeld inkomen wordt nogal sterk beïnvloed door uitschieters naar boven of beneden.<br />
22
Er kan in deze cijfers een vertekening optreden doordat EU-ambtenaren geen belastingen betalen en dus ook niet<br />
zijn meegerekend. Het mediaan inkomen per aangifte bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> 20.046 euro.<br />
Tabel: fiscale inkomens, aanslagjaar 2004, inkomens 2003 (bedragen in euro)<br />
Gemiddeld inkomen/aangifte<br />
Mediaan inkomen/aangifte<br />
Vlaams Gewest 25.163 19.384<br />
Prov. Vlaams-Brabant 28.041 20.494<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 28.375 20.496<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 29.364 20.046<br />
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 2006, Provincie Vlaams-Brabant<br />
II.2.2.2.<br />
Tewerkstelling<br />
II.2.2.2.1. Afhankelijkheidsratio<br />
De afhankelijkheidsratio is de bevolking tussen 0 en 19 jaar en 60+ in verhouding met de bevolking tussen 20-<br />
59 jaar. Het is een schatting van het aantal niet-actieve personen in verhouding tot de bevolking op<br />
beroepsactieve leeftijd. Op elke honderd 20-59 jarigen (potentiële arbeidskrachten) zijn er in <strong>Hoeilaart</strong> 84,93<br />
niet-actieve personen. In 1997 bedroeg deze afhankelijkheidsratio 83,3 wat een stijging van ongeveer 1,6%<br />
betekent.<br />
De veroudering van de Belgische bevolking en daling van het aantal jongeren zou tegen 2030 in België leiden<br />
tot een afhankelijkheidsratio van de niet-actieven ten opzichte van de mensen op actieve leeftijd van 105,9.<br />
Tabel: afhankelijkheidsratio (bevolking 0-19 jaar en bevolking en bevolking 60+, ten opzichte van de bevolking 20-59 jaar),<br />
in 2004<br />
0-19 jaar 60+ 20-59 jaar Afhankelijkheidsratio<br />
Vlaams Gewest 1.342.137 1.356.473 3.317.414 81,3<br />
Prov. Vlaams-Brabant 233.632 228.784 569.488 81,2<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 133.727 125.797 309.267 83,9<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 2.485 2.097 5.395 84,93<br />
Huldenberg 2.208 1.897 4.941 83,08<br />
Linkebeek 1.283 1.053 2.434 95,97<br />
Overijse 5.885 5.244 12.826 86,77<br />
Sint-Genesius-Rode 4.787 3.694 9.414 90,09<br />
Tervuren 5.268 4.406 10.816 89,44<br />
Bron: APS<br />
II.2.2.2.2. Beroepsbevolking<br />
De beroepsbevolking (= aantal beroepsactieven) van een regio wordt gevormd door de werkzoekende en<br />
werkende inwoners van die regio. In 2004 bedraagt de beroepsbevolking in <strong>Hoeilaart</strong> 4.228 en er zijn 3.984<br />
werkenden.<br />
We zien dat er in 2004 in <strong>Hoeilaart</strong> 244 niet werkende werkzoekenden (NWWZ) zijn en dat er 1.927 jobs zijn.<br />
Tabel: de beroepsbevolking, aantal werkenden, werkzoekenden en de werkgelegenheid, in 2004<br />
Beroepsbevolking<br />
(18-64 jaar)<br />
Aantal werkenden<br />
(18-64 jaar)<br />
Aantal NWWZ<br />
(18-64 jaar)<br />
Werkgelegenheid<br />
(2003)<br />
Vlaams Gewest 2.766.980 2.544.436 222.545 2.388.913<br />
Prov. Vlaams-Brabant 477.687 448.185 29.502 392.928<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 260.692 245.181 15.512 231.317<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 4.228 3.984 244 1.927<br />
Huldenberg 4.167 3.973 194 1.707<br />
Linkebeek 1.992 1.848 144 1.221<br />
Overijse 9.530 8.988 542 6.231<br />
Sint-Genesius-Rode 7.226 6.776 450 4.059<br />
Tervuren 7.795 7.375 420 3.653<br />
Bron: Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (WAV), APS<br />
23
II.2.2.2.3. Activiteitsgraad<br />
De activiteitsgraad is de mate waarin de bevolking op arbeidsleeftijd actief is op de arbeidsmarkt, dit wil zeggen<br />
wie een job heeft of zoekt (= de beroepsbevolking/ bevolking op arbeidsleeftijd). De activiteitsgraad ligt in<br />
<strong>Hoeilaart</strong> lager dan in het arrondissement, de provincie en het Vlaams Gewest. De activiteitsgraad is wel<br />
toegenomen van 66,9 in 1999 tot 69,5 in 2004.<br />
Tabel: activiteitsgraad, werkzaamheidsgraad, werkloosheidsgraad en werkgelegenheidsgraad, in 2004<br />
Activiteitsgraad Werkzaamheidsgraad<br />
Werkloosheids-graad<br />
(in %)<br />
Werkgelegenheidsgraad<br />
(in %)<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2003 2002 -<br />
2003<br />
Vlaams Gewest 73,6 + 0,3 67,7 + 0,5 8,3 + 0,60 63,7 - 0,3<br />
Prov. Vlaams-Brabant 74,2 + 0,9 69,7 + 0,6 6,4 + 0,52 61,2 - 0,6<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 74,4 + 0,9 69,9 + 0,5 6,2 + 0,57 66,2 - 1,7<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 69,5 - 0,1 65,5 - 0,1 5,9 + 0,02 31,7 + 0,3<br />
Huldenberg 75,5 + 1,4 72,0 + 1,0 4,9 + 0,64 31,1 + 0,4<br />
Linkebeek 70,8 + 5,3 65,7 +5,4 7,3 + 0,02 43,4 - 1,1<br />
Overijse 64,8 + 0,9 61,1 + 0,5 5,8 + 0,64 42,4 -0,6<br />
Sint-Genesius-Rode 67,2 + 0,3 63,0 + 0 6,4 + 0,44 37,7 - 0,8<br />
Tervuren 63,4 + 0,8 60,0 +0,4 5,5 + 0,61 29,7 - 2,2<br />
Bron: Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (WAV), Arvastat<br />
II.2.2.2.4. Werkzaamheidsgraad<br />
De werkzaamheidsgraad is het aantal werkenden ten opzichte van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-65<br />
jaar). De werkzaamheidsgraad bedraagt 65,5 in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004.<br />
II.2.2.2.5. Werkgelegenheidsgraad<br />
De werkgelegenheid is het aantal jobs of arbeidsplaatsen voor de bevolking in de eigen gemeente. De totale<br />
werkgelegenheid bestaat uit de loontrekkende werkgelegenheid, de zelfstandige werkgelegenheid, en de jobs<br />
van de vergoede en niet-vergoede helpers.<br />
Dit wil echter niet zeggen dat de bevolking van deze gemeente effectief aan het werk is in de eigen gemeente.<br />
Het werkaanbod in de gemeente is niet altijd afgestemd op de scholingsgraad, beroepskeuze, enz. van de<br />
aanwezige bevolking.<br />
De werkgelegenheidsgraad geeft de verhouding tussen het aantal jobs en het aantal inwoners op arbeidsleeftijd.<br />
De werkgelegenheidsgraad bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> 31,7% in 2003.<br />
Tabel: werkgelegenheid, waarvan jobs in loondienst, zelfstandigen in hoofdberoep en aanwezigheidsindex per hoofdsector,<br />
in 2003<br />
Totaal<br />
aantal<br />
Jobs in loondienst<br />
Zelfstandigen in<br />
hoofdberoep<br />
jobs Totaal<br />
aan jobs<br />
in loon<br />
-dienst<br />
Aanwezig<br />
- heids<br />
- index<br />
Primaire<br />
sector<br />
Aanwezig<br />
- heids<br />
- index<br />
Secundaire<br />
sector<br />
Aanwezig<br />
- heids<br />
- index<br />
Tertiaire<br />
sector<br />
Aanwezig<br />
- heids<br />
- index<br />
Quartaire<br />
sector<br />
Aanwezig<br />
- heids<br />
- index<br />
totaal aantal<br />
zelfstandigen<br />
in<br />
hoofdberoep<br />
Aanwezig<br />
-heids<br />
-index<br />
Vlaams Gewest 2.388.913 1.989638 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 330.605 1,00 68.670<br />
Prov. Vlaams-<br />
Brabant<br />
392.928 328.315 0,96 0,76 0,57 1,31 0,91 56.470 1,00 8.143<br />
Arr. Halle -<br />
Vilvoorde<br />
231.317 194.252 1,05 0,75 0,62 1,73 0,65 32.544 1,06 4.521<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 1.927 1.149 0,36 1,05 0,12 0,50 0,38 686 1,29 92<br />
Bron: Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (WAV)<br />
Totaal<br />
aantal<br />
helpers in<br />
hoofdberoep<br />
24
In bovenstaande tabel duidt de aanwezigheidsindex aan in hoeverre de werkgelegenheid er sterk of minder sterk<br />
aanwezig is in vergelijking met gemiddeld Vlaanderen.<br />
Daartoe wordt de verhouding tussen enerzijds het aantal arbeidsplaatsen in deze regio en anderzijds het totaal<br />
aantal personen op arbeidsleeftijd in die regio vergeleken met dezelfde verhouding voor het Vlaams Gewest.<br />
Deze aanwezigheidsindex kan als volgt worden geïnterpreteerd. Ligt de waarde 1, dan is het aantal arbeidsplaatsen in de betrokken regio groter dan gemiddeld in Vlaanderen;<br />
m.a.w. de werkgelegenheid is in deze regio sterker aanwezig.<br />
De aanwezigheidsindex kan tevens verfijnd worden naar sector. Ze geeft weer hoe de werkgelegenheid in de<br />
betrokken sector van de regio ‘aanwezig’ is in vergelijking met Vlaanderen.<br />
De primaire (hoofd)sector omvat de landbouw en de visserij, de secundaire (hoofd)sector de industrie, de<br />
nutssector en de bouw, de tertiaire (hoofd)sector de handel, de horeca, het vervoer en de bedrijfsdiensten, en de<br />
quartaire (hoofd)sector de publieke diensten zoals de overheid, het onderwijs en de gezondheidszorg.<br />
II.2.2.3.<br />
Werkloosheid<br />
II.2.2.3.1. Werkloosheidsgraad<br />
De werkloosheidsgraad is het aandeel werklozen in de beroepsbevolking (= niet-werkende<br />
werkzoekenden/beroepsbevolking).<br />
De werkloosheidsgraad is gelijk aan het aantal op het einde van de maand ingeschreven niet-werkende<br />
werkzoekenden jonger dan 65 jaar in % van de beroepsbevolking jonger dan 65 jaar.<br />
De werkloosheidsgraad bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004 5,9, wat lager is dan in het arrondissement, de provincie<br />
en Vlaanderen. De werkloosheidsgraad is in <strong>Hoeilaart</strong> wel toegenomen van 4,4 in 1999 naar 5,9 in 2004.<br />
II.2.2.3.2. Jonge werklozen<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft 20 uitkeringsgerechtigd volledig werklozen jonger dan 25 jaar in 2004 (0,20% t.o.v. totaal aantal<br />
inwoners). Dit percentage ligt lager dan het Vlaams Gewest (0,44%), de Provincie Vlaams-Brabant (0,32%) en<br />
het arrondissement Halle-Vilvoorde (0,29%).<br />
We zien ook dat het percentage uitkeringsgerechtigd volledig werklozen van 1999 tot 2004 gestegen is in het<br />
Vlaams Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant, het arrondissement Halle-Vilvoorde, <strong>Hoeilaart</strong> en de omliggende<br />
gemeenten.<br />
25
Tabel: uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW) jonger dan 25 jaar (aantal en %)<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004<br />
Vlaams Gewest 23.824 18.309 17.929 22.680 27.792 26.583<br />
% tov aantal inwoners 0,31 0,30 0,38 0,46 0,44<br />
Prov. Vlaams-Brabant 2.547 2.080 1.927 2.676 3.297 3.277<br />
% tov aantal inwoners 0,20 0,19 0,26 0,32 0,32<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 1.212 996 913 1.401 1.609 1.639<br />
% tov aantal inwoners 0,18 0,16 0,25 0,28 0,29<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 8 15 10 14 16 20<br />
% tov aantal inwoners 0,15 0,10 0,14 0,16 0,20<br />
Huldenberg 14 10 10 13 17 20<br />
% tov aantal inwoners 0,11 0,11 0,14 0,19 0,22<br />
Linkebeek 9 6 12 10 11 11<br />
% tov aantal inwoners 0,13 0,25 0,21 0,23 0,23<br />
Overijse 26 20 21 31 36 39<br />
% tov aantal inwoners 0,08 0,09 0,13 0,15 0,16<br />
Sint-Genesius-Rode 36 28 22 24 34 32<br />
% tov aantal inwoners 0,16 0,12 0,13 0,19 0,18<br />
Tervuren 17 11 21 32 24 27<br />
% tov aantal inwoners 0,05 0,10 0,16 0,12 0,13<br />
Bron: APS<br />
II.2.2.3.3. Langdurige werklozen<br />
Er zijn in <strong>Hoeilaart</strong> 70 langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen in 2004 (0,70% van het totaal aantal<br />
inwoners). Dit percentage ligt lager dan het Vlaams Gewest (1,25%), de Provincie Vlaams-Brabant (0,85%) en<br />
het arrondissement Halle-Vilvoorde (0,83%).<br />
Ook het percentage langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen is van 1999-2004 gestegen in het Vlaams<br />
Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant, het arrondissement, <strong>Hoeilaart</strong> en enkele omliggende gemeenten (behalve<br />
Linkebeek en Sint-Genesius-Rode).<br />
Tabel: aantal langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen (UVW) (aantal en %)<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004<br />
Vlaams Gewest 81.329 65.959 53.757 54.195 65.387 75.188<br />
% tov aantal inwoners 1,11 0,90 0,91 1,09 1,25<br />
Prov. Vlaams-Brabant 8.791 6.916 5.670 5.748 7.488 8.799<br />
% tov aantal inwoners 0,68 0,56 0,56 0,73 0,85<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 4.555 3.561 2.950 3.169 4.019 4.724<br />
% tov aantal inwoners 0,64 0,53 0,56 0,71 0,83<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 70 61 45 46 70 70<br />
% tov aantal inwoners 0,62 0,46 0,46 0,69 0,70<br />
Huldenberg 14 10 10 13 17 20<br />
% tov aantal inwoners 0,11 0,11 0,14 0,19 0,22<br />
Linkebeek 59 50 41 49 48 47<br />
% tov aantal inwoners 1,05 0,86 1,02 1,00 0,99<br />
Overijse 176 135 117 136 150 164<br />
% tov aantal inwoners 0,57 0,49 0,57 0,63 0,68<br />
Sint-Genesius-Rode 212 166 112 100 127 140<br />
% tov aantal inwoners 0,92 0,63 0,56 0,71 0,78<br />
Tervuren 112 90 85 82 95 118<br />
% tov aantal inwoners 0,45 0,42 0,41 0,47 0,56<br />
Bron: APS<br />
26
II.2.3.<br />
II.2.3.1.<br />
Huisvesting en woonsituatie<br />
De woonmogelijkheden<br />
Tabel: woningtype (in 2001, %)<br />
Totaal<br />
eengezinswoning<br />
Alleenstaande<br />
woning<br />
Eengezinswoning<br />
Half<br />
open<br />
bebouwing<br />
Rijwoning<br />
Type<br />
eengezinswoning<br />
onbekend<br />
Appartement,<br />
studio,<br />
kamer<br />
Caravan,<br />
chalet,<br />
woonwagen<br />
Andere<br />
types<br />
Vlaams Gewest 79,5 36,1 20,4 22,6 0,38 20,0 0,11 0,42<br />
Prov. Vlaams-Brabant 83,0 42,4 21,1 19,3 0,21 16,4 0,11 0,49<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 82,3 36,6 24,0 21,5 0,21 17,2 0,08 0,46<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 86,2 59,4 17,0 9,6 0,16 13,4 0,03 0,32<br />
Huldenberg 94,1 75,8 14,1 3,9 0,25 5,0 0,25 0,65<br />
Linkebeek 79,2 29,5 26,7 22,9 0,11 20,1 0,06 0,61<br />
Overijse 91,4 70,4 14,0 6,9 0,12 8,1 0,04 0,46<br />
Sint-Genesius-Rode 88,3 51,9 21,7 14,5 0,15 11,4 0,03 0,22<br />
Tervuren 86,1 47,0 20,3 18,6 0,15 13,7 0,03 0,21<br />
Bron: FOD Economie– <strong>Sociaal</strong> economische enquête 2001<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> vinden we vooral eengezinswoningen terug. 86,2% van de woningen zijn eengezinswoningen.<br />
II.2.3.2.<br />
Comfort van de woningen<br />
Tabel: woningcomfort 2001<br />
Woningaantal % met groot<br />
comfort<br />
% middelmatig<br />
comfort<br />
% klein comfort % zonder klein<br />
comfort<br />
Vlaams Gewest 2.348.025 56,0 14,0 25,0 4,9<br />
Prov. Vlaams-Brabant 395.235 63,5 14,1 17,7 4,7<br />
Arr. Halle - Vilvoorde 214.814 63,7 13,5 18,2 4,6<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 3.762 70,1 14,3 12,0 3,6<br />
Bron: Nationaal Instituut oor de Statistiek (via ecodata), FOD Economie - <strong>Sociaal</strong> economische enquête 2001, Provincie<br />
Vlaams-Brabant<br />
Bij woningen zonder klein comfort ontbreekt één of beide van de volgende comfortkenmerken: WC met<br />
waterspoeling en badkamer. Woningen met klein comfort hebben een badkamer en WC. Woningen met<br />
middelmatig comfort zijn de woningen met badkamer, WC en centrale verwarming. Woningen met groot<br />
comfort zijn de woningen uitgerust met badkamer, WC, centrale verwarming, een keuken van 4 m 2 of een<br />
geïntegreerde keuken, een telefoon of GSM en een auto.<br />
Tabel: comfortelementen 2001<br />
% met auto % met GSM % met internet Oppervlakte per<br />
inwoner in m 2<br />
Vlaams Gewest 79,3 nb nb 33,4<br />
Prov. Vlaams-Brabant 81,9 65,6 31,2 35,5<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 82,5 66,9 31,0 34,4<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 83,4 67,7 36,4 36,2<br />
Nb: niet beschikbaar op dit moment<br />
Bron: Nationaal Instituut voor de Statistiek (via Ecodata), FOD Economie – <strong>Sociaal</strong>-economische enquête 2001, Provincie<br />
Vlaams-Brabant<br />
Het bezit van een auto, een GSM en een internetaansluiting worden ook als comfortelementen aanzien in de<br />
sociaal-economische enquête (SEE) van 2001.<br />
27
II.2.3.3.<br />
De prijzen van woonhuizen<br />
Tabel: verkopen (openbare en uit de hand) van woonhuizen en appartementen, gemiddelde koopprijs in euro, in 2004<br />
Grote woning<br />
Kleine en middelgrote Appartementen<br />
woning<br />
Vlaams Gewest 295.092 109.897 128.702<br />
Prov. Vlaams-Brabant 306.905 127.126 125.033<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 316.922 132.291 124.431<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 305.595 124.206 142.679<br />
Huldenberg 276.008 140.301 179.750<br />
Linkebeek 309.924 169.068 120.030<br />
Overijse 345.705 154.462 176.482<br />
Sint-Genesius-Rode 466.717 146.612 179.521<br />
Tervuren 415.042 158.294 99.025<br />
Bron: APS<br />
Grote woningen zijn herenhuizen, villa's, bungalows, landhuizen en landbouwerswoningen. In <strong>Hoeilaart</strong><br />
bedraagt de gemiddelde koopprijs van grote woningen 305.595 euro in 2004.<br />
Kleine en middelgrote woningen zijn arbeiders- of werkmanswoningen, bediendewoningen, renteniers- en<br />
burgerhuizen. De gemiddelde koopprijs van kleine en middelgrote woningen bedraagt 124.206 euro in <strong>Hoeilaart</strong><br />
in 2004.<br />
Daarnaast bedraagt de gemiddelde koopprijs van appartementen 142.679 terug in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004.<br />
Tabel: verkopen (openbare en uit de hand) van grote woningen, gemiddelde koopprijs in euro, evolutie 2000-2004<br />
2000 2004 Evolutie 2000-2004<br />
Vlaams Gewest 262.733 295.092 + 32.359<br />
Prov. Vlaams-Brabant 281.041 306.905 + 25.864<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 289.556 316.922 + 27.366<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 245.042 305.595 + 60.553<br />
Huldenberg 115.318 276.008 + 35.400<br />
Linkebeek 244.736 309.924 + 65.188<br />
Overijse 299.349 345.705 + 46.356<br />
Sint-Genesius-Rode 364.006 466.717 + 102.711<br />
Tervuren 365.202 415.042 + 49.840<br />
Bron: APS<br />
Tabel: verkopen (openbare en uit de hand) van kleine en middelgrote woningen, gemiddelde koopprijs in euro, evolutie<br />
2000-2004<br />
2000 2004 Evolutie 2000-2004<br />
Vlaams Gewest 84.771 109.897 + 25.126<br />
Prov. Vlaams-Brabant 101.636 127.126 + 25.490<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 106.751 132.291 + 25.540<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 114.487 124.206 + 9.719<br />
Huldenberg 115.318 140.301 + 24.983<br />
Linkebeek 125.988 169.068 + 43.080<br />
Overijse 124.153 154.462 + 30.309<br />
Sint-Genesius-Rode 84.771 146.612 + 61.841<br />
Tervuren 116.174 158.294 + 42.120<br />
Bron: APS<br />
28
Tabel: verkopen (openbare en uit de hand) van appartementen, gemiddelde koopprijs in euro, evolutie 2000-2004<br />
2000 2004 Evolutie 2000-2004<br />
Vlaams Gewest 92.981 128.702 + 35.721<br />
Prov. Vlaams-Brabant 85.648 125.033 + 39.385<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 90.414 124.431 + 34.017<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 84.283 142.679 + 58.396<br />
Huldenberg 57.945 179.750 + 121.805<br />
Linkebeek 67.263 120.030 + 52.767<br />
Overijse 117.726 176.482 + 58.756<br />
Sint-Genesius-Rode 92.981 179.521 + 86.540<br />
Tervuren 83.168 99.025 + 15.857<br />
Bron: APS<br />
II.2.3.4.<br />
De sociale huisvesting<br />
Op 31/12/2006 waren er in <strong>Hoeilaart</strong> 58 huurhuizen en 114 huurappartementen (Bron: Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>).<br />
II.2.4.<br />
II.2.4.1.<br />
Kansarmoede en kwetsbare groepen<br />
Leefloontrekkers<br />
Sinds1 oktober 2002 is de ‘Wet betreffende het recht op maatschappelijk integratie’, beter bekend als de<br />
‘leefloonwet’ van toepassing (wet van 26 mei 2002, B.S., 31 juli 2002). Deze wet vervangt de wet van 1974<br />
inzake het bestaansminimum.<br />
<strong>Hoeilaart</strong> telt 27 leefloontrekkers in 2004.<br />
Tabel: aantal begunstigde leeflontrekkers, in 2004<br />
Aantal<br />
% tov totaal aantal inwoners<br />
Vlaams Gewest 23.779 0,39<br />
Prov. Vlaams-Brabant 2.543 0,25<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 1.272 0,22<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 27 0,27<br />
Huldenberg 12 0,13<br />
Linkebeek 10 0,21<br />
Overijse 29 0,12<br />
Sint-Genesius-Rode 31 0,17<br />
Tervuren 51 0,25<br />
Bron: APS<br />
II.2.4.2.<br />
WIGW’s<br />
W.I.G.W. is een afkorting die staat voor ‘weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen’. Het W.I.G.W.-<br />
statuut geeft recht op een verhoogde financiële tussenkomst van het ziekenfonds bij bijv. hospitalisatie,<br />
medicatie, enz.<br />
In 2004 zijn er 632 WIGW’s in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
29
Tabel: aantal WIGW’s, in 2004<br />
Aantal<br />
% t.o.v. totale bevolking<br />
Vlaams Gewest 486.213 8,08<br />
Prov. Vlaams-Brabant 66.018 6,39<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 32.678 5,75<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 632 6,33<br />
Huldenberg 637 7,04<br />
Linkebeek 180 3,77<br />
Overijse 1.073 4,48<br />
Sint-Genesius-Rode 634 3,54<br />
Tervuren 804 3,92<br />
Bron: APS<br />
30
II.3.<br />
Omgevingsanalyse individuele sociale hulpverlening<br />
Individuele sociale hulpverlening is een belangrijke taak van het OCMW, maar ook van het Centrum Algemeen<br />
Welzijnswerk, het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg en de ziekenfondsen. In dit hoofdstuk beperken we<br />
ons tot de bespreking van enkele algemene cijfergegevens, de actoren en hun aanbod. Het spreekt voor zich dat<br />
er nog vele andere actoren diensten aanbieden omtrent individuele sociale hulpverlening, maar dit zou ons te ver<br />
doen uitweiden.<br />
II.3.1. Algemene cijfergegevens 2<br />
Kinderen geboren in een kansarm gezin<br />
Dit percentage ligt lager to.v. het arrondissement Halle-Vilvoorde, de Provincie Vlaams-Brabant en het Vlaams<br />
Gewest.<br />
Aantal vreemdelingen<br />
Er zijn meer vreemdelingen en SIF-vreemdelingen in <strong>Hoeilaart</strong> dan in het arrondissement Halle-Vilvoorde, de<br />
provincie en het Vlaamse Gewest.<br />
Om een indicatie te hebben van de groep niet-Belgen met een laag inkomen werd in functie van het <strong>Sociaal</strong><br />
Impulsfonds (SIF) een indicator ontworpen (SIF-vreemdelingen) waarbij de nationaliteiten uit de landen met een<br />
laag inkomen (laag BNP per hoofd) en de EU-immigratielanden (Spanje, Portugal, Griekenland, Italië) samen<br />
worden genomen. Dit betekent natuurlijk niet dat alle opgenomen niet-Belgen een laag inkomen zullen hebben,<br />
het gaat zeker niet om een individuele beoordeling.<br />
Werkloosheid<br />
De werkloosheidsgraad in <strong>Hoeilaart</strong> ligt lager dan in het arrondissement Halle-Vilvoorde, de provincie en het<br />
Vlaamse Gewest, maar is de laatste jaren wel gestegen.<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft een lager percentage uitkeringsgerechtigd volledig werklozen jonger dan 25 jaar to.v. het<br />
arrondissement Halle-Vilvoorde, de Provincie Vlaams-Brabant en het Vlaams Gewest. Het percentage is wel<br />
gestegen t.o.v. 1999.<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft een lager percentage langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen to.v. het arrondissement<br />
Halle-Vilvoorde, de Provincie Vlaams-Brabant en het Vlaams Gewest. Ook hier is het percentage gestegen t.o.v.<br />
1999.<br />
De prijzen van woonhuizen<br />
Zowel de koop- als huurprijzen stijgen in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
De sociale huisvesting<br />
Er is nood aan meer sociale huisvesting.<br />
Leefloontrekkers<br />
<strong>Hoeilaart</strong> telt 32 leefloontrekkers in 2006.<br />
Armoede bij de oudere bevolking<br />
Het gebruik van enkele uitkeringen, namelijk leefloon, inkomensgarantie voor ouderen en tegemoetkoming hulp<br />
aan bejaarden, kan een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van ‘arme’ ouderen of ouderen met een<br />
verminderde zelfredzaamheid. Toch is enige voorzichtigheid hier op zijn plaats. Bij een hoog aandeel ouderen<br />
dat gebruik maakt van een uitkering is het immers ook mogelijk dat zij goed op de hoogte zijn gebracht van het<br />
bestaan van deze uitkeringen (bijv. door een sociale dienst of organisatie).<br />
2 Hoofdstuk 1: algemene omgevingsanalyse<br />
31
Het aantal oudere leefloners blijft voorlopig beperkt, zoals je in onderstaande tabel kan zien.<br />
Tabel: oudere leefloners, ouderen met een GI of IGO en begunstigden hulp aan bejaarden<br />
Leefloners 2004 GI of IGO 2004 THB 2005<br />
60+ Totaal % op oudere bevolking Aantal % op oudere bevolking<br />
Vlaams Gewest 2.754 56.568 5,4 74.847 7,0<br />
Vlaams-Brabant 316 7.259 4,1 8.506 4,7<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 170 3.285 3,3 3.528 3,5<br />
<strong>Hoeilaart</strong>
II.3.2.<br />
Het lokale aanbod<br />
In onderstaande tekst wordt er eerst een overzicht gegeven van de belangrijkste taken van het OCMW voor wat<br />
betreft de individuele sociale hulpverlening. Vervolgens kijken we naar het aanbod van het CAW en het CGG<br />
Tenslotte bespreken we de taken van de ziekenfondsen.<br />
II.3.2.1.<br />
OCMW<br />
II.3.2.1.1. Recht op maatschappelijke integratie 3<br />
Vanaf 2 oktober 2002 is een nieuwe wet van toepassing namelijk de wet inzake het recht op maatschappelijke<br />
integratie van 26 mei 2002. Die wet vervangt de oude bestaansminimumwet van 1974.<br />
Het OCMW van elke gemeente heeft de opdracht het recht op maatschappelijke integratie te waarborgen aan de<br />
personen die over onvoldoende bestaansmiddelen beschikken en die de voorwaarden van de wet vervullen. Er<br />
moet worden gestreefd naar een maximale integratie en participatie aan het maatschappelijk leven. Hiervoor<br />
beschikt het OCMW over drie belangrijke instrumenten: de tewerkstelling, een leefloon en een<br />
geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie, al dan niet gecombineerd.<br />
II.3.2.1.2. Andere financiële steun<br />
Bij financiële moeilijkheden kunnen verschillende vormen van hulpverlening geboden worden. Aan elke<br />
financiële tussenkomst gaat een sociaal onderzoek vooraf. In onderstaande tekst bespreken we enkele toelagen<br />
en voorschotten.<br />
In 2006 waren er 97 dossiers inzake financiële tussenkomst door het OCMW en 38 dossiers inzake financiële<br />
hulpverlening aan en opvang van asielzoekers. 4<br />
II.3.2.1.2.1 Toelagen<br />
1) Huurtoelage en huurwaarborg<br />
Huurtoelage OCMW<br />
De huurprijzen op de private huurmarkt zijn enorm hoog. Voor mensen met een gemiddeld, laat staan een laag<br />
inkomen, wordt het steeds moeilijker om een degelijke woning te huren aan een redelijke prijs. Heel wat<br />
OCMW-cliënten stellen aan het OCMW de vraag of het OCMW niet een gedeelte van de huur kan ten laste<br />
nemen.<br />
Wanneer een cliënt de huishuur van zijn woning door omstandigheden moeilijk kan betalen, kan het OCMW<br />
beslissen om tijdelijk een tussenkomst te verlenen. De toekenning van de huurtoelage wordt voorafgegaan door<br />
een sociaal onderzoek. 5<br />
Het OCMW baseert zich bij het toekennen van een huurtoelage op een eigen reglement, waarbij de huurprijs en<br />
de inkomsten vergeleken worden. Er wordt als basisregel gesteld dat de kosten voor huisvesting ongeveer 1/3<br />
mogen bedragen van de inkomsten. In de praktijk valt dit echter nog maar zelden voor, gezien de huurprijzen in<br />
de rand van Vlaams-Brabant de laatste decennia enorm zijn toegenomen.<br />
3 www.mi-is.be<br />
4 Jaarverslag OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 2006<br />
5 www.vvsg.be<br />
33
In 2006 werd er een enquête uitgevoerd, waarbij o.m. werd nagegaan in welke mate er een stijging of daling te<br />
zien was bij de tussenkomsten van het OCMW in de huur.<br />
Tabel: stijging of daling van het aantal dossiers toekenning huurtoelage bij OCMW’s en CAW’s, in 2006<br />
Stijging sinds 2001 Oost-Vlaanderen Limburg West-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant<br />
Tussenkomst huur 35,5% 69,9% 2,1% -25,6% 3,3%<br />
Bron: Enquête – Tom Dehaene - 2007<br />
Van 2001 tot 2006 is er dus een stijging op te merken in Vlaams-Brabant van 3,3%. In vergelijking met Oost-<br />
Vlaanderen en Limburg ligt dit percentage opmerkelijk lager.<br />
Ook het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> merkt dat het aantal dossiers stijgt. Het is echter niet vanzelfspekend om aan elke<br />
vraag naar een tussenkomst te beantwoorden, aangezien men verschillende knelpunten ervaart: 6<br />
Een eerste knelpunt is dat het geven van een huurtoelage bijzonder duur is. Om de huur voor de cliënt echt<br />
betaalbaar te houden, zou het OCMW per cliënt maandelijks al gauw 150 à 250 euro of zelfs meer moeten<br />
bijpassen. Wanneer men dit moet doen voor alle cliënten die op de private markt huren, wordt het systeem al<br />
snel onbetaalbaar voor het OCMW.<br />
Een tweede knelpunt is dat het OCMW enkel een huurtoelage kan geven voor woningen die voldoen aan de<br />
nodige kwaliteitsvereisten. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat het OCMW verhuurders van slechte<br />
woningen financieel ondersteunt. Het OCMW is echter niet uitgerust om kwaliteitscontroles te doen van het<br />
betrokken pand. Bovendien kosten dergelijke controles teveel tijd. Een huurder moet snel kunnen beslissen en<br />
kan niet wachten op de beslissing van het OCMW over een eventuele bijpas in de huur. Tegen dan is de woning<br />
al lang verhuurd aan een andere kandidaat-huurder.<br />
Tenslotte heeft een huurtoelage als mogelijk effect dat verhuurders hun huurprijs gaan verhogen. Een<br />
huurtoelage werkt dan ontwrichtend op de lokale huurmarkt en daar zijn alle huurders, in het bijzonder de<br />
huurders met een laag inkomen, de dupe van.<br />
Ondanks deze knelpunten kent het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> regelmatig tussenkomsten in de huur toe. In die<br />
gevallen dat het OCMW geen steun kan verlenen, gaat het wel na of de cliënt in aanmerking komt voor de<br />
Vlaamse huurtoelage en installatiepremie en begeleidt het hem bij de vraag.<br />
Vlaamse huurtoelage en installatiepremie<br />
De Vlaamse huurtoelage en installatiepremie bestaat uit een éénmalige installatiepremie en een maandelijkse<br />
huurtoelage voor personen die van een ongezonde naar een gezonde woning verhuizen. Zowel de aanvrager als<br />
de woning dienen aan een aantal voorwaarden te voldoen.<br />
Een dakloze die minstens zes maanden over geen vaste verblijfplaats beschikt en een gezonde woning in huur<br />
neemt, komt in principe in aanmerking voor het bekomen van een Vlaamse huurtoelage en installatiepremie<br />
tenminste wanneer ook alle overige voorwaarden zijn voldaan. 7<br />
Gemiddeld wordt per begunstigde een huursubsidie van 117 euro uitbetaald in de private sector en 63 euro in de<br />
sociale sector. Tussen 1996 en 2004 ontvingen 18.952 begunstigden in totaal bijna 60 miljoen euro. 8<br />
Tabel: tegemoetkomingen en aantal begunstigden voor huursubsidie en installatiepremie in Vlaanderen, van 2000 tot 2004<br />
2004 2003 2002 2001 2000<br />
Aantal begunstigden 2.184 2.174 2.054 1.812 2.408<br />
Totaal bedrag in euro 8.941.274,5 8.731.367,0 7.959.788,0 7.163.373,1 7.671.120,0<br />
Bron: APS<br />
6 www.vvsg.be<br />
7 www.vvsg.be<br />
8 Vrind 2006 – Vlaamse Regionale Indicatoren<br />
34
Huurwaarborg<br />
Inhoud<br />
OCMW’s helpen regelmatig personen bij het vinden van een woning die ze anders niet zouden kunnen<br />
bekomen, gelet op hun geringe financiële middelen: namelijk door een dienstverlening in de vorm van een<br />
huurwaarborg. 9<br />
Moeilijkheid die men ondervindt is het feit dat heel wat eigenaars de voorkeur geven aan huurders die niet<br />
hoeven af te hangen van een OCMW. Daardoor zal een OCMW dikwijls overwegen om de huurwaarborg als<br />
voorschot toe te kennen aan betrokkenen. Zo kan men de huurwaarborg betalen als ‘gewone’ huurder, zodat<br />
deze laatste zonder verwijzing naar een OCMW de borg kan stellen net als een ‘gewone’ huurder.<br />
Dit voorschot is evenwel slechts één van de mogelijkheden om deze huurwaarborg toe te kennen. De OCMW's<br />
hebben drie mogelijkheden om cliënten te ondersteunen bij het betalen van de huurwaarborg: 10<br />
• het OCMW levert een waarborgbrief af aan de verhuurder. Dit betekent dat de verhuurder geen<br />
geldelijke huurwaarborg ontvangt, maar van het OCMW wel de schriftelijke zekerheid krijgt dat het<br />
OCMW de waarborg zal betalen indien na het aflopen van de huurovereenkomst blijkt dat de<br />
verhuurder aanspraak kan maken op een deel van de waarborg (door schade, achterstallige huur).<br />
• het OCMW kan voor dergelijke borgstelling ook beroep doen op de diensten van een bank. In dat geval<br />
wordt een bankwaarborg afgeleverd.<br />
• het OCMW stort het bedrag van de huurwaarborg op een geblokkeerde rekening op naam van de<br />
huurder (conform de woninghuurwet) .<br />
Het OCMW moet trouwens ook voor iedere huurwaarborg, rekeninghoudend met de draagkracht van de<br />
betrokken persoon, de modaliteiten van een terugbetalingsplan vastleggen. Wanneer het OCMW van oordeel is<br />
dat de cliënt niet in de mogelijkheid verkeert om de huurwaarborg terug te betalen, kan het OCMW afwijken van<br />
deze verplichting.<br />
Voor cliënten die een sociale huurwoning huren, dient de hulpverlening van het OCMW afgestemd te zijn op<br />
de sociale huurwet.<br />
Cijfergegevens<br />
Uit een persmededeling van 23 maart 2004 van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten blijkt dat<br />
liefst 13.000 Vlaamse huurders jaarlijks gebruik maken van de hulp van een OCMW bij het betalen van een<br />
huurwaarborg.<br />
Gemeenten tot 50.000 inwoners geven gemiddeld aan 15 op 10.000 inwoners een ondersteuning bij de betaling<br />
van de huurwaarborg. In absolute cijfers betekent dit bijvoorbeeld dat het OCMW van Puurs jaarlijks 23<br />
huurwaarborgen aflevert, Dilsem-Stokkem 25 en Balen 33.<br />
In voorsteden met meer dan 50.000 inwoners loopt dit al gauw op tot meer dan 25 inwoners op 10.000. Zo<br />
bezorgde het OCMW van Kortrijk in 2003 aan 332 mensen een huurwaarborgregeling, Leuven aan 378<br />
huurders, Mechelen aan 199 huurders. 11<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> werden 9 huurwaarborgen (waarborgbrieven) toegekend in 2005. 12<br />
De OCMW's krijgen een beperkte federale toelage voor het verlenen van huurwaarborgen.<br />
De OCMW's kunnen een toelage krijgen voor de kosten van het samenstellen van een huurwaarborg. Het gaat<br />
om een bedrag van 25 euro per huurwaarborg, mits deze voldoet aan enkele voorwaarden.<br />
9 www.mi-is.be<br />
10 Koninklijk besluit van 18 juni 2004 houdende toekenning van een toelage voor het jaar 2005 aan de openbare centra voor<br />
maatschappelijk welzijn voor de kosten voor het samenstellen van huurwaarborgen ten gunste van personen die ze niet<br />
kunnen betalen<br />
11 Wetsvoorstel tot instelling van een huurwaarborgfonds – 14 juli 2005<br />
12 www.vvsg.be - document huurwaarborgen<br />
35
Op te merken valt dat deze toelage slechts een druppel op een hete plaat betekent: zo kon <strong>Hoeilaart</strong> voor het jaar<br />
2005 rekenen op een toelage van 150,00 €, terwijl het totaal van de toegekende huurwaarborgen 9.882,22 €<br />
bedroeg!<br />
2) Verwarmingstoelage<br />
Onder bepaalde voorwaarden kan men beroep doen op de verwarmingstoelage van de federale regering of het<br />
OCMW.<br />
De verwarmingstoelage van het OCMW is vooral bedoeld voor éénoudergezinnen en enkel in de<br />
wintermaanden.<br />
De verwarmingstoelage van de federale regering wordt toegekend via het ‘<strong>Sociaal</strong> Verwarmingsfonds’;<br />
Deze toelage komt voor een deel tussen in de betaling van de stookoliefactuur van personen die zich in een<br />
moeilijke situatie bevinden. Het is enkel actief van 1 september tot 30 april van elk jaar.<br />
Tijdens het eerste werkingsjaar heeft het <strong>Sociaal</strong> Verwarmingsfonds 80.000 gezinnen uit de kou gehaald door<br />
hen een verwarmingstoelage toe te kennen. In totaal stelde het <strong>Sociaal</strong> Verwarmingsfonds tussen 1 september<br />
2005 en 30 april 2006 reeds een voorlopig bedrag van 10.788.895,01€ ter beschikking. 13<br />
3) Mantelzorgtoelage<br />
Thuis kunnen zijn en blijven is de wens van de meeste mensen, zeker als men zorgbehoevend is. Wie<br />
afhankelijk wordt van anderen door ziekte, handicap of ouderdom, verlangt meestal in het vertrouwde milieu te<br />
worden verzorgd. Vaak zullen mensen die zorg nodig hebben in eerste instantie terugvallen op hun eigen gezin<br />
en hun familie (het natuurlijk zorgmilieu). De meerwaarde van thuis te kunnen zijn, zit vaak in veel kleine, maar<br />
heel belangrijke dingen: zichzelf kunnen zijn, eigen levensritme bepalen, eigen cultuur ontwikkelen, kunnen<br />
deelnemen aan het gezinsleven, zich veilig en geborgen voelen, …<br />
Een mantelzorger is een persoon die op geregelde basis en op een niet-beroepsmatige wijze aanvullende,<br />
bovennormale zorg verleent aan een zorgbehoevende persoon uit zijn omgeving vanuit de sociale/affectieve<br />
relatie die hij met deze persoon heeft. Mantelzorgers kunnen zowel partners, ouders, familieleden, kinderen,<br />
buren als vrienden zijn. 14<br />
Onder bepaalde voorwaarden kan een mantelzorger een toelage ontvangen via het OCMW of de<br />
zorgverzekering:<br />
De mantelzorgtoelage van het OCMW<br />
Het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> kent onder bepaalde voorwaarden een mantelzorgtoelage toe aan personen die (als<br />
vrijwilliger, vriend, kennis of familielid) hulp bieden aan een zorgbehoevende oudere, een niet-terminale<br />
chronische zieke of een terminale palliatieve patiënt die thuis verzorging geniet. Deze mantelzorgtoelage wordt<br />
echter niet toegekend wanneer de zorgbehoevende persoon al een dergelijke toelage geniet in het kader van de<br />
Vlaamse Zorgverzekering. Daardoor heeft het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> de laatste 4 à 5 jaar geen aanvragen meer<br />
ontvangen en bijgevolg geen toelage meer toegekend. Indien er toch een aanvraag toekomt bij het OCMW, gaat<br />
men de zorgverzekering voor die persoon in orde brengen. Op die manier kan men de toelage i.h.k. van de<br />
zorgverzekering aanvragen.<br />
De toelage van de zorgverzekering ter ondersteuning van de mantelzorg<br />
De Vlaamse Zorgverzekering betaalt zorgbehoevenden de kosten voor niet-medische zorg (deels) terug.<br />
Iedereen ouder dan 25 jaar is verplicht om bij een zorgkas aan te sluiten.<br />
Eind 2004 waren er bijna 150.000 dossiers. Een groei van bijna 20% t.o.v. het vorige jaar o.a. te wijten aan een<br />
uitbreiding van het aantal mogelijke rechthebbenden. De lopende dossiers voor residentiële zorg (+40%) zijn<br />
sneller gestegen dan deze voor mantel- en thuiszorg (+6,2%). De meeste lopende dossiers voor residentiële zorg<br />
13 www.verwarmingsfonds.be<br />
14 Gids in de thuiszorg – www.mantelzorglijn.be<br />
36
situeren zich in de leeftijdscategorie 80 tot 95 jaar. Voor mantel- en thuiszorg is dit de groep tussen 70 en 85<br />
jaar.<br />
Indien men aanvragen opsplitst naar type maken mantel- en thuiszorg 2/3 uit van het totaal. De aanvragen voor<br />
residentiële zorg zijn slechts goed voor 1/3. 15<br />
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de begunstigden van de tegemoetkoming voor de mantelen<br />
thuiszorg in het kader van deze zorgverzekering. 16<br />
Tabel: begunstigden toelage ter ondersteuning van de mantelzorg en thuiszorg i.h.k. van de zorgverzekering, in 2004<br />
Aantal<br />
Per duizend inwoners<br />
Vlaams Gewest 85.262 14,2<br />
Provincie Vlaams-Brabant 12.296 11,9<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 5.308 9,3<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 60 6,0<br />
Bron: APS, portaal lokale statistieken, Provincie Vlaams-Brabant<br />
De cijfers op het gebied van mantelzorg en thuiszorg in <strong>Hoeilaart</strong> liggen nogal laag (6 op duizend inwoners) ten<br />
opzichte van het Vlaams gemiddelde (14,2 op duizend inwoners) en het gemiddelde van Vlaams-Brabant (11,9<br />
per duizend inwoners).<br />
Uit gesprekken met bevoorrechte getuigen blijkt dat vele mensen de mantelzorgtoelage niet kennen, waardoor<br />
dit lage cijfer verklaard kan worden. Hieruit vloeit dan ook de vraag voort om de mantelzorgtoelage bekender te<br />
maken.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> kan bijna 70% van de senioren rekenen op een persoon binnen het gezin, familie- of kennissenkring<br />
voor het verstrekken van zorg. Indien dit niet zo is, heeft dit voornamelijk te maken met het veraf wonen van<br />
kinderen, het tijdsgebrek, het niet willen tot last zijn. 17<br />
De bedoeling van de mantelzorgtoelage is uiteraard de mantelzorger te ondersteunen. Er zijn natuurlijk nog<br />
andere vormen van ondersteuning: o.a. door zeer gerichte soms tijdelijke en betaalbare dag- en/of<br />
nachtopvangmogelijkheden, oppas aan huis, tijdelijk uit huis (dagverzorgingscentra en kortverblijf) en bij dit<br />
laatste is ook de mogelijkheid om er te geraken (vervoer) belangrijk (Meer info: hoofdstuk wonen voor<br />
bejaarden).<br />
II.3.2.1.2.2 Voorschotten<br />
Het OCMW kan cliënten tijdelijk ondersteunen door voorschotten toe te kennen in noodsituaties. Bijv.<br />
voorschotten op sociale vergoedingen (pensioen, inkomensgarantie voor ouderen, werkloosheidsvergoeding,<br />
…), onderhoudsgelden voor kinderen, enz. Via een sociaal onderzoek wordt nagegaan of de cliënt recht heeft op<br />
het voorschot.<br />
In 2006 waren er 10 dossiers inzake voorschotten op sociale uitkeringen (pensioen, werkloosheidsvergoeding,<br />
kinderbijslag, enz.) Er waren in 2006 geen dossiers inzake voorschotten op onderhoudsgelden. 18<br />
15 Vrind 2006 – Vlaamse Regionale Indicatoren<br />
16 Omgevingsanalyse Provincie Vlaams-Brabant<br />
17 Seniorenbehoefteonderzoek april 2005<br />
18 Jaarverslag OCMW 2006<br />
37
II.3.2.1.3. Het recht op een minimale en ononderbroken levering van elektriciteit, gas en<br />
water<br />
Iedereen heeft recht op een minimale en ononderbroken levering van elektriciteit, gas en water voor<br />
huishoudelijk gebruik, om volgens de geldende levensstandaard, menswaardig te kunnen leven (decreet 20<br />
december 1996).<br />
Inwoners van <strong>Hoeilaart</strong> die het moeilijk hebben om hun kosten voor elektriciteit, gas of water te betalen, kunnen<br />
bij het OCMW terecht. Als de cliënt zijn energierekeningen niet kan betalen, zal hij door het OCMW<br />
uitgenodigd worden op de Lokale Adviescommissie.<br />
In de OCMW’s van alle Vlaamse gemeenten bestaat er een Lokale Adviescommissie. In deze commissie<br />
zetelen het OCMW, de energie- en waterleverancier en eventueel een erkende schuldbemiddelaar. De klant kan<br />
er zijn dossier persoonlijk verdedigen of zich laten bijstaan door een raadsman of vertrouwenspersoon.<br />
In de Lokale Adviescommissie bespreekt men de situatie van afnemers waarvan de netwerkbeheerder gevraagd<br />
heeft om de elektriciteit- en aardgastoevoer of minimale levering van elektriciteit op 6 ampère volledig stop te<br />
zetten. Het OCMW verdedigt in deze commissie de belangen van de afnemer. Ook de afnemer mag zich dus<br />
komen verdedigen.<br />
Elektriciteit, gas of water mogen alleen in hoogst uitzonderlijke gevallen worden afgesloten indien de veiligheid<br />
in het gedrang komt of bij onwil en fraude. Bovendien kan dit slechts na advies van de Lokale<br />
Adviescommissie. Uiteindelijk beslist de Lokale Adviescommissie dus over:<br />
- minimumlevering van elektriciteit;<br />
- heraansluiting van elektriciteit, gas en water;<br />
- afsluiting van de energietoevoer.<br />
De Lokale Adviescommissie is gehuisvest in de lokalen van het OCMW, J.B. Charlierlaan 78,<br />
tel.: 02 657 42 41.<br />
Er waren 102 dossiers in 2006. 19<br />
II.3.2.1.4. Aanbod inzake betalingsproblemen en schuldoverlast<br />
II.3.2.1.4.1 Inleiding<br />
Schulden zijn niet per definitie een armoedeprobleem. Ook bij hoge inkomenscategorieën vinden we schulden<br />
terug, bijvoorbeeld bij het aangaan van een lening voor de aankoop van een huis. Wanneer het inkomen echter<br />
onvoldoende is om in de basisbehoeften te voorzien of wanneer men niet wenst achter te blijven op de anderen,<br />
rest vaak (slechts) de mogelijkheid om geld te lenen en dus schulden te maken.<br />
Schulden hoeven niet problematisch te zijn. Enkel wanneer de omvang van de schuldenlast overmatig wordt in<br />
verhouding tot het beschikbaar inkomen, spreken we van schuldoverlast. Hierbij kan het gaan om schulden die<br />
te maken hebben met het verkrijgen van een krediet (consumenten of hypothecair krediet) of om achterstallige<br />
betalingen (huurgelden, schulden voor gezondheidszorg, energieschulden, achterstallige belastingen).<br />
Schuldoverlast kan zowel gevolg als oorzaak van armoede zijn. Ook bestaan er naargelang van de bron<br />
verschillende soorten schulden: er zijn ‘overlevingsschulden’ waarbij kopen op krediet een noodzaak is,<br />
‘aanpassingsschulden’ gemaakt door mensen die van de ene op de andere dag een lager inkomen krijgen door<br />
een of andere tegenslag in hun leven. Twee andere vormen hebben minder met armoede te maken: men maakt<br />
‘compensatieschulden’ om zich iets extra te gunnen en ‘overbestedingschulden’ wanneer men bij een behoorlijk<br />
inkomen meer uitgeeft dan men verdient (De Greef, 1988 in: Brodala e.a., 1999). 20<br />
II.3.2.1.4.2 Diensten OCMW<br />
Inwoners van <strong>Hoeilaart</strong> die betalingsproblemen ondervinden of een grote schuldenlast hebben kunnen beroep<br />
doen op het OCMW.<br />
19 Jaarverslag OCMW 2006<br />
20 Onderzoeksgroep Armoede en Sociale uitsluiting: basisgegevens Armoede en Sociale uitsluiting – Oase Universiteit<br />
Antwerpen – www.ua.ac.be<br />
38
Het OCMW biedt verschillende vormen van hulpverlening aan omtrent deze problemen:<br />
Budgetbegeleiding<br />
Het OCMW kan een gezin of een individu begeleiden bij het beheer van het gezinsbudget. Bij<br />
budgetbegeleiding blijft de cliënt zijn inkomen zelfstandig beheren. De cliënt staat zelf in voor de betalingen en<br />
voor de tijdige verrichting ervan. Een maatschappelijk assistent begeleidt de cliënt bij het beheren van zijn<br />
inkomsten en uitgaven.<br />
Aantal dossiers in 2006: 22. 21<br />
Budgetbeheer<br />
Bij budgetbeheer geeft de cliënt een schriftelijk volmacht aan het OCMW om zijn geld te beheren. Een<br />
maatschappelijk werker van het OCMW beheert het dossier en zorgt er dus voor dat de huur en vaste kosten<br />
maandelijks tijdig worden betaald. Er wordt voor gezorgd dat de cliënt leefgeld heeft voor dagelijkse kosten<br />
zoals voeding, kleding, enz. en eventuele schuldeisers worden betaald.<br />
Aantal dossiers in 2006: 13. 22<br />
Schuldbemiddeling<br />
Het OCMW is erkend als dienst voor schuldbemiddeling en kan hiervoor beroep doen op een jurist.<br />
Bij schuldbemiddeling gaat een maatschappelijk assistent van het OCMW bemiddelen indien er problemen zijn<br />
bij bijv. het afbetalen van een lening, een negatief saldo op de bankrekening, enz. Er wordt een afbetalingsplan<br />
afgesproken met de schuldeisers. Schuldbemiddeling gaat vaak samen met budgetbeheer of –begeleiding.<br />
Bij de dienst schuldbemiddeling van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> zijn er lange wachtlijsten. Voor deze wachtlijsten<br />
heeft het OCMW op dit moment echter geen onmiddellijke oplossing.<br />
Collectieve schuldenregeling<br />
De doelstelling van de collectieve schuldenregeling is een globale regeling opmaken voor alle schulden van<br />
personen met een overmatige schuldenlast. Het gaat om een gerechtelijke procedure die deze personen in staat<br />
stelt om hun schulden af te betalen en er tegelijkertijd voor te zorgen dat men een menswaardig bestaan kan<br />
leiden.<br />
De vordering tot collectieve schuldenregeling moet worden ingeleid d.m.v. een verzoekschrift dat gericht is aan<br />
de beslagrechter. De rechter oordeelt of het verzoek toelaatbaar is en duidt vervolgens een schuldbemiddelaar<br />
aan, die een aanzuiveringsregeling moet uitwerken.<br />
De collectieve schuldenregeling is alleen mogelijk bij een schuldenoverlast die niet het gevolg is van een<br />
bestaande commerciële activiteit. Elke natuurlijke persoon, die geen handelaar is en zijn woonplaats heeft in<br />
België, kan een collectieve schuldenregeling aanvragen indien hij niet meer in staat is om op een redelijk termijn<br />
en een haalbare manier de schulden af te betalen.<br />
Eén van de problemen die thans zorgen voor een minder vlotte behandeling van de dossiers, is het feit dat<br />
minder en minder vrije beroepen zich geroepen voelen om schuldbemiddelaar te worden, zodat beslagrechters<br />
minder kandidaten vinden voor deze dossiers. Het zoeken van een regeling, het opvolgen van het dossier en het<br />
samenwerken met maatschappelijk kwetsbare groepen is zeer tijdrovend, terwijl er meestal niet aan de ‘gewone’<br />
tarieven kan gewerkt worden inzake erelonen. Bovendien is het Fonds ter Bestrijding van Overmatige Schulden<br />
sedert 2004 ontoereikend om tegemoet te komen aan de vraag.<br />
Ten slotte dient opgemerkt dat de verzoekers van een collectieve schuldenregeling zich vooral situeren in de<br />
twee-verdienersgezinnen, wat toch een opmerkelijke verschuiving betekent van de groep ‘armen’.<br />
Aantal dossiers bij het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong>: 23<br />
- bemiddeling schuldenaar: 30 dossiers<br />
- opmaak afbetalingsplan: 30 dossiers<br />
- opmaak verzoekschrift collectieve schuldregeling: 1 dossier<br />
21 Jaarverslag OCMW 2006<br />
22 Jaarverslag OCMW 2006<br />
23 Jaarverslag OCMW 2006<br />
39
II.3.2.1.4.3 Enkele cijfers<br />
Aangezien we over weinig specifieke cijfers voor <strong>Hoeilaart</strong> beschikken, bespreken we hieronder toch enkele<br />
algemene gegevens die ons ook een beeld geven over de situatie in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Vele mensen die in armoede leven hebben te maken met overmatige schuldenlast. Eind 2006 registreerde de<br />
Nationale Bank van België m.b.t. wanbetalingen bij consumentenkredieten en hypothecaire leningen 337.755<br />
personen (schulden die verband houden met huur, gezondheidszorgen, telecommunicatie, energie, ... zijn hierin<br />
niet opgenomen) en 492.177 contracten voor een totaal bedrag van 1,77 miljard euro. 24<br />
Dat is een lichte daling van het aantal personen met achterstallen tegenover 2005 (- 1,5%). Terwijl deze<br />
personen eind 2002 nog 5,0 % van de meerderjarige bevolking uitmaakten, is dit percentage afgenomen tot 4,1<br />
% in 2006.<br />
De daling van het aantal wanbetalers en achterstallige contracten in 2003 heeft echter vooral te maken met<br />
enkele wettelijke technische ingrepen. Het belangrijkste effect komt voort uit het feit dat vanaf 1 juni 2003 de<br />
geregulariseerde achterstallige contracten nog slechts gedurende 1 jaar in de statistieken worden opgenomen,<br />
