winter 2013 - Het Amsterdams Lyceum

MEDEDELINGEN
DECEMBER 2013
Redactie:
T. Brüggemann
M.S. Kuyper
T.E. van Veen
L. de Vries
Eindredactie:
M.S. Kuyper
Foto's in dit nummer zijn
o.a. van: Simone de Ruijter,
Jan Konijn, Eurydice
Wilsterman, Alice Drosterij,
Saskia Lourens, Tirza
Brüggemann, Foppe
Hoogeveen, Nancy van
Kalsbeek, Kees van Mierlo,
Esther Geerling
VAN DE RECTOR 1
METAMORPHOSEN VAN OVIDIUS 2
KINDERJURY BIJ TEDxAmsterdam 3
MOORD EN DOODSLAG
BIJ COLLEGE TOUR 5
LIFE IN THE FAST LANE 6
NASI OF NOODLE SOUP 8
ITALIAANS GEDICHT PRIJSWINNAAR 9
POLDERSPORT 12
MEET & GREET MET ANDRÉ KUIPERS 14
SINTERKLAAS 16
BACK IN THE USSR 17
WACHTEN OP JOB 18
HELP, MIJN LERAREN ZIJN GEVAARLIJKE
CRIMINELEN 20
CORSO FIRENZE 22
SPORTINSTUIF 1 E KLASSEN 23
“OOK GIJ BRUTUS” ROMEREIS 2013 24
HET ONDERGRONDSE
NEW YORK-THEATER 25
SEVILLA 2013 26
ROME FOTOWEDSTRIJD 28
NAAST SCHOOL 30
1

VAN DE RECTOR
om meer gaat dan alleen getalsmatige
gegevens. Ook de Onderwijsraad heeft
zich ruim een maand geleden hierover in
deze zin uitgesproken. Ik vind het ook een
goede ontwikkeling dat iedereen nu veel
over alle scholen te weten kan komen via
de site van “Vensters voor
verantwoording”.
Ranking van scholen
In november verscheen de jaarlijkse
rapportage met de “rapportcijfers” van de
scholen. Ooit was het dagblad Trouw
daarmee begonnen, een jaar of 15
geleden. Ik heb daar altijd wat gemengde
gevoelens over gehad.
Natuurlijk is transparantie over de
resultaten goed, de samenleving heeft er
recht op te weten hoe goed het gaat met
de instellingen die door diezelfde
samenleving financieel worden
onderhouden. Maar de andere kant staat
me ook tegen: alles in cijfers uitdrukken
doet vaak geen recht aan de volledigheid
van het beeld.
De methodiek van de cijfers is nu wel
beter geworden dan zo’n 15 jaar geleden.
Toen werd alleen naar de “output”
gekeken van een school, waardoor
scholen met veel leerlingen in
achterstandsituaties het vrijwel altijd slecht
deden. En er werd in het begin ook niet
naar gekeken hoeveel leerlingen een
hoger diploma haalden dan het advies
aangaf, terwijl dat het beeld natuurlijk
nogal kan beïnvloeden. Natuurlijk zijn wij
erg blij met de 9 die we dit jaar kregen
(nooit eerder was ons cijfer zo hoog), maar
de methodiek is mijns inziens nog steeds
voor verbetering vatbaar, omdat de
resultaten van een enkele individuele
leerling soms onevenredig zwaar kunnen
meetellen.
Los daarvan: ik ben blij met de
tegenbeweging die nu landelijk is
ontstaan, waarbij velen opmerken dat het
natuurlijk bij de beoordeling van scholen
PISA
Finland werd jarenlang als een soort
onderwijsparadijs betiteld. De resultaten
waren geweldig en vele
onderwijsdeskundigen reisden naar
Finland af om het geheim te ontdekken.
Een belangrijke factor bleek te zijn het
hoge opleidingsniveau van de leraren en
de redelijk gunstige arbeidsvoorwaarden.
Die twee zaken zijn zeker zeer belangrijk,
maar ik sprak een tijd geleden een Finse
schoolleider, die dat bevestigde, maar er
aan toevoegde dat het ongetwijfeld ook te
verklaren was met het gegeven dat
Finland uit heel veel kleine
gemeenschappen bestaat waar weinig
vertier is en dat de scholen daar
nauwelijks leerlingen hebben met een
taalachterstand omdat ze uit een ander
land afkomstig zijn. Hij relativeerde dus
het succes van zijn eigen school en zijn
collega-scholen. Wie schetst echter mijn
verbazing toen ik kortgeleden in het
nieuws las dat Finland helemaal niet meer
op de eerste plaats stond maar een flink
aantal plaatsen was gezakt op de ranglijst.
Ik vind dat heel merkwaardig, want zo snel
kan onderwijskwaliteit niet veranderen.
Beide onderwerpen brengen ons tot de
conclusie dat het in het leven zeker niet
alleen om cijfermatige zaken gaat.
Cijfergegevens zijn waardevol maar
moeten steeds goed op waarde worden
geschat. Andere factoren zijn misschien
moeilijker te beschrijven, maar tevens zeer
waardevol. Denkend aan deze zaken
wens ik iedereen een prettige kerstperiode
en alvast een heel goed en waardevol
2014.
1

Metamorphosen van Ovidius
Maandag 16 september hebben de leerlingen uit gymnasium 5 met Latijn in hun
pakket onder leiding van de heer Breunesse en mevrouw Geerling het
Rembrandthuis bezocht.
De aanleiding voor het bezoek was de tentoonstelling over Peter Vos en de tekeningen
die hij maakte bij de Metamorphosen van Ovidius. Vos laat op originele en expliciete
wijze zien hoe mythologische figuren veranderen in de meest uiteenlopende dieren.
De tentoonstelling sloot goed aan bij het lesprogramma van Latijn in de vijfde klas,
want vanaf dit najaar worden door de leerlingen stukken uit de Metamorphosen
vertaald en als voorbereiding op de Romereis wordt Ovidius' Ars Amatoria behandeld.
2

