en econoMie - MBO Raad

16
3.4 Bedreigingen economische
betekenis mbo
In voorgaande hoofdstukken zijn we ingegaan om de
economische uitdagingen en op de huidige betekenis en
bijdrage van het mbo aan de economie.
Het totaal aantal studenten neemt op langere termijn af. De
verschillen per regio zijn echter groot. De continuïteit van
een gedifferentieerd aanbod aan onderwijsvoorzieningen
in bepaalde regio’s komt steeds meer onder druk te staan
(Kerend Tij, Taskforce Zeeland).
Het mbo investeert op dit moment onder andere via
arrangementen in samenwerking met het bedrijfsleven
in nieuwe technieken, methoden en kennisvergrotende
leerwerkomgevingen. Jaarlijks leveren ROC’s, AOC’s en
vakinstellingen ongeveer 100.000 nieuwe gediplomeerden,
die instromen op de arbeidsmarkt met een goede
arbeidsmarktpositie (aldus recent onderzoek van de RWI).
Tegelijkertijd staat het mbo voor een aantal uitdagingen, zoals
krimp in regio’s als Limburg en Zeeland en grootstedelijke
problematiek in de grote gemeenten, waardoor de
economische en maatschappelijke betekenis van het mbo
onder druk kan komen te staan. In het belang van het behoud
en de versterking van de randvoorwaarden voor economische
groei is alertheid geboden op de volgende punten.
Leidsche Instrumentenmakersschool
De Leidsche Instumentenmakersschool bestaat
al sinds 1901 en is ontstaan uit een initiatief van
de beroemde natuurkundige en Nobelprijswinnaar
Prof. Dr. Kamerlingh Onnes. Vanaf 1997 is de
LiS gevestigd op het Leidse BioScience Park, op
steenworp afstand van twee universitaire laboratoria
en verschillende wetenschappelijke bedrijven.
Hierdoor is er nauw contact met de afnemers en in
sommige gevallen ontwerpers van instrumenten
uit de wetenschappelijke wereld. De LiS sluit met
haar activiteiten naadloos aan bij veel van de prioriteiten
op de landelijke en regionale economische
beleidsagenda. De onderwerpen waarop de LiS
zicht richt zijn bijvoorbeeld Life Science (medische
en biotechnologische wetenschappen), Space
Science (ruimtevaarttechniek) en Groene Techniek
(zonnecellen, windenergie, ‘greenports’). De LiS
is structureel betrokken bij het ontwerpen en
vervaardigen van innovatieve instrumenten voor
tal van wetenschappelijke disciplines. Op de LiS
studeert jaarlijks een groep van rond de 60 goed
gekwalificeerde Research Instrumentmakers af, die
snel hun weg vinden op de arbeidsmarkt.
De LiS voorziet dus in een weliswaar kleine, maar
unieke en zeer gewilde groep mbo-professionals.
••
••
••
••
Om de huidige kwalitatieve discrepantie te verkleinen is
het de uitdaging voor mbo - instellingen om te voldoen
aan de toenemende vraag naar gediplomeerden op mbo
niveau 3, 4 en tegelijkertijd de groter wordende instroom
op niveau 1 en 2 binnen te houden en op te scholen. Er
is een toename aan zorgproblematiek binnen de scholen.
De afhankelijkheid van andere organisaties ‘in de keten’
wordt daardoor groter.
Speerpunt in de economische agenda van Nederland
is talentbenutting voor alle groepen in de samenleving
en het verhogen van de arbeidsproductiviteit. Een leven
lang leren, meer flexibele scholing is daarbij een van de
belangrijkste instrumenten. Een leven lang leren en het
opscholen van werknemers staat onder druk vanwege de
huidige economische crisis en de voorstellen in het kader
van de heroverwegingsoperaties.
De komende 10 jaar verlaat 75% van de docenten het
onderwijs, terwijl er maar weinig nieuwe docenten
bijkomen. Docenten ervaren een hoge werkdruk en er
bestaat een groot risico dat vakkennis verloren gaat, terwijl
de vraag naar vakkrachten de komende jaren toeneemt.
Het mbo kent een aantal opleidingen die zeer specifiek
en kleinschalig, maar voor de economie en maatschappij
onmisbaar, zijn. De grootste problemen in dit type
sectoren zijn de stijgende uitstroom en het verlies
van kennis en ervaring als gevolg van een vergrijzend
personeelsbestand, een tekort aan instroom van
nieuwe, jonge en ondernemende vakmensen en de
toenemende behoefte aan investeringen in vakmanschap
en ondernemersvaardigheden van zittend en nieuw
personeel.