terwijl dit tot 31 mei 2003 gedurende 2 jaar het geval was. Vandaar een groot aantal schrappingen. Hierdoor is<br />
het moeilijk om vergelijkingen te maken tussen de verschillende jaren. 25<br />
Tabel: aantal achterstallige personen en contracten, België, 2000-2006<br />
Jaar Aantal personen Aantal achterstallige contracten<br />
2000 385.465 517.690<br />
2001 397.451 541.518<br />
2002 402.589 552.030<br />
2003 353.520 507.145<br />
2004 349.665 508.039<br />
2005 343.020 501.102<br />
2006 337.7 55 492.177<br />
Bron: Centrale voor kredieten aan particulieren (2004), Statistieken, p. 7, en (2006), Statistieken, p. 17<br />
Tabel: aantal bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank geregistreerde personen met<br />
achterstallige contracten als percentage van de volwassen bevolking, België, 1995-2005<br />
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003* 2004 2005 2006<br />
4,4 4,5 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5 4,3 4,2 4,2 4,1<br />
(*) Breuk in de serie ingevolge een wijziging van de wetgeving.<br />
Bron: Centrale voor Kredieten aan Particulieren 26<br />
In onderstaande tabel zien we dat er achter deze gemiddelden voor het land grote regionale verschillen schuil<br />
gaan.<br />
Tabel: aantal bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank geregistreerde personen met<br />
achterstallige contracten als percentage van de volwassen bevolking naar provincie, 2006<br />
Vl.<br />
Oost- West- Waals<br />
Brussel<br />
Antwerpen Limburg<br />
Luxemburg<br />
Luik Namen Henegouwen<br />
Brabant<br />
Vlaanderen Vlaanderen Brabant<br />
Hoofdstad<br />
2,4 2,7 2,8 2,9 2,8 3,5 4,7 4,9 5,7 5,7 6,8<br />
Bron: Centrale voor kredieten aan particulieren (2006), Statistieken, p. 40-41<br />
Ondanks de eerder vermelde daling van het aantal wanbetalers, is de gemiddelde schuld van de Belgische<br />
huishoudens in 2005 voor het eerst gestegen boven de 25.000 euro. Deze bedraagt meer bepaald 25.702 euro.<br />
Dat is 12,6 procent meer dan in 2004. De totale schuldenberg (uitstaande bedragen) van alle Belgische gezinnen<br />
bij de banken steeg in 2005 met 13,5% tot 114,095 miljard euro. Vergeleken met 2000 is het uitstaande bedrag<br />
aan schulden met meer dan een derde (+36,2%) gestegen.<br />
24<br />
Centrale voor kredieten aan particulieren (2006), Statistieken<br />
25 Centrale voor kredieten aan particulieren (2005), Statistieken<br />
26 Nationale Bank van België zoals opgenomen in NAPIncl 2005-2006, Indicatoren, p.54, Centrale voor kredieten aan<br />
particulieren (2005), Statistieken, p.7 en (2006), Statistieken, p. 10.<br />
40
Een indicatie van de groeiende problematiek van schuldoverlast is de toenemende vraag naar<br />
schuldbemiddeling, budgetbeheer en/of budgetbegeleiding.<br />
Een recente enquête uitgevoerd bij Vlaamse OCMW's en Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW's) wijst<br />
uit dat sinds 2001 het aantal dossiers toegenomen is met 35%:<br />
• budgetbegeleiding + 12,4%;<br />
• budgetbeheer + 28,1%;<br />
• schuldbemiddeling + 69%.<br />
Tabel: stijging of daling van het aantal dossiers bij OCMW’s en CAW’s, in 2006<br />
Stijging sinds 2001 Oost-Vlaanderen Limburg West-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Totaal<br />
Budgetbegeleiding -7,3% -29,1% 26,4% -13,0% 80,8% 12,4%<br />
Budgetbeheer 23,4% 16,4% 21,6% 33,7% 67,4% 28,1%<br />
Schuldbemiddeling 77,8% 113,6% 52,5% 63,8% 77,7% 69,0%<br />
Totale hulp 33,9% 17,3% 27,7% 41,8% 72,5% 35,2%<br />
Bron: Enquête – Tom Dehaene - 2007<br />
Eerder in dit hoofdstuk werd vermeld dat het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> een wachtlijst heeft voor de dienst<br />
schuldbemiddeling. Deze wachtlijst kan dus o.m. verklaard worden door de toename van het aantal dossiers.<br />
Het is bovendien erg zorgwekkend dat schulden steeds vaker aangegaan worden om in de dagelijkse<br />
noodzakelijke behoeften te voorzien. Bovendien vormen niet enkel alleenstaanden een risicogroep, maar ook<br />
steeds vaker tweeverdieners. Hoge afbetalingen van woonleningen, aanlokkelijke kredieten en hoge<br />
ziekenhuiskosten vormen hiervoor de belangrijkste oorzaak.<br />
Mensen uit het werkveld benadrukken dat het belangrijk is dat personen met financiële problemen vroeger<br />
gedetecteerd en beter opgevolgd worden. Ook huisartsen kunnen voor dergelijke problemen alert zijn en tijdig<br />
doorverwijzen naar het OCMW waar men een afbetalingsplan kan opstellen (waarbij men eventueel eerst op een<br />
wachtlijst komt te staan).<br />
II.3.2.1.5. Materiële steun<br />
Alle inwoners van <strong>Hoeilaart</strong> kunnen bij het OCMW terecht om materiële hulp aan te vragen.<br />
Deze sociale dienstverlening kan bestaan uit:<br />
• het ter beschikking stellen van een voedselpakket;<br />
• het ter beschikking stellen van een warme maaltijd;<br />
• meubilair en huisraad ter beschikking stellen of in bruikleen geven;<br />
• helpen bij het zoeken naar tweedehands kleding of bon voor aankoop kleding;<br />
• het zoeken naar een woning;<br />
• enz.<br />
Het OCMW kan voor de toekenning van de materiële steun een sociaal onderzoek uitvoeren.<br />
41
II.3.2.2. Centrum Algemeen Welzijnswerk 27<br />
II.3.2.2.1. Omschrijving<br />
Een Centrum Algemeen Welzijnswerk of CAW wordt omschreven als “een onafhankelijke en regionale<br />
hulporganisatie, die geen deel uitmaakt van grotere maatschappelijke instellingen”. Het CAW is een ambulante<br />
eerstelijnsdienst.<br />
De hulpverlening is vrijwillig en het CAW garandeert aan de hulpvrager basisveiligheid, vertrouwelijkheid en<br />
anonimiteit. Het CAW staat open voor alle burgers met vragen en problemen en in het bijzonder voor kwetsbare<br />
groepen.<br />
Het aanbod van het CAW is gevarieerd en vlot toegankelijk, zowel voor mensen die een eerste hulpvraag stellen<br />
als mensen die elders niet meer terecht kunnen. Het CAW ondersteunt mensen in hun eigen competenties om<br />
problemen op te lossen of indien nodig beroep te doen op andere voorzieningen. Het CAW biedt daartoe eerste<br />
hulp en opvang en helpt mensen hun hulpvraag te verduidelijken. Het CAW biedt ook verschillende vormen van<br />
psychosociale begeleiding die mensen ondersteunt in diverse aspecten van hun dagelijkse leven. Om te<br />
voorkomen dat mensen in probleemsituaties terechtkomen, ontwikkelt het CAW tenslotte preventieve<br />
programma’s en zendt het CAW signalen uit naar verantwoordelijke overheden en instanties, met het oog op<br />
structurele veranderingen.<br />
Op de ‘eerste lijn’ is het regionale hulpaanbod van het CAW complementair aan de dienstverlening van het<br />
OCMW. In tegenstelling tot het OCMW heeft het CAW geen formele opdrachten inzake toekenningen van<br />
rechten en uitkeringen. Het CAW biedt hulpverlening die daar onafhankelijk van staat.<br />
CAW Afdeling Overijse Brouwershof<br />
CAW Zenne en Zoniën<br />
J.B. Dekeyserstraat 45/24 - 3090 Overijse<br />
Deken Michielsstraat 48 - 1500 Halle<br />
Tel. + Fax: (02)306.60.91 Tel: 02/361.09.16 - Fax: 02/356.43.21<br />
E-mail: caw.overijse@advalvas.be<br />
E-mail: caw.z-z.info@pandora.be<br />
II.3.2.2.2. Enkele specifieke cijfers van het CAW Zenne en Zoniën – afdeling Overijse 28<br />
Gezien het feit dat de regio Overijse en <strong>Hoeilaart</strong> een zeer groot aantal inwoners kent (33.932) en men op dit<br />
moment slechts twee halftijdse personeelsleden kan tewerkstellen, is het CAW genoodzaakt om de<br />
bekendmaking voor deze afdeling eerder beperkt te houden. Mits uitbreiding zou het erin kunnen slagen deze<br />
afdeling verder uit te bouwen.<br />
In 2005 werden er 202 aanmeldingen geregistreerd in het CAW Zenne en Zoniën. Men verwacht dat dit in de<br />
toekomst zal stijgen tot 400 (deze cijfers werden vermeld in het beleidsplan CAW 2006-<strong>2008</strong>).<br />
Men verwacht dus een serieuze stijging, waaraan met het huidige personeelsbestand zeer moeilijk zal kunnen<br />
beantwoord worden.<br />
II.3.2.2.3. Noden die zij ervaren 29<br />
Het CAW Zenne en Zoniën wil, mits bijkomende middelen, de kerntaken van de werking versterken,<br />
optimaliseren en verder uitbouwen.<br />
Met het huidige personeelsbestand blijft het evenwel praktisch onmogelijk voor het CAW om bijkomende<br />
initiatieven, projecten of activiteiten, waaraan in de regio nood blijkt, uit te werken. Sommige personeelsleden<br />
zijn bovendien nu reeds belast met extra taken en functies boven op hun takenpakket.<br />
27 CAW-monitor 2006v www.caw.be<br />
28 Interne analyse beliedsplan CAW 2006-<strong>2008</strong><br />
29 Jaarverslag 2005 CAW<br />
42
Minister Inge Vervotte verwijst in haar beleidsnota uitdrukkelijk naar het gezinsbeleid, waarbij er aandacht<br />
wordt besteed aan alle gezinsvormen. Ze benadrukt dat opvoedingszekerheid mee bespreekbaar moet gesteld<br />
worden en dat preventieve gezinsondersteuning het streefdoel is. Ze onderstreept de noodzakelijkheid om verder<br />
te investeren in een volwaardig en complementair aanbod, waarlangs gezinnen kwalitatief worden onthaald en<br />
zich snel en correct kunnen informeren, via een kanaal dat voor hen op dat ogenblik het best geschikt is.<br />
Het CAW is ervan overtuigd dat zij hierin een belangrijke rol kunnen vervullen. Men benadrukt dat het in de<br />
huidige situatie met het ontoereikende personeelsbestand daarentegen onmogelijk is om het gezins- en<br />
relationeel welzijnswerk volwaardig uit te bouwen.<br />
Op dit ogenblik kan men aan dergelijke vraag slechts tegemoetkomen door sommige medewerkers studiedagen<br />
of kortdurende opleidingen te laten volgen. Het CAW vindt het uiteraard jammer dat er te weinig aandacht kan<br />
gaan naar de doelgroep die het meest kwetsbaar is in onze samenleving en dat er te weinig tijd, middelen en<br />
competentie aanwezig is om daaromtrent een degelijke visie binnen het CAW te ontwikkelen.<br />
Minister Inge Vervotte verwijst ook naar de noodzakelijkheid om een werking op te zetten naar mensen met<br />
minder kansen, m.n. deze integreren in de samenleving, armoede en thuisloosheid terug te dringen enz. Dit zijn<br />
aandachtspunten waarop de werking van het CAW naar eigen zeggen dient afgestemd te worden.<br />
Een ander probleem is dat het CAW vaak niet kan deelnemen aan de verschillende overlegvergaderingen die<br />
sectoraal, provinciaal of regionaal worden georganiseerd, door de beperkte personeelsbezetting. Indien ze dit<br />
wel zouden doen, betekent dit dat de hulpverlening hieronder zou lijden en dat de cliënt hiervan de dupe zou<br />
zijn. Het CAW zoekt daarom naar creatieve oplossingen om toch hun stempel op het hulpverleningslandschap te<br />
drukken.<br />
Uit aanmeldingen, overlegvergaderingen en de algemene behoeften in onze samenleving, blijkt dat het CAW te<br />
weinig of zelfs niet kan inspelen op de noden en behoeften die zich op een bepaald ogenblik aandienen.<br />
Het CAW geeft de volgende noden weer:<br />
- Met het huidige personeelsbestand blijkt het moeilijk te zijn om de werking van het CAW kwantitatief en<br />
kwalitatief verder uit te bouwen;<br />
- Gebrek aan crisishulpverlening (zowel ambulant als residentieel) aan minderjarigen;<br />
- Gebrek aan specifieke psychologische ondersteuning voor allochtonen;<br />
- Gebrek aan of onvoldoende uitgebouwde ambulante en residentiële drughulpverlening;<br />
- Gebrek aan scheidingsbemiddeling;<br />
- Gebrek aan zinvolle dagbesteding en nazorg voor psychiatrische patiënten;<br />
- Gebrek aan opvoedingsondersteuning als methodiek;<br />
- Gebrek aan begeleid zelfstandig wonen;<br />
- Mensen met een handicap kunnen omwille van praktische redenen niet op het centrum worden ontvangen<br />
en kunnen hierdoor zelden anoniem worden verder geholpen;<br />
- Onvoldoende mogelijkheden en middelen om kwetsbare doelgroepen te bereiken<br />
- enz.<br />
Vaak moet het CAW cliënten met bovenstaande vragen of problemen doorverwijzen naar diensten buiten de<br />
regio, waardoor de slaagkans op effectieve hulpverlening vaak klein is. Mensen haken dikwijls af op lange<br />
wachtlijsten, lange afstanden of verliezen het geloof in hulpverlening als zij opnieuw hun verhaal aan een<br />
hulpverlener dienen te doen.<br />
Het CAW Zenne en Zoniën blijft ondanks deze problemen steeds op zoek gaan naar – creatieve oplossingen-,<br />
samenwerkingen, enz. om toch zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de noden en behoeften die hierboven als<br />
knelpunten omschreven worden.<br />
43
II.3.2.3. Centrum Geestelijke Gezondheidszorg 30<br />
II.3.2.3.1. Omschrijving<br />
In een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) kunnen mensen met psychische problemen hulp<br />
krijgen. Deze hulp is medisch-psychiatrisch en/of psychotherapeutisch van aard.<br />
In het eerste geval stelt een geneesheer-psychiater een diagnose en wordt meestal medicatie voorgeschreven. In<br />
het tweede geval bieden psychologen of andere gekwalificeerde medewerkers hulp via een reeks gesprekken; de<br />
patiënt krijgt aldus de mogelijkheid een aantal emoties of ervaringen beter te verwerken. In veel<br />
probleemsituaties is een combinatie van beide methodes aangewezen.<br />
De hulpverlening in een CGG gebeurt enkel tijdens een consultatie. Er is dus geen opname of verblijf.<br />
De hulpvrager wordt meestal naar een CGG doorverwezen door bijvoorbeeld een huisarts of een centrum voor<br />
leerlingenbegeleiding (CLB). Dat betekent dat niet iedereen met om het even welke psychologische of<br />
relationele moeilijkheid in een centrum terecht kan. Het dient te gaan om een ernstig probleem of een probleem<br />
dat het risico in zich draagt om chronisch te worden. Daarnaast wordt ook begeleiding geboden aan chronische<br />
psychiatrische patiënten, waarvoor een volledig herstel niet meer mogelijk is.<br />
In een CGG zijn er meestal aparte teams voor volwassenen en voor kinderen en jongeren.<br />
Elk team bestaat uit één of meerdere psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers. De meeste<br />
medewerkers hebben naast hun basisopleiding ook een bijscholing in psychotherapie gevolgd.<br />
De meest gehanteerde psychotherapeutische methodes zijn de gedragsmatige, de systeemtheoretische, de<br />
psychodynamische en de cliënt-georiënteerde. Hoewel voor een aantal problematieken een bepaalde methode<br />
meer aangewezen is, wordt vrij algemeen aangenomen dat de persoonlijkheid en de competentie van de<br />
hulpverlener veelal van meer belang zijn dan de gebruikte methode.<br />
In een CGG wordt elke aanvraag besproken op een teamvergadering en wordt in overleg de meest haalbare<br />
aanpak bepaald. Dit biedt een aantal kwaliteitsgaranties, maar het heeft wel als gevolg dat het soms enige tijd<br />
duurt vooraleer een hulpverlening effectief van start kan gaan. Aangezien veel patiënten een beroep doen op de<br />
centra kunnen ook wel lange wachttijden ontstaan.<br />
De loon- en werkingskosten van de CGG worden door de overheid gefinancierd. Van de hulpvragers wordt<br />
slechts een beperkte financiële bijdrage gevraagd. De overheid verwacht dan ook dat de CGG bijzondere<br />
aandacht hebben voor de sociaal en financieel zwakkeren.<br />
Het soort hulpvragen dat in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg geformuleerd wordt, is<br />
representatief voor de psychische problemen die in de bevolking voorkomen: angst- en stemmingsstoornissen en<br />
verslavingsproblemen nemen een belangrijke plaats in.<br />
Contact<br />
CGG Vlaams-Brabant Oost<br />
Vestiging Sterrebeek<br />
Kerkdries 26<br />
1933 Sterrebeek<br />
Tel. 02 785 03 75<br />
II.3.2.3.2. Enkele algemene cijfers<br />
We beschikken op dit moment niet over specifieke cijfers voor de situatie in <strong>Hoeilaart</strong>. In onderstaande tekst<br />
kunt u wel een aantal gegevens omtrent de situatie in Vlaanderen terugvinden.<br />
In Vlaanderen worden 21 CGG's, met 87 vestigingsplaatsen, erkend door de Vlaamse overheid.<br />
In 2005 kregen 54.061 personen hulp in een CGG. Dit is een lichte stijging tegenover 2004.<br />
Gemiddeld kreeg een persoon tijdens 1 zorgperiode 7,5 hulpactiviteiten.<br />
30 www.zorg-en-gezondheid.be<br />
44
Woonplaats cliënten<br />
Brussel buiten beschouwing gelaten, zijn vooral de Antwerpse Kempen en de streek rond Mechelen, het<br />
zuidoosten van de provincie West-Vlaanderen en het noordwesten van de provincie Oost-Vlaanderen lichter<br />
gekleurd en hebben dus minder cliënten per aantal inwoners.<br />
De provincie Limburg en de regio's rond de kleinere steden ten zuiden en oosten van Gent, alsook de kust tussen<br />
Oostende en Brugge en de Westhoek zijn daarentegen donkerder ingekleurd en hebben meer cliënten per aantal<br />
inwoners.<br />
Figuur: aantal patiënten per 10.000 inwoners, 2005<br />
Bron: www.zorg-en-gezondheid.be<br />
Ten opzichte van 2003 en 2004 is er een verschuiving van de cliëntpopulatie: niet langer vinden enkel de<br />
mensen uit de steden waar een CGG gevestigd is de weg naar het CGG, maar ook de inwoners van de<br />
omringende gemeenten. Dit fenomeen is het meest zichtbaar in het zuiden van de provincie Oost-Vlaanderen, de<br />
Westhoek, de streken rond Leuven en ten zuidwesten van Brussel. In de provincie Antwerpen daarentegen is<br />
deze tendens niet waar te nemen.<br />
Leeftijdsverdeling cliënten<br />
De cliëntpopulatie van de CGG's kenmerkt zich door een jaarlijks verloop: meer dan de helft van de cliënten<br />
heeft een zorgperiode gestart in het laatste registratiejaar.<br />
De grootste groep zijn volwassenen tussen 18 en 59 jaar (2 op 3 cliënten - 66%), gevolgd door jongeren tot 17<br />
jaar (bijna 1 op 3 - 28% ). De groep ouderen is minimaal vertegenwoordigd: slechts 1 op 20 cliënten is ouder<br />
dan 60 jaar (5%).<br />
De jongeren hebben het hoogste percentage nieuwe zorgperiodes (gestart in het laatste registratiejaar 2005), nl.<br />
54% en het kleinste percentage oude zorgperiodes (gestart in 2003 of vroeger en nog actief in 2005), nl. 16%.<br />
Zestigplussers hebben het hoogste percentage oude zorgperiodes: 37% van al hun zorgperiodes werd al gestart in<br />
2003 of vroeger.<br />
Enkel bij kinderen en jongeren zijn er meer jongens dan meisjes (13 jongens tegenover 10 meisjes).<br />
In de andere leeftijdsgroepen is er steeds een overwicht van vrouwen.<br />
- 18-59 jaar: 10 mannen tegenover 14 vrouwen<br />
- 60 jaar +: 10 mannen tegenover 18 vrouwen<br />
Met welke problemen meldt men zich in een CGG<br />
De meeste cliënten melden zich in een CGG met psychische problemen, wat zich dan het vaakst vertaalt in een<br />
diagnose van stemmingsstoornissen.<br />
45
II.3.2.4.<br />
Ziekenfondsen<br />
Diensten<br />
De meeste ziekenfondsen of mutualiteiten bieden een aantal diensten aan ter ondersteuning van de thuiszorg.<br />
Het aanbod van deze voordelen is verschillend voor elke mutualiteit.<br />
De meest voorkomende diensten zijn:<br />
- financiële tussenkomst voor gezinszorg of poetsdienst;<br />
- financiële tussenkomst voor kortverblijf in een erkende instelling;<br />
- uitleendienst van medisch materiaal;<br />
- vakanties voor zieken;<br />
- verpleegkundige zorgen;<br />
- vervoer van hulpbehoevenden via vrijwilligers;<br />
- ziekenoppas;<br />
- ziekenvervoer;<br />
- gezinszorg en poetshulp; ...<br />
Overzicht ziekenfondsen in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Christelijke Mutualiteit Sint-Michielsbond<br />
Adres: M. Félicéstraat 11 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 657 17 74 – Website: www.cm.be<br />
Ziekenzorg CM is de vrijwilligersorganisatie van de Christelijke Mutualiteiten.<br />
Federatie Socialistische Mutualiteiten van Brabant<br />
Adres: Gemeenteplein 22 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 657 39 79 – Website: www.fsmb.be<br />
Liberale Mutualiteit Brabant - Afd. Werkmansbond<br />
Adres: J. Denayerstraat 7 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 657 00 76 – Website: www.libmutbrab.be<br />
Vlaams Neutraal Ziekenfonds<br />
Adres: Duisburgsesteenweg 149 – 3090 Overijse<br />
Tel. 02 687 69 75 – Website: www.vnz.be<br />
Brievenbus te <strong>Hoeilaart</strong>: Café Sportecho, Gemeenteplein 38 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Noden die zij ervaren op het vlak van individuele sociale hulpverlening:<br />
- Voor de bejaarden is er nood aan het optimaliseren van de thuiszorg zodat de mensen langer thuis kunnen<br />
blijven. De wachtlijst voor een opname in het rustoord is te lang.<br />
- Suggestie: werken met een actieve en een passieve lijst voor opname, alvorens men op de wachtlijst kan<br />
komen dient men een volledige bundel in te vullen die alle nodige informatie bevat, maatschappelijk<br />
onderzoek,…<br />
- Voor de thuiszorg is het opstellen van een zorgplan onvoldoende. Het is niet altijd even evident alle soorten<br />
hulp in mekaar te laten passen. De coördinatie tussen de verschillende vormen van hulpverlening is te<br />
verschillend. Veel mensen weten niet altijd waar ze recht op hebben.<br />
- Suggestie: voor hulp aan bejaarden zou het nuttig zijn één centraal informatiepunt te hebben van waar men<br />
gericht kan doorverwijzen, hetzelfde voor bijvoorbeeld hulp aan gehandicapten (bijv. kan men gaan<br />
zwemmen met iemand die MS heeft, waar kan men daarvoor terecht enz)<br />
46
II.4.<br />
Omgevingsanalyse wonen<br />
II.4.1. Algemene cijfergegevens 31<br />
II.4.1.1.<br />
De woonmogelijkheden<br />
Tabel: woningtype (in 2001, %)<br />
Totaal<br />
eengezinswoning<br />
Alleenstaande<br />
woning<br />
Eengezinswoning<br />
Half<br />
open<br />
bebouwing<br />
Rijwoning<br />
Type<br />
eengezinswoning<br />
onbekend<br />
Appartement,<br />
studio,<br />
kamer<br />
Caravan,<br />
chalet,<br />
woonwagen<br />
Andere<br />
types<br />
Vlaams Gewest 79,5 36,1 20,4 22,6 0,38 20,0 0,11 0,42<br />
Prov. Vlaams-Brabant 83,0 42,4 21,1 19,3 0,21 16,4 0,11 0,49<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 82,3 36,6 24,0 21,5 0,21 17,2 0,08 0,46<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 86,2 59,4 17,0 9,6 0,16 13,4 0,03 0,32<br />
Bron: FOD Economie– <strong>Sociaal</strong> economische enquête 2001<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> vinden we vooral eengezinswoningen terug. 86,2% van de woningen zijn eengezinswoningen.<br />
II.4.1.2.<br />
Aanbod aan bouwmogelijkheden in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Inventarisatie potentiële bouwgronden<br />
Onderstaande tabel geeft een overzicht van alle onbebouwde percelen (uitgerust en niet-uitgerust) in <strong>Hoeilaart</strong><br />
waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen open, halfopen en gesloten bebouwing. Deze potentiële<br />
bouwgronden worden op hun beurt ingedeeld in (landelijke) woongebieden langs uitgeruste wegen,<br />
goedgekeurde verkavelingen, goedgekeurde verkavelingen in agrarisch gebied, woonpark (langs uitgeruste<br />
weg), binnengebieden in (landelijk) woongebied, afwerkingsgebieden (langs uitgeruste weg) en<br />
bouwmogelijkheden in goedgekeurde BPA’s.<br />
Tabel: inventaris potentiële bouwgronden<br />
Categorie Open Halfopen Gesloten<br />
Aantal potentiële<br />
percelen<br />
(landelijke) woongebieden langs uitgeruste wegen 215 28 6 249<br />
Goedgekeurde verkavelingen 223 18 8 249<br />
Goedgekeurde verkavelingen in agrarisch gebied 2 0 0 2<br />
Woonpark (langs uitgeruste weg) 17 0 0 17<br />
Binnengebieden in (landelijk) woongebied 3 90 1 94<br />
Afwerkingsgebieden (langs uitgerste weg) 14 0 0 14<br />
Bouwmogelijkheden in goedgekeurde BPA’s 0 0 50 50<br />
Totaal 675<br />
Bron: Ruimtelijk Structuurplan <strong>Hoeilaart</strong> 2005<br />
Aanbod aan nog niet-bouwrijp gemaakte gronden (binnengebieden)<br />
Volgende tabel geeft een detaillering van de verschillende binnengebieden in landelijk woongebied,<br />
woonuitbreidings- en woonreservegebied. De percelen in landelijk woongebied werden reeds opgenomen in<br />
bovenstaande inventaris. De bouwgrondreserve in <strong>Hoeilaart</strong>, voor wat betreft de niet-ontsloten gebieden,<br />
bedraagt ca. 61 ha. Bijna 90% van deze gronden zijn gelegen in woonuitbreidingsgebied.<br />
Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen streeft een minimale dichtheid na van 15 woongelegenheden per<br />
hectare in kernen van het buitengebied. Wanneer we deze dichtheid toepassen op <strong>Hoeilaart</strong> betekent dit dat er,<br />
theoretisch gezien, ruimte is om 913 woningen te realiseren.<br />
31 Hoofdstuk: algemene omgevingsanalyse<br />
47
De bouwmogelijkheden op niet-uitgeruste gronden gelegen in woonuitbreidingsgebieden en<br />
woonreservegebieden mogen echter niet in rekening gebracht worden bij de berekening van het aanbod aan<br />
bouwmogelijkheden op het grondgebied van <strong>Hoeilaart</strong>. Dit houdt in dat enkel gronden gelegen in woongebied of<br />
woongebied met landelijk karakter mogen aangesneden worden.<br />
Tabel: inventaris niet-uitgeruste onbebouwde gebieden<br />
Nr. APA Ligging Eigenaar<br />
Oppervlakte in Kavels 15<br />
ha<br />
KAV/ha<br />
B1<br />
B2<br />
B3<br />
B4<br />
B5<br />
Landelijk woongebied<br />
Landelijk woongebied<br />
Landelijk woongebied<br />
Landelijk woongebied<br />
Landelijk woongebied<br />
Vlaanderveld<br />
Weemstraat<br />
Brugstraat<br />
JB Denayerstraat<br />
Vredestraat<br />
Privé<br />
Privé<br />
Privé<br />
Privé<br />
Privé<br />
1,03<br />
0,94<br />
1,50<br />
2,08<br />
0,82<br />
16<br />
14<br />
22<br />
31<br />
12<br />
Totaal B 6,36 95<br />
WR1<br />
WR2<br />
Woonreservegebied<br />
Woonreservegebied<br />
J. Lindtstraat<br />
Waversesteenweg<br />
-<br />
-<br />
16,17<br />
8,90<br />
23<br />
134<br />
Totaal WR 25,07 377<br />
WU1<br />
WU2<br />
WU3<br />
WU4<br />
WU5<br />
Woonuitbreiding<br />
Woonuitbreiding<br />
Woonuitbreiding<br />
Woonuitbreiding<br />
Woonuitbreiding<br />
Solheide<br />
Terheidestraat<br />
Geneesheerstraat<br />
Nilleveld<br />
Sloesveld<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
5,05<br />
2,42<br />
5,71<br />
8,45<br />
7,72<br />
76<br />
36<br />
86<br />
127<br />
116<br />
Totaal WU 29,35 441<br />
Bron: Ruimtelijk Structuurplan <strong>Hoeilaart</strong> 2005<br />
Reëel beschikbare bouwmogelijkheden<br />
Er wordt aangenomen dat van de bouwgronden in woongebied langs uitgeruste wegen in de planperiode<br />
ongeveer 30% spontaan op de markt zal komen. Dit komt neer op een aanbod van 7 à 8 kavels per jaar. Er wordt<br />
verondersteld dat 60% van de goedgekeurde verkavelingen binnen 10 jaar op de markt wordt aangeboden. Op<br />
jaarbasis geeft dit 14 à 15 kavels per jaar. In de volgende 5 jaar (tot 2010) kunnen er 50 kavels verkocht worden.<br />
Volgens de norm kunnen 95 kavels in binnengebied gerealiseerd worden. Rekening houdend met de specifieke<br />
terreinsituatie werd het reëel aantal kavels berekend, namelijk 84 reëel aantal kavels.<br />
Tabel: overzicht reëel beschikbare bouwgronden in de periode 2000-2010<br />
Cat. Kavels 30% 60% 2000-2005 Per jaar 2006-2010 Per jaar<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
249<br />
249<br />
17<br />
2<br />
84<br />
14<br />
35<br />
75<br />
149<br />
10<br />
1<br />
50<br />
8<br />
37<br />
74<br />
5<br />
1<br />
0<br />
4<br />
0<br />
7<br />
15<br />
1<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
38<br />
75<br />
5<br />
1<br />
50<br />
4<br />
20<br />
8<br />
15<br />
1<br />
0<br />
10<br />
1<br />
4<br />
Tot. 650 75 220 121 24 193 39<br />
Bron: Ruimtelijk Structuurplan <strong>Hoeilaart</strong> 2005<br />
Het aantal bouwgronden die op de markt zullen gebracht worden over de planperiode tot 2010 bedraagt 121 +<br />
193 = 314 kavels (binnengebieden inbegrepen) per jaar gemiddeld ongeveer 31 kavels (of woningen in de<br />
BPA’s) over de volledige planperiode.<br />
Zonder de binnengebieden betekent dit (121 – 0 =) 121 + (193 – 50 ) = 143 of een totaal van 264 bouwgronden<br />
hetzij een jaargemiddelde van ongeveer 26 kavels.<br />
Zonder de binnengebieden en zonder de BPA’: (121 – 0=) 121 + (193 – 50 – 20 =) 123 = 244 bouwgronden<br />
hetzij een jaargemiddelde van ongeveer 24 kavels.<br />
48
II.4.1.3.<br />
Comfort van de woningen<br />
Tabel: Woningcomfort 2001<br />
Woningaantal % met groot<br />
comfort<br />
% middelmatig<br />
comfort<br />
% klein comfort % zonder klein<br />
comfort<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 3.762 70,1 14,3 12,0 3,6<br />
Bron: Nationaal Instituut oor de Statistiek (via ecodata), FOD Economie - <strong>Sociaal</strong> economische enquête 2001, Provincie<br />
Vlaams-Brabant<br />
Deze cijfers liggen hoger dan in het arrondissement Halle-Vilvoorde, de provincie Vlaams-Brabant en het<br />
Vlaams Gewest.<br />
Het bezit van een auto, een GSM en een internetaansluiting worden ook als comfortelementen aanzien in de<br />
sociaal-economische enquête (SEE) van 2001.<br />
II.4.1.4.<br />
De prijzen van woonhuizen<br />
Zowel de koop- als huurprijzen stijgen in <strong>Hoeilaart</strong>. Meer info: hoofdstuk algemene omgevingsanalyse.<br />
II.4.1.5.<br />
De sociale huisvesting<br />
Op 31/12/2006 waren er in <strong>Hoeilaart</strong> 58 huurhuizen en 114 huurappartementen (Bron: Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>).<br />
II.4.1.6. Leegstand 32<br />
Op een totaal van 4.043 woningen waren er in april 2000 36 leegstaande woningen. Hiervan staan er 8 langdurig<br />
leeg en zijn er 6 verwaarloosd. Dit betekent dat de effectieve leegstand slechts 0,9% van het totale<br />
woningaanbod bedraagt. We kunnen dus niet spreken van een geografisch gebonden en/of een systematische<br />
leegstand in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Volgens de richtlijnen van het RSV dient rekening te worden gehouden met de frictieleegstand. Deze<br />
frictieleegstand is nodig om de markt naar behoren te laten functioneren en dient begrepen te zijn tussen de 2,5%<br />
(101 wooneenheden) en 3,5% (141 wooneenheden), afhankelijk van de migratiedruk.<br />
Opmerking: Door een te lage frictie worden veel van de jonge gezinnen verplicht uit te wijken naar andere<br />
gemeenten waardoor het gesloten bevolkingsscenario negatief wordt beïnvloed. Het gevolg van een zeer lage<br />
frictie is een dalend geboortecijfer. De stijgende seneliteitsindex die er al was in <strong>Hoeilaart</strong> wordt daardoor nog<br />
meer negatief beïnvloed.<br />
32 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan <strong>Hoeilaart</strong><br />
49
II.4.2.<br />
Het lokale aanbod<br />
II.4.2.1. Huisvestingssteun 33<br />
II.4.2.1.1. Huisvestingssteun gemeente<br />
Gemeentelijke bouwpremie<br />
De gemeentelijke bouwpremie bedraagt 248 EUR. Per kind ten laste wordt er 62 EUR aan toegevoegd.<br />
Voorwaarden zijn:<br />
- Bezit<br />
Men mag geen andere onroerende goederen bezitten of in vruchtgebruik hebben waarvan het totaal<br />
kadastraal inkomen hoger ligt dan 124 EUR.<br />
- Inkomen<br />
Het gezamenlijk belastbaar inkomen mag bepaalde maxima niet overschrijden. Deze maxima variëren<br />
naargelang men alleenstaand is of niet en naargelang het aantal kinderen ten laste.<br />
Vermindering op de bouwbelasting<br />
Voor gezinnen wordt er, bij wijze van tegemoetkoming, een vermindering op de bouwbelasting toegestaan.<br />
De bouwbelasting wordt verminderd met 20 %, 30 %, 40 % of 50 % voor respectievelijk 3, 4, 5 of 6 kinderen en<br />
meer ten laste waarvoor kinderbijslag wordt uitgekeerd.<br />
Info en aanvragen:<br />
Technische dienst, tel. 02 658 28 70, fax. 02 658 28 79, E-mail: technischedienst@hoeilaart.be en financiële<br />
dienst, tel. 02 658 28 60, fax. 02 658 28 44, E-mail: financien@hoeilaart.be.<br />
II.4.2.1.2. Huisvestingssteun van de provincie Vlaams-Brabant<br />
Aanpassingspremies voor woningen van bejaarden en gehandicapten<br />
De provincie kent een premie toe voor het uitvoeren van aanpassingen (binnenshuis) aan woningen van senioren<br />
en/of gehandicapten, waardoor de bewoner gemakkelijker zelfstandig kan functioneren.<br />
Volgende aanpassingswerken komen o.a. in aanmerking:<br />
- het aanbrengen van een automatische deuropener met parlofoon;<br />
- de installatie van een lift (verticale lift, stoellift, rolstoellift);<br />
- het vergroten van deuropeningen en het aanpassen van de gangbreedte;<br />
- het aanpassen van het sanitair (badkamer, WC,...) van de keuken;<br />
- het aanleggen van hellende vlakken;<br />
- het inrichten of aanbouwen van een kamer op het gelijkvloers;<br />
- het plaatsen van steunhulpmiddelen.<br />
Voornaamste voorwaarden:<br />
- minstens één gezinslid moet erkend zijn als gehandicapte of 60 jaar zijn of ouder;<br />
- de aanvrager moet huurder of eigenaar zijn van de aan te passen woning en mag niet over een ander<br />
onroerend goed beschikken;<br />
- het niet-geïndexeerde kadastraal inkomen van de woning mag niet hoger zijn dan 1.115,52 EUR behalve als<br />
de aanvrager een bewegingsgehandicapte is.<br />
Bedrag van de premie:<br />
- de aanvrager voldoet aan de inkomensvoorwaarden van het WIGW-statuut:<br />
75 % van de kostprijs der werken met een maximum van 2.478,94 EUR;<br />
33 www.hoeilaart.be<br />
50
- de inkomsten van de aanvrager bedragen minder dan 19.335,69 EUR (+ 991,57 EUR per persoon ten laste):<br />
50 % van de kostprijs der werken met een maximum van 1.859,20 EUR.<br />
De facturen van de werken mogen niet ouder zijn dan 1 jaar op de aanvraagdatum. Als de werken waarvoor de<br />
aanpassingspremie wordt aangevraagd nog moeten gebeuren, moeten ze binnen een periode van 1 jaar<br />
uitgevoerd worden.<br />
Voor meer inlichtingen over de specifieke voorwaarden en aanvraagformulieren:<br />
- infodienst (tel. 02 658 28 48)<br />
- technische dienst (tel. 02 658 28 70)<br />
- provincie Vlaams-Brabant<br />
Dienst Huisvesting<br />
Provincieplein 1<br />
3010 Leuven<br />
tel. 016 26 73 11<br />
fax. 016 26 73 18<br />
website: www.vlaamsbrabant.be/levenenwonen<br />
Bijkomende lening bij het bouwen en aankopen van een woning<br />
Indien men reeds bij een kredietinstelling een hoofdlening heeft afgesloten, dan kan men, als men aan bepaalde<br />
voorwaarden voldoet, bij de provincie Vlaams-Brabant tegen een voordelige intrestvoet een bijkomende<br />
onderhandse lening aangaan voor het aankopen of bouwen van een woning.<br />
Renovatieleningen<br />
Indien men voor de bouw of aankoop van een woning een hypothecaire lening heeft afgesloten die nog niet is<br />
afbetaald, dan kan men, indien men aan bepaalde voorwaarden voldoet, bij de provincie Vlaams-Brabant tegen<br />
een voordelige interestvoet een onderhandse lening aangaan voor het uitvoeren van renovatiewerken aan deze<br />
woning.<br />
II.4.2.1.3. Premies en toelagen van het Vlaamse Gewest<br />
Tegemoetkomingen<br />
Er bestaan verschillende tegemoetkomingen op het vlak van huisvesting, namelijk:<br />
- Tegemoetkomingen bij het huren van een woning;<br />
- Tegemoetkomingen voor wie verbouwings- of aanpassingswerken uitvoert;<br />
- Tegemoetkomingen voor wie een woning wil kopen;<br />
- Tegemoetkomingen voor wie bouwt;<br />
- Leningen.<br />
Aanvraagformulieren kunnen bekomen worden bij:<br />
- het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, AROHM<br />
provinciale buitendienst ROHM Vlaams-Brabant<br />
Blijde Inkomststraat 103-105<br />
3000 Leuven<br />
tel. 016 24 97 77 (enkel in de voormiddag)<br />
fax 016 22 60 74<br />
- de gemeentelijke technische dienst<br />
tel. 02 658 28 70.<br />
Meer info:<br />
het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, AROHM<br />
provinciale buitendienst ROHM Vlaams-Brabant<br />
Blijde Inkomststraat 103-105<br />
3000 Leuven<br />
tel. 016 24 97 77 (enkel in de voormiddag)<br />
fax 016 22 60 74<br />
51
Verzekering gewaarborgd inkomen<br />
Wie sinds 01.01.1998 een lening van minstens 49.578,70 EUR afsloot voor het kopen, bouwen of verbouwen<br />
van een woning, kan dank zij het Vlaamse Gewest onder bepaalde voorwaarden gratis een verzekering tegen<br />
inkomensverlies afsluiten.<br />
Het gezamenlijk belastbaar inkomen van drie jaar vóór de aanvraagdatum mag maximum 29.747,22 EUR<br />
bedragen als je alleenstaande bent en maximum 42.141,89 EUR als je gehuwd bent of samenwoont. Bij deze<br />
bedragen mag je wel 2.478,93 EUR bijvoegen per persoon die je op de aanvraagdatum ten laste hebt. De<br />
bewoonbare vertrekken mogen samen niet meer dan 210 m² (huis) of 105 m² (appartement) beslaan, te verhogen<br />
met 25 m² per persoon ten laste.<br />
Deze verzekering komt tussen in de aflossing van de lasten van de hypothecaire lening, als de verzekerde door<br />
werkloosheid of arbeidsongeschiktheid een inkomensverlies lijdt. Voor een werknemer wordt het risico van<br />
onvrijwillige werkloosheid en arbeidsongeschiktheid gedekt, voor een zelfstandige het risico van volledige en<br />
onvrijwillige arbeidsongeschiktheid.<br />
De verzekering tegen inkomensverlies wordt door het Vlaamse Gewest afgesloten bij de<br />
verzekeringsmaatschappij OMOB. De premies voor deze verzekering worden betaald door de Vlaamse<br />
overheid: als aanvrager betaal je dus geen cent.<br />
Info:<br />
ETHIAS<br />
Prins-Bisschopssingel 73<br />
3500 Hasselt<br />
tel. 011 28 22 86.<br />
II.4.2.1.4. Huisvestingssteun van de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij en het Vlaams<br />
Woningfonds<br />
Leningen bij de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij<br />
De Vlaamse Huisvestingsmaatschappij verstrekt goedkope leningen aan personen met een bescheiden inkomen,<br />
ondermeer goedkope renovatieleningen voor aankoop met renovatie van een woning en voor renovatie,<br />
verbetering of aanpassing van de eigen woning.<br />
Voor inlichtingen en aanvragen:<br />
Vlaamse Huisvestingsmaatschappij<br />
Koloniënstraat 40<br />
1000 Brussel<br />
tel. 02 505 43 42<br />
fax. 02 505 42 00<br />
De werking van de huisvestingsmaatschappij in <strong>Hoeilaart</strong><br />
De huisvestingmaatschappij heeft in <strong>Hoeilaart</strong> alleen de wijk Sloesveld gerealiseerd. In de onmiddellijke<br />
toekomst zijn er geen nieuwe projecten voorzien of bekend. Ze wijzen op het belang van buurtwerk in de wijk,<br />
en dat om samenlevingsproblemen te voorkomen en te bemiddelen en om het veiligheidsgevoel te vergroten. 34<br />
Leningen bij het Vlaams Woningfonds<br />
De hoofdactiviteit van het Vlaams Woningfonds bestaat uit het toekennen van sociale hypothecaire leningen aan<br />
grote gezinnen (met minstens twee kinderen ten laste en met een bescheiden inkomen) voor<br />
huisvestingsdoeleinden.<br />
Het netto belastbaar inkomen dient onder een bepaald maximum te vallen, dat afhangt van het aantal kinderen<br />
dat je ten laste hebt. Op 31.12.2002 was dit maximum vastgelegd op 44.850 EUR, voor een gezin met twee<br />
kinderen ten laste. Hoe lager het netto belastbaar inkomen, hoe voordeliger de rentevoet.<br />
De rentevoet wordt verminderd met 0,60 % wanneer de woning gelegen is in een woonvernieuwings- of<br />
woningbouwgebied in de Vlaamse Rand, waaronder <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Een attest waaruit blijkt dat de grond of woning in een woonvernieuwings- of woningbouwgebied gelegen is (en<br />
dat is praktisch voor heel <strong>Hoeilaart</strong> het geval), kan bij de gemeentelijke technische dienst (tel. 02 658 28 70)<br />
bekomen worden.<br />
34 Info participatiedag 9 november 2006<br />
52
Voor inlichtingen en aanvragen:<br />
Vlaams Woningfonds<br />
Provinciaal Secretariaat<br />
Blijde Inkomststraat 91<br />
3000 Leuven<br />
Tel. 0800 16 287<br />
Kort besluit huisvestingssteun:<br />
Op dit moment wordt huisvestingssteun door verschillende overheden en organisaties aangeboden. Dit kan als<br />
gevolg hebben dat sommige mensen (en waarschijnlijk de meer kwetsbare groepen) de weg naar dit aanbod niet<br />
vinden.<br />
II.4.2.2. Sociale huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong> 35<br />
Wat betreft de sociale huisvesting is <strong>Hoeilaart</strong> aangesloten bij de<br />
Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting C.V. Deze<br />
maatschappij is erkend door en staat onder voogdij van de<br />
Vlaamse Maatschappij voor <strong>Sociaal</strong> Wonen. De VMSW is binnen<br />
het beleidsdomein Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en<br />
Onroerend Erfgoed (RWO) een extern verzelfstandigd agentschap.<br />
De VMSW is de opvolger van de Vlaamse<br />
Huisvestingsmaatschappij (VHM).<br />
Het werkgebied van de Gewestelijke Maatschappij voor<br />
Volkshuisvesting omvat, naast <strong>Hoeilaart</strong>, ook volgende Vlaams-<br />
Brabantse gemeenten: Affligem, Asse, Dilbeek, Drogenbos,<br />
Gooik, Lennik, Liedekerke, Sint-Pieters-Leeuw, Ternat,<br />
Wezembeek-Oppem en Zaventem.<br />
De maatschappij bouwt en/of beheert in deze gemeenten volkswoninggroepen, bestemd voor verhuring en (in<br />
mindere mate) voor verkoop aan personen met een bescheiden inkomen.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> betreft het een aantal woningen langs de<br />
Tenboslaan, de woningen en appartementen van de wijk<br />
Sloesveld en een appartementsgebouw aan het Dumbergplein.<br />
In het centrum van de gemeente, op de plaats waar vroeger de<br />
gebouwen van de zagerij Mariën stonden, beschikt de<br />
Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting over 13<br />
sociale huurappartementen in de Felix Sohiestraat en over 6<br />
sociale huurappartementen in Tuinendaal.<br />
In de Overijsesteenweg werden 6 appartementen gerealiseerd.<br />
Inlichtingen en aanvragen<br />
De kantoren zijn gevestigd op volgend adres:<br />
Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting C.V.<br />
Bezemstraat 83 - bus 131<br />
1600 Sint-Pieters-Leeuw<br />
Tel.: 02 371 03 30<br />
Fax: 02 378 28 96<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bevinden er zich 58 sociale huurwoningen en 114 sociale huurappartementen op 31/12/2007 (Bron:<br />
Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting).<br />
35 www.hoeilaart.be<br />
53
Aanvragen voor een sociale woongelegenheid - ook voor bejaarden - dienen gericht te worden aan de<br />
Gewestelijke Maatschappij voor Huisvesting. Deze maatschappij staat in voor het beheer van de sociale huizen<br />
en appartementen in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Bij de sociale woningen van de Sociale Huisvestigingsmaatschappij (SHM) wordt de huurprijs mee bepaald<br />
door het inkomen van de huurders. Hiervoor zijn wettelijke grenzen opgesteld waardoor er niet zo een grote<br />
schommelingen zijn in de huurprijs.<br />
Een belangrijk besluit uit de woningbehoeftestudie van <strong>Hoeilaart</strong> is dat er een groot gebrek is aan sociale<br />
huisvesting: bejaardenhuisvesting, sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels.<br />
In de nabije toekomst wordt het rusthuis uitgebreid, de kort- en dagopvang uitgebreid en worden serviceflats<br />
gebouwd.<br />
II.4.2.3. Vlabinvest 36<br />
II.4.2.3.1. Werking<br />
Vlabinvest staat voor het Vlaams-Brabantse Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid<br />
Vlabinvest heeft een drieledige doelstelling.<br />
Vooreerst wenst de Vlaamse Regering via de sociale opdracht van Vlabinvest, aan personen met een<br />
middelgroot inkomen en die geen onroerend goed in volle eigendom of vruchtgebruik hebben en die bovendien<br />
bij voorkeur een aantoonbare economische, culturele en/of sociale band hebben met het gebied, een betaalbare<br />
en degelijke woning aan te bieden in het betrokken gebied.<br />
Tegelijk dient Vlabinvest via de specifieke werkingsregels ook een bijdrage te leveren aan het behoud van het<br />
Vlaams karakter van de rand rond Brussel.<br />
En tenslotte ontwikkelt Vlabinvest zijn activiteiten binnen de beleidsopties op vlak van huisvesting en<br />
ruimtelijke ordening die de Vlaamse Regering neemt.<br />
Bij decreet van 25 juni 1992 werd Vlabinvest dan ook met volgende taken belast:<br />
- het voeren van een grondbeleid,<br />
- het realiseren van woonprojecten met een sociaal karakter en<br />
- het uitbouwen van voorzieningen die noodzakelijk worden geacht om het Vlaams karakter en een<br />
hoogwaardige woonkwaliteit in Vlaams-Brabant te behouden of te bevorderen.<br />
In 2005 werd beslist om deze takeninhoud in te schrijven in de Vlaamse Wooncode die in de toekomst dus als<br />
rechtsgrond van Vlabinvest zal dienen. Vlabinvest kan voor het vervullen van deze taken onroerende goederen<br />
verwerven, ze vervreemden of er zakelijke rechten op vestigen. Het kan eveneens tot onteigening ten algemene<br />
nutte overgaan, na machtiging van de Vlaamse Regering.<br />
Vlabinvest kan zelf als bouwheer optreden of kan activiteiten van andere initiatiefnemers die beantwoorden aan<br />
de doelstellingen van Vlabinvest, financieren. De mogelijke initiatiefnemers zijn de Vlaamse<br />
Huisvestingsmaatschappij en de door haar erkende sociale huisvestingsmaatschappijen, elke gemeente gelegen<br />
binnen het werkgebied van Vlabinvest, elke intercommunale vereniging actief in een gemeente binnen het<br />
werkgebied van Vlabinvest, het Vlaams Woningfonds voor de grote gezinnen en de provincie Vlaams-Brabant.<br />
In de praktijk verwerft Vlabinvest gronden en ontwikkelt zij projecten, bij voorkeur in samenwerking of na<br />
samenspraak met andere initiatiefnemers en lokale besturen. Dit alles gebeurt met het oog op het beschikbaar<br />
stellen van woongelegenheden aan particuliere kandidaat-huurders en -kopers.<br />
Het werkgebied van Vlabinvest omvat alle gemeenten van het arrondissement Halle-Vilvoorde, alsook de<br />
gemeenten Bertem, Huldenberg, Kampenhout en Tervuren van het arrondissement Leuven.<br />
36 Activiteitenverslag Vlabinvest 2005<br />
54
II.4.2.3.2. Projecten<br />
Binnen het werkingsjaar 2005 is er een huisvestingsproject opgestart in <strong>Hoeilaart</strong>. Het betreft de opbouw van 6<br />
appartementen in de Overijsesteenweg 34 te <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Binnen dit project worden 3 Vlabinvest appartementen voorzien. Het project wordt in samenwerking<br />
gerealiseerd met de SHM Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting.<br />
Dit project werd intussen (1/1/<strong>2008</strong>) gerealiseerd.<br />
Binnen <strong>Hoeilaart</strong> wenst Vlabinvest over te gaan tot de verwerving van een perceel bouwgrond, gelegen naast het<br />
reeds verworven perceel bouwgrond in de J. Denayerstraat. Deze onderhandelingen worden bemoeilijkt door de<br />
te hoge vraagprijs van de eigenaar. Op heden zijn er gesprekken lopende tussen de eigenaar en een<br />
vastgoedpromotor om het perceel bouwgrond gezamenlijk te ontwikkelen.<br />
Verder wordt er voorzien de werken te starten voor een project gelegen in de H. Caronstraat, voor Vlabinvest<br />
appartementen en sociale appartementen.<br />
Projecten tot op heden gerealiseerd:<br />
Ligging<br />
Aantal woongelegenheden<br />
Overijsesteenweg – Mariën 1<br />
6 woningen / koop<br />
Overijsesteenweg – Mariën 1<br />
5 woningen (+ 6 appartementen / huur)<br />
De cijfers tussen haakjes vermelden het aantal via hetzelfde project gerealiseerde woongelegenheden in het sociale<br />
huurstelsel<br />
De gemeente zelf verkoopt 16 bouwgronden in de gemeentelijke verkaveling “Het Leen – tweede fase”, waarbij<br />
aan de kandidaat-kopers ook specifieke voorwaarden opgelegd, alhoewel het niet om sociale huisvesting gaat.<br />
II.4.2.3.3. Werking Vlabinvest in <strong>Hoeilaart</strong> 37<br />
Vlabinvest werd in 1992 opgericht met als doel het Vlaams karakter in de rand te bewaren (6<br />
faciliteitengemeenten).<br />
Het grootste probleem is het vinden van betaalbare gronden. Vlabinvest werkt het liefst samen met een gemeente<br />
en met de huisvestingsmaatschappij. Bovendien is het ook niet altijd makkelijk om geschikte kandidaten te<br />
vinden. Men zoekt naar nieuwe informatiewegen, waarbij ze zich de vraag stellen of het gemeentelijk infoblad<br />
misschien een geschikt instrument is.<br />
Vlabinvest stelt vast dat door de hoge grondprijzen de plaatselijke bevolking verplicht wordt uit te wijken naar<br />
andere betaalbare gemeenten. De bedrijven en kapitaalkrachtigen blijven in eigen gemeente.<br />
Om een appartement of woning te kunnen huren of kopen mag men geen onroerende goederen in volle<br />
eigendom of volle vruchtgebruik hebben. Volgende barema’s worden in acht genomen. Per bijkomend<br />
gezinslid mag men 2860€ bij tellen.<br />
HUUR KOOP<br />
Aleenstaand 28.490 34.190<br />
Gezin 2P 41.300 48.420<br />
Er zijn enkele voorrangregels die in acht genomen worden:<br />
- De maatschappelijke binding: reeds jaren in de gemeente, enz.;<br />
- De economische binding: beroepsinkomen;<br />
- De socio-culturele binding: lokale school, sportclub, bibliotheek, enz.<br />
Na het in acht nemen van deze voorrangregels gaat het dossier naar het adviescomité.<br />
Een nieuw project kan op 3 manieren tot stand komen:<br />
- Op vraag van de gemeente;<br />
- Op vraag van de maatschappij;<br />
- Op vraag van Vlabinvest.<br />
Suggestie: werken met een lokale buurtwerker als eerste aanspreekpunt.<br />
37 Informatie “Participatiedag 9 september 2007”<br />
55
II.4.2.4. <strong>Sociaal</strong> Verhuurkantoor Webra 38<br />
II.4.2.4.1. Ontstaan<br />
De sociale verhuurkantoren (SVK’s) zijn ontstaan uit de bekommernis om kwetsbare<br />
bewoners te steunen opdat zij ook gebruik kunnen maken van hun recht op wonen. Vele<br />
van deze mensen huren op de gewone woningmarkt. De SVK's trachten de kwaliteit van<br />
het wonen van deze groep te verbeteren en te bewaken door zelf woningen op de private<br />
huurmarkt te huren om deze onder te verhuren.<br />
In vergelijking met de SHM’s is de SVKsector vrij jong en nog niet zo goed gekend. Op<br />
het einde van de zeventiger jaren ontstonden in Vlaanderen en Brussel<br />
‘huurdersverenigingen’. Zij huurden voor hun leden woningen op de private markt om deze te kunnen<br />
‘onderverhuren’. Later experimenteerden ook de thuislozenzorg en de OCMW’s met het idee van een 'sociaal<br />
verhuurkantoor', dit als een vorm van sociale dienstverlening. In 1985 telden we in Vlaanderen reeds zeven<br />
SVK’s.<br />
De Vlaamse overheid ondersteunt het bouwen en beheren van SHM-woningen. Vanaf midden de jaren negentig<br />
willen de Vlaamse ministers voor Huisvesting dat ook inspanningen worden gedaan op de private huurmarkt.<br />
Omdat de SVK’s jarenlange ervaring hebben met de inschakeling van privéhuurwoningen voor de sociale<br />
huisvesting, beschouwden de ministers hen de aangewezen partner op dit terrein.<br />
II.4.2.4.2. Verschil tussen SHM en SVK<br />
De sociale huisvestingsmaatschappijen (of kortweg SHM’s) bouwen sociale huurwoningen. Ze verhuren deze<br />