Kinderjury bij TEDxAmsterdam
Op de dag dat de Tweede Kamer tijdens de jaarlijkse algemene beschouwingen
niet verder kwam dan af te spreken de week erna in achterkamertjes verder te
onderhandelen over politieke oplossingen die Nederland uit de crisis moeten
helpen, vond in Pakhuis De Zwijger een inspirerend evenement plaats, waarin
zestien leerlingen uit gymnasium twee een belangrijke rol speelden.
Onze leerlingen vormden de kinderjury van TEDxAmsterdam, een evenement waarin
de meest creatieve, innovatieve en nieuwe oplossingen voor tal van uitdagingen waar
wij als samenleving mee geconfronteerd worden gestalte krijgen. De variatie aan
ideeën was zeer groot, van duurzaam natuurlijk damesverband tot een programma om
de capaciteit van de haven van Rotterdam te optimaliseren, en van een restaurant met
slechts eenpersoonstafeltjes tot lichtgewicht handprotheses.
Deze dag was voor de bedenkers van de ideeën belangrijk, omdat zij hier tal van
experts uit het bedrijfsleven ontmoetten, die hen konden adviseren hoe hun plan te
verwezenlijken. En om hun “pitch”, een korte presentatie van hun idee, te lanceren
werden zij voor de leeuwen geworpen: onze kinderjury. Die lette op originaliteit,
uitvoerbaarheid, doel, bereik en niet te vergeten de motivatie van de bedenker. Na de
pitch kregen de presentatoren goede vragen van onze jury voorgeschoteld. Wat wilt u
bereiken In hoeverre is dit anders dan wat er al bestaat Hoe lang gaat het duren
voordat uw plan wordt uitgevoerd Wie heeft er baat bij uw idee Wat is er
vernieuwend aan Hoe bent u op het idee gekomen
Aan het einde van de middag mocht Job Honig namens de jury op het podium
bekendmaken welk idee de kinderjuryprijs, een elektrische vouwfiets, in ontvangst
mocht nemen. In de traditie van TED deed Job dat op frisse, humorvolle en eigen wijze,
tot verbazing van de presentator en tot vermaak van het publiek. Uiteindelijk waren
onze leerlingen het meest overtuigd geraakt van het idee om via een simpele en
goedkope test vroegtijdig Alzheimer op te kunnen sporen, en tegelijk te kunnen zoeken
naar een medicijn tegen deze ziekte. De elektrische waterstofauto en een Amsterdams
stadslandbouwproject kregen een eervolle tweede en derde plaats. Ik was zeer onder
de indruk hoe serieus onze leerlingen de beoordeling van al deze ideeën namen,
waarvan sommige technisch behoorlijk ingewikkeld waren. Het grootste compliment
3

kwam echter van een van de deelnemers, die aangaf meer meegekregen te hebben
van de vragen van onze kritische leerlingen, dan van zijn gesprekken met de experts.
Ik heb dan ook goede hoop dat de samenwerking tussen ons lyceum en de organisatie
van TEDxAmsterdam de komende jaren ook op andere vlakken gestalte zal krijgen.
Bent u benieuwd geraakt naar wat voor ideeën er nog meer gepresenteerd werden
Op www.tedxamsterdam.com kunt u terugzien wat er de afgelopen jaren allemaal
bedacht is, en ook de finale van TEDxAmsterdam van 6 november in het
concertgebouw. En als u dan toch achter de computer gaat zitten, nodig ik u van harte
uit kennis te nemen van een van de meest inspirerende sprekers van TED, Hans
Rosling. Op zeer humoristische wijze maakt deze Zweedse onderzoeker duidelijk, met
behulp van zeer heldere statistieken, hoe de wereld in een halve eeuw drastisch
veranderd is zonder dat wij onze kijk op de wereld veranderd hebben. De twintig
minuten meer dan waard!
Laurens Vollenbronck
(docent aardrijkskunde)
4

Moord en doodslag bij College Tour
Op woensdag 25 september was de Amerikaanse auteur Karin Slaughter te gast
in College Tour. En een dertigtal leerlingen uit V6 ook.
Presentator Twan Huijs ontving in zijn College tour thrillerschrijfster Karen Slaughter
en hoewel het bijwonen van de opnames eigenlijk gereserveerd is voor studenten,
mocht een aantal van onze zesdeklassers ook aanwezig zijn. Niet zo raar, want
volgend jaar zijn zij immers zelf studenten.
Karin Slaughter is vooral bekend
door haar thrillers uit de Will Trentreeks
en volgens de Washington
post is ze “one of the best crime
novelists in America”. Haar
boeken zijn in 28 landen vertaald
en scoren wereldwijd hoog op de
bestsellerlijsten. Maar het gesprek
met Karen beperkte zich niet tot
haar schrijverschap. Prikkelende
onderwerpen zoals de doodstraf,
“naming and shaming”, pedofilie
en homorechten kwamen ook aan
bod.
En onze leerlingen deden het goed. Een aantal van hen was prominent in beeld (recht
achter de schrijfster) en Esther Haselager mocht zelfs een vraag stellen.
TVV
5

Life in the Fast Lane
Terwijl de docenten zich voorbereidden op een week van herhaaldelijk hoofden
tellen, werd er in de vertrekhal van Schiphol al druk geposeerd voor foto’s in
verschillende groepssamenstellingen. De stoelnummers waren die ochtend
zorgvuldig geselecteerd op de incheckmachines, de ouders vluchtig
uitgezwaaid en het aantal snoepzakken over de bagage verdeeld; nu was het
wachten op vertrek.
Vanaf het begin van het
vierde schooljaar kijken
de Fast Lane leerlingen
al uit naar de reis naar
Londen. Behalve een
keur aan Engelse
cultuur biedt het ook
altijd de mogelijkheid
om elkaar beter te leren
kennen en hechter te
worden als groep.
Na een korte vlucht
landden we veilig op
Gatwick en stond de
bus naar de eerste
attractie al klaar. Het
bezoek aan Hever Castle, het kasteel waar Anne Boleyn opgroeide, is altijd een
favoriet – niet alleen omdat het vier verschillende labyrinten bevat, maar ook omdat
het een prachtig decor vormt voor de talloze groepsfoto’s die dit jaar werden genomen.
In de bus naar Lewisham steeg de spanning voor de eerste ontmoeting met de
gastouders. Bij aankomst in deze buurt in Zuidoost-Londen bleek deze spanning voor
niets te zijn geweest: de gastgezinnen bezorgden hun gasten een warm welkom.
In de dagen die volgden werd de
stemming alleen maar opgewekter.
Elke ochtend vertelden de leerlingen
jaloersmakende verhalen
over de Jamaicaanse lekkernijen
van de avond ervoor en iedereen
was in opperbeste stemming over
het bekijken van de bezienswaardigheden
van die dag. Zelfs
een ritje met de overvolle
“underground”, tot de nok gevuld
met Britse forensen, kon de pret
niet drukken.
6

