en econoMie - MBO Raad

17
Bedreigingen
• Demografische ontwikkelingen en de schaarste
van de instroom in sommige regio’s
• Een complexe omgeving waarvoor een gedifferentieerd
aanbod noodzakelijk is
• Een brede regionale functie én de toenemende
vraag naar specialistische kennis en dienstverlening
• Een toenemende zorgvraag op de lagere
niveaus én een toenemende vraag naar excellence
en innovatie vanuit het bedrijfsleven
Alertheid is derhalve geboden in het belang van de
economische ontwikkeling van Nederland.
3.5 Tien uitdagingen en doelstellingen
voor het mbo
Naast toerusting en talentontwikkeling van studenten,
werkenden en werkzoekenden door middel van inspirerend
beroepsonderwijs is de hoofduitdaging voor het mbo om
maximaal bij te dragen aan de economische ontwikkeling
van Nederland. In onze visie bestaat deze uitdaging uit de
volgende te realiseren doelstellingen:
1.
Nauwere samenwerking tussen het mbo en het
bedrijfsleven. Daartoe moet, zoals onder meer
aangegeven in het Europese rapport ‘New Skills for
New Jobs’, het onderwijs worden geïnnoveerd om meer
responsief te worden ten aanzien van de behoeften
van bedrijven. Daarbij hebben we het niet over een
nieuw blauwdrukachtig onderwijsconcept, maar
over een in nauw samenspel met het bedrijfsleven
zorgvuldige, door het mbo te realiseren transitie. Meer
leerwerkarrangementen, leerwerklandschappen,
Schipholcolleges, Value in the Valleys en andere vormen
van hechte verbindingen en partnership. Uit oogpunt van
de toenemende problemen waarmee het bedrijfsleven op
het terrein van beschikbaarheid van voldoende geschoold
personeel geconfronteerd zal worden, zullen bedrijven nog
nauwer willen samenwerking met het onderwijs. . .
2. Ondernemerschap. Hierbij gaat het om een professionele
invulling van de rol van het mbo als proactieve,
volwaardige partner, makelaar en comaker. Hiertoe is
voldoende ondernemingsruimte nodig. Binnen duidelijke
kaders op regionaal niveau om snel en adequaat in
3.
4.
5.
6.
7.
8.
nauwe samenspel met het bedrijfsleven en overheid tot
economieversterkende arrangementen te kunnen komen.
Het opleidingsniveau van de beroepsbevolking moet
stijgen om economisch te blijven concurreren. De
stijging van het opleidingsniveau kan niet meer bereikt
worden door instroom van schoolverlaters. Ook het
opleidingsniveau van werkenden moet omhoog.
Innovatie komt vaak tot stand door (onverwachte)
nieuwe verbindingen tussen bestaande vakgebieden
(Vernieuwend verbinden, verbindend vernieuwen, M. van
Twist, Berenschot). Dat geldt ook voor nieuwe beroepen:
vaak is een nieuw beroep samengesteld uit elementen van
bestaande beroepen, bijvoorbeeld de medisch technoloog
of de medewerker mediatechnologie. Naar verwachting
neemt hierdoor vanuit het bedrijfsleven de vraag naar
steeds gedifferentieerdere beroepsopleidingen toe.
In stand houden van de regionale functie van het mbo.
Deze regionale functie, waarbij het mbo in afstemming
en samenwerking met het vmbo en hbo zorgt voor een
brede beroepsonderwijsinfrastructuur, is een belangrijke
pijler van de regionale economie. Ook in krimpregio’s,
waar het mbo wordt geconfronteerd met teruglopende
leerlingaantallen.
Meer vraaggericht specialiseren, bovenop de genoemde
volwaardige basisinfrastructuur die voor de regionale
functie van het mbo nodig is. Bij deze specialisatie
(‘verticale dienstverlening bovenop een brede horizontale
basisfunctie’) gaat het derhalve om goede samenwerking
en afstemming tussen mbo-instellingen, binnen de
beroepskolom en met bedrijfsleven en overheid.
In het verlengde van het vorige punt over een meer
vraaggerichte benadering en dus meer specialiseren: een
nog sterker accent op vitale tekortsectoren. Specifieke
aandacht is in dit verband gewenst ten aanzien van de
ambachtseconomie, waar blijkens recent onderzoek
door EIM 1,2 mln personen werkzaam zijn en 240.000
ondernemingen actief zijn, die gezamenlijk een omzet van
200 miljard genereren (14% van de totale omzet van het
Nederlandse bedrijfsleven). Het zo goed mogelijk bedienen
van ambachtelijke branches (opleiden van benodigde
vaklieden) is daarmee ook een belangrijke economische
doelstelling voor het mbo.
Verschillende mbo - instellingen leiden niet alleen op
voor bedrijven, maar bieden ook speciale programma’s
aan voor deelnemers die het zelfstandig ondernemerschap