met een langlopend contract en met een huurprijs gekoppeld aan het inkomen.<br />
Ook de sociale verhuurkantoren (of kortweg SVK’s) bieden sociale huurwoningen aan. Ze bouwen echter niet,<br />
maar huren woningen en appartementen van een eigenaar-verhuurder. Het SVK biedt deze eigenaar een aantal<br />
stevige garanties. Als eerste huurder is het SVK verantwoordelijk voor alle huurdersverplichtingen. Daarna kan<br />
het SVK deze woning sociaal verhuren aan een woonbehoeftige. De huurder - wij noemen hem de onderhuurder<br />
- krijgt hierdoor een goede woning ter beschikking. Het SVK kan hem helpen met het wonen, hem bijstaan in<br />
zijn rechten en in zijn plichten.<br />
II.4.2.4.3. Wat kan het SVK<br />
Het SVK kan een woning aanbieden. Het is de bedoeling om mensen, die op de gewone huurmarkt niet aan een<br />
gezonde en betaalbare huurwoning geraken, aan een huis te helpen. De eigenaar van zijn kant is voor een<br />
langere periode zeker van zijn huishuur en kan er op rekenen dat zijn woning onderhouden wordt.<br />
Een sociaal verhuurkantoor huurt woningen op de privé-huurmarkt om ze, eventueel na een opknappingsbeurt,<br />
tegen een redelijke huurprijs door te verhuren aan kansarme gezinnen.<br />
Net als bij de huisvestingsmaatschappijen hebben de sociaal verhuurkantoren meer kandidaat-huurders dan<br />
woningen. Daarom werken ook de SVK’s met een wachtlijst. Voor het toewijzen van de woningen wordt een<br />
puntensysteem gehanteerd dat rekening houdt met factoren zoals inkomen, gezinssamenstelling en toestand van<br />
de huidige woning.<br />
Maar anders dan bij de sociale huisvestingsmaatschappijen is het bij de SVK’s niet zo zeer de<br />
inschrijvingsdatum die telt. SVK’s geven voorrang aan degene die weinig middelen heeft en de woning het<br />
meest dringend nodig heeft.<br />
Deze kandidaat-huurders zijn door allerhande redenen in een risicosituatie terecht gekomen, of dreigen erin<br />
terecht te komen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een laag of een onzeker inkomen, huurders die wonen in te<br />
kleine, een slechte of in een veel te dure woning, huurders die de woning moeten verlaten, een hoge<br />
schuldenlast, enz.<br />
38 www.sociaalverhuurkantoor.be<br />
56
II.4.2.4.4. Wat biedt het SVK<br />
Het SVK geeft deze huurder een noodzakelijke woning:<br />
- de woningen voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen;<br />
- de huurcontracten zijn degelijk en steeds voor lange duur (9 jaar). De SVK’s passen de huurwet correct toe;<br />
- de woning is groot genoeg voor de huurder en zijn gezin;<br />
- indien nodig bieden ze de huurder een begeleiding aan;<br />
- ze zoeken samen met de huurder naar mogelijke tussenkomsten in de huurprijs;<br />
- omdat ze met de eigenaar onderhandelen over de huurprijs ligt deze prijs lager dan op de gewone<br />
huurmarkt.<br />
De erkende SVK’s staan open voor iedereen.<br />
II.4.2.4.5. Wat verwacht het SVK<br />
De SVK’s onderhandelen met de eigenaar over een goede huurprijs en een degelijk huurcontract. Met de huur<br />
die de onderhuurder aan het SVK betaalt, betaalt het SVK op zijn beurt de eigenaar.<br />
Daarom verwacht het SVK dat de onderhuurder de huurwoning als een goede huisvader kan onderhouden en<br />
zijn plichten opvolgt. Desnoods kan het SVK hem hierin ondersteunen.<br />
Contact<br />
De gemeente <strong>Hoeilaart</strong> werkt samen met <strong>Sociaal</strong> Verhuurkantoor West-Brabant (SVK WEBRA).<br />
Kandidaat-huurders én geïnteresseerde eigenaars kunnen contact opnemen met:<br />
SVK Webra vzw<br />
Brusselsesteenweg 191<br />
1730 Asse<br />
Tel. 02 454.18.69<br />
Fax: 02 452 35 35<br />
E-mail: administratie@webra.be<br />
II.4.2.4.6. Het SVK in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Aangezien woningen van de SVK’s voor huurders een stuk duurder zijn dan de klassieke sociale huurwoningen,<br />
weigeren sommige mensen een dergelijke woning.<br />
SVK’s zijn eigenlijk een ander soort instrument dan de SHM. De SVK’s zijn meer gericht op maatwerk in alle<br />
betekenissen van het woord. Er wordt een oplossing gezocht voor een specifieke huurder die bovendien beter<br />
begeleid wordt. Het SVK krijgt bovendien regelmatig mensen over de vloer die bij de SHM zijn buitengezet,<br />
omdat ze daar hun huur niet of niet tijdig betaalden of op een andere manier in gebreke bleven. Bij het SVK lukt<br />
het naar eigen zeggen wel, omdat ze daar ook begeleiding krijgen.<br />
Het publiek van de SVK’s heeft het trouwens meestal ‘moeilijker’ dan de doorsnee huurder bij de SHM. Daar<br />
schuilt een zekere contradictie in: wie het moeilijker heeft, moet meer betalen. 39<br />
Er wordt verwacht dat niet alleen de individuele burger, maar ook het SVK het in de toekomst steeds moeilijker<br />
gaat krijgen om betaalbare woningen op de private markt te vinden, door de stijgende huurprijs. Zowel het SVK<br />
als de individuele burgers zijn afhankelijk van de huurprijs die gevraagd wordt door de eigenaar.<br />
Uit ervaring van het OCMW blijkt dat SVK Webra op dit moment (nog) niet echt actief is in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
II.4.2.5. Vzw De Rand 40<br />
II.4.2.5.1. Algemene info<br />
39 ‘Randkrant’ februari 2003 – Maandblad voor bewoners van de Vlaamse rand<br />
40 www.derand.be<br />
57
Vzw 'de Rand' werd bij decreet opgericht met als doel het Nederlandstalig karakter van de Vlaamse rand rond<br />
Brussel te ondersteunen. In de beheersorganen zijn de Vlaamse Gemeenschap, de provincie Vlaams-Brabant en<br />
het plaatselijk sociaal-cultureel leven structureel vertegenwoordigd. De werking van vzw 'de Rand' bestrijkt de<br />
ganse rand rond Brussel, met een bijzondere klemtoon op de zes gemeenten met bijzonder taalstatuut.<br />
Vzw 'de Rand' wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en door de provincie Vlaams-Brabant.<br />
II.4.2.5.2. Missie<br />
De raad van beheer van vzw 'de Rand' formuleerde de missie als volgt:<br />
"Vzw 'de Rand' draagt bij tot de groei van een open en verdraagzame leefgemeenschap, die het Vlaamse<br />
karakter van de Vlaamse rand respecteert, uitstraalt en dus versterkt.<br />
Met het oog daarop zal vzw 'de Rand' vanuit een Nederlandstalige profilering de leefkwaliteit voor de hele<br />
bevolking van de Vlaamse rand bevorderen door op dynamische wijze en complementair aan wat al bestaat:<br />
sociaal-culturele activiteiten te ondersteunen en te organiseren, dienstverlening en informatie aan te bieden en<br />
maatschappelijke participatie te stimuleren."<br />
II.4.2.5.3. Zes gemeenschapscentra<br />
Vzw 'de Rand' is het meest zichtbaar via haar zeven gemeenschapscentra: De Boesdaalhoeve, De Bosuil, De<br />
Kam, De Lijsterbes, De Moelie en De Zandloper. Zes van deze centra zijn gelegen in een faciliteitengemeente.<br />
Op 30 juni 2007 werd het zevende gemeenschapscentrum de Muse in Drogenbos officieel geopend.<br />
De gemeenschapscentra ondersteunen het plaatselijk verenigingsleven en bieden een kwaliteitsvolle culturele<br />
programmering aan, die tevens zeer aantrekkelijk is voor de talrijke internationale en anderstalige bewoners van<br />
de rand. In de zes gemeenten met bijzonder taalstatuut worden de plaatselijke culturele raden logistiek en<br />
financieel ondersteund.<br />
II.4.2.5.4. Ruime dienstverlening<br />
Daarnaast worden een ruime dienstverlening en tal van activiteiten uitgebouwd en ondersteund inzake jeugd,<br />
sport, onthaal en integratie van anderstaligen, taalsensibilisatie en taalwetgeving, huisvesting.<br />
Deze dienstverlening wordt o.m. via de gemeenschapscentra en de centrale staf van ‘de Rand’ aangeboden.<br />
Concreet voorbeeld hiervan vormt de informatie over de huisvestingspolitiek in de Vlaamse rand, maar ook<br />
taalcursussen Nederlands, de onthaalinitiatieven voor anderstaligen, zoals de Speakers' Corner –<br />
conferentiereeks, ondersteuning van het Nederlandstalig jeugd- en sportverenigingsleven in de zes gemeenten<br />
met bijzonder taalstatuut, enz.<br />
De Vlaamse overheid werkt voortdurend aan steunmaatregelen om wonen in de rand betaalbaarder te maken. De<br />
maatregelen worden telkens aangepast aan de noden van het moment, waardoor de verschillende mogelijkheden<br />
die er bestaan niet meer overzichtelijk zijn. Daarom wil vzw ‘de Rand’ een overzicht bieden van alle<br />
maatregelen van diverse overheden.<br />
Contact<br />
Vzw ‘de Rand’<br />
Kaasmarkt 75<br />
1780 Wemmel<br />
Tel. 02 45697 80<br />
Fax 02 456 97 81<br />
58
II.4.2.6. Intercommunale Haviland 41<br />
Haviland Intercommunale is een dienstverlenend intergemeentelijk samenwerkingsverband voor<br />
streekontwikkeling opgericht in 1965 door alle 35 gemeenten van het arrondissement Halle-Vilvoorde en door<br />
de provincie Vlaams-Brabant. Intussen zijn ook de OCMW’s van 18 gemeenten en 3 andere intercommunales<br />
uit de streek aangesloten en levert de intercommunale ook diensten aan 8 politiezones uit het arrondissement.<br />
De vereniging heeft tot doel het leveren van diensten van algemeen belang en van economisch nut aan zijn leden<br />
in het kader van een betere interne organisatie met betrekking tot het geheel van hun huidige en toekomstige<br />
werkzaamheden waarbij zowel ecologische, sociale als economische aspecten aan bod komen.<br />
De drie voornaamste activiteiten van de intercommunale situeren zich in:<br />
- Het realiseren van verkavelingen en het bouwen van appartementen en woningen in het kader van het<br />
sociale huisvestingsbeleid binnen Halle-Vilvoorde;<br />
- De aanleg, oprichting en beheer van bedrijventerreinen, kantoorgebouwen en commerciële panden als<br />
bijdrage tot de economische ontwikkeling van de regio;<br />
- Initiëren, coördineren en realiseren van een afvalpreventiebeleid, afvalinzameling en afvalverwerking.<br />
De intercommunale ontwikkelt momenteel zo’n 170 projecten in woon- of industriebeleid, openbare werken,<br />
ruimtelijke ordening of gemeentelijke bouwwerken voor 31 verschillende gemeenten. Zij haalt grof huisvuil op<br />
in 7 gemeenten en verwerkt het voor 22 gemeenten. Voor 27 gemeenten verzorgt zij de kolkenruiming en<br />
verwerkt zij het slib. Daarnaast verzorgt zij de ophaling van papier en karton, PMD, klein gevaarlijk afval en<br />
GFT voor 21 gemeenten. Voor twee gemeenten rustte zij ook reeds het containerpark uit en beheert het.<br />
Daarnaast biedt de intercommunale nog verscheidene andere diensten aan de aangesloten gemeenten en<br />
OCMW’s aan:<br />
- Assisteren van deelnemers in hun beleidsopdrachten van ruimtelijke ordening en stedenbouw<br />
- Uitvoeren van openbare werken zoals (her)aanleg van straten, voetpaden, aanleg van rioleringen<br />
- Uitvoeren en beheren van gemeentelijke bouwwerken zoals bouwen van rusthuizen, scholen,<br />
gemeentehuizen, aanleg van sportinfrastructuur enz.<br />
- Het organiseren van een intergemeentelijke dienst voor milieubeheer<br />
- Assisteren van gemeenten in hun taken van milieubeheer en –beleid en in hun streven naar duurzaam beheer<br />
- Het organiseren van een gemeenschappelijke preventiedienst ten behoeve van gemeenten, OCMW’s,<br />
intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en politiezones.<br />
- Assisteren van leden in hun huidige en toekomstige administratieve taken zoals informaticabeheer, juridisch<br />
advies, communicatie en openbaarheid van bestuur<br />
In het kader van de sociale economie in het arrondissement richtte Haviland Intercommunale eveneens<br />
Opbouwwerk Haviland op.<br />
I.s.m. de intercommunale Haviland werden de volgende projecten gerealiseerd in <strong>Hoeilaart</strong>: 42<br />
- Gemeentelijke verkaveling Solheide: 4 koopwoningen;<br />
- Sociale verkaveling Ter Veld: 24 kavels.<br />
II.4.2.7.<br />
OCMW<br />
Het OCMW huurt ook een aantal woningen en appartementen op de private huurmarkt om ze onder te verhuren<br />
aan kwetsbare groepen. Deze dienst kan dus eigenlijk vergeleken worden met een SVK-werking.<br />
In 2006 huurde het OCMW 8 panden. 43<br />
41 www.haviland.be<br />
42 Woningbehoeftestudie 2000<br />
43 Jaarverslag OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 2006<br />
59
II.4.3. Raming behoefte 44<br />
Alle cijfers in dit onderdeel zijn afkomstig uit de woningbehoeftestudie die in 2002 uitgevoerd werd in <strong>Hoeilaart</strong><br />
en het Ruimtelijk Structuurplan van <strong>Hoeilaart</strong> 2005. Op dit moment beschikken we niet over meer recentere<br />
informatie voor <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Demografische behoefte<br />
Voor de raming van de demografische behoefte wordt uitgegaan van de bevolkingsprognose en gezinsprognose.<br />
Het aantal bijkomende gezinnen wordt dan berekend voor de periode 2000-2005 en 2005- 2010. Aangevuld met<br />
een bijkomende woningmutatiereserve of frictieleegstand van 3,5% en verminderd met de leegstand in 2000.<br />
Jaar Bevolking Gezinsgrootte<br />
Aantal<br />
gezinnen<br />
2000 9839 2,45 3.936<br />
2005 9622 2,47 3.896<br />
2010 9388 2,45 3.853<br />
Aangroei<br />
gezinnen<br />
Frictie<br />
Huidige<br />
leegstand<br />
-40 138 -36 62<br />
-36 135 -36 63<br />
Demografische<br />
behoefte<br />
Vervangings- en woonverbeteringsbehoefte<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> is er geen structureel probleem inzake verkrotting of leegstand. Er zijn geen kernen of buurten die<br />
bijzondere aandacht vragen. Oudere woningen worden gespreid over de ganse gemeente gevonden. Oude<br />
woningen zijn meestal goed onderhouden maar kunnen wel nog verbeterd worden inzake modern comfort. Vele<br />
bouwaanvragen voor renovatie of verbouwing betreffen goede woningen die vergroot of aangepast worden aan<br />
de noden van de bewoners.<br />
De gemeente <strong>Hoeilaart</strong> zal evenwel steeds oog hebben voor renovatie en verbouwingen van oudere woningen.<br />
Een gemeentelijke huisvestings-saneringspremie kan stimulerend werken. Een goede voorlichting aan de<br />
bevolking inzake verbouwingsmogelijkheden en inlichtingen betreffende mogelijke premies moet georganiseerd<br />
worden. Hierbij wordt ook gedacht aan zonevreemde woningen waar goede voorlichting noodzakelijk blijkt te<br />
zijn.<br />
Behoefte aan sociale huisvesting<br />
Bij de analyse van de projecten binnen het kader van het openbaar huisvestingsbeleid werd als algemene<br />
conclusie de beperkte sociale huisvestingsmogelijkheden (in relatie tot het streefcijfer van 10% sociale<br />
huisvesting) aangekaart en werd de vraag gesteld of hier geen initiatieven dienen te worden genomen. Tevens<br />
moeten we bemerken dat op het vlak van sociale huisvestingspolitiek enkele categorieën te weerhouden zijn: de<br />
bejaardenhuisvesting, de huurwoningen, koopwoningen en sociale bouwkavels.<br />
Voor de koop- en huurwoningen moet er een differentiatie gemaakt worden tussen alleenstaanden en gezinnen<br />
die nood hebben aan 3 tot 4 slaapkamers.<br />
Bejaardenhuisvesting<br />
Hypothetisch kunnen we aannemen dat 25% van de bejaardenpopulatie potentiële bewoners zijn van de<br />
openbare bejaardenhuisvesting. In absolute cijfers komt dit overeen met ongeveer 160 à 170 personen voor de<br />
peiljaren 2005 en 2010. Dit is een relatief grote groep die ten laste valt van de openbare sector.<br />
Huurwoningen<br />
Volgens de financiële statistiek van aanslagjaar 1999 zijn:<br />
• 1.798 aangiften op 4193 of 42,88% minder dan 17.500 euro;<br />
• 2.571 aangiften op 4193 of 61,32% minder dan 25.000 euro.<br />
Er kan verondersteld worden dat deze laatste groep (ongeveer 6 van de 10 <strong>Hoeilaart</strong>se gezinnen) van minder dan<br />
25.000 euro de potentiële huurders zijn. In deze groep is er zeker ook een deel eigenaars. Het is quasi<br />
onmogelijk o.b.v. de statistische gegevens deze groep te selecteren. Hypothetisch nemen we aan dat 25% van<br />
deze groep van 2.571 aangiften, zijnde 642 gezinnen, potentiële huurders zijn (In dat referentie jaar zijn er totaal<br />
4.193 aangiften en 4008 gezinnen: foutmarge of speling 5%).<br />
44 Woningbehoeftestudie <strong>Hoeilaart</strong> – oktober 2002<br />
60
Koopwoningen<br />
Volgens de financiële statistiek van aanslagjaar 1999 zijn:<br />
• 1.798 aangiften op 4193 of 42,88% minder dan 17.500 euro;<br />
• 2.571 aangiften op 4193 of 61,32% minder dan 25.000 euro.<br />
Bij gebrek aan meer gedetailleerde gegevens nemen we aan dat de groep met minder dan 25.000 euro per<br />
aangifte in aanmerking komt voor een sociale koopwoning: 2.571 aangiften op 4.193 of 61,32% met minder dan<br />
25.000 euro per aangifte. Voor de raming van de behoefte bestaan ook hier geen sluitende statistische gegevens,<br />
vandaar dat hier hypothetisch wordt aangenomen dat 20% van deze groep, zijnde 514 gezinnen, potentiële<br />
kopers zijn.<br />
Besluit:<br />
Hypothetisch nemen we aan dat qua inkomen 6 op 10 gezinnen in aanmerking komen voor sociale huisvesting.<br />
Maar in deze groep zijn er ook een deel eigenaars waarover geen statistieken bestaan. Veiligheidshalve wordt<br />
aangenomen dat 25% van de aangiften van minder dan 25.000 euro of 642 gezinnen potentieel in de sociale<br />
sector terecht kunnen.<br />
Confrontatie van behoefte en aanbod<br />
Uit de inventarisatie blijkt dat het totaalaanbod kavels, die juridisch (volgens het gewestplan) bebouwbaar zijn,<br />
eind december 2000 675 kavels bedraagt.<br />
De reëel beschikbare bouwmogelijkheden kunnen als volgt geraamd worden:<br />
2000-2005 2006-2010 2000-2010<br />
Cat 1 (bouwzone en uitgerust wegen) 37 38 75<br />
Cat 2 (onvolledig uitgeruste wegen) 74 75 149<br />
Cat 3 (verkavelingen) 5 5 10<br />
Cat 4 (verkavelingen agrarisch) 1 1 2<br />
Cat 5 (binnengebieden) 0 50 50<br />
Cat 6 (afwerkingsgebieden) 4 4 11<br />
Cat 7 (goedgekeurde BPA’s) 0 20 20<br />
Totaal 121 193 317<br />
Er is tot 2010 een demografische behoefte van ca. 120 woningen, wat veel minder is dat het aanbod aan kavels.<br />
(in het ruimtelijk structuurplan).<br />
Inzake bejaardenhuisvesting stellen wij vast dat er tot 2010 doorlopend 160 à 170 potentiële bejaarden zijn,<br />
indien er geen politiek van bejaardenhuisvesting gevoerd wordt. De huidige capaciteit van het OCMW rusthuis<br />
is 78 (2006, vanaf 2007: 80 ). Er zou een bijkomende bejaardenhuisvesting moeten worden voorzien voor 70 à<br />
80 bejaarden.<br />
Voor sociale huurwoningen zijn er doorlopend + 640 potentiële gezinnen die hiervoor in aanmerking komen.<br />
Het aanbod is thans beperkt tot 143 (som appartementen en woningen). Er is dus een theoretische nood aan +<br />
500 bijkomende sociale huurwoningen.<br />
Voor sociale koopwoningen zijn er doorlopend + 515 potentiële gezinnen die in aanmerking komen voor de<br />
aankoop van een sociale woning. Het huidig aanbod aan koopwoningen (peiljaar 2004) is 11 woningen. Dit is<br />
ruimschoots onvoldoende. Gelet op de zeer sterk stijgende bouwgrond- en woningprijzen kunnen deze gezinnen<br />
aan betaalbare huisvesting geholpen worden door een aanbod van sociale woningen maar ook door het aanbod<br />
van goedkope sociale kavels.<br />
Een spreiding in tijd en geografische spreiding is hier aangewezen.<br />
Een belangrijk besluit uit de woningbehoeftestudie is dat er voldoende bouwgrond is in <strong>Hoeilaart</strong>, maar dat er<br />
een groot gebrek is aan sociale huisvesting: bejaardenhuisvesting, sociale huurwoningen, sociale koopwoningen<br />
en sociale kavels.<br />
Er zijn reeds plannen om in de nabije toekomst het rusthuis uit te breiden, kort- en dagopvang uit te breiden en<br />
serviceflats te bouwen.<br />
61
II.5.<br />
II.5.1.<br />
Omgevingsanalyse thuisondersteunende zorg<br />
Inleiding<br />
Onder de term ‘thuisondersteunende zorg’ kunnen verschillende zorgverleningsdiensten geplaatst worden. In dit<br />
hoofdstuk zullen we ons echter beperken tot de bespreking van een aantal diensten die worden aangeboden in<br />
onze gemeente:<br />
- Mantelzorg;<br />
- Gezinszorg;<br />
- Poetshulp;<br />
- Warme maaltijden;<br />
- Personenalarmsysteem;<br />
- Voetverzorging;<br />
- Mindermobielencentrale;<br />
- Thuisverpleging.<br />
In onderstaande figuur wordt wel een overzicht opgenomen van de volledige zorgverlening in de thuiszorg,<br />
waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen professionele basisdiensten, ondersteunende diensten,<br />
aanvullende diensten en mantelzorg.<br />
Figuur: positie van de verschillende zorgverleners binnen de zorgverlening in de thuiszorg<br />
Externe zorg<br />
1. Mantel<br />
zorg<br />
Professionele basisdiensten:<br />
- huisarts<br />
- apotheker<br />
- thuisverpleging<br />
- diensten voor gezinszorg<br />
Ondersteunende diensten:<br />
- zelfhulpgroepen en<br />
patiëntenverenigingen<br />
- lokale en regionale<br />
dienstencentra<br />
- ziekenfondsen<br />
- samenwerkingsinitiatieven<br />
- OCMW’s<br />
- notaris<br />
- vrijwilligerswerk<br />
- verenigingen voor gebruikers<br />
en mantelzorgers<br />
- andere sociale diensten<br />
- privé-personen<br />
Mantelzorg<br />
Zorgbehoevende<br />
persoon<br />
Aanvullende diensten:<br />
- ergotherapeuten<br />
- logopedisten<br />
- kinesitherapeuten<br />
- voetbehandeling<br />
- diëtist<br />
- tandarts aan huis<br />
- tijdelijke opvang buitenshuis<br />
- oppashulp of assistentie<br />
- opvang van ouderen in<br />
gastgezin of welkomgezin<br />
- nachtopvang<br />
- poetshulp<br />
- klusjesdiensten<br />
- maaltijdverstrekking aan<br />
huis<br />
- vrije tijd en vakanties<br />
Voor specifieke doelgroepen:<br />
- centra voor ontwikkelingsstoornissen<br />
- kinderen met chronische ziekte of handicap op school<br />
- vroeg- en thuisbegeleidingsdiensten<br />
- expertisecentra dementie<br />
- palliatieve patiënten<br />
- geestelijke gezondheidszorg<br />
- psychiatrische zorg voor patiënten in de thuissituatie<br />
- diensten voor pleegzorg<br />
- kinderen- en jongerenwerkingen<br />
Bron: Gids in de thuiszorg<br />
62
II.5.2.<br />
Algemene cijfergegevens<br />
II.5.2.1. Hoogbejaarden 45<br />
De groep van hoogbejaarden (80+) is een snel toenemende groep die geconfronteerd wordt met een aantal<br />
specifieke noden. De noden hebben betrekking op gezondheid, huisvesting, (thuis)zorg en<br />
opvangmogelijkheden. Vanaf de leeftijd van 75 jaar gaat de gezondheid achteruit, vanaf de leeftijd van 80 jaar<br />
gaat die zelfs sterk achteruit. Dit betekent dat regio’s waar een grote aangroei van 80-plussers zal plaatsvinden,<br />
nu al plannen moeten maken om dit op te vangen. Dit geldt voornamelijk op het vlak van huisvesting en<br />
woningaanpassing, residentiële opvang, uitbouw van de thuiszorgmogelijkheden, het voorzien van alternatieve<br />
en betaalbare vormen van opvang (gastgezinnen, zorgboerderijen), het aantrekkelijker maken van mantelzorg, de<br />
utbouw van mantelzorgondersteunende initiatieven (dagcentra, kortopvang, nachtopvang, vrijwilligersopvang,<br />
enz.)<br />
De vergrijzing binnen de vergrijzing is geen problematiek die opgelost wordt door alleen meer rusthuizen te<br />
bouwen, aangezien maar een kleine groep ouderen er gaat wonen. Op Vlaams niveau gaat het om 4,4% van de<br />
60-plussers. Bij de 85 tot 90-jarigen loopt dat op tot 23%. Ouderen blijven liefst zo lang mogelijk thuis in de<br />
eigen vertrouwde omgeving.<br />
Tabel: hoogbejaarden op 01/01/2005<br />
80+<br />
80+<br />
Familiale<br />
Interne vergrijzing<br />
aantal<br />
%*<br />
zorgindex<br />
Vlaams Gewest 254.700 4,2 18,5 32,1<br />
Prov. Vlaams-Brabant 43.291 4,2 18,7 31,5<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 23.288 4,1 18,2 30,7<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 431 4,3 20,0 29,8<br />
% op de totale bevolking<br />
Bron: APS, FOD economie, Ecodata, omgevingsanalyse Vlaams-Brabant<br />
De interne vergrijzing geeft het aandeel hoogbejaarden (80+) binnen het totaal van de oudere bevolking (60+)<br />
weer.<br />
De familiale zorgindex is de verhouding van de hoogbejaarden (80+) t.o.v. de oudste actieven (50-59 jaar) en<br />
geeft weer in welke mate de oudste actieven instaan voor de zorg van hun hoogbejaarde ouders.<br />
II.5.2.2. Alleenwonende ouderen 46<br />
Alleenwonende ouderen lopen vooral risico op vereenzaming. Uit de cijfers blijkt duidelijk dat de<br />
alleenstaande oudere vrouwen de meerderheid vormen. Verschillende verklaringen zijn hier mogelijk. Vrouwen<br />
hebben een hogere levensverwachting, zodat er bij de ouderen een groter aandeel vrouwen is. Mannen zijn<br />
misschien iets sneller geneigd om in een rusthuis te gaan wonen als ze alleen komen te staan, terwijl vrouwen<br />
gemakkelijker alleen blijven wonen.<br />
Tabel: alleenwonende ouderen (60-plussers) 2004<br />
Mannen Vrouwen Totaal<br />
% t.o.v. aantal<br />
gezinnen<br />
Vlaams Gewest 94.111 239.146 333.257 13,4<br />
Prov. Vlaams-Brabant 14.680 39.186 53.866 12,8<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 7.716 21.527 29.243 12,8<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 149 424 573 14,2<br />
Bron: Vlaamse Gemeenschap, WVG, informatiesteunpunt welzijn, omgevingsanalyse provincie Vlaams-Brabant<br />
45 Omgevingsanalyse provincie Vlaams-Brabant<br />
46 Omgevingsanalyse provincie Vlaams-Brabant<br />
63
II.5.2.3. Armoede bij de oudere bevolking 47<br />
Het gebruik van enkele uitkeringen, namelijk leefloon, inkomensgarantie voor ouderen en tegemoetkoming hulp<br />
aan bejaarden, kan een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van ‘arme’ ouderen of ouderen met een<br />
verminderde zelfredzaamheid.<br />
Het aantal oudere leefloners blijft voorlopig beperkt, zoals je in onderstaande tabel kan zien.<br />
Ouderen (65+) die over niet voldoende bestaansmiddelen beschikken kunnen beroep doen op een<br />
inkomensgarantie voor ouderen (IGO). De IGO vervangt sinds 2001 het gewaarborgd inkomen voor bejaarden<br />
(GI), al blijft dit (indien gunstiger) behouden als verworven recht.<br />
Ouderen (65+) met een verminderde zelfredzaamheid kunnen een tegemoetkoming hulp aan bejaarden (THB)<br />
krijgen, analoog aan de integratietegemoetkoming voor gehandicapten.<br />
Tabel: oudere leefloners, ouderen met een GI of IGO en begunstigden hulp aan bejaarden<br />
Leefloners 2004 GI of IGO 2004 THB 2005<br />
60+ Totaal % op oudere bevolking Aantal % op oudere bevolking<br />
Vlaams Gewest 2.754 56.568 5,4 74.847 7,0<br />
Vlaams-Brabant 316 7.259 4,1 8.506 4,7<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 170 3.285 3,3 3.528 3,5<br />
<strong>Hoeilaart</strong>
II.5.3.<br />
II.5.3.1.<br />
Het lokale aanbod<br />
Gezinszorg en poetshulp<br />
II.5.3.1.1. Omschrijving<br />
“Gezinszorg is het hulp- en dienstverleningsaanbod dat bestaat uit persoonsverzorging, huishoudelijke hulp en<br />
schoonmaakhulp, alsook de daarmee verband houdende psychosociale en pedagogische ondersteuning en<br />
begeleiding.<br />
Gezinszorg wordt geboden aan gebruikers die hierom verzoeken en in functie van de noden die beoordeeld<br />
worden op basis van een sociaal onderzoek.<br />
Gezinszorg wordt alleen geboden in het natuurlijke thuismilieu van de gebruiker en als uit een sociaal onderzoek<br />
blijkt dat de draagkracht van de gebruiker of zijn omgeving, hetzij wegens geestelijke of lichamelijke<br />
ongeschiktheid, hetzij wegens bijzondere sociale omstandigheden, niet voldoende is om de lasten op het gebied<br />
van persoonsverzorging en huishoudelijke te dragen.<br />
De gezinszorg kan zowel een preventief als een herstellend, verzorgend of palliatief karakter hebben. Ze kan<br />
ondersteunend, aanvullend of vervangend zijn.” 48<br />
II.5.3.1.2. Gezinszorg<br />
II.5.3.1.2.1 Inleiding<br />
De gezinszorg is dus bedoeld voor gezinnen, gehandicapten en bejaarden die (tijdelijk) niet meer in staat zijn om<br />
zelf een aantal gezinstaken te vervullen. De toekenning van de hulp gebeurt na sociaal onderzoek door een<br />
maatschappelijk werker.<br />
De verzorgenden vervullen huishoudelijke taken, o.a. koken, dagelijks onderhoud van de woning, kleine was,<br />
strijk, gewone verzorging van personen. Zij bieden begeleidende hulp zoals toezicht op bejaarden en<br />
gehandicapten, het zoeken naar hulpmiddelen voor zelfredzaamheid, morele ondersteuning en<br />
bezigheidsactivering.<br />
De tarieven variëren in functie van het inkomen en zijn vastgelegd door de hogere overheid.<br />
II.5.3.1.2.2 Diensten die gezinszorg aanbieden<br />
Er zijn verschillende diensten die gezinszorg aanbieden in <strong>Hoeilaart</strong>. De meeste uren worden gepresteerd door<br />
de Dienst Gezinszorg van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong>: 7.228 (71%). Per week gingen de gezinshelpsters bij 34<br />
gezinnen en/of bejaarden werken, voor minimum 2 uur per gezin of bejaarde. 49<br />
Tabel: diensten voor gezinszorg, 2004<br />
Diensten voor gezinszorg Gepresteerde uren Uren in %<br />
Familiehulp 932 9,16 %<br />
Landelijke Thuiszorg 964 9,47%<br />
OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 7.228 71,01%<br />
Solidariteit Gent 488 4,80%<br />
Thuishulp 567 5,57 %<br />
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid<br />
De dienst gezinszorg van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> presteerde in 2005 7.226 uren en in 2006 bedroeg dit 7.014<br />
uren.<br />
Ook bij verschillende ziekenfondsen kan men voor de dienst gezinszorg terecht.<br />
48 www.zorg-en-gezondheid.be/gezinszorg<br />
49 Jaarverslag 2005 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong><br />
65
Tabel: procentuele verdeling gepresteerde uren gezinszorg<br />
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid<br />
II.5.3.1.2.3 Gepresteerde uren gezinszorg in <strong>Hoeilaart</strong><br />
In vergelijking met het Vlaamse Gewest, de provincie Vlaams-Brabant en Huldenberg worden er minder uren<br />
gepresteerd per inwoner in <strong>Hoeilaart</strong>. Indien we kijken naar het aantal uren die gepresteerd worden in<br />
Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en Overijse worden er meer uren gepresteerd.<br />
Tabel: aantal gepresteerde uren gezinszorg, 2004<br />
Totaal aantal gepresteerde uren<br />
Aantal gepresteerde uren per<br />
inwoner<br />
Vlaams Gewest 13.846.798 2,30<br />
Prov. Vlaams-Brabant 1.948.745 1,89<br />
Arr. Halle – Vilvoorde nb nb<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 10.179 1,02<br />
Huldenberg 15.759 1,74<br />
Linkebeek 3.277 0,69<br />
Overijse 16.803 0,70<br />
Sint-Genesius-Rode 15.234 0,85<br />
Tervuren 21.143 1,03<br />
Nb: niet beschikbaar<br />
Bron: website van de Vlaamse Gemeenschap<br />
II.5.3.1.2.4 Verhouding effectief gepresteerde uren gezinszorg versus geprogrammeerde uren<br />
“Jaarlijks organiseert het team Eerstelijn en Thuiszorg van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid een<br />
bevraging over de gezinszorg en de poetshulp die het afgelopen jaar gepresteerd werd. Die bevraging gebeurt bij<br />
alle OCMW's, de private diensten voor gezinszorg en de private diensten voor logistieke hulp en aanvullende<br />
thuiszorg. Via die bevraging wil het team een zo volledig mogelijk beeld verkrijgen van de spreiding van de<br />
gezinszorg en de poetshulp over de gemeenten van het Vlaamse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.” 50<br />
Tabel: gepresteerde uren versus geprogrammeerde uren in <strong>Hoeilaart</strong>, 2004<br />
Geprogrammeerde uren Gepresteerde uren % gerealiseerd<br />
Vlaams Gewest 16.091.166 13.84.798 86<br />
Pov. Vlaams-Brabant 2.753.693 1.948.745 71<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 1.496.035 751.233 50<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 26.538 10.179 38<br />
Bron: APS, portaal lokale statistieken, Provincie Vlaams-Brabant<br />
50 www.zorg-en-gezondheid.be<br />
66
Via de spreidingsgegevens van de gepresteerde uren gezinszorg krijgt men onder meer een zicht op de<br />
verhouding tussen het aantal effectief gepresteerde uren gezinszorg en het aantal geprogrammeerde uren.<br />
Tabel: spreiding van de gezinszorg in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004<br />
Aantal gepresteerde uren 10.179<br />
Realisatie (2004) / programmatie (2004) in % 38,36<br />
Realisatie (2004) / programmatie (2004) in % 36,70<br />
Aantal gepresteerde uren per inwoner 1,02<br />
Aantal personeelsleden in VTE 6,61<br />
Gemeentelijke mantelzorgtoelage<br />
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid<br />
Hoe moeten deze cijfers geïnterpreteerd worden<br />
1. Aantal gepresteerde uren<br />
De som van het aantal uren dat in het referentiejaar gepresteerd werd door de private en de openbare diensten voor<br />
gezinszorg.<br />
2. Realisatie (referentiejaar) / programmatie (referentiejaar)<br />
De verhouding tussen wat in het referentiejaar werd gepresteerd en het programmacijfer van dat jaar:<br />
• = 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd de programmatie van het<br />
referentiejaar bereikt;<br />
• < 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd onder het<br />
programmacijfer van het referentiejaar gepresteerd;<br />
• > 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd boven het<br />
programmacijfer van het referentiejaar gepresteerd.<br />
3. Realisatie (referentiejaar) / programmatie (referentiejaar + 1)<br />
De verhouding tussen wat in het referentiejaar werd gepresteerd en het programmacijfer van het<br />
(referentiejaar + 1):<br />
• = 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd de programmatie van het<br />
(referentiejaar + 1) bereikt;<br />
• < 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd onder het<br />
programmacijfer van het (referentiejaar + 1) gepresteerd;<br />
• > 100%: in de desbetreffende gemeente, provincie of gewest werd boven het<br />
programmacijfer van het (referentiejaar + 1) gepresteerd.<br />
De programmacijfers zijn gebaseerd op de inwonersaantallen per leeftijdscategorie, en hierin weegt de leeftijdscategorie<br />
vanaf 85 jaar heel zwaar door. Rekening houdend met de vergrijzing van de bevolking is het daarom logisch dat het<br />
percentage onder 3 bijna altijd kleiner zal zijn dan het percentage onder 2.<br />
4. Aantal gepresteerde uren per inwoner<br />
Het aantal uren dat in het referentiejaar gepresteerd werd gedeeld door het aantal inwoners op 31 december van het<br />
referentiejaar.<br />
5. Aantal personeelsleden in VTE<br />
Het aantal voltijdse equivalenten aan verzorgend personeel dat gedurende het referentiejaar in de desbetreffende gemeente,<br />
provincie of gewest gezinszorg heeft verleend. Hiervoor wordt het aantal aantal uren dat in het referentiejaar gepresteerd<br />
werd gedeeld door 1539.<br />
De programmacijfers worden per provincie en per gemeente vastgelegd op basis van de leeftijd van de inwoners. Dat<br />
gebeurt op de volgende manier:<br />
• per inwoner van de leeftijdsgroep tussen 0 en 59 jaar: 0,5 uur per jaar;<br />
• per inwoner van de leeftijdsgroep tussen 60 en 74 jaar: 3,5 uur per jaar;<br />
• per inwoner van de leeftijdsgroep tussen 75 en 84 jaar: 17,5 uur per jaar;<br />
• per inwoner van de leeftijdsgroep tussen vanaf 85 jaar: 40 uur per jaar.<br />
Voor de berekening van die programmacijfers wordt er uitgegaan van de bevolkingsprojecties die gemaakt worden voor het<br />
jaar volgend op het jaar waarop de programmatie betrekking heeft.<br />
67
II.5.3.1.3. Poetshulp<br />
II.5.3.1.3.1 Inleiding<br />
De poetsvrouwen staan in voor de wekelijkse schoonmaak van de bewoonde ruimten bij bejaarden,<br />
gehandicapten en zieken die nog wel in staat zijn om licht huishoudelijk werk te verrichten (bv. koken, stof<br />
afnemen,...) maar het zwaardere onderhoud van hun woning niet meer aankunnen.<br />
II.5.3.1.3.2 Diensten die poetshulp aanbieden<br />
Er zijn drie diensten die poetshulp aanbieden in <strong>Hoeilaart</strong>. De meeste uren worden gepresteerd door de<br />
Poetsdienst van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong>: 6.317 (83,27%). Per week gingen de poetsvrouwen bij 65 gezinnen<br />
en/of bejaarden werken. 51<br />
Tabel: diensten voor poetshulp, 2004<br />
Diensten voor gezinszorg Gepresteerde uren Uren in %<br />
Familiehulp 913 12,03%<br />
OCMW 6.317 83,27%<br />
Solidariteit Gent 356 4,70%<br />
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid<br />
De poetsdienst van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> presteerde in 2005 6.348 uren (65 gezinnen/bejaarden per week)<br />
en in 2006 bedroeg dit 6.066 uren (77 gezinnen/bejaarden per week).<br />
De verschillende ziekenfondsen bieden deze dienst ook aan. Daarnaast kan men tevens terecht bij de<br />
dienstonderneming Uvalabor voor poetshulp. Er bestaat een goede samenwerking tussen de<br />
dienstenonderneming en het OCMW. Hoogbejaarden worden bijv. door de dienstonderneming doorverwezen<br />
naar het OCMW.<br />
Tabel: procentuele verdeling gepresteerde uren poetshulp<br />
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid<br />
51 Jaarverslag 2005 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong><br />
68
II.5.3.1.3.3 Gepresteerde uren poetshulp in <strong>Hoeilaart</strong><br />
In <strong>Hoeilaart</strong> werden er in 2004 in totaal 7.585 uren gepresteerd.<br />
Tabel: aantal gepresteerde uren poetshulp in Vlaanderen, 2004<br />
Totaal aantal gepresteerde uren<br />
Vlaams Gewest 8.197.388<br />
Prov. Vlaams-Brabant 1.234.864<br />
Arr. Halle – Vilvoorde<br />
Nb<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 7.585<br />
Huldenberg 6.576<br />
Linkebeek 2.938<br />
Overijse 14.530<br />
Sint-Genesius-Rode 16.777<br />
Tervuren 17.256<br />
Nb: niet beschikbaar<br />
Bron: website van de Vlaamse Gemeenschap<br />
II.5.3.1.4. Noden bij de gezinszorg en poetshulp 52<br />
Er is nood aan afgemeten huishoudhulp, met nadruk op alles wat bijdraagt tot orde en de goede hygiëne van de<br />
onmiddellijke woonomgeving (d.i. zuiver onderhoud en poetshulp in al zijn dimensies). Deze<br />
handelingsbekwaamheden zien de mensen uit de sector bij bijna alle hulpbehoevenden als eerste activiteiten<br />
wegvallen.<br />
Jammer genoeg zijn er bij de meeste diensten die poetshulp aanbieden lange wachtlijsten (bij het OCMW niet).<br />
Het is bovendien voor deze diensten zeer moeilijk om geschikt personeel te vinden, waardoor het bijgevolg<br />
moeilijk is om deze wachtlijsten weg te werken.<br />
Het vinden van gezinshulp is in deze regio voorlopig nog geen probleem.<br />
Een aandachtspunt is het ontbreken van patiëntgerichte informatie van alles wat er in de eerstelijnszorg<br />
aanwezig is. Bovendien merkt men in de praktijk dat vele ouderen niet in staat zijn om alle noodzakelijke<br />
diensten te betalen.<br />
Daarnaast wordt door de mensen uit het werkveld de vraag gesteld naar diensten die buiten de gezinszorg en<br />
poetshulp vallen, zoals een klusjesdienst, dienst voor boodschappen en vragen naar sociale controle:<br />
- Dienst voor boodschappen: vele ouderen stellen zich de vraag hoe ze aan levensmiddelen, medicatie, kledij,<br />
enz. kunnen geraken, daarnaast is het voor hen ook dikwijls een probleem om hun betalingen en<br />
administratie te regelen, enz.<br />
- Klusjesdienst: kleine woningaanpassingen en –herstellingen die betaalbaar moeten kunnen worden<br />
uitgevoerd en waardoor de woning leefbaar blijft.<br />
- Sociale controle: bijv. medicatietoezicht, het bezoeken van mensen die net uit het ziekenhuis zijn of die er<br />
niet willen blijven, enz.<br />
II.5.3.2.<br />
Personenalarmsysteem<br />
Het OCMW stelt noodoproepsystemen ter beschikking van bejaarden en/of gehandicapten die zich moeilijk<br />
kunnen verplaatsen en het risico lopen te vallen en niet meer terug recht te kunnen.<br />
Via een zendertje dat rond de hals wordt gedragen kunnen zij een noodoproep doorgeven aan een centrale, waar<br />
steeds iemand aanwezig is.<br />
De toestellen zijn het eigendom van het OCMW en de gebruikers betalen een waarborg (250 EUR) en een<br />
beperkt abonnementsgeld. De kostprijs voor deze dienstverlening varieert in functie van het inkomen: min.<br />
52 Brochure “Wit-Gele Kruis, partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid”, gesprekken met OCMW, Participatiedag 9/11/2007,<br />
Seniorenbehoeftenonderzoek april 2005<br />
69
12,39 euro/maand en max. 24,79 euro per maand. Aan de installatie ervan gaat een sociaal onderzoek vooraf,<br />
waaruit de behoefte aan deze vorm van hulpverlening moet blijken.<br />
18 toestellen werden ter beschikking gesteld in 2005 en 2006. (Bron: jaarverslag 2005 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong> en<br />
Jaarverslag OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 2006)<br />
II.5.3.3.<br />
Dienst warme maaltijden van het OCMW<br />
Warme maaltijden, klaargemaakt in de keuken van het OCMW-rustoord 'Hof ten Doenberghe', worden aan huis<br />
bedeeld bij personen met moeilijkheden die er niet meer toe komen dagelijks een volledig warm middagmaal te<br />
bereiden. De maaltijden kunnen aangepast worden aan specifieke behoeften (zoutloos, suikerloos, vetarm,<br />
gesneden of gemalen). De bedeling gebeurt iedere werkdag tussen 11 en 12.15 uur.<br />
De prijs van de maaltijd wordt berekend volgens het gezinsinkomen. De minimumprijs bedraagt 4,01 EUR, de<br />
maximumprijs 9,44 EUR (bedragen 2003).<br />
Personen met tijdelijke problemen kunnen ook beroep doen op deze dienstverlening van het <strong>Hoeilaart</strong>se<br />
OCMW, na een sociaal onderzoek.<br />
In 2006 werden 12.102 maaltijden thuisbezorgd (Bron: jaarverslag 2005 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>) en waren er<br />
ongeveer 70 gebruikers.<br />
Indien we kijken naar de evolutie van 2001 tot 2006, zien we een stijging van 329 maaltijden.<br />
Tabel: overzicht van de prestaties van de Dienst ‘warme maaltijden’<br />
Jaar Aantal gebruikers Aantal maaltijden<br />
2001 + 70 11.773<br />
2002 + 70 11.016<br />
2003 + 70 11.877<br />
2004 + 70 12.606<br />
2005 + 70 12.024<br />
2006 + 70 12.102<br />
Bron: Seniorenbehoefteonderzoek 2005 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>, OCMW<br />
De dienst wordt ook aangeboden door de verschillende ziekenfondsen en privé-initiatieven. Het privé-aanbod is<br />
echter zeer beperkt. Daarnaast bestaan er ook commerciële initiatieven die aankopen aan huis brengen.<br />
II.5.3.4.<br />
Dienst voor voetverzorging<br />
Via deze dienst van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> hebben 65-plussers en gehandicapten met een jaarlijks inkomen<br />
lager dan 14.873 EUR één keer per maand recht op een tegemoetkoming voor de verzorging van hun voeten<br />
door een pedicure.<br />
Tarief: 3,47 euro per prestatie en per maand.<br />
Tabel: aantal tussenkomsten voor voetverzorging<br />
Jaar<br />
Tussenkomsten<br />
2002 1.064<br />
2003 1.001<br />
2004 871<br />
2005 780<br />
2006 755<br />
Bron: jaarverslagen Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>, OCMW<br />
Indien we kijken naar de evolutie van 2002 tot 2005 zien we een daling van 284 tussenkomsten.<br />
70
II.5.3.5.<br />
Mindermobielencentrale<br />
Dit initiatief van het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> stelt personen die zich niet zo gemakkelijk meer kunnen verplaatsen<br />
(zieken, bejaarden, gehandicapten) in staat om op een betaalbare wijze toch nog boodschappen te doen, een<br />
namiddag te gaan kaarten, iemand in het ziekenhuis te gaan bezoeken of zelf op consultatie te gaan, enz.<br />
Om gebruik te kunnen maken van dit initiatief mag het inkomen van de gebruiker niet hoger zijn dan<br />
1.556,44 EUR per maand voor gehuwden en samenwonenden of 1.167,32 EUR per maand voor een<br />
alleenstaande (maxima geldig op 31.12.2002). De aanvraag moet ten laatste twee dagen op voorhand gebeuren.<br />
Mits betaling van een klein lidgeld (7 EUR) kunnen ze hiervoor beroep doen op een vrijwilliger-chauffeur, aan<br />
wie zij 0,27 EUR per kilometer betalen + 0,5 euro per rit.<br />
De laatste 2 jaar stagneert het aantal, maar het aantal gereden km stijgt. Er zijn verschillende redenen waarom<br />
mensen beroep doen op deze dienst: medische afspraken (dokter, ziekenhuis, tandarts, kinesist, enz.). Maar ook<br />
voor een bezoek aan de partner of familie in het ziekenhuis, wordt op deze dienst beroep gedaan.<br />
In 2005 hebben zijn er 46 mensen aangesloten bij deze dienst. Zowel het aantal km, het aantal ritten en het<br />
aantal aangesloten leden neemt elk jaar toe. Men verwacht in de toekomst nog een grotere stijging.<br />
Tabel: overzicht van de prestaties van de Dienst ‘mindermobielencentrale’<br />
Jaar Gereden km Aantal ritten<br />
Aantal aangesloten<br />
leden<br />
Aantal chauffeurs<br />
2002 4.811 178 28 10<br />
2003 9.277 307 41 9<br />
2004 16.756 497 41 9<br />
2005 21.875 570 46 10<br />
2006 19.149 510 48 12<br />
Bron: Jaarverslagen Gemeente <strong>Hoeilaart</strong>, OCMW<br />
Men merkt dat het aantal vrijwilligers voor de mindermobielencentrale daalt. Men mag niet onderschatten wat<br />
dit systeem van de vrijwilligers vraagt. Indien het aantal blijft dalen, zou dit in de toekomst een probleem<br />
kunnen worden. De aanwerving van nieuwe vrijwilligers en het blijvend motiveren ervan is een grote uitdaging.<br />
II.5.3.6. Thuisverpleegkunde 53<br />
II.5.3.6.1. De dienstverlening van het Wit-Gele Kruis<br />
De Hoeilanders kunnen beroep doen op de thuisverpleging van het<br />
Wit-Gele kruis. Deze dienst verstrekt medische zorgen aan huis, op<br />
doktersvoorschrift.<br />
Het Wit-Gele Kruis bestaat uit 20 afdelingen die provinciaal verspreid zijn. Ze beschikken over<br />
verpleegkundigen die meestal wonen waar zij werken en dus ook een grote verbondenheid hebben met de lokale<br />
cultuur en de patiënten waarvoor zij de zorg opnemen. Het maakt ook dat zij kennishebben over lokale<br />
initiatieven.<br />
Dit werkt drempelverlagend en zorgt ervoor dat ze gemakkelijk toegang hebben bij de mensen thuis. Het opent<br />
mogelijkheden naar sociale controle, informatieverstrekking, vraag naar samenwerking, enz.<br />
Van hulpverleners op de eerstelijn wordt verwacht dat zij een ruimte kennis opbouwen van het lokale aanbod,<br />
van zorgaanbod. Er wordt een hoge deskundigheid gevraagd over een groot vakgebied en een hoge<br />
professionaliteit in samenwerking met anderen.<br />
53 Brochure “Wit-Gele Kruis, partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid” 2007<br />
71
Om dit te realiseren werken ze in hun afdelingen (gemiddeld een 35-tal verpleegkundigen) met kleinere vaste<br />
teams van ongeveer 10 verpleegkundigen, die op hun beurt administratief en logistiek worden ondersteund<br />
vanuit de eigen afdeling en vanuit het Algemeen Secretariaat van de organisatie in Herent.<br />
De patiënten worden toegewezen aan een ‘vaste’ verpleegkundige die samen met een beperkt aantal<br />
‘vervangende’ verpleegkundigen de continuïteit verzekert. Deze structuur zorgt ervoor dat patiënten een<br />
vertrouwensband kunnen opbouwen en toch 7 dagen op 7 het jaar rond beroep kunnen doen op onze<br />
verpleegkundige zorg.<br />
Om de deskundigheid en de professionaliteit te waarborgen geven ze extra opleiding aan<br />
referentieverpleegkundigen in specifieke domeinen (wondzorg, diabeteszorg, palliatieve zorg, dementie, enz.).<br />
Zij bouwen expertise op en kunnen altijd geconsulteerd worden door de collega’s.<br />
Door de voortdurende vorming blijven zij op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en treden zij vaak ook op als<br />
deskundige gesprekspartner in zorgoverleg.<br />
Tijdens ontmoetingen met andere hulpverleners en mantelzorgers (bijv. geven van vorming, infoavonden,<br />
beurzen, enz.) krijgen ze de kans om lokale organisaties en instellingen te leren kennen zodat zij ook met kennis<br />
van zaken kunnen doorverwijzen indien de patiënt of zijn familie dit wenst.<br />
Door een kortere verblijfsduur in het ziekenhuis zien we een toename van complexe technische verpleegkundige<br />
zorgen. In samenwerking met de doorverwijzende artsen en instellingen worden de verpleegkundigen gevormd<br />
aan het bed van de patiënt en op het tijdstip dat deze zorgen zich aandienen.<br />
In complexe zorgsituaties kan men enkel zorg bieden in samenwerking met andere hulp- en zorgverleners.<br />
Hiervoor is het noodzakelijk dat alle partners elkaar kennen op de eerstelijn.<br />
Patiënten van alle mutualiteiten kunnen bij hen terecht voor eenvoudige toiletzorg of wondzorg tot complexe<br />
zorg die ze bieden in samenwerking met anderen uit het werkveld.<br />
Contact<br />
Wit-Gele kruis<br />
Duisburgsesteenweg 82<br />
3090 Overijse<br />
02 686 11 10<br />
II.5.3.6.2. Noden 54<br />
Het is voor een meerderheid van de bevolking de innige wens om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen<br />
en éénmaal patiënt, thuis verzorgd te kunnen worden, zelfs tot het laatste stukje nl. de wens om thuis te<br />
overlijden.<br />
Veel is mogelijk door het zorgaanbod dat momenteel al aanwezig is, maar patiënt/cliëntgestuurde zorg, m.a.w.<br />
zorg vertrekkend vanuit zijn persoonlijke behoefte zou nog een verdere stap zijn naar een ideaal zorgbeleid.<br />
Naar aanleiding van de initiatieven rond het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid (LSB) werden de hoofdverpleegkundigen<br />
van het Wit-Gele kruis Vlaams-Brabant bevraagd door medewerkers van het Wit-Gele kruis zelf, naar<br />
eventuele knelpunten die zij vanuit hun werkzaamheden aanvoelen en waarvoor zij verwachtingen aanvoelen en<br />
waarvoor zij verwachtingen hebben naar het LSB.<br />
De antwoorden van deze twintig hoofdverpleegkundigen geven ons een beeld voor gans de provincie Vlaams-<br />
Brabant, maar ook voor lokale situaties in zowel het arrondissement Leuven als in het arrondissement Halle-<br />
Vilvoorde.<br />
Welke noden merken zij<br />
Voor de populatie waarop hun werking is gericht, vooral (bejaarde) zieken en zorgafhankelijken in de eerste lijn<br />
worden o.a. volgende items als voornaamste aangeduid:<br />
- afgemeten huishoudhulp, met nadruk op alles wat bijdraagt tot orde en de goede hygiëne van de<br />
onmiddellijke woonomgeving (d.i. zuiver onderhoud en poetshulp in al zijn dimensies). Deze<br />
54 Brochure “Wit-Gele Kruis, partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid” 2007<br />
72
handelingsbekwaamheden zien wij bij bijna alle hulpbehoevenden als eerste activiteiten wegvallen en leiden<br />
in veel gevallen tot ontreddering.<br />
- De boodschapsfunctie in de brede betekenis van het woord is een volgend obstakel:<br />
• Hoe geraak ik aan levensmiddelen, medicatie, kledij, enz.<br />
• Hoe regel ik mijn betalingen en administratie als ik niet meer op de betrokken diensten geraak,<br />
enz.<br />
• Enz.<br />
- De klusjesdienst: kleine woningaanpassingen en –herstellingen die betaalbaar moeten kunnen worden<br />