De culturele attracties werden enthousiast en respectvol bekeken door de Fast Lane
groep. Dat gold voor het British Museum, waar elke leerling een eigen artefact moest
opsporen en beschrijven, voor the Globe Theatre, waar een dramaturgische workshop
gevolgd werd en voor de Westminster Abbey, die zo imposant versierd is dat iedereen
met stomheid geslagen was.
De reis werd afgesloten met een feestelijk etentje en een bezoek aan de hilarische en
aandoenlijke voorstelling Mathilda the Musical, gebaseerd op de roman van Roald
Dahl. Een waardig slot voor deze plezierige en gedenkwaardige reis!
Saskia Lourens
(docent Engels)
7

NASI OF NOODLE SOUP
Singapore! Een wereldstad aan de andere kant van de wereld; wie wil daar nou
niet rondkijken Nou, tien leerlingen van Het Amsterdams Lyceum wilden dat
heel graag.
En zo vond er dus een geweldig
leuke uitwisseling plaats met
het Millennia Institute in
Singapore. In december 2012
waren de scholieren uit
Singapore bij ons; ze gingen
naar lessen, naar de pannenkoekenboot,
het Van Gogh
Museum en het huis van Anne
Frank. En in oktober mochten
wij dus op bezoek bij hen. Acht
prachtige dagen verbleven onze
leerlingen bij een gastgezin en
zij maakten zo het dagelijkse
leven van Singapore mee. 's
Ochtends werden er lessen gevolgd op school en 's middags gingen wij met zijn allen
de stad in om deze te bezichtigen.
Singapore is een geweldige stad met zijn
vele verschillende culturen en bezienswaardigheden
zoals Little India,
Chinatown, Gardens by the Bay, the Flyer
en Orchard Road met zijn prachtige
Shopping Malls. Dit zijn maar een paar
van de vele bezienswaardigheden. Het
was voor iedereen een onvergetelijke
"exchange". Wij zijn allemaal een mooie
ervaring rijker. Terug in Amsterdam was
het even wennen: 's morgens weer
gewoon brood in plaats van nasi of
noodle soup.
Kees van Mierlo
(docent lichamelijke opvoeding)
8

Italiaans gedicht prijswinnaar
Zoals elk jaar nemen de leerlingen van Corso Italiano deel aan de nationale
poëziewedstrijd van de Talenacademie Nederland en het Europees Platform. Dit
jaar was het thema van het gedicht al een eerste uitdaging: Doe mij maar een
gedicht over: Nooit bedacht.
De leerlingen van de eerste klas waren in de les Italiaans al bezig met een klein project
over gedichten. Zij moesten gedichtjes leren maken in het Italiaans nadat zij woorden
over de vijf zintuigen hadden leren kennen. Zij vonden het erg leuk om te proberen. Er
kwamen echt leuke en originele gedichtjes uit en een paar werden ook uit het hoofd
voorgedragen tijdens Pop en Poëzie 2013, in juni in de aula.
Het was dus niet zo moeilijk om de leerlingen bij de wedstrijd te betrekken. Natuurlijk
was het voor de leerlingen van de eerste klas best lastig om een gedicht in een nieuwe
taal te schrijven met een beperkte woordenschat, maar het lukte goed. Met hulp van
de instructie, het lesmateriaal (beschikbaar op de website van de Talenacademie), en
een goed woordenboek konden zij gelijk aan de slag. Best motiverend ook, het feit dat
leerlingen van Corso Italiano al eerder hadden gewonnen met hun gedichtjes. Ik liet
dus ook video’s en ander beeldmateriaal uit de vorige jaren zien.
Kika Brutschin en Willemijn Krugers Dagneaux tijdens de prijsuitreiking in Utrecht
9

De leerlingen deden mee in groepjes van twee. Als zij wilden (maar dat was geen
verplicht gedeelte) konden ze ook een zelfgemaakte video toesturen. De meerderheid
van de deelnemers van Corso deed dat ook.
Op zondag 7 juli 2013 vond de poëziewedstrijd/prijsuitreiking plaats in Tivoli, Utrecht.
Kika Brutschin en Willemijn Krugers Dagneaux gingen daar naartoe als
genomineerden voor hun gedicht samen met hun ouders. Daar hoorden ze dat zij
prijswinnaars (voor de eerste prijs) waren in de categorie Kleine vreemde talen met
hun mooie gedicht Ciao, Cara Zia. Zij kregen mooie prijzen en zij moesten hun gedicht
voordragen tijdens de prijsuitreiking. Dat was natuurlijk heel spannend maar zij deden
het heel goed! Hieronder het juryrapport en het gedicht met de vertaling in het
Nederlands.
Kika e Willemijn, congratulazioni, siete state bravissime!
Laura Briganti
(docent Italiaans)
Juryrapport:
Het gedicht past op een originele manier bij het thema. Het gekozen
onderwerp (de dood van een dierbare tante) is niet voor de hand
liggend en wordt op een verrassende manier in beeld gebracht: niet
wat je van een puber zou verwachten. De titel komt terug in een
onverwachte ontknoping aan het eind van het gedicht. Er is duidelijk
over opbouw en ritme nagedacht. Enkele alliteraties komen voor. Er
wordt ook gebruik gemaakt van stijlfiguren, zoals de personificatie van
de pijn die ook de centrale zin van het gedicht is. De lezer komt er
langzaam achter dat het om een begrafenis gaat. Eerst wordt er op de
omgeving ingezoomd, dan op de aanwezigen, de verrichte
handelingen; daarna komt de kist in beeld, en als laatste wie er in de
kist is opgebaard. Dan pas komt de lezer te weten waarom het gedicht
deze titel draagt. De grootste complimenten aan deze leerlingen, die na
slechts een half jaar dit gedicht hebben weten te schrijven!
10

