en econoMie - MBO Raad

10
3. De betekenis van het mbo voor
de economie
3.1 Inleiding
In het vorige hoofdstuk is ingegaan op de economische
agenda van Nederland en Europa en de uitdagingen die er
liggen voor de komende jaren. In dit hoofdstuk gaan we in op
de betekenis van het mbo voor de economie en de uitdagingen
waar het mbo voor staat om hun betekenis en bijdrage te
maximaliseren. We kijken daarbij naar de bijdrage van het
mbo als toeleverancier van de arbeidsmarkt en de bijdrage van
het mbo aan kennis en innovatie.
3.2 Arbeidsmarkt en het mbo
In het vorige hoofdstuk is ingegaan op een aantal
economische uitdagingen die ook hun doorwerking hebben in
het mbo. Krimp heeft bijvoorbeeld ook gevolgen voor het mbo
doordat een daling in de bevolkingsgroei automatisch leidt tot
een daling in het studentenaantal. Het sluiten van bepaalde
opleidingen is onontkoombaar wanneer blijkt dat deze niet
meer bedrijfseconomisch rendabel zijn.
In Nederland werken 2,5 mln. mensen met een mbo
opleiding, 40% van de beroepsbevolking heeft een mbo
diploma. Het mbo is daarmee de hofleverancier van de
arbeidsmarkt.
Dat betekent dat een substantieel deel van de Nederlandse
economie wordt gedragen door mbo’ers. Aanvoer van
voldoende mbo gediplomeerden is daarom van groot belang
voor de economie. Andersom gesteld, bij een groot tekort
aan mbo gediplomeerden zal de economie stokken. Naast
de kwantitatieve discrepantie is er ook een kwalitatieve
mismatch op de arbeidsmarkt. De vraag naar de hogere
mbo niveaus 3 en 4 zal alleen maar toenemen en de reserve
vanuit de (jeugd) werkloosheid en stille (thuiszittende)
arbeidsreserve zit met name op niveau 1 en 2 zonder veel
werkervaring.
Mbo instellingen zijn met een breed scala aan dienstverlening
voor een brede groep van afnemers actief om de (regionale)
arbeidsmarkt van goed geschoold personeel te voorzien.
Hoewel dit per instelling verschilt, is de vraag van de
arbeidsmarkt bij steeds meer mbo-instellingen een
belangrijk uitgangspunt in het opleidingsbeleid, en bij
werving van studenten en bij de uitvoering van studie- en
beroepskeuzeoriëntatie, maar ook bij het opscholen en
bijscholen van werkenden en werklozen. Zie de figuur
bovenaan pagina 12.
ROC Westerschelde
In Zeeland zijn er vier Voortgezet Onderwijs instellingen, waarvan het MBO de hoogste onderwijsvorm is. Het mbo
is een belangrijke pull factor voor de vestiging van bedrijven in bijvoorbeeld de procestechnologie, ambachten en
toerisme. Doordat de meeste grote bedrijven kapitaalintensief en grondgebonden zijn, is verplaatsen erg moeilijk.
Deze bedrijven zijn voor een groot deel afhankelijk van de regionale onderwijsinfrastructuur. Een goede samenwerking
tussen het bedrijfsleven en het mbo is daarom erg belangrijk.
ROC Westerschelde in Terneuzen werkt nauw samen met het bedrijfsleven en anticipeert daarmee op de komende
veranderingen op de arbeidsmarkt. Het ROC speelt daarbij in op de diversiteit van de streek en de scholingsvragen
die hierop aansluiten. Het ROC is daardoor dé kennisleverancier voor bedrijven en organisaties en zorgt voor
een goede aansluiting van het beroepsonderwijs op de markt.
Een voorbeeld van samenwerking tussen het bedrijfsleven en het ROC is het chemie bedrijf DOW Terneuzen. DOW
investeerde een miljoen euro in scheikunde apparatuur, de investeringen betaalde zich uit in een groei van het
aantal leerlingen voor een chemische-technische studie. Hierdoor blijft het arbeidspotentieel op peil en sluiten de
opleidingen aan op de behoeften vanuit de markt.