uitgevoerd en waardoor de woning leefbaar blijft.<br />
- Als eenmaal de zorgafhankelijkheid uitdeint: gepaste ondersteuning van de mantelzorg, o.a. door zeer<br />
gerichte soms tijdelijke en betaalbare dag- en/of nachtopvangmogelijkheden en oppas aan huis, soms ook<br />
tijdelijk uit huis (dagverzorgingscentra en kort verblijf) en bij dit laatste met de mogelijkheid om er te<br />
geraken (vervoer).<br />
- In dit laatste stadium van hogere zorgafhankelijkheid, ontbreekt het ook dikwijls aan patiëntgerichte<br />
informatie van alles wat er aan mogelijkheden in de eerstelijn aanwezig is.<br />
Welke evoluties merken zij<br />
Men constateert een afname van beschikbare mantelzorgers, een vermindering van zorgaanbod door familie en<br />
een kleiner geworden sociaal netwerk. Alle initiatieven die mantelzorg vervangend en netwerkverruimend<br />
werken (buurt) zullen dus welkom zijn.<br />
Waarop hebben ze geen of onvoldoende antwoord<br />
De organisatie heeft als erkende dienst voor thuisverpleging een specifiek aanbod van zorg in de thuissituaties.<br />
Hun afhankelijkheid van de nomenclatuur heeft als gevolg dat er een aantal behoeften zijn bij hun patiënten,<br />
waarop ze geen of onvoldoende antwoord kunnen geven (naar hun wensen en naar deze van de patiënt).<br />
Meestal betreft het of niet-verpleegkundige zorg of niet-verpleegkundige gehonoreerde zorg:<br />
- Huisbezoeken voor sociale controle. Door onze vorm van aanwezigheid en organisatie op het terrein en<br />
door onze vlotte mobiliteit, zijn wij voor sommigen de gedroomde oplossing voor dit probleem. Momenteel<br />
is het onmogelijk om in alle situaties deze zorg op te nemen. Voor onze verpleegkundigen soms een<br />
verscheurende beslissing.<br />
- Toezicht op medicatie: dit is vooral een probleem bij (licht) verwarde bejaarden en patiënten met een<br />
psychiatrische problematiek.<br />
- GVO: Gezondheidsopvoeding en preventiebeleid. Het maakt allemaal deel uit van de job, maar kan omwille<br />
van beperkte budgettaire voorzieningen onvoldoende structureel worden uitgerold.<br />
- Speciaal, niet omwille van de frequentie, maar omwille van de impact, vermelden wij ook nog<br />
verwaarlozing. Onder dit begrip klasseren wij o.a. uiterst onhygiënische omstandigheden, verwaarlozing tot<br />
mishandeling van gezinsleden. Hulpverleners voelen zich hierbij geschokt en vinden zelden oplossingen,<br />
omdat het gezin meestal niet wenst dat de buitenwereld daarvan weet..<br />
Wachtlijsten<br />
De hoofdverpleegkundigen melden geen wachtlijsten voor verpleegkundige zorg aan huis. Overal kan de dag<br />
van de aanvraag zelf gestart worden met de verpleegkundige zorgen, zoals die door de nomenclatuur voor<br />
thuisverpleegkundigen wordt voorzien. Wel worden er wachtlijsten gesignaleerd voor zuivere poets- en<br />
onderhoudhulp.<br />
Kan het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid ondersteunend zijn voor de dienstverlening van het Wit-Gele kruis<br />
Hier zien de hoofdverpleegkundigen een wisselwerking:<br />
- Enerzijds kan via het LSB informatie over de dienstverlening verspreid geraken bij alle patiënten die het<br />
nodig hebben (Kanaal van informatie uitbouwen en de dienstverlening er gepast in laten opnemen).<br />
- Anderzijds kunnen de verpleegkundigen goed gepresenteerde informatie van aangepaste zorg brengen tot in<br />
de woonkamer van de patiënt thuis (de ‘lokale’ mogelijkheden aanreiken, mantelzorgpremie, gemeentelijke<br />
premies voor …).<br />
Ook kan het LSB de werking van het Wit-Gele kruis en de werking van de eerstelijn ondersteunen, door in<br />
complexe zorgsituaties de bestaande overlegstructuren uit de eerstelijn te hanteren en zelfs personen aan te<br />
duiden die dat vanuit de gemeente helpen ondersteunen.<br />
73
Preventief beleid vanuit LSB<br />
In de deskundigheid van iedere discipline zit in de thuiszorg een zeker gehalte GVO en preventie. De LOGO’s<br />
hebben daar een wat strikter programma, maar ook vanuit het LSB verwachten onze hoofdverpleegkundigen een<br />
zeker engagement en praktische initiatieven.<br />
Bijv. valpreventie richt zich niet alleen op medische oorzaken; ook de buurt (onveilige stoepen) of trapjes<br />
binnenshuis (klusjesdienst), kunnen oorzaken van vallen zijn.<br />
Heeft LSB een invloed op verhoogde zelfredzaamheid van de patiënt/cliënt<br />
Voor de hoofdverpleegkundigen is het een uitgemaakte zaak, dat het LSB een bijdrage kan leveren tot een<br />
verhoogde autonomie/zelfredzaamheid van onze patiënten. Door een duidelijk overzicht te bieden per regio van<br />
alle hulpdiensten, zal de patiënt beter zijn weg vinden in het aanbod van dienstverlening.<br />
Partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid<br />
Waarom een partner<br />
Voor het aspect eerstelijnszorg en verzorging van zieken thuis (in al zijn dimensies) kan het Wit-Gele Kruis<br />
Vlaams-Brabant een partner zijn voor het huidige en toekomstige beleid dat een gemeente wil uittekenen.<br />
In 2007 bestaat het Wit-Gele Kruis 70 jaar. Concreet betekent dit dat zij ervaring hebben met verschillende<br />
generaties van patiënten die hun verzorgingen en zorgen hebben toevertrouwd aan hun verpleegkundigen.<br />
Momenteel zijn er bijna 800 verpleegkundigen (ongeveer 1 per 1000 inwoners) aanwezig in alle gemeenten,<br />
wijken en straten van de provincie en dit 365 dagen per jaar.<br />
Op maandbasis hebben ze in de provincie Vlaams-Brabant bestendig 10.000 patiënten in verzorging.<br />
Tijdens hun werkzaamheden helpen de verpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis verschillende<br />
maatschappelijke groepen, nl. de zieken, de gehandicapten, de hulpbehoevende bejaarden, evenals de<br />
onmiddellijke omringende familieleden, die er voor kiezen om in de vertrouwde thuisomgeving de verzorging te<br />
ontvangen of als familielid de patiënt bij te staan.<br />
Thuis, omdat zij dat als hun natuurlijke biotoop beschouwen. Het betreft een (grote) groep van medeburgers<br />
wiens noden meestal weggestopt zijn achter de voordeur van hun huis.<br />
De standpunten van het Wit-Gele Kruis<br />
Via hun verzorgingen ontmoeten de verpleegkundigen deze maatschappelijke groepen in de intimiteit van hun<br />
bestaan en hun noden.<br />
Vanuit dat gezichtspunt ziet het Wit-Gele Kruis voor de hoger beschreven doelgroepen twee pistes, waarop een<br />
lokaal bestuur zijn sociaal beleid kan afstemmen, tenminste indien voor dit bestuur de evidente beleidskeuze is:<br />
maximaal gaan voor een leven in de eigen gewenste omgeving.<br />
1. Leefbaarheid verhogen in de natuurlijke omgeving, zodat de levenskwaliteit van deze mensen wordt<br />
gemaximaliseerd.<br />
- Leefbaarheid in eigen huis<br />
Quasi nooit is de eigen thuis afgestemd op die fase van het leven, waarin plots alles niet meer zo<br />
vanzelfsprekend verloopt.<br />
Een aangepaste thuis, aangepaste dienstverlening, enz. heel basale dingen maken het verschil tussen leefbaarheid<br />
en onleefbaarheid, waarbij het vaak ook nog ‘derden’ zijn die de norm van leefbaarheid denken te moeten<br />
bepalen.<br />
In het slechtste geval kan de nieuwe leefwereld al eindigen aan het eerste opstapje als de nodige klusjesdienst<br />
ontbreekt.<br />
Het Wit-Gele Kruis benadrukt dat een minimum op het niveau van comfort, hygiëne, voeding,<br />
bewegingsvrijheid, sociaal contact, verzorging en veiligheid, de essentiële basisbehoeften zijn, die individueel<br />
(‘hulpvragersnorm’) zouden moeten gecheckt worden en waarop vele hulpvragers een deel van het antwoord<br />
verwachten van de lokale overheid.<br />
De lokale overheid hoeft goedlopende bestaande initiatieven niet uit te werken of over te nemen, maar wel actief<br />
op zoek moet gaan naar de leemtes om er praktisch gevolg aan te geven. Nogmaals, waarbij de norm vertrekt<br />
vanuit de vraag van de hulpverlener en niet vanuit het aanbod van de dienstverlening.<br />
74
- Leefbaarheid in de onmiddellijke omgeving<br />
Mensen zijn over het algemeen sociale wezens en vereenzaming is voor velen zeer traumatisch.<br />
Het sociale netwerk is meestal opgebouwd in de onmiddellijke buurt, vandaar het belang om zo lang mogelijk in<br />
het eigen huis, maar ook in de eigen buurt te kunnen vertoeven.<br />
Het Wit-Gele Kruis verneemt dat de leefbaarheid, de toegankelijkheid en de veiligheid van de buurt voor vele<br />
(vooral bejaarde) patiënten essentieel is om ‘onder de mensen’ te kunnen blijven komen.<br />
Zij vinden dat het lokale beleid daar oog moet voor hebben en dat eenvoudige oplossingen daarbij al het verschil<br />
kunnen maken, zoals daar zijn: aangepaste stoepen, rustbanken, sociale controle, enz.<br />
Een hoog aantal letsels worden veroorzaakt door valpartijen, zowel binnen- als buitenshuis.<br />
Voor vele ouderen het begin van het einde, of alleszins het begin van een leven met beperkingen en de<br />
verwelkoming in de zorgsector, in de wereld van de afhankelijkheid.<br />
Door een lokaal preventief beleid (bijv. valpreventie) en de gepaste maatregelen t.h.v. buurt, straat, stoepen,<br />
woonst, enz. (en dit niet alleen in de stads- en dorpskernen, maar ook in de achtergestelde wijken), wordt niet<br />
alleen bespaard op de sociale zekerheid, maar ook op onnoemelijk veel leed).<br />
2. Hulpverlening in de eerstelijn mee ondersteunen<br />
Heel wat hulpverleners komen tot bij de hulpvrager thuis en verrichten daar schitterend werk. Meestal ervaart de<br />
hulpvrager dat ook zo, zeker als hij zijn echte hulpvraag beantwoord ziet, zonder dat de zorgverlener normerend<br />
optreedt (patiëntgestuurde zorg).<br />
Voorwaarden tot welslagen zijn o.a.<br />
- De hulpvrager (iedere burger) dient het hulpaanbod te kennen<br />
Onvoorstelbaar de hoeveelheid hulpverlening die voorhanden is evenals de informatie die daarover beschikbaar<br />
wordt gesteld en toch blijkt altijd opnieuw dat diegenen die plots in de situatie van hulpbehoefte terechtkomen,<br />
onwetend zijn.<br />
Blijkbaar komen de folders, brochures en websites niet terecht bij de mensen die er op dat moment nood aan<br />
hebben.<br />
Misschien mankeert er een soort ‘100-centrale’ die op het gepast moment de juiste informatie aanreikt via een<br />
begrijpende en bezielde informatieverstrekker.<br />
- Overleg tussen de eerstelijnswerkers<br />
De aangeboden hulp van professionele hulpverstrekkers, samen met familieleden, mantelzorgers, enz. verloopt<br />
zoveel beter als (zeker in complexe zorgsituaties) vooraf duidelijke afspraken worden gemaakt.<br />
Zowel de Vlaamse (SIT-werking = SamenwerkingsInitiatieven inzake Thuisverzorging) als de Federale overheid<br />
(GDT-werking= Geïntegreerde Diensten voor Thuisverzorging) erkent dit en voorziet daarvoor zelfs een<br />
vergoeding.<br />
Ze vragen uitdrukkelijk dat ieder lokaal sociaal beleid zijn medewerking (bijv. bij monde van het<br />
maatschappelijk werk van het lokaal OCMW) zou verlenen aan deze bestaande overlegstructuur (bijv. GOAL =<br />
GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven en soortgelijke initiatieven in Halle-Vilvoorde) en vooral daarvoor<br />
geen nieuwe lokale structuren gaat uitwerken.<br />
- Interlokaal sociaal beleid<br />
Het netwerk aan hulpverstrekking aan burgers bestaat dikwijls uit lokale initiatieven, maar meestal zijn er ook<br />
lokaaloverschrijdende initiatieven.<br />
Heel wat hulpverlening is breder opgevat en daardoor ook in staat om een zeer deskundige partner te zijn voor<br />
het lokale beleid.<br />
Het zou spijtig zijn dat goede lokale initiatieven ophouden aan de gemeentegrens, vandaar het belang van<br />
interlokaal netwerking (bijv. IGO : Intergemeentelijk Opbouwwerk in het arrondissement Halle-Vilvoorde): op<br />
die manier worden ideeën uitgezaaid en op elkaar afgestemd.<br />
75
II.5.3.6.3. Zelfstandige verpleegkundigen<br />
Een aantal zelfstandige verpleegkundigen verstrekken medische zorg aan huis in <strong>Hoeilaart</strong>, op voorschrift:<br />
Mérian Véronique<br />
Ernest Claeslaan 7<br />
1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
02 657 04 22<br />
0476 40 75 92<br />
Vos Josianne<br />
Vriendschapsstraat 29<br />
3090 Overijse<br />
02 305 91 61<br />
0498 08 91 25<br />
Valerie Dupong<br />
Maria-Christinalaan, 34<br />
3090 Overijse<br />
02 657 32 86<br />
0474 61 98 70<br />
Vandermeerschen<br />
Brigitte<br />
Terdekdelleweg 8<br />
3090 Overijse<br />
02 687 62 20<br />
0195 93 57 51<br />
Vanderlinden Gunter<br />
Priester Delle 23<br />
3040 Huldenberg<br />
0479 77 41 91<br />
Braeckelare Brigitte<br />
02 687 62 20<br />
0495 93 57 51<br />
Vandeputte Anja<br />
02 687 72 77<br />
0477 50 50 23<br />
Reulens Nadine<br />
0477 50 50 23<br />
0495 93 57 51<br />
II.5.3.7.<br />
Ziekenfondsen<br />
Diensten<br />
De meeste ziekenfondsen of mutualiteiten bieden een aantal diensten aan ter ondersteuning van de thuiszorg.<br />
Het aanbod van deze voordelen is verschillend voor elke mutualiteit.<br />
De meest voorkomende diensten zijn:<br />
• financiële tussenkomst voor gezinszorg of poetsdienst;<br />
• financiële tussenkomst voor kortverblijf in een erkende instelling;<br />
• uitleendienst van medisch materiaal;<br />
• vakanties voor zieken;<br />
• verpleegkundige zorgen;<br />
• vervoer van hulpbehoevenden via vrijwilligers;<br />
• ziekenoppas;<br />
• ziekenvervoer; enz.<br />
Overzicht ziekenfondsen in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Zie hoofdstuk individuele sociale hulpverlening<br />
Noden<br />
De noden die de mutualiteiten ervaren zijn reeds verwerkt in de analyse.<br />
II.5.3.8.<br />
Mantelzorg<br />
Thuis kunnen zijn en blijven is de wens van de meeste mensen, zeker als men zorgbehoevend is. Wie<br />
afhankelijk wordt van anderen door ziekte, handicap of ouderdom, verlangt meestal in het vertrouwde milieu te<br />
worden verzorgd. Vaak zullen mensen die zorg nodig hebben in eerste instantie terugvallen op hun eigen gezin<br />
en hun familie (het natuurlijk zorgmilieu). De meerwaarde van thuis te kunnen zijn, zit vaak in veel kleine, maar<br />
heel belangrijke dingen: zichzelf kunnen zijn, eigen levensritme bepalen, eigen cultuur ontwikkelen, kunnen<br />
deelnemen aan het gezinsleven, zich veilig en geborgen voelen, …<br />
Een mantelzorger is een persoon die op geregelde basis en op een niet-beroepsmatige wijze aanvullende,<br />
bovennormale zorg verleent aan een zorgbehoevende persoon uit zijn omgeving vanuit de sociale/affectieve<br />
relatie die hij met deze persoon heeft. Mantelzorgers kunnen zowel partners, ouders, familieleden, kinderen,<br />
buren als vrienden zijn. 55<br />
Onder bepaalde voorwaarden kan een mantelzorger een toelage ontvangen via het OCMW of de<br />
zorgverzekering:<br />
55 Gids in de thuiszorg – www.mantelzorglijn.be<br />
76
De mantelzorgtoelage van het OCMW<br />
Het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> kent onder bepaalde voorwaarden een mantelzorgtoelage toe aan personen die (als<br />
vrijwilliger, vriend, kennis of familielid) hulp bieden aan een zorgbehoevende oudere, een niet-terminale<br />
chronische zieke of een terminale palliatieve patiënt die thuis verzorging geniet. Deze mantelzorgtoelage wordt<br />
echter niet toegekend wanneer de zorgbehoevende persoon al een dergelijke toelage geniet in het kader van de<br />
Vlaamse Zorgverzekering. Daardoor heeft het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> de laatste 4 à 5 jaar geen aanvragen meer<br />
ontvangen en bijgevolg geen toelage meer toegekend. Indien er toch een aanvraag toekomt bij het OCMW, gaat<br />
men de zorgverzekering voor die persoon in orde brengen. Op die manier kan men de toelage i.h.k. van de<br />
zorgverzekering aanvragen.<br />
De toelage van de zorgverzekering ter ondersteuning van de mantelzorg<br />
De Vlaamse Zorgverzekering betaalt zorgbehoevenden de kosten voor niet-medische zorg (deels) terug.<br />
Iedereen ouder dan 25 jaar is verplicht om bij een zorgkas aan te sluiten.<br />
Eind 2004 waren er bijna 150.000 dossiers. Een groei van bijna 20% t.o.v. het vorige jaar o.a. te wijten aan een<br />
uitbreiding van het aantal mogelijke rechthebbenden. De lopende dossiers voor residentiële zorg (+40%) zijn<br />
sneller gestegen dan deze voor mantel- en thuiszorg (+6,2%). De meeste lopende dossiers voor residentiële zorg<br />
situeren zich in de leeftijdscategorie 80 tot 95 jaar. Voor mantel- en thuiszorg is dit de groep tussen 70 en 85<br />
jaar.<br />
Indien men aanvragen opsplitst naar type maken mantel- en thuiszorg 2/3 uit van het totaal. De aanvragen voor<br />
residentiële zorg zijn slechts goed voor 1/3. 56<br />
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de begunstigden van de tegemoetkoming voor de mantelen<br />
thuiszorg in het kader van deze zorgverzekering. 57<br />
Tabel: begunstigden toelage ter ondersteuning van de mantelzorg en thuiszorg i.h.k. van de zorgverzekering, in 2004<br />
Aantal<br />
Per duizend inwoners<br />
Vlaams Gewest 85.262 14,2<br />
Provincie Vlaams-Brabant 12.296 11,9<br />
Arr. Halle-Vilvoorde 5.308 9,3<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 60 6,0<br />
Bron: APS, portaal lokale statistieken, Provincie Vlaams-Brabant<br />
De cijfers op het gebied van mantelzorg en thuiszorg in <strong>Hoeilaart</strong> liggen nogal laag (6 op duizend inwoners) ten<br />
opzichte van het Vlaams gemiddelde (14,2 op duizend inwoners) en het gemiddelde van Vlaams-Brabant (11,9<br />
per duizend inwoners).<br />
Uit gesprekken met bevoorrechte getuigen blijkt dat vele mensen de mantelzorgtoelage niet kennen, waardoor<br />
dit lage cijfer verklaart kan worden. Hieruit vloeit dan ook de vraag voort om de mantelzorgtoelage bekender te<br />
maken.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> kan bijna 70% van de senioren rekenen op een persoon binnen het gezin, familie- of kennissenkring<br />
voor het verstrekken van zorg. Indien dit niet zo is, heeft dit voornamelijk te maken met het veraf wonen van<br />
kinderen, het tijdsgebrek, het niet willen tot last zijn. 58<br />
De bedoeling van de mantelzorgtoelage is uiteraard de mantelzorger te ondersteunen. Er zijn natuurlijk nog<br />
andere vormen van ondersteuning: o.a. door zeer gerichte soms tijdelijke en betaalbare dag- en/of<br />
nachtopvangmogelijkheden, oppas aan huis, tijdelijk uit huis (dagverzorgingscentra en kortverblijf) en bij dit<br />
laatste is ook de mogelijkheid om er te geraken (vervoer) belangrijk (Meer info: hoofdstuk wonen voor<br />
bejaarden).<br />
56 Vrind 2006 – Vlaamse Regionale Indicatoren<br />
57 Omgevingsanalyse Provincie Vlaams-Brabant<br />
58 Seniorenbehoefteonderzoek april 2005<br />
77
II.5.3.9.<br />
Samenwerkingsinitiatieven en geïntegreerde diensten thuisverzorging<br />
II.5.3.9.1. Omschrijving<br />
Om kwaliteitsvolle verzorging en de samenwerking tussen de hulpverleners in de thuiszorg te verzekeren<br />
worden sinds 1991 Samenwerkingsinitiatieven inzake Thuisverzorging ( SIT's ) erkend en gesubsidieerd door<br />
de Vlaamse overheid .<br />
Een SIT is een samenwerkingsverband in een bepaalde regio tussen vertegenwoordigers van representatieve<br />
huisartsenkringen, erkende teams thuisverpleging, erkende diensten gezins- en bejaardenhulp, erkende centra<br />
voor algemeen welzijnswerk en ten minste drie andere vertegenwoordigers van medische of paramedische<br />
beroepsverenigingen.<br />
Om erkend te worden moet het SIT volgende opdrachten vervullen:<br />
- fungeren als overlegplatform;<br />
- ondersteunen en coördineren van de zorg- en hulpverlening rond de patiënt.<br />
De Vlaamse overheid erkent de Geïntegreerde Diensten voor Thuisverzorging (GDT's) die door de federale<br />
overheid gefinancierd worden sinds 2003.<br />
Een GDT is een gezondheidszorgvoorziening die de patiëntenzorg versterkt. Dit wordt onder meer gerealiseerd<br />
door praktische organisatie en ondersteuning van het multidisciplinaire overleg.<br />
In Vlaanderen valt het werkingsgebied van SIT's en GDT's samen. Enkel erkende SIT's kunnen ook erkend<br />
worden als GDT's.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bestaat er een samenwerking met psychiatrische zorgverleners, waarbij men kan rekenen op<br />
financiële ondersteuning vanuit de overheid. Het OCMW werkt mee aan deze ondersteuning van psychiatrische<br />
patiënten door bijv. hulp aan huis via de dienst gezinszorg.<br />
II.5.3.9.2. Samenwerkingsinitiatief Thuiszorg (SIT) Druivenstreek<br />
In samenwerking met de plaatselijke OCMW's wil het SIT het thuis verzorgen van bejaarden en zieken verder<br />
uitbouwen. Zieken of bejaarden hoeven immers niet noodzakelijk altijd in een ziekenhuis of een instelling te<br />
verblijven. Met de nodige en onontbeerlijke hulp en ondersteuning kan een patiënt ook thuis in de vertrouwde<br />
omgeving verzorgd worden.<br />
Het doel van het SIT is het bevorderen van overleg tussen de verschillende zorgpartners binnen de thuiszorg.<br />
Het SIT Druivenstreek omvat de regio Overijse, Tervuren en <strong>Hoeilaart</strong>. In het SIT Druivenstreek zetelen<br />
vertegenwoordigers van het Wit-Gele Kruis, Familiehulp, Thuisverpleging OTV, Thuisverpleging OSD,<br />
Landelijke Thuiszorg, Gezinszorg, Mutualiteiten, de Huisartsenwachtkring <strong>Hoeilaart</strong> en de OCMW’s van<br />
Overijse, Tervuren en <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Binnen elk OCMW is er bovendien een vast contactpersoon die enerzijds doorverwijst naar het SIT en<br />
anderzijds hulpvragen vanuit het SIT beantwoordt. De coördinator van het SIT Druivenstreek is gevestigd in het<br />
OCMW <strong>Hoeilaart</strong>: Marc Vanthuyne. 59<br />
59 Zorgstrategisch plan 2000<br />
78
II.5.3.10. Premies 60<br />
Voor de bespreking van de verschillende soorten huisvestingssteun: zie hoofdstuk wonen.<br />
II.5.3.11. Seniorenraad 61<br />
II.5.3.11.1.1 Doelstellingen<br />
De gemeentelijke seniorenraad heeft als doelstellingen:<br />
- op vraag van het gemeentebestuur of op eigen initiatief adviezen uitbrengen bij het gemeentebestuur over<br />
alle aangelegenheden die de senioren rechtstreeks of onrechtstreeks aanbelangen;<br />
- initiatieven nemen en bewerkstelligen om de samenwerking en het overleg tussen het seniorenwerk, de<br />
betrokkenen bij het seniorenwelzijn en de senioren zelf te bevorderen;<br />
- activiteiten voor senioren van de plaatselijke verenigingen coördineren en ondersteunen;<br />
- de informatie en vorming ten behoeve van de senioren bevorderen en, zo nodig, zelf organiseren;<br />
- bij zoveel mogelijk senioren de interesse voor het gemeentebeleid bevorderen, alsook de inspraak in het<br />
beleid stimuleren;<br />
- deelnemen aan het gezamenlijk overleg met andere bestaande gemeentelijke raden;<br />
- de seniorenraad werkt autonoom, los van elke politieke, ideologische, filosofische en/of godsdienstige<br />
binding.<br />
II.5.3.11.1.2 Dagelijks bestuur van de seniorenraad<br />
Naam<br />
Voornaam<br />
Mr. JOOSTEN Jos Voorzitter<br />
Mr. ROGGEBAND Jan Ondervoorzitter<br />
Mr. BEELEN Robby Secretaris<br />
Mevr. MARCHAND Gilberte Penningmeester<br />
Mevr. SIMON Christa Bestuurder<br />
Mevr. UYTTERHOEVEN Els Schepen<br />
II.5.3.11.1.3 Noden 62<br />
Uit het seniorenbehoeftenonderzoek blijkt onder meer dat de <strong>Hoeilaart</strong>se senior vindt dat hij voldoende op de<br />
hoogte wordt gehouden van de diensten van de gemeente. Niet alle senioren zijn echter op de hoogte van deze<br />
diensten. De dienst warme maaltijden is het best gekend, gevolgd door de poetshulp en de rusthuizen. De kennis<br />
van de diensten vermindert met de leeftijd. Deze leeftijd beïnvloedt echter sterk de noodzaak aan bepaalde<br />
dienstverlening, zodat een betere informatie geen overbodige luxe is.<br />
Daarnaast blijkt toch dat de wens naar één loket waar men terecht kan voor specifieke vragen of een thuisbezoek<br />
hoog scoren op het lijstje van bijkomende informatiekanalen naast ‘Hier <strong>Hoeilaart</strong>’, want zoals uit het<br />
seniorenbehoeftenonderzoek blijkt, zijn sommige senioren niet sterk bekend met de dienstverlening die specifiek<br />
naar hen gericht is.<br />
De voorkeur voor de seniorenraad gaat uit naar een soort van gespecialiseerde consulent/loket/centraal<br />
informatiepunt waar senioren terecht kunnen. Dit informatiepunt kan naast een loketfunctie ook een<br />
doorverwijsfunctie hebben. De consulent kan mobiel zijn, vrijwilliger, een opleiding volgen tot<br />
seniorenconsulent, enz. Belangrijk hierbij is dat het informatiepunt laagdrempelig is.<br />
60 www.hoeilaart.be<br />
61 www.hoeilaart.be<br />
62 Seniorenbehoeftenonderzoek april 2005<br />
79
II.6.<br />
II.6.1.<br />
Omgevingsanalyse wonen voor bejaarden<br />
Algemene cijfergegevens<br />
II.6.1.1. Hoogbejaarden 63<br />
De groep van hoogbejaarden (80+) is een snel toenemende groep die geconfronteerd wordt met een aantal<br />
specifieke noden. De noden hebben betrekking op gezondheid, huisvesting, (thuis)zorg en<br />
opvangmogelijkheden.<br />
Dit betekent dat we nu al plannen moeten maken om dit op te vangen. Dit geldt voornamelijk op het vlak van<br />
huisvesting en woningaanpassing, residentiële opvang, uitbouw van de thuiszorgmogelijkheden, het voorzien<br />
van alternatieve en betaalbare vormen van opvang (gastgezinnen, zorgboerderijen), het aantrekkelijker maken<br />
van mantelzorg, de uitbouw van mantelzorgondersteunende initiatieven (dagcentra, kortopvang, nachtopvang,<br />
vrijwilligersopvang, enz.)<br />
Het bouwen van rusthuizen alleen zal dit probleem echter niet oplossen, aangezien maar een kleine groep<br />
ouderen er gaat wonen. Op Vlaams niveau gaat het om 4,4% van de 60-plussers. Bij de 85 tot 90-jarigen loopt<br />
dat op tot 23%. Ouderen blijven liefst zo lang mogelijk thuis in de eigen vertrouwde omgeving. Er zijn bijgevolg<br />
ook veel alleenwonende ouderen. Dit percentage ligt wel lager dan in het arrondissement Halle-Vilvoorde, de<br />
provincie Vlaams-Brabant en het Vlaams Gewest.<br />
II.6.1.2.<br />
Bevolkingsprognose in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tabel: bevolkingsprognose <strong>Hoeilaart</strong> tot 2010 en 2025<br />
Leeftijd<br />
2004 2010 2025<br />
Absoluut % Absoluut % Absoluut %<br />
0-19 2.485 24,9 2.451 24,4 2.035 20,2<br />
20-59 5.395 54,1 5.241 52,1 4.948 49,0<br />
60-79 1.696 17,0 1.852 18,4 2.518 25,0<br />
80+ 401 4,0 518 5,1 590 5,8<br />
Totaal 9.977 100 10.062 100 10.091 100<br />
Bron: MIRA projectie 2005 van de Vlaamse Gemeenschap<br />
Volgens de prognose zal de groep 0-19 jaar in <strong>Hoeilaart</strong> afnemen tot 20,2% in 2025. Binnen de groep 20-59 jaar<br />
zal er in 2025 ook een daling plaatsvinden tot 49,0%.<br />
Wanneer we kijken naar de groep 60-79 jaar zien we in 2025 een stijging tot 25%. Ook de groep 80+ neemt in<br />
2025 toe tot 5,8%.<br />
II.6.1.3.<br />
Programmacijfers<br />
II.6.1.3.1. Programmatie rusthuis<br />
Tabel: programmacijfer 2007 en het totaal aantal plaatsen in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Programma<br />
- cijfer<br />
Erkend<br />
totaal<br />
openbaar Vzw privé<br />
In<br />
onderzoek<br />
totaal<br />
openbaar vzw privé Gepland<br />
totaal<br />
openbaar vzw privé totaal<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 127 80 80 0 0 0 0 0 0 11 11 0 0 91<br />
Bron: www.zorg-en-gezondheid.be<br />
63 Omgevingsanalyse provincie Vlaams-Brabant<br />
80
Het programmacijfer voor <strong>Hoeilaart</strong> bedraagt in 2007 127.<br />
Indien er geen nieuwe initiatieven bijkomen zullen er in realiteit echter slechts 91 plaatsen zijn.<br />
II.6.1.3.2. Programmatie centra voor kortverblijf<br />
Tabel: programmacijfer centra voor kortverblijf in <strong>Hoeilaart</strong> 2007<br />
Erkend WGL WGL met opschorting Aanvraag WGL<br />
Prog. Erkend Openb. Vzw Opschorting<br />
WGL<br />
Saldo Aanvraag<br />
Openb. Vzw<br />
Openb. Vzw Saldo<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 4 0 3 3 -1 0 -1<br />
Bron: www.zorg-en-gezondheid.be<br />
II.6.1.3.3. Programmatie serviceflats<br />
Tabel: programmacijfer serviceflats in <strong>Hoeilaart</strong> 2007<br />
Prog.<br />
Erkend<br />
totaal<br />
Openb. Vzw Privé<br />
In<br />
onderzoek<br />
totaal<br />
Openb Vzw Privé Gepland<br />
totaal<br />
Openb. Vzw Privé<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 49 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Bron: www.zorg-en-gezondheid.be<br />
Totaal<br />
II.6.1.3.4. Programmatie dagverzorgingscentra<br />
Tabel: programmacijfer dagverzorgingscentra in <strong>Hoeilaart</strong> 2007<br />
Erkend VE Erkend OV VE met opschorting Voorafg. Verg. OV Aanvraag VE<br />
Prog. Erkend Openb. Vzw Erkend Openb. Vzw Opschorting<br />
Openb. Vzw Vergund<br />
Aanvraag<br />
Openb. Vzw Saldo<br />
VE<br />
Openb. Vzw Saldo<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 4 0 0 0 0 -4 0 -4<br />
Bron: www.zorg-en-gezondheid.be<br />
Conclusie:<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft een relatief hoog aantal alleenwonende bejaarden (14,2% van de totale bevolking) en een relatief<br />
hoog aantal hoogbejaarden (4,3% van de totale bevolking) in vergelijking met de omliggende gemeenten. De<br />
programmacijfers worden niet gerealiseerd. Bij alle eerder vermelde programmacijfers dient bovendien ook naar<br />
de omliggende gemeenten gekeken te worden. Hierdoor zullen deze cijfers nog hoger liggen. Er dienen dus<br />
voorzieningen getroffen te worden om de hoogbejaarden zo goed mogelijk thuis te begeleiden.<br />
81
II.6.2. Overzicht mogelijke woonvormen voor ouderen 64<br />
II.6.2.1.<br />
Zelfstandig wonen<br />
Individueel of zelfstandig thuis wonen<br />
Eigenlijk gaat het hier om de woonvorm waarin de meeste van ons leven: onze woning, al dan niet in eigendom.<br />
Wanneer we zelf een woning bouwen of kopen, kunnen we ervoor zorgen dat deze bezoekbaar, aanpasbaar of<br />
aangepast is. Deze bejaardenwoningen kunnen een onderdeel zijn van een sociale woonwijk of kunnen ook in<br />
particulier bezit zijn.<br />
Familiaal wonen<br />
In deze woonvorm gaat de bejaarde wonen bij één van de kinderen of omgekeerd.<br />
Sociale woningen<br />
De sociale huisvestingsmaatschappijen specialiseerden zich in de bouw van degelijke en betaalbare woningen<br />
die vervolgens worden verhuurd of verkocht.<br />
Seniorenwoningen<br />
Dit zijn aangepast huizen of appartementen voor senioren die geheel zelfstandig willen en kunnen wonen. De<br />
huizen en appartementen zijn gelijkvloers en met een lift bereikbaar.<br />
II.6.2.2.<br />
Cluster wonen<br />
Groepswonen<br />
In deze woonformule besluiten een aantal ouderen om samen in één ruimte te wonen, met de bedoeling zo lang<br />
mogelijk voor elkaar te blijven zorgen. In Groot-Brittanië bestaat dit systeem van woongemeenschappen al lang:<br />
de zogenaamde Abbeyfieldhouses. Stilaan wordt ook in België geëxperimenteerd met deze vorm van<br />
groepswonen. Dit groepswonen kan het gezamenlijke initiatief zijn van een aantal individuen of kan een<br />
publieke instantie als initiatiefnemers hebben.<br />
Duplexwonen<br />
Dit is een ideale formule voor iemand die in een huis woont dat te groot geworden is of die graag om<br />
veiligheidsredenen bij een ander gezin intrekt. De formule behelst dat een jong gezin in de woning trekt en de<br />
oudere persoon in een kleine aangebouwde woning of een aparte kamer (liefst individueel toegankelijk) gaat<br />
wonen. In Vlaanderen kennen we deze woonvorm vooral in familiaal verband. Een probleem van deze<br />
woonvorm is van financiële aard. In het bijzonder wanneer men met het oog op een duplexwoning een<br />
uitbreiding doet aan het huis, brengt dit ook een verhoging van het kadastrale inkomen met zich mee, enz.<br />
Kangoeroewonen<br />
De termen ‘kangoeroewonen’ en ‘duplexwonen’ worden wel eens voor dezelfde woonvormen gebruikt,<br />
waardoor verwarring kan ontstaan. De term ‘kangoeroewonen’ wordt vaak gereserveerd voor een formule<br />
waarbij een oudere of een ouder koppel de gelijkvloerse verdieping van een woning betrekt en een jong gezin<br />
(bij voorkeur geen familieleden) de andere verdiepingen. Voor beide generaties betekent dit een enorm voordeel,<br />
omdat het jongere gezin goedkoper kan wonen, terwijl ze in geval van noodsituaties aan de ouderen hulp kunnen<br />
verlenen. Naarmate de dienstverlening van de jongeren aan de oudere bewoner groter wordt vermindert de<br />
huurprijs.<br />
Kangoeroewoningen kunnen deel uitmaken van een woonproject of een sociale woonwijk, een goede<br />
begeleiding is hierbij onontbeerlijk. Kangoeroewoningen kunnen ook privé-bezit zijn. In dit laatste geval is het<br />
belangrijk om goede schriftelijk afspraken met de verschillende partijen te maken.<br />
Aanleunwoningen<br />
Aanleunwoningen zijn een vorm van ondersteunend wonen. De woningen zijn gebouwd in de onmiddellijk<br />
nabijheid van een rusthuis of een verzorgingstehuis, zodat de bewoners van de service in deze instelling gebruik<br />
kunnen maken. Hierin bestaan verschillende varianten, gaande van een situatie waarbij de bewoners gebruik<br />
64 www.woonvormen.be<br />
82
maken van warme maaltijden en badinfrastructuur tot een systeem waarbij ze ook verpleging krijgen of gebruik<br />
maken van een noodoproepsysteem.<br />
II.6.2.3.<br />
Residentieel wonen<br />
Serviceflat<br />
Deze vorm van huisvesting en serviceverlening is bedoeld voor ouderen die nog vrij zelfstandig kunnen<br />
functioneren, maar toch niet verkiezen om in het eigen milieu te blijven wonen omdat dit niet meer aangepast is<br />
of omdat ze zich er onveilig voelen. Serviceflats bestaan uit één of meer gebouwen die functioneel een geheel<br />
vormen. Het zijn echter individuele woongelegenheden waar ouderen zelfstandig wonen en waar zij een beroep<br />
kunnen doen op de dienstverlening die gemeenschappelijk is en facultatief ter beschikking staat.<br />
Rust- en verzorgingstehuis<br />
Een rusthuis is een bij decreet beschermde collectieve woonvorm waar aan de ouderen die er verblijven<br />
huisvesting wordt gegeven met de mogelijkheid geheel of gedeeltelijk gebruik te maken van de aangeboden<br />
gezins- en huishoudelijke zorg.<br />
Vele, maar niet alle rusthuizen die zorgbehoevende ouderen opnemen, hebben vanwege de overheid een aantal<br />
rust- en verzorgingsbedden gekregen. Deze R.V.T.-bedden zijn bedoeld voor het opvangen van zwaar<br />
zorgbehoevende ouderen, die er van een intensieve verzorging kunnen genieten.<br />
De meeste R.V.T.-bedden bevinden zich in rusthuizen, doch ook sommige ziekenhuizen beschikken over een<br />
aantal R.V.T.-bedden.<br />
Het is echter niet omdat een rusthuis niet over R.V.T.-bedden beschikt, dat er geen zwaar zorgbehoevenden<br />
kunnen opgenomen en verzorgd worden.<br />
Voor een R.V.T.-bed wordt vanwege de overheid een hoger zorgforfait toegekend, waardoor er meer personeel<br />
kan ingezet worden voor de verzorging en de verpleging.<br />
II.6.2.4.<br />
Besluit<br />
In de praktijk wordt vastgesteld dat de verschillende woonvormen voor ouderen niet goed gekend zijn.<br />
Dergelijke informatie wordt vaak verspreid via het internet, waar ouderen deze informatie moeilijker<br />
terugvinden.<br />
Naast al deze woonvormen kan ook op zoek gegaan worden naar andere initiatieven. Bijv. projecten, PPSproject<br />
(Publieke Private Samenwerking), enz.<br />
83
II.6.3. Enkele woonvormen nader bekeken 65<br />
II.6.3.1.<br />
Individueel of zelfstandig thuis wonen<br />
Wonen en toekomstig wonen betekent ook voor de <strong>Hoeilaart</strong>se senior het kunnen wonen in zijn eigen<br />
vertrouwde omgeving. De meeste <strong>Hoeilaart</strong>se senioren wonen al lang in <strong>Hoeilaart</strong> en bezitten een eigen woning.<br />
Uit de ervaringen van zowel de rusthuis- als OCMW-medewerkers blijkt dat vele ouderen ook effectief thuis<br />
blijven wonen.<br />
Voor ouderen is de kwaliteit van het wonen heel belangrijk. Voor een ouder wordend koppel of senior is het<br />
een vereiste dat de woning weinig hindernissen en niveauverschillen vertoont en bovendien ook nog gebruiksen<br />
onderhoudsvriendelijk is. ‘Levenslange woningen’ zijn zo gebouwd dat ze geschikt blijven doorheen de<br />
verschillende levensfasen van hun bewoners.<br />
Drie kenmerken zijn typerend voor levenslange woningen:<br />
- ze zijn toegankelijk: iedereen kan erin leven, ongeacht de leeftijd en de lichamelijke beperkingen;<br />
- ze zijn veilig, de ruimten zijn goed gedimensioneerd;<br />
- ze zijn comfortabel. 66<br />
Men stelt echter vaak vast dat het eigen huis quasi nooit afgestemd is op het ouder worden. Naarmate men ouder<br />
wordt, worden de meeste woningen minder toegankelijk. Het aanpassen van een woning om langer thuis te<br />
kunnen blijven wonen, brengt niet alleen administratief heel wat aspecten met zich mee (offertes vergelijken,<br />
aannemers aanspreken, enz.), maar betekent meteen ook een financiële inspanning. Daarnaast kennen niet alle<br />
bejaarden hun rechten aangaande premies/tussenkomsten en diensten die hen hieromtrent kunnen informeren.<br />
Meer info: hoofdstuk wonen.<br />
Een bijkomend probleem is het hoge KI in <strong>Hoeilaart</strong>, waardoor vele mensen buiten de voorwaarden vallen om<br />
deze steun te ontvangen.<br />
Naast het aanpassen van een bestaande woning en de ondersteuning die de bejaarde hierbij krijgt, spelen ook het<br />
aspect van afstand tot de dorpskern, isolement en immobiliteit een grote rol. Zaken die niet opgelost worden<br />
door een fysieke aanpassing van de woning.<br />
Ook wanneer men meer afhankelijk wordt van anderen door ziekte, handicap of ouderdom, verlangt men er<br />
meestal naar om in het vertrouwde milieu te worden verzorgd. Vaak zullen mensen die zorg nodig hebben in<br />
eerste instantie terugvallen op hun eigen gezin en hun familie (mantelzorg).<br />
Om dergelijke hulp te ondersteunen kan een mantelzorger onder bepaalde voorwaarden een toelage ontvangen<br />
via het OCMW of de zorgverzekering (meer info: hoofdstuk thuisondersteunende zorg).<br />
Een belangrijke nood hierbij is ook een gepaste ondersteuning van de mantelzorg. O.a. door zeer gerichte, soms<br />
tijdelijke en betaalbare dag- en/of nachtopvangmogelijkheden (meer info zie de bespreking rusthuis). De nood<br />
aan deze ondersteuning mag niet onderschat worden. Er wordt namelijk een afname van het aantal<br />
mantelzorgers geconstateerd en een kleiner geworden sociaal netwerk. Alle initiatieven die mantelzorgvervangend<br />
en netwerkverruimend werken (buurt) zullen dus zeker welkom zijn.<br />
Ouderen kunnen ook beroep doen op allerlei diensten i.h.k. van thuisondersteunende zorg:<br />
- poetshulp;<br />
- gezinszorg;<br />
- dienst warme maaltijden;<br />
- personenalarmsysteem;<br />
- dienst voor voetverzorging;<br />
- thuisverpleegkunde;<br />
- boodschappenfunctie;<br />
- klusjesdienst enz.<br />
65 www.pwo.be – vzw platform wonen voor ouderen, Seniorenbehoeftenonderzoek april 2005<br />
66 VVSG<br />
84
Ook deze diensten zorgen ervoor dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Het is belangrijk om hierbij op<br />
te merken dat er bij verschillende diensten wachtlijsten bestaan. Daarnaast ontbreekt het dikwijls aan<br />
patiëntgerichte informatie van alles wat er aan mogelijkheden in de eerstelijnszorg aanwezig is. Bovendien<br />
merkt men in de praktijk dat vele ouderen vaak niet in staat zijn om de noodzakelijke diensten te betalen.<br />
De seniorenraad zou in de toekomst graag een <strong>Lokaal</strong> Dienstencentrum in <strong>Hoeilaart</strong> helpen realiseren. Een<br />
dergelijk centrum kan er mee voor zorgen dat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Een <strong>Lokaal</strong><br />
Dienstencentrum is voor de Seniorenraad een plaats waar ouderen terecht kunnen voor verschillende zaken,<br />
bijvoorbeeld:<br />
- informatie;<br />
- samen tafelen;<br />
- ontmoetingsplaats;<br />
- lichamelijke en hygiënische zorgen;<br />
- dagopvang;<br />
- vervoer;<br />
- enz.<br />
Bij de inplanting van een dienstencentrum dient men oog te hebben voor de mobiliteit van de gebruikers.<br />
Een dienst vervoer kan tevens deel uitmaken van een <strong>Lokaal</strong> Dienstencentrum. De organisatie van vervoer zou<br />
erg welkom zijn, maar is zeker geen prioriteit voor de seniorenraad. Door het tekort aan bedden in het rusthuis<br />
en het gebrek aan serviceflats, zullen mensen langer thuis moeten blijven. Een dienst voor vervoer kan een<br />
tussenoplossing vormen.<br />
Op dit moment bestaat er reeds een dienst mindermobielencentrale bij het OCMW. Meer info: zie hoofdstuk<br />
thuisondersteunende zorg. De aanwerving van nieuwe vrijwilligers en het blijvend motiveren ervan vormt hier<br />
echter een probleem.<br />
II.6.3.2.<br />
Sociale huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong><br />
De sociale huisvestingsmaatschappijen specialiseerden zich in de bouw van degelijke en betaalbare woningen<br />
die vervolgens worden verhuurd of verkocht.<br />
Wat betreft de sociale huisvesting is <strong>Hoeilaart</strong> aangesloten bij de Gewestelijke Maatschappij voor<br />
Volkshuisvesting C.V.. Deze maatschappij is erkend door en staat onder voogdij van de Vlaamse<br />
Huisvestingsmaatschappij.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bevinden er zich 58 sociale huurwoningen en 114 sociale huurappartementen op 31/12/2006. 67<br />
Een belangrijk besluit uit de woningbehoeftestudie van <strong>Hoeilaart</strong> is dat er een groot gebrek is aan sociale<br />
huisvesting: bejaardenhuisvesting, sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels.<br />
II.6.3.3. Serviceflats 68<br />
II.6.3.3.1. Algemeen<br />
Het serviceflatgebouw biedt een beschermde woonomgeving en aangepaste huisvesting. Er is bijvoorbeeld een<br />
oproepsysteem aanwezig waarmee zowel overdag als 's nachts iemand voor hulp kan worden oproepen en de<br />
flats zijn afgestemd op de behoeften van de ouderen. Sommige flats zijn eerder als een studio opgevat, terwijl<br />
andere eerder ruime appartementen zijn. Het spreekt voor zich dat dat ook voor de kostprijs een rol speelt.<br />
Daarnaast heeft de bewoner de vrije keuze om gebruik te maken van bepaalde diensten. Men kan bijvoorbeeld<br />
kiezen om zijn maaltijden op de flat klaar te maken of een beroep te doen op de maaltijdservice van de<br />
serviceflat.<br />
67 Gemeente <strong>Hoeilaart</strong><br />
68 www.seniorennet.be<br />
85
Het specifieke van een serviceflat is dat er hulp op maat kan worden geboden. Men hoeft dus niet méér diensten<br />
af te nemen dan men zelf nodig vindt. Deze dienstverlening is er vrij. Soms wordt een pakket diensten als één<br />
geheel voorgesteld, tegen een all-in-prijs. Dat kan de kosten de hoogte injagen. Vaak betaal je dan voor een<br />
dienstverlening die je eigenlijk niet nodig hebt, voor dingen waarvoor je zelf nog kan zorgen.<br />
Serviceflats zijn bedoeld voor ouderen, alleenstaanden of koppels, die toch nog in staat zijn zelfstandig te wonen<br />
en geen continue verzorging of permanent toezicht nodig hebben. De dienstverlening is dezelfde als deze die<br />
thuis kan bekomen worden: maaltijden, gezins- en bejaardenhulp, poetshulp, thuisverpleging en dergelijke. Er is<br />
echter geen verzorgend of verplegend personeel permanent aanwezig. Serviceflats zijn dan ook niet zo geschikt<br />
voor zwaar zorgbehoevende ouderen, tenzij ze samenwonen met een valide partner die nog heel veel voor hem<br />
of haar kan doen. Veel serviceflatgebouwen zijn gelegen in de nabijheid van of werken samen met een rusthuis.<br />
Als iemand te zorgbehoevend wordt, kan hij naar dat rusthuis gaan.<br />
II.6.3.3.2. Serviceflat als toekomstige woonvorm voor ouderen in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Uit het seniorenbehoefteonderzoek blijkt dat de absolute te verkiezen toekomstige woonvorm in <strong>Hoeilaart</strong> de<br />
serviceflat is. Er zijn geen grote verschillen tussen de geslachten. De voorkeur voor het rusthuis stijgt met de<br />
leeftijd. Toch blijft ook de serviceflat bij senioren tot 90 jaar de eerste keuze.<br />
Aangezien er op dit moment geen serviceflats zijn in <strong>Hoeilaart</strong>, besliste de Seniorenraad om een werkgroep op te<br />
starten om een onderzoek uit te voeren naar de realiseerbaarheid van serviceflats in <strong>Hoeilaart</strong>. De seniorenraad<br />
zelf ervaart dat er vele ouderen interesse hebben in deze woonvorm.<br />
Er zijn reeds plannen om in de nabije toekomst serviceflats te bouwen. Het is belangrijk dat deze serviceflats<br />
zoveel mogelijk in het centrum gerealiseerd worden. Het sociale netwerk is meestal opgebouwd in de<br />
onmiddellijke buurt, vandaar het belang om zoveel mogelijk in de eigen buurt te kunnen vertoeven.<br />
II.6.3.4.<br />
Rust- en Verzorgingstehuis ‘Hof ten Doenberghe’ in <strong>Hoeilaart</strong><br />
II.6.3.4.1. Visie<br />
Het OCMW-rusthuis ‘Hof ten Doenberghe’ wil een kwalitatief hoogstaande dienstverlening naar bewoners,<br />
personeel, familie, vrijwilligers en derden toe bieden.<br />
Met als doel een aangename woon-, leef- en<br />
werkomgeving te creëren waarin iedereen zichzelf kan<br />
ontplooien en integreren in het rusthuis.<br />
In die omgeving zou tenslotte zowel plaats moeten zijn<br />
voor het individu als voor het samenzijn. De eigenheid<br />
van elke bewoner en zijn privacy moeten zeker<br />
gerespecteerd worden, hij heeft het recht om alleen te zijn,<br />
te zitten, enz. Maar anderzijds is het de taak van het<br />
rusthuis om het samenzijn en samenzitten met anderen te<br />
stimuleren en eenzaamheid te vermijden.<br />
Ook het personeel moet zich persoonlijk kunnen<br />
ontplooien en voldoening vinden in zijn werk. Daarnaast<br />
is samenwerken noodzakelijk en moet iedereen aan<br />
hetzelfde touw trekken.<br />
86
II.6.3.4.2. Aanbod rusthuis<br />
Het OCMW heeft een eigen rust- en verzorgingstehuis, dat erkend is door het ministerie van de Vlaamse<br />
Gemeenschap en beschikt over 43 rust- en verzorgingsbedden, 37 rustoordbedden waarvan 76 in uitbating als<br />
rusthuisbed en 2 in uitbating voor kortverblijf. Er wordt ook dagopvang aangeboden.<br />
Een bekwaam multidisciplinair team staat permanent ter beschikking en de bejaarden kunnen ter plaatse tevens<br />
gebruik maken van een aantal diensten zoals voetverzorging en een kapper.<br />
Daarnaast is er een bar, een leeshoek, een vergaderzaal en verschillende ontmoetings- en ontspanningsruimten.<br />
Bovendien organiseert de animatiedienst voortdurend activiteiten van diverse aard.<br />
‘Hof ten Doenberghe’ staat in de eerste plaats open voor personen die in <strong>Hoeilaart</strong> wonen of uit de gemeente<br />
afkomstig zijn en de leeftijd van 60 jaar bereikt hebben.<br />
Er zijn drie afdelingen:<br />
- de 'Luup';<br />
een gedeelte daterend van 1882 maar gerenoveerd in 1976;<br />
- de 'Knip' (een gesloten afdeling voor dementerenden);<br />
- de 'Scheut';<br />
beide in gebruik genomen op 1 juli 1994.<br />
De verblijfskosten variëren in functie van het gebouw en de kamer, en naargelang de persoon al dan niet in de<br />
gemeente woont. In de dagprijs zijn zowel de kosten voor het verblijf, de verzorging, de was, als het<br />
incontinentiemateriaal begrepen.<br />
Aanvraag tot opname gebeurt volgens een bepaalde procedure.<br />
Dagopvang 69<br />
Een oudere die enkel opvang nodig heeft, bijv. omdat de thuisverzorgers gaan werken, kan gedurende de dag<br />
opgenomen worden in het rustoord. Er wordt echter geen kamer ter beschikking gesteld, men moet dus in staat<br />
zijn om in gemeenschappelijke ruimten te verblijven.<br />
Vooral in de ondersteuning naar dementerenden in de thuiszorg, biedt dagopvang mogelijkheden.<br />
De dagopvang gebeurt enkel op weekdagen tussen 8 en 18.30 uur. De bejaarden dienen gebracht en opgehaald te<br />
worden. Indien dit niet mogelijk is kan het OCMW, tussen 8.15 en 16.30 uur, tegen betaling, voor dit vervoer<br />
zorgen. Tijdens de dagopvang kunnen de bejaarden deelnemen aan de activiteiten in het rusthuis, er de<br />
maaltijden gebruiken en de nodige verzorging en toezicht krijgen.<br />
Een aanvraag tot dagopname kan gebeuren bij de directeur van het rusthuis of bij de sociale dienst van het<br />
OCMW, tel. 02 657 93 09.<br />
Deze opvang is niet erkend, waardoor men niet kan rekenen op financiële middelen om voor deze dienst extra<br />
personeel aan te nemen. Met de vergrijzing kan dagopvang nochtans een goede oplossing bieden voor kinderen<br />
die verder hun job willen uitoefenen en de familie na hun dagtaak verder willen opvangen.<br />
Men kan voorlopig via de dagopvang 1 à 2 mensen per dag opvangen en slechts 1 persoon indien het gaat om<br />
een zwaar-zorgbehoevende (2007). Het aanbod is dus op dit moment beperkt, maar men merkt dat er wel nood<br />
aan is.<br />
Er zijn reeds plannen om de dagopvang in de nabije toekomst uit te breiden.<br />
Kortopvang 70<br />
Er bestaan op dit moment verschillende mogelijkheden omtrent thuiszorg, zodat senioren zolang mogelijk thuis<br />
kunnen blijven wonen met de hulp van hun kinderen. In het kader van de ondersteuning van de thuiszorg, biedt<br />
‘Hof ten Doenberghe’ de mogelijkheid om hulpbehoevende ouderen voor korte tijd op te vangen in het rusthuis.<br />
Op deze manier krijgen thuisverzorgers de mogelijkheid om even op adem te komen, op vakantie te gaan, zich te<br />
herbronnen, enz. Kortopvang is een goede oplossing om aan deze vraag tegemoet te komen.<br />
Deze dienst werd voor het eerst aangeboden in 1996 binnen het bestaande rusthuisaanbod.<br />
69 Zorgstrategisch plan OCMW <strong>Hoeilaart</strong> juni 2000<br />
70 Zorgstrategisch plan OCMW <strong>Hoeilaart</strong> juni 2000<br />
87
De kortopvang is niet erkend, waardoor men ook hier niet kan rekenen op financiële middelen om extra<br />
personeel aan te nemen. Men kan op dit moment slechts één vrouw opvangen, omdat deze persoon op een<br />
driepersoonskamer moet liggen.<br />
Er zijn reeds plannen om de kortopvang in de nabije toekomst uit te breiden.<br />
Gezien de algemene veroudering in de toekomst, wordt verwacht dat ook het aantal mantelzorgers zal moeten<br />
stijgen. Bijgevolg zullen ook de behoeften aan kortopvang en dagopvang toenemen. Er zijn reeds plannen om in<br />
de nabije toekomst het zowel het rusthuis, kortopvang en dagopvang uit te breiden.<br />
Animatie en andere diensten 71<br />
De ergotherapeuten van het rustoord hebben een animatieprogramma uitgewerkt met oog voor het onderhouden<br />
van de fysieke mogelijkheden van de bewoners én voor ontspanning.<br />
Een groot aantal vrijwilligers werkt mee aan de animatie-initiatieven. Deze vrijwilligers zijn zowel bewoners<br />
van het rusthuis als familieleden en kennissen van de bewoners of gewoon personen die zich sociaal willen<br />
engageren.<br />