Ciao, cara zia
Una cosa terribile
Che questo appena mi
succede
Tutte quelle persone piene
di dolore
Un fiore viene gettato
Un secchiello di sabbia
Una lacrima sfugge
E 'stato così improvviso
Non ci posso credere
Io sono il dolore
Una bara aperta
Una faccia felice
Una bella donna
La vedo
Non è ancora una realtà
Quindi non dovrebbe
Non nella mia vita
La bara si chiude
Non avrei mai pensato che
saresti stata qui
Ciao cara zia
Dag, lieve tante
Iets vreselijks
Dat dit mij zojuist overkomt
Al die mensen vol verdriet
Een bloem wordt gestrooid
Een emmertje met zand
Een traan ontsnapt
Zo ineens
Ik kan het niet geloven
Ik ben de pijn
Een open kist
Een blij gezicht
Een mooie vrouw
Ik zie haar
Het is nog geen
werkelijkheid
Dus het zou niet moeten
Niet in mijn leven
De kist gaat dicht
Nooit gedacht dat je hier
zou zijn
Dag lieve tante
11

POLDERSPORT
Op vrijdag 13 september zijn de A2- klassen onder leiding van hun mentoren een
vrijdagmiddag wezen “poldersporten”. Op deze manier werd het jaar begonnen
met een gezellige middag teambuilding. Hieronder ziet u een foto-impressie.
12

Meet & Greet met André Kuipers
Het schooljaar was nog maar net
begonnen. G2B had amper vijftien
natuurkundelessen achter de rug.
Toch werden zij al geconfronteerd
met complexe ideeën uit de
moderne fysica. Denk aan de
zwaartekracht als kromming van
de ruimte en klokken die trager
gaan lopen in de buurt van een
zwart gat.
Op vrijdag 4 oktober ging G2B naar de voorstelling ‘Icarus at the edge of time’, een
onderdeel van het World Science Festival Amsterdam. In de film reist een jongen naar
een zwart gat - een moderne interpretatie van de bekende Griekse mythe. Het verhaal
is gebaseerd op het gelijknamige kinderboek van snaartheoreticus Brian Greene
(bekend van de televisieserie The Elegant Universe). De beelden werden ondersteund
door live muziek van het Metropole Orkest, speciaal gecomponeerd door Philip Glass.
Tijdens de film las Job Cohen het verhaal van achter een katheder.
Voorafgaande aan de voorstelling zijn we met de klas en mentor Patrick Jansen op
school wat gaan eten. Iedereen had wat lekkers gemaakt: van pizza, brownies, tot
lasagne. Met een goedgevulde maag fietsten we in de warme nazomerzon naar het
Muziekgebouw aan ’t IJ.
In de zaal kregen we met 300 andere
scholieren uit het hele land een
inleiding van astronaut André Kuipers
waarin hij vertelde over zijn ervaringen
in de ruimte. Daarna verscheen Brian
Greene zelf op het podium. Hij vroeg
aan de voor alles klappende kinderen
of ze wisten wie Icarus was. Een zee
van handen ging de lucht in. Greene
vatte de mythe samen: “If you don’t
listen to Daddy, you die!” en vertelde
levendig over de natuurkunde achter
het verhaal. Zeer zware sterren storten
aan het einde van hun leven ineen onder invloed van hun eigen zwaartekracht en
worden een zwart gat. De ruimte wordt oneindig sterk gekromd als een bowlingbal op
een trampoline. Er wordt een zodanig diepe kuil gevormd dat zelfs licht hier niet meer
uit kan ontsnappen.
14

De voorstelling was een waar spektakel en wist de gehele zaal van begin tot einde te
boeien. Icarus is nieuwsgierig, negeert de woorden van zijn vader en gaat recht op het
zwarte gat af. Gelukkig weet hij net uit de greep van de oneindige zwaartekracht te
blijven. Dit had wel een prijs. Op zijn tocht is zijn tijd zoveel langzamer gegaan dat hij
een sprong naar de toekomst heeft gemaakt. Al zijn bekenden zijn er al lang niet meer,
maar Icarus heeft wel wetenschapsgeschiedenis geschreven.
Nadat het licht weer aan was gegaan en het applaus was verstomd, wilde G2B maar
een ding: naar de foyer voor de ontmoeting met André Kuipers waar hij met hulp van
journalist Govert Schilling vragen beantwoordde. Finn slaagde er zelfs in een vraag te
stellen: “Had hij geen heimwee gekregen in de ruimte” André vertelde dat hij iedere
dag kon videobellen met familie en dat dit flink hielp. Het vragenvuur was kort maar
krachtig, want onze bekende astronaut moest al weer door naar een volgende
afspraak. Met een poster in de hand werd iedereen weer opgehaald en konden we
terugkijken op een zeer geslaagde avond.
Het leerplan schrijft voor dat we in de onderbouw begrippen als dichtheid en
elektriciteitsleer onderwijzen. Daarnaast moet er ook ruimte zijn voor moderne
wetenschap. Iedere week besteden we een lesdeel aan natuurkunde die tot de
verbeelding spreekt. Op dit moment lezen we met de klas het kinderboek ‘Zwarte gaten
bij oom Albert’. Als we daar mee klaar zijn, is er tijd voor andere natuurkundige ideeën,
waarbij wij slechts beperkt worden door onze fantasie.
LdV
15

SINTERKLAAS
Op 5 december raasde er een storm over het land terwijl
de leerlingen op school bezig waren met surprises en
gedichten.
De foto’s op deze pagina geven een indruk van de
Sinterklaasviering in klas 1E. Het is duidelijk dat de leerlingen
zoals altijd hun uiterste best hebben gedaan om hun
medeleerlingen te verrassen met iets moois en persoonlijks:
lekkere sushi of een pizza, en zo te zien zijn er ook leerlingen
die dromen van een carrière in het voetbal of de film.
TVV
16

Back in the USSR
met V6 in St. Petersburg
Na het bezoek van de Russen aan Amsterdam, waarbij ze nog het meest onder
de indruk waren van een parkeergarage voor fietsen, was het eindelijk onze
beurt. Ondanks fantasiedodend Facebook was iedereen benieuwd naar zijn
logeerplek.
Sommige leerlingen vonden onderdak in een villa buiten de stad, maar de meeste
waren evenals de docent in
een flat in de buitenste vale
woonwijken van St. Petersburg
terechtgekomen. Midden
in het echte leven van voorhun-bestaan-ploeterende
Russen. Het trappenhuis van
mijn Russische gastvrouw
rook penetrant naar urine van
rondhangende daklozen.
Via een stalen kluisdeur met vele sloten, gevolgd door een minstens zo goed
beveiligde houten binnendeur betraden we het uitpuilende appartement waar de
samovar nog net niet in een hoek stond te pruttelen. Daar lagen echter wel de
winterbanden van de Lada opgeslagen. Je komt zo uit eerste hand heel veel te weten
over het leven in Rusland, dat hier nog niet zo gek veel verschilt van Raskolnikovs
tijden. Onderweg naar het metrostation werden we dagelijks getrakteerd op zwart-wit
beelden van gelooide boerinnen met allerlei zelfgeproduceerde koopwaar.
De sfeer in de groep was uitstekend. Iedereen had zijn eigen observaties en ervaringen
en wisselde die gretig uit. Een Petersburgs - Amsterdams stelletje kreeg ruzie over de
homorechten. Een dag lang mocht hij haar tasje niet dragen en liep zij mokkend en
zwijgend naast hem. We hebben het alfabet
geleerd, weten nu alles van de acht Russische
Wereldwonderen en kunnen desgewenst een
AK 47 demonteren. We hebben Het
Zwanenmeer ‘gedaan’ en in de moshpit onze
krachten gemeten. We hebben ons vergaapt
aan de grandeur van metrostations en
kathedralen. Bij mij zelf is de nieuwsgierigheid
naar dit Rusland weer flink aangewakkerd. Ik
ga drie Russische documentaires zien op het
IDFA. Ik heb de indruk dat deze belangstelling voor het land en zijn diepgewortelde
eigenaardigheden ook bij de Amsterdamse leerlingen is gewekt. We zijn er geweest,
en hoe!
Patrick Jansen (docent Duits) (Meer Ruslandfoto’s op http://www.visionsofjohanson.com/ )
17

Wachten op Job
Begin oktober studeerden veertien leerlingen van de theaterklas af met de
voorstelling Surprise. Surprise draait om het wachten op Job. Omdat het een
lange tijd niet zo goed met Job ging, verdient hij een surpriseparty. Iedereen is
verschenen op het feestje, maar Job komt maar niet. De rode draad in de
voorstelling is dat telkens een vorm wordt gezocht voor dit wachten. Een
gesprek met Hanneke van der Paardt (toneel) en Jelte Schat (dans).
TB: “De voorstelling was geweldig om te zien, maar hoe is het voor jullie om de
voorstelling te bedenken, te oefenen en te spelen Wat was bijvoorbeeld je favoriete
scène” HvdP: “Ik vond de scène met Marijn het leukst om te doen, omdat je eigenlijk
veel in je eentje bedenkt, maar deze scène ontstond terwijl we juist samen aan het
nadenken waren.”
Aan het eind van deze, inmiddels beruchte, Chaplinesque mime-scène spuugt Marijn
Hanneke in haar mond. Maar dit maakte het niet tot Hannekes favoriete scène:
HvdP: “Bij sommige
scènes heb je het idee
dat ze helemaal af zijn.
En dat had ik bij deze
scène: van de muziek
tot de bewegingen,
alles klopte. Het was
heerlijk lichamelijk spelen,
zonder dat er een
grote emotie achter zat.
Het spugen kwam er als
vanzelf in, omdat we
iets absurds en shockerends
wilden doen.”
Het absurdisme in
Surprise is gebaseerd op het absurdisme in Wachten op Godot van Samuel Beckett.
In beide toneelvoorstellingen bestaat het leven uit wachten, wat tot gevolg heeft dat de
spelers in een tussentijd leven die enerzijds vrij maakt, maar anderzijds geen richting
geeft. Absurd in Surprise waren de korte sketches tussen de scènes door, waarin
iedereen ineens als paard galoppeerde, of op de grond lag voor een nieuwe versie van
de Cup song. Maar ook de scènes zelf tartten het idee van een concept achter een
scène. In een speech die Marijn houdt over het leven van Job, komt bijvoorbeeld de
volgende absurde dialoog tussen haar en Pippi voor:
Marijn:
Pippi:
Marijn:
… Daarom vind ik het ook zo leuk dat wij hier met z’n allen zijn!
Met z’n allen…behalve Kees
Wie is Kees
18