Dankzij deze vrijwilligers kunnen uitstappen georganiseerd worden mét de bewoners van het rusthuis.<br />
De vrijwilligersploeg houdt de cafetaria van het rusthuis open zodat de niet-bedlegerige bewoners een paar keer<br />
per week elkaar kunnen ontmoeten bij een kop koffie of een drankje.<br />
Regelmatig is er een misviering in het rusthuis.<br />
Verder stelt het rusthuis een uitgerust kapsalon ter beschikking van de bewoners.<br />
Contactgegevens:<br />
Adres: Groenendaalsesteenweg 32, 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel.: 02 657 02 78 en 02 657 66 96<br />
Fax: 02 657 65 73<br />
E-mail: hof.ten.doenberghe@ocmw.hoeilaart.vera.be<br />
Directrice: Katrien Vanderlinden<br />
II.6.3.4.3. Voorkeur voor het rusthuis als woonvorm 72<br />
Uit onderzoek blijkt dat naarmate senioren ouder worden, ze meer kiezen voor het rusthuis als toekomstige<br />
woonvorm. Deze keuze (of stap die genomen moet worden) is vanaf 90 jaar de eerste optie.<br />
Er zijn verschillende redenen waarom ouderen naar een rusthuis gaan. Bijv. omdat men zorgbehoevend of<br />
eenzaam is. Uiteraard zijn er nog vele andere zaken die deze keuze beïnvloeden: o.a. de nabijheid van kinderen,<br />
familie of vrienden, de aanwezigheid van geschoold personeel, enz.<br />
Uit de ervaringen van zowel de rusthuis- en OCMW-medewerkers blijkt dat vele ouderen thuis blijven wonen<br />
(zie eerder in dit hoofdstuk). De vraag naar opname in een rusthuis komt er heel vaak als er zich een acuut<br />
probleem voordoet of na een ziekenhuisopname. De drempel om zich te laten opnemen in een rusthuis is vaak<br />
hoog. Met andere woorden: vele mensen willen pas naar een rusthuis als er geen enkel ander alternatief is.<br />
II.6.3.4.4. Noden<br />
71 Seniorenbehoeftenonderzoek Gemeente <strong>Hoeilaart</strong> april 2005<br />
72 Seniorenbehoeftenonderzoek Gemeente <strong>Hoeilaart</strong> april 2005<br />
88
Er zijn voorlopig 78 plaatsen in het rusthuis, binnenkort 94. Op dit moment staan er 150 mensen op de<br />
wachtlijst. Op deze wachtlijst staan ruim gezien twee soorten mensen:<br />
- mensen die zwaar hulpbehoevend zijn;<br />
- mensen die toezicht nodig hebben.<br />
Op deze wachtlijst staan trouwens ook steeds meer koppels, die men voorlopig moeilijk samen een plaats kan<br />
geven in het rusthuis.<br />
De huidige en toekomstige tendens van verdere veroudering en interne vergrijzing maakt dat het aantal<br />
zwaarzorgbehoevenden zal toenemen. De wachtlijsten tonen aan dat de huidige rusthuiscapaciteit niet voldoet en<br />
men verwacht dat er steeds meer kandidaten op deze lijst zullen staan.<br />
Toch moet men proberen om de rusthuisopname zo lang mogelijk uit te stellen, bovendien willen mensen zelf<br />
ook zo lang mogelijk thuis wonen. Dit is enkel mogelijk bij een sterk uitgebouwd aanbod van thuiszorg,<br />
mantelzorg en aangepaste woonvormen.<br />
In de toekomst zal het oude deel van het rusthuis leegstaan. De toekomstige bestemming is voorlopig<br />
onbekend: bijv. renoveren of afbreken. Mogelijke bestemmingen zijn:<br />
- appartementen voor ouderen, waarbij men gebruik kan maken van de infrastructuur van het rusthuis (dit<br />
verlaagt vervolgens ook de drempel om later naar het rusthuis te gaan);<br />
- een lokaal dienstencentrum (meer info: zie eerder in dit hoofdstuk)<br />
- enz.<br />
Naast de algemene wachtlijst voor het rusthuis, bestaat er ook een nood aan meer plaatsen voor dag-, nacht- en<br />
avondopvang. Gezien de algemene veroudering in de toekomst wordt verwacht dat ook het aantal<br />
mantelzorgers zal dalen. Bijgevolg zal ook de behoefte aan kortopvang en dagopvang toenemen.<br />
Er zijn reeds plannen om in de nabije toekomst het zowel het rusthuis, kortopvang en dagopvang uit te breiden.<br />
II.6.4. Seniorenraad 73<br />
II.6.4.1.<br />
Doelstellingen<br />
De gemeentelijke seniorenraad heeft als doelstellingen:<br />
- op vraag van het gemeentebestuur of op eigen initiatief adviezen uitbrengen bij het gemeentebestuur over<br />
alle aangelegenheden die de senioren rechtstreeks of onrechtstreeks aanbelangen;<br />
- initiatieven nemen en bewerkstelligen om de samenwerking en het overleg tussen het seniorenwerk, de<br />
betrokkenen bij het seniorenwelzijn en de senioren zelf te bevorderen;<br />
- activiteiten voor senioren van de plaatselijke verenigingen coördineren en ondersteunen;<br />
- de informatie en vorming ten behoeve van de senioren bevorderen en, zo nodig, zelf organiseren;<br />
- bij zoveel mogelijk senioren de interesse voor het gemeentebeleid bevorderen, alsook de inspraak in het<br />
beleid stimuleren;<br />
- deelnemen aan het gezamenlijk overleg met andere bestaande gemeentelijke raden;<br />
- de seniorenraad werkt autonoom, los van elke politieke, ideologische, filosofische en/of godsdienstige<br />
binding.<br />
73 www.hoeilaart.be<br />
89
II.6.4.2. Noden 74<br />
Op advies van de seniorenraad, liet het gemeentebestuur eind 2004 een grootschalig seniorenbehoefteonderzoek<br />
uitvoeren. Het doel van dit onderzoek was na te gaan welke noden en wensen er bij de senioren leven. Om de<br />
vragenlijst op te stellen werd een ad hoc werkgroep samengebracht, bestaande uit leden van de seniorenraad, de<br />
gemeenteraad en de Raad voor Maatschappelijk Welzijn.<br />
Niet alleen de oudere inwoners, maar ook de jonge actieve senioren (medioren) kregen een vragenlijst in de bus.<br />
Meer dan 1.200 inwoners reageerden op deze mogelijkheid om hun mening te laten horen.<br />
De resultaten van dit onderzoek tonen o.m. aan dat de <strong>Hoeilaart</strong>se senior meer dan de Vlaamse senior alleen<br />
woont en dat het sociaal weefsel iets minder sterk is uitgebouwd.<br />
Het onveiligheidsgevoel leeft, snel verkeer en minder goede voetpaden dragen hiertoe bij. De toegankelijkheid<br />
van sommige gebouwen kan ook beter vindt de <strong>Hoeilaart</strong>se senior.<br />
Ondanks het feit dat er veel comfort in de woningen aanwezig is, zijn er in verhouding meer woningen die op<br />
termijn niet meer aangepast zijn aan de noden van een ouder wordende senior. Ook blijkt uit de enquête dat<br />
sommige senioren alleen wonen en niet steeds het comfort bezitten (badgelegenheid, telefoon). Indien men niet<br />
meer thuis kan blijven wonen, zou men kiezen voor een bejaardenwoning of een serviceflat (75-jarigen en<br />
jonger) of het rusthuis (90-jarigen en ouder).<br />
De <strong>Hoeilaart</strong>se senior is vrij zelfredzaam en heeft minder eenzaamheidsgevoelens dan de Vlaamse senior in het<br />
algemeen. Een kleine groep senioren geeft aan zich eenzaam te voelen. De mogelijkheid om beroep te doen op<br />
mantelzorg wordt pessimistisch ingeschat. Een oorzaak hiervan is het verder weg wonen van kinderen en<br />
familie. Met mantelzorg wordt de vrijwillige, niet-medische hulp van familieleden, buren en vrienden bedoeld.<br />
Er is geen grote bekendheid van professionele diensten bij de senioren. Hoe ouder men wordt, hoe minder<br />
bekend men is met de dienstverlening. Jongere senioren wensen vooral een uitbreiding van het aanbod aan<br />
serviceflats, bejaardenwoningen en poetsdienst. Oudere senioren opteren voor de uitbreiding van de<br />
mindermobielencentrale en boodschappendienst.<br />
Eén derde van de senioren vindt dat er onvoldoende informatie is over de diensten van de gemeente. Een beter<br />
informatieverspreiding kan via ‘Hier <strong>Hoeilaart</strong>’, dat door bijna 90% van de respondenten gelezen wordt.<br />
Daarnaast blijkt toch dat de wens naar één loket waar men terecht kan voor specifieke vragen of een thuisbezoek<br />
hoog scoren op het lijstje van bijkomende informatiekanalen naast ‘Hier <strong>Hoeilaart</strong>’.<br />
De voorkeur van de seniorenraad gaat uit naar een soort van gespecialiseerde consulent/loket/centraal<br />
informatiepunt waar senioren terecht kunnen, waar men de nodige informatie kan vragen i.v.m. kostprijs voor<br />
het huren van een serviceflat, subsidies die men kan krijgen voor het aanpassen van de woning, enz.<br />
Dit informatiepunt kan naast een loketfunctie ook een doorverwijsfunctie hebben. Daarnaast is het belangrijk dat<br />
men duidelijkheid brengt omtrent de juiste contactgegevens waar men naartoe kan verwijzen bij een bepaald<br />
probleem.<br />
De LBG en OKRA, Trefpunt 55+ (vroeger KBG) verspreiden zelf informatie via een eigen infoblaadje. Het<br />
gemeentebestuur werkt aan een boekje met de verschillende stappen die men moet zetten bij een bepaald<br />
probleem.<br />
II.6.5.<br />
Toegankelijkheidsbureau<br />
Organisatie<br />
Het Toegankelijkheidsbureau is een pluralistische vzw, opgericht in november 1992. Het<br />
Toegankelijkheidsbureau heeft als doel de bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid van wonen,<br />
verkeer, (openbaar) vervoer, straatinrichting, publieke gebouwen en dienstverlening te verbeteren voor iedereen<br />
maar in het bijzonder voor ouderen en personen met een handicap.<br />
De uitgebreide dienstverlening wordt gewaarborgd door een multi-disciplinair team van medewerkers. In de<br />
bestuursorganen van de vereniging zijn alle actoren opgenomen die een rol kunnen spelen om de<br />
74 Seniorenbehoeftenonderzoek april 2005<br />
90
toegankelijkheid van de leefomgeving te verhogen met name: gebruikers, professionelen en<br />
beleidsverantwoordelijken.<br />
De dienstverlening van het Toegankelijkheidsbureau is opgebouwd rond 5 pijlers (informatie, advies, onderzoek,<br />
sensibilisatie, vorming). Daarnaast wordt er projectmatig rond toegankelijkheid gewerkt.<br />
Contact<br />
Vzw Toegankelijkheidsbureau<br />
Noorderlaan 4<br />
B-1731 Zellik<br />
Tel. +32 (0)2-465 55 25<br />
Fax. +32 (0)2-465 55 26<br />
E-mail: info@toegankelijkheidsbureau.be<br />
Er werden reeds enkele gebouwen onderzocht in <strong>Hoeilaart</strong>: bibliotheek, gemeentehuis, OCMW en sporthal.<br />
Resultaten: www.toevla.be<br />
In de nabije toekomst zullen de volgende gebouwen onderzocht worden op hun toegankelijkheid:<br />
- de jeugdlokalen Joengele<br />
- het bedrijvencentrum Zoniën<br />
II.6.6.<br />
Wit-Gele Kruis<br />
II.6.6.1. De dienstverlening van het Wit-Gele Kruis 75<br />
De Hoeilanders kunnen beroep doen op de thuisverpleging van het<br />
Wit-Gele kruis. Deze dienst verstrekt medische zorgen aan huis, op<br />
doktersvoorschrift.<br />
Het Wit-Gele Kruis bestaat uit 20 afdelingen die provinciaal verspreid zijn. Ze beschikken over<br />
verpleegkundigen die meestal wonen waar zij werken en dus ook een grote verbondenheid hebben met de lokale<br />
cultuur en de patiënten waarvoor zij de zorg opnemen. Het maakt ook dat zij kennishebben over lokale<br />
initiatieven.<br />
Dit werkt drempelverlagend en zorgt ervoor dat ze gemakkelijk toegang hebben bij de mensen thuis. Het opent<br />
mogelijkheden naar sociale controle, informatieverstrekking, vraag naar samenwerking, enz.<br />
Van hulpverleners op de eerstelijn wordt verwacht dat zij een ruimte kennis opbouwen van het lokale aanbod,<br />
van zorgaanbod. Er wordt een hoge deskundigheid gevraagd over een groot vakgebied en een hoge<br />
professionaliteit in samenwerking met anderen.<br />
Om dit te realiseren werken ze in hun afdelingen (gemiddeld een 35-tal verpleegkundigen) met kleinere vaste<br />
teams van ongeveer 10 verpleegkundigen, die op hun beurt administratief en logistiek worden ondersteund<br />
vanuit de eigen afdeling en vanuit het Algemeen Secretariaat van de organisatie in Herent.<br />
De patiënten worden toegewezen aan een ‘vaste’ verpleegkundige die samen met een beperkt aantal<br />
‘vervangende’ verpleegkundigen de continuïteit verzekert. Deze structuur zorgt ervoor dat patiënten een<br />
vertrouwensband kunnen opbouwen en toch 7 dagen op 7 het jaar rond beroep kunnen doen op onze<br />
verpleegkundige zorg.<br />
Om de deskundigheid en de professionaliteit te waarborgen geven ze extra opleiding aan<br />
referentieverpleegkundigen in specifieke domeinen (wondzorg, diabeteszorg, palliatieve zorg, dementie, enz.).<br />
Zij bouwen expertise op en kunnen altijd geconsulteerd worden door de collega’s.<br />
Door de voortdurende vorming blijven zij op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en treden zij vaak ook op als<br />
deskundige gesprekspartner in zorgoverleg.<br />
75 Brochure “Wit-Gele Kruis, partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid” 2007<br />
91
Tijdens ontmoetingen met andere hulpverleners en mantelzorgers (bijv. geven van vorming, infoavonden,<br />
beurzen, enz.) krijgen ze de kans om lokale organisaties en instellingen te leren kennen zodat zij ook met kennis<br />
van zaken kunnen doorverwijzen indien de patiënt of zijn familie dit wenst.<br />
Door een kortere verblijfsduur in het ziekenhuis zien we een toename van complexe technische verpleegkundige<br />
zorgen. In samenwerking met de doorverwijzende artsen en instellingen worden de verpleegkundigen gevormd<br />
aan het bed van de patiënt en op het tijdstip dat deze zorgen zich aandienen.<br />
In complexe zorgsituaties kan men enkel zorg bieden in samenwerking met andere hulp- en zorgverleners.<br />
Hiervoor is het noodzakelijk dat alle partners elkaar kennen op de eerstelijn.<br />
Patiënten van alle mutualiteiten kunnen bij hen terecht voor eenvoudige toiletzorg of wondzorg tot complexe<br />
zorg die ze bieden in samenwerking met anderen uit het werkveld.<br />
Contact<br />
Wit-Gele kruis<br />
Duisburgsesteenweg 82<br />
3090 Overijse<br />
02 686 11 10<br />
II.6.6.2. Noden 76<br />
Het is voor een meerderheid van de bevolking de innige wens om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen en<br />
éénmaal patiënt, thuis verzorgd te kunnen worden, zelfs om thuis te overlijden.<br />
Veel is mogelijk door het zorgaanbod dat momenteel al aanwezig is, maar patiënt/cliëntgestuurde zorg, m.a.w.<br />
zorg vertrekkend vanuit zijn persoonlijke behoefte zou nog een verdere stap zijn naar een ideaal zorgbeleid.<br />
Naar aanleiding van de initiatieven rond het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid (LSB) werden de hoofdverpleegkundigen van<br />
het Wit-Gele kruis Vlaams-Brabant bevraagd door medewerkers van het Wit-Gele Kruis zelf, naar eventuele<br />
knelpunten die zij vanuit hun werkzaamheden aanvoelen en waarvoor zij verwachtingen aanvoelen en waarvoor<br />
zij verwachtingen hebben naar het LSB.<br />
De antwoorden van deze twintig hoofdverpleegkundigen geven ons een beeld voor gans de provincie Vlaams-<br />
Brabant, maar ook voor lokale situaties in zowel het arrondissement Leuven als in het arrondissement Halle-<br />
Vilvoorde. De noden, suggesties en opmerkingen die uit dit onderzoek naar voor kwamen zijn reeds gedeeltelijk<br />
in het hoofdstuk verwerkt.<br />
De organisatie heeft als erkende dienst voor thuisverpleging een specifiek aanbod van zorg in thuissituaties.<br />
Hun afhankelijkheid van de nomenclatuur heeft als gevolg dat er een aantal behoeften zijn bij hun patiënten,<br />
waarop ze geen of onvoldoende antwoord kunnen geven (naar hun wensen en naar deze van de patiënt).<br />
- Meestal betreft het of niet-verpleegkundige zorg of niet-verpleegkundige gehonoreerde zorg:<br />
- Huisbezoeken voor sociale controle. Door hun vorm van aanwezigheid en organisatie op het terrein en door<br />
hun vlotte mobiliteit, zijn zij voor sommigen de gedroomde oplossing voor dit probleem. Momenteel is het<br />
onmogelijk om in alle situaties deze zorg op te nemen. Voor hun verpleegkundigen soms een verscheurende<br />
beslissing.<br />
- Toezicht op medicatie: dit is vooral een probleem bij (licht) verwarde bejaarden en patiënten met een<br />
psychiatrische problematiek.<br />
- GVO: Gezondheidsopvoeding en preventiebeleid. Het maakt allemaal deel uit van de job, maar kan omwille<br />
van beperkte budgettaire voorzieningen onvoldoende structureel worden uitgerold.<br />
- Speciaal, niet omwille van de frequentie, maar omwille van de impact, vermelden ze ook nog<br />
verwaarlozing. Onder dit begrip klasseren zij o.a. uiterst onhygiënische omstandigheden, verwaarlozing tot<br />
mishandeling van gezinsleden. Hulpverleners voelen zich hierbij geschokt en vinden zelden oplossingen,<br />
omdat het gezin meestal niet wenst dat de buitenwereld daarvan iets weet.<br />
De hoofdverpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis melden geen wachtlijsten voor verpleegkundige zorg aan<br />
huis.<br />
76 Brochure “Wit-Gele Kruis, partner in <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid” 2007<br />
92
Overal kan de dag van de aanvraag zelf gestart worden met de verpleegkundige zorgen, zoals die door de<br />
nomenclatuur voor thuisverpleegkundigen wordt voorzien.<br />
Wel worden er wachtlijsten gesignaleerd voor zuivere poets- en onderhoudhulp.<br />
Meer info in het hoofdstuk thuisondersteunende zorg.<br />
93
II.7.<br />
II.7.1.<br />
II.7.1.1.<br />
Omgevingsanalyse Werkgelegenheid<br />
Algemene cijfergegevens<br />
Inkomen en tewerkstelling<br />
II.7.1.1.1. Tewerkstelling<br />
II.7.1.1.1.1 Afhankelijkheidsratio<br />
De afhankelijkheidsratio is de bevolking tussen 0 en 19 jaar en 60+ in verhouding met de bevolking tussen 20-<br />
59 jaar. Het is een schatting van het aantal niet-actieve personen in verhouding tot de bevolking op<br />
beroepsactieve leeftijd. Op elke honderd 20-59 jarigen (potentiële arbeidskrachten) zijn er in <strong>Hoeilaart</strong> 84,93<br />
niet-actieve personen. In 1997 bedroeg deze afhankelijkheidsratio 83,3 wat een stijging van ongeveer 1,6%<br />
betekent. De afhankelijkheidsratio ligt wel iets hoger dan in het arrondissement, de provincie Vlaams-Brabant en<br />
het Vlaams Gewest.<br />
De veroudering van de Belgische bevolking en daling van het aantal jongeren zou tegen 2030 in België leiden<br />
tot een afhankelijkheidsratio van de niet-actieven ten opzichte van de mensen op actieve leeftijd van 105,9.<br />
II.7.1.1.1.2 Beroepsbevolking<br />
De beroepsbevolking (= aantal beroepsactieven) van een regio wordt gevormd door de werkzoekende en<br />
werkende inwoners van die regio. In 2004 bedraagt de beroepsbevolking in <strong>Hoeilaart</strong> 4.228 en er zijn 3.984<br />
werkenden. We zien dat er in 2004 in <strong>Hoeilaart</strong> 244 niet werkende werkzoekenden (NWWZ) zijn en dat er 1.927<br />
jobs zijn.<br />
In onderstaande tabel wordt een overzicht opgenomen van het aantal werkzoekenden naar categorie en<br />
opleidingsniveau volgens leeftijd en geslacht in <strong>Hoeilaart</strong> (februari 2007).<br />
Tabel: aantal werkzoekenden naar categorie en opleidingsniveau volgens leeftijd en geslacht in <strong>Hoeilaart</strong>, februari 2007<br />
Leeftijd<br />
Categorie en studieniveau<br />
< 25 jaar 25 tot 40 jaar >= 40 jaar<br />
Totaal<br />
Geslacht Geslacht Geslacht<br />
Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen<br />
Laaggeschoold 3 3 5 8 27 12 58<br />
WZUA<br />
Middengeschoold 2 4 12 18 19 28 83<br />
Hooggeschoold - - 7 12 13 21 53<br />
Laaggeschoold 4 1 - - - - 5<br />
Schoolverlaters Middengeschoold 5 1 - - - - 6<br />
Hooggeschoold 1 3 1 2 - - 7<br />
Vrij-ingeschreven<br />
Middengeschoold - - - - 1 - 1<br />
Hooggeschoold - - - 2 2 1 5<br />
Laaggeschoold - - - - 1 - 1<br />
Andere<br />
Middengeschoold - 1 - - 2 1 4<br />
Hooggeschoold - - 1 - - - 1<br />
TOTAAL 15 13 26 42 65 63 224<br />
Bron: Studiedienst VDAB<br />
94
II.7.1.1.1.3 Activiteitsgraad<br />
De activiteitsgraad is de mate waarin de bevolking op arbeidsleeftijd actief is op de arbeidsmarkt, dit wil zeggen<br />
wie een job heeft of zoekt (= de beroepsbevolking/ bevolking op arbeidsleeftijd). De activiteitsgraad ligt in<br />
<strong>Hoeilaart</strong> lager dan in het arrondissement, de provincie en het Vlaams Gewest. De activiteitsgraad is wel<br />
toegenomen van 66,9 in 1999 tot 69,5 in 2004.<br />
Tabel: Activiteitsgraad, werkzaamheidsgraad, werkloosheidsgraad en werkgelegenheidsgraad, in 2004<br />
Activiteitsgraad Werkzaamheidsgraad<br />
Werkloosheids-graad<br />
(in %)<br />
Werkgelegenheidsgraad<br />
(in %)<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2004 2003 -<br />
2004<br />
2003 2002 -<br />
2003<br />
Vlaams Gewest 73,6 + 0,3 67,7 + 0,5 8,3 + 0,60 63,7 - 0,3<br />
Prov. Vlaams-Brabant 74,2 + 0,9 69,7 + 0,6 6,4 + 0,52 61,2 - 0,6<br />
Arr. Halle – Vilvoorde 74,4 + 0,9 69,9 + 0,5 6,2 + 0,57 66,2 - 1,7<br />
<strong>Hoeilaart</strong> 69,5 - 0,1 65,5 - 0,1 5,9 + 0,02 31,7 + 0,3<br />
Bron: Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming (WAV), Arvastat<br />
II.7.1.1.1.4 Werkzaamheidsgraad<br />
De werkzaamheidsgraad is het aantal werkenden ten opzichte van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-65<br />
jaar). De werkzaamheidsgraad bedraagt 65,5 in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004.<br />
II.7.1.1.1.5 Werkgelegenheidsgraad<br />
De werkgelegenheid is het aantal jobs of arbeidsplaatsen voor de bevolking in de eigen gemeente. De totale<br />
werkgelegenheid bestaat uit de loontrekkende werkgelegenheid, de zelfstandige werkgelegenheid, en de jobs<br />
van de vergoede en niet-vergoede helpers.<br />
Dit wil echter niet zeggen dat de bevolking van deze gemeente effectief aan het werk is in de eigen gemeente.<br />
Het werkaanbod in de gemeente is niet altijd afgestemd op de scholingsgraad, beroepskeuze, enz. van de<br />
aanwezige bevolking.<br />
De werkgelegenheidsgraad geeft de verhouding tussen het aantal jobs en het aantal inwoners op arbeidsleeftijd.<br />
De werkgelegenheidsgraad bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> 31,7% in 2003.<br />
II.7.1.1.2. Werkloosheid<br />
II.7.1.1.2.1 Werkloosheidsgraad<br />
De werkloosheidsgraad is het aandeel werklozen in de beroepsbevolking (= niet-werkende<br />
werkzoekenden/beroepsbevolking).<br />
De werkloosheidsgraad is gelijk aan het aantal op het einde van de maand ingeschreven niet-werkende<br />
werkzoekenden jonger dan 65 jaar in % van de beroepsbevolking jonger dan 65 jaar.<br />
De werkloosheidsgraad bedraagt in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004 5,9, wat lager is dan in het arrondissement, de provincie<br />
en Vlaanderen. De werkloosheidsgraad is in <strong>Hoeilaart</strong> wel toegenomen van 4,4 in 1999 naar 5,9 in 2004. Dit kan<br />
o.m. voor een deel verklaart worden door het feit dat <strong>Hoeilaart</strong> dicht bij Brussel ligt en dat Overijse veel<br />
tewerkstelling biedt.<br />
II.7.1.1.2.2 Jonge werklozen<br />
<strong>Hoeilaart</strong> heeft 20 uitkeringsgerechtigd volledig werklozen jonger dan 25 jaar in 2004 (0,20% tov totaal aantal<br />
inwoners). Dit percentage ligt lager dan het Vlaams Gewest (0,44%), de Provincie Vlaams-Brabant (0,32%) en<br />
het arrondissement Halle-Vilvoorde (0,29%).<br />
We zien ook dat het percentage uitkeringsgerechtigd volledig werklozen van 1999 tot 2004 gestegen is in het<br />
Vlaams Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant, het arrondissement Halle-Vilvoorde, <strong>Hoeilaart</strong> en de omliggende<br />
gemeenten.<br />
95
II.7.1.1.2.3 Langdurige werklozen<br />
Er zijn in <strong>Hoeilaart</strong> 70 langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen in 2004 (0,70% van het totaal aantal<br />
inwoners). Dit percentage ligt lager dan het Vlaams Gewest (1,25%), de Provincie Vlaams-Brabant (0,85%) en<br />
het arrondissement Halle-Vilvoorde (0,83%).<br />
Ook het percentage langdurig uitkeringsgerechtigd volledig werklozen is van 1999-2004 gestegen in het Vlaams<br />
Gewest, de Provincie Vlaams-Brabant, het arrondissement en<strong>Hoeilaart</strong>.<br />
96
II.7.2.<br />
II.7.2.1.<br />
Het lokale aanbod<br />
Reguliere tewerkstelling <strong>Hoeilaart</strong><br />
II.7.2.1.1. Privé<br />
Er zijn verschillende privé-werkgevers in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
II.7.2.1.2. Het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> 77<br />
Er werken voor het OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 90 medewerkers. Het gaat om 69,72 FTE.<br />
De verschillende beroepsgroepen zijn:<br />
- verpleegkundigen: 12,5 FTE<br />
- verzorgenden: 20,21 FTE<br />
- kiné- en ergotherapeuten: 2,83 FTE<br />
- animatoren: 1,474 FTE<br />
- administratie rusthuis: 3 FTE<br />
- schoonmaak: 8,91 FTE<br />
- keuken en onderhoud: 5 FTE<br />
- administratie en sociale dienst OCMW: 7,75 FTE<br />
- thuiszorg poetsdienst: 4,5 FTE<br />
- thuiszorg gezinszorg: 4,5 FTE<br />
II.7.2.1.3. Het gemeentebestuur van <strong>Hoeilaart</strong><br />
Organogram gemeentebestuur <strong>Hoeilaart</strong> (2007)<br />
Niveau 1: gemeentesecretaris<br />
Niveau 2: diensthoofden:<br />
*Financiële dienst (ontvanger)<br />
*Dienst bevolking/B.S. (C4-C5)<br />
*Technische dienst: ingenieur (A1a-A3a)<br />
(*Algemene diensten: rechtstreeks onder secretaris)<br />
*Socio-culturele diensten: bestuurssecretaris (A1a-A3a)<br />
Niveau 3:<br />
*Financiële dienst: 2 adm. medewerkers (C1-C3) en één deskundige (B1-B3)<br />
*Dienst bevolking/B.S.: 3 adm. medewerkers (C1-C3)<br />
*Technische dienst:<br />
a) dienst openbare werken en waterdienst: ingenieur (A1a-A3a)<br />
b) dienst stedenbouw: stedenbouwkundige (A1a-A3a)<br />
c) milieudienst: milieuambtenaar (B1-B3)<br />
*Algemene diensten:<br />
a) secretariaat: 3 adm. medewerkers (C1-C3)<br />
b) infodienst: infoambtenaar (B1-B3)<br />
c) personeelsdienst: bestuurssecretaris (A1a-A3a)<br />
d) ICT-dienst: informaticus (B1-B3)<br />
e) aanwijzend schatter (D1-D3)<br />
*Socio-culturele diensten:<br />
a) kinderdagverblijf: verpleegster/verantwoordelijke (B1-B3)<br />
b) dienst cultuur en toerisme: cultuurbeleidscoördinator (B1-B3)<br />
c) bibliotheek: bibliothecaris (B1-B3)<br />
77 Jaarverslag OCMW <strong>Hoeilaart</strong> 2007<br />
97
d) jeugddienst: 2 jeugdconsulenten (B1-B3)<br />
3 begeleiders creatief atelier (C1-C3)<br />
e) sportdienst: sportfunctionaris (B1-B3)<br />
f) dienst sociale zaken: maatschappelijk assistent (B1-B3)<br />
Niveau 4:<br />
*Technische dienst:<br />
a) dienst openbare werken:<br />
-werkleider (B1-B3)<br />
-technisch tekenaar (C1-C3)<br />
-adm. assistent (D1-D3)<br />
b) dienst stedenbouw: 2 adm. medewerkers (C1-C3)<br />
*Socio-culturele diensten:<br />
a) kinderdagverblijf:<br />
-5 kinderverzorgsters (C1-C3)<br />
-1 kokkin (D1-D3)<br />
-1 poetsvrouw (E1-E3)<br />
b) dienst cultuur en toerisme:<br />
-cultuurorganisator (B1-B3)<br />
-theatertechnicus (C1-C3)<br />
c) bibliotheek:<br />
-bibliotheekassistent (C1-C3)<br />
-bibliotheekbediende (D1-D3)<br />
d) sportdienst: 3 zaalwachters (D1-D3 of E1-E3)<br />
adm. medewerker sportdienst (C1-C3)<br />
Niveau 5:<br />
Onder de bevoegdheid van de werkleider (T.D.) vallen volgende ploegen:<br />
1) ploeg openbare werken: 1 ploegbaas (D4-D5)<br />
5 arbeiders (D1-D3 of E1-E3)<br />
2) ploeg waterdienst: 1 ploegbaas (D4-D5)<br />
6 arbeiders (D1-D3 of E1-E3)<br />
3) ploeg electro-mechanica: 1 ploegbaas (D4-D5)<br />
7 arbeiders (D1-D3 of E1-E3)<br />
4) onderhoud: 3 poetsvrouwen (D1-D3 of E1-E3)<br />
In dit organogram is niet opgenomen over hoeveel VTE het telkens gaat, lang niet alle functies zijn voltijds.<br />
Sommige functies worden door hetzelfde personeelslid uitgeoefend (zo is er bijv. slechts 1 bestuurssecretaris die<br />
twee functies combineert).<br />
II.7.2.2.<br />
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding<br />
II.7.2.2.1. Taak VDAB<br />
De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) bestaat sinds 1989.<br />
De VDAB staat onder toezicht van de Vlaamse minister die werkgelegenheid in zijn bevoegdheid heeft.<br />
VDAB heeft een sociale en economische opdracht:<br />
- Als sociale taak is het zijn eerste bekommernis werkgever en werkzoekende met elkaar in contact te<br />
brengen. VDAB engageert zich om elke werkzoekende optimaal bij te staan bij het vinden van een passende<br />
job. Van inschrijving, tot de eerste werkdag.<br />
- Op economisch vlak wil VDAB een betrouwbare partner zijn voor alles wat met personeelsbeleid te maken<br />
heeft.<br />
98
Om die opdracht zo efficiënt mogelijk uit te voeren, biedt VDAB een uitgebreid en doeltreffend dienstenpakket<br />
aan:<br />
- Arbeidsbemiddeling;<br />
- Training & opleiding;<br />
- Loopbaanbegeleiding.<br />
II.7.2.2.2. Werkwinkel<br />
II.7.2.2.2.1 Werkwinkel Druivencentrum te Overijse 78<br />
Sinds 2 februari 2005 hebben <strong>Hoeilaart</strong> en Overijse een gezamenlijke<br />
werkwinkel: Werkwinkel Druivencentrum in Overijse. De werkwinkel is elke werkdag geopend van 8u30 tot<br />
12u30. In de namiddag enkel op afspraak.<br />
Wat biedt de Werkwinkel<br />
- Begeleiding door een VDAB-consulent om makkelijker aan werk te geraken (basisdienstverlening en<br />
eventueel trajectbegeleiding),<br />
- Gebruik maken van een aantal moderne instrumenten zoals: de WIS-vacaturebank, het internet, kennistesten<br />
via computer, virtuele shops, enz.<br />
- Info krijgen over de RVA-reglementering zoals de federale tewerkstellingsmaatregelen, PWA-regeling,<br />
loopbaanonderbreking en tijdskrediet,<br />
- Bepaalde documenten afhalen: VDAB-documenten zoals bewijs van inschrijving en RVA-attesten zoals<br />
PWA-attest, C109, enz.<br />
De Werkwinkel brengt alle diensten samen die moeten worden ge raadpleegd wanneer je op zoek bent naar<br />
werk:<br />
- VDAB-consulent;<br />
- PWA-beambte, en<br />
- Een andere actor, zoals bij voorbeeld het OCMW.<br />
Via de PWA-beambte is ook steeds de RVA vertegenwoordigd.<br />
In samenspraak met de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG) heeft de werkwinkel ook de<br />
opdracht om de "dienstenwerkgelegenheid" op lokaal niveau verder uit te bouwen.<br />
Deze nieuwe jobs moeten inspelen op sociale of ecologische behoeften. Gezinnen vragen allerlei hulp, maar<br />
door de hoge loonkosten worden heel wat taken niet meer uitgevoerd of enkel vervuld via zwarte circuits. Ook<br />
op het vlak van milieu, ecologie en vrije tijd zijn er nog heel wat maatschappelijke behoeften die aanleiding<br />
geven tot extra jobcreatie.<br />
Forum Lokale Werkgelegenheid 79<br />
Het Forum Lokale Werkgelegenheid Overijse-<strong>Hoeilaart</strong> werd opgericht in 2005. Het Forum vergadert minstens<br />
3 maal per jaar en wordt samengesteld uit een aantal vertegenwoordigers uit de sector.<br />
Taken en bevoegdheden van het Forum:<br />
- Het Forum zal een strategisch plan inzake werkgelegenheid opstellen. Hiertoe zal een werkgroep opgericht<br />
worden door het Forum.<br />
- In het kader van de beleidsmatige opvolging van de werkwinkel zal het RESOC opgenomen worden als lid<br />
va het Forum.<br />
- Het Forum zal in het kader van de beleidsmatige opvolging van de werkwinkel minstens éénmaal per jaar<br />
duidelijke richtlijnen formuleren waarbinnen het dagelijks beheer een werkingsplan moet opstellen.<br />
- Het Forum zal erop toezien dat het dagelijks beheer van de werkwinkel haar werkingsplan uitvoert.<br />
Op 26 januari 2006 werd het eerste strategisch plan werkgelegenheid van de lokale werkwinkel <strong>Hoeilaart</strong>-<br />
Overijse ter kennisgeving voorgelegd aan de gemeenteraad van <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Onder meer het ACV stelt voor om actiever te gaan werken met dit forum.<br />
78 www.vdab.be<br />
79 Huishoudelijk reglement werkwinkel en verslagen van het Forum Lokale Werkgelegenheid<br />
99
II.7.2.2.2.2 Het contactpunt in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Er is naast de werkwinkel in Overijse, ook een contactpunt in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Het contactpunt biedt aan alle werkzoekenden de mogelijkheid om gratis gebruik te maken van een internet-pc,<br />
om o.a.:<br />
- zich in te schrijven als werkzoekende bij de VDAB;<br />
- een curriculum vitae te plaatsen op internet;<br />
- vacatures op specifieke job-sites te raadplegen;<br />
- opleidingen op te zoeken;<br />
- sollicitatiebrieven te typen en uit te printen.<br />
Alle geïnteresseerden kunnen er ook terecht voor allerlei vragen en begeleiding.<br />
II.7.2.3. Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) 80<br />
II.7.2.3.1. Wat is het PWA<br />
Het Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) in <strong>Hoeilaart</strong> is een vereniging zonder winstoogmerk (vzw)<br />
opgericht door de gemeente in 1998. Men kan er terecht voor diverse activiteiten waaraan niet tegemoet<br />
gekomen wordt door het regulier arbeidscircuit.<br />
De kantoren van het PWA zijn gevestigd op het volgende adres: Henri Caronstraat 26-28 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
II.7.2.3.2. Doelstellingen van het PWA-systeem<br />
Het PWA heeft enerzijds de bedoeling om langdurig werklozen op een legale manier een bezoldigde activiteit te<br />
laten uitoefenen, met behoud van de werkloosheidsuitkering. Anderzijds biedt dit systeem hulp aan privépersonen,<br />
lokale overheden, onderwijsinstellingen, niet-commerciële verenigingen en land en tuinbouwbedrijven<br />
die met hun vraag niet terecht kunnen in het normale arbeidscircuit.<br />
II.7.2.3.3. Gebruikers van het PWA-systeem<br />
Er zijn verschillende gebruikers die beroep kunnen doen op het PWA: privé-personen, lokale overheden<br />
(gemeenten en OCMW’s), vzw’s en andere niet-commerciële verenigingen, onderwijsinstellingen en land- of<br />
tuinbouwbedrijven uit de gemeente <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Voor welke activiteiten kan men terecht bij het PWA<br />
- Privé-personen:<br />
Kleine onderhouds- en herstellingswerken, hulp bij klein tuinonderhoud, hulp bij de opvang of de begeleiding<br />
van kinderen, zieken, bejaarden of gehandicapten, hulp bij het vervullen van administratieve formaliteiten,<br />
thuishulp met huishoudelijk karakter (o.m. poetshulp, strijken, …).<br />
Vanaf 1 maart 2004 heeft de invoering van het systeem van de dienstencheques een aantal wijzigingen met zich<br />
meegebracht in de PWA-reglementering. Sinds deze datum kunnen er geen particulieren meer ingeschreven<br />
worden in het PWA voor thuishulp. Privé-personen die op 1 maart 2004 in het bezit waren van een geldig<br />
gebruikersformulier voor het verrichten van thuishulp kunnen wel blijvend een beroep doen op het PWA. Zij<br />
kunnen hun inschrijving onbeperkt verlengen.<br />
- Lokale overheden<br />
Hulp bij tijdelijke of uitzonderlijke taken die niet door het gewone personeel of in het gewone arbeidscircuit<br />
worden verricht. O.a. taken betreffende preventie en veiligheid, begeleiding van sociaal zwakkeren, enz.<br />
- Vzw’s en andere niet commerciële verenigingen<br />
Taken die door hun aard, hun omvang of door hun occasionele aard gewoonlijk door vrijwilligers worden<br />
verricht, en die niet tot het dagelijkse beheer horen.<br />
80 www.hoeilaart.be, strategisch plan werkgelegenheid van de lokale werkwinkel <strong>Hoeilaart</strong>-Overijse<br />
100
O.a. administratieve hulp in geval van uitzonderlijke activiteiten, hulp bij de organisatie en het verloop van<br />
verschillende evenementen, enz.)<br />
- Onderwijsinstellingen<br />
Taken die door hun aard, hun omvang of door hun occasionele aard gewoonlijk door vrijwilligers worden<br />
verricht, en die niet door het gewone personeel of in het gewone arbeidscircuit verricht worden (o.a. vóór- en<br />
naschoolse kinderopvang, hulp bij de organisatie van naschoolse activiteiten, …)<br />
- In de land- en tuinbouwsector<br />
Hulp bij de druiventeelt, o.a. hulp bij het onderhoud van de serres en klaarmaken van het zaaibed, zaaien, enz.<br />
U kan een volledige lijst met de toegelaten activiteiten bekomen op het PWA-kantoor te <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Betalingen<br />
De PWA-werknemers worden betaald met PWA-cheques. Voor elk gepresteerd of begonnen uur moet de<br />
gebruiker een PWA-cheque overhandigen.<br />
Het aantal uren dat een PWA-werknemer mag presteren bedraagt 45 uur per maand. Gebruikers mogen wel<br />
beroep doen op verschillende PWA-werknemers.<br />
Inschrijving<br />
Jaarlijks moet er in het PWA-kantoor inschrijvingsrecht betaald worden. Dit inschrijvingsrecht bedraagt € 7,45.<br />
De aanschafprijs van de cheques bedraagt € 7,45/cheque. Tevens geven de PWA-cheques een<br />
belastingsvoordeel. Voor privé-personen met een WIGW-statuut, d.w.z. Weduwen, Invaliden, Gepensioneerden<br />
en Wezen, geldt er een voordeliger tarief. Het jaarlijkse inschrijvingsrecht voor deze personen bedraagt € 4,95<br />
en de aanschafprijs van de cheques bedraagt € 4,95/cheque. Voor de rechtspersonen (gemeente, scholen,<br />
OCMW, enz.) is er geen inschrijvingsrecht en bedraagt de aanschafprijs van de cheques € 7,45/cheque.<br />
Aantal gebruikers<br />
In 2005 waren er 60 gebruikers ingeschreven in het PWA van <strong>Hoeilaart</strong> (cf. 31 december 2004 waren er 56<br />
gebruikers). Meer specifiek gaat het om 54 privé-personen en 6 rechtspersonen die beroep doen op het PWA.<br />
II.7.2.3.4. Werknemers van het PWA-systeem<br />
Wie kan er in het PWA werken<br />
Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen die sinds 2 jaar (of 6 maand vanaf 45 jaar) werkloos zijn.<br />
Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen die in de loop van de 36 maanden voorafgaand aan hun inschrijving in<br />
een PWA gedurende minstens 24 maanden werden vergoed.<br />
Bestaansminimumgenieters of personen die financiële sociale bijstand van het OCMW genieten, en die volledig<br />
werkloos zijn en ingeschreven zijn als werkzoekende.<br />
Activiteiten die werknemers mogen uitvoeren i.h.k. van het PWA<br />
- Privé-personen: hulp bij klein tuinonderhoud, kleine herstellings- en onderhoudswerken, hulp voor opvang<br />
of begeleiding van kinderen, zieken, bejaarden en gehandicapten, hulp voor het verrichten van<br />
administratieve formaliteiten.<br />
- Lokale overheden (gemeente en OCMW), vzw’s, andere niet-commerciële verenigingen en<br />
onderwijsinstellingen: taken die door hun aard, hun omvang of door hun gelegenheidskarakter normaal door<br />
vrijwilligers worden verricht, en die niet door het gewone personeel of in het gewone arbeidscircuit verricht<br />
worden (o.a. stadswacht, administratieve hulp, hulp bij allerlei speciale evenementen, vóór- en naschoolse<br />
kinderopvang, enz.).<br />
Aantal uren die PWA-werknemers mogen presteren<br />
Het aantal uren dat men mag presteren bedraagt 45 uur per maand.<br />
Vergoeding<br />
De werknemer wordt betaald met door de gebruikers aangekochte PWA-cheques. Voor elk begonnen uur<br />
overhandigt de gebruiker de werknemer een PWA-cheque op het moment waarop de werknemer de activiteit<br />
beëindigt of ten laatste op de laatste dag van de maand waarin de prestaties werden geleverd.<br />
Concreet ontvangt de werknemer een maandelijks inkomen gelijk aan het bedrag van zijn/haar<br />
werkloosheidsuitkering verhoogd met een belastingvrij bedrag van € 4,10 per uur prestatie. Men kan dus over<br />
het algemeen tot € 184,50 per maand bovenop een werkloosheidsuitkering bijverdienen.<br />
101
Voordelen als PWA-werknemer<br />
- Men blijft genieten van de ziekte- en invaliditeitsverzekering, kinderbijslag, enz. en blijft rechten opbouwen<br />
voor het pensioen net zoals toen men uitkeringsgerechtigd werkloze was en nog niet actief in het PWA.<br />
- Wanneer men zich meer dan 5 km (enkel) moet verplaatsen naar de gebruiker, heeft men recht op een<br />
tussenkomst in verplaatsingsonkosten van € 0,15/km.<br />
- Tijdens het verrichten van PWA-werkzaamheden, is men via de RVA gedekt door een verzekering<br />
“arbeidsongevallen” en “burgerlijke aansprakelijkheid”.<br />
- Indien men 20 activiteitsuren behaalt in een bepaalde maand, wordt men vrijgesteld van de gemeentelijke<br />
stempelcontrole voor de maand die daar op volgt.<br />
- Indien men regelmatig prestaties verricht in het PWA (tenminste 30 uur per maand gedurende 6 maand),<br />
dan kan men een vrijstelling bekomen die voor maximum 6 maanden geldt. Deze vrijstelling beschermt de<br />
PWA-werknemer tegen een schorsing wegens langdurige werkloosheid.<br />
II.7.2.3.5. Enkele cijfers voor <strong>Hoeilaart</strong><br />
II.7.2.3.5.1 Aantal ingeschreven werkzoekenden<br />
In 2005 waren er 116 werkzoekenden ingeschreven in het PWA van <strong>Hoeilaart</strong> (cf. 31 december 2004 waren dit<br />
er 110). De vrouwen blijven de grootste groep vormen binnen het PWA. In 2005 waren er 75 vrouwen en 41<br />
mannen.<br />
II.7.2.3.5.2 Aantal actieve werkzoekenden<br />
Eenmaal men aan de toelatingsvoorwaarden beantwoordt, wordt men ambshalve ingeschreven. Dit zijn<br />
uitkeringsgerechtigde volledig werklozen die sinds 2 jaar (of 6 maand vanaf 45 jaar) werkloos zijn. Bepaalde<br />
categorieën kunnen zich vrijwillig inschrijven.<br />
In 2005 waren er 23 mensen die effectief activiteiten uitvoeren bij gebruikers. Van deze 23 waren er 14<br />
ambtshalve ingeschreven en 6 vrijwillig. Wat de spontane inschrijvingen betreft, gaat het meestal om<br />
werkzoekenden die een vrijstelling hebben als oudere werkloze maar vooraf reeds in het PWA actief waren.<br />
Verder waren er 3 PWA-werknemers actief uit Overijse waar nog geen PWA was opgericht. Een<br />
uitkeringsgerechtigde langdurig werkloze mag zich namelijk op eigen initiatief inschrijven bij het PWA van een<br />
andere gemeente dan die waar hij verblijft.<br />
Een PWA-werknemer mag maximaal 45u per maand presteren. Concreet ontvangt een PWA-werknemer per<br />
gepresteerd uur een belastingvrij bedrag van 4,10 euro per uur prestatie.<br />
II.7.2.3.5.3 Aantal niet-actieve werkzoekenden<br />
Van de 116 ingeschreven werkzoekenden in 2005 waren er 93 niet actief. Hiervoor waren er verschillende<br />
redenen.<br />
Eerst en vooral horen sommigen van de ingeschreven niet thuis in het PWA omdat ze ofwel een vrijstelling<br />
hebben ofwel geen uitkering meer krijgen omdat ze aan het werk zijn in het reguliere arbeidscircuit, op de<br />
mutualiteit staan, geschorst zijn, enz. Zij komen pas na een hele tijd op de inschrijvingslijsten van het PWA voor<br />
en blijven dus maanden ten onrechte ingeschreven in het PWA. In 2005 waren er 20 werkzoekenden in deze<br />
situatie.<br />
Een tweede reden ligt in het principe van de vrijwilligheid dat de PWA’s hanteren. In totaal zijn 45 van de<br />
werkzoekenden niet geïnteresseerd in het verrichten van een PWA-activiteit.<br />
Vervolgens is er een categorie van 28 werkzoekenden die beweert wel interesse te hebben voor een PWA-taak.<br />
Hun voorkeuren gaan meestal uit naar administratieve taken of andere minder vaak gevraagde activiteiten en<br />
daaraan kunnen deze personen niet tewerkgesteld worden.<br />
102
II.7.2.3.5.4 Aantal gebruikers<br />
Momenteel zijn er 60 gebruikers ingeschreven in het PWA van <strong>Hoeilaart</strong> (cf. 31 december 2004 waren er 56<br />
gebruikers). Meer specifiek gaat het om 54 privé-personen en 6 rechtspersonen die beroep doen op het PWA.<br />
De gebruikers betalen de PWA-werknemers met PWA-cheques. De waarde van de PWA-cheque bedraagt 7,45<br />
euro en voor mensen met een WIGW-statuut bestaat er het tarief van 4,95 euro.<br />
Op de wachtlijst van het PWA staan er 50 à 70 mensen ingeschreven (9/11/2006).<br />
II.7.2.3.5.5 Verdeling van de gevraagde activiteiten bij privé-personen<br />
Activiteit Momenteel 31/12/2004<br />
Combinaties 10 8<br />
Poetsen 17 24<br />
Tuin 16 10<br />
Kinderopvang 6 6<br />
Klusjes 5 2<br />
De verdeling van de gevraagde activiteiten bij particulieren toont ons niet meer hetzelfde resultaat als in het<br />
verleden. In het verleden overheerste de vraag naar hulp in het huishouden, steeds gevolgd door de vraag naar<br />
hulp in de tuin.<br />
Maar sedert 1 maart 2004 mag het PWA geen nieuwe gebruikers meer toe laten voor huishoudelijke taken (cf.<br />
dienstenonderneming) en dit leidt er natuurlijk toe dat de vraag naar poetshulp afneemt binnen het PWA.<br />
Ondanks het nieuwe systeem van de dienstencheques neemt het totaal aantal gebruikers van het PWA nog niet<br />
af. Wie zien een lichte stijging in het aantal gebruikers dat tuinhulp vraagt.<br />
Bij de rechtspersonen tellen we de gemeente, een school en een vzw. Rechtspersonen vragen meestal om een<br />
andere soort activiteit dan de fysieke personen. Een school vraagt voornamelijk hulp bij voor- en naschoolse<br />
kinderopvang en hulp bij het bedelen van het middagmaal.<br />
II.7.2.4.<br />
Het systeem van de dienstencheques<br />
II.7.2.4.1. Korte situering 81<br />
Bij het PWA kan men ook terecht voor het systeem van de dienstencheques. Dit systeem is een initiatief van de<br />
federale regering ter bevordering van de buurtdiensten. Het doel van de dienstcheques is arbeidsplaatsen<br />
scheppen en zwartwerk bestrijden.<br />
PWA’s worden ingeschakeld om de doorstroming van PWA-werknemers naar het gewone arbeidscircuit, van<br />
dienstencheques, te bevorderen. Een PWA kan ook zelf een dienstenonderneming oprichten. De activiteiten die<br />
verricht worden met dienstencheques zijn poetsen van de woning, wassen en strijken, boodschappen doen en<br />
klein naaiwerk. De gebruikers betalen de werknemers met dienstencheques. De dienstencheques zijn bovendien<br />
net zoals de PWA-cheques fiscaal aftrekbaar.<br />
II.7.2.4.2. De vzw PWA <strong>Hoeilaart</strong> als dienstenonderneming<br />
In 2004 besloot de raad van bestuur van het PWA <strong>Hoeilaart</strong> een aanvraag in te dienen tot erkenning als<br />
zelfstandige dienstenonderneming. De erkenning kwam er al in 2004, maar de opstart van de<br />
dienstenonderneming gebeurde in 2005.<br />
Eind juni 2005 startte het PWA een dienstenonderneming onder de commerciële naam UvaLabor.<br />
81 Strategisch plan werkgelegenheid van de lokale werkwinkel <strong>Hoeilaart</strong>-Overijse – nota 3/1/2006<br />
103
II.7.2.4.3. Gebruikers<br />
Particulieren die op zoek zijn naar huishoudelijke hulp, kunnen bij Uvalabor terecht. De toegelaten activiteiten<br />
zijn schoonmaken van de woning, lappen van de ramen, wassen en strijken, kleine naaiwerken en bereiden van<br />
maaltijden.<br />
Bij Accor Service (sinds 1//<strong>2008</strong>: Sodexho) kan je als particulier een gebruikersnummer aanvragen. De<br />
inschrijving is gratis en kan online via de website www.dienstencheques.be of via het PWA. Dit nummer heeft<br />
men nodig om de dienstencheques te kunnen bestellen, nadat een erkende onderneming bevestigd heeft dat ze<br />
iemand kunnen zenden. UvaLabor is dus zo een erkende onderneming.<br />
Onder de naam UvaLabor is het PWA van <strong>Hoeilaart</strong> erkend als onderneming voor het aanbieden van thuishulp<br />
van huishoudelijke aard in het kader van de dienstencheques.<br />
Per gepresteerd uur geeft men de medewerker van het dienstenbedrijf één cheque. Een dienstencheque kost 6,70<br />
euro en blijft 8 maanden geldig. De aankoop van dienstencheques geeft je recht op en belastingsvermindering<br />
(30% van de aankoopwaarde van de cheques). Met een dienstencheque betaalt men voor de thuishulp dus<br />
eigenlijk slechts 4,69 euro per uur).<br />
Via dit systeem kunnen particulieren dus bij hen thuis op een goedkope manier huishoudelijke hulp laten<br />
uitvoeren. Met deze maatregel wil de federale overheid het zwartwerk op dit terrein indijken en tegelijkertijd<br />
bijkomende banen scheppen.<br />
Aantal gebruikers<br />
In 2005 waren er 57 gebruikers die beroep deden op huishoudhulp via het systeem van de dienstencheques (in<br />
2006: 90 gebruikers). Er was echter ook een lange wachtlijst van mensen die op zoek waren naar huishoudhulp.<br />
Er waren 37 gebruikers woonachtig te <strong>Hoeilaart</strong>, 19 te Overijse en 1 uit Neerijse.<br />
Cijfers: eind 2005<br />
II.7.2.4.4. Werknemers<br />
Iedereen kan werken met dienstencheques. UvaLabor stelt mensen tewerk met een vast arbeidscontract (halftijds<br />
of voltijds). Hierdoor geniet men een aantal sociale voordelen zoals uitkering bij ziekte of ongeval, pensioen,<br />
betaald verlof.<br />
De taken bestaan hoofdzakelijk uit schoonmaken van de woning, lappen van de ramen, de was en strijk doen.<br />
Het PWA komt in contact met langdurig werklozen. Door het werken met dienstencheques is het aantal<br />
werklozen gedaald. Het blijft echter moeilijk om deze mensen te motiveren, omdat de financiële middelen eerder<br />
beperkt zijn.<br />
Uit evaring van het PWA blijkt dat vele mensen niet meer bereid zijn om verre afstanden af te leggen en daarom<br />
werken via dienstencheques. Alleenstaande moeders kiezen trouwens meestal voor een halftijdse betrekking en<br />
werken meestal via dienstencheques. Kennis van het Nederlands is hier wel een criterium.<br />
Aantal werknemers<br />
In 2005 waren er 13 arbeiders en 1 bediende in dienst (in 2006: 18 personeelsleden).<br />
Van die 13 arbeiders waren er 7 woonachtig te <strong>Hoeilaart</strong> en 6 afkomstig uit Overijse. Er wordt getracht de<br />
mensen te laten werken in hun eigen gemeente.<br />
In totaal stapten er 3 actieve PWA-werknemers en 1 niet-actieve ingeschrevene van het PWA in het systeem van<br />
de dienstencheques. Ook 1 uitkeringsgerechtigde uit Overijse kreeg een arbeidsplaats via dit systeem. De<br />
anderen (8) komen uit het zwartcircuit (3), hadden al een andere job (3) of vonden geen werk maar waren niet<br />
uitkeringsgerechtigd.<br />
Cijfers: eind 2005<br />
104
II.7.2.4.5. Toekomst dienstenonderneming<br />
In oktober 2007 ging de strijkwinkel open.<br />
Ook de groei van de dienstenonderneming zal verder gestimuleerd worden. Er zal gestreefd worden om de<br />
huidige dienstverlening te optimaliseren en de werknemers beter loonsvoorwaarden toe te kennen.<br />
II.7.2.5.<br />
Bijkomende dienstverlening van het PWA<br />
De PWA’s hebben eveneens de opdracht om de activeringsmaatregelen te promoten, zowel naar werklozen als<br />
naar werkgevers. Er bestaan verschillende Activa-maatregelen. Hieronder vindt u een overzicht.<br />
- Activaplan;<br />
- Het Plan Activa Plus;<br />
- Het Plan Activa PVP;<br />
- Het Plan Activa : Uitzendarbeid en arbeidsovereenkomsten van korte duur;<br />
- Het Activa Jongeren – Opleidingsplan;<br />
- Activa Senioren;<br />
- Het Plan Activa Sluiting.<br />
Het PWA-kantoor is tevens contactpunt van de Werkwinkel. Men kan zich online inschrijven als werkzoekende<br />
bij de VDAB. Ook het bekijken van het aanbod van opleidingen bij de VDAB en andere erkende instellingen is<br />
mogelijk. Het PWA is ook een lokaal VDAB-contactpunt (zie verder in deze tekst).<br />
II.7.2.6.<br />
Gemeente en OCMW<br />
II.7.2.6.1. Gemeente<br />
De gemeentelijke werkloosheidsdienst is de dienst Bevolking-Burgerlijke Stand (gemeentehuis, gelijkvloers,<br />
tel.: 02 658 28 50, fax: 02 658 28 55. Deze dienst verzorgt de gemeentelijke formaliteiten in verband met<br />
werkloosheid.<br />
Bijvoorbeeld deeltijdse werknemers moeten nog steeds hun controleformulieren C3deeltijds driemaandelijks<br />