Pippi:
Marijn:
Pippi:
Da’s grappig! Ik belde dus vanochtend Kees en die zei: “Wie is Job Ik ga
niet naar een verjaardag van iemand die ik niet ken.” Dus ik zei: nou dan
kom je toch niet!” Nou ja dat het dus duidelijk is – Kees, die is er niet.
…. Goed, eeh waar was ik
… eerst was ie eenzaam, maar hij had Gerrie. Die is nu dood. Toen kwam
hij weer positief in het leven te staan en toen waren we hier met z’n allen.
Behalve Kees … wat een lul.
Ook bij de dans in Surprise waren de grote verhalen afwezig. JS: “Je kunt bij een
voorstelling kiezen om een verhaal uit te beelden, of één idee. In de vorige voorstelling
vertelde ik een heel verhaal met mijn dans – ik was het kwetsbare blonde meisje dat
op iemand zat te wachten. Ook de muziek paste daar toen bij, ik had bijvoorbeeld een
voicemail verwerkt in de muziek. Je focust in je verhaal op het verloop van emoties:
eerst was ik verbaasd (‘komt diegene nog’) vervolgens werd ik boos en uiteindelijk
wanhopig. In deze voorstelling koos niemand een
verhaal, iedereen koos juist een idee. Ik koos
voor het idee ‘kracht’. Ook vanwege het contrast
met het wachtende meisje van de vorige keer.
‘Kracht’ moest steeds de hoofdlijn bij mijn choreo
zijn. Daarom bestond deze uit veel strakke,
abrupte bewegingen die het publiek niet
verwacht. En natuurlijk werd het op de muziek
van Lil Wayne extra sterk.”
TB: “Wanneer vind je dat iets helemaal goed is”
HvdP: “Als ik er zelf echt helemaal blij mee ben.”
TB: “En wanneer ben je er zelf dan helemaal blij
mee” HvdP: “Dat is als ik helemaal niet nadenk
als ik speel maar alleen maar op het podium sta.
Als ik van het podium afkom, probeer ik terug te
halen wat ik gedacht heb, maar dat lukt dan niet.”
TB: “Heb je dat met dans ook Dat dansen het
beste gaat als je niet nadenkt” JS: “Ik denk dat
ik bij dans wel actief bezig moet zijn met wat ik aan het doen ben. Nadenken over
pasjes helpt natuurlijk niet, want iedereen ziet je dan nadenken. Maar dansen op de
automatische piloot is ook niet goed. Je moet dus de hele tijd alert zijn, zonder
overbewust te worden. Wat dat betreft is het jammer dat we nu zijn afgestudeerd. Want
die focus – die mis ik echt.”
Bij Beckett arriveert Godot niet. De spelers besluiten aan het eind van het stuk de
volgende morgen het wachten te hervatten. In Surprise komt Job wel, alleen heeft
iedereen het wachten dan al opgegeven en is vertrokken naar de kroeg om de hoek.
Wellicht was deze aanpassing van Beckett wel de grootste verrassing van deze
voorstelling: de zin van het leven is de zin in het leven. Op naar het volgende feestje.
Surprise is te zien op Hallywood: http://vimeo.com/77918986
TB
19

“Help, mijn leraren zijn gevaarlijke
criminelen!” - Het Moordproject
Al jarenlang doen de leerlingen uit de eerste klassen mee met het zogenaamde
moordproject. Het gaat hier om een vakoverstijgende lessenserie waarin de
eersteklassers proberen een moord op te lossen. De vakken biologie, wiskunde
en Nederlands staan in dit project centraal.
Ook dit jaar werd onze school opgeschrikt door een brute moord op een medewerker.
Vorig jaar werd conrector Hellen Andriessen een kopje kleiner gemaakt, het jaar
daarvoor legde de rector het loodje en nu werd een conciërge, Mark Piet, om zeep
geholpen. De eerste klassen moesten de moordpartij oplossen. Tien docenten waren
de verdachten en bloed-, poeder- en pollenonderzoek, het ontcijferen van een
cryptogram, het oplossen van een logiquiz en het doorgronden van een tekst moesten
de leerlingen naar de dader leiden.
Methamfetamine is een gevaarlijke amfetamine; in het uitgaansleven van Amsterdam
gebruikt men dit spul als harddrug. En uitgerekend dat gevaarlijke goedje wordt in grote
mate vervaardigd in lokaal XVIII van Het Amsterdams Lyceum! Een bevriend groepje
docenten verdient op zo’n manier een zakcentje bij. Er komt echter ruzie en twee van
hen besluiten de leider van het lab om te leggen. Helaas vermoorden zij een
onschuldige conciërge. In het verhaal staat: “Op het lichaam en onder de nagels
worden haren gevonden en rond het lichaam inderdaad wit poeder. De technische
recherche meldt dat dit bij de sectie verder onderzocht moet worden, net als de
doodsoorzaak. Als het lijk wordt omgedraaid, blijkt dat er geen moordwapen onder de
persoon lag, maar een ijzeren liniaal.”
20

De rechercheur die op de zaak wordt gezet, komt erachter dat er veel problemen zijn
binnen het lerarenkorps van Het Amsterdams: ruzie, jaloezie, liefdesperikelen, drugsen
geldproblemen. Ga er maar aan staan! Dankzij de hulp van een oude buurvrouw
en twee medewerkers komt de politieman meer te weten en de rest van het werk wordt
gedaan door de slimme leerlingen uit de eerste. Bij elke les sluiten zij weer een
verdachte uit en dat doen zij secuur. Op die manier komen zij erachter dat het witte
poeder eigenlijk custard blijkt te zijn en dat er twee daders zijn, die Ruud Winkel wilden
vermoorden in plaats van die arme Mark.
In de laatste fase zat er echter een foutje in
de reeks bloedgroepen van de verdachten,
waardoor de ware daders, Laurens
Vollenbronck en Nelleke Nijenhuis, niet
werden gevonden. Gelukkig legden de
verschillende klassen het denkwerk vast op
een papieren overzicht, waardoor de jury
precies kon zien welke conclusies getrokken
werden. De klas die de beste resultaten
behaalde, was 1B. Zij kregen de wisselbeker
gevuld met snoep. Gefeliciteerd!
MK
21

Corso Firenze
In het vierde jaar gaan de leerlingen die Corso Italiano volgen op studiereis naar
Florence. Deze reis is bedoeld om de kennis die tot dan toe in de lessen Corso
is opgedaan, toe te passen in het contact met de Florentijnse gastgezinnen; veel
Italiaans spreken dus!
Daarnaast is er vanzelfsprekend ook veel aandacht voor de Italiaanse cultuur. Het
komt erop neer dat onze leerlingen in Florence naast heel veel Italiaans spreken, heel
veel mooie kerken en andere gebouwen zien en heel veel plezier maken met elkaar
en met hun Florentijnse collega-leerlingen. Wanneer u de foto's bekijkt, gelooft u dit
zo.
MK
22