laten valideren bij het gemeentebestuur of bij de arbeidsbemiddelingsdienst.<br />
II.7.2.6.2. OCMW<br />
Recht op maatschappelijke integratie 82<br />
Vanaf 2 oktober 2002 is een nieuwe wet van toepassing namelijk de wet inzake het recht op maatschappelijke<br />
integratie van 26 mei 2002. Die wet vervangt de oude bestaansminimumwet van 1974.<br />
Het OCMW van elke gemeente heeft de opdracht het recht op maatschappelijke integratie te waarborgen aan de<br />
personen die over onvoldoende bestaansmiddelen beschikken en die de voorwaarden van de wet vervullen. Er<br />
moet worden gestreefd naar een maximale integratie en participatie aan het maatschappelijk leven. Hiervoor<br />
beschikt het OCMW over drie belangrijke instrumenten: de tewerkstelling, een leefloon en een<br />
geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie, al dan niet gecombineerd.<br />
82 www.mi-is.be<br />
105
II.7.2.7. Arbeidstrajectbegeleider (ATB) 83<br />
ATB begeleidt werkzoekenden met een arbeidshandicap die een extra duwtje in de rug nodig hebben naar de<br />
arbeidsmarkt. Voor hen zijn de kansen op een integratie in het arbeidsproces beperkter. Toch hebben ze ook<br />
recht op een volwaardige job. Met een goede begeleiding kunnen ze dit aan. De doorstroming kan zowel naar<br />
het normaal economisch circuit zijn, als naar de beschutte werkplaats of arbeidszorg.<br />
ATB gebruikt hiervoor een specifieke methodiek. Samen met de werkzoekende stippelt ATB een traject uit.<br />
Hierin staat de cliënt centraal. ATB zoekt samen met hem naar het beste traject. Het is een begeleiding op maat<br />
die door een arbeids-traject-begeleider wordt opgevolgd. Er wordt informatie en advies<br />
gegeven over opleidings-en tewerkstellingsmogelijkheden. ATB werkt samen met tal van<br />
opleiding- en oriënteringscentra die een uitgebreid gamma aan mogelijkheden bieden. Dit zijn<br />
onze partnerorganisaties.<br />
Het ATB-traject bestaat uit verschillende stappen.<br />
Een eerste kennismakingsgesprek maakt de ATB-methodiek duidelijk. Daarna krijgt de werkzoekende een eerste<br />
advies waarbij meestal de werkmogelijkheden in kaart worden gebracht. Na dit verkennend deel wordt een<br />
verder traject samen met de arbeids-traject-begeleider uitgestippeld.<br />
De werkzoekende kan dan bijvoorbeeld een opleiding volgen. Ook kan er praktijkervaring worden opgedaan via<br />
een stage. De opleiding is arbeidsmarktgericht en is gratis voor de werkzoekende.<br />
Daarnaast of in een volgende stap kan er onder begeleiding worden gesolliciteerd. Dit kan zowel individueel als<br />
in groep. Wanneer de langverwachte job dan eindelijk in zicht is, worden de werkgever en de werknemer<br />
geïnformeerd over mogelijke tewerkstellingsmaatregelen en –statuten. Ook na aanwerving blijft de<br />
trajectbegeleider zijn cliënt verder opvolgen.<br />
Het is niet noodzakelijk dat al deze stappen gevolgd worden. Arbeidstrajectbegeleiding blijft een begeleiding op<br />
maat.<br />
Naast de individuele begeleidingen heeft de ATB-dienst ook de opdracht om werkgevers te sensibiliseren, te<br />
begeleiden en te informeren over de tewerkstelling van personen met een handicap.<br />
Voor wie<br />
- personen in het bezit van een VF-goedkeuring;<br />
- mensen met een RIZIV -of mutualiteituitkering mits toestemming adviseur;<br />
- ex-BUSO leerlingen;<br />
- personen met een (zeer) beperkte geschiktheid naar tewerkstelling toe;<br />
- personen met een vermoeden van een handicap (al dan niet bevestigd door één of ander attest bv. Sociale<br />
voorzorg, WIGW of medisch verslag).<br />
Contact<br />
ATB Vlaams Brabant / Brussel vzw<br />
Kapucijnenvoer 10<br />
3000 Leuven<br />
Tel: 016 / 20.15.99<br />
Fax 016 / 22.10.18<br />
info@atb-brabant.be<br />
II.7.2.8. Beschutte werkplaats IJsedal 84<br />
IJsedal is een middelgrote beschutte werkplaats die vandaag 119 personen met een handicap tewerkstelt onder<br />
begeleiding van 13 omkaderingsleden, elk gespecialiseerd in hun eigen discipline. De werkplaats staat open voor<br />
personen met een fysische, psychische of mentale retardatie, erkend door het Vlaams Fonds voor Sociale<br />
Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH). De werking van IJsedal richt zich tot arbeidsbekwame en<br />
gemotiveerde werknemers uit de beschreven doelgroep met een minimum aan handvaardigheid en<br />
zelfstandigheid. De werknemers zijn hoofdzakelijk afkomstig uit de Druivenstreek.<br />
83 www.werkwinkel.be<br />
84 www.ijsedal.be<br />
106
Hoofdactiviteiten :<br />
- Verpakking en herverpakking<br />
- Drukwerk en drukwerkafwerking<br />
- Mailing en verzending<br />
- Conditionering<br />
- Enclavewerk<br />
Contactgegevens:<br />
Vzw IJsedal<br />
Schavei 75<br />
3090 Overijse<br />
Tel. 02/686.09.20<br />
Fax 02/687.33.28<br />
info@ijsedal.be<br />
II.7.2.9.<br />
Actoren inzake onderwijs en opleiding<br />
II.7.2.9.1. Centrum basiseducatie 85<br />
Wat<br />
Moeilijk lezen, schrijven of rekenen. Of andere basisvaardigheden missen om mee te kunnen op het werk, thuis,<br />
met vrienden, in het avondonderwijs, ...<br />
Met de cursussen van het centrum voor basiseducatie (Open School) verwerven en verbeteren volwassenen hun<br />
functionele vaardigheden op het vlak van taal, rekenen, maatschappelijke oriëntatie en ICT. Eén van de<br />
belangrijkste uitdagingen vandaag blijft het overbruggen van de kenniskloof en<br />
de digitale kloof.<br />
Het centrum heeft - samen met de 28 andere centra voor basiseducatie in<br />
Vlaanderen - de opdracht om daarvoor de gepaste cursussen te ontwikkelen.<br />
Gespecialiseerde lesgevers begeleiden en stimuleren de cursisten om nog<br />
verdere stappen te zetten na de basiseducatie. Zo kan het levenslang en<br />
levensbreed leren echt ingang vinden. De centra werken hiervoor nauw samen met andere<br />
opleidingsverstrekkers.<br />
Doelgroep<br />
De basiseducatie (roepnaam: Open School) is een educatieve voorziening voor laaggeschoolde groepen (mensen<br />
met een beperkte vooropleiding, laaggecijferde en laaggeletterde volwassenen...) Zij komen in de basiseducatie<br />
leren om hun persoonlijk en maatschappelijk functioneren te verbeteren, om mee te zijn met de technologie, om<br />
zich voor te bereiden op een verdere opleiding (beroepsopleiding, onderwijs voor sociale promotie,<br />
tweedekansonderwijs) of om werk te vinden of te behouden.<br />
Overal in de geïndustrialiseerde wereld groeit de kloof tussen laag- en hooggeschoolden; het scholingsverschil is<br />
een belangrijke factor van segmentering in de samenleving. Bestaansonzekerheid en armoede zijn voornamelijk<br />
problemen van laaggeschoolden. Basiseducatie is er daarom op gericht om via - kosteloos - onderwijs ertoe bij<br />
te dragen dat laaggeschoolden hun positie in de maatschappij verbeteren.<br />
Sedert 1990 registreerden de 29 centra voor basiseducatie meer dan 140.000 inschrijvingen.<br />
Ieder jaar neemt dit aantal toe; tijdens het werkjaar 2002-2003 noteerden de centra een stijging van 5.295<br />
cursisten.<br />
Zowel mannen (40%) als vrouwen (60%), jong-volwassenen als ouderen worden bereikt.<br />
Drievierde van de cursisten is jonger dan 45 jaar.<br />
Karakteristiek<br />
- Laagdrempelig en functioneel aanbod, rekening houdend met reële leervragen van cursisten<br />
- Intensieve en minder intensieve cursussen, zowel overdag als ’s avonds<br />
- Instapmogelijkheden op verschillende tijdstippen van het jaar<br />
- Combinatie van meerdere cursussen is mogelijk<br />
85 www.openschool.be<br />
107
- Doorstroom naar verdere studie of beroepsopleiding<br />
- Aandacht voor extra begeleiding en ondersteuning<br />
- Gratis deelname<br />
- Recht op betaald educatief verlof<br />
Een team van gespecialiseerde lesgevers begeleidt de cursusgroepen met moderne leermiddelen en lesmethoden.<br />
In het open-leercentrum kunnen cursisten op zelfstandige basis extra oefeningen maken of informatie opzoeken<br />
en verwerken. Ze werken er in een multimediale omgeving aan hun eigen leervraag, op hun eigen tempo<br />
Cursussen<br />
- Nederlands Moedertaal<br />
- Nederlands voor anderstaligen<br />
- Alfabetisering in het Nederlands als tweede taal<br />
- Rekenen en wiskunde<br />
- Informatie- en communicatietechnologie<br />
- Opstapcursussen Frans en Engels<br />
Deelsecretariaat <strong>Hoeilaart</strong><br />
Felix Sohiecentrum<br />
Gemeenteplein1A<br />
1860 <strong>Hoeilaart</strong><br />
02/657.29.32<br />
elke vrijdag van 14 tot 16u<br />
II.7.2.9.2. Centrum voor volwassenenonderwijs<br />
Wat<br />
Deze leergangen, georganiseerd in samenwerking met de gemeente Tervuren, zijn in <strong>Hoeilaart</strong> gehuisvest in de<br />
klaslokalen van het Felix Sohiecentrum, Gemeenteplein 1.<br />
We onderscheiden er twee afdelingen:<br />
- de afdeling Moderne Talen (Engels, Frans, Spaans, Italiaans en Duits) en<br />
- de afdeling Nederlands voor Anderstaligen<br />
De eerste twee leerjaren vormen een 'aanzet tot communicatieve vaardigheden' en bestaan uit 1 lesbeurt van<br />
3 uur per week. In de drie volgende leerjaren wordt in gelijke mate aandacht besteed aan spreken-lezenschrijven-luisteren<br />
(1 lesbeurt van 4 uur per week). De cursussen zijn erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse<br />
Gemeenschap.<br />
Zij geven recht op:<br />
- een wettelijk erkend diploma of brevet, na het beëindigen van een cyclus,<br />
- educatief verlof,<br />
- vrijstelling van stempelcontrole voor werkzoekenden,<br />
- ministeriële vergoeding na het beëindigen van een cyclus.<br />
In Tervuren bestaat ook de mogelijkheid tot het volgen van informaticacursussen, kook- en naaicursussen.<br />
De lessen Nederlands voor anderstaligen zijn gratis. Het cursusgeld wordt, ingevolge de beslissing van de<br />
gemeenteraad, op het einde van het schooljaar door het gemeentebestuur aan de cursist terugbetaald, op<br />
voorwaarde dat:<br />
- de cursist ingeschreven is in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente <strong>Hoeilaart</strong>;<br />
- de cursist kan bewijzen dat hij/zij het inschrijvingsgeld persoonlijk heeft betaald;<br />
- de cursist de lessen op geregelde basis heeft bijgewoond en hiervan een attest kan voorleggen.<br />
108
Inlichtingen<br />
CVO<br />
Brusselsesteenweg 106<br />
3080 Tervuren<br />
Tel. en fax: 02 767 04 30<br />
Directeur: Rudi Vanloock<br />
Website: http://www.cvoth.be<br />
Cijfers en ervaringen<br />
In totaal waren er vorig jaar 200 deelnemers aan de cursus Nederlands voor anderstaligen, Spaans en<br />
Informatica. Het aantal deelnemers Nederlands en Spaans stijgt: Franstalige mensen beseffen meer en meer dat<br />
het belangrijk is om Nederlands te kennen. Het zijn vooral de Franstalige inwoners van <strong>Hoeilaart</strong> die de cursus<br />
Nederlands volgen. Er zijn zeer weinig mensen van over de taalgrens.<br />
Er is echter geen doorstroming naar culturele activiteiten. De drempel om culturele activiteiten te volgen ligt<br />
blijkbaar te hoog.<br />
Er zijn verschillende redenen waarom mensen de cursus Nederlands volgen:<br />
- dagklassen: worden meestal vrijwillig gevolgd om te integreren. De financiële dienst heeft een overzicht<br />
van wie vrijwillig deelneemt bijv. werkzoekenden, enz.<br />
- avondklassen: sommige mensen die deze lessen volgen worden verplicht door de werkgever of men volgt<br />
de cursus door professionele overwegingen.<br />
Analfabeten en niet-westers-sprekende mensen worden naar het Centrum Basiseducatie doorverwezen.<br />
Deelnemers moeten kunnen lezen en schrijven om aan een cursus van het CVO deel te nemen.<br />
Er wordt gewerkt met vaste instapmomenten voor de cursus Nederlands: in september en januari.<br />
Toegankelijkheid<br />
De lessen gaan door in het Felix Sohiecentrum dat moeilijk toegankelijk is voor mindervaliden. Dit vormt soms<br />
een probleem voor het CVO.<br />
Op het einde van de lessen gaat er een receptie door op het gemeentehuis, dat niet toegankelijk is voor<br />
mindervaliden. Deze receptie zou beter doorgaan in de theaterzaal van het Felix Sohiecentrum, waar men wel<br />
binnen kan via de lift aan de zij-ingang.<br />
Inschrijvingsgeld CVO<br />
Een aantal mensen krijgen vrijstelling van betaling van het inschrijvingsgeld:<br />
mensen die ingeschreven zijn bij het OCMW en/of;<br />
mensen die 66% gehandicapt zijn en/of;<br />
mensen die ten laste zijn en/of;<br />
Men betaalt wel 10 euro administratiekosten.<br />
Vanaf 2007 is het decreet op het volwassenenonderwijs gewijzigd (decreet van 15 juni 2007).<br />
Er zullen grote veranderingen doorgevoerd worden, met als doel: besparen.<br />
Bijvoorbeeld:<br />
- inschrijvingsgeld: gaat van 60 euro (1 euro per gevolgd uur les) naar 120 euro.<br />
- voor bovengenoemde categorieën: gaat van gratis – wel 10 euro administratie (0,25 euro per uur) naar 30 euro<br />
- op dit moment werkt men altijd met een minimum- en maximum-inschrijvingsbedrag. Dit valt weg in het<br />
nieuwe decreet.<br />
Probleem: door alle vernieuwingen wordt ervoor gevreesd dat vele mensen uit de boot zullen vallen (zeker de<br />
kwetsbare groepen).<br />
De verwachte gevolgen van de veranderingen op langere termijn: doordat de prijs stijgt, zal het aantal<br />
deelnemers dalen. Aangezien de subsidies gebaseerd worden op het aantal deelnemers, zal het toegekende<br />
bedrag dalen, waardoor het CVO minder lessen kan organiseren. Het CVO gaat ervan uit dat ze op deze manier<br />
bewust willen besparen.<br />
109
Het CVO vind dit een zeer vreemde evolutie. Men heeft de laatste tijd levenslang leren erg gestimuleerd.<br />
Daarnaast wil men ook via het cultuurbeleidsplan de participatie doen stijgen. De bovenstaande maatregelen<br />
zullen het omgekeerde effect hebben.<br />
II.7.2.10. Vzw Econet – Intergemeentelijk Landschapsteam 86<br />
II.7.2.10.1. Vzw Econet Vlaams-Brabant afdeling Pro Natura<br />
In overleg met de provincie Vlaams-Brabant werd de werking in Halle-Vilvoorde<br />
van het vroegere ECONETwerk (nog) niet gesplitst. De werking gebeurt wel via 2<br />
aparte afdelingen binnen de organisatie; de afdeling Pro Natura en de afdeling<br />
Natuur en Landschapsbeheer.<br />
Binnen de groep Pro Natura Netwerk werd de vzw Pro Natura Vlaams-Brabant<br />
opgericht . Deze vzw zal pas echt actief worden als het contract met de provincie<br />
ook effectief zal worden opgesplitst of als binnen de werking van PNN in het<br />
Pajottenland compleet nieuwe projecten zouden worden opgestart.<br />
vzw Econet Vlaams-Brabant - afdeling Pro Natura heeft als werkingsgebied het<br />
gedeelte van Halle-Vilvoorde dat zich ten zuiden van de E-40 situeert, ongeveer het<br />
Pajottenland en de Zennevallei dus.<br />
De vestiging van vzw Econet Vlaams-Brabant bevindt zich in de Roggemanskaai 8 te 1501<br />
Buizingen-Halle.<br />
In artikel 4 van de statuten staat als maatschappelijke doel vermeld :<br />
"het bevorderen en ondersteunen van een beter natuurbehoud en bestuur, landschapszorg,<br />
gebiedsgericht milieubeheer en landbouw in Vlaanderen; het bevorderen en ondersteunen van<br />
duurzame vormen van toerisme; het bevorderen van de tewerkstellingskansen voor werklozen<br />
en kansarmen via het ontwikkelen van concepten rond opleiding en tewerkstelling in combinatie met<br />
natuurbehoud, landschapszorg, gebiedsgericht milieubeheer, landbouw, duurzame streekontwikkeling en<br />
natuurgericht toerisme; netwerken uitbouwen, al dan niet contractueel, met andere organisaties met de bedoeling<br />
de samenwerkingsovereenkomst met de provincie Vlaams-Brabant en de gemeentebesturen van het<br />
arrondissement Halle-Vilvoorde inhoudelijk en praktisch te realiseren".<br />
II.7.2.10.2. Intergemeentelijke Natuur en Landschapsploegen<br />
INL is een concept dat door IGO-Leuven en Econet midden jaren 90 werd ontwikkeld en dat inspeelde op de<br />
Milieuconvenant die gemeentebesturen kunnen afsluiten met de minister van Milieu en Natuurbehoud.<br />
Sedert 1997 loopt een samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie Vlaams-Brabant, een groeiend aantal<br />
gemeentebesturen en de uitvoerende partners IGO-Leuven en vzw Econet Vlaams-Brabant waarbij de INLploegen<br />
in heel Vlaams-Brabant kunnen ingezet worden om het gemeentelijk natuurbeleid een praktische<br />
uitvoering te geven.<br />
De INL-ploegen kunnen worden ingezet voor alle projecten die in de milieuconvenant worden voorzien,<br />
ondermeer beheren van kleine landschapselementen, bossen, wandelwegen, bermen en hooilanden. Er wordt zo<br />
veel mogelijk naar gestreefd om naast regulier onderhoud ook nieuwe landschappen en natuur te creëren.<br />
De afdeling Pro Natura van vzw Econet Vlaams-Brabant is verantwoordelijk voor twee INL-ploegen :<br />
• ploeg Pajottenland Noord : 9 arbeiders in de gemeenten Lennik, Dilbeek, Liedekerke en Sint-<br />
Pieters-Leeuw<br />
• ploeg Pajottenland Zuid : 9 arbeiders in de gemeenten Halle, <strong>Hoeilaart</strong>, Herne, Bever en<br />
Pepingen<br />
86 www.pronatura.be<br />
110
II.7.2.10.3. Werkervaring als ondersteuning van de INL-ploegen<br />
Vzw Econet Vlaams-Brabant - afdeling Pro Natura beschikt over 6 VT equivalenten WEP+ en sluit contracten<br />
af met OCMW's rond artikel 60:<br />
Wep +<br />
vzw Econet Vlaams-Brabant is door de minister van Tewerkstelling onder het projectnr. 72.860 erkend als<br />
tewerkstellingsorganisatie. In totaal werden er 15 VE toegekend, waarvan 6 VE onder de verantwoordelijkheid<br />
van afdeling Pro Natura vallen.<br />
Deze 6 equivalenten worden in het Pajottenland ingezet ter ondersteuning van de INL-werking.<br />
Artikel 60<br />
Vzw Econet Vlaams-Brabant is in het kader van het lenteprogramma van het Federale Ministerie van Sociale<br />
Zaken erkend als sociaal-economie-initiatief. Dit betekent dat als een OCMW een samenwerkingsovereenkomst<br />
afsluit met onze organisatie, ze beroep kan doen op een verhoogde tussenkomst bij de tewerkstelling in het kader<br />
van artikel 60§7 van de OCMWwet.<br />
Vzw Econet Vlaams-Brabant is dan ook voor de OCMW's uit het Pajottenland en Brussel een interessante<br />
partner voor de reïntegratie van OCMW-cliënten in het arbeidscircuit.<br />
II.7.2.11. Vakbonden<br />
ABVV<br />
Adres: Brusselsesteenweg 5 - 3090 Overijse<br />
Tel. 02 687 40 46<br />
Openingsuren: elke dinsdag tussen 9 en 10.30 uur<br />
Contactadres voor <strong>Hoeilaart</strong>: E. Sohiestraat 42 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 305 82 55<br />
ACV<br />
Adres: M. Félicéstraat 11– 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 657 18 74<br />
Openingsuren: elke maandag van 9 tot 11 uur - gedurende de maanden juli en augustus gesloten<br />
ACLVB<br />
Adres: J. Denayerstraat 7 – 1560 <strong>Hoeilaart</strong><br />
Tel. 02 657 60 51<br />
Openingsuren: dinsdag van 9 tot 12 uur en vrijdag van 15 tot 18 uur<br />
II.7.2.12. Middenstandsraad<br />
Elke ondernemer, handelaar of beoefenaar van een vrij beroep, gevestigd te <strong>Hoeilaart</strong>, die<br />
akkoord gaat met het doel, de statuten en het huishoudelijk reglement van de raad en actief meewerkt, kan lid<br />
worden. De huidige raad telt een 40-tal leden.<br />
Doel<br />
De Middenstandsraad wordt opgericht met de bedoeling :<br />
- het behartigen van alle activiteiten en problemen van de middenstand ;<br />
- initiatieven uit te lokken die het middenstands- en ambachtswezen bevorderen ;<br />
- middenstandsorganisaties te helpen in het realiseren van hun doelstellingen vooral op het gebied van de<br />
logistiek ;<br />
- een consultatief en informatief orgaan te zijn naar de gemeentelijke overheid toe en het organiseren en<br />
verbeteren van de samenwerking tussen de gemeentelijke diensten en de middenstand.<br />
Relatie met het gemeentebestuur<br />
De gemeentelijke overheid zal de problemen die het middenstandswezen rechtstreeks of onrechtstreeks<br />
aanbelangen vooraf voor advies aan de Middenstandsraad voorleggen. Zij stelt een ambtenaar ter beschikking<br />
van de Raad om het secretariaat waar te nemen.<br />
111
De Middenstandsraad duidt een dagelijks bestuur aan bestaande uit een voorzitter, een ondervoorzitter en een<br />
penningmeester voor een periode van 3 jaar. De leden zijn herkiesbaar.<br />
De administratief secretaris, aangesteld door het college van burgemeester en schepenen, maakt eveneens deel<br />
uit van het Dagelijks Bestuur.<br />
Samenstelling van de raad<br />
De Raad is samengesteld uit :<br />
- elke ondernemer, handelaar of beoefenaar van een vrij beroep, gevestigd te <strong>Hoeilaart</strong>, die akkoord gaat met<br />
het doel van de raad, de statuten en het huishoudelijk reglement en actief meewerkt.<br />
- kunnen als lid worden gecoöpteerd een beperkt aantal personen die blijk geven van een grote ervaring<br />
inzake middenstandsproblemen zowel op algemeen als op technisch gebied. De coöptatie gebeurt op<br />
voordracht van het dagelijks bestuur en wordt bij gewone meerderheid aangenomen. Hun aantal is echter<br />
beperkt tot maximum 5 personen.<br />
- ambtshalve lid is de schepen van middenstand.<br />
Gedurende het hele jaar kunnen nieuwe leden aangenomen worden.<br />
- een vertegenwoordiger kan uitgesloten worden als :<br />
- hij de doelstellingen, statuten en het huishoudelijk reglement van de raad niet naleeft ;<br />
- hij driemaal na elkaar afwezig is zonder verontschuldiging.<br />
112
II.8.<br />
II.8.1.<br />
Omgevingsanalyse kinderopvang<br />
Inleiding<br />
Het besluit van de Vlaamse Regering houdende het lokaal kinderopvangbeleid van 4 mei 2007 stelt dat het<br />
lokaal bestuur een lokaal beleidsplan kinderopvang moet opstellen dat deel uitmaakt van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong><br />
<strong>Beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-<strong>2013</strong>. Het <strong>Lokaal</strong> Overleg Kinderopvang (LOK) adviseert het lokaal bestuur bij de opmaak en<br />
uitvoering van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang en eventuele bijsturingen ervan.<br />
Lokale besturen kunnen zelf bepalen in welke mate en vorm het <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang wordt<br />
verweven in het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>.<br />
Er werd beslist om de omgevingsanalyse als afzonderlijk hoofdstuk te bespreken binnen de totale<br />
omgevingsanalyse, zodat het luik kinderopvang duidelijk te traceren is. De volgende onderdelen zullen in dit<br />
hoofdstuk aan bod komen:<br />
- samenstelling en werking van het LOK;<br />
- algemene cijfergegevens en evoluties;<br />
- vernieuwingen in de sector van de kinderopvang;<br />
- het lokale kinderopvangaanbod;<br />
- behoeften en verwachtingen t.a.v. kinderopvang;<br />
- de globale kwaliteit in de kinderopvang.<br />
113
II.8.2.<br />
Samenstelling en werking <strong>Lokaal</strong> Overleg Kinderopvang<br />
De eerste vergadering van het lokaal overleg kinderopvang vond plaats op 24/3/2004.<br />
Kinderopvang’ (LOK).<br />
Tijdens de gemeenteraad van 22 oktober 2007 werden de statuten en de samenstelling<br />
goedgekeurd om over te gaan tot het opstarten van een adviesraad ‘<strong>Lokaal</strong> Overleg<br />
Deze werden ingetrokken op d e gemeenteraadszitting van 20 december 2007. Op de zitting van 28 januari <strong>2008</strong><br />
werden de nieuwe statuten en samenstelling goedgekeurd.<br />
In deze adviesraad zullen vertegenwoordigers zetelen van verschillende instanties: van de lokale actoren<br />
(opvang, scholen, jeugdwerk, …), de lokale gebruikers (ouders), het gemeentebestuur en Kind en Gezin.<br />
De adviesraad krijgt als taak het lokaal bestuur te adviseren over het lokaal beleid inzake kinderopvang en alles<br />
wat met kinderopvang te maken heeft.<br />
Dit betekent voor het <strong>Lokaal</strong> Overleg Kinderopvang een uitdaging om zich te profileren als kennisautoriteit van<br />
de lokale opvangsituatie, bij wie het lokaal bestuur terecht kan voor advies bij de vorming van een visie en het<br />
uitstippelen van zijn beleid.<br />
Verantwoordelijk voor het lokaal beleid inzake kinderopvang is immers het lokaal bestuur. Het bestuur dient<br />
zelf zijn beleid vast te leggen in een <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang, dat een onderdeel zal vormen van het<br />
<strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>.<br />
Om de kinderopvang nog beter en efficiënter te kunnen organiseren voor de jonge <strong>Hoeilaart</strong>se gezinnen, hecht<br />
het gemeentebestuur veel waarde aan de participatie van alle lokale betrokkenen in de gemeente en aan de<br />
werking van het LOK.<br />
Door op het LOK te kunnen rekenen kan het gemeentebestuur een visie ontwikkelen en een beleid voeren dat<br />
aansluit bij de reële behoeften. Het gemeentebestuur is ervan overtuigd dat de adviesraad LOK een meerwaarde<br />
zal aanbrengen, waardoor de kinderopvang op maat van de gemeente georganiseerd kan worden en waardoor<br />
aan zoveel mogelijk gezinnen een zo veelzijdig mogelijk aanbod zal aangereikt kunnen worden.<br />
Volgende personen werden uitgenodigd tot deelname aan het lokaal overleg:<br />
• een afgevaardigde van het gemeentebestuur (i.c. de schepen)<br />
• een afgevaardigde van het OCMW-bestuur<br />
• een afgevaardigde van Kind en Gezin<br />
• een afgevaardigde van de jeugdraad<br />
• een afgevaardigde van de jeugddienst<br />
• een afgevaardigde van de sportdienst<br />
• een afgevaardigde per school<br />
• een afgevaardigde van de Gezinsbond (=vertegenwoordiging van de ouders)<br />
• een afgevaardigde van de Dienst Opvanggezinnen<br />
• een afgevaardigde van het gemeentelijk kinderdagverblijf<br />
• een afgevaardigde van de zelfstandige onthaalmoeders<br />
• een afgevaardigde per ouderraad<br />
• een afgevaardigde van het Kinderdorp (initiatief voor bijzondere jeugdzorg)<br />
• afgevaardigden van de ouders<br />
Het lokaal overleg wordt samengesteld uit de genodigde actoren die zich schriftelijk verbinden tot deelname aan<br />
dit overleg.<br />
Via het gemeentelijk infoblad werden ouders en grootouders eveneens uitgenodigd deel te nemen aan het lokaal<br />
overleg.<br />
114
De samenstelling van het lokale overleg ziet er in januari <strong>2008</strong> als volgt uit:<br />
Voorzitter<br />
Mevr. Geneviève Ockerman, directrice van de Vrije St.-Clemenskleuterschool<br />
Ondervoorzitter<br />
Mevr. Ingrid Bergiers, vertegenwoordigster van de ouderraad van de Basisschool van het<br />
Gemeenschapsonderwijs Het Groene Dal en tevens werkzaam als zelfstandige onthaalmoeder<br />
Secretaris<br />
Mevr. Marijke De Rudder - dienstverantwoordelijke gemeentelijke dienst Welzijn<br />
Bevoegde schepen<br />
Mevr. Els Uytterhoeven<br />
Afgevaardigde van het OCMW-bestuur<br />
Joke Muyldermans<br />
Afgevaardigde van Kind en Gezin<br />
Mevr. Sigrid Cox, Consulent <strong>Lokaal</strong> Beleid Kinderopvang<br />
Afgevaardigde van de jeugdraad<br />
Dhr. Pieter Muyldermans<br />
Afgevaardigde van de jeugddienst<br />
Dhr. Joris Kelchtermans<br />
Afgevaardigde van de sportdienst<br />
Dhr. Bart Mullie<br />
Vertegenwoordiging Vrije St.-Clemensscholen<br />
Mevr. Geneviève Ockerman, directrice lagere school en tevens LOK-voorzitter<br />
Dhr. Etienne Coosemans, directeur lagere school<br />
Vertegenwoordiging Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs Het Groene Dal<br />
Mevr. Renée Vanwijnendael<br />
Afgevaardigde van de Gezinsbond<br />
Mevr. Leen De Rudder<br />
Afgevaardigde van de dienst opvanggezinnen<br />
Verantwoordelijke: Mevr. Petra Keijzer<br />
Afgevaardigde van het gemeentelijk kinderdagverblijf<br />
Mevr. Roos Liebaut<br />
Afgevaardige ouderraad St.-Clemensscholen<br />
Dhr. Dirk Hauwaert<br />
Afgevaardigde ouderraad Het Groene Dal<br />
Mevr. Ingrid Bergiers ( tevens LOK-ondervoorzitter)<br />
Afgevaardigde van het Kinderdorp<br />
Dhr. Jan De Cooman<br />
Afgevaardigden van de ouders<br />
Ann Rutgeers<br />
Lydia Matthies<br />
Kris Theeten<br />
Johan Laureys<br />
Angelique Marell<br />
115
II.8.3.<br />
II.8.3.1.<br />
Algemene cijfergegevens, evoluties en vernieuwingen<br />
Bevolkingspiramide<br />
Op 31-12-2004 telde <strong>Hoeilaart</strong> 10.094 inwoners.<br />
Aantal %<br />
Kinderen 0-3 j 338 3,3 %<br />
Kinderen 3-12 j 1329 13 %<br />
Kinderen 12-15 j 391 3,8 %<br />
Totaal 2058 Ongeveer 20%<br />
Bron: Kind & Gezin<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> wonen er 338 kinderen tussen 0 en 3 jaar (= dagopvang). In vergelijking met andere gemeenten in<br />
Vlaams-Brabant ligt het percentage van 3,3 % boven het gemiddelde van 3,06%. Dit is belangrijk, het betekent<br />
immers dat de behoefte aan opvang hoger zal liggen dan elders.<br />
Van die 338 kinderen zijn er 8 (2,36%) die behoren tot een kansarm gezin en bijgevolg niet over de nodige<br />
financiële ruimte beschikken om veel te kunnen investeren in kinderopvang.<br />
II.8.3.2.<br />
Aantal gezinnen met kinderen<br />
Er wonen in <strong>Hoeilaart</strong> 1777 gezinnen met kinderen. Hiervan zijn er 18,51% (of een 300-tal) alleenstaande<br />
ouders die voor de opvang van hun kinderen sneller zullen moeten uitkijken naar formele opvangmogelijkheden.<br />
(cijfers Kind & Gezin - 2004)<br />
II.8.3.3.<br />
Werkzaamheidsgraad van de vrouwen<br />
De werkzaamheidsgraad is het aantal werkenden ten opzichte van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-65<br />
jaar). De totale werkzaamheidsgraad bedraagt 65,5 in <strong>Hoeilaart</strong> in 2004.<br />
In 2004 verrichten 76,60% van de vrouwen tussen 25 en 34 jaar in <strong>Hoeilaart</strong> betaalde arbeid. Dit cijfer ligt lager<br />
dan in andere gemeenten in Vlaams-Brabant.<br />
Uit het behoeftenonderzoek dat uitgevoerd werd in 2004 bleek echter dat van de kinderen die in beide<br />
<strong>Hoeilaart</strong>se scholen school lopen, toch “slechts“ 20% minstens één ouder heeft die niet beroepsactief is. We<br />
mogen hieruit voorzichtig besluiten dat het percentage van 76,60% wordt vertekend door de gezinnen met<br />
vreemde, vnl. Nederlandse, Britse en Franse, nationaliteit in <strong>Hoeilaart</strong> (15% van de jongeren onder de 25 jaar is<br />
niet-Belg). 87<br />
II.8.3.4.<br />
Werkgelegenheidsgraad t.o.v. werkzaamheidsgraad<br />
De werkgelegenheidsgraad geeft de verhouding tussen het aantal jobs en het aantal inwoners op arbeidsleeftijd<br />
(aantal jobs/100 beroepsactieve inwoners).<br />
De werkgelegenheidsgraad bedroeg in 2003 in <strong>Hoeilaart</strong> 31,7%.<br />
De werkzaamheidsgraad bedroeg in 2004 in <strong>Hoeilaart</strong> 65,5%.<br />
De werkgelegenheidsgraad t.o.v. de werkzaamheidsgraad bedraagt dus 0,48<br />
Bron: Kind & Gezin<br />
De hoge werkzaamheidsgraad in <strong>Hoeilaart</strong> wijst erop dat meer dan 60 op de 100 bewoners van<br />
<strong>Hoeilaart</strong> die kunnen werken ook effectief werken. Dit kan wijzen op een hogere nood aan<br />
87 Bron cijfers: Kind en Gezin<br />
116
kinderopvang. Deze hypothese wordt nog eens versterkt door de hoge werkzaamheidsgraad van<br />
vrouwen in <strong>Hoeilaart</strong> (meer dan 76 vrouwen op 100 werken). Aangezien deze werkende vrouwen<br />
minder tijd hebben om zich met de opvang van hun kinderen bezig te houden, kan dit opnieuw<br />
wijzen op een grotere vraag naar kinderopvang.<br />
Een verhouding werkgelegenheid/werkzaamheid van 0,48 wijst erop dat er binnen <strong>Hoeilaart</strong> slechts<br />
48% van de werkende mensen ook effectief een job vindt in <strong>Hoeilaart</strong> zelf. Dit kan grotere<br />
woon-werkverplaatsingen met zich meebrengen wat een grotere vraag naar dag- en buitenschoolse<br />
opvang tot gevolg kan hebben.<br />
II.8.3.5.<br />
Totaal aantal voorzieningen dagopvang<br />
<strong>Hoeilaart</strong> kent eind 2006 19 voorzieningen voor dagopvang van kinderen. Hiervan zijn het grootste deel<br />
onthaalouders (zelfstandige en aangesloten bij de dienst opvanggezinnen).<br />
<strong>Hoeilaart</strong> telt eind 2006 1 mini-crèche, geen zelfstandige kinderdagverblijven en 1 erkend kinderdagverblijf.<br />
Er zijn geen voorzieningen die enkel buitenschoolse opvang organiseren.<br />
Tabel: totaal aantal voorzieningen, 2006<br />
Voorziening<br />
Aantal<br />
Zelfstandige onthaalouders 11<br />
Onthaalouders aangesloten bij de dienst opvanggezinnen 6<br />
Mini-crèche 1<br />
Zelfstandig kinderdagverblijf 0<br />
Erkend kinderdagverblijf 1<br />
Totaal 19<br />
Bron: Kind & Gezin<br />
II.8.3.6.<br />
Aantal plaatsen in de kinderopvang 0-3 jarigen<br />
Uit de cijfers van Kind en Gezin blijkt dat er 111 plaatsen voorhanden zijn in de kinderopvang (cijfers november<br />
2006), gedeeld door het aantal kinderen onder de 3 jaar is dit 33%. De “Barcelona-norm” die wordt gehanteerd<br />
als richtlijn is 33 plaatsen per 100 kinderen, waaraan <strong>Hoeilaart</strong> dus voldoet. Nochtans betekent dit niet dat er<br />
geen opvangprobleem zou bestaan, zoals blijkt uit de resultaten van de behoeftenenquête die in het <strong>Lokaal</strong><br />
<strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang 2006-2007 werd opgenomen en uit de wachtlijsten van de opvangvoorzieningen.<br />
Tabel: aantal plaatsen in de kinderopvang, 2006<br />
Aantal %<br />
Gezinsopvang 76 68 %<br />
Groepsopvang 35 32 %<br />
100%<br />
Zelfstandig 68 62 %<br />
Erkend 43 38 %<br />
100%<br />
Bron: Kind & Gezin<br />
II.8.3.7.<br />
Soorten kinderopvang<br />
- Opvang in gezin (onthaalmoeders) t.o.v. opvang buiten het gezin (crèches)<br />
Van de 111 plaatsen die er zijn in de kinderopvang voor 0-3 jarigen worden er 76 (of 68%) georganiseerd binnen<br />
de gezinsopvang (zelfstandige onthaalouders of diensten voor opvanggezinnen).<br />
35 plaatsen (of 32% van de totale plaatsen) vinden we terug in de groepsopvang (mini-crèche,<br />
kinderdagverblijf).<br />
117
- Aandeel zelfstandige opvang t.o.v. aandeel erkende en gesubsidieerde opvang (zowel onthaalmoeders<br />
als crèches)<br />
Aandeel zelfstandig opvang: 62%<br />
Aandeel erkende en gesubsidieerde opvang: 38%<br />
Dit is een zeer afwijkende situatie in vergelijking met de rest van Vlaams-Brabant en Vlaanderen. In 2003<br />
werden er in Vlaams-Brabant 66% van de opvanginitiatieven gesubsidieerd, over heel Vlaanderen is dit zelfs<br />
75%.<br />
Dit heeft een invloed op de betaalbaarheid van de opvang. In erkende en gesubsidieerde opvang betalen de<br />
ouders immers een dagbijdrage gebaseerd op het gezinsinkomen en het aantal kinderen ten laste. Zelfstandige<br />
opvang heeft volledige vrijheid in het bepalen van de dagprijs. De kansarmoede-cijfers in <strong>Hoeilaart</strong> liggen<br />
weliswaar redelijk laag, maar toch is dit een aandachtspunt.<br />
II.8.3.8.<br />
Witte vlek-score dagopvang en buitenschoolse opvang<br />
De witte vlek-score is een relatief cijfer: is <strong>Hoeilaart</strong> goed of minder goed voorzien inzake het formele<br />
opvangaanbod t.o.v. het gemiddelde van het arrondissement Formele opvang is opvang met een erkenning of<br />
een attest van toezicht van Kind & Gezin.<br />
Witte vlek-score dag opvang -5,8<br />
witte vlek-score buitenschoolse opvang -22,9<br />
Bron: Kind & Gezin<br />
De witte vlek-score van <strong>Hoeilaart</strong> is voor de dagopvang laag negatief, wat betekent dat <strong>Hoeilaart</strong> in vergelijking<br />
met de andere gemeentes in het arrondissement Leuven net onder het gemiddelde scoort wat betreft het<br />
gemiddeld aantal plaatsen dagopvang.<br />
Wat de buitenschoolse opvang betreft is de witte vlek-score van <strong>Hoeilaart</strong> negatiever, wat betekent dat <strong>Hoeilaart</strong><br />
in vergelijking met andere gemeente in het arrondissement Leuven duidelijker onder het gemiddelde scoort wat<br />
betreft het aantal plaatsen in de buitenschoolse opvang.<br />
De witte vlekindex voor de dagopvang is berekend op basis van het aantal formele opvangplaatsen in<br />
verhouding tot:<br />
- het aantal kinderen<br />
- het aantal kinderen in de basisscholen<br />
- het aantal arbeidsplaatsen ingevuld door vrouwen tussen 25 en 35 jaar.<br />
De witte vlekindex voor de buitenschoolse opvang is berekend op basis van het aantal formele opvangplaatsen<br />
in verhouding tot:<br />
- het aantal kinderen in de basisscholen<br />
- het aantal arbeidsplaatsen ingevuld door vrouwen tussen 25 en 35 jaar<br />
Het relatieve cijfer van een gemeente wordt vergeleken met het arrondissementeel gemiddelde. Gemeenten die<br />
onder dit gemiddelde scoren, zijn ‘witte vlekkengemeenten’.<br />
Deze index of score geeft geen absolute informatie over opvangtekorten in <strong>Hoeilaart</strong>, want deze info is niet voor<br />
alle gemeenten gekend en op een gelijke manier berekend. De wittevlekscore zegt dus ook niet hoeveel plaatsen<br />
in een gemeente moeten bijkomen om het relatief lager opvangaanbod weg te werken.<br />
II.8.3.9.<br />
Verhouding schoolgaand in <strong>Hoeilaart</strong> t.o.v. wonend in hoeilaart<br />
Een telling in februari 2005 leert het volgende:<br />
- totaal schoolgaande kinderen in <strong>Hoeilaart</strong> (kleuter- en lager onderwijs samen): 1092<br />
- totaal schoolgaande kinderen wonend in <strong>Hoeilaart</strong> (kleuter + lager samen): 895<br />
118
Dit geeft een verhouding van 1,22. Er gaan dus meer kinderen binnen de gemeente naar school dan er wonen.<br />
Hierbij houdt men dan nog geen rekening met de kinderen die in <strong>Hoeilaart</strong> wonen maar buiten de gemeente naar<br />
school gaan (denk maar aan de anderstaligen).<br />
Dit wijst op een grote instroom vanuit andere gemeentes. Ook dit is belangrijk voor de opvang-problematiek:<br />
ook de buitenschoolse initiatieven zullen te maken krijgen met veel kinderen die buiten de gemeente wonen<br />
maar hier wel school lopen.<br />
Dit heeft zich o.a. geuit in de vakantiewerkingen van de gemeentelijke jeugd- en sportdienst (speelpleinen,<br />
grabbelpas, sportkampen,…), waar onder meer om de instroom van buiten de gemeente te beperken (wegens<br />
beperkte opvangcapaciteit), wordt gewerkt met hogere tarieven voor de kinderen van buiten de gemeente.<br />
Desalniettemin waren bijv. in 2005 nog 26% van de kinderen die hebben deelgenomen aan de<br />
vakantiewerkingen van de jeugddienst nog van buiten <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
II.8.4.<br />
II.8.4.1.<br />
Vernieuwingen in de sector van de kinderopvang<br />
Vernieuwingsconcept kinderopvang<br />
Eind 2005 werd een concept voor de vernieuwing van de Vlaamse kinderopvang voorgesteld. Later werd dit<br />
concept verder uitgewerkt. Sinds december 2006 is de basistekst “Vernieuwing van de Vlaamse Kinderopvang.<br />
Een conceptueel kader” beschikbaar.<br />
De Vlaamse overheid wil in de komende jaren de Vlaamse kinderopvang zo organiseren dat:<br />
- ouders en kinderen er kunnen op rekenen dat elke opvang veilig en verantwoord is, doordat elke opvang aan<br />
dezelfde duidelijke voorwaarden moet voldoen;<br />
- kinderopvang de 3 maatschappelijke functies vervult (economische, educatieve en sociale functie) in<br />
antwoord op de lokale noden en behoeften aan kinderopvang, beschikbaar binnen een redelijke afstand,<br />
betaalbaar en toegankelijk voor alle gezinnen;<br />
- kinderopvangvoorzieningen lokaal en regionaal samenwerken om met de beschikbare middelen deze doelen<br />
zo goed mogelijk te kunnen waarmaken. De samenbundeling en onderlinge afstemming van hun middelen,<br />
hun know-how en hun kwaliteitsbeleid resulteert in een lokaal of regionaal efficiënt georganiseerde<br />
kinderopvang.<br />
Een belangrijk deel van dit vernieuwingsconcept gaat over het Centrum voor Kinderopvang (CKO). Een<br />
‘Centrum voor Kinderopvang’ is een groep van opvangvoorzieningen die lokaal of regionaal samenwerken om<br />
hun opvangaanbod af te stemmen op de lokale of regionale behoeften. Zij realiseren hierbij de drie<br />
maatschappelijke functies van de kinderopvang en besteden via hun opnamebeleid aandacht aan de<br />
toegankelijkheid van de kinderopvang voor gezinnen uit alle doelgroepen.<br />
De mogelijkheden en grenzen van het werken als CKO wordt tot september <strong>2008</strong>, uitgetest in een aantal<br />
proefprojecten. In december 2006 deed Kind en Gezin een oproep naar kandidaten voor proefprojecten die de<br />
basisideeën en de doelstellingen van dit CKO-concept in praktijk willen brengen. De periode waarin men zich<br />
kandidaat kon stellen liep tot 28 februari 2007.<br />
Binnen het LOK van <strong>Hoeilaart</strong> werd beslist om geen proefproject in te dienen.<br />
II.8.4.2.<br />
Actieplan flexibele en occasionele kinderopvang<br />
Op 30 maart 2007 keurde de Vlaamse Regering een aantal besluiten goed die uitvoering geven aan het actieplan<br />
flexibele en occasionele kinderopvang.<br />
Het gaat om een globaal, geïntegreerd plan met 8 acties die elk:<br />
- gericht zijn naar een bepaald deel van het kinderopvanglandschap;<br />
- als doel hebben om meer mogelijkheden tot flexibele en occasionele opvang te scheppen.<br />
119
Inhoud van het plan:<br />
1) Actie 1 is gericht op de opvang door onthaalouders die aangesloten zijn bij de DOG;<br />
2) Actie 2 omvat een evaluatie van de bestaande regelgeving om meer mogelijkheden voor flexibele opvang te<br />
realiseren;<br />
3) Actie 3 is gericht op erkende kinderdagverblijven en initiatieven voor buitenschoolse opvang;<br />
4) Actie 4 omvat de subsidiëring van een pool aan doelgroepwerknemers (gemandateerde voorzieningen);<br />
5) Actie 5 is gericht op zelfstandige kinderopvanginitiatieven;<br />
6) Actie 6 omvat de oprichting van een aantal lokale diensten voor buurtgerichte opvang;<br />
7) Actie 7 voert een systeem van dienstencheques voor kinderopvang aan huis;<br />
8) Actie 8 omvat de subsidiëring van een deeltijds coördinator toegekend aan een gemandateerde voorziening.<br />
Voorzieningen konden een aanvraag indienen.<br />
Aan het LOK werd gevraagd om een advies te formuleren voor het geheel van de kinderopvang in de gemeente.<br />
Vanuit het LOK werden bovendien enkele bedenkingen geformuleerd bij het plan:<br />
- zeer complex plan, ingewikkelde voorwaarden;<br />
- middelen worden erg verspreid;<br />
- het LOK heeft de indruk dat de meeste plaatsen zullen toegewezen worden aan de centrumsteden en buurten<br />
nabijheidsdiensten;<br />
- <strong>Hoeilaart</strong> behoort tot de zorgregio Overijse. Deze zorgregio wordt echter opgenomen bij de zorgregio<br />
Midden-Brabant. In het plan wordt aan deze regio slechts 2,5 FTE doelgroepwerknemers toegewezen (=<br />
actie omtrent de gemandateerde voorzieningen en dienstencheques).<br />
- het LOK heeft de indruk dat <strong>Hoeilaart</strong>, als kleinere gemeente, alweer zal uitgesloten worden. De kans is<br />
zeer groot dat geen enkele voorziening een aanvraag zal indienen, wegens gebrek aan mogelijkheden.<br />
In het LOK werd beslist om gebruik te maken van de mogelijkheid om een signaal te geven aan Kind en Gezin.<br />
Het advies werd bijgevolg tijdig ingediend.<br />
II.8.4.3.<br />
Besluit van de Vlaamse Regering houdende het lokaal beleid kinderopvang<br />
In april 2007 werd het nieuwe besluit houdende het lokaal beleid kinderopvang goedgekeurd. Door dit nieuwe<br />
besluit wordt het LOK niet alleen een gemeentelijke adviesraad, maar wordt ook het lokaal beleidsplan<br />
kinderopvang een onderdeel van het lokaal sociaal beleidsplan. Aan de lokale besturen wordt bovendien een<br />
adviserende opdracht gegeven.<br />
II.8.5.<br />
Lokale kinderopvangaanbod<br />
Er zijn verschillende opvanginitiatieven aanwezig in <strong>Hoeilaart</strong>. Op de volgende twee blz. wordt er een overzicht<br />
opgenomen van de initiatieven, waarbij telkens de volgende onderwerpen weergegeven worden:<br />
- aard voorziening;<br />
- leeftijd; capaciteit;<br />
- opvanguren;<br />
- infrastructuur;<br />
- personeelsbezetting;<br />
- erkenning;<br />
- subsidies;<br />
- tarieven.<br />
120
Schematisch overzicht kinderopvangaanbod 2007<br />
AARD VOORZIENING LEEFTIJD CAPACITEIT OPVANGUREN INFRASTRUCTUUR<br />
Gemeentelijk kinderdagverblijf 'Solheide' 0-3 jaar 23 kinderen<br />
gemiddelde bezetting per dag: 75 tot 80%<br />
van 7u tot 18 u<br />
3 afdelingen:<br />
baby's, kruipers, peuters<br />
keuken, wasplaats,<br />
strijkplaats,<br />
personeelslokaal,<br />
bureel, grote tuin<br />
Privé-kinderdagverblijf 'Baby's Garden' 0-3 jaar 12 kinderen ingeschreven<br />
gemiddeld 7 kinderen aanwezig per dag<br />
van 8u tot 18u<br />
grote speelruimte, slaapzaal,<br />
tuin<br />
Landelijke Kinderopvang<br />
Onthaalouders VZW<br />
aantal: 6<br />
0-3 jaar<br />
3-12 jaar :<br />
buitenschoolse<br />
opvang<br />
maximum 4 voltijdse kinderen(gemiddeld per<br />
kwartaal) per<br />
onthaalmoeder<br />
maximum 8 kinderen op hetzelfde moment<br />
afhankelijk van<br />
gestelde behoefte en<br />
mogelijkheid van het<br />
opvanggezin<br />
woonhuis,<br />
tuin<br />
Zelfstandige onthaalmoeders<br />
aantal: 11<br />
0-3 jaar en<br />
3-12 jaar<br />
maximum 7 kinderen tegelijk; Inspectie<br />
Kind en Gezin bepaalt het aantal per<br />
onthaalmoeder ngl beschikbare ruimte en<br />
andere criteria<br />
opvanguren situeren<br />
zich tussen<br />
7u en 18 u<br />
keuken,<br />
eeplaats, slaapkamers,<br />
toilet, tuin/terras/veranda<br />
Buitenschoolse Opvang<br />
aantal: 1 onthaalmoeder<br />
2,5-12 jaar naschools: 6 kinderen<br />
woensdagnamiddag: 4 kinderen<br />
naschools:15u-19u<br />
woensdagnamiddag<br />
12u-18u<br />
speelruimte, garage,<br />
toilet, wasplaats, TVhoek<br />
terras, tuin.<br />
Buitenschoolse opvang in school:<br />
Sint-Clemensschool<br />
2,5-12 jaar van 7u tot 8u: 20 kinderen<br />
van 8u tot 8u45: 100 kinderen<br />
van 15u45 tot 17u: 100 kinderen<br />
van 17u tot 18u: 20 kinderen,<br />
woensdagnamiddag na 13u: 15 kinderen<br />
van 7u tot 8u45<br />
van 15u45 tot 18u<br />
woensdag 12u -18u<br />
turnzaal, refter,<br />
speelplaatsen<br />
Buitenschoolse opvang in school:<br />
Het Groene Dal<br />
2,5-12 jaar van 7u tot 7u45: 20 kinderen<br />
van 7u45 tot 8u45: 100 kinderen<br />
van 15u45 tot 17u: 100 kinderen<br />
van 17u tot 18u: 20 kinderen<br />
woensdagnamiddag na 14u: 20 kinderen<br />
van 7u tot 8u30<br />
van 16u30 tot 18u<br />
woensdagnamiddag<br />
van 12u30 tot 18u<br />
inkomhal,refter,<br />
speelplaats<br />
Gezinsbond<br />
Kinderoppasdienst<br />
(occasionele kinderopvang voor leden)<br />
0-12 jaar vooral 's avonds,<br />
soms overdag en in<br />
weekend<br />
bij de ouders thuis<br />
Gemeentelijke speelpleinwerking en<br />
Grabbelpaswerking<br />
2,5-12 jaar maximum capaciteit van 150 kinderen tijdens<br />
schoolvakanties<br />
van 7u30 tot 18u<br />
Gemeentelijke sportdienst 6-12 jaar gemiddeld 80 kinderen per dag tijdens schoolvakanties<br />
van 8u tot 17u<br />
Jeugdcentrum Koldam,<br />
voor de kleuters,<br />
jeugdlokalen Joengele voor<br />
de lagere schoolkinderen,<br />
speeltuin,<br />
sporthal,jeugdatelier,Felix<br />
Sohiecentrum,….<br />
sporthal, danszaal,<br />
judozaal, 2voetbalvelden,<br />
5 tennisterreinen<br />
Begeleidingstehuis Bijzondere Jeugdzorg<br />
Kinderdorp VZW Sporen<br />
0-20 jaar<br />
in praktijk:<br />
vanaf schoolgaande<br />
kleuters<br />
maximum 30 kinderen<br />
gemiddeld 27 kinderen aanwezig<br />
voor kinderen en jongeren doorverwezen<br />
door Comité Bijzondere Jeugdzorg of door<br />
Jeugdrechtbank<br />
24u/24u<br />
3 grote woningen<br />
2 huizen op Ten Trappen<br />
met tuin, speelweide,bos<br />
1 huis in J.B.Michielsstraat<br />
met grote tuin<br />
121
Schematisch overzicht kinderopvangaanbod 2007<br />
PERSONEELSBEZETTING ERKENNING SUBSIDIES TARIEVEN<br />
8 personeelsleden:<br />
1 sociaal verpleegkundige, 5<br />
kinderverzorgsters,1 kokkin,1 poetsvrouw<br />
5 à 6 personen gelijktijdig aanwezig<br />
verplichte bijscholing 3 à 4 maal/jaar<br />
Erkend door Kind en Gezin<br />
(=gemeentelijk kinderdagverblijf)<br />
Kind en Gezin<br />
Gemeentebestuur<br />
Gekoppeld aan belastbaar<br />
inkomen van ouders<br />
volgens barema van Kind en<br />
Gezin<br />
Fiscaal attest<br />
1 onthaalmoeder+hulp zoon Gemeld bij Kind en Gezin Geen Niet gekoppeld aan belastbaar<br />
inkomen ouders/vrij tarief<br />
meestal 1 onthaalmoeder<br />
mogelijks 2 onthaalmoeders<br />
verplichte bijscholing 4 avonden per jaar<br />
Erkend door Kind en Gezin<br />
+ begeleidingsbezoeken van de<br />
dienstverantwoordelijke van de<br />
Landelijke kinderopvang<br />
Kind&Gezin<br />
Starterspremie van 388,93 EUR<br />
+ materiële ondersteuning mogelijk<br />
via Landelijke Kinderopvang<br />
Gekoppeld aan belastbaar<br />
inkomen van ouders volgens<br />
barema van Kind en Gezin<br />
Fiscaal attest<br />
1 onthaalmoeder/soms 2 personen<br />
Sommige onthaalmoeders bieden ook<br />
buitenschoolse opvang aan kinderen<br />
van 3 tot 12 jaar<br />
Erkend door Kind en Gezin<br />
Attest van Toezicht<br />
Geen<br />
Starterspremie van<br />
388,93 EUR van Kind en Gezin<br />
Niet gekoppeld aan belastbaar<br />
inkomen ouders/vrij tarief<br />
1 onthaalmoeder Gemeld bij Kind en Gezin Geen Niet gekoppeld aan belastbaar<br />
inkomen ouders/vrij tarief<br />
van 7u tot 8u: 1 PWA-er,van 8u tot 8u45:<br />
leerkrachten,van 15u45 tot 17u :<br />
leerkrachten,van 17u tot 18u: 1 PWA-er ,<br />
woensdagnamiddag: 1 kinderverzorgster<br />
in vast loonverband<br />
Gemeentebestuur<br />
Tussen 7u en 8 u en tussen<br />
17u en 18u: 0,50 EUR per<br />
begonnen half uur<br />
woensdagnami: 2,50 EUR<br />
fiscaal attest<br />
vanaf derde kind gratis<br />
van 7u tot 8u30: 1 persoon in vast<br />
loonverband, van 8u30 tot 8u45:<br />
leerkrachten, van 15u45 tot 16u30:<br />
leerkrachten, van 16u30 tot 18u:<br />
2 personen in vast loonverband (gescheiden<br />
kleuters/LS), woensdagnamiddag: 1 persoon<br />
in vast loonverband 1 persoon, van 16u30 tot<br />
18u: 1 persoon in vast loonverband<br />
Gemeentebestuur<br />
Bijdrage van 3 EUR enkel voor<br />
opvang op woensdagnamiddag<br />
vanaf 14 u<br />
fiscaal attest<br />
studenten van minstens 15 jaar<br />
jaarlijks bijscholing voorzien voor kinderoppassers<br />
Geen<br />
2,50 EUR tussen 19u-24u<br />
3 EUR overdag en na 24u<br />
3 animatoren per leeftijdsgroep (jobstudenten),<br />
in totaal 2 hoofdmonitoren, 2<br />
jeugdconsulenten<br />
van de jeugddienst<br />
Gemeentelijke dienst Gemeentebestuur Kinderen wonend in <strong>Hoeilaart</strong>:1ste<br />
kind 22,50EUR/5d.Kinderen<br />
schoollopend in <strong>Hoeilaart</strong>:<br />
32,50EUR/5d/Vermindering<br />
2de en 3de kind + tarieven zijn<br />
verschillend bij verschillende<br />
speelpleinen en Grabbelpas binnen<br />
of buiten <strong>Hoeilaart</strong> <strong>Sociaal</strong> tarief<br />
mogelijk. Fiscaal attest.<br />
1 begeleider per 10 kinderen<br />