Sportinstuif eerste klassen
Op vrijdag 8 november werd er door de sectie LO een Sportinstuif georganiseerd
voor sportieve eersteklassers. Omdat deze leerlingen in de afsluitende fase
zaten van het blok” basketbal", konden ze, middels dit toernooi, hun geleerde
technieken en tactieken mooi in praktijk brengen.
De opkomst was groot en het spelniveau hoog! We hebben meteen een aantal talenten
kunnen scouten voor de Sportinterlyceale 2014 die in Amsterdam gehouden zal
worden in Het Olympisch Stadion en de Sporthallen Zuid.
Hierbij een foto van alle deelnemers, van het winnende meisjesteam en het winnende
jongensteam. Vrijdag 29 november heeft er een instuif plaatsgevonden voor de
tweedeklassers, met als sport hockey. We hopen later dit jaar ook veel enthousiaste
derde-, vierde- en vijfdeklassers in de gymzaal te zien!
Sectie L.O.
23

“Ook gij, Brutus!” Romereis 2013
In de week voor de herfstvakantie gingen de leerlingen uit de vijfde klassen in
gezelschap van maar liefst zeventien docenten naar Rome. Acht dagen lang
bekeken zij kerken, wandelden zij over heuvels, bewonderden zij beelden en
genoten zij van ijs, pizza, fonteinen en elkaar.
Dankzij de voorbereiding in de vierde en lessen CKV en KCV wisten de leerlingen al
heel veel over de eeuwige stad, maar nu zagen zij deze eindelijk in het echt. Het gat
in het dak van het Pantheon, de enorme rij afbeeldingen van pausen in Paulus buiten
de muren (maar waar is de huidige paus), de bijna tweeduizend jaar oude latrines in
Ostia, het gezichtsbedrog op het plafond van de S.Ignazio, de hutjes van de oudste
bewoners van Rome op de Palatijn, de schrik op het gezicht van de riviergod van
Bernini en nog heel veel meer.
Onze leerlingen keken met oprechte bewondering naar al die kerken, amfitheaters,
fora en fonteinen, maar zij waren ook geïnteresseerd in Italiaanse scooters,
leeftijdgenoten en modezaken. Het hedendaagse Rome mag er net zo goed wezen en
daarom kregen de leerlingen op maandag een lezing van journaliste Andrea Vreede
over de gewoonten en gebruiken van de Romeinen anno 2013. Berlusconi, de ijzeren
greep van de Italiaanse moeder en de geëpileerde wenkbrauwen van jongens kwamen
voorbij en nog veel meer.
Sinds vorig jaar is met
zekerheid vast komen
te staan dat Caesar in
44 voor Christus in de
Torre Argentina werd
vermoord. Nu is deze
plaats een soort grote
tuin met allerlei resten
van gebouwen, bevolkt
door archeologen en
de zwerfkatten van
Rome. Wie een sterke
neus heeft, kan afdalen
naar een asieltje, waar
lieve Romeinse dames
T-shirts en koffiemokken
verkopen om voer
te kunnen kopen voor al die haveloze, gehavende kattenbeesten. Zou Caesar ooit
vermoed hebben dat op de plaats waar hij zijn laatste adem uitblies nu een cyperse
kater zich zit te wassen Vast niet.
MK
24

PUBLIEKSPARTICIPATIE IN HET
ONDERGRONDSE
NEW YORK-THEATER
Twintig leerlingen gingen onder begeleiding van docenten Patrick van den
Hanenberg en Tjeerd Volbeda naar New York voor het tweede deel van hun
uitwisselingsprogramma. Een heel leerzame ervaring voor de leerlingen, maar
ook voor de docenten, zoals u hieronder kunt lezen.
‘I have no money, I haven’t been fed, I haven’t been fucked.’ Zo, da’s nog eens een
openingszin. Daar kun je volle zalen mee krijgen.
Hij kwam uit de mond van een acteur tegen wil en dank, een haveloze man in een van
de meest interessante theaters ter wereld: de metro van New York. Na zijn rondje door
het treinstel had hij bijna genoeg geld bij elkaar om zowel zijn ene als zijn andere nood
te lenigen.
‘You need a good line,’ had Jakob Clausen me zojuist verteld. Hij bezoekt dagelijks
een aantal keren het laagdrempelige New York Subway Theatre. Jakob is de
begeleider van de leerlingen van de New Yorkse Gregorio Luperon High School, waar
Het Amsterdams Lyceum al zeven jaar met heel veel plezier en succes een
uitwisseling mee organiseert. Jakob gaf me een voorbeeld van een hele slechte
openingszin, die hij een tijdje geleden had gehoord: ‘I’m just out of prison. I did time for
a double murder.’ Bij de volgende halte was dat metrostel vrijwel leeg. Net als de hand
van de ex-veroordeelde.
Een dag later kreeg ik weer een paar nieuwe voorstellingen voorgeschoteld.
Voorstellingen waar ik zeer ongemakkelijk van werd.
Halte 125th Street, hartje Harlem. Een oudere, zwarte vrouw strompelt naar binnen.
‘May I have your attention please.’ Ze heeft een rauwe stem waarmee je een
vrachtwagen tot stilstand kan brengen. ‘Mijn man heeft me in elkaar geslagen en hij
heeft al mijn geld meegenomen. Ik ben diabeet en ik heb honger. Mag ik alsjeblieft
zitten, want ik kan door mijn suikerziekte niet lang staan.’
De ironie wil dat de vrouw moddervet is, dus voordat haar man haar in elkaar heeft
geslagen heeft ze heel veel en heel vet en heel slecht gegeten.
Een bijna even dikke Latino tiener gaat onverstoorbaar door met haar spelletje op de
telefoon, waarvan ze het geluid op de hoogste stand heeft staan. Er gaat heel veel
kapot in dat spelletje. Ze staat niet op. Niemand staat op. Ik sta ook niet op, omdat ik
bang ben om voor een lichtgelovig sociaal correct blank watje te worden aangezien.
De suikerdame strompelt naar het volgende treinstel. Ze is nog maar net uit beeld of
er dient zich alweer een nieuw beklagenswaardig slachtoffer van de wrede
maatschappij aan. Obama heeft muizenstapjes gezet om de VS iets socialer te maken,
maar op deze twee vrouwen heeft dat geen enkel effect gehad. De tweede vrouw is
25