studenten LO 3de jaars/regent LO/<br />
licentiaat LO/ monitor sociocultureel<br />
werk<br />
Erkend door BLOSO<br />
(=gemeentelijke dienst)<br />
Gemeentebestuur +<br />
BLOSO<br />
Inwoners <strong>Hoeilaart</strong>:<br />
50 EUR/w voor 1ste kind<br />
Niet-inwoners <strong>Hoeilaart</strong>:<br />
60 EUR/w voor 1ste kind<br />
Vermindering voor 2de en 3de<br />
kind/sociaal tarief mogelijk. Fiscaal<br />
attest<br />
18 personen:<br />
10 opvoeders, 4 sociaal assistenten,<br />
2 leerkrachten/kleuterleid(st)ers<br />
2 psycholoog/orthopedagoog<br />
3 à 6 personen gelijktijdig aanwezig<br />
bijscholing afhankelijk van intern<br />
vormingsplan<br />
Erkend door Ministerie van<br />
Vlaamse Gemeenschap, Ministerie<br />
van Welzijn,Volksgezondheid en<br />
Cultuur,<br />
Bestuur Bijzondere Jeugdbijstand<br />
Gesubsidieerd door de overheid<br />
Verblijf wordt bekostigd door<br />
de overheid. Er kan een<br />
tussenkomst van de ouders<br />
gevraagd worden.<br />
122
II.8.6.<br />
II.8.6.1.<br />
Behoeften en verwachtingen t.a.v. kinderopvang<br />
Behoefteonderzoek<br />
Op initiatief van het “LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG” (LOK) liet het gemeentebestuur in 2004 een<br />
behoefteonderzoek uitvoeren rond kinderopvang.<br />
Het doel van het onderzoek was na te gaan welke de tevredenheid is over de bestaande opvangmogelijkheden en<br />
welke de noden zijn rond dit thema.<br />
Enerzijds kregen alle ouders van kinderen tussen 3 en 12 jaar een vragenlijst.<br />
Via de scholen St.-Clemens en het Groene Dal werden de formulieren “per gezin” meegegeven en<br />
terugopgehaald.<br />
Bovendien werden 524 enquêteformulieren per post verstuurd naar ouders met kinderen tussen 3 en 12 jaar die<br />
buiten <strong>Hoeilaart</strong> naar school gaan. In tegenstelling tot de kinderen die in <strong>Hoeilaart</strong> naar school gaan, werd hier<br />
een enquête per kind en niet per gezin verstuurd.<br />
Anderzijds werden 309 enquêteformulieren via de post verstuurd naar ouders met kinderen tussen 0 – 3 jaar.<br />
Kinderen Aantal enquêteformulieren Aantal respondenten<br />
0 – 3 jaar 309 90 ( = 29%)<br />
3 – 12 jaar<br />
St.-Clemensschool<br />
Groene Dal<br />
School buiten <strong>Hoeilaart</strong><br />
368<br />
327<br />
524<br />
225 ( = 61%)<br />
195 ( = 59%)<br />
42 ( = 8%)<br />
In totaal werden 1528 enquêteformulieren bezorgd. Er reageerden 552 gezinnen om hun mening te laten horen.<br />
Dit betekent veel respons, wat bewijst dat de problematiek de Hoeilanders bezig houdt.<br />
De resultaten voor kinderopvang tussen 0 en 3 jaar<br />
Voor gezinnen met 1 kind tonen de resultaten van dit onderzoek aan dat 92 % van de ouders vaak tot regelmatig<br />
nood hebben aan kinderopvang. Voor gezinnen met meerdere kinderen is dat 74%. Een verklaring van dit<br />
percentage is dat in een gezin met meerdere kinderen één van de ouders dikwijls al heeft gekozen voor een<br />
deeltijds arbeidsregime.<br />
De helft van de ouders heeft weinig opvangproblemen omdat ze aanvullend beroep kan doen op de grootouders<br />
en familie.<br />
De andere helft signaleert wel moeilijkheden te ondervinden qua opvang. Zo wordt gesignaleerd dat de gewenste<br />
en gekozen opvangmogelijkheid al vaak volzet is bij aanvraag, waardoor ouders beroep moeten doen op opvang<br />
buiten de gemeente.<br />
Ouders met onregelmatig uurrooster hebben soms problemen buiten de gewone opvanguren (zijnde van 7 tot<br />
18u).<br />
Ook meldt men dat het niet altijd evident is opvang te vinden wanneer het kind ziek is en niet bij de<br />
onthaalmoeder of in het kinderdagverblijf kan verblijven.<br />
Over het algemeen is men over opvang door de onthaalmoeder of in het kinderdagverblijf in <strong>Hoeilaart</strong> wel<br />
tevreden.<br />
Op de vraag welke elementen een belangrijke rol spelen bij de keuze van de opvang melden ouders dat ze vooral<br />
belang hechten aan “ de kwaliteit van de geboden opvang” en de “afstand van de opvangmogelijkheid ten<br />
opzichte van hun woonplaats”.<br />
123
De resultaten voor kinderopvang tussen 3 en 12 jaar<br />
Bij 36% werken beide ouders met schoolgaande kinderen voltijds, bij 44 % van de ouders werkt één partner<br />
deeltijds en één partner voltijds, bij 20 % is minstens één ouder niet werkend.<br />
Het is evident dat het arbeidsregime van de ouders meebepalend is voor de problematiek van de kinderopvang.<br />
Meer dan de helft van de schoolgaande kinderen wordt in <strong>Hoeilaart</strong> opgevangen door de ouders zelf en door de<br />
grootouders.<br />
Voor de andere helft wordt beroep gedaan op andere vormen van opvang:<br />
1) op de buitenschoolse opvang in de scholen, waarover ze tevreden zijn. Met buitenschoolse opvang wordt<br />
bedoeld zowel de voor-, na- als woensdagnamiddagopvang.<br />
2) Tijdens de vakantieperiodes gaat een grote groep kinderen naar de speelplein-en grabbelpaswerking, maar<br />
ook de sportactiviteiten voor kinderen tussen 6 en 12 jaar, georganiseerd door de gemeentelijke sportdienst<br />
kennen een groot succes.<br />
(of de combinatie van beide)<br />
Tijdens alle schoolvakanties zou er vooral voor kleuters een probleem zijn omdat het aanbod van<br />
vakantieopvang voor deze groep kleiner is. Intussen is hier reeds een oplossing geboden door de<br />
speelpleinwerking voor kleuters tijdens alle schoolvakanties uit te breiden en door een specifieke werking op de<br />
kleuters af te stemmen.<br />
Er worden voornamelijk problemen gesignaleerd op schoolvrije snipperdagen. De scholen proberen zo tijdig<br />
mogelijk de ouders op de hoogte te brengen van de geplande snipperdagen.<br />
Uit de enquête blijkt dat er vraag is naar meer informatie rond bestaande kinderopvangmogelijkheden.<br />
Ook voor de kinderen van 3 tot 12 jaar stellen zich soms problemen rond opvang bij kortstondige ziekte.<br />
Er is tevens vraag naar activiteiten voor +12 jarigen tijdens de vakantieperiodes (er zijn wel al sportkampen en<br />
SWAP).<br />
Besluit :<br />
De Hoeilanders ervaren het bestaande aanbod van kinderopvang als positief, al kan er hier en daar toch nog<br />
verbetering aangebracht worden. Het LOK wil hierin in de toekomst een actieve rol spelen.<br />
II.8.6.2. Inzichten van bevoorrechte getuigen 88<br />
II.8.6.2.1. Leeftijdsgroep 0 tot 3-jarigen<br />
1) Uit de behoeftenenquête en uit de ervaringen van de kinderopvanginitiatieven zelf komt het tekort aan<br />
opvangplaatsen voor deze leeftijdscategorie als belangrijkste problematiek naar voor.<br />
Enerzijds zijn er lange wachtlijsten in het gemeentelijke kinderdagverblijf en bij de onthaalmoeders, anderzijds<br />
blijkt uit de behoeftenenquête dat verschillende ouders moeten uitwijken naar opvang buiten de gemeente bij<br />
gebrek aan plaatsen in <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Uit de ervaring van de dienst opvanggezinnen (DOG) komt dan weer naar voor dat het zeer moeilijk is om<br />
nieuwe onthaalmoeders te vinden. Ondanks de verbetering van het sociaal statuut, komen er bijna geen nieuwe<br />
kandidaten bij. Bij de zelfstandige onthaalmoeders zijn er de laatste jaren verschillende gestopt of uitgeweken<br />
naar een naburige gemeente, zodat het aanbod verminderd is. Volgens de cijfers van K&G is de vermindering<br />
van plaatsen in de gezinsopvang (t.o.v. de opvang in crèches) een algemene tendens in Vlaanderen.<br />
Op korte termijn probeert het gemeentebestuur hieraan tegemoet te komen door een actieve ondersteuning van<br />
de onthaalmoeders. De verschillende doelstellingen en acties worden later in dit beleidsplan besproken.<br />
88 <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang 2006-2007<br />
124
Uit de ervaring van de onthaalmoeders blijkt ook dat de begeleiding om als zelfstandige onthaalmoeder te<br />
starten zo goed als onbestaande is. Geïnteresseerde personen zouden beter moeten worden opgevangen en<br />
ingelicht. Nu zijn zij dikwijls aangewezen op de ervaringen van reeds actieve onthaalmoeders en is de<br />
begeleiding vanuit K&G onvoldoende uitgebouwd. Er verlopen ook verschillende maanden tussen het aanvragen<br />
en het toekennen van het attest van toezicht van K&G (waardoor de betaalde ouderbijdragen gedeeltelijk fiscaal<br />
aftrekbaar zijn), hetgeen de werking van de opvanggezinnen hypothekeert.<br />
In dat opzicht moet de mogelijkheid worden onderzocht om dit als gemeente aan te kaarten bij bepaalde<br />
instanties. Er kan bijvoorbeeld contact worden opgenomen met de lokale werkwinkel, met<br />
middenstandsorganisaties en met K&G zelf om hiervoor een oplossing te zoeken. Dit kan ook ter sprake worden<br />
gebracht in het lokaal sociaal beleidsplan.<br />
Het gemeentelijke kinderdagverblijf Solheide bestond in 2005 reeds 25 jaar. Als erkende kribbe wordt deze<br />
gesubsidieerd door K&G, maar de gemeente draagt in ruime mate bij in de personeels- en werkingskosten,<br />
omdat de subsidies daarvoor onvoldoende zijn.<br />
Zoals uit de cijfers van K&G bleek (zie hoofdstuk 3), bestaat in <strong>Hoeilaart</strong> een buitengewoon groot aandeel van<br />
de opvang in gezinsverband (onthaalmoeders) ten opzichte van de opvang buiten het gezin (crèches).<br />
Gecombineerd met de ervaring dat het, ondanks bovenvermelde gemeentelijke ondersteuning, moeilijk blijft om<br />
nieuwe onthaalmoeders te vinden, dringt zich op lange termijn een uitbreiding van het aantal plaatsen in de<br />
opvang buiten het gezin op.<br />
Het LOK kan hierin een belangrijke rol spelen, in die zin dat het een positief advies kan geven voor oprichting<br />
van nieuwe (mini-)crèches. Het LOK vraagt ook aan het bestuur om te onderzoeken of een uitbreiding van het<br />
gemeentelijke kinderdagverblijf tot de mogelijkheden behoort.<br />
Door het grote aandeel van de zelfstandige (i.t.t. de erkende en gesubsidieerde) opvanginitiatieven in <strong>Hoeilaart</strong>,<br />
is het voor de betaalbaarheid belangrijk om in de eerste plaats de gesubsidieerde opvangplaatsen uit te breiden.<br />
Daar betalen ouders immers een dagbijdrage op basis van hun inkomen en hun kinderen ten laste.<br />
2) Tweede belangrijke problematiek voor deze leeftijdsgroep is die van de zieke kinderen. In die gevallen, vnl.<br />
in geval van besmettingsgevaar, kunnen baby’s en peuters immers niet terecht in de gewone<br />
opvangmogelijkheden.<br />
Voorlopig worden ouders geïnformeerd over de nationale CAO nr. 45 van 19 december 1989 die een recht op 10<br />
dagen onbetaald sociaal verlof per jaar voorziet, waarvan in sommige sectoren of bedrijven een gedeelte betaald<br />
wordt.<br />
In de folder met de kinderopvangmogelijkheden in <strong>Hoeilaart</strong> worden ook de adressen vermeld van de diensten<br />
van de mutualiteiten die in deze specifieke opvang voorzien.<br />
Op langere termijn kan worden onderzocht in hoeverre via dienstencheques, PWA en via de babysitdienst van de<br />
Gezinsbond in deze situaties hulp kan worden geboden.<br />
II.8.6.2.2. Leeftijdsgroep 3-12-jarigen<br />
Voor deze leeftijdsgroep worden een aantal specifieke problemen naar voor geschoven in de behoeftenenquête:<br />
gebrek aan informatie, opvang tijdens snipperdagen, opvang van kleuters op schoolvrije momenten, opvang van<br />
zieke kinderen, verbetering van de kwaliteit van de buitenschoolse opvang, betaalbaarheid van de opvang op<br />
schoolvrije momenten.<br />
In <strong>Hoeilaart</strong> bestaat geen gemeentelijk initiatief voor buitenschoolse opvang (IBO). De opvang voor<br />
schoolkinderen tijdens kleine en grote vakantieperiodes is geconcentreerd bij de gemeentelijke jeugddienst en<br />
sportdienst. De voor- en naschoolse opvang is georganiseerd in de twee basisscholen zelf, die hiervoor financiële<br />
125
ondersteuning krijgen vanuit de gemeente. Er is één particulier opvanginitiatief voor buitenschoolse opvang, met<br />
een beperkt aantal plaatsen.<br />
Op snipperdagen (pedagogische studiedagen en vrije schooldagen) is er geen opvang in de scholen. Ouders<br />
krijgen echter wel bij het begin van het schooljaar of zelfs al op het einde van het vorige schooljaar, een lijst met<br />
deze schoolvrije dagen, zodat ze hiermee rekening kunnen houden in hun planning.<br />
Omdat beide scholen tot en ander net behoren, lopen de vrije dagen niet parallel en is het bijgevolg moeilijk om<br />
op gemeentelijk vlak hiervoor een oplossing te bieden. Voor deze problematiek kan wel op particulier niveau<br />
een oplossing worden gezocht, bijvoorbeeld door de school te vragen zijn lokalen ter beschikking te stellen op<br />
deze dagen, terwijl de opvang gebeurt door mensen van buiten de school.<br />
Voor de problematiek van de zieke kinderen kunnen we verwijzen naar wat onder het hoofdstuk van de 0-3-<br />
jarigen werd gesteld.<br />
Aan het gebrek aan informatie dat ouders ervaren kan tegemoetgekomen worden door een overzicht te bieden<br />
van de vakantie-initiatieven die bestaan voor schoolgaande kinderen, in eerste instantie van degene die op<br />
gemeentelijk vlak worden georganiseerd. Voor wat betreft de jeugddienst en sportdienst gebeurt dit reeds d.m.v.<br />
de folders die enige tijd voor elke vakantieperiode in de scholen worden verspreid en opgestuurd naar mensen<br />
buiten <strong>Hoeilaart</strong>. Daarnaast vinden ook op particulier initiatief (sportclubs e.d.m.) initiatieven plaats, waarvan de<br />
bekendmaking zou kunnen gecoördineerd worden op gemeentelijk vlak.<br />
Misschien moet het aanbod in Vlaanderen of Vlaams-Brabant qua vakantiewerkingen voor lagere school<br />
kinderen ook in kaart worden gebracht, alhoewel dit zeer uitgebreid is en dikwijls gekoppeld aan lidmaatschap<br />
(mutualiteiten, Gezinsbond, Bloso, VZW’s allerhande,…). De infotheek op de Jeugddienst bevat reeds veel<br />
informatie hierover.<br />
De kleuters zijn een doelgroep met andere noden dan lagere schoolkinderen, ook op gebied van de<br />
buitenschoolse opvang. De gemeentelijke jeugddienst is zich bewust van deze problematiek en heeft sinds 2000<br />
een eigen kleuterwerking binnen de vakantiespeelpleinwerking uitgebouwd, met een aparte locatie, eigen<br />
animatoren en een aangepast programma. Deze is het slachtoffer van zijn eigen succes, in die zin dat er meer<br />
belangstellenden dan opvangplaatsen zijn.<br />
Uit de enquête bleek dan ook dat er voor deze groep nog steeds een probleem van aangepaste buitenschoolse<br />
opvang bestaat. Het aanbod van vakantiekampen allerhande is immers kleiner dan voor de lagere schoolkinderen,<br />
omdat door het ontwikkelingsniveau de noden anders en de mogelijkheden van de groep 2,5 tot 5-<br />
jarigen kleiner zijn dan die van de groep 6 tot12 jarigen. Hiervoor moeten nieuwe oplossingen worden gezocht.<br />
Ouders die beroep doen op de buitenschoolse opvang in de scholen zijn over het algemeen tevreden, maar<br />
verbetering van de kwaliteit van de buitenschoolse opvang komt enkele keren terug als opmerking in de<br />
enquêtes. De scholen zelf zijn ook vragende partij voor betere infrastructuur en meer spelmateriaal. Het<br />
gemeentebestuur is hieraan in 2005 tegemoetgekomen door aan beide scholen spelmateriaal ter beschikking te<br />
stellen, specifiek voor de buitenschoolse opvang. In één van beide scholen wordt sinds het schooljaar 2005-2006<br />
ook gewerkt met georganiseerde activiteiten tijdens de naschoolse opvang-uren.<br />
II.8.7. Globale kwaliteit van de kinderopvang 89<br />
Algemene opmerking:<br />
Voor wat betreft het gemeentelijke kinderdagverblijf Solheide kunnen we verwijzen naar het “handboek<br />
kwaliteitszorg” dat werd opgesteld in 2004 en dat u terugvindt in bijlage bij het <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong><br />
Kinderopvang 2006-2007. Dit geeft een zeer gedetailleerd beeld van de werking van deze gesubsidieerde<br />
kribbe, zodat het weinig zin heeft alles hieronder nog eens te hernemen.<br />
89 <strong>Lokaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> Kinderopvang 2006-2007<br />
126
II.8.7.1.<br />
Pedagogische werking<br />
- De onthaalmoeders, zowel degene die zelfstandig werken als degene die zijn aangesloten bij de Dienst<br />
Onthaalgezinnen (DOG), vangen baby’s en peuters op in een huiselijke sfeer. Dit geldt ook voor de enige<br />
particuliere buitenschoolse onthaalmoeder in <strong>Hoeilaart</strong>. Door het beperkt aantal kinderen per onthaalmoeder<br />
(OM) is er uiteraard geen opsplitsing per leeftijdsgroep. Maar er wordt wel rekening gehouden met de<br />
verschillende ontwikkelingsfasen waarin de kinderen zich bevinden, zowel qua spelaanbod als qua<br />
dagritme. Er wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van<br />
de kinderen.<br />
- De voor- en naschoolse opvang in de scholen beperkt zich tot de eigen leerlingen, waarbij de pedagogische<br />
lijn van de school wordt doorgetrokken. Er is ruimte voor vrij spel en er wordt gestreefd naar voldoende<br />
spelaanbod aangepast aan de leeftijden. In 2005 voorzag de gemeente in de aankoop van speelgoed ten<br />
behoeve van de buitenschoolse opvang in de scholen. Dit werd herhaald in 2006. Er is mogelijkheid om<br />
huiswerk te maken in de studie, apart van de opvang van de kinderen die liever willen spelen. In Het Groene<br />
Dal is er een opsplitsing tot 17u tussen de opvang van kleuters en lagere school kinderen, ieder met een<br />
eigen begeleider.<br />
- De gemeentelijke vakantie-initiatieven worden enerzijds door de jeugddienst georganiseerd en anderzijds<br />
door de sportdienst.<br />
De jeugddienst organiseert tijdens elke vakantieperiode opvang voor kinderen van 2,5 tot 12 jaar met<br />
speelplein- of grabbelpaswerking in het jeugdcentrum Koldam. Sinds 2000 is er een aparte kleuterwerking,<br />
enerzijds voor de 2,5 en 3-jarigen en anderzijds voor kleuters van de 2 e en 3 e kleuterklas, omdat deze<br />
groepen een specifieke aanpak nodig hebben. De groep lagere school-kinderen is ook in 3 leeftijdsgroepen<br />
(per graad) opgesplitst.<br />
De sportdienst organiseert gedurende een aantal weken per jaar sportkampen voor 6 tot 12-jarigen,<br />
sommige in samenwerking met sportclubs. Het aantal deelnemers wordt beperkt, in totaal en per<br />
leeftijdsgroep, en de kinderen krijgen de mogelijkheid te kiezen om in dezelfde groep te zitten dan hun<br />
vrienden. Per kamp worden verschillende disciplines aangeboden. Er is een nauwe samenwerking tussen<br />
jeugd- en sportdienst, waardoor bijv. kleuterwerking van de speelpleinen ook doorgaat tijdens de weken dat<br />
er sportkampen zijn (omdat kleuters daar niet terecht kunnen), om aldus het opvangprobleem voor de ouders<br />
te beperken.<br />
II.8.7.2.<br />
Begeleiding<br />
- Er zijn geen diplomavereisten voor de onthaalmoeders, in de praktijk zijn er wel enkele die het diploma van<br />
kinderverzorgster hebben. Degenen die zijn aangesloten bij de DOG, moeten een basisopleiding volgen en<br />
daarna deelnemen aan minstens 4 vormingsavonden per jaar. Sinds 2002 organiseert het gemeentebestuur<br />
zelf ook twee maal per jaar een gratis vorming, waarop alle OM’s op het grondgebied worden uitgenodigd.<br />
De DOG streeft ook naar continuïteit in de opvang, bijv. bij ziekte van een OM.<br />
- De vakantiespeelpleinen worden begeleid door animatoren die het brevet van animator in het Jeugdwerk<br />
hebben en die nadien ook nog regelmatig vorming volgen. De sportkampen worden begeleid door regenten<br />
LO (in opleiding). Bij grabbelpas wordt er gewerkt met workshops, waar uiteraard ook de begeleiding van<br />
externe organisaties bij betrokken is.<br />
- In de scholen wordt met PWA’ers gewerkt voor de buitenschoolse opvang (behalve in de Basisschool van<br />
het Gemeenschapsonderwijs Het Groene Dal). Het is niet gemakkelijk mensen hiervoor te vinden, door de<br />
moeilijke uren. Na 8u en voor 17u hebben de leerkrachten toezicht. Leerkrachten van de Basisschool van<br />
het Gemeenschapsonderwijs Het Groene Dal doen ’s morgens geen opvang voor 8u30. In Het Groene Dal<br />
zijn er twee vaste krachten: één vaste kracht ’s morgens van 7u00 tot 8u30 en één vaste kracht ’s avonds van<br />
16u30 tot 18u00. Voor wat betreft het aantal begeleiders wordt verwezen naar het aanbodschema blz. 121<br />
en 122.<br />
127
II.8.7.3.<br />
Ouderparticipatie<br />
- Informele gesprekken op het breng- en haalmoment vertegenwoordigen de belangrijkste contacten bij de<br />
OM’s. Sommigen werken met een heen- en weerschriftje. Er is ook mogelijkheid tot kennismaking en<br />
rondleiding vooraf en voor een wenmoment voor de kinderen. Voor de onthaalmoeders aangesloten bij de<br />
DOG kunnen alle betrokkenen terecht bij de DOG in geval van klachten of problemen.<br />
- Ook voor de gemeentelijke vakantiewerkingen gebeuren de meeste contacten tijdens informele gesprekken<br />
bij het brengen en halen. Voor ieder kind vullen de ouders een medische fiche in, met de nodige gegevens<br />
qua bereikbaarheid en met alle relevante medische en andere informatie per kind.<br />
- In de scholen hebben de ouders op ieder moment toegang tot de lokalen. De school beschikt per kind over<br />
de nodige informatie en blijft telefonisch bereikbaar zolang er kinderen in de opvang aanwezig zijn.<br />
II.8.7.4.<br />
Infrastructuur<br />
- De onthaalmoeders vangen de kinderen in hun eigen woning op. Kind en gezin hanteert bepaalde criteria<br />
om een attest van toelating te verlenen, zoals oppervlakte, veiligheid, speelruimte binnen en buiten,<br />
hygiënische omstandigheden, slaapruimte met verluchting, kindvriendelijke inrichting, aanwezigheid van<br />
huisdieren enz. Hetzelfde geldt voor de selectieprocedure voor de onthaalmoeders aangesloten bij de DOG.<br />
- De vakantiewerking van de sportdienst maakt gebruik van de gemeentelijke sporthal en de sportvelden op<br />
het grondgebied van de gemeente. De kleuterwerking van de speelpleinen zit apart van de lagere<br />
schoolwerking en maakt gebruik van lokalen in het jeugdcentrum Koldam. De speelplein- en<br />
grabbelpaswerking voor de drie leeftijdsgroepen van de lagere school gaat grotendeels door in de<br />
jeugdlokalen Joengele. Er wordt echter ook gebruik gemaakt van andere gemeentelijke infrastructuur, zoals<br />
het gemeenschapscentrum Felix Sohie en de sporthal.<br />
- De scholen maken gebruik van de speelplaats, de refter en de turnzaal voor hun buitenschoolse opvang.<br />
II.8.7.5.<br />
Veiligheid en gezondheid<br />
- OM’s hechten veel belang aan de veiligheid, bijv. gevaarlijke producten en medicatie moet uit de<br />
bereikbaarheid van de kinderen worden gehouden. Bij de selectieprocedure voor OM’s aangesloten bij de<br />
DOG wordt hieraan veel belang gehecht en ook bij het verlenen van het attest van toezicht aan zelfstandige<br />
onthaalmoeders door Kind en Gezin.<br />
De verantwoordelijke van de DOG brengt regelmatig huisbezoeken bij de aangesloten OM’s. De gemeente<br />
organiseerde in 2005 de cursus “levensreddend handelen” voor alle OM’ s en het personeel van de kribbe.<br />
In 2006 werden de volgende vormingen georganiseerd: “Ziek in de opvang … en wat nu” en<br />
“Zindelijkheidstraining”. In 2007 “Reanimatie voor baby’s en peuters”.<br />
In geval van ziekte worden ouders dadelijk op de hoogte gesteld.<br />
- De vakantiewerkingen beschikken over een EHBO-koffer, een registratiefiche per kind, een verzekering<br />
tegen lichamelijke ongevallen en een overeenkomst met de dichtstbijzijnde groepspraktijk van huisdokters.<br />
- In de buitenschoolse opvang binnen de scholen worden de veiligheidsvoorschriften van de school gevolgd.<br />
In geval van ziekte worden de ouders onmiddellijk gecontacteerd. Het particuliere buitenschoolse<br />
opvanginitiatief kampt met een eigen problematiek, m.n. het vervoer vanuit de school naar de opvang.<br />
128
II.9.<br />
II.9.1.<br />
Omgevingsanalyse socio-culturele participatie<br />
Inleiding<br />
Art. 23 van de grondwet zegt:<br />
Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.<br />
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening houdend met de<br />
overeenkomstige verplichtingen, de economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor<br />
uitoefening bepalen.<br />
Die rechten omvatten inzonderheid:<br />
(…)<br />
5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.<br />
Het bepalen van “socio-culturele participatie” als één van de 7 clusters van het lokaal sociaal beleidsplan vloeit<br />
hier dus uit voort.<br />
Achtergrond hiervan is, dat de positieve effecten van cultuurparticipatie al door veel onderzoeken zijn bevestigd.<br />
Enerzijds zijn de positieve impact op de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers, anderzijds heeft<br />
participatie ook een gemeenschapsversterkend effect.<br />
Ook in andere beleidsplannen wordt de nadruk gelegd op participatie:<br />
- “het betrekken van zoveel mogelijk inwoners bij zoveel mogelijk cultuur” en “in een laagdrempelige<br />
bibliotheek moet elkeen binnen kunnen.” (bibliotheekbeleidsplan 2002-2007);<br />
- “de toegankelijkheid van het jeugdwerk” is één van de doelstellingen van het jeugdwerkbeleidsplan 2005-<br />
2007;<br />
- één van de zes vooropgestelde thema’s van het integraal planningsproces <strong>2008</strong>-<strong>2013</strong> is ”aanbod, spreiding,<br />
participatie en gemeenschapsvorming”;<br />
- het sportbeleidsplan <strong>2008</strong>-<strong>2013</strong> in utvoering van het nieuwe sportdecreet (met als titel het lokale sport-voorallen-beleid),<br />
legt sterke nadruk op de verhoging van de participatie van de bevolking.<br />
Dit opent perspectieven op een geïntegreerde aanpak.<br />
Inmiddels werd ook het “participatie”-decreet goedgekeurd, om de “deelname”-aspecten in de aparte decreten<br />
over de jeugd-, cultuur- en sportsector nog te versterken.<br />
II.9.2.<br />
Definitie<br />
Definitie van socio-culturele participatie is de deelname van de inwoners aan culturele, sportieve en sociale<br />
activiteiten, met inbegrip van engagement in het verenigingsleven<br />
De doelgroep in het kader van het lokaal sociaal beleid zijn in het bijzonder de maatschappelijk kwetsbare<br />
groepen, maar dit kan breder zijn dan enkel de mensen die in (kans)armoede leven – bijvoorbeeld, ook sommige<br />
jongeren worden niet bereikt (12-15-jarigen en de niet-georganiseerde jongeren), senioren, helft van de vrouwen<br />
doet niet aan sport enz, gehandicapten ook<br />
129
II.9.3.<br />
II.9.3.1.<br />
Beschrijving van de huidige situatie<br />
Aanbod<br />
Omdat groter aanbod tot grotere participatie leidt, staan we eerst hierbij stil.<br />
II.9.3.1.1. Cultuur<br />
<strong>Hoeilaart</strong> beschikt reeds vele jaren over een Culturele Raad, waar meer dan 30 culturele en socio-culturele<br />
verenigingen lid van zijn. Dit weerspiegelt het actieve verenigingsleven van de gemeente.<br />
In 1998 opende de tot ontmoetingscentrum gerenoveerde oude gemeenteschool zijn deuren (Felix<br />
Sohiecentrum). Deze omvat de openbare (sinds 1981 erkende) bibliotheek, een theaterzaal en vergaderzaaltjes.<br />
Verschillende verenigingen (o.a. toneel en muziek) hebben er hun vast lokaal. Deze werd beheerd door een<br />
VZW, die in 2004 werd opgeheven, in uitvoering van het decreet van juli 2001 op het lokale cultuurbeleid.<br />
Sinds 2003 heeft <strong>Hoeilaart</strong> inderdaad een goedgekeurd cultuurbeleidsplan en een gesubsidieerde<br />
cultuurbeleidscoördinator en is het Felix Sohiecentrum een erkend gemeenschapscentrum. Daarnaast zijn ook<br />
een theatertechnicus en een cultuurorganisator tewerkgesteld. Er is nog steeds een raad van beheer van het<br />
gemeenschapscentrum actief.<br />
In het kader van de uitvoering van het cultuurbeleidsplan is sinds 2006 de eigen, gemeentelijke culturele<br />
programmatie toegenomen. Een van de initiatieven die werden genomen in het kader van het cultuurbeleidsplan,<br />
is het aanbieden van een cultuurwaardebon t.w;v. 2,5 euroaan iedere inwoner van <strong>Hoeilaart</strong>, met als bedoeling<br />
het bevorderen van de cultuurparticipatie. Uit het gebruik van deze cheques kan men afleiden dat meer de helft<br />
van de aanwezigen bij een voorstelling uit <strong>Hoeilaart</strong> afkomstig is.<br />
In 2007 ging de 60 ste uitgave van het Druivenfestival door (3 e WE van september) en ook de jaarlijkse<br />
Meifeesten (1 e WE van mei) worden stilaan een traditie .<br />
Ook de bibliotheek heeft zijn goedgekeurd bibliotheekbeleidsplan sinds 2002. Het bibliotheekpersoneel werd in<br />
het kader van het decreet van 2001 uitgebreid met een bijkomende halftijdse bibliothecaris.<br />
De laatste jaren zien we een toename van het aantal geregistreerde lezers en de ontleningen.<br />
Ook in dit opzicht zijn vrijwilligers actief, als lid van de raad van beheer van de bibliotheek.<br />
Intussen werd voor de periode <strong>2008</strong>-<strong>2013</strong> aan integrale cultuurbeleidsplanning gedaan (één goedgekeurd<br />
cultuurbeleidsplan voor cultuur en bibliotheek samen).<br />
II.9.3.1.2. Jeugd<br />
De jeugdraad is reeds meer dan 10 jaar actief in <strong>Hoeilaart</strong>. Daarnaast zijn er twee jeugdbewegingen en een<br />
jeugdhuis. Het beheer van de infrastructuur waarin het jeugdwerk is gehuisvest, is in handen van een beheerraad,<br />
waarin opnieuw vele vrijwilligers actief zijn.<br />
De gemeente beschikt ook al meer dan 10 jaar over een goedgekeurd jeugdwerkbeleidsplan, met de bijhorende<br />
subsidies.<br />
De gemeentelijke jeugddienst omvat twee voltijdse jeugdconsulenten. Het gemeentelijke aanbod omvat o.a.<br />
speelpleinwerking, m.i.v. een specifieke kleuterwerking, en grabbelpas.<br />
130
II.9.3.1.3. Sport<br />
Sinds 2003 heeft de gemeente een door BLOSO erkende en gesubsidieerde sportdienst, met een voltijdse<br />
sportfunctionaris. Het aanbod van deze gemeentelijke dienst omvat: sportkampen, schoolsportdagen,<br />
seniorensportdagen, start-to-run enz.<br />
Ook is er een erkende sportraad, waarbij meer dan 20 clubs aangesloten zijn. Deze bieden op hun beurt<br />
verschillende sportkampen aan, naast de normale training en competitie.<br />
Daarnaast functioneert ook een vaste adviescommissie voor de sportinfrastructuur.<br />
In het kader van de SIF-gelden, is er een afspraak tussen gemeentelijke sport- en jeugddienst enerzijds en<br />
OCMW anderzijds, waarbij het OCMW voor haar cliënten tussenkomt in de inschrijvingskosten voor de<br />
gemeentelijke vakantiewerking. Er is eveneens een gelijkaardige afspraak met de instelling voor bijzondere<br />
jeugdzorg die zich op het grondgebied bevindt (vrijstelling van inschrijvingsgeld).<br />
II.9.3.1.4. Onderwijs<br />
Op het grondgebeid van de gemeente (in het gemeenschapscentrum) is het Centrum voor Volwassenen<br />
onderwijs actief, die volgende cursussen aanbiedt: Nederlands voor anderstaligen, informatica en Spaans. Men<br />
merkt een toename van het aantal deelnemers Nederlands (voornamelijk Franstaligen), maar er is geen<br />
doorstroming naar de culturele activiteiten in de gemeente.<br />
Anderzijds is ook het Centrum Basiseducatie actief (zie hoofdstuk omgevingsanalyse werkgelegenheid).<br />
II.9.3.1.5. Overige<br />
Zijn daarnaast ook nog actief in de gemeente:<br />
seniorenraad, middenstandsraad, milieuraad, lokaal overleg kinderopvang, gemeentelijke raad voor<br />
ontwikkelingssamenwerking en gemeentelijke raad voor ruimtelijke ordening.<br />
Ter indicatie: op een infoavond over de nieuwe wetgeving rond de rechten en plichten van vrijwilligers, was<br />
meer dan 50 man aanwezig.<br />
II.9.3.2.<br />
Participatie<br />
II.9.3.2.1. Conclusies uit Vlaamse onderzoeken<br />
Sport:<br />
- opleidingsniveau heeft een zeer dominante invloed op deelname aan sport en in mindere mate geslacht en<br />
leeftijd; m.a.w. laaggeschoolden en lagere beroepsklassen en vrouwen doen veel minder aan sport dan<br />
andere bevolkingsgroepen; het goede nieuws is dan dat het opleidingsniveau van de Vlaamse bevolking elk<br />
jaar toeneemt<br />
- meer dan de helft van de 16 75 jarigen doet niet aan sport<br />
- hetzelfde geldt voor de intensiteit en de voorkeur van sporttak: sportbeoefening blijft een klassengebonden<br />
socio-culturele participatie<br />
Cultuur:<br />
- ook hier speelt opleidingsniveau een doorslaggevende rol<br />
- mate van deelname is echter niet louter een individuele zaak, maar wordt sterk beïnvloed door sociale en<br />
collectieve determinanten (m.n. zoals men heeft geleerd op school en thuis)<br />
- participatie aan het socio-culturele verenigingsleven gaat gepaard met een hogere graad van<br />
cultuurparticipatie<br />
- drempels kunnen enerzijds praktisch zijn (bekendheid, prijs, bereikbaarheid, babysit, planning,…) en<br />
anderzijds psychologisch (statusverlegenheid,…)<br />
- om de deelname te bevorderen, moet er een toeleiding zijn naar het aanbod (die deze drempels wegwerkt).<br />
131
Jeugd:<br />
- de vrijetijdsbesteding van de jeugd wordt steeds meer geprivatiseerd (ongeorganiseerd, thuis in informeel<br />
verband) en naarmate men ouder wordt, zijn steeds minder mensen lid van een club<br />
- jeugdwerk (jeugdverenigingen en jeugdhuizen): ong. helft ASO-leerlingen participeert t.g.o. slechts 25%<br />
van de leerlingen uit het BSO<br />
II.9.3.2.2. Inzichten van bevoorrechte <strong>Hoeilaart</strong>se getuigen<br />
Jeugd:<br />
- maatschappelijk kwetsbare groepen worden globaal gezien zeer miniem bereikt bij initiatieven voor de<br />
jeugd<br />
- de samenwerking met het OCMW op gebied van participatie van deze groepen kan beter.<br />
- we hebben over het algemeen weinig zicht op wie niet deelneemt én of er überhaupt nood is aan meer<br />
participatie vanuit deze groepen zelf<br />
- participatie van tieners is een blinde vlek en bevraging van deze doelgroep is zeer moeilijk, omdat er geen<br />
middelbare scholen zijn op het grondgebeid en de +12-jarigen verspreid zijn over scholen in zowel het<br />
Vlaams als het Brussels gewest<br />
- specifieke kenmerken <strong>Hoeilaart</strong>: ligging (tussen geklemd tussen het Brussels en Waals gewest),<br />
aanwezigheid van kapitaalkrachtige anderstaligen (EU), zeer grote in- en uitflow per jaar<br />
- “ongeorganiseerde” initiatieven (i.t.t. initiatieven met lidmaatschap) hebben veel succes<br />
Cultuur:<br />
- er zou een analyse kunnen gebeuren van de cultuurcheques, vermits de naam van de deelnemer erop staat;<br />
deze is bruikbaar bij verschillende soorten aanbod, dus de verscheidenheid van publiek die hiervan gebruik<br />
maakt is ook groot<br />
- initiatief “wijk in de kijker” (i.h.k. van het cultuurbeleidpslan) heeft veel succes: bevestigt de tendens dat<br />
informelere, ongeorganiseerde participtie aan belang wint<br />
- verhoging van het aanbod de laatste twee jaren heeft duidelijk de participatie doen toenemen<br />
- voor wat betreft de bibliotheek: tijdens de looptijd van het eerste bibliotheekbeleidsplan, werd de nadruk<br />
gelegd op het aanbod (in orde brengen van de collectie) om de participatie te bevorderen<br />
Sport:<br />
- maatschappelijk kwetsbare groepen worden niet bereikt, enkel als er actief wordt gerecruteerd (cfr.<br />
overeenkomst met het OCMW voor zijn cliënten)<br />
- er is reeds aandacht voor specifieke doelgroepen: seniorensportdagen, start to run en nordic walking<br />
(vrouwen); tienersportkampen<br />
- de samenwerking met de sportclubs is de laatste jaren veel verbeterd (o.a. in het kader van de door hen<br />
georganiseerde sportstages), wat perspectieven biedt voor een participatiebeleid<br />
OCMW:<br />
Het OCMW heeft niet de mankracht om een pro-actieve toepassing te maken van de KB’s ter bevordering van<br />
de maatschappelijke participatie en de culturele en sportieve ontplooiing van de gebruikers van zijn<br />
dienstverlening. Uitgebreider gebruik van deze subsidie vergt een betere logistieke ondersteuning die niet steeds<br />
haalbaar is.<br />
132
III.<br />
Synthese omgevingsanalyse<br />
III.1.<br />
Inleiding<br />
In dit hoofdstuk worden de voorgaande analyses samengevat via een SWOT-analyse. Dergelijke analyse geeft<br />
een overzicht van de sterkten (Strenghts), zwaktes (Weaknesses), kansen (Opportunities) en bedreigingen<br />
(Threats).<br />
III.2.<br />
Individuele sociale hulpverlening<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Sterkte<br />
- lagere werkloosheidsgraad t.o.v. arrondissement,<br />
provincie en gewest<br />
- lager percentage UVW -25 jaar t.o.v.<br />
arrondissement, provincie en gewest<br />
- lager percentage langdurig UVW t.o.v.<br />
arrondissement, provincie en gewest<br />
- lager percentage kinderen geboren in een kansarm<br />
gezin t.o.v. arrondissement, provincie en gewest<br />
- verschillende mogelijkheden op het vlak van<br />
financiële steun: huurtoelage, installatiepremie,<br />
verwarmingstoelage, mantelzorgtoelage,<br />
voorschotten, …<br />
- aanwezigheid LAC<br />
- OCMW biedt verschillende vormen van<br />
hulpverlening bij betalingsproblemen en<br />
schuldoverlast<br />
- sleutelfiguren worden op straat aangesproken en<br />
kunnen mensen doorverwijzen naar bepaalde<br />
diensten<br />
Zwakte<br />
- stijging dossiers tussenkomst huurtoelage bij het<br />
OCMW<br />
- verschillende knelpunten bij het toekennen van de<br />
huurtoelage: het is heel duur , de toelage heeft als effect<br />
dat de huurprijzen stijgen<br />
- de toelage die het OCMW krijgt voor het toekennen van<br />
de huurtoelage is slechts een druppel op een hete plaat<br />
- wachtlijst bij de dienst schuldbemiddeling van het<br />
OCMW<br />
- niet alle mensen kennen al hun rechten<br />
- stijging aantal aanmeldingen CAW<br />
- het CAW ervaart onvoldoende mogelijkheden en<br />
middelen om kwetsbare doelgroepen te bereiken<br />
- wachtlijsten CGG<br />
- de huurprijzen op de private huurmarkt zijn heel hoog<br />
Extern<br />
Kans<br />
Bedreiging<br />
- groeiende problematiek inzake schuldoverlast is te<br />
merken door een toenemende vraag naar budgetbeheer,<br />
budgetbegeleiding en schuldbemiddeling<br />
- men verwacht een verdere stijging van het aantal<br />
aanmeldingen CAW<br />
- zij die langskomen bij de dienst schuldbemiddeling<br />
situeren zich vooral in de tweeverdienersgezinnen, wat<br />
toch een opmerkelijke verschuiving betekent van de<br />
groep ‘armen’<br />
- de gemiddelde schuld van de Belgische huishoudens<br />
stijgt<br />
- schulden worden steeds vaker aangegaan om in de<br />
dagelijkse noodzakelijke behoeften te voorzien<br />
- er wordt een stijging van de verdoken armoede ervaren<br />
133
III.3.<br />
Wonen<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Sterkte<br />
- de laatste jaren zijn er verschillende projecten<br />
inzake huisvesting opgestart<br />
- verschillende mogelijkheden m.b.t.<br />
huisvestingssteun gemeente, provincie, enz.<br />
- goede samenwerking Vlabinvest en<br />
Intercommunale Haviland<br />
- voldoende bouwgrond<br />
- weinig leegstaande woningen<br />
- aanwezigheid vzw ‘de Rand’<br />
- het OCMW verhuurt een aantal woningen en<br />
appartementen aan kwetsbare groepen<br />
- 5% van de sociale huurmarkt zijn huurwoningen<br />
- de reglementen omtrent sociale verkavelingen<br />
werden reeds aangepast. In de toekomst zal dit nog<br />
verder uitgewerkt worden<br />
- het OCMW heeft een goed contact met<br />
individuele huisbazen/organisatie omtrent wonen,<br />
maar dit is niet structureel<br />
Zwakte<br />
- behoefte aan meer sociale huisvesting:<br />
bejaardenhuisvesting, sociale huur- en<br />
koopwoningen, sociale kavels<br />
- de verschillende soorten huisvestingssteun zijn niet<br />
goed gekend en niet overzichtelijk voor vele mensen<br />
- aantal kandidaat sociale huurders stijgt<br />
- hoge koop- en huurprijzen<br />
- sociale woningen worden soms toegewezen aan<br />
mensen die deze woning niet (meer) echt nodig<br />
hebben. Een betere samenwerking met de SHM is<br />
noodzakelijk.<br />
- energiekosten stijgen<br />
- Webra maakte tot nu toe weinig promotie in Hier<br />
<strong>Hoeilaart</strong>. Sinds kort is er wel regelmatiger overleg<br />
met het OCMW<br />
Extern<br />
Kans<br />
- er zijn reeds plannen om in de zeer nabije<br />
toekomst zowel het rusthuis, dagopvang en<br />
kortopvang uit te breiden en serviceflats te bouwen<br />
- het gemeentebestuur zoekt naar gronden voor<br />
woningen specifiek voor jongeren<br />
- project Vandenbroeckstraat wordt verder<br />
uitgewerkt. Er zijn reeds verschillende studies<br />
uitgevoerd.<br />
- VHM: Jos De Naeyerstraat<br />
- renovatie- en herstellingswerken in Sloesveld<br />
- aanpassing belastings- en subsidiereglement (ook<br />
omtrent duurzaamheid)<br />
- project Opbouwwerk Haviland ivm <strong>Lokaal</strong><br />
Woonbeleid<br />
Bedreiging<br />
- verdere stijging huur- en koopprijzen<br />
- door de hoge prijzen wordt het steeds moeilijker<br />
voor jongeren om een betaalbare woning te vinden<br />
- vergrijzing: het aantal hoogbejaarden is een snel<br />
toenemende groep met een aantal specifieke noden.<br />
De noden hebben betrekking op gezondheid,<br />
huisvesting, (thuis)zorg en opvangmogelijkheden<br />
- in het rusthuis merkt men een stijging van het<br />
aantal aanvragen voor jonge gehandicapten.<br />
Aanduiding voor het gebrek aan plaatsen voor<br />
volwassen gehandicapten, waar er ook lange<br />
wachtlijsten zijn<br />
134
III.4.<br />
Thuisondersteunende zorg<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Extern<br />
Sterkte<br />
- samenwerking met psychiatrische zorgverleners<br />
- aanwezigheid SIT: overleg tussen verschillende<br />
zorgpartners binnen de thuiszorg<br />
- vele diensten omtrent thuisondersteunende zorg,<br />
mindermobielencentrale OCMW<br />
- aanwezigheid rusthuis, en dag- en kortopvang<br />
(beperkt)<br />
- geen wachtlijsten voor verpleegkundige zorg<br />
Kans<br />
- er zijn reeds plannen om in de zeer nabije<br />
toekomst zowel het rusthuis, dagopvang en<br />
kortopvang uit te breiden en serviceflats te bouwen<br />
Zwakte<br />
- nood aan patiëntgerichte informatie<br />
- nood aan afgemeten huishoudhulp<br />
- wachtlijsten bij verschillende thuiszorgorganisaties<br />
(vooral poetsdienst)<br />
- nood aan klusjesdienst, dienst voor boodschappen,<br />
sociale controle, toezicht op medicatie, …<br />
- het aantal vrijwilligers voor de<br />
mindermobielencentrale van het OCMW daalt,<br />
terwijl het aantal gereden km, ritten en aangesloten<br />
leden stijgt. De aanwerving van nieuwe vrijwilligers<br />
en het blijvend motiveren ervan is een probleem<br />
- nood aan gepaste ondersteuning van de mantelzorg<br />
o.a. door zeer gerichte soms tijdelijke en betaalbare<br />
dag- en nachtopvangmogelijkheden, oppas aan huis,<br />
soms ook tijdelijk uit huis en vervoer.<br />
- betaalbaarheid van huisvesting en<br />
thuisondersteunende zorg is een probleem voor<br />
sommige bejaarden<br />
Bedreiging<br />
- vergrijzing: het aantal hoogbejaarden is een snel<br />
toenemende groep met een aantal specifieke noden.<br />
De noden hebben betrekking op gezondheid,<br />
huisvesting, (thuis)zorg en opvangmogelijkheden<br />
- de diensten voor thuiszorg hebben het moeilijk om<br />
personeel te vinden<br />
- men verwacht dat het aantal zwaar<br />
zorgbehoevenden zal toenemen, waardoor ook de<br />
wachtlijst voor het rusthuis verder zal stijgen<br />
- steeds meer nood aan mantelzorgers, die meer nood<br />
gaan hebben aan kort- en dagopvang, oppas aan huis,<br />
… Er kan reeds nu niet aan de vraag beantwoorden<br />
- dreigend tekort aan verpleegkundigen<br />
135
III.5.<br />
Wonen voor bejaarden<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Extern<br />
Sterkte<br />
- vele diensten omtrent thuisondersteunende zorg,<br />
mindermobielencentrale OCMW, zorgverzekering,<br />
enz.<br />
- verschillende mogelijkheden m.b.t. premies om<br />
woningen aan te passen van gemeente, provincie,<br />
…<br />
- mantelzorgtoelage via OCMW of<br />
zorgverzekering<br />
- aanwezigheid rusthuis, en dag- en kortopvang<br />
(beperkt)<br />
- er werden reeds enkele gebouwen onderzocht op<br />
hun toegankelijkheid waarvan de resultaten te<br />
raadplegen zijn op www.toevla.be<br />
- geen wachtlijsten voor verpleegkundige zorg<br />
Kans<br />
- op zoek gaan naar andere initiatieven bijv. via<br />
projecten<br />
- oude deel rusthuis komt leeg te staan in de<br />
toekomst. Nieuwe bestemming geven Bijv.<br />
appartementen voor ouderen, …<br />
- er zijn reeds plannen om in de zeer nabije<br />
toekomst zowel het rusthuis, kortopvang en<br />
dagopvang uit te breiden en serviceflats te bouwen<br />
Zwakte<br />
- het aanpassen van een woning brengt niet alleen<br />
administratieve aspecten met zich mee, maar vraagt<br />
ook een financiële inspanning<br />
- aantal mantelzorgers daalt. Er is nood aan meer<br />
gepaste ondersteuning o.a. door zeer gerichte soms<br />
tijdelijke en betaalbare dag- en nachtopvangmogelijkheden,<br />
oppas aan huis, soms ook<br />
tijdelijk uit huis en vervoer<br />
- wachtlijsten bij diensten die thuisondersteunende<br />
zorg aanbieden<br />
- gebrek aan bejaardenhuisvesting, wachtlijst<br />
rusthuis<br />
- nood aan patiëntgerichte informatie, informatie<br />
aangepast aan senioren en bejaarden<br />
- nood aan afgemeten huishoudhulp, klusjesdienst,<br />
dienst voor boodschappen, sociale controle, toezicht<br />
op medicatie<br />
- veel alleenwonende ouderen<br />
- nood aan kort- en dagopvang, serviceflats<br />
- vele woningen zijn niet aangepast aan het ouder<br />
worden<br />
- geen grote bekendheid van professionele diensten<br />
bij senioren<br />
Bedreiging<br />
- vergrijzing: het aantal hoogbejaarden is een snel<br />
toenemende groep met een aantal specifieke noden.<br />
De noden hebben betrekking op gezondheid,<br />
huisvesting, (thuis)zorg en opvangmogelijkheden<br />
- de diensten voor thuiszorg hebben het moeilijk om<br />
personeel te vinden<br />
- men verwacht dat het aantal zwaar<br />
zorgbehoevenden zal toenemen, waardoor ook de<br />
wachtlijst voor het rusthuis verder zal stijgen<br />
- steeds meer nood aan mantelzorgers, die meer nood<br />
gaan hebben aan kort- en dagopvang, oppas aan huis,<br />
…<br />
136
III.6.<br />
Werkgelegenheid<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Extern<br />
Sterkte<br />
- lagere werkloosheidsgraad t.o.v. arrondissement,<br />
provincie en gewest<br />
- lager percentage UVW -25 jaar t.o.v.<br />
arrondissement, provincie en gewest<br />
- lager percentage langdurig UVW t.o.v.<br />
arrondissement, provincie en gewest<br />
- <strong>Hoeilaart</strong> ligt dicht bij Brussel en Overijse biedt<br />
veel tewerkstelling<br />
- aanwezigheid PWA: biedt langdurig werklozen<br />
de gelegenheid een bezoldigde activiteit uit te<br />
oefenen en biedt hulp aan verschillende<br />
doelgroepen die met hun vraag niet terecht kunnen<br />
in het gewone arbeidscircuit<br />
- aanwezigheid Forum Lokale Werkgelegenheid,<br />
Middenstandsraad, PWA als dienstonderneming,<br />
werkwinkel Overijse met contactpunt in <strong>Hoeilaart</strong><br />
- het aantal gebruikers PWA en dienstencheques<br />
stijgt (ondanks het PWA geen nieuwe gebruikers<br />
mag aannemen bij de poetsdienst).<br />
- doorstroming van PWA naar het gewone<br />
arbeidscircuit van de dienstencheques<br />
- aantal inschrijvingen Centrum Basiseducatie en<br />
CVO stijgt<br />
- vzw Econet – Intergemeentelijk Landschapsteam:<br />
WEP+contracten, contracten rond art. 60<br />
- ATB: begeleidt werkzoekenden met een<br />
arbeidshandicap<br />
- IJsedal: tewerkstelling van personen met een<br />
handicap<br />
Kans<br />
- verdere opvolging strijkwinkel<br />
- de groei van de dienstenonderneming: de<br />
onderneming streeft ernaar de huidige<br />
dienstverlening te optimaliseren en de werknemers<br />
betere loonsvoorwaarden toe te kennen<br />
Zwakte<br />
- lagere activiteitsgraad t.o.v. arrondissement,<br />
provincie en gewest<br />
- lagere werkgelegenheidsgraad t.o.v.<br />
arrondissement, provincie en gewest<br />
- lagere werkzaamheidsgraad t.o.v. arrondissement,<br />
provincie en gewest<br />
- moeilijk om mensen die werken via<br />
dienstencheques te motiveren, omdat de financiële<br />
middelen eerder beperkt zijn<br />
- aantal ingeschreven werkzoekenden bij PWA stijgt<br />
Bedreiging<br />
- veroudering van de bevolking en daling van het<br />
aantal jongeren<br />
- aantal UVW –25 jaar stijgt<br />
- aantal langdurig UVW stijgt<br />
137
III.7.<br />
Kinderopvang<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Extern<br />
Sterkte<br />
- de Hoeilanders ervaren het bestaande aanbod van<br />
kinderopvang over het algemeen als positief<br />
- de overgrote meerderheid van de ouders is<br />
tevreden over de buitenschoolse kinderopvang in<br />
de scholen<br />
- de aanwezigheid van een <strong>Lokaal</strong> Overleg<br />
Kinderopvang in <strong>Hoeilaart</strong><br />
- de onthaalmoeders zijn zeer tevreden over de<br />
initiatieven die door het gemeentebestuur worden<br />
genomen<br />
- uitgebreide speelpleinwerking<br />
- de gemeente beschikt sinds 2006 over een lokaal<br />
beleidsplan kinderopvang (waarbij ook een<br />
behoefteonderzoek werd uitgevoerd)<br />
- er worden verschillende sportkampen<br />
georganiseerd<br />
- er zijn verschillende sportclubs die activiteiten<br />
organiseren<br />
Kans<br />
- er wordt veel nagedacht over de verbetering van<br />
het statuut van de onthaalouders<br />
- de overheid en de bevoegde instanties denken na<br />
over nieuwe systemen van kinderopvang (bijv.<br />
flexibele en occasionele opvang)<br />
- samenwerken met de onthaalmoeders en<br />
opvanginitiatieven van de buurtgemeenten<br />
- vernieuwing kinderopvang (vergunningensysteem<br />
en CKO)<br />
- actieplan flexibele en occasionele opvang<br />
Zwakte<br />
- tekort aan opvangplaatsen voor 0-3 jarigen<br />
- zeer moeilijk om nieuwe onthaalmoeders te vinden<br />
- weinig begeleiding om als zelfstandige<br />
onthaalmoeder te starten<br />
- het is voor ouders niet evident om opvang te vinden<br />
wanneer hun kind ziek is<br />
- er bestaat geen gemeentelijk initiatief voor<br />
buitenschoolse opvang (IBO) in <strong>Hoeilaart</strong><br />
- op snipperdagen (pedagogische studiedagen en<br />
vrije schooldagen) is er geen opvang in de scholen.<br />
- ouders ervaren een gebrek aan informatie over de<br />
opvangmogelijkheden voor hun kind<br />
- op schoolvrije momenten zijn er opvangproblemen<br />
voor kleuters<br />
- ouders vragen naar de verbetering van de kwaliteit<br />
van de buitenschoolse opvang (infrastructuur en<br />
spelmateriaal)<br />
- opvang wordt door ouders als te duur ervaren<br />
- ontevredenheid over het statuut van de<br />
onthaalmoeders<br />
Bedreiging<br />
- de vermindering van de plaatsen in de<br />