oodmager. Ook zij begint haar verhaal met een beleefd verzoek om aandacht, alsof
ze van dezelfde bedelaars-opleiding komt. Dan volgt een relaas over Eerste Hulp, heel
lang wachten, morgen terugkomen en honger. Ze heeft ontzettende honger.
Ik heb drie uur geleden geluncht ten noorden van New York aan de Hudson Rivier. De
leerlingen werken deze dag in alle hoeken en gaten van de stad aan hun
profielwerkstuk en ik heb de trein genomen langs de route waar ruim 400 jaar geleden
Henry Hudson in dienst van Nederlandse kooplieden op zoek ging naar de vaarroute
dwars door het Amerikaanse continent. Een poging die gedoemd was te mislukken,
weten wij nu met een blik op de kaart.
In een prachtig gelegen restaurant aan het water was, zoals gebruikelijk in de VS, de
kleinste maaltijd nog te groot om in één keer te nuttigen, dus heb ik de helft laten
inpakken. Een fantastisch Amerikaans gebruik. Netjes in een piepschuim bakje met
vier servetjes erbij.
In de trein terug naar New York overwoog ik om het pakketje toch maar weg te gooien,
omdat de eerste helft van de sandwich nog steeds erg zwaar op mijn maag lag. Nu
komt de keurig verpakte restmaaltijd van pas. Als de dunne vrouw smekend langsloopt
druk ik haar het piepschuim bakje in de hand.
Ze bedankt me alsof ik Sint Maarten ben die op een vrieskoude winteravond zijn hele
jas aan een bibberende baby heeft geschonken. Nu voel ik me nog een grotere zak
dan toen ik met een geforceerd stalen gezicht haar dikke vriendin straal negeerde.
Patrick van den Hanenberg
(docent geschiedenis)
De leerlingen eten ook uit een bakje
26

SEVILLA 2013
In het voorjaar kwam er een groep Spaanse leerlingen uit Sevilla naar Nederland.
Het klikte heel goed tussen de Spanjaarden en de Nederlanders.
De leerlingen bezochten samen beroemde bestemmingen als de Zaanse Schans en
het huis van Anne Frank; daarnaast bezochten de Spaanse scholieren ook onze
school en ze volgden zelfs enkele lessen. In oktober gingen de leerlingen van Het
Amsterdams op bezoek in Sevilla en wederom was het contact tussen de groepen heel
goed. Het weer was natuurlijk heerlijk en de Amsterdammers genoten van de
gastvrijheid en van de mooie stad.
Samen bij de Zaanse Schans
Samen op het Plaza de España
27

ROME FOTOWEDSTRIJD
Bij de Rome-reis van de vijfde klas hoort ook de jaarlijkse fotowedstrijd. De
winnaars van dit jaar zijn:
Eerste prijs: Sophie Loonen
28

Tweede prijs: Rosa Moerbeek
Derde prijs: Marcus van Esveld
29

Naast School
Wieger Stroo uit de zesde klas is toetsenist, maar zingt ook prachtig. Je kunt
hem horen op https://soundcloud.com/wieger-stroo .
Toen ik hier op school kwam, had ik al
een paar jaar pianoles gehad van een
ex-bandlid van mijn vader. Thuis
luisterden we veel muziek en we
hadden een piano thuis. Op mijn
twaalfde vond ik spelen moeilijk te
combineren met het huiswerk en ik
stopte met pianoles. Maar eigenlijk
kwam toen pas de echte liefde voor de
piano. Ik speel nu juist elke dag.
Vanaf de derde hadden we het
schoolbandje The Cloudy Rainbow,
met Joost Ingen-Housz en Caspar Koolstra. We zaten eigenlijk alleen maar te jammen,
het was heel leuk, maar we hebben die band opgeheven.
Nu hebben we een nieuw bandje. Caspar Koolstra speelt weer gitaar, Lisa Salzman
speelt basgitaar. Ik ben dus de toetsenist en Caspar en ik zingen. Caspar doet de
tweede stem en ik de lead. We twijfelen over een drum. Vaak is drum zo standaard.
Soms is het geforceerd onder een liedje gezet. Ik zeg altijd: een goeie drummer weet
wanneer hij niet moet spelen. Drummers van onze leeftijd zijn trouwens vrij schaars.
Met de band spelen we elke twee weken, het ligt nu even stil. We oefenen normaal
gesproken thuis bij Caspar. Die heeft thuis alles staan: gitaren, een piano en een bas.
De eerste twintig minuten zijn we aan het jammen en inspelen. Dan gaan we bedenken
wat we gaan spelen. We spelen Glamrock en psychedelische rock.
We luisteren naar Bowie en The Doors, Pink Floyd, Jefferson Airplane, Santana,
Fleetwood Mac, en Zappa. Ik luister ook wel naar Spinvis en Jacco Gardiner. We
spelen ook covers. When the music’s over van The Doors. En ik heb mezelf net Riders
on the Storm aangeleerd, maar dat weet de rest nog niet.
We hebben natuurlijk een droom met de band: doorbreken. Maar die droom pakken
we een beetje vaag aan. We zouden eigenlijk meer moeten optreden. Gelukkig zit ik
een beetje in het festivalwereldje: op Ruigoord ben ik vrijwilliger. Ruigoord is een
gekraakt dorp in het westelijk havengebied en daar zijn festivals; Landjuweel is het
bekendst. Midden juli er komen ook singer-songwriters. Ik zou natuurlijk gewoon
mensen van zo’n festival moeten aanspreken. We spelen nu wel regelmatig op
feestjes, maar misschien vind ik ons nog niet goed genoeg voor een festivaloptreden.
We hebben trouwens nog geen naam dus als iemand er één weet… Het moet een
psychedelische, niet te overdreven, spontane en subtiele naam zijn. Weet je een goeie
naam Mail Wieger: wiegerstroo@hotmail.com.
TB
30
Weet je een goeie naam

Het Amsterdams wenst u …
31