gezinsopvang (t.o.v. de opvang in crèches) is volgens<br />
Kind en Gezin een algemene tendens in Vlaanderen<br />
- er zijn enkele oudere onthaalmoeders in <strong>Hoeilaart</strong> –<br />
probleem voor de toekomst<br />
- stijging geboortecijfer<br />
138
III.8.<br />
Socio-culturele participatie<br />
Positief<br />
Negatief<br />
Intern<br />
Extern<br />
Sterkte<br />
- aanwezigheid cultuurraad, zeer actieve jeugdraad<br />
- andere actieve raden: seniorenraad, lokaal overleg<br />
kinderopvang, milieuraad, middenstandsraad,<br />
gemeentelijke raad voor<br />
ontwikkelingssamenwerking, gemeentelijke raad<br />
ruimtelijke ordening, sportraad, …<br />
- <strong>Hoeilaart</strong> beschikt reeds over een<br />
cultuurbeleidsplan, jeugdbeleidsplan, lokaal<br />
beleidsplan kinderopvang, sportbeleidsplan, …<br />
- de culturele programmatie stijgt<br />
- het aantal geregistreerde lezers in de bibliotheek<br />
stijgt. De inschrijving, ontlening en gebruik<br />
internet is bovendien gratis<br />
- vele actieve vrijwilligers<br />
- tussenkomst inschrijvingskosten voor<br />
gemeentelijke vakantiewerking van het OCMW<br />
voor haar cliënten<br />
- initiatieven zonder lidmaatschap hebben veel<br />
succes<br />
- initiatief “wijk in de kijker” (i.h.k. van het<br />
cultuurbeleidpslan) heeft veel succes: bevestigt de<br />
tendens dat informelere, ongeorganiseerde<br />
participtie aan belang wint<br />
- verhoging van het aanbod de laatste twee jaren<br />
heeft duidelijk de participatie doen toenemen<br />
- er is reeds aandacht voor specifieke doelgroepen:<br />
seniorensportdagen, start to run en nordic walking<br />
(vrouwen); tienersportkampen<br />
- de samenwerking met de sportclubs is de laatste<br />
jaren veel verbeterd (o.a. in het kader van de door<br />
hen georganiseerde sportstages), wat perspectieven<br />
biedt voor een participatiebeleid<br />
Kans<br />
- verschillende sectoren betrekken in de sportraad<br />
- kansarme groepen laten kennismaken met de<br />
voordelen van sport<br />
Zwakte<br />
- meer dan de helft van de 16 tot 75 jarigen doet niet<br />
aan sport<br />
- laaggeschoolden en lagere beroepsklassen en<br />
vrouwen doen veel minder aan sport dan andere<br />
bevolkingsgroepen<br />
- sportbeoefening blijft een klassengebonden socioculturele<br />
participatie<br />
- er bestaan drempels om aan het culturele aanbod<br />
deel te nemen: enerzijds praktisch (bekendheid, prijs,<br />
bereikbaarheid, babysit, planning,…) en anderzijds<br />
psychologisch (statusverlegenheid,…)<br />
- jeugdwerk (jeugdverenigingen en jeugdhuizen):<br />
ong. helft ASO-leerlingen participeert t.g.o. slechts<br />
25% van de leerlingen uit het BSO<br />
- maatschappelijk kwetsbare groepen worden globaal<br />
gezien zeer miniem bereikt bij initiatieven voor de<br />
jeugd.<br />
- de samenwerking met het OCMW op gebied van<br />
participatie van deze groepen kan beter<br />
- jaarlijks wordt de subsidie i.h.k. van de KB’s ter<br />
bevordering van de maatschappelijke participatie en<br />
de culturele en sportieve ontplooiing van de<br />
gebruikers van de dienstverlening van het OCMW<br />
aangewend voor de bestaande OCMW-cliënten.<br />
Uitgebreider gebruik van deze subsidie vergt een<br />
betere logistieke ondersteuning die niet steeds<br />
haalbaar is<br />
- maatschappelijk kwetsbare groepen worden niet<br />
bereikt, enkel als er actief wordt gerecruteerd (cfr.<br />
overeenkomst met het OCMW voor zijn cliënten)<br />
Bedreiging<br />
- de vrijetijdsbesteding van de jeugd wordt steeds<br />
meer geprivatiseerd (ongeorganiseerd, thuis in<br />
informeel verband): naarmate men ouder wordt, zijn<br />
steeds minder mensen lid van een club<br />
139
Analyse gemeente en OCMW<br />
Voor het bepalen van doelstellingen en acties is het belangrijk stil te staan bij de sterktes en zwaktes van<br />
gemeente en OCMW. Daarom werd ook hiervan een SWOT-analyse gemaakt.<br />
Gemeente Positief Negatief<br />
Heden<br />
Sterkte<br />
- Een aanspreekpunt / onthaal dat zoveel mogelijk<br />
doorverwijst.<br />
- De mogelijkheid tot het volgen van bijscholingen.<br />
- Mogelijkheid tot inspraak van burgers en organisaties<br />
via overleg- en adviesraden.<br />
- De kennis, motivatie en inzet van het<br />
gemeentepersoneel.<br />
- De aanwezigheid van een welzijnsdienst in de<br />
gemeente.<br />
- De gemeentelijke diensten zijn centraal gelegen in de<br />
gemeente.<br />
- De groeiende samenwerking tussen gemeente en<br />
OCMW.<br />
- De laatste jaren zijn heel veel initiatieven genomen<br />
door de gemeentelijke diensten: gezondheid, onderwijs,<br />
werkgelegenheid, …<br />
- Het bestaan van niet verplichte overlegstructuren als<br />
gevolg van deze initiatieven. Bijv. gezondheidsoverleg,<br />
onderwijsoverleg, …<br />
- Kleine omvang gemeente: veel informele contacten en<br />
redelijk veel persoonlijk contact.<br />
Zwakte<br />
- De verschillende ‘sociale opdrachten’<br />
zijn verspreid over verschillende<br />
diensten (niet al deze opdrachten zitten<br />
dus bij de welzijnsdienst).<br />
- De gemeentelijke diensten zijn<br />
moeilijk bereikbaar voor<br />
rolstoelgebruikers en minder mobielen.<br />
Dit wordt enigszins verholpen door een<br />
bel op het gelijkvloers, waardoor de<br />
onthaalmedewerker de persoon kan<br />
verder helpen.<br />
- Kleine omvang gemeente: weinig<br />
overkoepelde sociale<br />
dienstverleningsorganisaties in de<br />
gemeente aanwezig. Mensen moeten<br />
zich sneller verplaatsen naar<br />
omliggende gemeenten en steden.<br />
Toekomst<br />
Kans<br />
- De renovatie van de kasteelhoeve, waardoor beter<br />
toegankelijk voor mindervaliden en mogelijkheid tot<br />
privacy.<br />
- Inspraak / participatie stimuleren via overleg en<br />
adviesraden.<br />
- Het lokaal sociaal beleidsplan (en het sociaal huis).<br />
- Centralisering van alle ‘sociale opdrachten’ binnen de<br />
gemeentelijke welzijnsdienst.<br />
- Oprichting van een welzijnsraad.<br />
Bedreiging<br />
- Snel wisselende wetgeving.<br />
- Regelmatig nieuwe opdrachten<br />
bovenop de huidige opdrachten,<br />
hetgeen leidt tot overbelasting van het<br />
personeel.<br />
- de kosten voor de realisatie van de<br />
wettelijke opdrachten van het OCMW<br />
stijgen<br />
- de kosten voor het rusthuis stijgen<br />
140
OCMW Positief Negatief<br />
Heden<br />
Sterkte<br />
- Iedereen is van goeie wil.<br />
- De kennis, motivatie en inzet van alle medewerkers.<br />
- De groeiende samenwerking tussen gemeente en<br />
OCMW.<br />
- De uitgebreide dienstverlening vanwege het OCMW.<br />
- Het OCMW rusthuis Hof ten Doenberghe heeft een<br />
zeer goede naam zowel binnen als buiten <strong>Hoeilaart</strong>.<br />
Hierdoor wensen er ook veel mensen van buiten<br />
<strong>Hoeilaart</strong> naar het rusthuis te komen.<br />
- Hof ten Doenberghe beschikt over goed geschoold<br />
personeel in alle verschillende disciplines.<br />
- Hof ten Doenberghe heeft een stuurgroep die om de 2<br />
maanden vergadert en die de kwaliteit binnen het<br />
rusthuis bewaakt. Hiervoor wordt het<br />
kwaliteitshandboek gebruikt waar een aantal procedures<br />
in uitgeschreven zijn.<br />
- Hof ten Doenberghe staat open voor nieuwe initiatieven<br />
die de kwaliteit van de zorg in alle opzichten kan<br />
verbeteren.<br />
- zeer veel vrijwiligers.<br />
Zwakte<br />
- Het tekort aan personeel in de<br />
sociale dienst.<br />
- De moeilijke financiële situatie.<br />
- Het rusthuis heeft een zeer lange<br />
wachtlijst. Heel veel mensen<br />
schrijven zich in uit voorzorg.<br />
- Er ontbreekt een duidelijke<br />
voorafgaande screening van de<br />
kandidaatresidenten van het rustoord<br />
en een bespreking van deze dossiers<br />
op het BCSD (Bijzonder Comité<br />
Sociale Dienst) wegens een tekort aan<br />
personeel (maatschappelijk<br />
werk(st)er).<br />
Toekomst<br />
Kans<br />
- Het lokaal sociaal beleidsplan: het plan op zich is een<br />
heel grote opportuniteit.<br />
- De nieuwe initiatieven inzake ouderzorg (nieuwbouw<br />
rusthuis, dagverzorgingscentrum, serviceflats).<br />
- De nieuwbouw bij het rusthuis zal meer mogelijkheden<br />
bieden tot huisvesting.<br />
- Mensen uit de serviceflats zullen een veiliger gevoel<br />
hebben door de 24h permanentie in geval van nood.<br />
- De mogelijkheden die zullen ontstaan na het ontruimen<br />
van het oude gedeelte van het rusthuis.<br />
- aankoop bus mindermobiele bewoners.<br />
Bedreiging<br />
- de dienstverlening dreigt in het<br />
water te vallen als er niet heel<br />
dringend structurele maatregelen<br />
komen binnen het OCMW, EN als er<br />
niet dringend geluisterd wordt naar de<br />
roep om meer personeel (cfr invulling<br />
van personeelsnorm gerealiseerd voor<br />
slechts 62 %).<br />
- Het risico dat er door de grote<br />
uitgaven voor investeringen<br />
onvoldoende middelen zullen zijn<br />
voor de aanwerving van het<br />
noodzakelijke personeel.<br />
- Het wordt moeilijker en moeilijker<br />
om voldoende geschikt personeel te<br />
vinden (verpleegkundigen,<br />
verzorgenden, ….).<br />
- De onduidelijkheden i.v.m. de<br />
huisvesting van de sociale dienst en<br />
het secretariaat (kasteelhoeve).<br />
- Wonen voor bejaarden wordt voor<br />
de toekomst een probleem. Er is een<br />
duidelijke vergrijzing van de<br />
bevolking en het wordt meer en meer<br />
een probleem om aan de vraag te<br />
voldoen.<br />
141
- De hogere dagprijzen van het<br />
rusthuis maken dat er naar de<br />
toekomst toe opnieuw verschillende<br />
mensen zullen zijn die ten laste zullen<br />
komen van het OCMW. Inkomsten<br />
stijgen niet of onvoldoende mee.<br />
- verschillende<br />
loopbaanvoorzieningen (tijdskrediet,<br />
50+ maatregelen, …).<br />
- Regelmatig nieuwe opdrachten<br />
bovenop de huidige opdrachten,<br />
hetgeen leidt tot overbelasting van het<br />
personeel.<br />
142
IV.<br />
Geïntegreerde visie op lokaal sociaal beleid<br />
IV.1.<br />
Verwijzing naar het decreet betreffende het lokaal sociaal<br />
beleid<br />
Gemeente en OCMW maken samen één beleidsplan dat het lokaal sociaal beleid omvat. De visie die men<br />
formuleert moet geïntegreerd te zijn. Dit betekent dat het gaat om een visie op het gehele sociale beleid dat beide<br />
besturen voeren.<br />
In het decreet wordt verstaan onder lokaal sociaal beleid:<br />
“het geheel van de beleidsbepaling en acties van lokaal bestuur en de acties van lokale actoren, met<br />
het oog op het garanderen van de toegang van elke burger tot de rechten, vastgelegd in artikel 23 en<br />
artikel 24§3 van de Grondwet”.<br />
Art. 23 van de Grondwet zegt: "Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.<br />
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening houdend met de<br />
overeenkomstige plichten, de economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor de<br />
uitoefening bepalen.<br />
Die rechten omvatten inzonderheid :<br />
1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen<br />
werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het waarborgen van een zo hoog en stabiel mogelijk<br />
werkgelegenheidspeil, het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op<br />
informatie, overleg en collectief onderhandelen;<br />
2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische<br />
bijstand;<br />
3° het recht op een behoorlijke huisvesting;<br />
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;<br />
5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing."<br />
Art. 24, §3 van de Grondwet zegt:<br />
"Ieder heeft recht op onderwijs, met eerbiediging van de fundamentele rechten en vrijheden. De toegang tot het<br />
onderwijs is kosteloos tot het einde van de leerplicht.<br />
Alle leerlingen die leerplichtig zijn, hebben ten laste van de gemeenschap recht op een morele of religieuze<br />
opvoeding."<br />
<strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> beleid is dus het geheel van de beleidsbepaling en acties van het lokaal bestuur en de acties van<br />
lokale actoren, met het oog op het garanderen van de toegang van elke burger tot deze rechten.<br />
IV.2.<br />
Verwijzing naar het eerste lokaal sociaal beleidsplan<br />
In de inleiding werd reeds vermeld dat het begrip “lokaal sociaal beleid” inhoudelijk afgebakend werd in het<br />
eerste <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>. Er werd een diensten-doelgroepen-matrix opgesteld. Met behulp van deze<br />
matrix werd het begrip “<strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid” geclusterd rond een aantal thema’s. Ze vormen de basis voor de<br />
opbouw van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>:<br />
1. Individuele sociale hulpverlening;<br />
2. Wonen;<br />
3. Thuisondersteunende zorg;<br />
4. Wonen voor bejaarden;<br />
5. Werkgelegenheid;<br />
6. Kinderopvang;<br />
7. Socio-culturele participatie.<br />
143
IV.3.<br />
Verwijzing naar het bestuursakkoord gemeente – OCMW<br />
In het bestuursakkoord komen gemeente en OCMW overeen om een lokaal geïntegreerd welzijnsbeleid te<br />
voeren.<br />
Het welzijnsbeleid moet gedragen worden door OCMW en gemeentebestuur. Gemeente en OCMW engageren<br />
zich om gezamenlijk na te denken over het lokaal welzijnsbeleid en om samen en niet naast of tegen elkaar, het<br />
lokale welzijnsbeleid vorm te geven. Beide besturen hebben wettelijke taken inzake welzijn. Door<br />
gezamenlijke afspraken te maken en samen te werken, kan overlapping worden voorkomen, afstemming<br />
gerealiseerd en concurrentie tegen gegaan worden.<br />
Het gemeentebestuur erkent de coördinatietaak van het OCMW in het lokaal welzijnsbeleid. Het OCMW erkent<br />
dat het realiseren van een geïntegreerd lokaal welzijnsbeleid enkel lukt wanneer het gemeentebestuur in de<br />
gemeentelijke beleidsdomeinen de welzijnseffecten verrekent. Het gemeentebestuur engageert zich om in alle<br />
andere gemeentelijke beleidsdomeinen rekening te houden met de welzijnsaspecten en – effecten.<br />
IV.4.<br />
Verwijzing naar de strategische doelstellingen i.h.k. van het<br />
lokaal sociaal beleid<br />
Deze strategische doestellingen geven aan welke effecten men wil realiseren op langere termijn. 90<br />
Voor <strong>Hoeilaart</strong> werden de volgende strategische doelstellingen gekozen:<br />
- Individuele sociale hulpverlening<br />
• kwaliteit van het hulpverleningsaanbod verhogen<br />
• het aanbod overzichtelijker en bekender maken bij de bevolking<br />
- Wonen voor bejaarden<br />
• senioren ondersteunen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen<br />
• de dienstverlening toegankelijker maken<br />
• initiatieven stimuleren om het aanbod omtrent wonen voor bejaarden uit te breiden<br />
- Thuisondersteunende zorg<br />
• senioren ondersteunen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen<br />
- Wonen<br />
• aanbod betaalbare huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong> verhogen<br />
• het aanbod omtrent wonen overzichtelijker en bekender maken bij de bevolking<br />
• het aanbod omtrent wonen overzichtelijker en bekender maken bij de verschillende<br />
actoren betrokken bij huisvesting<br />
• bekender maken van de verschillende soorten huisvestingssteun<br />
- Kinderopvang<br />
• uitbreiding opvang 0-3 jarigen<br />
• ouders informeren omtrent de kinderopvangmogelijkheden in de gemeente<br />
• huidige kinderopvanginitiatieven en organisaties ondersteunen<br />
• vernieuwingen en noden in de kinderopvangsector blijven opvolgen<br />
- Werkgelegenheid<br />
• langdurig werklozen ondersteunen<br />
• werkgelegenheid in <strong>Hoeilaart</strong> stimuleren / ondersteunen<br />
• de tewerkstelling van kwetsbare doelgroepen ondersteunen<br />
90 Planningsmap <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid VVSG<br />
144
- Socio-culturele participatie<br />
• deelname van specifieke groepen van participanten stimuleren om aan socio-culturele<br />
initiatieven deel te nemen<br />
- <strong>Sociaal</strong> huis<br />
• de sociale hulpverlening moet zo laagdrempelig mogelijk worden gemaakt en op een<br />
kwaliteitsvolle manier worden aangeboden aan de inwoners<br />
145
V. Het meerjarenplan m.b.t. de gewenste acties en inzet van<br />
lokale middelen<br />
Op basis van de geïntegreerde visie worden enkele doelstellingen geformuleerd. Per thema formuleren we<br />
enkele strategische doelstellingen, operationele doelstellingen en acties: 91<br />
Een strategische doestelling verwijst naar de beleidseffecten die het lokaal bestuur wil bereiken, vaak op langere<br />
termijn. Dergelijke doestellingen zijn een middel om de visie te realiseren.<br />
Een operationele doelstelling bundelt verschillende acties en geeft aan hoe we een strategische doelstelling<br />
trachten te bereiken.<br />
Een acties is een activiteit die je onderneemt of project dat je opzet om een doelstelling te realiseren.<br />
V.1.<br />
Individuele sociale hulpverlening<br />
SD:<br />
kwaliteit van het hulpverleningsaanbod verhogen<br />
OD: het hulpverleningsaanbod overzichtelijker maken voor de verschillende diensten, om gerichte<br />
doorverwijzing mogelijk te maken<br />
Acties: -<br />
de verschillende hulpverleners op de hoogte houden van wijzigingen in de dienstverlening. Bijv.<br />
via mail, enz. aan alle diensten (bijv. diensten thuiszorg, CAW, enz.) een infogids van de gemeente<br />
bezorgen<br />
OD:<br />
overleg omtrent welzijn bevorderen<br />
Acties: -<br />
mogelijkheid onderzoeken om overleg te organiseren tussen de lokale diensten, eerstelijnsdiensten,<br />
gespecialiseerde diensten enz. om doorverwijzing te bevorderen<br />
mogelijkheid onderzoeken om het gezondheidsoverleg uit te breiden tot een welzijnsraad. Via dit<br />
overleg witte vlekken, overlappingen, enz. opsporen.<br />
SD:<br />
het aanbod overzichtelijker en bekender maken bij de bevolking<br />
OD: de inwoners van <strong>Hoeilaart</strong> informeren over de verschillende rechten / voordelen / diensten waarvan ze<br />
gebruik kunnen maken<br />
Acties: - de fiches voor de website rechtenverkenner opmaken en regelmatig aanpassen<br />
link website sociale kaart (waarin alle lokale welzijnsactoren worden opgenomen) toevoegen aan<br />
de gemeentelijke website<br />
- mogelijkheid onderzoeken om een sociale wegwijzer op te nemen op de website van <strong>Hoeilaart</strong>,<br />
gespecialiseerde diensten uitnodigen om regelmatig een zitdag te houden in het OCMW of<br />
gemeentehuis (zo de toegang tot de gespecialiseerde hulpverlening verhogen en drempels<br />
verlagen)<br />
- de informatie op de website regelmatig doornemen en aanpassen<br />
- verschillende loketten minimaal een overzicht geven van verschillende basisdiensten in <strong>Hoeilaart</strong><br />
- aparte folder met alle diensten voor senioren<br />
- regelmatig artikels in Hier <strong>Hoeilaart</strong> plaatsen binnen de rubriek welzijn<br />
- oproep in Hier <strong>Hoeilaart</strong> plaatsen om nieuwe vrijwilligers voor de minder mobiele centrale aan te<br />
trekken<br />
91 VVSG: planningsmap <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid<br />
146
OD:<br />
extra aandacht besteden aan de bekendmaking van het aanbod m.b.t. bepaalde problematieken<br />
Acties: - inwoners informeren omtrent de verschillende mogelijkheden bij overmatige schuldenlast. Bijv.<br />
informatiemoment organiseren, sensibiliseringsacties opzetten, enz.<br />
OD:<br />
sociaal huis realiseren<br />
Acties: -<br />
mogelijke invulling van het sociaal huis in <strong>Hoeilaart</strong> verder onderzoeken<br />
het concept sociaal huis uitwerken / uitvoeren<br />
V.2.<br />
Wonen voor bejaarden<br />
SD:<br />
senioren ondersteunen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen<br />
OD: senioren informeren omtrent de verschillende mogelijkheden binnen de thuiszorgdiensten en<br />
ondersteunende diensten<br />
Acties: -<br />
de verschillende organisaties en diensten toevoegen aan de gemeentelijke website en een link<br />
toevoegen met de websites van deze organisaties, regelmatig specifieke informatie in het<br />
gemeentelijk informatieblad plaatsen binnen de rubriek welzijn<br />
nieuwe organisaties / diensten automatisch in het gemeentelijk informatieblad vermelden<br />
OD:<br />
mantelzorg / vrijwilligerswerk stimuleren<br />
Acties: - de mantelzorgtoelage van de zorgverzekering en van het OCMW bekender maken<br />
mogelijkheden onderzoeken om de mantelzorgers te ondersteunen. Bijv. plannen omtrent<br />
uitbreiding kort- en dagopvang uitvoeren, mogelijkheid onderzoeken om een lokaal<br />
dienstencentrum op te richten, enz.<br />
- manieren zoeken om nieuwe vrijwilligers aan te trekken en blijvend te motiveren (bijv. indien het<br />
gezondheidsoverleg wordt uitgebreid tot een welzijnsraad onderzoeken of er een werkgroep<br />
vrijwilligers kan opgericht worden)<br />
OD: mogelijkheid onderzoeken om de thuisondersteunende diensten uit te breiden / of / stimuleren van het<br />
aanbod van de thuisondersteunende diensten<br />
Acties: -<br />
mogelijkheden onderzoeken om bepaalde diensten uit te breiden in overleg met andere<br />
Thuiszorgdiensten, mogelijkheid onderzoeken om nieuwe diensten aan te bieden, toelage<br />
thuiszorgorganisaties evalueren en/of blijven toekennen<br />
OD: stimuleren en bekender maken van de verschillende soorten huisvestingssteun om woningen aan te<br />
passen aan het ouder worden<br />
Acties: - zoeken naar mogelijkheden om mensen te sensibiliseren omtrent aanpassingen van de woning<br />
verschillende mogelijkheden behouden op de website om gerichte doorverwijzing mogelijk te<br />
maken<br />
- contact opnemen met externe partners om dit aanbod bekender te maken bij ouderen (bijv. via<br />
artsen, verpleegsters van het Wit-Gele kruis, zelfstandige verpleegsters, enz.)<br />
- overleg organiseren met de vzw Toegankelijkheidsbureau: mogelijkheid onderzoeken om een<br />
informatiemoment / zitdag te organiseren voor particulieren. Daarnaast ook andere mogelijkheden<br />
onderzoeken bijv. via het rechtstreeks beantwoorden van adviesvragen<br />
- overleg organiseren tussen de verschillende diensten om gerichte doorverwijzing te bevorderen<br />
147
OD: verhogen van de aandacht omtrent preventie / preventieactiviteiten, om het zelfstandig thuis wonen te<br />
bevorderen<br />
Acties: - overleggen met de betrokken partners om de verschillende soorten preventieve maatregelen<br />
bekender te maken de seniorenraad ondersteunen bij de organisaties van preventieactiviteiten. Bijv.<br />
door het ter beschikking stellen van infrastructuur, materiaal, enz.<br />
- mogelijkheden onderzoeken om preventieactiviteiten extra aandacht te geven<br />
OD:<br />
aandacht besteden aan de bevordering van de mobiliteit van ouderen<br />
Acties: - mogelijkheid onderzoeken om de dienst mindermobielencentrale bekender te maken / uit te breiden<br />
belbus promoten (bus OCMW voor rolstoelgebruikers, enz.)<br />
- andere vervoersmogelijkheden bekender maken (rode kruis, taxibedrijf, …)<br />
SD:<br />
OD:<br />
de dienstverlening toegankelijker maken<br />
initiatieven nemen om de dienstverlening toegankelijker te maken<br />
Acties: -<br />
mogelijkheid onderzoeken om een centraal infopunt / aanspreekpunt te realiseren (of extra<br />
aandacht besteden aan deze doelgroep bij de uitwerking van het concept sociaal huis)<br />
SD:<br />
OD:<br />
initiatieven stimuleren om het aanbod omtrent wonen voor bejaarden uit te breiden<br />
als lokaal bestuur zelf initiatieven nemen om het aanbod wonen voor bejaarden uit te breiden<br />
Acties: - plannen omtrent uitbreiding rusthuis, kort- en dagopvang uitvoeren<br />
- plannen omtrent bouw serviceflats uitvoeren<br />
OD:<br />
overleg organiseren met externe partners<br />
Acties: - zoeken naar andere mogelijkheden / initiatieven / projecten<br />
- overleggen met naburige gemeenten<br />
V.3.<br />
Thuisondersteunende zorg<br />
Zie onderdeel wonen voor bejaarden<br />
SD:<br />
senioren ondersteunen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen<br />
V.4.<br />
Wonen<br />
SD:<br />
OD:<br />
aanbod betaalbare huisvesting in <strong>Hoeilaart</strong> verhogen<br />
initiatieven stimuleren om het aanbod uit te breiden<br />
Acties: -<br />
uitwerken van overlegmomenten met Webra, volkshuisvesting<br />
OD:<br />
als gemeentebestuur zelf een aantal initiatieven nemen om het aanbod uit te breiden<br />
Acties: - evaluatie van het gebruik van het voorkooprecht<br />
- mogelijkheden onderzoeken om een enquête uit te voeren omtrent het aanbod wonen voor jongeren<br />
- mogelijkheden omtrent nieuwe verkavelingen onderzoeken<br />
- mogelijkheden onderzoeken omtrent het project van Opbouwwerk Haviland ivm <strong>Lokaal</strong><br />
148
Woonbeleid<br />
- verdere uitwerking van enkele projecten: renovatie- en herstellingswerken Sloesveld, verdere<br />
uitwerking van het project in de Vandenbroeckstraat, aanpassing van de belastings- en<br />
subsdidiereglementen (ook omtrent duurzaamheid), verder zoeken naar gronden specifiek voor<br />
jongeren, …<br />
SD:<br />
OD:<br />
het aanbod omtrent wonen overzichtelijker en bekender maken bij de bevolking<br />
mensen informeren omtrent de verschillende soorten huisvestingssteun in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Acties: - informatie op de website behouden en regelmatig updaten<br />
- mogelijkheden onderzoeken om mensen beter te informeren<br />
- mensen informeren omtrent de mogelijkheden tot het verkrijgen van gratis advies van een notaris<br />
SD:<br />
het aanbod omtrent wonen overzichtelijker en bekender maken bij de verschillende<br />
actoren betrokken bij huisvesting<br />
OD: meer overleg en samenwerking realiseren tussen de verschillende actoren die betrokken zijn bij<br />
huisvesting<br />
Acties: - overleg organiseren met de verschillende actoren<br />
- mogelijkheid onderzoeken om structureel overleg tussen de actoren te realiseren<br />
- nauwere samenwerking opbouwen tussen OCMW en huisvestingsmaatschappijen, zodat alle<br />
partijen een beter zicht krijgen op vrijstaande woningen<br />
SD:<br />
bekender maken van de verschillende soorten huisvestingssteun<br />
OD: evalueren en opvolgen van de tussenkomsten op het vlak van huisvesting, zowel van het OCMW als van<br />
de Vlaamse Overheid<br />
Acties: -<br />
evalueren en opvolgen van de huurtoelage, verwarmingstoelage, enz.<br />
V.5.<br />
Kinderopvang<br />
SD:<br />
OD:<br />
uitbreiding opvang 0-3 jarigen<br />
nieuwe zelfstandige onthaalmoeders aantrekken<br />
Acties: - regelmatig een oproep naar nieuwe onthaalmoeders plaatsen in het gemeentelijk informatieblad<br />
- oproep naar nieuwe onthaalmoeders behouden op de website<br />
- folders met een oproep naar nieuwe zelfstandige onthaalmoeders opmaken en verspreiden<br />
OD:<br />
nieuwe onthaalmoeders aangesloten bij de Dienst Opvanggezinnen (DOG) aantrekken<br />
Acties: - regelmatig een oproep naar nieuwe onthaalmoeders aangesloten bij de DOG plaatsen in het<br />
gemeentelijk informatieblad<br />
- oproep naar nieuwe onthaalmoeders aangesloten bij de DOG behouden op de website<br />
- folders van de DOG met een oproep naar nieuwe onthaalmoeders blijven verspreiden<br />
OD:<br />
mogelijkheid onderzoeken omtrent oprichting / uitbreiding kinderdagverblijf of mini-crèche<br />
Acties: - kosten en subsidiemogelijkheden onderzoeken<br />
- contact opnemen met externe organisaties die zelf initiatieven oprichten<br />
149
SD:<br />
OD:<br />
ouders informeren omtrent de kinderopvangmogelijkheden in de gemeente<br />
informatie verspreiden<br />
Acties: - folders verspreiden en informatie regelmatig aanpassen<br />
- informatie op de website behouden en regelmatig aanpassen<br />
- de mogelijkheid van een CKO / centraal informatiepunt onderzoeken<br />
- de beide scholen blijven bij de start van het schooljaar een overzicht van alle snipperdagen aan de<br />
ouders geven<br />
- verdere bekendmaking van de gemeentelijke vakantiewerking<br />
OD:<br />
ouders informeren over de mogelijkheden bij ziekte van hun kind<br />
Acties: - ziekenfondsen blijven vermelden in de folder (Zij bieden thuisoppas voor zieke kinderen)<br />
- ouders attent blijven maken op de nationale CAO nr. 45 van 19 december 1989 die een recht op 10<br />
dagen onbetaald sociaal verlof per jaar voorziet, waarvan in sommige sectoren of bedrijven een<br />
gedeelte betaald wordt<br />
- omtrent dit probleem overleggen met het PWA en mogelijkheden onderzoeken<br />
SD:<br />
OD:<br />
huidige kinderopvanginitiatieven en organisaties ondersteunen<br />
kwaliteit van de dagopvang in de gemeente verhogen<br />
Acties: - bedrag ter ondersteuning van de onthaalmoeders blijven toekennen<br />
- jaarlijks 2 vormingen blijven organiseren<br />
- éénmaal per jaar een infoavond of activiteit voor de kinderopvangsector blijven organiseren<br />
- rommelmarkt voor speelgoed blijven organiseren<br />
- mogelijkheid onderzoeken om een uitleenkoffer samenstellen voor de onthaalmoeders (en scholen)<br />
met materiaal van de speelpleinen<br />
OD: kwaliteit buitenschoolse (m.i.v. na- en voorschoolse) kinderopvang in de scholen van de gemeente<br />
verhogen<br />
Acties: - bedrag ter ondersteuning blijven toekennen<br />
- mogelijkheid onderzoeken om een uitleenkoffer samenstellen voor de scholen (en onthaalmoeders)<br />
met materiaal van de speelpleinen<br />
SD:<br />
OD:<br />
vernieuwingen en noden in de kinderopvangsector blijven opvolgen<br />
actief blijven samenwerken met het Lokale Overleg Kinderopvang<br />
Acties: -<br />
regelmatig overleg met het LOK blijven organiseren<br />
OD:<br />
mogelijkheden in de kinderopvangsector onderzoeken<br />
Acties: - vorm van centrum kinderopvang onderzoeken<br />
- mogelijkheden en noden onderzoeken om vanuit de gemeente voor-, na- en buitenschoolse<br />
kinderopvang te organiseren<br />
- mogelijkheden onderzoeken om de speelpleinwerking voor de kleinsten uit te breiden<br />
150
V.6.<br />
Werkgelegenheid<br />
SD:<br />
OD:<br />
langdurig werklozen ondersteunen<br />
sociale tewerkstellingsprojecten organiseren / stimuleren<br />
Acties: - verder opvolging strijkwinkel<br />
- zoeken naar manieren om langdurig werklozen / PWA-ers te motiveren<br />
- gemeente en OCMW blijven fungeren als werkgever i.h.k. van art. 60 § 7<br />
- waar mogelijk kansen geven aan langdurig werklozen via ACTIVA-plan of de SINE-maatregel<br />
(sociale inschakelingseconomie)<br />
- sociale tewerkstelling stimuleren via een project te vergelijken met Overijse omtrent de serres<br />
OD:<br />
informatie ter beschikking stellen / langdurig werklozen informeren<br />
Acties: - WIS-computer behouden in de gemeente<br />
- bekender maken van de mogelijkheid om op de twee computers in de bibliotheek vacatures en<br />
andere informatie te raadplegen<br />
- mensen informeren omtrent het bestaan van de werkwinkel, PWA en dienstenonderneming<br />
- bestaande brochures met de tewerkstellingsinitiatieven en begeleidingsactiviteiten blijven<br />
verspreiden<br />
OD:<br />
OD:<br />
werkgelegenheid in <strong>Hoeilaart</strong> stimuleren / ondersteunen<br />
het lokaal bestuur werkt actief mee aan de werking van de lokale werkwinkel<br />
Acties: - manieren zoeken om de werkwinkel bekender te maken. Bijv. in het gemeentelijk infoblad en op<br />
de website plaatsen<br />
- actief blijven meewerken aan het forum lokale werkwinkel, samenwerking met de regionale<br />
actoren uitbreiden bijv. via dit forum<br />
SD:<br />
OD:<br />
de tewerkstelling van kwetsbare doelgroepen ondersteunen<br />
mogelijkheden tot actievere en individuele begeleiding via de regionale actoren<br />
Acties: - overleg samenroepen<br />
- zoeken naar manieren om langdurig werklozen / PWA-ers te motiveren<br />
- gemeente en OCMW blijven fungeren als werkgever i.h.k. van art. 60 § 7 (indien er cliënten zijn<br />
die hiervoor in aanmerking komen)<br />
V.7.<br />
Socio-culturele participatie<br />
SD: deelname van specifieke groepen van participanten stimuleren om aan socio-culturele initiatieven<br />
deel te nemen<br />
OD:<br />
meer aandacht besteden aan de financiële tegemoetkoming voor specifieke groepen van participanten<br />
Acties: - mogelijkheid onderzoeken om de doelgroep die in aanmerking komt voor de financiële<br />
tegemoetkoming van het OCMW uit te breiden en/of mogelijkheden onderzoeken om het budget<br />
op een andere manier te besteden voor deze doelgroep bijv. zelf zaken organiseren op een<br />
structurele manier<br />
- mogelijkheid onderzoeken om specifieke groepen van participanten gratis toegang te verlenen<br />
- zoeken naar mogelijkheden om de cultuurwaardebons op andere manieren te verspreiden<br />
151
OD: socio-culturele initiatieven stimuleren om meer aandacht te besteden aan specifieke groepen van<br />
participanten<br />
Acties: - mogelijkheid onderzoeken om laagdrempelig initiatieven te ondersteunen<br />
- verenigingen informeren omtrent de mogelijkheden tot het nemen van initiatieven i.s.m. specifieke<br />
doelgroepen (eventueel in de toekomst ter bespreking toevoegen aan de agenda van het overleg<br />
tussen de verschillende raden)<br />
- mogelijkheid onderzoeken om de realisatie van projecten te ondersteunen / aan te moedigen (bv.<br />
Wijk in de kijker, dorpsrestaurant, …)<br />
- i.s.m. de jeugdraad, sportraad, cultuurraad mogelijkheden onderzoeken, overleg m.b.t. dit thema<br />
organiseren<br />
OD:<br />
verspreiding van aangepaste informatie verhogen / toegankelijkheid informatie verhogen<br />
Acties: - infoborden, aanplakzuilen, … (blijven) voorzien<br />
- aanbod omtrent gratis inschrijving, ontlening en gebruik internet in de bibliotheek bekender maken<br />
bij kwetsbare groepen<br />
- de cultuurcheques van de Vlaamse Gemeenschapscommissie bekender maken<br />
152
VI.<br />
Taakverdeling en werkafspraken tussen gemeente en<br />
OCMW<br />
In dit hoofdstuk wordt de taakverdeling en werkafspraken tussen gemeente en OCMW besproken m.b.t. de<br />
uitvoering van het meerjarenplan en de coördinerende rol van het lokaal bestuur.<br />
De gemeente en het OCMW van <strong>Hoeilaart</strong> komen overeen om een lokaal geïntegreerd welzijnsbeleid te voeren.<br />
Daartoe worden volgende afspraken gemaakt:<br />
VI.1.<br />
Samen aan welzijn werken<br />
Het welzijnsbeleid moet gedragen worden door OCMW en gemeentebestuur. Gemeente en OCMW engageren<br />
zich om gezamenlijk na te denken over het lokaal welzijnsbeleid en om samen en niet naast of tegen elkaar, het<br />
lokale welzijnsbeleid vorm te geven. Beide besturen hebben wettelijke taken inzake welzijn. Door<br />
gezamenlijke afspraken te maken en samen te werken, kan overlapping worden voorkomen, afstemming<br />
gerealiseerd en concurrentie tegen gegaan worden.<br />
OCMW en gemeentebestuur maken volgende afspraken over de organisatie van het ambtelijk overleg tussen het<br />
personeel van beide besturen inzake voorbereiding en uitvoering van het lokaal welzijnsbeleid: tweemaal per<br />
jaar zullen de secretarissen en de betrokken personeelsleden van gemeente en OCMW samen komen (vóór- en<br />
najaar) dit ter voorbereiding en uitvoering van het lokaal welzijnsbeleid.<br />
OCMW en gemeente zullen de burger over de welzijnstaken duidelijk informeren via het infoblad en via de<br />
website.<br />
Het gemeentebestuur erkent de coördinatietaak van het OCMW in het lokaal welzijnsbeleid. Het OCMW erkent<br />
dat het realiseren van een geïntegreerd lokaal welzijnsbeleid enkel lukt wanneer het gemeentebestuur in de<br />
gemeentelijke beleidsdomeinen de welzijnseffecten verrekent. Het gemeentebestuur engageert zich om in alle<br />
andere gemeentelijke beleidsdomeinen rekening te houden met de welzijnsaspecten en – effecten.<br />
VI.2.<br />
Taakverdeling<br />
Het gemeentebestuur en het OCMW kiezen samen voor volgende taakverdeling:<br />
Gemeente en OCMW nemen elk specifieke welzijnstaken op zich. De taken zijn complementair aan elkaar en<br />
worden in deze overeenkomst duidelijk afgebakend.<br />
OCMW en gemeente blijven gedurende de rest van de legislatuur overleg plegen. Op het college wordt het<br />
globale welzijnsbeleid uitgetekend en bewaakt.<br />
Het OCMW is het eerste aanspreekpunt voor de burger in verband met welzijn, maar verwijst door naar de<br />
gemeentelijke diensten voor die domeinen die de gemeente behartigt.<br />
De taakverdeling en het loket waar de burger voor welzijnsmateries terecht kan, worden duidelijke<br />
gecommuniceerd aan de burgers.<br />
Taakafspraken<br />
Niet toegewezen taken zijn voor het OCMW. Op advies van het college kunnen de raad voor maatschappelijk<br />
welzijn en de gemeenteraad, indien nodig, nieuwe toewijzingen beslissen.<br />
153
VI.3.<br />
Financiën<br />
Het gemeentebestuur garandeert voldoende middelen voor het uitvoeren van de welzijnstaken toegewezen aan<br />
het OCMW.<br />
Van het gemeentefonds ontvangt het OCMW jaarlijks het minimumbedrag tenzij de gemeenteraad anders<br />
beslist.<br />
154
VII.<br />
<strong>Sociaal</strong> huis<br />
VII.1.<br />
Decreet betreffende het lokaal sociaal beleid<br />
Het decreet lokaal sociaal beleid legt op dat het lokaal bestuur een <strong>Sociaal</strong> Huis realiseert om de doelstellingen<br />
van het lokaal sociaal beleid te bereiken, zijnde de maximale toegankelijkheid van de sociale dienstverlening<br />
voor elke burger en het optimale bereik van de beoogde doelgroep.<br />
Daartoe heeft het <strong>Sociaal</strong> Huis volgende opdrachten:<br />
-informatie verstrekken over onder meer de mogelijke opvang- en hulpvormen en bestaande voorzieningen die<br />
opvang en hulp aanbieden op het lokale en regionale niveau;<br />
-een loketfunctie, die minimaal wordt verwezenlijkt door het tot stand brengen van een gezamenlijk loket dat op<br />
een geïntegreerde wijze toegang verschaft tot de sociale dienstverlening van het lokaaal bestuur (OCMW en<br />
gemeente);<br />
-een doorverwijsfunctie, die tot stand wordt gebracht door een ruime samenwerking met lokale actoren.<br />
Volgens het decreet moest dit gerealiseerd zijn tegen 1 januari 2007. <strong>Hoeilaart</strong> bekwam uitstel tot maximaal 22<br />
mei 2009.<br />
VII.2.<br />
Het sociaal huis in <strong>Hoeilaart</strong><br />
Uit de omgevings- en SWOT-analyses bleek dat het voor een burger steeds moeilijker wordt om zijn weg te<br />
vinden in de dienstverlening die wordt aangeboden door de vele sociale actoren, publiek en privé. Niet alleen<br />
zijn de noden complexer geworden, maar ook het aanbod van de hulpverlening is niet voldoende gekend en niet<br />
doorzichtig genoeg voor degenen die een (hulp)vraag hebben.<br />
Dit brengt ons tot de laatste strategische doelstelling.<br />
SD: De sociale hulpverlening moet zo laagdrempelig mogelijk worden gemaakt en op een<br />
kwaliteitsvolle manier worden aangeboden aan de inwoners<br />
OD:<br />
Ten laatste tegen 22 mei 2009 wordt er een <strong>Sociaal</strong> Huis gerealiseerd in de gemeente <strong>Hoeilaart</strong><br />
Acties:<br />
-er wordt een gezamenlijk loket tot stand gebracht, dat op geïntegreerde wijze toegang verschaft tot de sociale<br />
dienstverlening van het lokaal bestuur<br />
-daartoe wordt er een gezamenlijke locatie aangeduid voor het OCMW en de dienst welzijn van de gemeente<br />
-dit loket zal bestaan uit een balie, waar de baliemedewerker de vragen eerst opvangt, in de mate van het<br />
mogelijk beantwoordt en verder doorverwijst naar de aangewezen dienst (maatschappelijk werker van het<br />
OCMW of andere diensten)<br />
-hiertoe zal deze baliemedewerker de nodige vorming volgen en op de hoogte worden gebracht van de werking<br />
van de verschillende actoren in de sociale hulpverlening<br />
-er wordt naar gestreefd om de bredere bevolking te bereiken en zich niet uitsluitend te richten naar een<br />
kansarme doelgroep, de drempel wordt zo laag mogelijk gehouden<br />
-de bevolking zal uitgebreid worden geïnformeerd over het bestaan en de doelstellingen van het <strong>Sociaal</strong> Huis<br />
155
-om de samenwerking tussen het OCMW en de dienst welzijn van de gemeente in het kader van het <strong>Sociaal</strong> Huis<br />
vlot te laten verlopen, wordt een periodiek structureel overleg geïnstalleerd, zowel op ambtelijk als op<br />
bestuurlijk niveau, tussen het OCMW en de gemeente<br />
-er wordt onderzocht in hoeverre sociale dienstverleners en sociale actoren vanuit de privé-sector, zowel op<br />
plaatselijk als op regionaal niveau, kunnen worden betrokken bij de werking van het <strong>Sociaal</strong> Huis<br />
-de inwoners zullen op een verstaanbare manier worden geïnformeerd over het aanbod van de sociale<br />
dienstverlening in de regio<br />
-daartoe zal er een uitgebreid sociaal luik worden toegevoegd aan de gemeentelijke infogids en op de<br />
gemeentelijke website (‘sociale kaart’), die up-to-date worden gehouden, en zal er in het gemeentelijk infoblad<br />
systematisch een welzijnsrubriek worden opgenomen<br />
-de mogelijkheid zal worden onderzocht om een soort “digitaal sociaal huis/digitaal sociaal loket” te realiseren<br />
waarop de inwoners beroep kunnen doen<br />
-er zal een personeelslid van het OCMW of van de dienst welzijn van de gemeente worden aangesteld als<br />
verantwoordelijke voor het actueel houden van deze gegevens (zoals gevraagd zal worden door de Vlaamse<br />
Gemeenschap)<br />
156
VIII.<br />
Participatie<br />
VIII.1. Inleiding<br />
Het decreet betreffende het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid legt tevens de verplichting op de lokale actoren en de<br />
bevolking te betrekken bij de opstelling, de uitvoering en de voortgang van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid.<br />
In dit hoofdstuk staan we stil bij de bedoeling van het luik participatie en de wijze waarop de lokale actoren en<br />
de bevolking werden betrokken bij de opmaak van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> van <strong>Hoeilaart</strong> en hoe we dit in<br />
de toekomst zullen vormgeven.<br />
VIII.2. Doel participatie<br />
Het decreet <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid vormt uiteraard geen startpunt voor wat participatie van burgers of privéorganisaties<br />
betreft. In de praktijk is participatie namelijk een permanent gegeven. Er wordt voortdurend<br />
gecommuniceerd met actoren en met de bevolking. Daarnaast zijn er ook verschillende raden en platformen<br />
actief, die gebruikt worden als sturings- en overlegorgaan voor het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid. Via aanpassingen aan<br />
deze kanalen of via aanvullingen met andere kanalen kan de participatie van burgers en actoren nog verbeterd<br />
worden.<br />
Burgers en specifieke doelgroepen worden dus nu reeds op verschillende wijzen betrokken bij het beleid door<br />
het lokaal bestuur om de sociale dienst- en hulpverlening te verbeteren. Het betrekken van burgers gebeurt nu<br />
o.m. vanwege hun expertise als gebruiker m.b.t. een bepaalde problematiek. Dit gebeurt via interviews,<br />
enquêtes, behoefteonderzoeken, klachten- en ombudsprocedures, tevredenheidsmetingen, evaluaties of actieve<br />
participatie in werkgroepen. De resultaten worden gebruikt voor de bijsturing van het aanbod of de<br />
communicatie over dat aanbod.<br />
Ook actoren worden betrokken bij de opmaak van het beleidsplan, omdat zij mee het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid<br />
vormgeven in de praktijk.<br />
Het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid moet uiteraard ook het minderhedenbeleid en het beleid naar kansarmen toe<br />
omvatten. Het opzetten van participatie met deze groepen is echter niet evident. Het is bijgevolg belangrijk om<br />
inzake sociaal beleid een structurele band op te bouwen met (vertegenwoordigers van) minderheden, armen,<br />
kwetsbare groepen.<br />
Via een rechtstreekse participatie van de burgers en actoren wil men in kanalen voorzien om het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong><br />
Beleid meer gedragen te maken met aandacht voor de reële behoeften en noden.<br />
VIII.3. Participatie in <strong>Hoeilaart</strong><br />
In het eerste <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong> werd ervoor gekozen om vooral te werken met bestaande inspraak- en<br />
overlegorganen en met bestaand materiaal. Er werd een dienstendoelgroepenmatrix opgemaakt die ons een beeld<br />
geeft van organisaties die langs de aanbodzijde actief zijn en waarmee overleg kan georganiseerd worden. Per<br />
thema werden de mogelijke gesprekspartners/organen/bronnen weergegeven.<br />
Participatie van de beleidsorganen<br />
Overeenkomstig art. 4, paragraaf 3 van het decreet betreffende het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid moet het beleidsplan<br />
worden goedgekeurd door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn en de Gemeenteraad.<br />
Bovendien werden de verschillende onderdelen van het beleidsplan voorgelegd aan het college, om bijsturing<br />
tijdig mogelijk te maken.<br />
157
Participatie van actoren<br />
Alle actoren werden geïnformeerd over het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid in <strong>Hoeilaart</strong>. Bovendien werd er in september<br />
2006 een participatiedag georganiseerd door de coördinatiegroep <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid. Doelpubliek waren alle<br />
actoren die betrokken zijn bij het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid in <strong>Hoeilaart</strong>. Op deze manier werden ze geïnformeerd<br />
over de stand van zaken van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid en werd er nuttige informatie verzameld m.b.t. de<br />
verschillende thema’s uit het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>. Ter voorbereiding van de participatiedag werd een<br />
korte vragenlijst meegestuurd. Alle informatie werd verwerkt in het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>. Er werden vele<br />
actoren uitgenodigd, maar de opkomst was eerder beperkt.<br />
Daarnaast werden er ook enkele actoren uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek.<br />
Van zodra de volledige omgevingsanalyse afgewerkt was, werden alle actoren hiervan op de hoogte gebracht.<br />
De analyse kon geraadpleegd worden op de website, waarbij alle actoren gevraagd werd om opmerkingen en<br />
suggesties door te geven. Op deze manier werd de analyse waar nodig bijgestuurd.<br />
Via verschillende participatievormen werden actoren dus niet alleen geïnformeerd, maar ook geraadpleegd.<br />
Daarnaast kregen ze de gelegenheid om het lokale bestuur te adviseren omtrent het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid in de<br />
toekomst.<br />
Participatie van personeelsleden<br />
Uiteraard mag niet uit het oog verloren worden dat de medewerkers van gemeente en OCMW een belangrijke<br />
informatiebron zijn. Vanuit hun functie hebben zij een goed zicht op de behoeften en wensen van de gebruikers.<br />
Bijgevolg werden allerlei personeelsleden van gemeente en personeel betrokken bij de opmaak van de<br />
verschillende onderdelen van het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> <strong>Beleidsplan</strong>.<br />
Ook de coördinatiegroep is samengesteld uit personeel van gemeente en OCMW. Voor <strong>Hoeilaart</strong> is de<br />
samenstelling als volgt:<br />
An Stroobants – Maatschappelijk Werkster - verantwoordelijk voor thuiszorg (OCMW)<br />
Geert Raymaekers – Gemeentesecretaris<br />
Geert Vandenbroucke – OCMW-secretaris<br />
Ine Leemans – Bestuurssecretaris/Diensthoofd (Gemeente)<br />
Katrien Vanderlinden – Directrice Rust- en Verzorgingstehuis (OCMW)<br />
Marc Vanthuyne – Hoofdmaatschappelijk werker (OCMW)<br />
Ryn Huybrechts – Maatschappelijk werkster (Gemeente)<br />
Deze coördinatiegroep draagt de verantwoordelijkheid voor het volledige planningsproces. Hij waakt over de<br />
intrinsieke kwaliteit van het plan en de vooruitgang van het planningsproces. Daarbij houdt de coördinatiegroep<br />
rekening met de eisen die worden gesteld door het decreet op het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid. De coördinatiegroep<br />
vormt de verbinding tussen de beleidsgroep en het operationele niveau en zorgt ervoor dat de input vanuit de<br />
verschillende clusters op elkaar wordt afgestemd en geïntegreerd.<br />
Geraadpleegde beleidsplannen, verslagen, rapporten, enz.<br />
Er bestaan reeds verschillende beleidsplannen, rapporten, jaarverslagen, enz. die ons een beeld geven van de<br />
situatie van <strong>Hoeilaart</strong> en daarbuiten m.b.t. de verschillende clusters. Deze informatie werd uiteraard<br />
geraadpleegd om dit plan op te stellen. Bijv. jeugdwerkbeleidsplan, lokaal beleidsplan kinderopvang,<br />
cultuurbeleidsplan, seniorenbehoefteonderzoek, enz.<br />
Participatie van overlegorganen en adviesraden<br />
Alle overlegorganen en adviesraden werden geïnformeerd over het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid in <strong>Hoeilaart</strong> en tevens<br />
uitgenodigd op de participatiedag. Bij sommige overlegorganen en raden werd het <strong>Lokaal</strong> <strong>Sociaal</strong> Beleid ook ter<br />
bespreking toegevoegd aan de agenda.<br />
Participatie van bevolking<br />
De participatie van burgers en specifieke doelgroepen kan gezien worden als een remedie tegen de zogenaamde<br />
kloof tussen burger en politiek. Directe participatievormen worden dan gezien als een gezonde aanvulling van<br />
het bestaande vertegenwoordigende systeem.<br />
158
Doelstelling van deze participatie:<br />
- het nagaan van de kennis van burgers of specifieke doelgroepen over dienstverlening, maatregelen,<br />
hulpverlening<br />
- de beoordeling van de dienstverlening via bijv. klachteninventarisering, knelpunteninventarisering,<br />
tevredenheidsmetingen<br />
- het inventariseren van behoeften met het oog op het bijsturen van het beleid en het verhogen van efficiëntie<br />
en effectiviteit van de (communicatie over de) dienstverlening.<br />
In het verleden werden er verschillende onderzoeken uitgevoerd in <strong>Hoeilaart</strong>. Er werd voor gekozen om gebruik<br />
te maken van informatie die verzameld werd i.h.k. van reeds bestaande beleidsplannen, verslagen en<br />
onderzoeken.<br />
Ook in de toekomst zullen de verschillende actoren en de bevolking betrokken worden bij het lokaal sociaal<br />
beleid.<br />
159
IX.<br />
Bijlagen<br />
- Diensten-doelgroepen-matrix<br />
- Lijst met afkortingen<br />
- Bestuursakkoord gemeente - OCMW<br />
- Uitstel oprichting sociaal huis<br />
- Gemeenteraadsbeslissing inzake goedkeuring van de statuten en de samenstelling van het lokaal<br />
overleg kinderopvang (LOK)<br />
- Gunstig advies van het LOK inzake het lokaal sociaal beleidsplan<br />
160